«dfö)) Eeri merkwaardige briefwisseling RIDDERORDEN 3 DINSDAG 27 SEPTEMBER 1938 DERDE BLAD PAG. 9 [Tusschen Prof. Mr A. C. Josephus Jitta cn Mr P. J. Oud Een afscheidswoord Onlangsmeldde ons blad en een dag Jater werd het officieel bevestigd dat prof. mr A. C. Josephus Jitta zijn lid maatschap bjj de Vrijz.-Democratische par tij had opgezegd. Wij voegden er aan toe, dat de heer Jitta al gedurende vele jaren politieke opvattingen huldigde, welke die der Anti-rev. partij in m.enig opzicht dicht naderen. Wie met den professor eens .ver trouwelijk geconverseerd had, wist dat, Wij verwonderden ons dan ook niet over zijn be danken als lid van de Vrijz.-Dem. partij. In de Vrjjz. Democraat van 24 Sept. Is thans de briefwisseling opgenomen, wel ke tusschen prof. Josephus Jitta en den lei der der Vrijz.democraten, oud-Minister mr Oud over het uittreden van eerstgenoemde gevoerd is. Onze plaatsruimte veroorlooft ons helaas niet, om de brieven volledig af te drukken. De heer Jitta begint met te verklaren, dat hij na „langdurige en zeer zorgvuldige overweging" uit de partij treedt. Kort en goed zegt hij er dit yan; Om ieder misverstand uit den weg te ruimen, is het misschien nuttig daaraan toe te voegen, dat ik mij nader verwant gevoel aan de anti-revolutionnaire, dan aan de vrijzinnig-democratische beginse len, zonder dat ik nochtans voorshands het voornemen heb, mij bij eenige andere politieke (partij aan te melden, daargela ten of mijn ideeën daar zouden worden aanvaard. Het ligt trouwens niet in mijn voornemen in de toekomst ook maar eeni ge actieve rol in het politieke leven te spelen. Wanneer ik op dit oogeriblik mijn stem zou moeten uitbrengen, zou dat zijn od I den heer Colijn en als dat niet kon, ten minste op de anti-revolutionaire l'jst j en niet meer, zooals ik tot dusverre altijd heb gedaan, op de vrijzinnig-democrati sche lijst, Wie zoodanige overtuiging Is toegedaan kan natuurlijk niet bij de Vrijz. Dem. partij blijven. Ik kan mij. zoo vervolgt de schrij ver, in verschillende opzichten nog wel bvrijzinnig' en „democraat" noemen, maar j- het begrip „vrijzinnig" is mij naar mijn tegenwoordig inzicht te negatief en het woord „damocraat" te formeel geworden. Belangrijker is de positieve basis van iamands politieke beginselen, dan de simpele verklaring, dat hij eerbied heeft voor de? overtuiging van anderen. Een regeering in het belang van het ,volk kan onder bepaalde omstandigheden beter zijn dan een regeering, die niets meer pretendeert te zijn dan een regee ring door het volk. Het is nuttiger, dat een volk goed garegeard wordt, dan dat het zich zelf, misschien op slechte wijza, regeert De beginselen op grond waarvan geregeerd wordt zijn belangrij ker, dan de vraog, wie regeert. In dezen tijd komt het meer dan ooit op die be ginselen aan. Deze beginselen, zoo gaat pro?. 111 a 8an verder, moeten naar mijn overtuiging, rus ten op „een bepaalde positieve, religieuse overtuiging"; en deze is wel bij sommige vrijzinnig-democraten aanwezig, maar zeker niet bij de massa. Dat bleek wel uit de weinige reactie, welke volgde op een uiteen zetting van deze overtuiging in „de Gids" van Maart 1.1. Daarom moest de professor met de partij breken. Hij zegt dat nog eens niet deze woorden: 1 Heel simpel gezegd Kom? mlfri veran- Öering van meening hierop neer, dat ik mij niet langer beschouw als te behoo- ren tot den rechtervleugel van de linkor- zijde, zooals ik tot dusverre heb gedaan, maar tot den linkervleugel van de rech- i terzijde. Men kan dat desgewenscht als een zeer geringe verschuiving beschou wen. Het heeft mij moeite genoeg gekost mij van dit inzicht .volkomen bewust te j worden. Ir r Met eenige Vriendelijke woorden van' wel gemeende persoonlijke waardeering neemt 'de schrijver ten slotte afscheid van zijn vroe gere partijgenootcn. Antwoord van Mr. P. J. Ou3 Hef spreekt vanzelf, dat in bovengeciteer de wo erden voldoende aanleiding lag voor (inr. P. J. Oud om een uitvoerig antwoord te geven. Ntuurlijk onderschrijft Mr. Oud niet, dat het woord „vrijzinnig" te negatief en het woord „democraat" te formeel is. Integendeel, Vrijzinnig-godsdienstig ge loof heeft een zeer positieven inhoud, al kan juist door zijn vrijzinnig karakter die inhoud niet worden neergelegd in een uitgewerkte geloofsbelijdenis, alle vrijzin nigen hun godsdienstige en zedelijke overtuigingen vinden uitgesproken. Zijn hoofdsom is samen te vatten in het ver langen voort te bouwen op den grond slag van het Evangelie. De stroom die daarin zijn bron vindt, moge in verschil de beddingen zich verdeelen, een alles be- heerschende positieve beteekenis kan aan de bron toch bezwaarlijk worden ontzegd. In het dogmatisch Christendom treft men overigens eveneens zeer verschillen- destroomingen aan. Uit' deze opvatting voor het godsdienstig leven volgt nu In de politiek, dat men het platform der vrijzinnig-de mocratie bereiken kan langs de verschil lende trappen. Daarbij is het belangrij ker. dat men het platform bereikt dan langs welken trap er gekomen is. Voor Mr. Oud, Mr. Jitta en anderen be slist ook in de politiek „de religieuze over tuiging: Anderen gevoelen dit anders, maar het is voor mij zeer de vraag, of zij inder daad in het wezen der zaak zooveel van ons verschillen. Zelf heb ik er mij vroe ger nooit zoo bepaald rekenschap van gegeven, dat het nastreven van de doel einden der vnijzinnig-democratie uitvloei sel van mijn godsdienstig geloof was. Eerst in later jaren ben ik mij met deze vraag gaan bezig houden. Daarbij bleek hem, dat hij vroeger o n b e- kust' uit dezelfde overtuiging had geleefd, doch hij werd er thans sterker door aan de vrijz.-democraische partij gebonden. Voorts ontkent Mr. O u d, dat de democra tie te formeel wordt. Ook hij zou niet willen, dat de helft plus één regeert, maar daarom is het niet onverschillig, w t e re geert- Er moet behoorlijke en doeltreffende controle zijn: In een juiste verhouding "der drie orga nen fc— kiezerscorps, volksvertegenwoordi ging, regeering ieder met zijn zelfstan dige verantwoordelijkheid, ligt, althans in onzen tijd en voor ons land. de oplos sing van het probleem der democratie. Mr. Jitta heeft in zijn Godsartikel bepleit, „dat zij, die zich democraten noemen zich zullen scharen achter hen, die hun politieke overtuiging bestempelen als „christelijk". Tot een achter hen scharen is Mr. Oud niet bereid. Wel, van harte zelfs, tot een naast hen scharen. Dat dit geen ijdel woord is, zoo schrijft hij, heb ik in de vorige parlemen taire periode met de daad getoond- Ook Mr. Oud besluit zijn brief met eenige vriendelijke woorden aan et adres van den heengeganen partijgenoot en bedankt hem voor hetgeen hij een reeks van jaren in ver schillende functies over de vrijz.-democra- tische beginselen deecL De ramp van 3e „Flamingo" Geen verder onderzoek Oorzaak niet vast te stellen 's-GRAVENHAGE. 27 September. Een commissie uit den Raad voor de Luchtvaart heeft, na kennis te hebben genomen van de uitvoerige rapporten van het vooronderzoek, door de Belgische en Nederlandschc deskun digen ingesteld met betrekking tot het onge val, op 28 Juli 1937 nabij Bra ges (België) overkomen aan het vliegtuig PH-ALF (Fla mingo), besloten, dat door den Raad voor de Luchtvaart een nader onderzoek met be trekking tot het ongeval niet zal worden in- gesteldj Het is bij Het vooronderzoek fn België, waarbij talrijke mogelijkheden onder het oog zijn gezien, niet gelukt zelfs de w a a r- s c h ij n 1 ij k e oorzaak van het ongeval vast te stellen. Daar alle opvarenden bij het ongeval om het leven zijn gekomen, acht de commissie het uitgesloten, dat door een nader onder zoek de oorzaak van den brand, welke het vliegtuig heeft doen neerstorten, wel zal ko men vast te staan. De commissie is geneigd met betrekking tot de vraag of als mee.-t waarschijnlijke oorzaak van den brand de. constructie der benzinestandaardvijzers dan wel een onbekend gebeuren in de kajuit mag worden aangemerkt omtrent welke vraag de deskundigen van meening verschil len zich te scharen aan de zijde van hen, die laatstbedoelde meening zijn toegedaan. Vast staat, dat de intensiviteit van den brand is verhoogd, doordat de materialen van de te dien tijde gebezigde DC-2 vliegtui gen een geringe „brandbelasting" niet kon den verdragen. Dei commissie is inmiddels gebleken, dat door den Luchtvaartdienst na het ongeval maatregelen zijn genomen ten einde in de bij de K.L.M. in gebruik zijnde vliegtuigen zoo gering mogelijk brandbare materialen te doen bezigen. Tevens heeft de K.LM. ter vermindering van de kans op brand eenige wijzigingen in de installatie ROTTERDAM WIL EEN EIGEN VLIEGVELDTijdens de rede van mr K. P. v. d. Mandele. voorzitter van de Kamer van Koophandel in de gisteren in de Rotterdamsche Raadzaal van het stadhuis gehouden spoedeischende vergadering in verband met dei plannen der regeering inzake het centrale vliegveld. Golvend en reinigend gaat het actieve Ivorol-schuim over en tusschen Uw tanden en geeft een werkelijk wonder van reiniging. Ivorol-tand pasta (Nieuw receptj tube 60—40 en 25 ct. Ghr. organisatie voor emigratie en kolonisatie Comité van voorbereiding in Overijssel Op initiatief van Ds. J. Bos en burge meester W. Zeeuw te Rijssen en Dr. P. Prins te Deventer, is te R ij s s e n een sa- m.enspreking gehouden met eenige, daartoe uitgenoodigde. vooraanstaande personen op kerkelijk en maatschappelijk terrein, uit de provincie Overijssel, teneinde t.z.t te komen tot een Christelijke Organisatie voor Emigra tie en Kolonisatie voor de provincie Overijs sel. Ds J. Bos, in wiens handen de leiding berustte, begroette de aanwezigen met een kort inleidend woord. Vervolgens hield hij een rede, waarin hij kwam tot twee noodzakelijke voorwaarden voor emigratie: 1. Geen emigratie op eigen gelegenheid, maar van meetaf moet op kolonievorming worden aangestuurd, teneinde gezamenlijk den strijd om het bestaan aan te vatten, waardoor de kans van slagen aanmerkelijk wordt vergroot. En dit niet alleen uit econo mische overwegingen, maar voor Christenen komen daar nog bij dc zedelijke, geestelijke en kerkelijke belangen. Steeds moet dit doel in het oog worden gehouden: de planting van Christus' Kerk; 2. De groepen, zal het hierbovenstaandc slagen, moeten bestaan uit gelijkgezinden, die op denzelfden confessioneelen grondslag staan, waarbij het niet noodzakelijk is, dat deze in het Moodcrland tot dezelfde Kerk- formatie behooren. Nadat hierna Dr P. Prins, Gereformeerd (predikant te Deventer en de heer W. Z e c u w, burgemeester van Rijssen nog een kort woord hadden gesproken, werd de heer P. D. van D ij k, theol. cand. te Rijssen, in de gelegenheid gesteld tot het houden van een rede over: „Mogelijkheden van kolonisa tie". Na de rede van den heer Van Dijk volgde een levendige en aangename discussie, waaraan al de aanwezigen deel namen. De vergadering was eenstemmig van oordeel, dat voor Overijssel op het gebied van emi gratie en kolonisatie zeker iets moet worden gedaan. Naar aanleiding van een schrijven van de Christelijke Emigratie Centrale te Den Haag werd besloten met deze organisa tie contact te zoeken. Uit de aanwezigen werd een comité samengesteld, bestaande uit de heeren W. Z e e u w, burgemeester van Rijssen, G. Oprei, burgemeester van Har- denberg en Mr W. A. van Es, advocaat te Deventer, met opdracht in studie te nemen dc mogelijkheden om te komen tot oprich ting van een Chr. Emigraticvereeniging voor de Provincie Overijssel en daartoe zoo spoedig mogelijk een oprichtingsvergadering bijeen te roepen. Het secretariaat van het comité is gevestigd ten kantore van Mr W. A. van E s, te Deventer, Brink 94, die zeer gaarne sympathiebetuigingen en toe zeggingen om t.z.t. als lid van bovengenoem de organisatie toe te treden in ontvangst zal nemen en desgevraagd bereid is inlich tingen te verstrekken. Officieele Berichten LEGER EN VLOOT Benoemd en aangesteld: bil bet reserve-per soneel der landmacht, bU den geneeskundigen ^ezojndheid eerste klasse, de reserve-officieren van gezondheid der tweede klasse: H. C. Koch,. Dr. A W. J. Hoitink en Dr. A. W. C. G. Ka- i klas den genees- ichnisch-ambti J. H. Molts kundigen dienst der landi Benoemd zlin tot tech.. klasse der genie in vasten dienst de tecnniocn ambtenuren 2e klasso J. F. L. Ferrari en C. Melis. Bij de beschikking van den minister vt lu iter klaas Hendrikse. den 26en September 1938 geplaatst aan boord van H.Ms. ..Gelderland'. Bij K. B. Is e-en eervol ontslag als zooda nig uit den militairen dienst verleend. met ingang van den achter hun naam gestelden datum, aan de reserve-officieren van gezond heid der tweede klasse: C. M. Lap, 21 Octo ber 1938 en P. Hacquebord 23 October 1938. Beiden van den geneeskundigen dienst der landmacht. Verder ls verlengd voor den tijd van ten minste vijf Jaren de termijn van benoeming als reeerve-officler van gezondheid, met in gang van den achter hun naam gestelden da tum, van reserve-officieren van gezondheid der tweede klasse, H. C. Koch, 23 October 1938: Dr. A. W. J. H. Hoitink, 23 October 1938 en Dr. A. W. C. G. Kamerling, 30 October 1938, allen van den geneeskundigen dienst der landmacht. Benoemd en aangesteld, met ingang van den achter hun naam gestelden datum, a. bij den geneeskundigen dienst der landmacht, tot of ficier van gezondheid der eerste kias.se, de officieren van gezondheid der tweede klasse: R. W. Zandt, 29 October 1938; "W. J. P. M, van Roolj, 25 October 1938 en H. J. van der Gies- :n, 1 November 1938, allen van den genees kundigen dier ndmacht. lands schatkist. De heer A. J. J. E. Thomas Is benoemd tot vice-consul der Nederlanden to Hasselt, buiten bczwaaf \gn 'p lands jachatkjst. AUDIËNTIES De gewone audiëntie van den Minister Van Justitie zal Vrijdag 30 September 1938 niet plaats hebben. BELASTINGWEZEN De ontvanger der directe belastingen, enz. Mr. P. de Lange Is verplaatst van het kantoor Woerden naar het kantoor Doetinchem en de ontvanger der directe belastingen, enz, J. A. Delft. H. Vaags, Inspecteur der regisbratU Inen te Enscliedo is eervol ontslag ver- :ua der lnoverrechten en accijnzen te Rotter- im: J. Veldkamp en T. Molenaar. Benoemd zijn tot verificateur der invoerrecli- Cünzen de kommiezen-verificateurs M. (visitatie) en P. Hensel- de Vis: 's-Hertogenbosch (In' md ls tot ontvanger der registratb n domeinen te Raalte A Peters, commies de: llrectie der registratie en domeinen te Middel Benoemd is tot ontvanger der directe belas lngen, invoerrechten en acciinzen te Dlnxperl. belastingen, in rechten iccun; S-Gl£ ibage. ONDERSCHEIDINGEN Toegekend is de aan de orde van Oranje- Nassau verbonden eere-medallle. in zilver aan mej. C. M. Kistemann (Zuster Maria Richar- dls), 's-Hertogenbosch: mej A. P. v. Bladel, Tilburg: den heer S. Overdijk. concierge te Arnhem: in brons aan G. Pappot. Vlnkeveen. Benoemd zlfn tot ridder in de Orde van Oranje-NassauL. V •wilei •au Mr. M. officl JGelderalnd). Valkenburg Lai Fa. VAN WIELIK 9 NOOKDEINDE DEN HAAG Telefoon 112246 LAND- EN TUINBOUW Fusie in de Paardenfokkerij Groningsch ARNHEM, 27 Sept. Onder voorzitterschap van den Rijksveeteeltconsulent, ir, W. d e Jong, is de oprichtingsvergadering gehou den van de nieuwe vereeniging V.L.N. (ver- eeniging tot bevordering van de landbouw- vuigpaardfokkerij in Nederland), zijnde do veelbesproken en langgewenschte fusie tus schen de beide belangrijke warmbloedstam- boeken: nationale vereeniging tot bevorde ring der paardenfokkerij in Nederland ea het Geldersch paardenstamboek- Blijkens de vastgestelde statuten zal de vereeniging in stand houden twee paarden stamboeken en wel: een voor het landbouw- tuigpaard van het Groningsch type (S. Gr T.) en een voor het iandbouwtuigpaard van het Geldersch type. Hot liet in de bedoeling, dat de nieuwe vereeniging per 1 Januari 1939 haar werk zaamheden in vollen omvang zal kunnen beginnen. Voorzitter is de heer H.A. vanBeunln- gen te Kerk Avezaath. Het secretariaat zal voorloopig waargeno men worden door den heer ir. J. S. Syvier- stra te Utrecht, waar de nieuwe vereeniging gevestigd zal zijn. Radioweerberichten Op de laatst gehouden vergadering van het bestuur van het Kon. Ned. Landb'. Co mité is o.m. ook gesproken over de .*adio- weerberichten. Door een der aangesloten organisaties werd nl. de wenschelijkheid uitgesproken, dat de uitzendingen van het weerbericht op een zoodanig tijdstip in den morgen jouden geschieden, dat daarmede rekening zou kun nen worden gehouden bij de op dien te verrichten werkzaamheden. Daarbij werd opgemerkt, dat het K.N.MJ. te De Bilt, gaarne bereid is daaraan mede te werken. Daarvoor ia echter noodig ee: continale personeelsbezetting, ten einde de des nachts uitgezonden internationa?e weer berichten, welke van groot belang zijn voor het opmaken van bedoelde weersverwach ting op te vangen- De tegenwoordige perso neelsbezetting is daarvoor niet toereikend. In de vergadering werd er voorts op gewe zen, dat de radioweerberichtgeving beter aan haar doel zou beantwoorden indien: 1. de middaguitzending zou worden Vervroegd en steeds op vaste tijdstippen zou plaats vinden. 2. De berichten mogelijk meer reke ning zouden houden mev de te venvach- *en weersgesteldheid in de verschillende gebieden van ons Iftnd. Thans wordt in het noorden des lands nog al waarde gehecht aan de weerberichten uit Hamburg, terwijl men in het Zuiden des lands die uit Brussel beluistert Voorts werd nog de aandacht gevestigd op de mededeelingen van het Duirscho insti tuut voor weervoorspelling op langeren ter mijn» gevestigd te Hamburg (Taunus). Men WOENSDAG, 28 SEPTEMBER HILVERSUM I. 1875 M. VARA-l'ltx«nillnr 10.00 10.30 v.in. VPRO. 6.307.00 RVU. 7.30 8.00 VPRO. 8.00 Gram.platen (Om 8.16 Be richten). 9.30 Causerie „Onze keuken". 10.00 Morgenwijding. 10.20 Voor arbeiders In de Continubedrijven. 11.40 Causerie ..Wat bracht de 3e Dinsdag in September?" 12.00 Gram.muziek. (Om 12.15 Berichten) 12.45— 1.45 VARA-Orkest Voor de vrouw. 3.15 —5.05 Pai muziek. 6.30 Causerie „De strijd om de vrijheid in onze dagen". 7.00 Gelukwen- echon. 7.06 Koorzang. 7.30 Lezing „De waar. öeerlng van den arbeid door de ecuwen"/ Herhaling S.O.S.-Berlchten. 8.03 Be- HILVERSUM II. 301.5 M. ea 415.5 M. NCRV- Uitzending. 6.30—7.00 Onderwijsfonds voor do Scheepvaart. 8.00 Schriftlezing, medita- 11.00 Gram.platen. 11.15 Ensemble Horst. 12.00 Beriohten. 12.15 Gram.muziek. 12.30 Orgelspel. 1.30 Grarmplaten. 2.00 En semble van der Horst en gram.platen. 3.00 Chr. Lectuur. 3.30 Het Haagsche Trio, ee gram.platen. 4.35 Gram.platen. 4.45 Felici taties. 5.00 Kinderuurtje. 5.455.55 Gram. muziek. 6.00 Land- en tulnbouwcausej-ie, 6.30 Taalles en Causerie. 7.00 Berichten. 7.15 Causerie „Onze actie voor de Chr. bib liotheek". 7.35 Gram.muziek. 7.45 Reporta- ge eventueel gram.muziek. 8.00 Berichten ANP., Herhaling SOS-Berlchten. 8.15 Gram. muziek. 8.45 Causerie „Wat zich ln de Sandjak Alexandrette heeft afgespeeld" IA m hamel, B 9.16 sche Orkestvereenlging list. 10.10 Berichten ANP. 10.15 So-nora- kwintet. 10.45 Gymnastiekles. 11.00 Vervolg Concert- 11.30 Gram.platen. ca. 11.50—12.09 Schriftlezing. DROITWICH 1500 M. 12.10 Piano, 12.35 Orkest 5Ii«atrü,nky,a'rtet- 3'10 Orkest. 3.60 Concert Vesper- 5.40 Orkest. 6.45 Kwin tet. 7.20 Causerie. 7.40 Solisten. 8.20 Radlo- tooneeL 9.15 Symphonie-orkest. 19.25 De clamatie. 10.45 Harmonie-orkest. 11.30 Band. RADIO—PARIS 1648 M. 12.35 Orkest. 4.30 2»ng. 4.35 Viool. 6.20 Orkest 7.29 Piano. 7.35 Zang. 8.50 Cello en Plano. 9.20 Gevar. programma. KEULEN 456 M. 12.20 Orkest 1.85 Orkest 2 80 ïsr&iK °""'LTrl°- BRUSSEL 322 i Plano. 1.30 Orkest 6.20 meende te weten, dat de hiermede verkre gen resultaten bevredigend kunnen worden genoemd en achtte het gewenscht, dat ook m ons land op div terrein het een en ander «ou worden ondernomen. Besloten werd aan de Andere centraio landbouworganisaties voor te stellen zich met betrekking tot deze punten te wenden tot den Minister van Waterstaat. GEMENGD NIEUWS Vleeschstempels vervalscht Voorwaardelijke straffen opgelegd 's-GRAVENHAGE, 27 SepL Wegens Het vervalschen van vleeschstempels ten eindo een hoogere uitkeering van de Veehouderij- yentrale te krijgen is de 32-jarige C. W. S, te P o e 1 d ij k door de rechtbank hier ter stede veroordeeld tot twee maanden gevan genisstraf, een straf, welke de procureur-, generaal bij het Haagsche Gerechtshof be vestigd wenschte te zien. Het Gerechtshof wees in de zaak arrest en legde S. twee maanden voorwaarde lijke gevangenisstraf op benevens een geldboete van f 50,— subs. 25 dagen hech tenis. De boekhouder P. van A., die S. bij het vervalschen van de stempels geholpen heeft, was door de Rechtbank tot twee maanden voorwaardelijke gevangenisstraf veroordeeld welke straf de procureur-generaal in hooger beroep onvoorwaardelijk wilde zien opge legd. Het Hof bevestigde evenwel het vonnis van de Rechtbank, De diefstal bij Lloyds Hotel Nog twee medeplichtigen AMSTERDAM, 27 September. lil ver band met de inbraak bij Lloyds Hotel, waar bij voor f 2500.— aan antieke voorwerpen en goederen werd gestolen, zijn Zaterdag nog een 18-jarige timmerman en een 17-jarige jongen aangehouden. Deze beiden hadden bij de eerste van do vier inbraken hun assistentie verleend. Na te zijn gehoord, zijn zij weer op vrije voeten gesteld. Thans zijn allen, die met dezen dief stal iets te maken hadden, gehoord. De zaak wordt thans verder door den Officier van Justitie in behandeling genomen, l Graag had hij zich gezet voor het leeren van een vreemde laai. Het gemak en genoegen daarvan was hem wel geble ken. Niet overal zou je landgenooten tegen het lijf loopen. En zeker niet een Hollandsche! Ja, de ontmoeting met Ina Vreugd was weer te voorschijn gesprongen, en blijven wer ken. Hoofdzakelijk door een samenloop van toevalligheden. Toen zijn moeder, proper en punctueel, als een huisvrouw: past, het „mooie" pak van haar zoon borstelde en afstofte, .viel er een brief uit één der zakken. Ze zag dadelijk aan het schrift, dat haar zoon hem geschreven had. Zou hij den brief voor thuis gereed gemaakt hebben, en door een snelle af vaart niet in de gelegenheid geweest zijn, hem te posten?. Het kon zijn. Ze begon te lezen, en zag reeds aan het op schrift, dat er sprake was van een meneer uit de stad waar de Zeehond had gehavend. Ze las verder en tusschen de regels door. Prettige uren, dank zij de grappige ontmoeting met juffrouw Vreugd Daar had je het nu al. Vreemde havens, ontmoetingen, cn, hoe zou het anders, natuurlijk met een juffrouw. Heere, waar 15 mijn jongen nu toch in terecht gekomen, stamelde ze verschrikt Moest dat werkelijk? Ze begreep niet, welk een kwaad ze deed, door meteen aan ergerlijke dingen te denken. Zelfs al beschuldigde zij haar zoon niet. Voorbarigheid in het trekken van booze con clusies valt niet goed te praten. Er worden vaak onheilen door gesticht, die naderhand slechts met groote moeite in het reine gebracht kunnen worden. Maar het moederhart van juffrouw de Jager was zeer wantrouwig tegenover het leven der zeelieden op de Groote Vaart. De oude vooringenomenheid van de dorpelingen had zij nog niet verloren. En nu destemeer, wijl haar zoon erin betrokken was. Hij. onervaren op het terrein van het nacht leven in de groote havensteden, zou zich misschien meer uit nieuwsgierigheid mee laten tronen, en zijn ziel bederven. Ze voelde nog niet, dat een ziel ook bedorven wordt, door be schuldigingen, waarvan de waarheid niet eerst onderzocht en juist bevonden is. Wat dacht ze? Dat hij misschien mee zou gaan? Hij was reeds met een jufferHeere, wat een ramp!Schande van zulke vrouwen, om maar dadelijk met een volkomen vreemden man Gelukkig had Dolf zelf haar onverkwikkelijken en toch zoo menschelijken gedachtengang gestoord. Hij was binnenge komen, had den brief in moeders handen gezien, even ge haperd, z'n voorhoofd in rimpels getrokken en toen met een raadselachtig glimlachje gezegd: Ja, moe, dat was een raar geval. Zij was hem aan blijven staren, wachtend op een verkla ring. hopend op iets, waarvan ze toch het tegendeel zeker meende te weten. Toen had hij haar de geschiedenis verteld, j Het was voor haar een verlichting. En woonde die juf hier. In Holland?" vroeg ze. In Amsterdam, moe. Maar hoe vraag u dat zoo? Och, jongen, het was maar zoo'n ingeving. U bent toch niet bang, dat ik Waarom zou ik, zei ze, hem begrijpend: je hebt ten eerste nog den tijd. En dan, een stadsche juffer is niet ge schikt voor een visschersman. U bedoelt, een officier van de Groote Vaart, verbeter de hij. en sloeg spottend op z'n borst. In ieder geval voor een zeeman. Hoe weet u dat? Hij had wellicht beter gedaan om over dit onderwerp te zwijgen. Vrouw de Jager mocht dan niet veel meer gezien hebben, dan het dorp en zijn omgeving, levenservaring en wijsheid had ze wel, althans op dat punt was haar horizon breeder en wijder dan oogenschijnlijk leek. Ze wist zoo het een en ander af over wat er in het hart van een jongen kerel kon werken, zoo opeens kon opbruisen, hevig en niets ont ziende als een wervelwind. Alles draaide dan om één punt, één as. die wat er ook in den weg mocht komen, zou mee sleuren of omver smijten. Tot hij was uitgewoed en puinhoo- pen achterliet. Het behoefde bij hem nog niet in die mate te zijn. Maar dat de ontmoeting in ieder geval meer bij hem had achterge laten. dan een simpele herinnering, dat zag ze nu reeds in. Het kon natuurlijk een tamelijk gewone vleug zijn, jongens van zijn leeftijd eigen. En misschien zouden die gevoelens en begeerten langzaam verdwijnen door nieuwe ervaringen en andere werkzaamheden, die hem wachtten. De wereld van Dolf zou grooter worden door zijn komende reizen. En de nieuwe indrukken zouden zonder twijfel de ouden op den achtergrond dringen. En daardoor was de mogelijkheid niet uitgesloten, dat de bewuste ontmoeting tenslotte alleen als een prettige, doch vage herinnering achterbleef. Indien hij tenminste niet eerst nog de kennismaking kon herhalen. Maar die kans mocht gering geacht worden. Kijk eens Dolf, zei ze na een lang stilzwijgen. Stad en zee kunnen zoo moeilijk met elkander accoordeeren. Ik heb er genoeg over gehoord om er zeker van te zijn. Een ver-familie lid van mij. jij kent hem niet, trouwde met een stadsche. Ze kende het leven van een zeemansvrouw niet. Het lange alleen zijn, het wachten in spanning bij stormweer, de onzekerheid en na eenige dagen van vreugde bij de behouden thuiskomst, weer hetzelfde leven. Om dat te kunnen volhouden, moet je van jongsaf erin opgegroeid zijn. moet je niet anders weten of het hoort zoo. En om er je naderhand, als volwassene in te werken, is bijna onmogelijk. Je kan er hoogstens in leeren berusten, meer niet. Het is dan ook verkeerd gegaan met dat huwelijk, wat in zeemans-families hoegenaamd niet voorkomt. Dolf had geluisterd met een glimlach om zijn lippen. Toen zijn moeder zweeg zei hij: U zult het wel beter weten dan ik, moe. Maar met mijn trouwplannen loopt het wel los. Er zul len nog heel wat reizen tusschen liggen, denkt u ook niet? Vrouw de Jager knikte. Toch wilde ik het je even zeggen. Misschien was het niet noodig. Maar een extra waarschuwing om je verstand ook een beetje te gebruiken eer je iets onderneemt kan immers geen kwaad. Je behoeft nog niet direct aan een huwelijk te denken. Maar een eerste stap in dergelijke dingen van le vensbelang kan voor later groote gevolgen hebben. U is erg zwaarwichtig, moeder. Wees niet bang. Ik moet nog heel wat studeeren. Wordt vervolgd

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1938 | | pagina 9