NATIONALE INDUSTRIE
Een nieuwe kruiser voor de „Java''
Cellulose Meubelvernis M. 16
E.M.I.
(EMi) Fabriek ™n:
- UTRECHT
VRIJDAG 23 SEPTEMBER 1938
TWEEDE BEAD PAG. 5
VOOR NEDERLAND EN N ED ER L A N DSCH-l N Dl E
Nederlandsche vliegtuigen
zijn beter dan
Buitenlandsche vliegtuigen
KOOLHOVEN VLIEGTUIGEN ZUN NEOERL FABRIKAAT
n.v. koolhoven vliegtuigen
Waalhaven Rotterdam
VOOR ZUINIG BRANDEN
Zonder stofl!
BECHT 4
DYSERINCK
WeesperKarspel
Tel. 236
Vraagt gratis
onze
Gedep.Veata systeem Haardenalbum
PAX III V.
V. moderne meubelen en Getimmeringen.
Erasvast, water» en alcoholbestendlg.
Fabriek v. Industrieele Lakproducten
„F I L" ZEIST
Bellevoystra at 75 R'dam TeL 32631—36235
Öparera bevordert
Volkswelvaart
NUTSSPAARBANK BREDA
CATHAKINASIEAAT 15
Renteberekening 2.7 's-jaars
SCHOOLSPAREN SPAARBUSJES
SAFE-INRICHTING
Zendt kleeding naar het
Drentsche veen
In de Drentsche veenkoloniën is dringend
behoefte aan kleeding en dekking. Vooral
bij kinderen. Ook aan babygoed is nijpend
gebrek.
Daarom wordt er een beroep op het
publiek gedaan, om afgedankt goed; wil 't
ook zij, te willen zenden naar het Gemeente
huis te Emmen, waar voor rechtvaardige en
doeltreffende verdeeling zorg wordt ge
dragen.
Aanbestedingen
VLISSINGEN, 23 Sept. De woningbouw
vereniging „Gemeenschappelijk Belang" al
hier heeft aanbesteed het bouwen van 21 een
gezinswoningen en 34 etagewoningen.
Laagste inschrijver was het aannemersbe
drijf v.h. P. van Wijnen te Dordrecht
.voor 187.800.
De Rijksgebouwendienst heeft aanbesteed
de uitbreiding van het Koninklijk Instituut
der Marine te D e n Helder.
Laagste inschrijfster was N.V. v.lï. H,
Doorn teDenHelder, voor 38.780.
Voorts zullen 19 torpedomotor.
booten gebouwd worden
Groote uitbreiding van onze vloot
Vier regimenten motorartillerie
bij de Landmacht
In 'de memorie van toelichting op
'de Defensie-begrooting worden be
langrijke mededeelingen gedaan om
trent de uitbreiding en modernisee
ring van leger en vloot. Onder an
dere zal voor de vloot noodig zijn
de aanbouw van 19 motortorpedo-
booten, 22 torpedowatervliegtuigen,
6 convoyeurs, tevens mijnenvegers,
1 kanonneerboot en 1 tankschip.
Voorts zal aangevangen worden met
den bouw van een tweeden vervan-
genden kruiser en zes groote zee
verkenners.
Tenslotte wordt medegedeeld, dat
bij de landmacht vier neiuwe regi
menten motorartillerie in plaats van
twee zullen komen en dat drie nieu
we compagnieën motordienst opge
richt zullen worden
Bij de behandeling van de Defensiebegroo-
ting voor het dienstjaar 1938 is reeds met
een enkel woord ter sprake gekomen het
groote belang, dat gelegen is in het treffen
van de noodige maritiememaatregelen tot
het beveiligen van den invoer van voedsel
en grondstoffen over zee, wanneer de om
standigheden daartoe leiden. De verdere
overweging van dit vraagstuk, ten nauwste
samenhangende met de economische en in
dustrieele verdedigingsvoorbereiding, heeft
de overtuiging geschonken, dat voor de be
doelde handelsbescherming eenige uitbrei
ding van het materiaal, dat volgens de reeds
bestaande plannen in Nederland aanwezig
zal zijn, noodzakelijk is. In die uitbreiding
zal een belangrijke plaats kunnen worden
ingenomen door de motortorpedoboot en het
torpedowatervliegtuig.
Versterking lichte strijdkrachten
Teneinde het geschetste doel te kunnen
bereiken, zal aldus het resultaat van
grondige bestudeering boven hetgeen vol
gens de reeds bestaande aanbouwplanncn
beschikbaar zal komen, een versterking van
de lichte strijdkrachten noodig zijn met een
11-tal motortorpedobooten, 10 torpedowater
vliegtuigen en een 6-tal lichte conyoyeurs,
tevens ingericht voor mijnenvegen, terwijl
bovendien 1 kanonneerboot als reserve voor
de 6 onmisbaar moet worden geacht
Doch niet alleen dé vloot in Nederland,
ook het in Nederlandsch-Indië gestation-
neerde deel van de staatsmarine eischt nog
eenige bijzondere voorzieningen, ten deele
als gevolg van de gewijzigde internationale
omstandigheden: men mist eigen tanksche
pen. Ten einde reeds in tijd van vrede in de
behoefte te kunnen voorzien en om bij het
uitbreken van een gewapend conflict in het
verre Oosten paraat te zijn, wordt 't nood
zakelijk geacht, dat de vloot in Ned.-Indië dc
beschikking krijgt over ten minste 1 tank
schip.
Bewaking en controle in Indië
Voorts vereischen enkele eilandengroepen
en gebiedsdeelen in de toekomst meer dan
gewone waakzaamheid onzerzijds.
Te dien einde zullen eenig lidht, snel
varend materieel met voldoende offen
sieve kracht en enkele vliegtuiggroepen
reeds in vredestijd in die gebiedsdeelen
moeten worden gestationneerd.
Tevens kan dan behoorlijk toezicht wor
den uitgeoefend op de visscherij door
buitenlandsche vaartuigen. Voor de hier
boven bedoelde be.waking en controle
zou kunnen worden volstaan met 8 mo
tortorpedobooten en 4 groepen a 3 tor
pedowatervliegtuigen.
Resumeerende worden dus in verband met
de bijzondere hierboven omschreven doel
einden, doch geheel blijvende' binnen het
kader van een klein-materieel vloot, extra
noodig geacht:
19 motortorpedobooten; 22 torpedowater
vliegtuigen; 6 convoyeurs, tevens mijnenve
gers; 1 kanonneerboot: 1 tankschip.
De bouw van de kanonneerboot is nog niet
zeer dringend, zoodat de gelden voor den
bouw op de volgende begrooting zullen wor
den gebracht.
Ten einde over het overige hierboven ge
noemde materieel zoo spoedig mogelijk te
kunnen beschikken, worden hiervoor gelden
op den kapitaalsdienst aangevraagd.
Met den bouw en de uitrusting daarvan
zal naar raming rond 20 millioen gemoeid
zijn, waarvan op deze begrooting een eerste
termijn van 10.8 millioen is uitgetrokken.
Ten gevolge van de maatregelen, die in
verband met de bescherming van den invoer
hier te lande noodig zijn en waartoe in de
eerste plaats een deel van den hier genoem
den aanbouw behoort, zullen de jaarlijksche
exploitatiekosten der Koninklijke Marine
stijgen met een bedrag van rond 2 millioen
Een tweede vervangende kruiser
Voorts is op den kapitaaldienst
een eerste termijn van 6 millioen
gebracht voor een tweeden vervan-
genden kruiser.
Gelet op de ontwikkeling der inter
nationale verhoudingen is de regee
ring bij nadere overweging tot de
overtuiging gekomen, dat het niet
verantwoord moet worden geacht
langer te wachten met het doen aan
bouwen van een vervangenden krui
ser voor Hr. Ms. Java.
De bouw van dezen tweeden kruiser zou,
indien hij plaats moest vinden uit de gewone
middelen, eerst in 1942 kunnen aanvangen.
Vandaar dat, nu niet langer gewacht kan
worden; de aanbouw zal plaats hebben ten
laste van den kapitaaldienst Waar nu 2
kruisers tegelijk gebouwd zullen worden,
zullen de bouwkosten voor het tweede schip
in plaats van op 20 millioen op ongeveer
18.5 millioen worden geraamd.
Eveneens is op den kapitaaldienst alsnog
een bedrag van 2.655.000 uitgetrokken voor
den bouw van 6 groote zeeverkenners, uit
welk bedrag deze bouw geheel kan worden
bekostigd.
Daartoe moest worden overgegaan, omdat
Willem Smit Co's Transformatorenfabriek N.V. Nijmegen
DïNAMODRAAO
mat katoen, asbest
•n papier-isolatie.
LASCHTRANSF0RMAT0REN
LASCHAUTOMATEN LASCHELECTRODEN
TRANSFORMATOREN
voor elk vermogen en elke spanning.
ELECTRISCHE OVENS
voor warmte-behandeling en smeken.
\c
Ventilatoren
Kleine Eledromoloren
was, tot aankoop van gronden moeten wor
den overgegaan. Op den kapitaalsdienst is
daarvoor een hooger bedrag uitgetrokken.
De bijkomende kosten zullen dientengevolge
naar evenredigheid stijgen.
Het aantal arbeiders, dat deelneemt aan
de spaarregeling voor de aanschaffing van
kleeding, schoeisel, dekking enzneemt re
gelmatig toe. Gelet op het huidige aantal
spaarders, wordt geraamd, dat over 1939 on
geveer 80 pCt. van het aantal in zorg zijnde
arbeiders, dat aan de spaarregeling zou kun
nen deelnemen, inderdaad zal sparen. Op
grond van deze raming is voor 1939 een be
drag van 950.000 uitgetrokken.
Levensmiddelen distributie
Voor de kosten van de levensmiddelen
distributie is voor 1939 geraamd 5.500 000.
Uitgetrokken is een bedrag van 2.600.000
voor de distributie van 6500 ton margarine
aan werkloozen en armlastigen; voorts
1.600.000 voor de distributie van 4000 ton
bak- en braadvet: 75.000 voor de distributie
van pl.m. 350.000 K.G versche, gebakken en
gerookte zeeviseh; 200.000 voor de distribu
tie van het benoodigde jaarkwantum groen
ten in blik; ƒ175.000 voor de distributie van
het benoodigde jaarkwantum tomatensoep
in blik en 200.000 voor de distributie van
ruim 10.000.000 K.G. versche groenten.
Overbrengen van dringende
boodschappen
In sluitingstijd der telegraafkantoren
DEN HAAG, 23 Sept. In geval men eeni
dringende boodschap heeft voor iemand, die
niet telefonisch bereikbaar is, terwijl de tele
graafdienst in diens woonplaats gesloten is,
dan kan worden getracht de tusschenkomsi
van den op de plaats van bestemming wo
nenden directeur, kantoor-, of stationhoudei;
in te roepen.
GEEN VELDPOSTKANTOREN TE
NIJMECEN EN KESTEREN
's-GRAVENHAGE, 23 Sent. Daar de oefe
ningen van het veldleger ziin afgelast, za! da
reeds aangekondigde inrichting van veld
postkantoren te Nijmegen en Kesteren niet
plaats vinden Het veldpostkantoor te Arn
hem is. ten behoeve van de oefeningen vari
de lichte brigade, van 21 tot en met 24 Sptw
tember in werking gesteld.
MINISTER VAN BUUREN NAAR
HET BUITENLAND
's-GRAVENHAGE. 23 Sept. Naar wij ver
nemen is de minister van Waterstaat voor
eenige weken met verlof naar het buitenland
i vertrokken.
Een monument voor de Roemeensche oorlogsdooden werd door koning Carol te Marasesti onthuld, 't Monument werd
opgericht op de plaats, waar de Roemenen tijdens den wereldoorlog hebben gestreden. Overzicht tijdens de plechtigheid
Minister Chamberlain zal hedenmorgen na de besprekingen met Hitler van gisteren ongetwijfeld het schitte
rende uitzicht bewonderd hebben, dat hij uit zijn hotel op den Petersberg (links) op het Rijndal heeft.
een gelijk aantal oudere vliegtuigen spoedig
aan den dienst zal ontvallen, veel eerder
dan bij het ontwerpen van het bouwiplan
werd verwacht
Vier regimenten motorartillerie
Het feit, dat de vredesorganisatie van de
Landmacht iets anders geworden is, dan
men zich had voorgesteld, is oorzaak, dat
het geraamde bedrag van 22 millioen niet
voldoende zal zijn.
Zoo is het noodzakelijk gebleken over te
gaan tot de vorming van 4, in plaats van
zooals aanvankelijk in uitzicht was genomen
2 regimenten motorartillerie.
Ook is het, in verband met de genomen
maatregelen ten aanzien van de grertsbevei-
liging, noodzakelijk gebleken 3 nieuwe com
pagnieën motordienst op te richten.
Door omstandigheden buiten den wil van
den minister kon niet worden overgegaan
tot aankoop van het vliegveld Waalhaven en
een ander bestaand burgervliegveld, zoodat
de aanleg van meer nieuwe vliegvelden dan
aanvankelijk in het voornemen heeft gele
gen, moet worden ter hand genomen.
Bewapening van handelsschepen
Voorts wordt een bedrag van 400.000 aan
gevraagd, dat grootendeels is bpstemd ter
voorbereiding van de bewapening van en
kele handelsschepen, die in oorlogstijd voor
de beveiliging van onzen overzeeschen in
voer tegen aanvallen uit de lucht kunnen
optreden.
Het ligt in het voornemen om in 1939 en
volgende jaren de dienstplichtigen van 3
lichtingen, niet bestemd voor de grenstroe
pen, voor herhalingsoefeningen in werke-
lijken dienst te doen komen.
De aan de herhalingsoefeningen verbon
den kosten worden geraamd op 1.504.030.
De uitgaven voor de bescherming van
Curasao eischen een bedrag van 603.016.
Meer aankoop van gronden
voor werkverschaffing
Toenemende deelname aan de Spaarregeling
De levensmiddelen distributie in 1939
In de memorie van toelichting op de be-
grooting van Sociale Zaken wordt medege
deeld, dat aan een staatscommissie opdracht
zal worden gegeven te adviseeren omtrent
de wenschelijkheid van het brengen van wij
ziging in de thans geldende regeling van de
financiering der invaliditeits- en ouder-
domsverzekering, in het bijzonder voor zoo
ver de staat bij deze financiering is be
ken.
De rontgenstralenwet is tot dusver nog
niet van kracht. De minister overweegt, deze
wet in 1939 in werking te doen treden.
Gunstige emigratie-kansen
De kansen voor emigratie naar overzee-
sche gewesten zijn gunstiger, dan jarenlang
het geval is geweest. Ten einde deze kansen
zooveel mogelijk te benutten, is eenige uit
breiding van de organisatie, welke zich op
de hoogte houdt van de emigratiemogeüjk
heden en op dit gebied voorlichting geeft
noodzakelijk, terwijl ook de organisatie van
de voorlichting voor Nederlandsche imm.i
grantpri in het buitenland dient te worden
uitgebreid.
Gronden voor werkverschaffing
Teneinde de werkverschaffing in haar
huidigen omvang te kunnen handhaven, zal
in meerdere mate dan tot heden het geval
In het sportpark Mereveld te Bunnik bij TJtrecht werd gisteren een paardendag gehouden, waarbij de verrich-
tingsproeven 1938 plaatsvonden, uitgeschreven door de Nat. Vereeniging tot bevordering der Paardenfokkerij
Voor de foveede maal aanvaardde Neville Chamberlain de reis per vliegtuig naar Duitschland om met rijkskanselier
Hitier besprekingen te voeren. De Engelsche minister-president voor het toestel, waarmede hij gisteren van
Heston naar Keulen is gevlogen.
