tik
Gemeenteraad van Amsterdam
De Lichte Brigade
De Pers over de Millioenen-nota
aan den Nederrijn
NORTH QTATE
DONDERDAG 22 SEPTEMBER 1938
TWEEDE BL'AD PAG. 5
En voor het overige jaagt men het naar
steeds verdere einders terugwijkende drog
beeld na van de sluitende begrooting, die
in zeven jaar van aanpassing niet werd
bereikt en ook nimmer zal kunnen wor
den verkregen, omdat men in verblinding
voortholt op het pad. dat de opheffing der
werkloosheid mijdt en in stede daarvan
naar de volksontbinding voert.
11'""
Benesj en Hodza na een van de vele be*
sprekingen, welke in de laatste dagert
werden gehouden
Eén-gezins-woningen in Watergraafsmeer
Luchtbescherming
In de gistermiddag gehouden zitting van
den gemeenteraad van Amsterdam was na
langdurige ziekte voor de eerste maal weer
aanwezig dé heer J. W. Matthijssen, de
voorzitter van de sociaal-democratische
fractie.
De voorzitter, wethouder Kropman,
feliciteerde den heer Matthijssen met zijn
herstel; de Raad applaudisseerde. Verder
deelde de voorzitter mede, dat de burge
meester wegens vacantie niet aanwezig kon
zijn.
Een groot aantal hamerstukken is hierna
afgehandeld.
Eén-gezins-woningen
Geruimen tijd heeft de Raad beraad
slaagd over een voordracht tot het beschik
baar stellen van ruim 1 millioen ten be
hoeve van het uitvoeren van werken, noo-
dig voor het in exploitatie brengen van
gronden in oud-Watergraafsmeer. De be
doeling is om op deze gronden, liggende
aan den Middenweg en aan de Kruislaan
de gelegenheid te openen tot het bouwen
van één-gezins-woningen voor den midden-
Niet tegen deze voordracht zelf rezen be
zwaren, wèl tegen het voornemen van B. en
W. om de 35 voetbalvereenigingen, die hier
haar terreinen hebben, reeds vóór Januari
a.s. te doen verhuizen. Elf sprekers voerden
het woord en op één na namen zij het voor
de voetballers op.
Deze oppositie bewoog wethouder d e
Miranda (s.d.) de toezegging te doen,
dat de termijn van ontruiming der voetbal
velden tot 1 April e.k. zal worden verscho
ven. Toen was iedereen voldaan en wend
de voordracht aangenomen.
Luchtbescherming
Een tweede discussie ontwikkelde zich bij
een voordracht tot het voteeren van 10.000
voor het uitvoeren van maatregelen ter be
scherming tegen luchtaanvallen.
De heer Seegers (comm.) vond het
bedrag te gering, en deze opmerking deed
Dr de Hartogh (onafh. lib.) den com
munisten vragen of zij nu ook belang stel
len in het vaderland. Hierop antwoordde
de heer Seegers, dat er de laatste zes
jaren iets ia de wereld is veranderd!
In antwoord op vragen naar hetgeen ge
daan wordt voor de luchtbescherming in
Amsterdam en of het Rijk voldoende bij
springt, zei de voorzitter, wethouder Krop
man, dat Amsterdam doet wat mogelijk is
en voor ongerustheid over onvoldoende
maatregelen geen reden is. Financieel
springt het Rijk nog niet voldoende bij,
doch Amsterdam zet het werk der lucht
bescherming voort.
De voordracht is hierna aangenomen.
Ten slotte heeft de Raad besloten tot uit
breiding van de telefooncentrale Centrum;
tot oprichting van een openbare school voor
psychopaten, en tot het verleenen van pre
mie voor verbetering van arbeiderswonin
gen van het oudere type, zulks met mede
werking van de Regeering.
Nieuwe bruggen in den
Graafscheweg te Nijmegen
NIJMEGEN, 22 Sept. De gemeenteraad van
Nijmegen heeft met algemeene stemmen een
voorstel van B. en W. goedgekeurd om hen
te machtigen met het rijk en de Nederland-
sche spoorwegen een overeenkomst aan te
gaan, ten behoeve van de verbetering der
bruggen in den Graafscheweg, in de groote
route Nijmegen's-Hertogenbosch.
De nieuwe bruggen zullen een rijweg krij
gen van elk twaalf meter breedte met trot
toirs aan weerskanten van drie meter.
De totaalkosten zijn geraamd op 600.000.
Hiervan neemt het rijk 75 (pCt. voor zijn re
kening en de gemeente 25 pCt. Men hoopt de
nieuwe bruggen tegen den zomer van 1939
gereed te hebben.
Officieele BericHten
LEGER EN VLOOT
Op verzoek eervol ontslag verleend uit aeu
militairen dienst: aan den reserve-luitenant-
kolonel G. W. E. d e Quail van dein staf der
lnfan't/erie; aan den re»serve-dirigeerend-oflfi-
cier van gezondheid der tweede klasse D
BaggeUar; aan den neserve-imllltalre-
npotheker der eerste klasse E. Monatsch.
Benoemd en aangestelde bij het reserve-per-
Boneel der landmacht (artillerie): tot reserve-
twe ede-lui tenant voor speciale diensten, de
heenen Ir. J. J. de Jongh, Ir. J. v. Colljn
enl Ir H. C. F. Schgaim.
Aan den gumeraal-imajoor Jhr. J. T. Al ting:
von Geusau, commandant der le divisie,
is verg-unninif? verleend tot het aannemen en
het 'dragen op de uniform van de ordeteeke-
me» van het Grootkruis der Orde van Leo
pold 2, hem geschonken door Z. M. den Ko
ning der Belgen.
Aan den officier van den Marineatoomyoart-
dienat der le klasse A. P e <z i e, is op zijn ver-
fcoek. .eervol ontslag uit dein zeedienst ver-
Op zyn verizoefk la eervol ontslag verleend
uit dien militairen dienst aan den neserve.-
majoor H. F, C. Bos, van het regiment gre-
Tegen Slapeloosheid, Overspanning, Gejaagdheid, Onrust en Zenuwachtigheid,
gebruike men de Zenuwstillende en Zenuwsterkende Mijnhardt's Zenuwtabletten
Rood forceert rivierovergang
bij Wijk bij Duurstede
ARNHEM, 21 September. Wel zelden
zijn die oefeningen van ons leger ter
onderhouding en verbetering van
zijn vaardigheid onder zoo spannende
internationale verhoudingen begonnen
Als we thans, lettende op de gevaren on
ons heen, aan het verleden denken, stijg
blos der beschaming ons naiar de kake. -
zooveel roekeLooze zorgeloosheid toen e.
toond. Het heden wekt echter een ge oei
van verheuging, dat,nationale waarden wee.
erkenning hebben gevonden en ons volk in
groote mee.rderheid bereid is de weerkracht
des lands naar béhooren te verzorgen en er
ook offers voor te brengen.
Er is op dit gebied in korten tijd reeds
veel tot stand gebracht. Nacht en dag is er
gewerkt 'om onze weermacht te schenken,
waarop ze wil ze effectieve beteekenis
hebben recht heeft.
Ons leger en met name de Lichte Bri
gade heeft daardoor sinds verleden jaar
een technische metamorfose ondergaan van
beteekenenden omvang. De aanpassing aan
de behoeften van dezen tijd is ver voortge
schreden, al zijn we nog lang niet waar we
wezen moeten. De evolutie is niettemin in
zeer snel tempo doorgezet.
De Lichte Brigade is zeer veel „lichter"
in den zin van bewegelijk en snel ver
plaatsbaar geworden. Ze is op weg haar
paarden grootendeels te verliezen; die wor
den omgezet in .stalen rossend en motoren.
De artilleristische uitrusting werd sterk
verbeterd en in overeenstemming gebracht
met den eisch der gemakkelijke verplaats
baarheid. Ook door verschillende andere
maatregelen is de L.B. verbeterd en uitge
breid. Het ideaal van een lichte divisie
In haar verbeterde samenstelling en
toerusting zal zij vanaf heden (2/1 Sept.)
tot 24 Sept. oefenen onder leiding van
haar commandant, kolonel H. F. M. Ba
ron van Voort tot Voorst in het gebiedl
van den Nederrijn, tusschem Wijk bij
Duurstede en Arnhem.
Het beoefenen van rivierovergangen is ook
thans weder in de oefening opgenomen:
deze vinden op verschillende riviergedeelten
plaats.
We hebben vroeger herhaaldelijk op dit
punt gewezen als een van de onderdo éLen,
waarin de geoefendheid onizer soldaten voor
volmaking vatbaar was.
De militaire autoriteiten denken er niet
anders over en vandaar, dat het terrein der
Als de Milüoenennota verschenen is, haast
de Pers zich daarover haar meening te
geven. Altijd is er daarbij veel verschil van
waardeering ofheelemaai geen waardee
ring! Zoo ook nu. Men leze en oordeele zelf.
Bodenkingen
De Standaard geeft eerst een over
zicht van de cijfers en betoogt daarna, dat de
herziening der invoerrechten en de verhoo
ging der belastingen moeilijk te aanvaarden
zijn:
De Regeering acht het volstrekt noodza
kelijk. dat een einde wordt gemaakt aan
de belangrijke tekorten op den gewonen
dienst van het Rijk. Zij is het gevoelen toe
gedaan, dat op korten termijn een sluitend
budget dient te worden verkregen. Wij zijn
het daarin geheel met haar eens. Inzake
het antwoord op de vraag, met behulp van
welke middelen een zoodanig budget be
hoort te worden bereikt een zeer be
langrijk punt kunnen wjj voorshands
nog niet van eenstemmigheid gewagen. De
zienswijze van de Regeerimg ontmoet bij
ons bedenkingen,
Gevraagd mag worden: als er thans
Overheidsuitgaven zijn, welke, gelet op
alle in aanmerking komende factoren, niet
mogen worden gehandhaafd, waarom wor
den dan deze uitgaven bestendigd, met het
gevolg, dat van de burgerij daarvoor gel
den moeten worden gevraagd?
Een somber stuk
schrijft De Nederlander boven z'n
hoofdartikel, dat hoofdzakelijk een para
phrase van het regeeringsstuk bevat. Voor i
het overige zal het blad de verschijning der
aangekondigde wetsontwerpen afwachten:
Aan het slot der Nota worden eenige be
schouwingen aan den financieelcn nood
der gemeenten gewijd, waaromtrent bin
nenkort blijkbaar belangrijke wetsontwer
pen kunnen worden tegemoet gezien,
waarvan de inhoud zal moeten worden
afgewacht om de ietwat vaag aangekon-
digde voornemens voldoende te kun-nen
beoordeelen.
Dit laatste kan trouwens in beduidende
mate ook gezegd worden van wat op het
gebied der Rijksfinanciën wordt in uit
zicht gesteld, al kun-nen wij reeds nu er
kentelijk zijn voor de klare en openhartige
wijze, waarop dc toestand wordt blootge
legd.
Een crisisstuk
noemt de Maasbode de Milüoenennota,
maar:
Ook wie bezwaren tegen haar inhoud
heeft en wij hebben die, zoo goed als
anderen die zullen hebben zal erkennen,
dat deze Nota een moedig stuk is, in zoo
verre de beheerder van 's lands financiën
over twee fundamenteele punten van fi
nancieel beleid geen twijfel laat: zijn stre
ven naar een sluitende begrooting en zijn
afschuw voor lichtvaardige leeningspoli-
tiek.
Verder schenkt het blad uitvoerig aan
dacht aan de uitgestippelde, groote trekken
ROFFELRIJMEN
LEF
„Er is geen krant in Nederland, dl»
het lef heeft om, zooals ik gedaan
heb, de Troonreden over de afgeloopen
jaren eens naast elkaar te leggen" zet
Mussert op de avond van Prinsjesdag
in Den Haag.
Natuurlijk is de Troonrede
Het allereerst besproken
Door Mussert, die zoo nu en dan
Weer eens komt opgedoken
Om op de democratie en
Het restje los te houwen
Enheen te gaan, na een markant
Wilhelmus van Nassauwe.
Wanneer je Musserts rede leest
Dan sta je toch te kijken
Dat iemand in zoo korte tijd
Zoo veel verstand laat blijken,
Dat iemand zoo direct doorziet
(Wat niemand schijnt te merken):
Dat Neerland dapper bezig is
Zich in de groyid te werken.
Regeering en democratie,
Zij samen en zij beide
Zijn slechts in staat ons arme volk
Ten ondergang te leiden,
Zoo lees ik, maar de N.S.B.
Weet raad in alle zaken
Met name: hoe naar Duitsch model
Ons volk gezond te maken!
Helaas stuit zij op een moeras
Van leugen zei de Leider.
(De leugen zoekt de man, vanzelf,
Alleen bij zijn bestrijder.)
Je vraagt: hoe komt ons volk zoo dom?
Mijn waarde Volksgenooten
Laat Mussert dat gesloten luik
Voor u eens open stooten:
Geen krant in Holland heeft de lef
De waarheid meer te zeggen,
De Troonreden van jaar tot jaar
Eens naast elkaar te leggen!
Gesnapt? Dat is in 't Derde Rijk
Zoo schitterend in orde;
Vandaar dat daar de toestanden
Zoo daaglijks beter worden
(Nadruk verboden) LEO LENS
Door de uit Tsjecho Slowakije gevluchte Sudeten-Duitschers weed te Dresden een groote bijeenkomst gehouden, waarvan de opname links een snapshot weer-
geeft. Daarnaast een tweetal documentenuit het Sudeten-gebied: geheel rechts een van Tsjechische zijde: een opname van den door de Sudeten-Duitschers
vernielden ingang vas het Volkühain te Eger. ht 't midden een opname van Duitsche zijde: Tsjechische soldaten trachten een vluchtenden Sudeten-Duitscher
tegen te houden-t
van het regeerbeleid, zonder zich zeer
verdiepen in de cijfers. In een samenvatting
aan het slot lezen wij:
Onder financieel opzicht beschouwd
is de Nota meer dan solide en biedt zij
volstrekt geen reden tot pessimisme, want
onze financieele positie is sterk. Econo
misch biedt de Nota perspectief, maar
hangt veel af van practische uitwerking
en dient met name het invoerrecht in al
zijn gevolgen, vooral ook roet het oog od
den agrarischen export, nauwkeurig be
keken, al klemt de industrialisatie zeer
«terk in verband met onze groeiende be
volking. Sociaal schijnt de Nota ons
den juisten toon nog niet getroffen te heb
ben, vermoedelijk ook, omdat men het over
de uitvoering van verschillende maatre
gelen nog niet eens is.
De Gelderlander vindt de rpolitiek,
die uitsluitend gericht is op een sluitend
budget in de huidige omstandigheden niet
de juiete.
Een zeker eigen karakter
De Nieuwe Rotterdamsche Cou
rant geeft een beschouwing over de Mil
üoenennota, zonder er al te veel commen
taar op te leveren. Weliswaar is het blad het
heelemaai niet met de voorstellen eens
vooral de winstbelasting van rechtspersonen
valt niet in den smaak maar toch is er
eenige waardeering; in tegenstelling met de
troonrede:
Daarentegen vertoont de Milüoenennota
van den a.r. minister de Wilde een zeker
eigen karakter, wat zich voornamelijk
hierin uitspreekt, dat, op een paar uitzon
deringen na, het reeds jaren durende pro
ces van intering en uitholling van onze fi
nancieele positie een halt wordt toegeroe
pen. Imponeercn kan de wijze, waarop dit
oefening ditmaal niet gekozen is in de
bosch- en heideterreinen van Braibant of
Gelderland, maar in het polderterrein in
de omgeving onzer groote rivieren.
Het mag niet zonder beteekenis heeten,
dat ook in andere landen speciaal dit onder
deel bijzondere zorg heeft genoten
De vorige maand b.v. heeft het Belgische
leger geoefend. De oefeningen hadden als
thema den aanval op een rivierenstelling. Te
vens werden de vech'twagens en het anti
tan kgeschut ook op dit soort terrein bestu
deerd. Ook in andere landen hebben rïvier-
o ver gangen speciale aandacht.
Het optreden onzer L. B. in de Betuwe
is dan ook van groot belang voor het
r iidoon van ervaring in den strijd in het
- .;rland. zij het in dit geval polderland
van een ander karakter dan b.v. het Zuid-
hollandsche.
Dat is nuttig voor de ihoogere bevelvoe
ring, waaraan ook ditmaal bijzondere aan
dacht zal worden geschonken, maar niet
minder voor de lagere aanvoerders en de
soldaten.
Allen moeten leeren actief en agres
sief te zijn en leeren begrijpen, dat goed
.soldaat te zijn" beteekenit het groote
doel voor oogen te houden en zich niet
te laten ophouden door zaken van on
dergeschikten aard. Zoo moet b.v. het
niet-nakomen vam berichten van een
patrouiüe niet een heele oefening ver
tragen en verwarren. In de werkelijk
heid zou dat ook niet gebeuren. We
moeten zien ergens te komen. Daartoe is
initiatief en durf noodig.
Zoo althans is de opvatting van kolonel
v. Voorst tot Voorst, onder wiens leiding de
L. B. tot a.s. Zaterdagmiddag toe in twee
aaneensluitende oefeningen in touw blijft.
De troepen hebben na hum „uitlading"
terstond de aangewezen stellingen betrok
ken. Verplaatsingen geschieden in hoofd
zaak 's nachts met het oog op gevaren uit
de lucht.
De eerste oefening begon vanmiddag om
streeks 6 uur en duurt tot morgenmiddag 2
uur; daaraan sluit aan een oefening, die
Vrijdag om 11 uur begint en eindig' Zater
dagmiddag 12 uur.
De algemeene oorlogstoestand
voor morgen is de volgende.
Pogingen van uit het zuiden komende
Roode troepen, die uit de richting
Nijmegen op verrassende wijze waren
opgerukt, waren er op gericht om den
Nederrijn tusschen Arnhem en Heeflsum
te overschrijden.
Blauw voerde echter uit noordelijke
richting tijdig troepen aan en wist daar de
poging van Rood te doen mislukken, ondanks
Roode overmacht in de lucht.
Blauw, dat aangevoerd wordt door overste
M a t h o n, bevindt zich oostelijk van Ren-
kum met een divisiegroep; zijn Verkennings-
afdeeling staat in de omgeving van Eist
(Utrecht) en Rhenen.
Bij Blauw
zijn ingedeeld het le escadron wielrijders,
een gevechtsgroep van de L. B., zich bevin
dende in de omgeving RenswoudeLunte-
ren, een escadron van het eerste regiment
Huzaren Motorrijders een nieuwigheid!
en het tweede Bat. van het 10e Reg. infan
terie uit Ede.
Bij de gevechtsgroep van de L. B. zijn als
hoofdonderdeel en ingedeeld een bataillon
wielrijders (I R. W.), een peloton pantser
wagens, een regiment huzaren, alsmede een
rijdende en een motorbatterij van het korps
Rijdende Artillerie.
Overste Mathon vreest echter een
rivierovergang van Roode lichte troepen
op zijn westelijken vleugel.
Hij gaf daarom aan een eskadron van zijn
wielrijders last Leersum en Amerongen te
bezetten en de pontveren bij Amerongen,
Wijk bij Duurstede en Beusichem onbruik
baar te maken. Voorts moet de gevechts
groep van de L. B. zorgen gereed te zijn om
te kunnen afmarcheeren twee uur nadat zij
zal zijn gealarmeerd.
Voor het geval Rood er in mocht slagen de
Lek te overschrijden bij Wijk bij Duurstede
en Amerongen, zal de gevechtsgroep tot taak
hebben den rechtervleugel van de Blauwe
macht te beveiligen. Zij zal daartoe opruk-
Ken naar Leersum en Amerongen, teneinde
te beletten, dat de vijand zich in het bezit
stelt van den heuvelrug Noord van die plaat
sen. Mocht ze het niet kunnen houden, dan
zal in vertragend gevecht dienen te worden
teruggegaan nqar de üjn RenswoudeVee-
nend<aal. Daar zal de gevechtsgroep stand
moeten houden.
Bij voorbaat wordt met dezen terugtocht
rekening gehouden. In genoemde Üjn zal 10
R.I. de terugtrekkende groep opvangen.
Zien we goed, dan zal laatstgenoemde
plaats het overgangspunt worden. De
gevechtsgroep zal dan oprukken over
Leersum en Amerongen in de richting
Ede met de bedoeüng om de Blauwe
macht, die daar staat opgesteld in den
ruig te komen en den terugtocht af te
snijden.
geschiedt, echter niet, zoowel vanwege de
middelen, die daartoe worden aangewend
(belastingverhoogingen), als vanwege het
onvolledige resultaat, dat erdoor wordt
verkregen.
Voldaan is de N.R.C. lang niet:
In velerlei opzicht een inhoudrijke Mil
üoenennota. Het is alleen erg jammer, dat
de minister van financiën bij den eersten
stap naar een meer reëel begrootingsbe-
leid noch de zgn. „onvolkomenheden" voor
100 pet heeft kunnen wegwerken, noch
zelfs een sluitend budget heeft kunnen
ontwerpen, noch er in geslaagd Is de las
ten voortspruitende uit een reëelere be
handeling van de begrootingspositie be
nevens de lasten van een gedeelte der de
fensiemaatregelen op andere wijze te vin
den dan uitsluitend door belastingverzwa-
ring.
Hoe denkt de N.R.C. dan wel uit de im
passe te kunnen geraken?
Hard gelag
maar in hoofdzaak onvermijdelijk, schrijft
het Ale. Handelsblad over de Milüoe
nennota Geheel zonder bedenkingen is het
blad niet maar toch is het den minister er
kentelijk. dat hij trachtte een eerlijk en on
opgesmukt beeld van den financieelen toe
stand te geven:
Minister de Wilde kwijt zich met moed
en ijver van die ondankbare taak en tee
kent een scherp beeld van den waren toe
stand onzer financiën, die de laatste jaren
door „uitbeenen" van reserves, achterwege
laten van voorzieningen en stortingen voor
toekomstige verplichtingen enz. onduide
lijk geworden waren.
Men begrijpt het al: dit is een uitdrukking
van de Arbeidspers. „Voorwaarts" is de
uitvindster. Niets goeds heeft het blad kun
nen vinden. We citeeren slechts het slot van
de beschouwing:
1 Ti AMERICAN ^CIGARETTES
staat onder commando vain overste v. d. B ij 1.
Het is belangrijk sterker dan Blauw.
De veronderstelling is daardoor gewettigd,
dat het er in zal slagen Blauw van de rivier
terug te dringen.
Li den laten avond van vandaag begon het
er reeds op te lijken, dat deze opzet slagen
Om de tegenpartij te misleiden werd op
twee plaatsen opgerukt: in de richting
Amerongen en in de richting Wijk by Duur-
Ter beschikking van Rood srtaan voorna
melijk het Regiment wielrijders, de tweede
Verkeren in gsa fdeeling, het Ilde Regiment
Huzaren, het eerste escadron pantserwagens
en een afdeelimg artillerie van het Korps
Rdj diende Artillerie.
In elk opiitbi
superieur!
20 voor 25 cL
Pantserwagensgeëscorteerd door motorrijderstrekken op in de richting Gelder-
malsen.
