UW FAMILIEWAPEN
Op den drempel der toekomst
ZATERDAG i OCTOBER 1938
EERSTE BLAD PAG. 3
De gevulde zakken! [De angstige
bekend knaagdier, Septembermaand
De h a ms t e
tot de familie der muizen betioorende, met
groote wangzakken en korte staart
U begrijpt zeker al, waarvoor die wang
zakken dienen al. om buit weg te sleepen
naar het hol van den kleinen roover; en
u snapt nu zeker ook, waarom hamsteraars
naar dit dier, dat geen solidariteit kent,
vernoemd zijn
Staan er bij u, lieve mevrouw, die op
fancy fairs en bij collecten voor het crisis
comité in de voorste rij staat, omdat gij
zoo meeleeft met noodlijdenden, misschien
ook enkele gevulde zakken thuis?
Hebt ook gij, bezorgde moeder, het voor
beeld van de hamster gevolgd, omdat de
vrees u bekroop, dat uw kinderen ouden
beleven, wat gij in 1914 geleden hebt?
Gij ziet, wij zijn geneigd niet het slechtste
ivan onze medemenschen te denken en ons
oordeel is niet harder dan noodig is. Maar
gij zijt. strafbaar voor het aardsahe en voor
het Hoogste Gericht.
In ons land is een zekere, Gode zij dank,
een groote hoeveelheid voedsel aanwezig.
Dat is, hoewel het niet notarieel beschreven
werd, bestemd voor gansch het Nederland-
6ohe volk. Gij hamstcraar, die er mogelijk
onder onze lezers schuilt, hebt daarvan een
onevenredig deel naar u toegehaald,
hebt gij aan uw medemenschen onttrokken.
Dat was, al hebt gij ditmaal contant be
taald, omdat gij allerlei winkels hebt afge-
graaid, feitelijk en naar luid van den Ca
techismus, diefstal.
Maar ook de aardsohe rechter verklaart
u schuldig. De speciale wet is wel wat laat
gekomen, maar gij wist dat het kwaad was.
En nu dreigt u huiszoeking. Dat is verre
van eervol. Zelfs al volgt er geen veroordee
ling en in beslagneming van de gehamsterde
levensmiddelen.
Beklemt u de angst? Zult gij probeeren de
koopwaar terug te brengen? Met scha
met schande? De winkelier zal er feestelijk
voor bedanken?
Vreest ge, dat het u vergaat als de Israë
lieten in de woestijn, die tegen elke waar
schuwing in toch van het manna overge
laten hadden tot den morgen: „Toen
er wormen in en het werd stinkende". Want
weet wel, hamsteren is niet gepaste voor
zorg hebben: het manna dat voor den Sab
bat bewaard was, zooals Mozes geboden
had: „het stonk niet en er was gee.n
worm in."
Het komt op de gehoorzaamheid aan!
Hebben misschien sommigen van ons zich
toch aan dat kwaad der ongehoorzaamheid
aan Gods en mensdhelij'ke wetten schuldig
gemaakt? Dan willen wij hen ongeroe
pen raad geven.
Belijdt allereerst uw schuld en zonde,
erken uw fout en wees tot boetedoening
bereid.
En voorts: ruim de gevulde zakken
spoedig mogelijk op. Ook in het belang van
uw gezin, dat over eenige dagen wel eens
zou kunnen zeggen: „wij zijn het zat altijd
maar weer dezelfde kost te eten". Doch
.vooral om boete te doen voor het bedreven
kwaad. Gij kunt dat bet beste door de over
tollige vorraad te bezorgen bij stille armen
in uw omgeving, bij een crisiscomité, een
ziekenhuis, een liefdadige instelling. Er is
keuze genoeg.
Dan wordt uit het kwade het goede
boren.
Hoe staatslieden samen spreken
Gewichtige rol van den tolk
Bij de veelvuldige internationale samen-
sprekingen der laatste dagen, toen bijv. Hit-
Ier, Chamberlain, Goering, Mus
solini, Daladier en anderen elkander
ontmoetten, was de hulp van een beKwamen
tolk onontbeerlijk, daar de staatslieden el
kanders talen niet machtig waren. De Duit-
sche tolk Dr. Schmidt kon echter uitste
kende diensten bewijzen; hij spreekt nl.
Iialiaansch, Enge.lech en Fransch alsof hij in
de betreffende landen geboren en getogen
.Was, terwijl hij bovendien nog vijf andere
lalen kent.
Het Engelsch spreekt hij met een licht
„Oxford"-accent hetgeen in Grool-Brittan-
hië als het summum van beschaving wordt'
beschouwd en zijn houding, kleeding en
gebaren zijn, naar Reuter meldt, typisch die
van een Engelschman. Wat wel het grootsto
compliment is. dat een Engelschman aan
Cen buitenlander meent te kunnen geven.
Veel belangrijke conferenties heelt dr,
Schmidt* reeds meegemaakt. Zoo was hij o.a.
als tolk tegenwoordig bij de gesprekken van
Hitler met Lloyd George, Sir Ian Hamilton,
Sir John Simon, Anthony Eden en Lord
Londonderry. Men mag dus wel zeggen, dat
hij meer offliceele geheimen kent dan wié
ook.
Behalve door zijn talenkennis onder
scheidt dr- Schmidt zich ook door zijn feno
menaal geheugen. Als voorbeeld hiervan
diene het volgende:
Op een onlangs gehouden internationaal
tongres te Berlijn werd hef woord gevoerd
'door dr. Göbbels. Direct na afloop van zijn
rede, die 10 minuten had geduurd, stond dr.
Schmidt op en herhaalde de toespraak vrij
wel woord voor woord, eerst in het Fransch,
tiaarna in het Engelsch.
Merkwaardiger misschien nog was een
krachtproef, die dr. Schmidt verleden
jaar tijdens het partijcongres te Neurenberg
doorstond. Een aantal buitenlandsche jour
nalisten was door Hitier op een noenmaal
genood, waaraan een algemeene conversatie
van officieuzen aard voorafging, welke on
geveer 20 minuten duurde. In dien tijd wer
den Hitier heel wat vrage^i gesteld over al-
allerlei uiteenloopende onderwerpen. Na de
lunch, meer dan twee uur later, ontving dr.
Schmidt de journalisten in een apart ver-
Vrek en gaf hun een woordelijk verslag van
de vragen, die waren gesteld en de antwoor.
den, die Hitier er op gegeven had. Zij. die
notities van het gesprek hadden gemaakt,
waren in staat te constateeren, dai de tolk
Inderdaad het interview volkomen juist had
weergegeven.
SLUITING TENTOONSTELLING
„GOUDSCHE GLAZEN"
Gisteravond ie de tentoonstelling „de
Goudsche Glazen" in een speciaal belegde
bijeenkomst van het tenvoonstellings-comité
officieel gesloten. De tentoonstelling is in
elk opzicht een groot succes geworden. Voor
al deze laatste week was het bezoek zeer
groot. Meermalen bedroeg het aantal bezoe
ker meer dan 300 per dag. Het* totaal aantal
personen, dat de tentoonstelling bezocht,
beeft ongeveer het getal van de 15.000 be-
t&ikfc
Hoe de spanning
in Europa toenam
Nadat de Duitsche regeering op zoo
uitgebreide schaal omstreeks half Aug.
manschappen had opgeroepen voor ma
noeuvre-doeleinden, begon zich allengs
van Europa de vrees meester te maken,
dat het Adolf Hitler om het uitoefe
nen van een zware pressie inzake het
Sudetenland te doen was. Op 2 Septem
ber had de Sudetenleider H n 1 e i n met
den Fiihrer te Berchtesgaden een bespre
king.
De gebeurtenissen namen na dien datum
het volgende verloop:
7 Sept. De Sudetenduitsohers onderbreken
de onderhandelingen met Praag, onder voor
wendsel van ongeregeldheden te Oslrau.
12 Sept. Hitlers rede op het congres te
Neurenberg, waar hij den Sudetenduitschera
hulp belooft.
13 Sept Het Sudetenduitsche ultlmatum(
waarbij van de Tsjecho-Slowaaksche regee
ring intrekking van alle bijzondere maat
regelen wordt geeischt. Henlein onttandt zijn
delegatie voor de onderhandelingen. Italië
en Japan scharen zich achter Duitschland.
14 Sept, Chamberlain stelt Hitier voor naar
Duitschland te komen om te trachten een
vreedzame oplossing te tfinden. Mussolini
verklaart een volksstemming voor alle stre
ken in Tsjecho-Slowakije met een minder
heid.
15 Sept Chamberlain verneemt te berch
tesgaden Hitiers eischen. Henlein procla
meert de afscheiding van Sudetenland.
18 Sept. Daladier en Bonnet komen te Lon
den en stellen met de Engelschen een plan
op tot afstand van de streken met een over
wegend Duitsche bevolking.
21 Sept. De Hongaren bepleiten hun zaak
bij Hitler, die verklaart de Hongaarsche en
Poolsche eischen te zullen steunen. Praag
aanvaardt definitief het voorstel, doch de
Duitsche eischen gaan al weer verder.
22 Sept. Chamberlain ontmoet Hitler ten
tweeden male te Godesberg. Hod'-ja's mi
nisterie maakt p'.aats voor een nationale
concentratie onder generaal Sirovy. De Tsje
chische overheid begint fc-t Sudetenland te
ontruimen.
23 Sept. Praag besluit tot mobilisatie en
stuurt zijn troepen naar het Sudetenland.
Chamiberlain keert onverrichterzake uit Go
desberg terug. Troepenbewegingen in
Duitschland. Litwinof verklaart, dat Rus
land bereid is Tsjecho-Slowakije te helpen.
24 Sept. Het blijkt, dat Hitler gedreigd
heeft 1 October het Sudetenland te bezetten.
Frankrijk breidt zijn partieele mobilisatie
uit. Engeland neemt verdere voorzorgsmaat
regelen. België mobiliseert zijn technische
troepen.
25 Sept. Daladier en Bonnet begeven zich
opnieuw naar Londen. De Tsjecho-Siowaak-
sche regeering wijst de Duitsche eischen
van de hand.
26 Sept. Na overleg met de Fransche mi
nisters zendt Chamiberlain Sir Horace Wil
son met een persoonlijke boodschap naar
Hitler. Roosevelt doet een beroep op Hitler
en Benesj. Hitier spreekt voor de radio en
handhaaft zijn ultimatum van 1 October.
Engeland waarschuwt, dat Frankrijk go-
houden is Tsjecho-Slowakije te hulp te ko
men en dat Engeland en Rusland Frankrijk
zullen steunen.
27 Sept. Chamberlain stelt zich garant voor
een snellen afstand van het Sudcienlano.
mits geen geweld wordt gebruikt. Wilson
brengt Hitlers antwoord over, dat nog slechts
een kleine kans laat op een regeling. Te
Berlijn loopt het gerucht, dat Duitschland.
als den volgenden dag om 2 uur geen bevre
digend antwoord uit Praag is binnengeko
men, bevel zal geven tot mobilisatie en den
29en het Sudetenland zal (binnenrukken. De
Engelsche vloot wordt gemobiliseerd. Cham
berlain ivcrklaart in een radiorede, dat
Duitschlands houding onredelijk is ei. waar
schuwt voor de gevolgen van een oorlog.
28 Sept. Engeland en Frankrijk wenden
zich opnieuw tot Hitier met denkDeelden
oor een vreedzame regeling van 't Duitsch-
Tsjechoslowaaksehc conflict. Engeland doel
een beroep op steun tot Mussolini. Roose
velt wendt zich nogmaals tot Hitler. Hitier
noodigt Mussolini, Chamberlain, en Daladier
uit tot een bespreking te München.
29 Sept. De vier staatslieden komen te
München tot overeenstemming.
Het beschermen van voedsel
Tegen oorlogsgassen
Hoewel op dit oogenblik oorlogsgevaar is
afgewend mag toch wel de aandacht ge
vestigd worden op wat juist toen het deze.*
dagen dreigend begon te worden, alle be
langstelling waard was.
En ook voor de toekomst kan het nog
an belang zijn, want een strijd met chemi
sche middelen zal, zoo het eens tot een
oorlog mocht komen, het zeker worden.
De gassen, die daarbij hun verdervende
invloed zullen doen gelden tasten ook de
levensmiddelen aan. Vooral als deze zooals
et meel en andere voedingsmiddelen het
gevfcl is in jute zakken worden opgeslagen.
En de giftige werking, die zeer groot is,
blijft lang en onmerkbaar doorwerken.
Volgens een artikel van Ir. Koralek,
verschenen in een tijdschrift van Tsjechi
sche Meelfabrikanten hebben proeven be
wezen, dat papieren meelzakken, vervaar
digd uit meerdere (minstens 4) lagen
natronkaftpapier, volledige bescherming
bieden van den inhoud tegen de schadelijke
gifgassen.
F.en denkbaar bezwaar, dat het voor de
kwaliteit van meel niet goed zou zijn langen
tijd in papier bewaard te worden, is even-
doordacht. Door studie en practische
proeven, is gebleken, dat hieromtrent geen
twijfel behoeft te bestaan. Het werkings
proces van meel in meerwandige papieren
zakken is geheel hetzelfde als in jute-zakken.
VERDRONKEN
ROELOFARENDSVEEN, 1 Oct. Alhier go-
raakte het zesjarig dochtertje van den heer
Koek in een onbewaakt oogenblik te
ater en verdronk.
ONDERSCHEIDING
Groot-Officier in de Orde
Je-Nassau L. F. 1
VOOGDIJRAAD
opgespoord en geschilderd: 13.50.
ZEGELRINGEN, STAMBOOMEN etc.
Wij beschikken over meer dan 200.000
familiewapens en familiegegevens.
Heraldisch Genealogisch Bureau
„DE BANIER"
ORANJE NASSAULAAN 87 - OVERVEEN
Vertegenw.: J. A KARDOL ZO STERKEER
KERK EN. ZENDING
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Wageningen (vac. v.
Rijs), (toez.) P. v. d. Kraan, te Sliedrecht.
Te Zuidbroek, J. W. Willemsen te Wap-
serveen.
Aangenomen: Naar Terhorne, cand. E.
P. J. Jebbink, hulppred. te Lemmer. Naar
Waspik (toez.), cand. R. de Bruin te Vlist.
Bedankt: Voor Hei- en Boeicop en voor
Kamperveen, cand. R de Bruin te Vlist.
DOOPSGEZ. KERK
Beroepen: Te 's-Gravenhage (2 vac.),
H. W. Meihuizen te Veendam en P. Vis te
Arnhem.
Ds. A. G. H. VAN HOOGENHUYZE
De predikant* van Wijk XXX der Ned.
Herv. Gemeente te Amsterdam, Ds. A.
G. H. van Hoogenhuyze, die geruimen
tijd ernstig ziek geweest is, mocht in zoo
verre reeds herstellen, dat hij hervatting van
zijn werkzaamheden in uitzicht kan stellen
Ds. C. A. TER LINDEN
Een tweede Amsterdamsche Hervormde
predikant, Ds. C. A. ter Linden, die
eveneens eenige maanden wegens ziekte af
wezig moest zijn, is nagenoeg hersteld.
Het grootste
Gereformeerde
Weekblad
Dat is het „Calvinistisch Weekblad"! Het
verschijnt elke week met 10 pag. Het geeft
artikelen op velerlei terrein. Het is het blad,
waar heel het gezin wat aan heeft. Zendt
visitekaartje en de N.V. W. D. MEINEMA
Delft, stuurt U gratis proefnummers. Wie
zich nu abonneert ontvangt
GPATIQ Dr. J. C. RULLMANN
"W ONZE VOORTREKKERS
Een prachtboek! Keurig gebonden.
VER. TOT CHR. VERZORGING
VAN KRANKZINNIGEN
In de gisteren op de stichting Bloemendaal
te Loosduinen onder presidium van Mr. G.
v. Baren, burgemeester van Delft, voort
gezette algemeene vergadering van de Ver-
eeniging tot Chr. verzorging van krankzin
nigen in Nederland zijn tot bestuursleden
gekozen de heeren Dr. P. Prins, Gerefpre
dikant te Deventer, in de vacature ontstaan
door het overlijden van ds. A. M. Donner te
Zeist; W. Hoekzema te 's-Gravenhage ip
de vacature ontstaan door het bedanken van
den heer J. P. Thierry te Wassenaar: Ds. E.
H. Broekstra, en*., predikant te Oegst-
geest, in de vacature ontstaan door het over
lijden van ds. C. Lindeboom te Amsterdam
en Mr. M. P. Verkerk, burgemeester van
Boskoop in de vacature ontstaan door het
aftreden van den heer O. Norel, lid van de
Algemeene Rekenkamer te 's-Gravenhage.
ZENDINGSREIS DOOR INDIE
De heer en mevrouw dr. C. W. Th. baron
van Boetzelaer vertoeven momenteel
in Ned. Indië. Zooals wel algemeen bekend
is, is dr. Van Boetzelaer oud-zendingsconsul,
voorzitter van het Ned. Zendelings Genoot
schap en voorzitter van den Nederlandschen
Zendingsraad. Mevrouw Van Boetzelaer is
vice-voorzitster van den Internationalen Zen-
dings Raad. Reeds brachten beiden een
voerig bezoek aan de zendingsvelden in
Sumatra. Daarna volgde van 20 Juli tot 12
September een reis naar Celebes, de Mina-
hasa, Sangir- en Talaud-eilanden, Ambon
Bali. Thans vertoeven de heer en mevrouw
Van Boe'zelaer nog eenige weken op Java,
dan 9 October naar Indo-China en Siam
door te reizen, een bezoek te brengen a
Ceylon en vervolgens deel te nemen aan
•ereldzendingsconferentie te Madras. Het
thans voor de 5e maal dat dr. Van Boetze
laer in Indië vertoeft; in 1900 als secretaris
den toenmaligen zendingsdirector dr. J.
W. Gunning, van 19061912 als zendings
consul, van 19131917 voor de tweede maal
als zendingsconsul en in 1930 voor
bezoek aan verschillende zendingsterreinen.
GIFTEN EN LEGATEN
Wijlen mej. H. Moro te Amersfoort
heeft gelegateerd aan den Geref. zendings-
bond een bedrag van f 439.50.
ken van een inaugureele rede op Vrijdag 14
October a.s., des namiddags te 4 uur in het
Groot Auditorium der Academie.
SCH00L30UW TE BAAMBRUGGE
Men meldt ons:
Het beroep, dat door het gemeentebestuur
der gemeente AbcoudeBraambrugge werd
ingesteld tegen de beslissing der Gedep.
Staten van Utrecht inzake den bouw van een
nieuwe school te Baambrugge, is door
de Kroon heden ongegrond verklaard.
Hiermede is het einde gekomen van een
netelige kwestie, die nog steeds de gemoede
ren van het stille Angsteldorp beroerde.
Sedert 1 April 1931 bestaat hier een Her
vormde school, waardoor aan de Chr. Nat.
School tal van leerlingen werden onttrokken
Nog steeds, zelfs tot in Augustus 1937,
werd gedacht aan mogelijke concentratie. Het
bestuur der school was echter van andere
meening en vroeg op 24 Juni toestemming
aan de leden der Schoolvereeniging, welke
gegeven werd. Op 5 Juli d.a.v. werd toen de
aanvrage verzonden.
Op 4 October 1937 werd de aanvrage „on
ontvankelijk" verkaard. De aanduiding „in
de kom van het dorp Baambrugge" vond de
Raad niet duidelijk
Evenwel de Gedeputeerde Staten stelden
op 26 April het schoolbestuur in het gelijk,
wat echter niet naar den zin was van het
gemeentebestuur. Dit ging in beroep bij de
Kroon met bovengenoemd resultaat. Binnen
afzienbaren tijd zal aan den Rijksstraatweg
een nieuwe Chr. Nat. school verrijzen.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Amstelveen. Chr. U.L.O.-school. Tot
onderwijzer: de heer J. Dronkers, onder
wijzer Chr. school Groningen.
Enschedé. Herv. school voor U.L.O. Tot
onderwijzer: de heer M. v. Bruggen, ond.
2e school C.V.O. aldaar.
Te Gorinchem is benoemd tot hoofd
van de Chr. school voor buitengewoon lager
onderwijs, de Prinses Beatrixschool, de heer
J. J. Dondorp te Amsterdam, die deze be
noeming heeft aangenomen.
Economie en Financiën yy66rb6richt
Voortgang van het
koersherstel
Spanning geheel verbroken
>rderd tot doctt
proefschrift
■an den officie
In de rechts-
Nederlandsche
geboren te Artwterdai
inlngen. Be
■n en wljsbeg'
derd
te de heel
irden. op
Mlddel-Noderlandsch.
P. M. Veldkamp te Hil-
i te Den Helder. J. M. Vel-
n en J. J. Croles te Leeu-
atuurkunde. Hoofdvak na
il Kuiper te Amsterdam,
wiskunde (hoofdvak plant-
W. Varoseieau. den Haag.
lit: de heer TJoa Sle Hwie.
Reyckers
avry.
Haf
Hai
E. C.
Cand. Rechten: mej. E. v. d. Elburg, den
aag en de heeren M. Helnslus, Rotterdam
1 N. de Roo. Lelden.
Doet Rechten: de heeren E. M. J. Mlnderop.
otterdam en G, Ch. L. M. Povel. Den Haag.
Bevorderd tot arts: mevr. C. H. Schreuder,
Lelden en de heeren TJo Sle Hlan. Lelden. A.
C. Ringelln, den Haag. A. B. Khohongglem,
Lelden D. Cannegleter. Alfen a. d. Rijn. J. E.
H. Rutten. Venray (L.) en P. S Erlnga, Rot
terdam.
Propned. theologie de heer A- Verstraeten.
ONDERWIJS
Prof. Mr. R. D. KOLLEWIJN
Prof. Mr. R. D. K o 11 e w ij n, benoemd tot
hoogleeraar in het Ned.-Lndisch burgerlijk
en intergentiel recht en in de historische
vorming van de hedendaagsche rechtsinstel
lingen aan de Rijksuniversiteit te Leiden,
zal zijn colleges aanvangen met het uitspre-
Variatie
is steeds noodig om de belangstelling
voor een blad op peil te houden.
Hoezeer wij hiernaar streven, blijkt
deze week weer uit ons Zondagsblad,
waarin wij artikelen over de meest
uiteenloopende onderwerpen opna
men. Naast een artikel over het na
tuurschoon van Breda, een over
Kohlbrügge door Dr H. Kaajan, en
„De sterrenhemel in October".
Verder geven we elke week een Me
ditatie, Binnen- en Buitenlandsch
Overzicht, Boekbesprekingen, een
Kort Verhaal, een Vervolgverhaal,
Schaakrubriek, Ruilbeurzen en aller
lei wetenswaardigheden.
In de Kinderkrant vertelt deze weken
een matrozenjonger van zijn beleve
nissen op een zeeschip, terwijl de
jeugd bovendien onthaald wordt op
mooie verhalen, versjes, raadsels,
knutselwerkjes enz.
A. Ravenek.
ng.
lit. Cand. klaas, leltei
I. Gellseen. F. C.
i'. Akken. E. Lam-
mej. A. P. Rutten.
gedeelte: W„ F.
gedeelte: J. Wol-
ndheelk.
ters. L Arnolds. L M. A. V.
Amsterdam. Gem Universiteit Doet ge
neeskunde: de heeren H. Musaph. A. Pols, W.
Kox, T. Soublce en K. Wlggers; cand. rechten:
dc heeren J. H. Verstegen en H. HIrschfeld.
Cand. geneeskunde: de dai
M. A. Fr
Thljss, en de heeren: F. J. Ha
Wolff. M van Straten. E A van Slooten. J
■tsenburg, H V. B. Stoops. K H. Ephraln
Tonsbeek, W. F. Bot
Wagen
genieursexamen Tulnbc
Hlele, geb. te Groenloo.
Ingenieursexamen kol. landbouw, de heeren:
P kJ' FeJS* geb" te NunsPe«t; G. L Gonggrijp.
r J. F. Kleine-
N. de WP, Wassenaar, e
pier. Rotterdam.
Wiskunde L.O. Den Haag. Geslaagd
heeren J. H Bos. Hattom; H. Nijhuls. Snet
L H. R. v. Ommeren, Den Haag en J. Schui
TAFELBILJARDS
ORIGINEELS WILLEM II
TAFELBILIAROS tt„g„
WILLEM II BILLARDFABRIEK
Doodelijk ongeluk te Castricum
Drie kinderen aangereden
Op den rijksweg te Castricum is gis
termiddag een doodelijk ongeluk gebeurd.
Drie kinderen uit het gezin van den heer S..
een broertje en twee zusjes, begaven zich
als gewoonlijk op één fiets van school naar
huis. De jongen, die het rijwiel bestuurde,
reed door nog niet geheel opgehelderde
Koersverlies der laatste weken
vrijwel ingehaald
Normaler verhoudingen op de
wisselmarkt
Het herstel op de Beurs heeft gister verder
voortgang gevonden, zoodat men thans wel
zeggen kan, dat de spanning volledig gebro
ken is. Nu de oorlogsvrees verdwenen is, zijn
de koersverliezen der laatste weken ook met
één slag ingehaald. Wanneer de vaste stem
ming nog één dag aanhoudt en de koersen
verder aantrekken, zijn alle gevolgen van de
periode van oorlogsvrees weer te boven ge
komen. Dit behoeft niet te verwonderen.
Tijdvakken van oorlogsvrees brengen nu
eenmaal een allesoverheerschend streven met
zich naar versterkte liquiditeit, tengevolge
waarvan tal van fondsen worden gereali
seerd. Zoodra het oorlogsgevaar geweken is,
worden dus de koersverliezen met één slag
weer goedgemaakt, hetgeen bevestigd is door
het koersverloop der laatste drie dagen:
28 Sept 29 Sept. 30 Sept.
Aku
30
40 ér
43
Philips
177 y2
223
234
Unilever
110
140
146
Kon. Petr.
295
332H
343
H.VA..
420
451
465
A'dam Rubber
198H
227
236J4
Eenzelfde verloop geeft
de beleggingsmarkt
28 Sept.
29 Sept.
30 Sept.
3 (3M) Ned. 193
94 H
99i/o
101
3 pet. Ned. 1937
90
96
99^
2M pet. NWS
75
82
85
Nu de politieke factor in het beursleven
weer tot normale proporties is teruggebracht,
kan weer meer aandacht worden besteed aan
berichten van economischen en financieelen
aard. Het conjunctuurverloop in de V. S., het
prijsverloop op de goederenmarkten en vele
andere factoren meer zullen het koerspeil
weer gaan beïnvloeden.
Ongunstig zijn in dit opzicht de berichten
niet. In Amerika wijst alles in de richting
van verder herstel. Men verwacht de eerste
dagen een niet onbelangrijke stijging van de
bedrijvigheid in de staalindustrie. Ook de
vraag naar de nieuwe automobielmodellen is
stijgend en de wagon ver ladingen der Spoor
wegen nemen toe. Afgezien van verstorende
invloeden (verkiezingen in de V.S., de Spoor
wegstaking in de V.S., èls die heden door
gaat etc.) mag een periode van rustiger ont
wikkeling worden tegemoetgezien.
De wisselmarkten
De groote ontspanning op politiek gebied
heeft aan het verloop der diverse wissel
markten een geheel ander aanzien gegeven.
De vraag naar dollars is plotseling verdwe
nen en de kapitaalvlucht naar de V.S. kwam
ten einde. Te Londen kwam gister aanzien
lijk dollaraanbod los en ten onzent rea
geerde het devies na opening op lMli tol
1.8324. Op dit niveau nam het Egalisatiefonds
al het aangeboden materiaal op.
Daar de stemming voor den dollar* flauw
BAROMETERSTAND
Hoogste stand te Helsingfors 770.0.
Laagste stand te Janmayen 751.8.
Stand vanmorgen half twaalf 762.5.
WEERVER WACHTING
Zwakke tot matige zuidelijke tot weste
lijke wind, tijdelijk betrokken met plaatse
lijk nog eenige regen, opk'aringen overdag,
weinig verandering in temperatuur.
ALGEMEEN WEEROVERZICHT
Het hoogedrukgebied over de omgeving
van dc Oostzee en de Bothnische Golf houdt
nog steeds stand. Het veroorzaakt mooi en
vrij warm weer over de randstaten, Polen,
Oost-Duitschland en CentraaI-Europa.
lntusschen is een koude polaire lucht-
strooming van de Britsche Eilanden via
Frankrijk en on'e omgeving naar West- en
Zuid-Duitschland doorgedrongen. Op 1c grens
van dc warme en de koude lucht, welke van
de Duitsche booht langs de Elbe naar do
Alpen loopt, is hat nog vrij slecht weer; zoo
tapte Frankfurt 16 en Zuerich 4G mm. regen
af, terwijl in het Oosten van ons land tijdens
den afgeloopen nacht oveneens nog flinke
regen viel (Twente 15 m.m).
Over de Britsche eilanden is het bu'.ig
weer. vooral nabij de as van een secundaire,
welke zich van de IJslandsche depressie uit
via de lersche Zee en het Kanaal tot ia
Noordwest Frankrijk uitstrekt.
Voor ons land ken plaatselijk nog eenige
regen worden verwacht, overdag zal het
weer tijdelijk opklaren, er is geen tempera
tuurverandering te wachten, terwijl de wind
zwak tot matig uit zuid tot west blijft
waaien.
THERMOMETERSTAND
S'and vanmorgen half twaalf 16.2 C.
2 Oct. Zon op 6.03 uur, onder 5.36 uur
3 Oct. Zon op 6.04 uur. onder 5.33 uur
2 Oct. Maan op nm. 2,22 u. ond. nm. 11,29 u
3 Oct. Maan op nm. 2,51 u. ond. nm
was, trok de koers van het pond ster
ling aan, Geopend op f 8.87 f 8.89, schom
melde de koers later op f 8 88% a f 8.90%.
Op dit niveau was de handel veel geringer
dan Woensdag en Donderdag. Fransche
francs golden f 4.97% a f 4.99en ook de
Scandinavische valuta konden verbeteren.
Registermarkten waren vast gestemd evenals
Duitsch bankpapier. Op de termijnmarkt
bleven de zaken nog onbelangrijk.
Wallstreet zeer vast
De New Yorksche effectenbeurs
werd gister gekenmerkt door een golf van
aankooporders tengevolge van het te Mün
chen bereikte accoord Toen de vraag was
verwerkt, werd de handel kalmer. Winstne
mingen reduceerden het koersniveau eenigs-
zins doch de stemming bleef zeer vast In het
verder verloop werd de opwaartsche bewe
ging hervat door nieuwe kooporders, waarbij
staahvaardén en automobielfondsen de lei
ding hadden De beurs sloot zeer vast met
winsten tot 6 punten. De omzet bedroeg
1.900.000 aandeelen.
Financieel Weekoverzicht
OPBOUW VAN EEN
NIEUW EUROPA?
Wat zullen de economische
gevolgen van München zijn
Gebroken spanning
Vrij dagavond
Onder het motto „Op den drempel der
toekomst" heeft een onzer grootste Levens-
verzekering-Mijen het honderdjarig bestaar
gevierd. Betere keuze had men moeilijk
kunnen doen. Na benauwende, spanning-
volle dagen, waarin Europa langs den rand
van den afgrond ging, staat ons werelddeel
als bij vernieuwing op den drempel van de
toekomst. En de vraag rijst: Wat zal het
politieke resultaat van München econ
m i s c h voor gevolgen hebben?
Afdoende zal deze vraag thèns, nu het ge
voel van opluchting na een booze nachtmer
rie nog te veel overheersoht, niet kunnen
worden beantwoord. Wel kunnen richtlijnen
worden aangegeven, waarlangs de toekom
stige ontwikkeling zou kunnen gaan. Aan
genomen mag worden, dat met de nieuwe
versterking van Duitschlands machtsposi
tie, óók zijn economische kracht zal groeien.
Aan dit laatste heeft het onze Oosterburen
steeds gemangeld en het autarkisch streven
der laatste jaren heeft niet in het minst
dezen achtergrond gehad ten allen tijde van
toevoer van grondstoffen en levensmidde
len verzekerd te zijn. In dit opzicht heeft
men gedurende de jaren 1914—'18 een goede
les gehad.
De uitwerking van München
Hitiers diplomatiek succes te München
al heeft ook hij water in den wijn moeten
doen! zal nu deze uitwerking hebben,
invloedsfeer van het Derde
Rijk naar het Oosten wordt versterkt en dit
zal aan de economische positie van het Rijk
yank «jiincroronH Ü7i1611 F°ede komen. In hoeverre hierbij Engel-
een zwenkintr il!i ll J i'l maakVr sche belangen zullen worden geschaad (het
SSJJSÏ JSSilSS iS i j vl:achtfu,o uit Britsche Rijk trachtte juist op den Balkan
chauffeur alle i^uten tijd zijn invloed te ventroo-
aanwendde om een aanniding te ten) moet worden afgewacht.
tMrkonten. kon hij htertn n,et slagen. Lte lntusschen kan een economisch krach-
kinderen werden door de auto gegrepen en tlg Duitschland (men is daar nu nog ver
...f grond geslingerd De gevolgen vandaan!) de wereld verre van onverschil-
aren zeer ernstig. Een van de twee meisjes |jg laten. Het is van het grootste belang, dat
was onder den wagen geraakt en had een jn *t hart van Euroj>a een groot volk woont.
iel o\er het hoofd gekregen. Het kind was dat niet vervuld is van wrok, bitterheid
op slag dood De twee andere kinderen ble-,en afgunst, omdat nationale aspiraiies niet
Ken ernstig gewond. Spoedig was gee.sie-j worden vervuld, maar dat heilzaam wil
ijke en geneeskundige hulp aanwezig. Een samenwerken met andere volken, om een
der kapelaans diende het overreden meisje j periode van welvaart en opbouw in het eco-
nog het H. Oliesel toe. Het lijkje werd bij nomisch wereldleven te doen aanvangen,
de in de nabijheid wonende grootmoeder bin- Begint in dit opzicht van München de vic-
nengedragen. Twee geneesheeren verleenden torie? Hebben we in dit opzicht werkelijk
aan de beide ernstig gewonden geneeskun- de eerste weldadig aandoende klanken ver-
dige hulp; daarna werden zij in ernstigen nomen? Komt er samenvfferking? Zoo ja,
toestand naar het St. Elisabeth-gasthuis te dan is er reden voor groot optimisme.
Alkmaar overgebracht. Een economisch krachtiger wordend
Het politie-onderzoek wees uit, dat de Duitschland biedt immens goede kansen
chauffeur van de vrachtauto aan het onge- voor een verruiming van het handelsver-
luk ge«n schuld had, Jkeer mogelijk ook door credietverstrek
king der kapitaalkrachtige landen? want
een ruimere toevoer van grondstoffen en
levensmiddelen zal wellicht een daling der
goederenprijzen in Duitschland te weeg
brengen. Dit beteekent weer een versterking
van de exportcapaciteit en grooter opne
mingsvermogen voor buitenlandsche pro
ducten. Op deze manier zou de zieke plek
in Europa kunnen worden weggewerkt en
een periode van grootschen opbouw kun
nen aanvangen, hetgeen van temeer belang
is nu juist elders sprake is van een opgaan
de conjunctuur.
De grootste naweeën van den wereldkrijg,
die in de crisisjaren na 1929 het hoogtepunt
bereikten, zijn nu wel uitgewerkt De wereld
wacht op daden, waaruit een periode van
herstellende welvaart, een nieuwe aera van
geluk en vrede kan groeien. Als inderdaad
te München in dit opzicht grondslagen zijn
gelegd voor de toekomst, dan zou de les, de
angst en de spanning in de laatste weken
door de menschheid ondergaan, niet ver
geefs zijn geweest!
Bewogen beurzen
Heftige bewogenheid heeft de beurzep in
deze dagen van benauwdheid gekenmerkt
Van dag tot dag hebben we onze lezers er
uitvoerig over ingelicht. We behoeven er
dus thans niet veel meer over te zeggen.
Merkwaardig is geweest de uiterst k&tme
houding van het publiek. Mede hierdoor is
er naar verhouding weinig „verdiend" en
weinig „verloren". Trouwens, de koers
schommelingen gingen wel zoo snel in haar
werk en men verviel zóó vlug in uitersten,
dat er weinig van te profitecren viel!
Al met al is het einde van de beursweek
gekomen op een niveau, dat over de gcheele
linie weinig afwijkt van dat van de vorigo
week. Men zie het staatje.
Ook de beleggingsmarkt heeft snel de ge
leden verliezen ingehaald. Dat. was te ver
wachten. Reeds vorige week hebben we dat
betoogd. Het was alleen de oorlogsvrees, die
verstorend werkte. Nu deze is ge-elimi-
neerd. keeren ook de oude toestanden terug.
Wij vermoeden dan ook. dat het beleggings
front van de vorige week herziene „emis-
sievoorwaarden" niet veel plezier zal be
leven.
Tsjecho-Slowakije is tenslotte de staat, «lie
het gelag betaalde. Dat valt af te leiden uit
het koersverloop van de 8 pet Tsjecho-Slo
waaksche leening. die vier weken geleden
""6 noteerde en inzakte tot17. waarna
weer een vrij sterk herstel is gevolgd, waar
uit valt af te leiden, dai* men het nieuwe
Tsjecho-Slowakije toch nog wel levensvat
baar acht. Nu de oorlogsvrees wijkende is,
ontmoet ook het Duitsche crediet verhoogd
vertrouwen. De leening-Young steeg tot 31,
na Woensdag rot 17 te zijn ingezakt!
Aku
Philips
Unilever
Kon. Petr.
H.V.A.
A' d Rubber
3 (3y2) Ned. 1938
Ned. 1937
2y2 N.W.S.
9 Sept
28 Sept
30 Sept.
4314
30%
43%
241 Vo
177%
234
145%
110
146
333%
295
343
463y2
420
465
223i/o
198%
236%
101A
9iy2
101
100%
90
99%
87
75
85
