KERK EN ZENDING
DONDERDAG 6 OCTOBER 1938
EERSTE BLAD PAG. 3
GEREF. KERKEN
Drietal: Te Visvliet (Gron.), cand. B.
IBoelens te Groningen, cand. J. P. Rozendal
ie Winschoten en cand. A. M. Spiering te
Groningen.
Beroepen: Te Arnhem, W. H. den Hou-
ting Jr. te Huizum.
Aangenomen: Naar Zuilen (2e pred.
pi.), W. Schouten te Westbroek.
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Leermens, F. G. A. van
Dijk te Wolfaartsdijk. Te Kamperveen, C.
Vlasblom te Wapenveld.
Aangenomen: Naar Brakel, cand. L.
Trouwborst te Ouderkerk a. d. IJssel.
Bedankt: Voor Eohteld, L. Buenk te
Veessen.
GERJEF. GEM.
Tweetal Te Rijssen, M. Hofman te
Moercapelle en J. Vreugdenhil te Kampen.
Beroepen: Te Genemuiden. M. Heikoop
4e Utrecht.
hulpprediker
Door den kerkeraad der Ned. Herv. Kerk
te Arnhem, is tot hulpprediker in wijk G
(Geitenkamp, Paaschberg, Angerenstein) be
noemd de heer W. C. Luuring, cand. te
Heemstede.
toegelaten tot den h. dienst
Na perempboir-examen heeft de classis
rs-Hertogenbosch der Ger. Kerken cand. E J
D ij k van Zwolle, beroepen predikant van
de GerefKerk te Vrijhoev e's-G r e-
velduin—Capelle (NH.) met alge-
fneene stemmen toegelaten tot den Dienst
des Woords en der Sacrementen.
Cand. F. N. Verveen, van de Theol. H.
S. te Kampen en wonende Velperweg 5-2
Arnhem deed gisteren zijn prep. examen en
is met algemeene stemmen tot den H. Dienst
toegelaten.
afscheid, bevestiging, intrede
Grijpskerke
Zondag 2 October nam Ds. J. Plomp
afscheid van de Geref. Kerk te Grijpskerke,
wegens vertrek naar Soerabaja (N.O.I.).
Hij bediende het woord uit Rom. 16 2527
een lofverheffing Gode, omdat Hij Zijn kerk
versterkt, en een universeele prediking mo
gelijk maakte door de openbaring der ver
borgenheid.
Daarna richtte hij een enkel woord tot de
gemeente, de catechisanten, den kerkeraad,
den afgevaardigde der classis, de genabuur-
de kerken en den afgevaardigde van Soera
baja. Broeder A. Geschiere sprak
mens den kerkeraad Ds. en mevr. Plomp
toe, en verzocht hun toe te zingen Ps. 121
4. Ds. M. Vreugdenhil van Meliskerke
bracht de wenschen der classis over, terwijl
iben slotte br. P. Offringa namens
kerk van Soerabaja sprak, en het gezin van
den vertrekkenden predikant verzocht toe
te zingen Psalm <91 5.
JVissekerke
Cand. a. a. O os ter brink is voorne-
jnens Zondag 28 Oct. as. het predikambt te
aanvaarden in de Geref. Kerk te Wissekerke.
Hij zal bevestigd worden door Ds. H. Veen-
61 r a te Colijnsplaat.
Ds. J. HARING
A. s. Zondag herdenkt Ds. J. Har
INed. Herv. predikant te Giesend
dag waarop hij voor 40 jaar het predikambt
aanvaardde.
Ds. Haring werd 1 Sept. 1871 te Utrecht
geboren, waar zijn vader een bekend calli-
graatf was. Hij studeerde aan de Rijksuni
versiteit ald^tr theologie. In 1698 candidaat
geworden aanvaarde de jubilaris 9 October
van dat jaar zijn ambt te Bleskensgraaf. De
jubilaris diende achtereenvolgens de ge
meente van IJsselstein, Nieuw-Beijerland
en Benthuizen omzich 21 September
aan zijn tegenwoordige gemeente te verbin
den.
De jubilaris was quaestor van den ring
IJsselstein en is thans praetor van den ring
Gorindhem, alsook scriba-quaestor van het
classicaal bestuur van Dordrecht. Van tal
van plaatselijke vereenigingen het eere
voorzitterschap bekleedende, is hij ook voor
zitter van den ring GiessendamNeder-Har-
dinxveld van het Ned. Bijbelgenootschap.
Van de hand van den jubilaris, die tot den
Geref. Bond in de Ned. Herv. Kerk behoort,
verschenen bijdragen in het Geref. Week
blad., de Waarheidsvriend, de Zondagsbode
van den ringen Oud-(Beijerland enz. Ook is
hü redacteur en oprichter van de kerkbode
ln zijn gemeente.
Ds. Haring is voornemens as. Zondagmor
gen in zijn eerste gemeen'#; te Bleskens
graaf een gedachtenisrede te houden en des
avonds in' zijn tegenwoordige gemeente.
Dinsdag 11 October zal Ds. Haring zoowel
's middags als 's avonds in zijn pastorie re-
Dr. J. G. UBBINK
De tot predikant in alg. dienst bij de Ge
reformeerde Kerken in H. V. beroepen Dr. J.
G. Ubfoink, is gisteravond tot zijn dienst
werk ingeleid door Ds. H. H. Kroon, te
Leiden-Noordwijk, zijn voorganger als
danig, die tot tekst had gekozen 2 Cor. 517
—31. Toegezongen werd Gez. 21B3, 4
Terstond daarna aanvaardde Dr. Ubbink zijn
ambt met een predikatie over 1 Cor. 420.
Hij werd daarna toegesproken door Ds. H.
H a s p e r van Den Haag. Mede waren eenir
ge predikanten van de Geref. Kerk in H. V.
aanwezig.
Dr. Ubbink heeft als standplaats Leiden-
Noordwijk,
HELDRING-GESTICHTEN
Ds O. G. Heldring pres.-dlrecteur
Nadat eerst Ds. M. N. W. Smitt te
Zwolle, daarna Ds E. H. Blaauv
draad te Baarn voor de benoeming hadden
bedankt, heeft het bestuur der Heldring-ge-
6tiohten te Zetten thans tot predikant-direc
teur benoemd Ds O. G. Heldring, die van
1918 tot 1932 predikant der Vluchtheuvelkerk
was en sindsdien directeur der Heldring-ge
stichten.
Ds Heldring is 55 jaar oud en heeft vóór
Zetten de gemeente van Halle -gediend. Hij
heeft nog geen beslissing genomen.
groot-emaus
Het bestuur van de Stichting Groot-Emaus
te Ermelo is voornemens om, behoudens
goedkeuring dier regeering, voorjaar
oyer te gaan tot den bouw van tweenieu-
We pasjljpcnen.
Kerk en openbare school
De kerkeraad van de Geref. Kerk van
Schiedam heeft uitgesproken dat een
ouderpaar, dat, ondagks gedurige ver
maning zijn kroost niet van de openbare
school wenscht te nemen en dus het ne
gende gebod (het geven van valsche ge
tuigenis) overtreedt (niet nakomen van
de belofte bij den H. Doop afgelegd)
moet gecensureerd worden.
„Reorganisatie"
Zoo is de naam en dus niet meer
„Reorganisatie 1938" van het orgaan van
het Reorg. Comité, dat voor de behandeling
van het ontwerp der reorganisatie van d«
Ned. Herv. Kerk zich in bijzondere mate ge
ïnteresseerd had. Nu het ontwerp, dit ont
werp althans, van de baan is, acht het Comité
zijn taak allerminst voleind. Het wil
blijven wakker houden het geweten der Kerk
inzake den eisch tot Reorganisatie en daarbij
voorlichting geven. Het blad blijft derhalve
verschijnen en hoopt zijn 25-tal in uitzicht
istelde nummers te voltooien.
Indien het Synodaal besluit slechts een
eervolle begrafenis zou beteekenen, „dan is
het nieuw kerkelijke front, dat ter verdedi
ging van het ontwerp 1938 zoo spontaan is
ontstaan en door een groot deel der Kerk
met vreugde is begroet, te sterk geworden om
genoegen mee te nemen, dat wat opge
bouwd is, weer in partijen en coterietjes uit
eenvalt."
Dezen nieuwen koers tracht de Redactie
tot uiting te brengen, door het schrappen van
het jaartal 1938 in den kop.
de fransche vereenigde kerk
vier Fransche Protestantsche kerken,
die thans in een Vereenigde Protest. Kerk
an Frankrijk zijn samengevloeid zullen
thans een 600 gemeenten tellen, welke op 12
December a.s. in nationale synode, de eerst#
der vereenigde kerk, zullen samenkomen.
Een 60 h 70 gemeenten doen met de vereeni-
ging niet mee; deze liggen voornamelijk in
den Midi en in het Zuid-Oosten; confessio-
neele bezwaren bewogen tot deze afschei
ding. Wel echter zullen deze zelfstandig blij
vende gemeenten federatieve banden met de
Vereenigde kerk aanhouden. Hetzelfde doet
ook de 261 gemeenten tellende Evangelisch-
Luthersche kerk in Frankrijk, die voorna
melijk in Elzas-Lotharingen zich ontplooit.
auto-zending
Men schrijft ons:
De zomercampagne van de vereeniging
voor Evangelisatie „de Auto-zending in Ne
derland" (voorzitter: Ds. IJ. v. d. Zee;
Evangelist: D. Schotvanger) is geëin
digd.
Er werden dezen zomer 104 openluchtsa
menkomsten gehouden, waarvan 46 in
Noord-Holland, 27 in het Zuiden en 31 in
het Noorden van het land.
Over het algemeen werden de samenkom
sten goed bezocht. Merkwaardig is het groo-
te aantal kinderen, dat zich altijd bij de
auto om het orgeltje schaart. Meestal wor
den zij door een door der sprekers toege
sproken, eenige malen vertelde de eerste
spreker een verhaal speciaal voor hen en
dan luisterden de volwassenen ook met aan
dacht.
Overal waar de auto kwam waren vele
mensdien, die nooit op eenige andere wijze
Gods Woord hooren prediken.
Medewerking verleenden de Theol. Cand.
R. J. W. N ij k a m p van den Haag en de
Theol. Studenten: A. Brink van Hooger-
sroilde, A. de Bruin van Capelle aan den
IJssel en J. L. P o t j e r van Winschoten.
Nu wordt de wintercampagne voorbereid.
In verschillende plaatsen worden Evangeli
satiesamenkomsten gehouden met en zonder
lióhtbeelden, terwijl ook de mooie Auto-zen-
dings- en Palestinafilm hier en daar draait.
EEN GEREF. KERKJE TE SCHAGEN
Wij hebben al eens, op verzoek uit Scha-
gen, de klok geluid voor den bouw van een
klein kerkgebouw voor de Geref- Kerk te
Schagen, die in haar moderne omgeving
langzaam maar zeker terrein wint, In dit
nummer vindt men een verantwoording van
giften. Zij wijst op veler hulp, maar vraagt
nog meer hulp. Want het gaat ook om ver
strooiden (tot op 11 K.M.!) samen te bren
gen, kon het, nog velen te besparen, dat zij
door blinde leidslieden in de gracht worden
geleid. Kerkelijk bevoorrechten, hier is
plaats voor een daad van dankbaarheid. En
de heer H. P i 1 o n wacht gretig op uw over
schrijving op zijn gironummer 75403.
DEN RUSSEN EEN ERGERNIS
Thans is ook aan buitenlanders verboden
om in Rusland kerken te bezoeken, slechts
de leden va<n het diplomatieke en consulaire
corps ontvangen bewijzen van verlor tot het
bezoeken van godsdienstoefeningen.
In het nieuwe vierjaarsplan (19381942)
staat o.a., dat in deze 4 jaren wederom 2000
kerken afgebroken moeten worden-
Een bijzonderheid is hierbij, dat op spe
ciaal verzoek van de hoogere waaröigheids-
bekleeders die van het Kremlin naar de
villawijk rijden de kerk die aan dezen weg
staat en hen voortdurend ergert, thans met
spoed zal worden afgebroken.
alg. ned. zendingsconferentie
De 51ste Alg. Zendingsconferentie, die 26
en 26 dezer in het Koloniaal Instituut te
Amsterdam gehouden wordt, zal wegens af
wezigheid van den voorzitter, baron van
Boetzelajer, gepres ideerd, word en door
den vice-voorzitter, Ds. Joh. Rauws. In
van de wereldconferentie te Madras, die in
hoofdzaak zal zij gewijd zijn aan bespreking
December zal worden gehouden.
Op den eersten avond zullen spreken dr. F.
L. Bakker, docent aan de Theol. school te
Djokja over „de huidige geesteshouding van
den Islam in Ned. Indië", en dr. H. C.
Rutgers over „in dienst van het Bijbel
genootschap door Ned.-Indië".
Op Woensdag brengt ds. Boissevain,
secretaris van den Zendings-studieraad het
jaaroverzicht uit. Daarna bespreekt ds. Joh.
Rauws: „Van Edlnburg (T9HI0) via Jeruza
lem (1928) naar Madras (1938). In den na
middag spreekt prof. dr. H. Kraemer van
Leiden over: „Achtergrond en doel der Ma-
drasconferentie". Verder geeft ds. D. Crom-
melin een overzicht van de wijze, waarop
deze conferentie in verschillende landen
wordt voorbereid.
een chr. filmcentrale in china
Te Hong-Kong in China heeft een groep
vooraanstaande mannen een Vereeniging
vopi bet vertoonen, yaa Christelijke films in
China opgericht, teneinde op deze wijze het
evangelie en de kennis van het Christendom
te verbreiden. Voorzitter is de bisschop van
Hong-Kong R O. Hall; nagenoeg alle Christe
lijke kerken in China hebben er zich bij
aangesloten. De vereeniging zal ook reizende
na's organiseeren, die van dorp tot dorp
trekken.
ONDERWIJS
PROP. Dr. N. VAN WIJK
Zaterdag 8 October zal het 25 jaren gele
den zijn, dat Prof. Dr. N. van Wij k benoemd
werd tot hoogleeraar te Leiden om onderwijs
te geven in de Balto-Slavische talen.
Prof. van Wijk, juist 57 jaar geworden, 19
geboren te Stad-Delden, en heeft van 1898
1902 te Amsterdam gestudeerd. In 1902 pro
moveerde hij tot doctor in de letteren op een
proefschrift „Der nominale Genitiv Singular
im Indoger manisch en in seinem Verhalnis
zum Nominativ.
Na een studieverblijf te Leipzig en te Mos
kou werd Prof. van Wijk in 1903 leeraar
aan de H.B.S. te Arnhem, van 190'.'—191?
was hij onder-bibliothecaris van de Kon.
Bibliotheek te Den Haag.
De a.s. jubilaris, die voorzitter is van de
Ned. commissie voor intell ïctueele samen
werking en sedert 1920 lid der Kon. Acade
mie van Wetenschappen, heoft tal van wer
ken het licht doen zien op hei gebied der
Russische, Baltische en Slavische taalstudie.
Van hem is ook een geschiedenis der Rus
sische letterkunde versohenen, zcomede een
werk over Czechoslowakije in 1931.
ambtsaanvaarding prof. dr. w.
g. sellevis smitt
Dr. W. G. Sillevis Smitt, benoemd
tot buitengewoon hoogleeraar in de neurolo
gie aan de rijks-universiteit te Utrecht,
zal op Maandag 10 October, des middags te
twee uur, m het groot-auditorium zijn ambt
aanvaarden met het houden eener redevoe
ring in de Nederlandsche taal.
jaarverslag studentencorps
v. u.
Aan het Jaarverslag, uitgebracht door den
Rector Corporis, den neer G. ven Andel,
ontleenen wij het volgende.
Bij de vermelding van de data en fata van
het afgeloopen jaar valt op de intensiteit,
waarmee het studentenleven zich in allerlei
vormen openbaarde. Verschillende referaten
van zeer vooraanstaande personen van bui
ten de eigen kring vermochten zeer de be
langstelling der Corpsleden op te wekken.
Zelfs kan van ministerieele belangstelling
getuigd worden. Omgekeerd vor.d het stre
ven van den Senaat om het optreden van
het Corps naar buiten te consolideeren en
uit te breiden bij officieele instanties weer
klank, hetgeen blijkt uit de tailooze malen,
dat de Senaat het Corps vertegenwoordigde.
Naast eenige elementen, die verbetering
behoeven, meent de Rector Corporis te kun
nen wijzen op de gunstige symptomen. Het
interne Corpsleven blijkt van den meest op-
gewekten aard te zijn en het is mogelijk ge
bleken uit diepen ernst en groote opgewekt
heid een eigen Gereformeerd studentenleven
op te bouwen.
Het corps heeft niets aan de tong, die
enkel „wijsheid" spreekt, noch aan de
tong, die alleen maar dubbel slaat, maar
het vraagt de tong, die praten en proe
ven kan. Het vraagt geen domdnees-steek
en geen harlekijnsmuts, maar een stu
dentenbaret.
Liever dan de voor- en nadeelen van het
Corpsleven tegen elkaar af te wegen en
zich af te vragen of er dan voor pessimisme
of optimisme plaats is, eindigt de Rector
met de zinspreuk van het Corps: „Nil Des-
perandum Deo Duce".
onder wij sben oemin gen
Ede: Ned. Herv. Scholen. Tot onderwijze
res: Mej. J. J. Spronk te Leerbroek en
Mej. a. Eykelenboom te Gorcum.
Hilversum: Gem. Gymnasium. Tot
tijdel. leeraar in de oude talen: de heer A. B.
Nederlof te Rotterdam.
examen stenografie
Het door de Vereen, van leeraren in steno
grafie en machineschrijven afgenomen
examen telde 2703, tegenover 2629 Candida -
ten het vorig jaar. Hiervan slaagden 2064
candidaten.
Het aantal candidaten in de koloniën be
droeg 950, zoodat in totaal 3653 candidaten
werden geëxamineerd.
Examens
e 1 d e n. Bevorderd tot doctor in de
natuurkunde op proefschrift getiteld:
ohaamsgrootbe en hersenschors, de heer 3
van Erp Taalman Kip, geboren te Utrecl
Acndemiache Exnmcna
Leiden. Gesl. Cand. wis- en natuurkunde
(letter F): de heer H. G. Wijmenga, den Haag:
Cand. rechten: Mej. C. J. v. d. Hurk, den
Haag en die heeren Th. J. E. Huijsers, Den
Haag; H. J. v. Blink. Den) Haa<g; H. F. van
Panhuys, Den Haag.
Cand. geneesk.: de dames C. M. F. de Vree-
de, Noord-wijk (met lof). W. Grutzmaoher, VV
A. Alting van Geusau. J. M. van Waveren en
J. J. van den Berg, Den Haag: de heeren H
A. van Leeuwen, R'dain. J. "Woensdregt, Hil
versum, J. A. van Duren en W. F. K. Ver-
hoeff, R'dam, H. K. Pieters, A. Cornelius, I
Pouistoohkine, beiden Dert (Haag-, Lie Soeo
Klan, Lelden, J. C. Flohll, Loosduinen. K.
Breur, Rotterdam, Tan Hong Klan, Leiden,
M. Wijffels, Aardenburg (Z.).
J. M. Smit, Haarlem en I. J. Rlss-euw, Arnhem;
arts-exam-etn 2e ged. de heer E. M. F. Gips,
Amsterdam; ex. Ie ged. Mej. G. A v. d. Tem
pel, Amsterdam en de heeren E. L van Sm aa
ien, H. G. van Balen, en C. G. F. Brinkbok.
Amsterdam; d/oct. geneeskunde mej. A Blan
kenvoort en de heer LAG. Hlssink.
Delft Scheik. Ing. Gesl.: de heer J. C
Baan, mej. A G. J. Boezaardt. Utrecht en de
heeren L L van Breukelen, Den Haag: J. H
van Dalen, Dordrecht: C. van Dorp, Leeuwar
den: R. van den Ende. Madioen; T. G. de
Haan, Klaten; R. Hesselink Batavia; H. J
Phaff, Winschoten; A. E. A. van Rhijn (mei
lof). Grevenboloh, (Duitschk); A. S. Vos,
Landschaftapolder (Duitisdhl.).
Apothekers-assistent. Utrecht: de dames:
Th. L L. M. van Gorp, Tilburg; E. H. Huf-
laens, R'daim en M. L. Vrokloge, Breda. L. J.
Asselbengs, Be
G. L. Kemperman, Brede
Amsterdam. Gesl, de diames P. M. T.
allen te Amsterdam, en M. I. Lorijnen te Den
M. M. Reümers,
Weerbericht
barometerstand
Hoogste stand te Toulouse 767.1.
Laagste stand te Seydisfjord 731.7.
Stand vanmorgen half twaalf 755.9.
weeb verwachting
Meest matige aanvankelijk tijdelijk nog
krachtige wind uit weslelijke richtingen,
betrokken tot zwaar of half bewolkt, later
opklarend, weinig veranderin-g in tempe
ratuur.
WETENSCHAP
Een Eeuw Rechtsontwikkeling
Naar aanleiding van het jubileum
van 't Burgerlijk Wetboek op 1 October
van dit jaar gaf Dr. J. Valkhoff bij
de N.V. Arbeiderspers te Amsterdam een
studie in het licht onder de>n titel „Een
Eeuw Rechtsontwikkeling".
Een eeuw blijft steeds een vrij willekeu
rige tijdsperiode, tenzij zij zich juist mocht
uitstrekken temidden van twee wereld- j THERMOMETERSTANL
schokkende gebeurtenissen, die een lang be
stek beheerschen. En zeker kan dat karakter
willekeurigheid niet ontzegd worden aan
de eeuw van 1838 tot 1938, de eeuw. vaan. Oct Zon op 6,11 uur onder 523 uur
lot heden het Burgerlijk Wetboek ten onzent 1 Oct. Maan op nm. 4,21 u. ond. vm. 4,03 u
van kracht is geweest. Toch is het g „d, iiu mopten hun licht op
en dan eens achterom te zien, en t spreekt moeten hun liohi ur
vanzelf, dat men daarbij de 'voorkeur geel! hebben
aan momenten, die althans de aantijging .7 Oct. Van 'sav. 5,53 u. tot 'smorg. 5,43 u.
van „willekeur" het minst verdienen. Tot
deze momenten behoort in onze tijdrekening
nog altijd het eeuw-jubileum. -pv t
Gaat men van deze praemisse uit, dan is Provinciale Griffie
lanleiding, een beschouwing te wi.:
het voorbijgegane honderdtaj jaret
dit is dan ook de overweging geweest jfieuwe zesde afdeeling gevormd
Stand vanmorgen half twaalf 12.4 C.
•lde afdeel
afdeeling; t
van den heer Valkhoff.
In het bijzonder een groep van drie on- in verband
derwerpen van essentieelen aard on derrie- adviseur bö h-
ke-nd, gaat hij na, welke de ontwikkeling betrekke
van ons recht in deze periode geweest is der 2de afdeeling, bü de Pr<
Daartoe koos hij den eigendom, den arbeid Hor
en het corporatiewezen. Inderdaad zijn dat v
drie onderwerpen, die ons juridisch leven
goeddeels beheerschen. De eigendom maakt
nog steeds een kern van het B. W. uit. De
beide andere onderwerpen zijn in hun rechts
vorm eigenlijk eerst opgekomen, nadat het
B. W. in zijn oorspronkelijke gedaante was
ingevoerd. In zooverre maakt het boek van
den heer Valkhoff zich los van het Wetboek,
en hij kon zulks te gereeder doen, wijl ons
heelo rechtsleven eich langzaamaan teil
deele buiten het Burgerlijk Wetboek om is
gaan ontplooien. Niet, dat men dat Wet
boek bewust heeft genegeerd, maar het is
eer geworden een handleiding, een hoek met
richtlijnen, zoo men wil: een Grondwet voor
het burgerlijk rechtsleven. Dit geldt niet ten
aanzien van alle onderwerpen, doch zeker
ten opzichte \an de vraagstukken, door den
heer Valkhoff aangesneden.
In deze drie onderwerpen nu meent do
schrijver een soort colleetiviteitstendens te
mogen ontdekken. De groei ging in :1e rich
ting van „vermaatschappelijking", gelijk liij
't noemt. We kunnen 't hierin met hem eens
zijn, mits voorop sta, wat we onder „ver
maatschappelijking" hebben te verstaan.
Meent hij, hetgeen we evenwel niet ver
moeden dat het recht slechts de ontwik
keling van de maatschappij heeft ge
volgd, dan kunnen we dat toegeven, al
zou men dan ook vroeger zijn uitdruk
king hebben kunnen gebruiken. In dat geval
laat men immers in het midden, of de af
stand tusschen recht en maatschappij toi-n
grooter was dan thans. Wil de schrijver ech
ter zeggen, dat het recht in deze honderd
jaar d i c h t e r bij de maatschappij is geko
men, dan kunnen we zulks niet aanstonds
aannemen. Uit niets is namelijk gebleken,
dat de groei van het recht en de grooi
van de maatschappij niet parallel
zijn gegaan in de afgeloopen eeuw. Was
immers de starre idee van den eigendom,
die men b.v. vóór een eeuiw had en die in
het B. W. werd neergelegd, niet karakteris
tiek voor die maatschappij, geheel afgez.ien
van de vraag, of die idee zelf goed was? Eer
willen we aannemen, dat recht en maat
schappij samen geleidelijk zich hebben ont
wikkeld. Dat blijkt ook uit de continu
ïteit in onzen rechtsgroei. Waren er felle
tegenstellingen, te overbruggen geweest, dan
zou deze groei een beeld van schokken heb
ben vertoond, hetgeen ook volgens den
schrijver niet het geval was, althans niet in
verreweg het grootste deel van deze periode.
Intusschen, dit geldt slechts het woord en
het begrip „vermaatschappelijking", waar
op we iets nader ingingen, omdat de heer
Valkhoff hierin blijkbaar de kern van zijn
betoog ziet.
Het betoog' zelf Uebben we met veel ge
noegen gevolgd. De rangschikking van «ie
onderdeelen een kunst op zichzelf ge
tuigt van veel rechtskennis, al wordt soms
iets té veel tot dol ails afgedaald dan dat de
lijnen steeds duidelijk zichtbaar zouden blij
ven. Het geheel geeft een helder beeld van
de ontwikkeling, die ook volgens ons bijv.
wijst op uitholling van den eigendom. Hier
bij zullen we thans niet de vraag aansnijden
in hoeverre de-ze uitholling wenscholijk is.
In elk geval is aan vele misbruiken van 't
individualisme een einde gemaakt.
Een enkele kanttcekening mogen we nog
maken.
In de eerste plaats kunnen we niet, zoo
als de schrijver, in het recht „louter men-
schenwerk" zien (blz. 10). Zeker, er is groei,
liefst in historische lijn, en de positiveering
is menschenwerk, maar het recht zelf en
bijv. de vergeldingsgedachte is ni*t men-
schelijk van oorsprong.
Dan wordt bij het hoofdstuk over den ar
beid teveel uitsluitend de aandacht gewijd
aan de beteekenis van het socialisme op
dit terrein. De schrijver pleegt piet veel na
men van menschen en richtingen te noe-
men. We moeten dat billijken. Maar zoo hij
een keus doet, mag deze niet van al te groo
te eenzijdigheid blijk geven (bijv. blz. 81 cn
82). Ook moet het ons van het hart, of het,
tenminste van bepaalde vakvereenigingen,
niet al te formeel geredeneerd is, zoo men
zegt, dat bij ons, anders dan bijv. in Italië
en Rusland, deze vakvereenigingen een
zuiver privaatrechtelijk karakter dragen.
Zij, die zich in hun studie van het recht,
iets dieper willen begeven dan de opper
vlakte, zullen in het knappe werk van deu
heer Valkhoff veel belangwekkends vinden,
niet zoozeer nieuwe ideeën, als wel een
treiffende behandeling en groepeering.
Mr. E. D.
Blnnenl. Zaken is aan
•rvcl ontslag verleend
Jansen: J. G. Lazeron
Haag.
Wiskunde L.O. Den H a l
P. L Du Haart, Den Haafi
i g. Gesl. do het
G. Fontain, Rotterdam.
Stnathulshoudkun«le M.O. I
M. J, H, Cartlgny, Haele-x,
ECONOMIE EN FINANCIEN
De New Yorksche beurs heeft
gister een zeer vast veriloop gehad. Dit hield
o.a. verband met een verklaring van Roose
velt, waarin hy zeide, dat handel en in
dustrie een periode van opleving tegemoet
gaan. Aanvankeflijk trad een koersstijging
in van ca. 1 punt over de geheele linie.
Winstnemingen belemmerden een verdere
stijging. Toen deze waren verwerkt traden
nieuwe koerswinsten in tot 2 punten. Hier
bij hadden staa'Avaarden de leiding. De
I beurs sloot zeer vast op het hoogste niveau
van den dag; een aantal fondsen boekte
I zelfs koerswinsten van 3 tot 6 punten. De
j omzet bedroeg 2.240.000 aandeelen.
Volgens de balans per 1 October van
het Rotterdamsch Beleggings
consortium bedroegen de effecten
(beurswaarde van dien dag) 11.597.822
tegen 10.249.639 per 1 Juli en 3.529.539
per 1 Januari, bij bankiers was tegoed resD.
218.022, 1 567.305 en 228.536 interest;
interest 35.984, 51.063 en 14.159.
Het kapitaal is met 10 mild. onveranderd,
reserves resp. 1.408..667, 1.490.300 en
424.999. Het winstsaldo was 442.412 groot
tegen 319.269 op 1 Juli en 211.254 over
het geheele jaar vain 1C>37'
chef de hoofdcc
ZWEMMEN
Nederlandsche zwemsters
in Denemarken
KOPENHAGEN. 6 October. De officieele
dameswedstrijd tusschen de Deensche on
Nederlandsche ploegen is gisteravond aan
gevangen met een drietal nummers, n.l. de
100 meter rugslag, de 200 meter schoolslag
en de 400 meter borstcrawl.
Iet van Feggelen en Jo Waal-
berg wonnen de beide eerste nummers.
Ragnhild Hveger het spreekt vanzelf
de 400 meter borstcrawl. Dank zij het feit,
dat in dit laatste nummer de eerste en
de derde plaats door een Deensche zwem
ster bezet werden, leidt Denemarken na
dezen eersten avond met 1716 punten.
Vrijdagavond worden de wedstrijden voort
gezet, waarbij nog op het programma staan
de 400 meter schoolslag, de 100 meter borst
crawl en de 4 X 100 meter borstcrawl.
Ida van Föggelen heeft zich van haar taak
buitengewoon goed gekweten. Het werd
niet, zooals men verwacht had, een strijd
tusschen [haar en Ragnhild Hveger. Met
haar prachtigen slag ging de IJ-zwemster
zoo soepel en snel door het water, dat haar
overwinning geen moment bedreigd werd.
De 400 meter borstcrawl was een zekeren
buit voor Ragnhild Hveger met een tijd van
5 min. 8.7 6ec. Het verschil met Rie van
Veen was vrij aanzienlijk, hetgeen ook wel
in den tijd tot utidrukking komt.
De uitslagen van den eersten dag luiden:
100 meter rugslag: 1. Ida van Feg
gelen. 1 min. 14.2 sec.; 2. Ragnhild Hveger,
1 min. 17.1 sec.; 3. Birthe Ove Petersen, 1
min. 18.2 sec.; 4. Dini Kerkmeester. 1 min.
22.6 sec. Nederland 6, Denemarken 5 punten.
200 meter schoolslag: 1. Jo Waal-
berg, 3 min. 0.4 sec.; 2. Inge Soerensen. 3
min. 3.3 sec.; 3. Lykke Larsen, 3 min. 3.7
sec.; 4. Dora Heeselaar, 3 min. 5.4 sec.
Nederland 6, Denemarken 5 punten.
400 meter borstcrawl: 1. Ragnhild
Hveger, 5 min. 8.7 sec.; 2. Rie van Veen, 5
min. 23.8 sec.; 3. Eva Amdt, 5 min. 38.3 sec.;
4. Trude Malcorps, 5 min. 41.5 sec. Dene
marken 7, Nederland 4 punten.
Stand na den eersten dag: Denemarken
17 punten, Nederland 16 punten.
RIVIERBERICHTEN
HANSWEERT, 5 October
Gepasseerd en bestemd voor:
ROTTERDAM: Vertrouwen, v d Vliet; Onder-
lemlnj, Smit; Hoop op Behoud, Van 't Kruis;
'anneiden. Verkalk; Telegraaf 6, Heijstek; Jo
lanna, Kik
AMSTERDAM: Leonidas 1, Noorlander; Stad
imsterdam 8. Waterham: Johan, Mager; Stad
Lm sterdam -i. Faasse; Amstel 9. Willemse
WIJK BIJ DUURSTEDE: Catharina, Faasse
DORDRECHT: W. i
Oliei
i Driel
d Plu
SLIKKERVEER: Vertrou-
SCHIEDAM: Brabo, de Smedt
GOUDA- Hollandia, Dijkstra
DOESBURG: Risico, Medendorp
VL1SSINGEN; Jeannette. Vermeulen
KATWIJK Nova Cura. Fransbcrgen
BOMMEL; Spes Mea. v d Boogaard
CAPELLE a. d. IJSEL: Albatros!, Tempelaars
SCHOONHOVEN Jackjo, Heek
DUITSCHLANDRtin Schelde 16.V Camp; Italia,
Kempers; Jessamine Elll. Joosten; Josepha,
Bauivens; Willy, Maes; Emma, Janssens; D'Or,
Bal; Jc-sef, Verstraeten; Leopold 3, De Smedt;
Baden41, Lerch; Arolla, Schwarz; Nederland, v
Vliet; Baden 10 Spangenmacher; Rhei.nfahrt 90
Rapp;Baden 2. Kraft; Mannheim 172. Krauth;
Pardoel; Yv<
Adol
Nat
;ele
Stam. Joos; Egldiui
BELGIE: Anni Zimmerman Lang: Stad Am
sterdam 10. Sponselee; Stad Amsterdam 1, Mer-
relaar; Zeel. Luister, v d Klooster; Hlspania.
Emans: Kura, Nortier; Safi, Ebel: Aeglr. Berg-
mann; Hans Georg, Thiele; Express 32, Schwarz
Amstel 16 van ICessel
Gepasseerd voor des middags 12 uur en be-
ROTTERDAM: stoomschepen: Hela; Fiat Vol.
2; Tolima; Dula; Flat Vol. 4; Kara; Obernat;
Albatros; Dusesldorf, Bauer; Columbia, Busker;
Hendrika Johanna, v. d. Stroom; Cornelia, de
LooffW. van Driel 35, LeemansMont Blanc 11,
Ruch; Chamonix, Betsch; Verandering, Rijkers;
Trulda, Pinkster; Rhenus 110, Schwab; Lombok,
Vaal; Oso 7, Nieuwdorp; Tolo, Lensen; Rhena-
nia. Baan; Binnenvaart 29, Wieringa; Alsacia,
SmitW. van Driel 51, Jonker; Pieternella,
Schoenmakers; Julia, de Bot; AMSTERDAM: sL
Oosterwjjk; Wijkdienst 12, Mouthaan; VLIE-
REEDE: Odele. Kanters; DOETINCHEM: Celo,
van Liet; VLIEREEDE: Impre, Dekkers; Rhein,
Davids; NIJMEGEN: Phoenix, v. d Voorden;
Nomadis, Veldman; LOBITH: Keuner, Volk;
DEN HAAG: de Hoop, Booy; LEEUWARDEN:
Spes, van Dorsten; KATWIJK a.d. ZEE: Herma-
nus, Booy; Anlee, Groeneweg; OUDENBOSCHi
Eensgezindheid, Korporaal; SCHERPENZEEL;
Johanna, Dldden;
BELGIë: st. Harmonie; Nlcol, Sterlln; Philegon
de Roeck; Toekomst, Bogaert; Wiedeburg, Pau-
wels; Bertha Johanna, Holllnk; RUn, Nieuwen-
huizenAnge, v. d. Glesen; Rewi, Beeckmans;
Emma, Bernard; Locarno, Schuddlnck; St. An-
toine, Westdorp; St. Anna 2, de Lor; Stad Den-
dermonde, Gerritsen.
DUITSCHLAND: sL Prins Hendrik.
Gepasseerd na des middags 12 uur en bestemd
ROTTERDAM: stoomschepen; Paula; K. Vaa#l
15; Herman; Prins Bernard; Marya; Fiat Vol.
15; idem 10; Revlr; Petronella; Holbein; Korea;
Vitesse 2; San. Antonie; Fadir; Nordri; Atla;
Silani; Alvracht XI, Willing; Walsum 10, Heine;
Theant, Cornelfesen; Spes. Fecnstra; Constantin
6. Veke; Niederwald. Fleck; Zeelandla, Mulders;
Klatho, Kolkman; Edgar Tinnel. Hulsman; W.
van Driel 54, de Jong; Debussy, Milder; Beet-
horen, Kimpel; Noordster, de Vries; Niobe, Gla-
Astarte, Siegmund; Ad. Linden 5. Schafer;
|^J*— p; Germania, Goldberg; Wi-
iylon,
ergie. Galenkamp;
St. Antonie, Du.
land, Phillppin; Gre. de Haan; Oso 8, de Joi
Damco 12, Netteler; Fontana, Oldenwald
FendelReitz 4, JostEi
Rembrandt, MeinenAlbert Cuyp,
Arakad, Passman; Mozart, Hoekstra; Morgen
ster, Smit; Constantin 13, v. d. Sande; Petrus,
CuyliAMSTERDAM: Jo
hannes, Weijt; Adrier
Hoek; DORDRECHT: st. Adriana; st. Sully;
Meuse; NIJMEGEN: Infatigable I, v. d. Klooster;
VLIEREEDE: Clto, Sloots; Margaretha, Held;
Friesland, Vellinga; V/ORMERVEER: Adriana,
van Setten; WERKENDAM: Neeltje, Ruitenberg;
(ZWOLLE: st. St. Antonius; STEENWIJK: Jo-
I hanna Antonla. Noriet; DRIEL: Bernard, van
j Steen; STEENWIJK: St. Antonius. van Kessel;
SMILDE: Hermina, LentjesZWOLLE: Lüctor,
Snijder; URK: Elisabeth, Vos; LOBITH: Albe-
rica, Eggenhuis; SLUISKIL: Sophia Louise, van
Weelden; DEN HAAG: Ingcor, Bakkeren;
UTRECHT: Elisabeth, Siebenga; NIJMEGEN:
Wotan, Passman; HEKELINGEN: Zuid Holland
Fierterse; BREDA: Dlego, Schot; IJMUIDEN
Walhalla, Melsen; MAASBRACHT: st Luün;
MAASHEES: Prudentia, de Bakker; MAAS
TRICHT: Clazina, Joosten; TILBURG: Anna
Catharina, de VriesDE ZANDERes Nova, Ka-
reman; STRIJENSAS: de Hoop, Pieterse; LO
BITH: Sydlude, de Vries; VLAARDINGEN: El-
sa, Reil; UTRECHT: Principio, Rozemond; BRE
DA: Hema, Blom; PANHEEL: st. Progres;
MAASTRICHT: Hortensia, v. d. HeUden; DREU-
MEL: Bertha, Heeschakker; HARLINGEN:
Adriaantje, Romein; DELFZIJL: Wubbine,
Meijer; MEPPEL: 2 Gebroeders, den Breejen;
ZUTPHENst. Lema; LOCHEM: St. Joseph,
Fleischauer; LIESBOSCH: Mea Vota, Vonk;
DEN HAAG: Marjo, Borsje; UTRECHT: Dirkj.
Gerdina,
AMERIKAANSCHE
HANDELSBERICHTEN
NEW-YORK 5 OCTOBER
TARWE No 1 Man. fob
No. 2 Harde Winter
No. 2 Ro:de Winter
MAIS No. 2 Mixed West
ROGGE Can. W no 2
GERST. Amerik. 46 lbs
MEEL Sprlngclear
CHICAGO 5 OCTOBER
TARWE. De termijnmarkt ojiende
ct. lagei
sl— 79%
derd. De ho
in hot Zuid-Westen, het ontbreken
van regcnvewachtingen, de verbeterde loco-
belangstelling en het terugnemen van hedges
tegenverkoopen aan de regeering droegen tot
een stijging bü. Slot vast.
December
64%
64%
63%
MAIS. De termü:
ct. lager. Na een trage periode ond
vloed van gunstig weer en hedging,
de markt zich in overeenstemming r
en op betere vraag voor verschepim
mede op goede exportzaken. Slot vas
December
48%
Mei
RIOGGE. Sloi
PROVJSIEN, Slot t
stige ontwikkeling va:
Zuldelült Halfrond. L
plaats door aankoopen
met Chicago. De hedgec
December
ROGGE per October
December
HAVER per October
LIJNZAAD per October
HAARLEM
WOLVEGA: Betuwe. Broek
Onderneming, Bakker; DORDRECHT: Elder,
Knapp; LOBITH: Helena, Padmos;
BELGIë: st. Anna; Ideaal, v. d. Oever; Inter
nationaal, Verberght; Fluviale XI, Abbeele; Paul,
Tilborg; P' rre, v. d. Dussen; Elni, Lonsdorfer;
Provldentia, Bal; Kronenburg, Welvis; Ludovica
Maria 3, Cauteren; Wuta, Oerlemans; Vios,
Broekhoven; Thetis, van Geffen; Louis, Goriske;
Germaine, de Souter; St, Antonius. de Decker;
Geertje, Hollebrandse; Karelsruhe 7, Beckhaus.
DUITSCHLAND: 4 Gebroeders, Huib--st.
e; Bretagne, Momm; Balan - Vlasblor
KlboKarang, PootWajang I-ensen
ia, ten Kate; st. Meeuw; Nel'y, v. Wijnen;
i, Elvers; Vertrouwen, Roth; st. Eendracht;
ouwen, Koster; Bolu II, Geurlssen; Ver
ren, Bergsma; Margaretha. Lubbers.
lil, Tecnei
Oosterwaal. Rosselii...
dijk; st. Tilly: W. v. Driel 63.
Loghem; 'Hen-
Theodora, IJzendoornCentrust
K. Vaart 8; Rlen sans Dieu 4,
5 Gez
BUBNOS-AYRES. 5 OCTOBER
TARWE per November 6 87
Februari 7.06
MAIS per October G.28
WUckmans; Procyon, Meyer;
Hagondange, Scherren; Walsum 13, Becker; st,.
Gamma; Cato, Smit; st. K. Vaart 14; Ilos Har-
tigh; Alberlch, Smaal; Alk. Huizen; st. Hassia;
Maria Wllhelmlna, Leenman; Christel, Wessels;
Vitesse. Buisman; st. Taurus 2; Ellse, Dorius;
Cecilia, v. d. Voorde; Isabella, v. d. Zouwen
Zwerver. Volk; t. Fiat Voluntas XI; H. Stinnca
19, Tielman. W. v. Driel 36. v. d. Klooster; 5
Gebroeders, 'Stadhouders; st. Industrie XI; Guro,
Pasch; De Ujd zal 't leeren. Pols; st. Fiat Volun
tas 6; W .v. Driel 42, v. d. Pluym; Isabella,
Beckers; SImplon. Hack.
Gepasseerd na 's middags 12 uur en bestemd
DUITSCHLAND: st. Frans; De Hoop. Versloot,
Littoraal, Wlllaert; st. Credo; Johan. Weigandt;
Maria, Kleipas; st. Jega; Walsum 23, v. Rooijen;
Golria 3, Hoogkamp; Emjo, Eek; st. 's Bosch;
Walsum 32, Roth; Ideaal, Benrad; Poolster 2,
Borms; Asterle, Verberght; st. Martin; Antonia
Vegina, Westerhuis; OverÖsel, Brutnsma; st.
Excelsior. Damco 13. Nete'.er; Sophia Neyenhof;
er, Rijksen; Neptun I. Dubbeldam; Alplna 5.
reltbachSanara 101, Krahe; Cormoran, Gerth.
Borgir; Fabricius, v. d. Meer: Michel Angeloi
eystTerni, GerritenUnltas III. Jansen; Sa-
ira 116, Engel; Comptoir 60, Adam. sL K. Vaart
Pro et Contra, Veldman; Binnenvaart 7, de
Zwiggelaar; Sijalude. de Vries. st. Harmonie 4;
Raab Karcher 23. Wilhelm; Cbratie, Krobbach;
Hermann Litmeijer, Held; Impressa, Klefer; st.
Holda; Watteau, Wissen; Antharis, Duson;
Siegllnde, Stolk Energie 8, Veldman; st. Janna;
St. Joseph, Gerlaeh; Kalros, Relnarz; Gratia v.
Laak; st. Disponibel; st. Eben H&ezer; Cornelia,
Verburg; Maria, Wanders; Maria. v. Meegen;.
Gonda. de Jonge. Clementine, v. Aekelijn; Alt.
Borger; Adriana. Grinvls; st. Katerveer; Jorocor,
StruykLutte, Tabbers; Trapinia, Cdulq; sL
Corn. Prins; Seam 16. Seib; st. Agnard. Grotius,
v. d. Zande; Phonix, v. d. Voorde; st. Maja;
Montan 21. Kind; Zug. Reck; st. Willi; Gelria,
Buisman. Amsterdam. Beckhaus; st. Teuna 4;
Padang, v. d. Westen; Hamel 95. Donner; st.
Arvic; Juliana. Landeghem; Marcel, Mertens;
Rosa, v. d. Veld; Sterre der Zee. Nauwelacrts;
Joanna, de Roeck; st. Katla; Seblat, Fink; Saga,
Oostorloost. Charles; Leopold, de Prins; Ehyn
Haezer, v. Strijdonk; Julia, Jansen; Germaiiie 3,
