.«(riOD
Hitier spreekt te Saarbrücken
MAANDAG 10 OCTOBER 1938
EERSTE BLAD PAG. a
RONDBLIK
Staal en cement
Wie kennis neemt van de rede, welke de
Duitsche Führer Zondag jongstleden te
Saarbrücken heeft gehouden, bij gelegenheid
van de inwijding van een nieuw theater, zal
zonder veel moeite zijn optimisme voor de
naaste toekomst nog wat kunnen intoomen.
Blijkbaar wilde de Duitsche leider over
München geen gras laten groeien, en heeft
hij zich gehaast, om spoedig officieel een
meening te laten hooren zoowel over de
annexatie van de Sudetengebieden, welke
in principe reeds is voltooid, als over de
Euxopeesche vraagstukken. De duizenden,
die ter plaatse zijn toehoorders waren, en
de ontelbaren. die thuis bij hun luidsprekers
meeluisterden, moeten allereerst den indruk
hebben gekregen, dat Hitier nog steeds een
uitgesproken voorkeur voor den „helden
tenor" aan den dag blijft leggen. De spreker
heeft blijkens de verslagen over de dreigen
de crisis, welke de Duitsche buitenlandsche
politiek over ons werelddeel heeft gebracht,
nauwlijks één woord van echte menschelijk-
heid laten hooren. De diepe ondertoon van
ernst en deernis, welke medetrilde in Cham
berlains onvergetelijke boodschap aan het
Engelsche volk, en dingen wekte in het hart
van allen, die in hun benardheid naar hem
luisterden, of zij nu Bruten,, Franschen of
Nederlanders waren, werd ook ditmaal in
de woorden van het Duitsche staatshoofd
ten eenenmale gemist. Duitschland heeft in
den loop van één jaar tijd in een diploma-
tieken oorlog twee landen veroverd, met te
zamen tien millioen inwoners, dit is de
eenige waarheid, welke voor den Duitschen
machthebber van beteekenis lijkt. De rest is
franje. Het Derde Rijk heeft dezen buit
kunnen binnenhalen, omdat het één trou
wen, werkelijken vriend bezit, Benito Mus
solini, de man die, om een vrijmoedige
beeldspraak te gebruiken, het eene einde
van de as Rome-Berlijn in de handen houdt,
waartegenover Hitier zelf het andere. De
idank voor ondervonden hulp gaat dan ook
geheel en al uit naar den Italiaanschen me
destander. In Hitiers memorie zijn reeds nu
de heeren Chamberlain en Daladier vage
figuren, omtrekken in den mist. Zij doemen
op en verdwijnen weer," als toevallig te
waardeeren verschijningen in de rij, waarin
ook minder gewenschte persoonlijkheden
voorbij wandelen: Eden, Duff Cooper, Chur
chill, waarvan het wel wat heel simplis
tisch heet, dat deze laatsten den wereld
oorlog willen. Het moet voor den huidigen
Britschen premier een weinig streelende ge
dachte zijn op deze manier voor zijn held-
haftigen vredestijd te worden beloond.
Hitier laat van hem weinig anders over dan
den man van 't toevallige oogenblik, die tot
soepelheid bereid was, doch morgen door
zijn volk, en door wie na hem komen in
Downingstreet, kan worden gedesavoueerd.
Hardnekkig houdt hij vast aan het inzicht,
dat via de democratie geen behoorlijke
uiting van den volksgeest mogelijk is, geen
vaste lijn, geen blijvende internationale
vriendschap. Slechts het autoritair regiem
zou, paradoxaal genpeg, de massa werkelijk
stem en richting kunnen geven. De wereld
weet beter, met uitzondering van het Duit
sche volk zelf. maar dat heeft blijkbaar
daarover ook niet na te denken. Bij de ver
deeling van den nationaal-socialistischen
arbeid is deze functie van het hoofd voor
namelijk aan het staatshoofd en zijn raad
gevers toegevallen.
Een merkwaardige passage in de rede is
overigens die, welke aan Engelands „gou-
vernante-achtige houding" ten opzichte van
het Derde Rijk is gewijd. De Duitsche macht
hebbers voelen zich geïrriteerd, telkenmale
als uit buitenlandschen kring op hen een
beroep wordt gedaan ten behoeve van hen,
die om geloof of politiek inzicht, of wel om
het noodlot van hun Joodsche afstamming,
moeten lijden. Zij wijzen deze inmenging af,
als waren zij bevreesd voor een minder
waardigheidscomplex. Dat zulks op een tijd
stip, waarop Britsche tusschenkomst een
ramp, ook voor Duitschland, heeft verhin
derd, op zulk een scherpen toon geschiedt,
geeft te denken. Wellicht wordt zelfs in
leidende Duitsche kringen gevoeld, dat er
prestige-verlies geboekt is, en dat de groote
massa, toen zij Chamberlain en Daladier
toejubelde, duidelijk heeft beseft, dat er
nog andere kracht is dan die van de ge
pantserde vuist alleen.
Duitschland intusschen houdt het voor-
loopig nog maar bij de wapens; het kan
daarvan niet genoeg krygen. Na de hals
over hoofd voltooide Siegfriedlinie komen
nu de gebieden van Aken en Saarbrücken,
die daarvoor liggen, voor fortificatie aan de
beurt. Engeland houdt zijn bewapening vol,
Italië denkt niet aan trager defensie-tempo,
welnu, ook Duischland blijft houwen en
graven langs de grenslijn. Men arbeidt nog
steeds gemakkelijker in staal en cement,
dan in die fijnere materialen, welke voor
ware verzoening en bevrediging onontbeer
lijk zijn. Aan vertrouwen, gemoedsrust en
geneigdheid tot overleg blijft ook nu nog
een deerlijk tekort. De bouwplannen van
Chamberlain zijn er, maar de vraag ligt
onbeantwoord, of hij als een wijs architect
de kosten ten volle van tevoren berekend
heeft.
Blijft het Britsche legioen thuis?
3 Engelsche kringen heeft
im en den "indruk, dat in Tsjecfhoslowakije
geen volksstemming zal worden gehouden.
Mocht dit het geval zijn, dan zou het Brit
legioen uiteraard niet naar Tsjechoslowakije
vertrekken.
Intusschen is aan de leden van het Brit
sche legioen, die zich gereed maken om naar
Tsjecho-Slowakije te vertrekken, oe volgen
de koninklijke boodschap voorgelezen:
„Ik zend mijn beste wenschen aan die le
den van het Britsche legioen, die zich op
maken om naar de gebieden van Tsjecho-
Slowakije te vertrekken, waar een volks
stemming zal worden gehouden.
Ik vertrouw, dat zij zich met succes van
hun moeilijke taak zullen kwijten, welke zij
vrijwillig op zich hebben genomen".
Chamberlain heeft aan het legioen
ben ohèque gestuurd van 100 pond, welke hij
[van 5 Zwitsensdhe burgers ontvangen had,
alsmede 30 pond van een Nederlander en
10 pond van een in Zwitserland womenden
Duitschen nui-toatsWidsc,
„Wij hebben geen wenschen,
wij hebben geen eischen, wij
willen den vrede"
Nieuwe versterkingen
bij Aken en Saar
brücken
Duitsche reservisten mogen
spoedig naar huis
Bij gelegenheid van de inwijding
van een theater te Saarbrücken heeft
Adolf Hitler aldaar een groote
rede gehouden, waarin hij allereerst
het feit aanstipte, dat dit jaar tien
millioen Duitschers bij het Rijk zijn
gebracht.
De Führer kondigde aan, dat
Duitschland voorzichtig moest blij
ven en daarom thans ook de gebie
den van Aken en Saarbrücken mili
tair zou gaan versterken.
In de eerstvolgende dagen zouden
de honderdduizenden reservisten,
die nog steeds onder de wapenen
zijn, naar huis kunnen terugkeven.
Voorts wees spreker alle toekom
stige Britsche bevoogding bij voor
baat van de hand.
Adolf Hitler begon zijn rede met te zeg
gen, dat hij in het begin van dit jaar beslo
ten had de tien millioen Duitschers, die nog
buiten het Duitsche rijk leefden, naar dat
rijk terug te brengen.
Omdat de wereld-democratieën sinds
twintig jaren tegenover het leed en te
genover de eischen van die tien millioen
doof geweest zijn, is het noodig geweest een
hard besluit te nemen.
De voorwaarden voor een oplossing van
dit vraagstuk waren:
1. De innerlijke eendracht
van de Duitsche natie. Ik was er van
overtuigd, dat ik de leider ben van een man
haftig volk. Ik weet, wat velen in de rest
van de wereld en enkelen in Duitschland
nog niet schijnen te weten, dat het volk van
1938 niet het volk van 1918 is. Slechts die
gene, die blind geweest is voor het nationaal
socialisme, kan den geweldigen opbouwen-
den arbeid over het hoofd gezien hebben,
dien deze wereldbeschouwing verricht heeft.
Dit was de eerste voorwaarde voor het on
dernemen en het doen slagen van een der
gelijk werk. Thans is er een volksgemeen
schap voorhanden van een kracht en een
sterkte,zooala Duitschland. nog nimmer ge
kend heeft.
2. de nationale bewapening,
waarvoor ik thans reeds zes jaien fanatiek
op de bres gestaan heb.
3. De beveiliging van het rijk.
Geen macht ter wereld zal er ooit in slagen
door dezen muur heen te stooten.
4. Wij hebben ons buitenlandsche
vrienden gemaakt De as, waarover
men in andere landen zoo dikwijls meende
te kunnen spotten, heeft in de jongste twee
en een half jaar niet alleen bewezen duur
zaam te zijn, zij heeft tevens bewezen, dat zij
ook in de moeilijkste uren hecht is.
Niettemin, aldus de rijkskanselier, is
Duitschland thans waarlijk gelukkig, dat het
werk van 1938 de inlijving van tien mil
lioen Duitschers en van rond 110.000 kilo
meter land bij het rijk in vrede volbracht
kon worden. Wij zijn allen zoo gelukkig, dat
men voor deze zaak geen bloed behoefde te
vergieten hoezeer vele internationale ophit
sers en winstmakers daarop ook mochten
hebben gehoopt.
Lof voor Mussolini
Wanneer ik gewag maak van de hulp
van andere staatslieden bij deze vreed
zame oplossing, dan moet ik daarbij
steeds weer in de eerste plaats den eeni-
gen werkelijken vriend noemen, dien wij
thans bezitten: Benito Mussolini.
Ik weet, dat gij weet, wat wij dezen
man te danken hebben. Ik zou ook de
beide andere staatslieden willen noemen,
die er naar streefden een weg tot den
vrede te vinden en die met den grooten
Italiaan en met ons te zamen ten slotte
het accoord gesloten hebben, dat zooeven
millioenen Duitschers bun recht en de
wereld den vrede gegeven heeft.
Ik ben thans gelukkig, dat deze mil
lioenen bevrijd zyn, dat zij by ons be-
hooren en dat de vrede werd gered.
De ervaringen der laatste acht maan
den moeten Duitschland gesterkt hebben
in zijn besluit, voorzichtig te zijn en
nimmer iets na te laten, dat ter bescher
ming van het rijk gedaan dient te wor
den.
Tegenover Duitschland staan staatslieden,
die evenzeer den vrede willen. Alleen regee-
ren zij in landen, welker binnenlandsche
constructie heit mogelijk maakt, dat deze
mannen elk oogenblik vervangen kunnen
worden door anderen, die den vrede niet
zoozeer in het oog houden. Wanneer in En
geland na een-Chamberlain maar een
Duff Cooper, Eden of Churchill
komt, dan staat reeds vast, dat het doel van
deze mannen is onmiddellijk een wereldoor
log te beginnen. Zij maken daar heelemaal
geen geheim van, ja, zij hebben het openlijk
verklaard.
Dit stelt Duitschland voor den plicht,
waakzaam te zijn en bedacht op de bescher
ming van het rijk. Verder loert nog steeds
dreigend de Joodsche internationale wereld-
vijand, die in het bolsjewisme zijn uiterlijken
vorm gevonden heeft. Duitschland kent ver
der ook de macht van de internationale pers,
die slechts van leugen en laster leeft. Gezien
deze eigenaardige staatkundige constructie
van de wereld om ons heen en deze krachten
moet Duitschland voorzichtig zijnj ^steeds
De nieuwe defensie-maatregelen
Ik heb dan ook besloten de uitbreiding
van onze vestingwerken in het Westen met
verhoogde energie voort te zetten, zooals ik
dit in mijn rede op den partijdag te Neuren
berg aangekondigd heb, en ik zal thans ook
de beide groote gebieden, die tot dusver
vóór onze verdedidiging lagen, n.l. het uit
gestrekte gebied van Aken en het gebied van
Saarbrücken, in dit defensie-stelsel opnemen.
Dat zal ter bescherming van het rijk gedaan
worden.
Overigens ben ik echter verheugd, reeds
in de eerstvolgende dagen de maatregelen te
kunnen intrekken, die wij in de kritieke
maanden en- weken hebben moeten treffen.
Het verheugt mij, dat dan al die honderd
duizenden mannen weer naar huis kunnen
gaan, dat onze reservisten weer ontslagen
worden.
Duitschland is als krachtige staat ten allen
tijde bereid met zijn omgeving een politiek
van wederzijdsch begrip te voeren. Duitsch
land kan dat, want het wenscht in het geheel
niets van haai-. Wij hebben geen wen-
ij hebben geen eischen,
illen den
ede.
Geen gouvernante-achtige bevoogding
Slechs één ding zou Duitschland willen en
dat geldt speciaal voor zijn betrekkingen met
Engeland: het zou goed zijn wanneer men in
Groot-Brittannië langzamerhand zekere allu
res uit het tijdperk van Versailles zou liqui
deeren. De gouvernante-achtige bevoogding
van Duitschland vertraag*. Duitschland niet.
Informaties door Britsche staatslieden of par
lementsleden naar het lot van Duitschers of
van rijksonderdanen binnen de grenzen van
het rijk zijn niet op haar plaats. Duitschland
bekommert zich ook niet over dergelijke
dingen in Engeland.
Om den wereldvrede te verzekeren is hot
noodig, dat alle staatslieden en politici, die
zich van hun verantwoordelijkheid bewust
zijn., zich om hun eigen zaken bekommeren
en zich niet voortdurend mengen in de pro
blemen van andere volken of landen. Slechts
wanneer men dit wederzijds in het oog
houdt, zal men werkelijk de voorwaarden
scheppen voor een duurzamen vrede, die
door niemand meer gewenscht wordt dan
door het Duitsche volk.
Dit jaar heeft een groot Duitsch, nationaal
eenwordingswerk aanschouwd. Duitschland
heeft in dit jaar een onmetelijk geluk be
leefd. Wij willen derhalve de Voorzienigheid
dankbaar zijn, dat Zij ons dezen weg uit de
ellende naar de vrijheid heeft laten bewan
delen. Wij willen steeds weer dankbaar zijn,
zoo besloot Hitier zijn rede, dat deze weg kon
worden afgelegd zonder den hoogsten inzet
van volk, van man en van vrouw.
Róókt per sé
F lil II
Italië wil zijn economische
onafhankelijkheid
Autarkie in versueld tempo
De Groote Fascistische Raad van Italië is
Zaterdagavond opnieuw bijeen gekomen on
der voorzitterschap van Mussolini.
Bij acclamatie werd de volgende motie
goedgekeurd:
„De Groote Fascistische Raad verklaart,
na kennis te hebben genomen van het ver
slag van den Minister van Buitenlandsche
Zaken, den getrouwen uitvoerder der fascis
tische buitenlandsche politiek, welke geba
seerd is op de as ItaliëDuitschland, vol
ledig in te stemmen met deze politiek, welke
met de interventie van den duce ter confe
rentie van Mqnchen, haar plechtige bekrach
tiging vond".
De Groote Raad heeft eveneens een groet
gebracht aan de Italiaansche legionnairs in
Spanje, „die na 18 maanden van harden
strijd worden gerepatrieerd."
Ten slotte heeft de Groote Raad de vol
gende motie aangenomen:
„Aan den vooravond van de eerste bijeen
komst der hooge commissie voorde autarkie
bekrachtigt de Groote Fascistische Raad op
nieuw categorisch de noodzakelijkheid, met
uiterste energie en in versneld tempo den
strijd te voeren voor de economische onaf
hankelijkheid der natie".
De Groote Raad heg ft besloten op 18 dezer
opnieuw bijeen te komen.
Ook de Roethenen verwerven
autonomie
De Roethenen zullen thans ook eien eigen
ministerlijst aan de centraio regeering te
Praag voorleggen, naar het voorbeeld van
de Slowaken Dat is het resultaat van de be
sprekingen, welke te Uzhorod de hoofd
stad van het Roetheensche gebied ge
voerd werden tusschen vertegenwoordigers
van Subkarpathisch Roethenië in het Tsje-
cho-Slowaaksche parlement en delegaties
van de centrale regeering te Praag en van
den Roetheenschen nationalen raad. Blijkens
de opgestelde ministerlijst zal de afgevaar
digde Brody iprcmier worden.
Namens de regeering las de minister voor
het Roetheensche gebied in het kabinet-
Syrovy, Varkany, een verklaring voor van
het balkon van het gouvernementspaleis,
volgens welke Roethenië dezelfde rechten za]
krijgen als Slowakije. De vertegenwoordigers
van Sub-karpalhisch Roethenië zullen zich
naar Praag begeven om hun voorstellen aan
da centrale regeering yooc te leggen*
NIEUWE VERSTERKINGEN
NAAR PALESTINA
Verkeer tusschen de
voornaamste steden ligt stil
Wederom een bloedig weekeinde
Het Britsche ministerie van Koloniën
heeft medegedeeld, dat besloten is, op
nieuw militaire versterkingen naar Pa
lestina te zenden. Binnen twee of drie
weken zullen weer vier bataljons met
artillerie en eenige pantserwagens met
bedienend personeel in Palestina aan
komen. Hierdoor zal de totale militaire
sterkte bedragen: 17 bataljons infanterie,
twee regimenten cavalerie, artillerie en
pantserwagens.
Voorts is men bezig met het aanwerven
op groote schaal van oud-strijdei's voor hel
verrichten van politiedienst in Palestina.
Het afgeloopen weekeind is niet voorbij
gegaan zonder aanslagen, ontploffingen en
treinontsporingen. Vijf personen werden ge
dood en negen zwaar gewond.
Acht Joden werden min of meer ernstig
gewond doordat een autobus, waarin zij ge
zeten waren, nabij de kolonie Zichron Jaa-
kob door een projectiel werd getroffen.
De rebellen hebben te Jenin een aantal ge
daan op de regeeringsgebouwen en het
quarantainestation in brand gestoken. Na
een gevecht met de politietroepen werden
de opstandelingen op de vlucht gejaagd. Zij
keerden later echter terug en trachtten een
aanval te doen op het politiestation. Met
loopgraafmortieren werd het vuur cup hen
geopend, waarna zij met zware verliezen af
trokken.
Ten Noorden van Jaffa is het tot een vuur
gevecht gekomen tusschen Britsche troepen
en insurgenten, die zich in een sinaasappel
plantage verborgen hadden. Een Joodsche
politieman werd hierbij gedood.
Op den straatweg van Nabloes naar Toel-
karem heeft men de Lijken gevonden van
twee Arabieren, die klaarblijkelijk door hun
eigen menschen om het leven zijn gebracht.
Het spoorwegverkeer tusschen Haifa en
Lydda is verbroken, daar hier een goederen
trein tot ontsporing is gebracht, evenwel
zonder persoonlijke ongelukken te veroor
zaken.
In de nabijheid van Jeruzalem is tijdens
een gevecht een vrouw door een verdwaal
den kogel getroffen. Tenslotte hebben rebel
len een aanval gedaan op de sinaasappel
plantages van enkele welgestelde Arabieren,
die het niet eens zijn met de politiek van
den Groot Moefti. De schade, die hier is aan
gericht, wordt op 10.000 pond sterling ge
schat. Drie huizen en vijf loodsen, die voor
het verpakken der vruchten werden ge
bezigd, zijn in brand gestoken.
Het gevoel van onveiligheid is thans zoo
toegenomen, dat het verkeer tusschen de
voornaamste steden nagenoeg geheel stil
ligt.
Een symbolische Hongaarsche
bezetting
De Hongaarsche en Tsjecho-Slowaaksche
delegaties, welke te Komarom onderhande
len over het lot der Hongaarsche minder
heden, zijn het thans eens geworden over
een „symbolische bezetting" van twee ste
den. De Tsjechen zullen binnen 24 uur het
Tsjechische spoorwegstation Satoralja Ujhe-
ly ontruimen en binnen de 36 uur de stad
Ipolysag. Deze plaatsen zullen vervolgens
door de Hongaren bezet worden. In een offi
cieel communiqué wordt geconstateerd, dat
de besprekingen in zeer vriendschappelijke
sfeer gevoerd werden. Zij worden morgen
voortgezet.
Volgens Reuter is ook nog ten aanzien
van twee andere punten overeenstemming
bereikt: 1. Hongaarsche politieke gevange
nen in Tsjecho-Slowakije zullen geleidelijk
vrijgelaten worden. 2. Hongaren in het Tsje
cho-Slowaaksche leger zullen geleidelijk uit
den dienst ontslagen worden.
Slowaken begroeten hun
eigen kabinet
Communistische partij ontbonden
Het kabinet van Slowakije, welk land
thans binnen het kader van den Tsjechoslo-
waakschen staat zelfstandigheid geniet,
heeft gisteren zijn intocht gehouden in de
stad Bratislava. De premier. Dr. T i s o,
sprak daarna van het balcon van het ge
bouw der landsregeering een rede uit, welke
geestdriftig door de bevolking werd toege
juicht. Spreker legde er den nadruk op, dat
de uitvoerende macht thans was overgegaan
op de Slowaaksche ministers. Het Slowaak
sche nationalisme beteekent geen haat tegen
anderen. Tiso richtte zich hierop in het
Duitsch en Hongaarsch tot de Duitschprs en
Hongaren, wien hij verzekerde, dat zij alle
burgerlijke rechten en vrijheden deelachtig
zullen worden.
Des avonds begaf Tiso zich naar Komarom
voor de besprekingen met de Hongaren.
Naar Reuter verneemt, heeft de nieu
we Slowaaksche regeering de ontbinding
van de communistische partij in Slo
wakije gelast
„Danzig is een Duitsche staat"
Förster, gouwleider van Danzig, heeft in
een rede voor Nazi-leiders verklaard, dat
van de 72 leden van het Danzigsche pario-
ment thans 70 tot de N.S.D.A.P. behooren.
Deze gewijzigde toestand in het parlement
is, zoo vertelde hij verder, op rechtmatige
wijze tot stand gekomen. De invloed der Jo
den is te Danzig op elk gebied uitgeschakeld.
„Wij in Danzig", besloot Förster, „vormen
een Duitschen staat met 96 pet. Duitsche
mensohen, Duitsch bedrijfsleven en Duitsche
levenshouding. Wij behoorden tot geen an
deren staat, die ons zou kunnen voorschrij
ven wat wij te doen hebben. Ons lot hebben
wij volkomen zelf in de hand".
Reynaud verlaat de
Flandin-groep
De Fransche minister van Justitie, Paul
Reynaud, heeft aan den voorzitter der
„Alliance Démocratique", oud-premier Flan-
din, een schrijven gericht waarin hij be
dankt voor het lidmaatschap der groep,
welker vice-voorzitter hij was. Deze stap is,
naar in de wandelgangen van de Kamer
werd verklaard, een gevolg van het mec-
ningsverschil, dat tusschen beiden gerezen
is met betrekking tot de buitenlandsche po
litiek.
Naar wordt verzekerd, zullen binnenkort
nog meerdere ontslagnemingen volgen.
Binnenland
Jonge menschen in
het sociale leven
Waar jeugdleiders
zich uitspreken
De conferentie van het C.N.V.
PUTTEN, 8 October. In de conferen
tiezaal van het C. N. V. is een zestigtal
leiders van de sociale studieclubs van
het Chr. Nat. Vakverbond bijeen ge
weest om met elkaar de problemen die
zich bij dit werk voordoen te bespreken.
Midden uit bat jeugdwerk zijn de te be
handelen onderwerpen gegrepen, n.l. „Lessen
uit de praktijk van het jeugdwerk", ingeleid
door den heer J. Schipper van het C.N.V.,
belast met dit werk: „Op welke wijze moet
het sociale onderwerp behandeld worden" en
„De stand der vakopleiding" deze laatsten
ingeleid door de heeren K. de Boer en A
S. Boone.
Tusschen de Jeugdleiders
Het is prachtig eenigen tijd tusschen deze
jeugdleiders te kunnen vertoeven. Opgewekt
is de toon en de kwinkslag, van de bestuurs
tafel of vanuit de zaal geplaatst, vindt alge-
meene waardeering. Tusschen hun jongens
zijn ze zelf jong gebleven, de leiders der
sociale studieclubs.
Maar éi ernst ontbreekt ook niet. Zestig
menschen luisteren gespannen naar de in
leiding, die hen zelf inderdaad niet spaart.
Die hen regelrecht zegt wat ze goed, maar
ook wat ze niet goed gedaan hebben. Het re
feraat van den heer De Boer (waarvan we
Zaterdag reeds een overzicht gaven) is daar
van een typisch voorbeeld.
Wie uit wü blinken in sociale wetenschap,
r j betoogde hij. los va:, zijn sohema, zal als
jeugdleider mislukken by het sociaal onder
wijs. Grijp toch de acute vraagstukken aan,
en stippel langs de lijn van het gebeurde om
heen de principes uit. Dat is de weg! Of
ook: Wees voorzichtig met sentimenteel ge
praat. Het is de vraag of de jonge menschen
de nood waarin ze verkeeren wel zoo sterk
zouden voelen, als er maar niet zoo senti
menteel gekletst werd. Schei er mee uit! Ge
lukkig leert de praktijk, dat de jongelui de
man vol dierbaarheden den rug toekeert.
Daar zit een les i£.
Het bleek echter, dat de jeugdleiders de
roede maar niet zonder meer kussen. Ze wil
den dan wel weten hoe het moet en ze dis-
'ustig aver de vragen, die ge zoo
midder uit de praktijk trekt. Hier waren ze
het wel over eens, dat de jonge mensch zijn
eigen bewerking vraagt. Ze zitten zoo vol
en het is de kunst ze te leeren kennen. Daar
in zit het geheim. Ze begrijpen niet, dat er
zooveel aan bepaalde punten vast zit en ze
lossen alles met een handomdraai op „Het
moet zoo", dat weten ze, maar het is an
ders en dan barst hun ziel los: „Waarom
doen ze het oan niet anders".
Dit is nu de taak: laat hen zien en voelen
wat er aan vast zit alvorens bepaalde geval
len veranderd zijn.
Uit deze enkele punten, die een rol in de
bespreking speelden, gevoelt ieder, dat hier
een worstelen is van mannen, die, in de sfeer
van het elkaar begrijpen, een poging doen
om den jongen mensch stu"."- te geven door
het sociale leven.
Juist daarin stormen de duizend vragen
tegen him jonge ziel op en de bodem
waarop het onkruid van den twijfel
welig tiert is gereed. Wat zal er Van de
jeugd terecht komen als niet mannen zich
opmaken om den jongens den weg te
wijzen langs absolute normen uit God
genomen en door God in de wereld ge
steld.
Dat is de sympathieke strekking van
dit jeugdwerk.
De stand der vakopleiding
In het middaguur voor het sluiten der con
ferentie, heeft de heer A. S. Boone gere
fereerd over ,De stand der vakopleiding".
De gedachtegang van den spreker was, in
het kort, de volgende:
Als we ons een denkbeeld willen vormen
over den stand der vakopleiding, dienen we
ons voor oogen te stellen de ontwikkeling
daarvan gedurende de laatste 50 jaar. Het is
dan noodzakelijk in korte trekken de his
torie van de vakopleiding te behandelen om
duidelijker te verstaan den huidigen stand
daarvan.
Echter moet dan helderheid bestaan over
het begrip vakopleiding. Daaronder is te
vatten naar ons inzien alle onderricht, dat
wordt gegeven om met name jongens en
meisjes voor een bepaald beroep of vak de
kennis der grondbeginselen bij te brengen;
voorts dat onderwijs, dat bedoelt aanvullend,
en met name theoretisch onderricht te geven
aan jeugdige personen, die reeds in het be
drijfsleven werkzaam zijn. Verder de vakop
leiding, die uitsluitend in het bedrijfsleven
plaats vindt en waaraan gepaard gaat theo
retisch aanvullend vakonderricht (leerling
stelsel),
Hoewel reeds in 1861 de eerste ambachts-
Niets aan de hand met Blücher
Maarschalk ls in zijn hoofdkwartier
Een hooggeplaatst officieel woordvoerder
van de Sovjet-ambassade te Londen heeft,
naar de diplomatieke correspondent van de
„Sunday Chronicle" meldt, ten stelligste
ontkend, dat maarschalk Blüoher, omtrent
wiens verblijfplaats den laatsten tijd allerlei
geruchten de ronde hebben gedaan, zich in
arrest bevindt. Ook een bericht, dat Litwi-
nof zijn woning niet zou mogen verlaten is
onjuist.
„Maarschalk Blücher", zoo werd gezegd,
„is tha/ns in zijn hoofdkwartier in Siberië.
Er ?ijn geen berichten uit Moskou, die zijn
arrestatie bevestigen. Er is ook geen enkele
reden om hem te arresteeren. Onlangs zijn
enkele lagere officieren in het leger van het
Verre Oostsn wegens verraderlijke activiteit
gevangen genomen", aldus besloot de woord
voerder, „doch dat is niets nieuws".
Een nieuw Fransch monster-schip
Naar United Press verneemt zou do Fran
sche Comp. Générale Transatlantique voor
nemens zijn 'n nieuw passagiersschip op sta
pel te zetten, dat grooter zou zijn dan de
„Normandië". Het schip 7-ou een snelheid
krijgen van 36 mijl per uur en den overtocht
over den oceaan in minder dan vier dagen
kunnen volbrengen. De bouw van het cohip
zou een bedrag van ongeveer 110 inillioen
gulden (yereiaohan.-
DINSDAG, 11 OCTOBER
1.
dlnjï. 8.009.15 Grai
Berichten). 10.00 Gi
dienstig halfuur. 1!
KRO-Melodisten en
(Om
>-Ultz«
8.15
Gods-
Berichten. 12.16 I
(1.00—1.20 Gram
muziek) 2.00 Vrouwenuur. 3.00—4.00 ec
4.05 Gram.muziek. 4.15 KRO-Kamerork&st.
5 00 Gram.muziek. 5.15 KRO-orke>st (5.45—
6.05 Felicitatiebezoek). 7.U0 Berichten. 7.15
Causerie over de Noordelijke Peel. 7.36
Sportpraatje. 8-00 Berichten ANP, Mededee-
lingen. 8 15 Stedelijk Orkest van Maastricht
en solist 9.00 Interviews. 9.20 Vervolg con
cert. 10.05 Lajos HtUAzs en zyn Zigeuners.
10.30 Berichten ANP. 10.40 KRO-Boys en
*ollst. (11.00—11.10 Gram.muziek). 11.30—
12.00 Gram.muziek.
II.VERSUM II. 415,5 BI. AVRO-Uitzending,
8.00 Gram.muziek. (Om 8.15 Berichten). 10.00
Morgenwijding. 10.15 Gram.muziek. 10.30
Voor de vrouw. 10.35 Omroeporkest. 11.00
Huis'houdellike wenken. 11.30 Omroeporkest
(Om ca. 12.15 Berichten). 12.30 Het AVRO-
Amusementsorkest en soliste. 1.15 Orgel
spel. 1.45 Gram.muziek. 2.00 Omroeporkest
2.45 Kniples. 3.45 Cello en plano. (Om ca,
3.45 u. Berioht-en). 4.30 Kinderkoorzang.
5.00 Kinderhalfuur. 5 30 Het AVRO-Aeolian-
AVRO-dansorkest. 7.00 I
7.05 Zang met planobe-
Voor do kindi
geleiding. 7.30 Engelsche les. 8.ÓÖ
ANP. Radiojournaal. Mededeelingen.
Bon'
•Ichtei.
8.30
DJnsdagavondtrein. 10.00 Dis<
nieuws. Hierna: het Ensemble
00 Berichten ANP. hierna tot
10.30
Grünhut
12 uur De Palladl;
DROITWICH 1500 BI. 12.35 Radlotooneel. 1.15
Zang. 1.35 Orgel. 2 00 Declamatie. 4.15
plano. 5.20 Fluit
4.50 Zani
iohe
:rle.
tie.
11.20 Orkest.
RA?I«~7.PARIS 1648 m- 12.40 Orkest. 3.05 Zang
5.20 Orkest6.35 en 7.20 Zanc. S.SS Radio"
tooneel. 10.35 Kamermuziek.
KEUI.EN 456 BI. 6.30 en 7.50 Orkest 1120 Or-
ff"-. 'f0,C°;,ïït"e!20 Crkoat. S.,5 ZonS
en cembalo. 7.50 Orkest. 11.20 Nachtcon-
school in Amsterdam werd opgericht, zijn
officieele gegevens inzake de vakopleiding in
ons land toch eerst vanaf 1870 bekend.
Er waren in 1870 in Nederland 50 scholen j
voor nijverheidsonderwijs, w.o. 2 ambachts- I
scholen en niet minder dan 33 z.g.n. burger- I
avondscholen en 9 zeevaartscholen.
In 1937 waren er 94 ambachtsscholen, 18 j
dagvakscholen, 313 avondnijverheidsscholen,
235 nijverheidsscholen voor meisjes, onder
welk aantal zijn begrepen de inrichtingen
voor landbouwhuishoudonderwijs en nijver
heidsonderwijs voor meisjes en ten platte
land e.
Het aantal leerlingen bij het Nijverheids
onderwijs beliep in 1870 totaal 3841, in 1937.
was dit totaalcijfer 140.642.
Opleiding volgens leerlingenstelsel
In 1893 (in Drente) werden de eerste leer- 1
lingen in opleiding genomen. Tot 1930 waren I
in totaal 972 leerlingen opgeleid.
In 1910 volgde de opleiding in Friesland:»
en in 1913 de ambachtsschool te Maastricht,!
terwijl Philips te Eindhoven en Stork enl
Dikkers te Hengelo evenzeer hun leerlingen
volgens dit stelsel opleidden.
In 1930 volgde de typografie, die toepas
sing van het leerlingstelsel had voor het ge-
heele land. Het aantal leerlingen bedroeg in
1931: 2475; in 1934: 2196: in 1937: 2195.
Het hoeft geen betoog, dat al datgene, wat
op het gebied van vakopleiding in het alge- j
meen als nijverheidsonderwijs wordt aange- j
duid, zijn invloed op den gang van het be- i
drijfsleven in sterke mate doet gelden.
Spr. bezag hierna de vraag, welke betee
kenis nu de stand en de aard der vakoplei
ding met betrekking tot den arbeid der
Christelijke vakopleiding heeft, de taak der
afzonderlijke vakbonden hierin en welke be
teekenis eraan gehecht moet worden dit on-
derwerp te behandelen op een conferentie
van jeugdclubleiders, waarbij dient te wor
den nagegaan of er voor laatstgenoemden een
taak is in deze materie.
Naar huis
De besprekingen op de conferentie zijni i
druk geweest. Aan het referaat van den heer
Schipper namen niet minder dan 14 personen j
deel en aan dat van den heer de Boer 11.
D. is wel een bewijs hoe de vragen in het
hart der jeugdleiders leven. Hier spreekt
men zich uit en dat is veel waard op elke
conferentie.
Om 4 uur sloeg het scheidensuur, doch het
geschiedde niet alvorens men elkaar had dank
gebracht voor het genotene. Gesterkt en be
moedigd trokken zestig jeugdleiders weer
naar hun jongens, met het vaste voornemen
in het hart, zè den weg te wijzen door dit
moeilijk leven. De verticale lijn! Omhoog,
waar de Heere van hemel en aarde zetelt!
GEMENGD NIEUWS
Autobotsing onder Oegstgeest
Twee personen zwaar gewond
OEGSTGEEST, 10 Oct. Zaterdagmiddag is
op den Rijksweg in de gemeente Oegstgeest,
tusschen de Slaag en de Drie witte palen
een ernstige autobotsing voorgevallen.
Uit de richting Haarlem naderde een
personenauto, bestuurd door den heer J. G,
P. uit Den Haag. Deze wagen reed midden
op den weg. Uit de richting Den Haag
kwam een personenauto, bestuurd door den
heer Chr. F- van der Kwast, wonende te
Den Haag. Deze wilde een voor hem rijden- j
de auto passeeren. Doordat de van den te- j
genovergestelden kant komende auto heï j
midden van den weg hield, was een botsing
onvermijdelijk. Met een hevigen slag vlogen
de beide wagens op elkaar in. De heer de
Groot en zijn echtgenoote, mevrouw W. de
Groot-Toppers bekwamen ernstige verwon
dingen en werden in zeer zorgwekkenden
toestand naar het Academisch ziekenhuis
te Leiden overgebracht. Mevrouw de Groot
verkeerde in onmiddellijk levensgevaar. Da
heer van der Kwast bleef ongedeerd.
Beide auto's werden totaal vernield.
OUDE TONGE, 10 Oct. Zaterdag is het
vier-jarig meisje Willie Pieterse alhier, dat
bij een molen speelde, door een der wieken! j
gegrepen en een eind weggeslingerd. Het
kind was .vrijwel onmiddellijk dood,
