VIM
reiiih
'mgtaUes
SABRULEC
C. LI ND ZOON
VAN DEN BRIEL EN VERSTER
mm
ZATERDAG 24 SEPTEMBER 1938
DERDE BLAD PAG. ïo
KERK EN ZENDING
CHR. GEREF. KERK
Beroepen: Te Xieuwpoort, A. Gruppeni,
te Eindhoven.
Aangenpmen: Naar Blijham (toen.)
M. G. Rosbergen te Noordlwdj'k (Gr.).
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Brakefl, can<L J, Trouw
borst te Ouderkerk a.<L IJesel.
Te Kaag (toez.), caud. Th. y, cL Windt
te Driebergen.
Calvinistisch Weekblad
Het blad, waar heel het gezin wat aan
heeft. Verschijnt elke week in 10 pag. De
4de jaargang begint 1 Oct. a.s. Abonneert
U nu! U ontvangt dan de no's tot 1 Oct.
gratis en ook (zoolang de voorraad strekt)
het prachtige werk van Dr. J. C. Rullmann:
Onze Voortrekkers. Vraagt gratis proefno's.
Het zenden van visitekaartje*is voldoende.
N.V. W. D. MEINEMA, Delft.
DeKerkbijbel in zakformaat
Joh. C. Francken schrijft, in het „Leiders
blad": „Wij dringen er altijd op aan, ook bij
onze jongelui, dat zij een completen bijbel
zuil-n gebruiken. Welnu.... in de Jong-
blot 's „dundruk" zakbijbel wordt werkelijk
iets bijzonders geboden in één geheel. De
firma Jongbloed heeft met deze uitgave alle
bezw aren ondervangen".
HULPPREDIKER
Tot hulpprediker bij de Gerei Kerk van
Naarden is benoemd cand. C. M. Linde
boom te Utrecht.
.Veendam
Cand. S. Bijl te Kethel hoopt Zondag
13 Nov. a.s. zijn intrede te doen bij de Herv.
Evang. te Veendam, na bevestigd te zijn
door Ds. G. G r o o tj a n s, van Ylaardingen.
ONTSTELLENDE CIJFERS
Eeu medewerker van het Alg. Weekblad
heeft becijferd, dat in de Ned. Herv. Kerk
van Amsterdam het getal aangiften voor
doop, belijdenis en huwelijksinzegening,
sinds 1910 is gedaald met73 pet!
Het inwonertal van Amsterdam steeg yan
566.131 tot 7S1.643; d.i. 38 pet toename; het
aantal doopelingen daalde van 3418 tot
1388; het aantal aannemelingen van 1971 tot
894, en het aantal huwelijksinzegeningen
,van 728 tot 274; d.i. gemiddeld 58 pet. daling.
Omgerekend beteekent dit, dat bedoelde
Kerkelijke belangstelling in 25 jaar ten op
zichte van het bevolkingscijfer, daalde met
73 pCt
„VERONDERSTELDE WEDERGEBOORTE"
De voorzitter van den Kerkeraa/d! der
Geref. Kerk te Mussel (Ds. G. van Dooren)
heeft in de 1.1. gehouden vergadering ter
tafel gebracht zijn plan. om ter classicale
vergadering te bespreken de wenschelijk
heid, dat de a.s. Gen. Synode in de verkla
ring van 1905 over de „veronderstelde
wedergeboorte" de herziening yan
enkele zinsneden overwege.
KERKORGELBOUWERS
TEL 15787-UTRECHT
OECUMENISCHE BEWEGING
De besturen van den Wereldbond der
Kerken en de Oecumenische Vereeniging
vergaderen Maandag 26 Sptember a.5. te
Utrecht.
Ter sprake komt on. de organisatie van
TTederland uit van de oecumenische beweging
in Nederl. Indië en in Zuid-AJrika. Daartoe
z 'n ter vergadering van de Oecumenische
Y oreeniging prof. dr. B. Gemser uit Zuid-
jika en dr. E. de Vries, afgevaardigde van
Nederl. Indië ter conferenite te Larvik, aan
wezig.
ONS FEUILLETON
Korte lnhond van bet voorafgaande
Dolf de Jager, die uit een oud visschers-
gcjlacht stamt, gaat met't schip de Zeehond
eer. reis naar de Oostzee maken. Dit is zijn
eers'.e tocht op de „wilde vaart". De
heenreis verloopt voorspoedig en den
avond na de aankomst gaat Dolf met drie
van zijn maats de stad in. Op een druk
verkeerspunt kan hij nog juist een dame
voor een voorbijrijdende auto vandaan
trekken. Bij nadere kennismaking blijkt ze
te zijn Ina Vreugd uit Amsterdam. Dolf
gaat even met haar mee naar haar oom en
tante, waar ze logeert. Van Dolfs voor
nemen om het bezoek te herhalen, kan niets
komen, doordat de Zeehond vroeger ver
trekt dan hij dacht. Reeds den eersten dag
van de terugreis is er tegenspoed. Het schip
loopt in een dikke mist en raakt vast in
het kruiende ijs. Als allen den moed ver
liezen, wijst Kalme Kees erop, dat God er
nog is en dat ze in elk geval op Hem kun
nen vertrouwen, ook in gevaar.
(Zie vervolg hieronder.)
VRIJE EVANG. GEM. TE HEERDE
De bouw van een nieuw kerkgebouw voor
de Vrij Evangelische Gemeente is zoover ge
vorderd, dat Woensdagmiddag in het por
taal van het nieuwe bedehuis een gedenk
steen kon worden geplaatst. Na gebed,
Schriftlezing van Psalm 127 1 en 2 en
1 Cor. 3 11—13 hield Ds. K. H. Kam-
m e ij e r een korte toespraak. Vervolgens
werd de steen ingemetseld. In den steen is
een driehoek gebeiteld waarin de woorden:
„Tot eer van God", terwijl buiten den drie
hoek vermeld staat: Ao Di 21 September
1938. Toen daarna het dankgebed was uit
gesproken, hadden de aanwezigen, waar
onder Kerkeraad. Bouwcommissie, Leden,
Vrienden en belangstellenden gelegenheid
zich van de vordering van den bouw op de
hoogte te stellen en zich daarover te laten
inlichten. Het werk wordt uitgevoerd onder
architectuur van den heer F e r d. B. Jant-
zen, te Amsterdam, terwijl de heer André
C Ka m m e ij e r het opzicht over dezen
kerkbouw heeft. De uitvoering van het werk
werd opgedragen aan den aannemer, den
heer Jt IJzerman Lzn. te Heerde.
GIFTEN EN LEGATEN
De Tbeol. School te Kaïmpen ontving een
legaat groot f 5Ó0.van wijlen den heer
J. W. Michiel te Amsterdam en een legaat
groot f 448.67 van wijlen mevr. de wed. H.
Borkent te Heerenveen.
'n Nieuwe uitgaaf!
Zetka
DUNDRUK Zakbijbeltje
met of zonder Berijmde Psalmen, enz.
Het dunste bijbeltje van
Nederland. Helder wit papier.
V f Duidelijke druk. Verkrijgbaar bij
Uw boekhandelaar.
H.V. oeDr. Zomer S Heunlng's U.m. - Uiogeningen
ONDERWIJS
THEOL. HOOGESCHOOL TE KAMPEN
Gisteravond is de cursus aan de Theolo
gische Hoogeschool der Geref. Kerken ge
opend met een toespraak door den pro-rec
tor Prof. Dr G. M. den Hartogh.
Voor de eerste maal zijn ingeschreven 18
studenten en 94 oudere jaars; totaal begint
de cursus met 112 studenten.
PROF. DR. H. M. R. LEOPOLD
De Universiteitsraad van het Leidsch
Universiteitsfonds heeft na verkregen ko
ninklijke machtiging benoemd tot bijzonder
hoogleeraar in de Italische Archeologie
aan de Leidsche Universiteit Dr H. M. R.
Leopold te Rome.
De benoemde is vooral bekend door zijn
populair-wetenSchappelijke beschrijvingen
over de archeologische vondsten in Rome,
om. gebundeld in „De leerschool van de
spade",
S.S.R. afd. LEIDEN
De inschrijving van Novieten' van de
Leidsche afdeeling der Societas Studioso-
rum Reformatorum zal plaats vinden Dins
dag 4 Oct. a.s., des avonds te 7.30 uur in de
Sociëteit, Rembrandtstraat 23, Leiden.
Voor eventueel vooraf gewenschte inlich
tingen wende men zich tot den ab-actis der
Nivitiaatscommissie G. A Wagner, Burg.
v, d. Lelvkade 9 te Maassluis.
H. J. TER AVEST
In de Oude Kerk te Sclïeveningen
heeft de bekende godsdienstonderwijzer H.
J. ter A vest na een 40-jarigen diensttijd
gisteravond afscheid genomen van de Ned.
Herv. Gemeente. In zijn predikatie bepaalde
hij zijn gehoor /bij 1 Petr. 5 10 en 11. waar
na gezongen werd Gez. 12.1, 2 en 3. Daar
na heeft de voorzitter van den Kerkeraad.
Ds. A. Offerings, namens gemeente en
predikanten hartelijk dank gozegü voor zijn
langdurigen arbeid, dien hij steeds met een
zonnig hart verrichjte.
LIJDERS AAN MAAGPIJN
maagkramp, zuur, hartwater en slechte spijs
vertering zullen baat vin-
den bij het gebruik van
het reeds vijftia jaren
t in den handel zijnde
BOOM'S MAAGPOEDER
Alleen echt indien de ver
pakking is voorzien van
den naam BOOM, r IJ29 per doos per halve
doos f 0.75. Nederlandsch fabrikaat.
De leerlingenschaal
Adres van den Schoolraad
Door het moderamen van den Schoolraad
is een schrijven aan den Minister van Ou
derwijs gericht, waarin ernstige bezwaren
tegen de bestaande leerlingenschaal worden
genoemd. De brief echter is gematigd en
eindigt aldus:
,)Het valt volstrekt buiten zijne (des Mo-
deramens) competentie uit te miaiken, of
's Lands finantiën de bepleite verbetering
t°elateiL Evenzeer verwerpt het alle aanma
tiging, welke een op dc urgentie afgestenv
de beoordeeling van de besteding der pu
blieke geldmiddelen als argument voor de
inwilliging van de voorgedragen verlangens
tegenover de Regeering meent te mogen
opwerpen.
„Het Moderamen bedoelt niet anders dan
zijnerzijds de aandaolit te vestigen op de nij
pende behoeften van het lager onderwijs en
op grond daarvan met klemmenden ernst de
Regcering te verzoeken, indien het mogelijk
is, de in de Lager-onderwijswet 1920 vastge
legde leerlingenschaal te willen verbeteren."
Omvang der actie
De heer A. P. Jungcurt, secretaris van
de „Unie" van Chr, Onderwijzers, schrijft
ons:
De actie der onderwijzers-organisaties voor
verlaging der leerlingenschalen vindt alom
in 't land veel syraipathie, waaruit duidelijk
blijkt, hoe urgent zulk een verlaging is. Aan
het door deze organisaties aan de regeering
gezonden adres werd reeds adhaesie betuigd
door de besturen van bijna 1300 R.K. en
Prot. Chr. scholen. Meer dan 250 gemeente
besturen en -raden deden van hun instem
ming blijken, hetzij door een adhaesiebetui-
ging, hetzij door het zenden van een zelf
standig adres. Van de gemeenten boven de
1#).000 zielen noemen we Alkmaar, Apeldoorn,
Gouda, Haarlem, Harlingen, Heerenveen,
Helmond, Den Helder, Hilversum, Kerkrade,
Maastricht, Meppel, Oldenzaal, Opsterlan 1,
Oss, Rotterdam, Vlissingen, Waalwijk, West-
stellingwerf en Wierdem Ook de Nederland-
schc Ouderraad, verschillende ouder-commis-
sies en vakorganisaties betuigden hun in
stemming en nog dagelijks blijven deze be-
wi, on binnen komen.
ONDERWIJZERS-BENOEMINGEN
DriebergenRijsenburg. Ghr. U.
L.O.-school. Tot kw. m. a.: de heer F, N.
Noor dam te Maarsbergen.
'Hoogeveen. Herv. UX.O.-sdhool. Tot
omderwijtzieir: de heer B. van Herksen,
onderw. Ghr. U.L.O.-sdhool te Steienwijk.
Leeuwarden. Ghr. school voor U.L.O.
Tot onderwijzer: d1© heer J. v. d. Veen, onde;
wijzer Chr. UX.O.-eohool te Drachten.
Rotterdam. Marnix-Gymnasium. Tot
tijdeL leerares Engelech: Mej. G, H. Jan
sen.
Rotterdam. A. J. Sohreuderschool. Tot
onderwijzeres: Mej. C. H. Mekkink, kw.
m. a. aan de school voor B.L.O. te Velip,
VERZOEK TOT SCHOOLSTICHTING
GEWEIGERD
Het bestuur van een onlangs opgerichte
Vereeniging tot het verstrekken van lager
onderwijs op Geref. grondslag te VI a a r-
dingen, uitgaande van de Geref. Gemeen
te (groep-Ds Kersten), had in Juli jL eer
verzoek tot den Raad gericht om medewer
king tot de stichting eener bijzondere school
voor gewoon lager onderwijs.
Dit verzoek is in de gisteravond gehouden
raadsvergadering op voorstel van B. en W.
met groote meerderheid geweigerd. Hoewel
de aanvraag volgens de L.O.-wet 1920 for
meel aan de wet voldeed, moest ze toch
worden afgewezen op grond van het op 1
Juli 1937 in werking getreden zg. Stopwetje.
Het Schoolbestuur zal van dit
besluit bij Ged. Staten in beroep gaan,
aangezien het een andere interpretatie
dit wetsartikel gééft, dan dc Raad heeft
gegeven.
De voortdurende propaganda voor het
stichten van speciale scholen voor Buiten
gewoon Lager Onderwijs is, gelijk telkens
uit de berichten blijkt, niet tevergeefsch. En
de statistiek, in het Corresp.blad voor het
Chr. B.L.O. wijst dat met cijfers nog eens
duidelijk uit. Het aantal Openb. dagscholen
\ocr B.O. was 31 Dec. tot 53 toegenomen,
dat der Bijz, scholen tot 109 (Prot Chr. en
R.K.), waarvan 13 met internaaJ. Op al deze
scholen gaan plm. 11.000 kinderen, terwijl
Dampo geneest alle venkoudheden
bij groot en klein, snel en radicaal. Groote doos 30 ct. Bij Apothekers en Drogisten.
bijna 700 leerkrachten ter beschikking zijn.
Het aantal jongens verhoudt zich tot dal
der meisjes als 62 tot 33. Bovendien zijn
er in ons land nog 6 scholen voor doofstom
men, 5 voor blinden, 3 voor slec-hthoorenden,
2 voor lich. gebrekkigen en 1 voor psycho-
pathen.
GULBRANSSEN
CHRISTIANUS SEXTUS
De geschiedenis van een mijngroeve,
door JOHAN FALKBERGET. Geb. 4.90
Koop dit goede boek
Franco zending door geheel Nederland.
Firma B. DE KLER
OUDE en NIEUWE BOEKHANDEL
NIEUWE RIJN 45, Tel. 885, LEIDEN
Examens
Acndcm. Examen*. Leldtn. Doet. rechten
de heeren: C. H. Meiier. Den Haag; J. GiJj-man.
Lelden; J. L van Klaveren. Oegstgeeat.
Doet. IndUch reaht: de heer P. Th. Holman,
Lelden.
Delft. Geslaagd voor het propaedeutisch
examen voor civlel-lngnleur de heer W. J. van
der Oord Haarlemmermeer; voor het propae
deutisch examen voor werktuigkundig Ingenieur
de heeren P. W. Hollander, Delft; W. R. Kru-
seman, Manggar (N.I); H. Sanders, Zutphen;
H. van Seventer, SliedrecJit; P. N. Vogelaar,
Gorlnchem; voor het propaedeutisch examen
voor scheepsbouwkundig Ingenieur de heer G.
G. Blezemo Delft en voor het prop.aedutisch
oxamen voor natuurkundig Ingenieur de heeren
R. A. Mees. Rotterdam en A. Wleberdlnk, Ba
tavia.
Utrecht. Cand. rechten: de heer W. D.
Louman.
Doet geneeskundige, eerste gedeelte, de hee
ren: P. J. H. Mee na. H. Th. M. Koends, F. J
Viseer, W. C. van Stalborch, J. ICuÜvenhoven,
N. L. Gerlach, F. A. Nelemans, A. D. J. M. Ur-
llngs, M. P. ScUoemaker, O. C. Frentzen, S. W.
Erich, H. J. A. Waardeirbuxg en mej. A. van
Ro&serm.
I eiden. Cand. rechben: Mej. L. van der
Kraan te Rotterdam (Verb, bericht).
Amsterdam. Doet. geneesk. de heeren: A.
F. Weekers, S. J. de Jong, F. Th. J. Culeman
M
Geslaagd voor
•looplg diploma: J. de Haan, Egmond a. d
A. M. Bens, Rotterdam; F. Troost
Dordrecht
S t t:
3den i
Hoek. Oostvc
ig. Gesla;
Ingezonden Stukken
(Bulten verantwoordelijkheid van de redactie)
Rudolf Steiner en het
Goetheanum
Naar aanleiding van het artikel van den heer
Kok in deze courant van 9 dezer, getiteld
„Rudolf Steiner en het Goetheanum-' meen ik
enkele punten naar voren te moeten brengen.
1 Alles ls geest. Dit standpunt heeft Dr.
Steiner niet ingenomen. O.a. in zijn werk
„Filosophie der Freiheit", blz. 34/37, be-
«trfldt hjj juist beide vormen van net
Monisme, n.l. het materialisme, welke zegt;
en het spiritualisme, hetwelk
dat er twee gebieden zijn, stof en geest.
Dat de stof aangemerkt kan worden als
hebbend een geestelijken achtergrond, zal
ook door den heer Kok worden bevestigd,
aangezien de stof toch ontstaan is door de
scheppende kracht Gods; dus een geeste
lijke oorzaak heeft. Bovendien zal men
toch alle krachten, welke liet mineraal
tezamen houden, de pland d&tft groeien"
enz., niet stoffelijk kunnen noemen.
Dok in de practük wordt het standpunt,
«lies is geest, door Dr. Steiner niet in
genomen. De heer Kok begint zijn artikel
idedeellng betreffende de
landbouwmethode,
hlologisch-dynami:
de methode dus.
van de chemisch'
rebrutkmaker.d van dc
Tev.
i heeft Dr.
tot i
i methode t
Moclale vraagstuk te geraken, alweer iets
zich bewegende op stoffelijk gebied. Van
negeeren der stof is dus geen sprake.
2 Wat betreft de genoomde uitspraak van
Goethe moet men toch steeds bedenken,
dat men zich eerst moet realiseeren wat
Goethe onder ware wetenschap en ware
kunst verstaat. Onder wetenschap bijv.
verstond Gocthe iets geheel anders. dan
wat nu onder dit begrip wordt verstaan.
Het citeeren van een uitspraak zonder
Weerbericht
BAROMETERSTAND
Hoogste barometerstand 775.9 Kovno.
Laagste barometerstand 741.6 Reykjavik
Stand vanmorgen half-twaalf: 762.1.
WEERVERWACHTING
Zwakke tot ma-tige oostelijke tot zuidelijke
wind, nevelig tot half of zwaar bewolkt,
droog weer behoudens kans op onweer en
eenige dauw in den nacht, later iets koeler.
ALGEMEEN WEEROVERZICHT
Het gebied van hoogen luchtdruk over het
Oostzeegebied nam nog in beteekenis toe, de
hoogste barometerstanden boven 775 mm.
werden hedenmorgen in Lithauen waarge
nomen.
De oceaandepressie vult op en verplaatste
zich noordwaarts. Het centrum ligt echter
nog bezuiden IJsland.
Ver in het westen op den oceaan nadert
een nieuwe depressie.
De wind is er tot zwak of matig afgenomen
en waait uit zuidoost tot zuid.
Ook voor morgen wordt nog droog, vrij
warm weer verwacht De bewolking zal ech
ter vermoedelijk iets zwaarder zijn en de
temperatuur iets minder hoog worden dan
heden. De wind blijft zwak tot matig uit het
zuidoosten.
THERMOMETERSTAND
Stand vanmorgen half-twaalf: 20.2 C.
25 Sept. Zon op 6.51 uur, onder 6.52 uur
26 Sept. Zon op 6.52 uur, onder 6.49 uur
Week aan week
biedt het Zondagsblad onzen lezers
een keur van interessante artikelen
en rubrieken.
We noemen deze week een artikel
over Dr Herman Boerhaave, de
groote Europeesche geleerde, die 23
September 1738 overleed; verder
over een bekend verschijnsel aan
onze Hollandsche lucht: „de wolken".
Behalve een mooi gedicht „Daniël"
van A. Wapenaar, zyn er nog de ge
wone rubrieken, zooals Meditatie,
Binnen- en Buitenlandsch overzicht,
Van Boeken en Schrijvers, Kort
Verhaal, Vervolgverhaal, Ruilbeur
zen, Damrubriek en allerlei wetens
waardigheden.
Ook onze jeugd krijgt met drie
pagina's wekelijks haar deel aan
spannende en leerzame verhalen,
versjes, raadsels, knutselwerkje en
wat haar verder boert.
nadere omschrijving ls nooit zuiver. Ben
atheïst zou wel kunnen beweren, dat er in
den Bijbel staat; Br ls geen God. HU
•veneens gevolgd.
3 Dat menschen, die
lUke dingen
l onlogisch.
jeloof moeten
Paulus' geloof is niet minder, omdat hU
gezien heeft,
aderen niet zagen. BU
«taat steeds voorop het „ln vertrouwen
aannemen." Al wordt een bepaald woord
niet gebruikt, in casu het woord geloof, is
geloofloos te noemen.
4 Wat betreft de Geestesmensch. Hierover in
het kort iets te zeggen is onmogelUk. zon
der misverstaan te worden. Late men zich
toch vooral niet afschrikken door woorden,
waaraan men niet gewend is. Deze woorden
gelden vaak als omschrUvingen of aandui
dingen. waarvoor anderen in het geheel
geen onderscheidingen kennen maar alles
samenvatten onder de woorden „ziel" of
De heer Kok noemt anthroposophie ln strijd
met het Christendom, dus met alle vormen
daarvan, welke ook. In het begin van zün
artikel spreekt hu echter
loeite zou willen nemen, de groote collectie
geschriften van Dr. Steiner geheel of ge
deeltelijk te bestudeeren welke over Chris
tus en het Christendom spreken. zou tot
een andere conclusie komen, dan dat het
gnostische vorm
i hun geloof ln Christus hadden ver
denker en dichter, wiens w
niet geheel begrepen worden, echter nim
mer als een profeet, zooals de Mohamme
daan Mohammed vereerd.
J. B. J. S.
Naschrift.
Gaarne wil lk bovenstaand Ingezonden schrij
ven kort beantwoorden. Natuurlijk kon lk in
een dagbladartikel niet uitvoerig en grondig
op heel het stelsel ingaan. Dit deed ik wèl
eenige maanden geleden In een uitgebreid
artikel „Rudolf Steiner en zün Geestesweten
schap" in het maandblad Op den UitkUk
VRAAGBAAK
VOOT\
CHRISTELIJKE INSTELLINGEN
Stichtingen van Barmhartigheid. Ziekem
V ertrouwensadressen ten dienste van
huizen. Sanatoria. Instellingen. Tehuizen
Automatische Kolenstöokinrlchting
50 pet. bezuiniging en auto
matische temperatuursregeling
N.V. Techntschfe Handelsmij
RENOVA - ARNHEM
Keizersgracht 563 Centrum
Tel. 41154-31369 Amsterdam
Alle Effectenzaken. Administratie
van Vermogens. Verzekeringen.
DE ONDERLINGE BRANDWAARBORG
MAATSCHAPPIJ
Directie De Jong Co
Keizersgracht 583
AMSTERDAM
Tel. 41913; 44901; 44001
BRAND-, INBRAAK-, STORM- EN
ANDERE VARIA-VERZEKERING
N.V. Linnenfabrieken - Eindhoven
Leidend sinds 1847 op hét gebied van:
HUWELIJKSUITZETTEN en
AANVULLING LINNENKAST tn
Linnen, Halflinnen en Katoen.
Stalen, Monsters en Relzlgersbez. gratis
Levering direct aan Particulieren 1
Toonkam Rotterdam i Rocfans«enatraat 303
Toonkamer Den Haagt L. v. Mcerdervoort 40
(Febr. *38). Naar dit artikel kan ik den inzen-i 1
der verwijzen, 't Was m(J dan ook niet onbe
kend dat de Anthroposofle onder „geest" iets
anders verstaat dan lk Cr onder versta. lk
schreef ln Op den Uitkijk: het geesteltJko
valt bU haar (de Geesteswetenschap) ook onder
de waarneming en de wetenschappelijke be
handeling en ls soortelijk één met het stoffe-1
lUke. Steiner zelf noemde geestelijke gebieden
„niet zooveel hooger dan de zinnelijke." Daar
om kunnen we, wat hier „geestelUk" heet. niet
op één lUn stellen met hetgeen wU als geeste-
lUke goederen kennen en waardeeren.
Over Goethe en zün begrip van wetenschap i
schreef lk ook ln bovengenoemd artikel. Ik heo}
niet beweerd dat de Anthroposofen Goethe vër-f
eeren zooals de Mohammedaan Mohammed
vereert. De Inzender zal echter toestemmen dat
Rudolf Steiner aan Goethe's beschouwingen
zich heeft aangesloten.
Wat nu Christus en het Christendom betreft
de Inzender zal niet ontkennen dat de
Christus van de Geesteswetenschap een andera I
is dan de Christus. die door de Christeliike
Kerk wordt beleden als de Zoon van God, die
plaatsbekleedend lijdt en sterft om den zondaar j
van de zonde te verlossen.
Ik we.
spreekt
andere chrlstelüke geloofsartikelen,
gnostische vergeestelijking (..Chrl
orden de heilsfelten van haar be
tracht beroofd.
Zaligmaker is in do A n t h r o-
!en ruimte.
lossing Is het tooverwoord,
ls het ideaal voor de menschheid,
o f in bljbelschen zin Is opgeheven,
Antroposofie. Ten slot
ring ultsprekei
zonden echrljv»
Prof. Haitjem
Ds. A..B. W. M. KOK.
Voorde
na'aarsschoonmaak
Een "intense vreugde maakte zich van Dolf meester. Dat
was het, wat vader steeds aan hem geleerd had, en wat hij
zelf soms duidelijk zag: de vreugde door Gods liefde en de
zekerheid van Zijn bijstand, precies als de loodsHet
werk was gereed. De sloepen stonden klaar en konden
dadelijk gestreken worden. Instrumenten en mondvoorraad
en drinkwater, alles was aanwezig.
En 's avonds kwam kort de eerste waarschuwing, dat het
werk van de mannen heusch niet zoo nutteloos geweest was,
als ze meenden.
Boven het eentonig klengelen van de mistbel, klonk een
knal van geweld. De Zeehond, de kleine wereld met haar
weinige bewoners, trilde ontdaan.
De zenuwen van het volk werden wel zwaar op de proef
gesteld.
Ijlings toog men op onderzoek uit en ontdektedat
een ijzeren spant in den romp van het schip finaal doormid
den gebroken was. De kracht van tonnen ijs was haar ver
nielend werk begonnen. Een meedoogenloos monster had
het bevende scheepslichaam in doodelijken greep gekneld.
Zou dit het einde worden?
's Nachts barstten nog eenige ribben knallend kapof.
En het ijs bleef kruien
De Eerste Kerstdag zag een gedeukte boot en een angstige
bemanning, die weinig of niet geslapen had.
Er werd scheepsraad gehouden.
Als we hier blijven, zei de kapitein, ïs het met ons
gedaan. Het ijs drukt alles in stukken en brokken.
Zonder twijfel, zei de eerste stuurman. Het ligt bijna
tot de reeling.
Wat te doen.
Ik stel dit voor, zei Eén. We roepen vrijwilligers
op. Met drie man wil ik probeeren land te bereiken.
Maar we hebben ons niet kunnen oriënteeren, riep de
tweede stuurman. Welken koers wil je nemen?,
Even bekijken. Maar eerst vrijwilligers.
Alle hens kwam achteruit.
De kapitein legde het plan van Eén voor. Het was een
laatste poging, zei hij. Iedereen wist, hoe na ze stonden.
Kijk eens mannen, zei toen de eerste stuurman. Ik
wil pal Noord gaan met de vlet. Die is platgeboomd en kan
desnoods over het ijs als slee gebruikt worden. Maar ik moet
drie lui hebben, die het met me probeeren willen. Dus?
Vrijwilligers voor! vulde de gezagvoeder aan.
Er viel een stilte. Machinisten, stokers, tremmers, matro
zen, wachtten in spanning af, wie zich melden zou.
Er ontstond beweging. Voeten schuifelden over dek. Wie
waagde het?
Kalme Kees stapte zonder aarzelen naar voren.
Ik ga mee, 'zei hij slechts.
Prachtig! zei de stuurman.
Wie zou volgen?
Er boorde zich iemand door de groep mannen heen.
Dolf.
Ik ook, zei hij.
Kerel! de Jager! jij? vroeg de stuurman verbaasd en
verheugd tegelijk.
Jij bent wel jong. zei de gezagvoerder bedenkelijk.
Maar ik geloof, wat Kees gisteren gezegd heeft, kapi
tein, antwoordde Dolf.
Hij sprak ernstig en toch spontaan, maar vergat, dat de
kapitein de woorden van Kalme Kees niet gehoord had.
Hoe bedoel je?
Kees drukte zijn hand op Dolfs schouder en zei, fijntjes
glimlachend: „Dat we op God mogen vertrouwen, kap'tein."
Een mompelen gonsde over het dek.
„Zoo, zoo, misschien heb je gelijk". De gezagvoerder
peinsde hardop.
Toen wreef hij over zijn voorhoofd en riepi
Nu nog één man!
Ze keerden weer terug, en keken uit.
De Wit meldde zich aan.
Ha, de Dwerg! begroette de stuurman hem.
Toen de anderen de sloep gereed maakten om te strijken,
zei hij nog: Lui, ik ;vil jullie niet bang maken, maar iets moet
Je toch weten en voor oogen houden. Die Noordelijke koers
kan fout zijn, want geen van allen weten we precies, waar
we uithangen. Vinden we geen land. raken we op het drijfijs,
danenfin, dat behoef ik niet nader te verklaren,
Ik weet het, antwoordde Kees eenvoudig.
Het duurde eenigen tijd en het kostte nog al moeite, eer
de vlet over de schots en scheeve brokken op het ijsveld
stond. Maar het gelukte toch.
In dikke pijjekkers en stevige klompschoenen klom het
viertal over de verschansing.
Good luck, mannen! wenschte de kapitein en drukte
hun de hand.
De maats groetten hen, zich bewust van den ernst van dit;
oogenblik.
Spoedig was de vlet in den mist verdwenen.
Urenlang zwoegden de vier mannen door het water en
over de ijsvelden.
De kou verstijfde hun gezichten, bedekte hun dikke kleeren!
met een laag ijs. Ze konden soms een heel eind roeien in'
open water. Maar dan weer beletten de schotsen den door-i
gang en trachtten ze over het drijvende ijs verder te trekken*
Maar wat ze zochten vonden ze niet.
De scherpe randen sneden hun wollen wanten stuk, ver-i
wondden hun handen. En de witte stilte drukte zwaar en.
triestig.
Toch gaven ze den moed niet op. Het ging immers niet;
alleen om hun eigen leven, maar ook om dat van hun maats*
ginds op den Zeehondl
Onophoudelijk berstte het ijs, de vlet schuurde en knarste*
De dichte nevel scheen echter ietwat te dunnen.
Opeens uitte Kees een kreet: Stuurman! Daar! Ziet u?
Ze keken, en ontdekten een donkere massa boven de onn
geving.
Rots! Land! God zij dank!
Maar toen zij de rots bereikten, zagen zij verder niets danC
een vlakte van ijs. Groote teleurstelling.
Wordt vervolgd