ODD KRUSCHEN SALTS av L^AGEJCPIsWllil DINSDAG 20 SEPTEMBER 1938 EERSTE BLAD PAG. 2 Langs de grens van Tsjecho-Slowakije De ellende der vluchtelingen Op uitnoodiging van het Propaganda- Ministerie van dr. Goebbels maakten wij, een dertigtal buitenlandsche jour nalisten, een inspectietocht door het grensgebied tusschen Duitschland en Tsjecho-Slowakije. Men wilde ons ter plaatse klaarblijkelijk een indruk ge ven van wat er gaande is, wellicht ook wilde men ons van het feit overtuigen, dat de drastische beschrijvingen in de Duitsche eenheidspers niet in strijd zijn met de werkelijkheid. Onder den invloed van de toenemende spanning aanvaardden wij de ons ge boden kans, om met den trein van Ber lijn naar Reichenbach en vandaar per auto naar het grensgebied te rijden, waar duizenden vluchtelingen Duitsch land binnen komen, om zooal niet have en goed, dan toch hun leven te redden. Aan het station te Reichenbach stond een tiental auto's gereed, om ons naar het ge bied te rijden, waar men zich een beeld kan .vormen van wat er aan de Tsjechische grens gaande is. Honderden burgers ston den er in kleine groepen over de gebeurte nissen van den dag te fluisteren en hun gelaatsuitdrukking gaf te kennen, dat men diep verontwaardigd is over wat zich op het oogenblik in het land der Tsjechen af speelt. We zeggen opzettelijk: „het land der Tsjechen", want de meerderheid der Slo- waken schijnt de door hun bondgenooten gevolgde strijdmethode niet goed te keu ren. Van Reichenbach begeven we ons naar 'Gunsdorf, een plaatsje, dat nog eenige km. van de grens af ligt en hier begint onze eigenlijke inspectietocht „Uhlig's Gasthof", een eenvoudig restaurant is in een asyl herschapen, een paar honderd vrouwen en kinderen zitten er aan lange tafels en ijve rige zusters van het Roode Kruis voorzien deze stumpers met koffie en gebak. „Wij komen uit Schwabenbach en alles moesten we achterlaten! De Tsjechische horden zaten achter ons aan en vannacht zijn we in kleine groepen, geholpen door de Sudeten-Duitsche grensbeambten hier ge land". Zoo vertelt eên jonge vrouw en haar moeder, een gebogen vrouwtje met zilveren haar, 83 jaar oud, voegt ey zuchtend aan toe: „Drie geiten blijven nu onverzorgd achter en zullen waarschijnlijk doodhonge- ilen! Want onze mannen zijn allang weg en we weten niet eens, waarheen!" Blikken schotels met eten worden binnen gedragen, want de stumpers hebben hon ger, maar ze grijpen niet toe, want al die vreemde menschen maken ze verlegen. Daarom wandelen we een andere zaal bin nen, waar de mannen languit op matrassen liggen te slapen of te lezen. Ze springen overeind om ons te begroeten en voor we het weten is het gesprek in vollen gang. Waar 't hart van vol is, daar loopt de mond van over! Een stramme kerel komt met gebalde vuist op ons toe en stottert: „Chamberlain vergist zich deerlijk als hij veronderstelt, dat we nog acht dagen wach ten!" Bijgestaan door zijn kameraden ver telt hij van den nood in het land der Sude- ten-Duitschers, waar de armsten der armen geen steun van den staat meer ontvangen, van de systematische onderdrukking der Duitsche bevolking, van de uitdagendheid der ondergeschikte beambten, van de bru taliteit der politie, van de bloedige aanval len der militie. Plotseling hangt het gym nastieklokaal vol van woede en eerlijke verontwaardiging en we gelooven deze mannen bij hun eenparig protest: ,.So geht es nicht weiter! Jetzt. ist es aus!" Een hun ner wijst daarbij op de gekleurde portretten van Hitier en Henlein: „Die moeten ons helpen, want we willen ons aansluiten bij Duitschland en aan een verzoening met de Tsjechen valt niet meer te denken!" We gaan van plaats tot plaats, van huis tot huis en overal krijgen we hetzelfde beeld te aanschouwen, vluchtelingen, die zich achtervolgd weten, omdat ze geen Tsjechen, maar Duitschers zijn. Waar moet het heen, als deze achtervolging blijft aan houden? Wie hebben hier schuld? De Duit schers, die onder Henleins invloed al meer en meer zijn overgegaan tot de nationaal- socialistische beweging of de Tsjechen, wier sympathie voor het socialisme, zooals 'dat in Frankrijk en Sovjet-Rusland hoogtij viert, algemeen bekend is? Twee werelden schijnen hier met elkaar in botsing geko men te zijn, de Tsjechen, die een democra- tischen staat willen en de Sudeten-Duit- schers, die het Derde Rijk verheerlijken. Zoolang deze strijd een plaatselijk en intern karakter droeg, interesseerde hij ons matig, doch nu het overige Europa zich met de zaak bemoeit, is het een kwestie van tueele beteekenis geworden, waarbij wij allen betrokken zijn, of we willen of niet! Inmiddels is het avond geworden er een kort oponthoud in Plauen, bekend door De Sudeten-vrij scharen aan de grens „Gruwelsprookjes" uit Tsjechoslowakije De Sudeten-Duitsche vrijscharcn in Duitschland deelen mede, dat de voor bereidende werkzaamheden thans zijn beëindigd en dat de inlijving van re- cru ten kan beginnen. In alie vluchtelingenkampen bereid den de Sudeten-Duitschers hun lei ders, die hun de groeten van Konrad Henlein overbrachten, geestdriftige ovaties, betuigden hun trouw ei) ver klaarden steeds weder, dat zij reikhal zend uitzien naar het oogenblik, hun in het vaderland achtergebleven volks- genooteu „van het regime van geweld der Tsjechisch-bol9jewistische massa te kunnen bevrijden. Tijdens een bijeenkomst van Sude ten-Duitsche vluchtelingen heeft Se- bekowsky den volgenden oproep gericht tot de in Tsjechoslowakije ach tergebleven Duitschers: „Wij zullen spoedig als soldaten naar ons geboorteland terugkeeren. Wij zullen" overwinnen, omdat Hitier het wil. Kameraden in het vaderland, het uur der bevrijding nadert Aan de slavernij zal een einde komen. Wij zijn gekomen aan de laatste étappe van den strijd". Uit mededeelingen van Sudeten-Duitsche vluchtelingen, die naar Glatz zijn geko men, blijkt, naar het D.N.B. verder nog meldt hoezeer de officieele Tsjechische in stanties samenwerken met de communis ten. In de communistische oentrales wor den lijsten opgesteld van mannen die al6 Sudeten-Duitschens tegen den muur moeten worden geplaatst en wier huizen in brand gestoken moeten worden. In Grulich heeft men op het station een munitiedepot ingericht, dat door zwaar be wapende comunisten wordt bewaakt. In Hcrrnsdorf, dicht bij de grens, is een „berichtendienst" in het huis van den com munist Knittioh ingericht, wiens actie reeds menigen Sudeten-Duitscher aan de handen der Tsjechen heeft overgeleverd. Een vluchteling uit Landskron meldt.dat de communisten hebben verklaard, dat hex dorp volkomen zal worden platgebrand. Op een afgesproken teeken zouden overal bus een met benzine tegen de huizen der Duit schers worden geworpen. In Vogelsdorf bij Rothau is de ledder van den vrijwilligen Sudeten-Duitschen veilig heidsdienst, Adolf Rückert, gearresteerd en in tegenwoordigheid van een talrijke men- schenmenigte op de meest onmenschelijke wijze mishandeld. Ten slotte werd hij, aan handen en voeten gebonden, in een vracht auto geworpen en naar een onbekende be- sNanming vervoerd. Toen uit de mensóhenmenigte. een aantal personen zich tot de gendarmes en de leden van de roode strijdorganisaties wendde, om aan de mishandeling een einde te maken, traden de leden der roode strijdorganisa ties met gummistokken en ijzeren stangen tegen de bevolking op. waarbij een aantal personen werd gewond. Tsjechische kwestie in de Assemblee Spaansche afgevaardigdt doet scherpe aanvallen In de bijeenkomst van de Volken bondsvergadering, alwaar men tot nog toe de Tsjechische kwestie niet in de algemeene politieke beschouwingen be trokken had, heeft thans Del V a y o, de vertegenwoordiger van het republi- keinsclie Spanje, hierover het stilzwij gen verbroken, r.oor een sc! erpen aan val op Engeland en Frankrijk te doen. De regeeringen van Groot-Brittannië en Frankrijk, zoo zeide Del Vayo, hebben den mond vol- van vrede, doch hun daden leiden tot oorlog en tot het verdwijnen staten. Terwijl het roode Spanje in twee jaren strijd getoond heeft, dat men den aanvaller weerstand kan bieden, zonder te bezwijken, is daarentegen de politiek der groote Westelijke mogendheden juist een voortdurend terugwijken voor dc kracht van de aanvallers, die daardoor steeds overmoediger worden. De angst voor de oorlogsbedreiging is thans bij de Westelijke groote mogendheden zoo sterk geworden, dat zij trachten zoo snel mogelijk althans voor zichzelf, zich periode van rust te verzekeren, doch daar de vrede, ook slechts een voorloopige vrede, alleen tegen een bepaalden prijs kan worden gekocht, en daar het veel vader landslievender en aangenamer is, dat die prijs niet door het eigen land, doch dooi anderen wordt betaald, trachten Engeland en Frankrijk thans de slachtoffers van den tanval er toe te bewegen, maar goed te vinden, dat de aanvaller het land binnen trekt, of althans een stuk van het grond gebied verkrijgt. Deze Engclsche en Fransche politiek scherp lakend, verklaarde Del Vayo, dat de Engelschon en Franschen echter niet moe ten denken, deze politiek van pacificatie van Europa ook tegenover Spanje te kun nen toepassen. De regeering van Barcelona zal strijden tot de overwinning. De volken bondsstaten bestaan niet, om als voorwer pen van handel tusschen de groote mogend heden te dienen. Praag heft het briefgeheim op De Tsjechische regeering heeft bevolen, dat alle brieven onverzegeld gepost moeten worden. Geen postverkeer wordt meer toege- iaten behalve in de volgende talen: Tsje chisch, Slowaaksch, Roetheensch, Russisch, Poolsch, Duitsch, Rongaarsch, Servisch, Roe- meensch, Fransch- Engelsch en Italiaansch. Brieven mogen niet langer zijn dan twee pagina's. In paketten mogen geen brieven worden ingesloten. Bijeenkomst Britüche parlement Volgens politieke kringen te Londen zou men aldaar voornemens zijn om het paris- ment bijeen te roepen vcor 27 September. C h a nib e rl a i n of Halifax zouden dan mededeelingen kunnen doen over de resul taten van Chamberlains tweede reis en de voorafgaande onderhandelingen. het feit, dat de pas kortelings in Sovjet- Rusland terechtgestelde communist Max Holz hier in 1918 tekeer is gegaan, en beroemd door het kantwerk, rijden we verder naar Klingenthal. Overal zien we prikkeldraad en in de verte staan de machinegeweren om op hen te schieten, die hier over de grens willen ontvluchten. Die stumpers wachten tot 't donker geworden is, want eerder kunnen ze er hun leven niet aan wagen. Hondaiden liggen nu in de bosschen aan de grens en wee degenen, die gesnapt worden, want het standrecht straft zulke „landverraders" met den dood! China en de Volkenbond Sancties tegen Japan verlangd In de gisteren gehouden bijeenkomst van den Volkenbondsraad te Genève heeft de Chineesche gedelegeerde Wellington Koo formeel het verlangen der Chineesche regeering tot uiting gebracht, dat art. 17. hetwelk sancties voorziet tegen niet-volken bondsstaten, die tot een oorlog overgaan, op Japan zal worc.en toegepast. De volkenbondsraad kon bezwaarlijk wei geren, een begin met de toepassing van ar tikel 17 te maken, ook al is iedereen over tuigd, dat het niet tot sancties tegen Japan zal komen. Op voorstel van den raadsvoorzitter, Jor dan. die hieromtrent tevoren met de andere raadsleden overleg had gepleegd, besloot de raad zonder eenige discussie, de Japansche regeering telegrafisch uit te nooriigen. als artikel 17 bepaalt, voor den volkenbonds raad te verschijnen voor een bespreking van de Chineesche aanklacht. Het staat echter vrijwel vast, dat Japan weigeren zal, naar Genève te komen. Welke procedure de raad na het binnenkomen der Japansche weigering zal volgen, is nog on zeker. De volkenbond zal echter wel niet 'erder gaan dan de herhaling van de sinds erleden jaar reeds meermalen aangenomen resolutie, waarbij het Japansche optreden •ordt veroordeeld en de volkenbondsstaten •orden uitgenoodigd, te Qverwegen, in hoe verre zij individueel iets kunnen doen om den Chineeschen tegenstand te versterken. De klacht van Wellington Koo is echter juist, dat op deze resolutie vrijwel geen en kele daad van hulp is gevolgd, doch het zal, indien de volkenbondsvergadering, zooals te voorzien is. evenals de raad zal erkennen, dat de sanctie-bepalingen tegenwoordig slechts facultatief zijn. aan den volkenbonds raad niet moeilijk vallen, zich van stelliger aanbevelingen dan in de vorige resolutie zijn vermeld, te onthouden. Lijders aan chronische rheumatische pijnen laat niets onbeproefd! Ais U geeD raad meei weel van de rheuma tische pijnen, alles reeds hebt geprobeerd zondei goed gevolg, probeert dan de zes routeD uit Kruschen Saltc. Zij hebben duizen den lijders reeds afdoend geholpen. Ook U tulleD tij teei snel van Uw pijnen verlossen. STRALENDE GEZONDHEID VOOR I CENT PER OAG Horthy op reis naar Duitschland In alle stilte is de Hongaarsche rijks regent Horthy uit Boedapest naar Duitsch land vertrokken, naar m«n voorgeeft om in Oost-Pruisen op de jacht te gaan. Men wei gerde, eenige aanwijzing te geven over het gevolg, dat den regent vergezelt en over de persoonlijkheden, die hij tijdens zijn bezoek zal ontmoeten. Havas voegt er aan toe, dat het, ondanks de officiecele veklaringen, buiten twijfel schijnt, dat H or thy tijdeus zijn verblijf in Duitschland gelegenheid zal hebben met ver scheiden leidende figuren van het rijk een onderhoud te hebben. Zoo zou dit ook, meeni men, kunnen leiden tot een bespreking o.a. met Goering, van het Hongaarsche minder hedenprobleem in Tsjecho-Slowakije. Inderdaad is het zeker, dat deze kwestie- na de in de internationale pers verschenen berichten over een regeling, waarbij de Duitschers veel meer zouden profiteeren dan de Hongaren- te Boedapest zekere ongerust heid teweeg heeft gebracht. Verder beteekent de houding van M u s- s o 1 i n i een aanmoediging voor Hongarije. Russische ruiters in Mandsjoekwo Volgens Domei zijn Russische ruiterscha ren ten westen van Mandsjoeli over de grens van Mandsjoekwo gekomen en een eindweegs in Mandsjoekwosch grondgebied doorgedrongen. De Russische indringers hebben grenspa- trouilles van Mandsjoekwo beschoten. Deze beantwoordden het vuur. Men heeft gezien dat een Rus van zijn paard viel. Aan de zijde van Mandsjoekwo zijn geen verliezen. MOTORRIJWIEL A 9 VERZEKERING JHaaUcpMppif - Sneeh GEMENGD NIEUWS Tragische dood LEEUWARDEN. 20 Sept. Gisteren ont dekten de buren van den 72-jarigen K. de Haan, wonende aan de Hovenier straat te Leeuwarden, dat deze met zijn gezicht op een brandend petroleumstel was gevallen en aan de daarbij opgeloo- pen verwondingen was overleden. De man was gisteravond beschonken thuis' gekomen en heeft waarschijnlijk in dien toestand getracht zijn potje te koken. Huishoudster te Brunssum aangerand Dader spoedig gegrepen BRUNSSUM, 20 Sept. Hedenavond wildo de 30-jarige huishoudster van kapelaan J. Haan zich van de nabijgelegen tramhalte naar de woning van den „eestelijke begeven. 1-Iet huis van don kapelaan ligt achter een rij boomen. Men kan het bereiken via een aan weerszijden waarvan zioh een haag bevindt. Op enkele meters van de woning van den kapelaan werd zij plotseling door een man van middelbaren leeftijd aangevallen en in een heg geduwd. Op haa»* gesfihreeuw kwa men na enkele minuten t\v<#- passeerende mijnwerkers toesnellen, die den man vast grepen. Inmiddels had ook de kapelaan ont dekt, wat er gaande was. Hij waarschuwde de politie, die kort daarop ter plaatse ver scheen en den man arresteerde. I-Iet bleek een ongeveer 50-jarige man te zijn, die te Brunssum woonachtig is. Het Fransche stakings-euvel De onrust in de bouwvakken Gistermorgen is in Frankrijk in de bouw vakken een algemeene werkstaking begonnen. In Parijs is het meerendeel der werken reeds stilgelegd. Om elk incident te voorkomen en om de vrijheid van arbeid te verzekeren, zijn kleine groepen agenten opgesteld in de nabijheid der werkplaatsen. De zoogenaamde veiligheidsploegen, de stokers van de ovens der steenbakkerijen en de arbeiders in de hospitalen en in de open bare gebouwen hebben toestemming van de leiding der staking, om te werken. Tot nog toe heeft er zich geen incident voorgedaan. In de kleinere werkplaatsen is het werk intussohen reeds weder hervat, terwijl men in de groote een aarzeling der arbeiders waarneemt. In het departement van Seine et Oise is negentig procent van de werkplaatsen ge sloten. Ook daar hebben zich geen incidenten voorgedaan. In de provincie wordt het bevel tot staking minder nauwgezet nagekomen. Te Lyon pa trouilleeren afdeelingen stakers door de stra ten der stad, doch in talrijke werkplaatsen wordt gewerkt. Gemeenteraadsverkiezingen in Zweden Socialisten boeken winst In geheel Zweden zijn verkiezingen voor gemeenteraden en staten gehouden. De defi nitieve uitslagen zijn nog niet bekend- doch het is reeds duidelijk, dat de winst van de sociaal-democraten, aanzienlijk is: 128 nieu we zetels, terwijl de conservatieven veel mandaten hebben verloren. De landbouwpartij, welke met de sociaal democraten deel uitmaken van de regee- rings-coaütie, heeft ook verliezen geleden. De volkspartij heeft haar positie iets sterkt. De nationaal-socialisten hebben in het ge- heele land geen enkelen zetel verkregen. De communisten zijn niet zeer sterk tegenwoordigd, ondanks de twee zetels w in den gemeenteraad van Stockholm. De linksche socialisten hebben verliezen geleden. SEPTEMBER 10.20 Uitzend! kinderen. 6.30 l 6.30 Gram.muzie jaar vakopleidir M. VAR A-U It zending. 7.:iO».00 VPRO. 8.U0 Berichten). 9.30 Wen- 10.00 Morgenwijding. Arb3idors ln de Con- „Door welke 3.15 Vo< uzlek. 6 00 Orgelspel. causerie „Twintig isa-werklo< 12.15 Bericht 2.00 Kniples door d-j eeuwen". 8.00 Herhaling S.O.S.-Be- rlchten. 8.03 Berichten ANP. VARA-Varia. 8.15 „Esmeralda". 9.00 Reportage met muzl- kala omlijsting. 9.30 VARA-Orkest. 10.00 Berichten ANP. 10.05 Gram.muziek. 10.15 VARA-Orkest. 10.45 VARA-Kinderkoortjes. 11.00 Eugenetische causerie. 11.39—12.00 iziek. (9 30—9.45 Ge- HILVERSUM II. 301.5 cl zending. 6.307.00. Oi Scheepvaart. 8.00 Sci muziek. 4.45 Gelukw uurtje. 6.45 Gram.muz 6.15 Caueerie „De conc lenstand'6.30 Taallef beid vau het N.C.G.V. 7 30 Cl de Soclel&s Studiosorum Refo Reportage, eventueel gram.nu richten ANP. herhaling SOS-: Chr. Muziekvereenlglng „D- gram.muziek. 9.90 Myeologische 9.30 Gram.muziek. 10.00 Berichtei Nederland-ach Strijkkwintet. 10.' atlekles. 11.00 Gram.muziek. U.50—12.00 MET KIESPIJN LACHT U NIET maar né gebruik van kiespijnpoeders van Dr. J. B. MEENK DAN LACHT U I Verkrijgbaar bij apothekers en drogisten Nieuwe reserve \oor Engelsche leger Het Britsche ministerie van oorlog deelt mede, dat in het geregelde Britsche leger een nieuwe reserve-aideeling gevormd wordt, die in geval van mobilisatie een beia'ngrijke aanvulling van het kader subalterne officie ren moet lederen. De afdeeling zal bestaan uit onder-olficieren. Op 1 October venvacht men duizend promoties tot deze indeeling. Delft en Rijswijk van clandestiene zenders gezuiverd i zendinrichtingen in beslag genomen 's-GRAVENHAGE, 20 Sept De Rijksradio- controledienst heeft, in samenwerking met de marechaussee, een razzia gehouden onder de clandestiene radiozenders te Delft In beslag genomen werden te Delft ten huizo van II. P. E. „De Merel", ten huize van Van R. de zenders „J.R." en „X.X.X." en voorts een zendinrichting ten huize van J. S. Bovendien werd te Rijswijk ten huize van C. P. beslag gelegd op een zendinrich ting met de roepletters Z.V.Z. Deze zenders werkten alle op golven van den omroepband. Tegen de houders is proces-verbaal opge maakt. Zij zullen zich voor den rechter te verantwoorden hebben. De aanrijding te Amersfoort Het slachtoffer overleden AMERSFOORT, 20 Sept. De elfjarige jon gen, die gistermiddag op den Utrechtschen- weg door een vrachtauto werd aangereden, is kort na aankomst in het R.K. ziekenhuis overleden. De naam van het slachtoffer is H. v a n O „VERBRANDE" GOEDEREN GEVONDEN TIEL, 20 September. In samenwerking met de rijkspolitie en de gemeentepolitie van Tiel is de Echteldsche politie er in ge slaagd in Tiel in een schuur een partij van ruim zestig zakken koren, welke volgens opgave van den eigenaar, een zekeren v. d. B., uit. Echte ld, vorige week Maandag bij een in diens woning plaats gehad heb benden brand een prooi der vlammen ge worden zouden zijn, te ontdekken. Dc eigenaar v. d. B. is aangehouden en de politie gaat thans nauwkeurig na of ver dachte zich behalve aan poging tot oplich ting soms ook schuldig heeft gemaakt aan brandstichting. KIND AAN BRANDWONDEN OVERLEDEN KRIMPEN A. D. IJSSEL. 20 Sept. Het jongste kind van het echtpaar C. W. Meerse (bijna 1 jaar oud) trok een kan met kokende koffie over zich heen, met het gevolg dat het kind aan de bekomen verwondingen is be sweken. >rlchten. 8.15 Bazuin", en causerie, i ANP. 10.05 Gymna- DROITWIcn 1500 31. 11.25 Orkest. 12.20 Cel lo en plano. 12.59 Orke.st en kwartet. 1.35 Players. 2.20 Orkest. 3 50 Quin- 9.45 Trio. 10.35 Orgel 10.45 Viool RADIOPARIS 1048 4.20 Zang. 4.85 Zan; 6.59 Cello. 8.60 Kot KEULEN 450 M. 12.20 Orkest. 1.35 Orkest 2.30 Concert. 4.20 Orkest. 6.60 Meisjeskoor. 7.35 Orkest. 8.35 Orgel. 9.20 Orkest. 10.60 Orkest, en Waldhoornkwintet. 12.20 Naohtconcert. BRUSSEL 322 en 484 M.j 3 22 m.i 12.60 Orkest. 30 Concert 6.20 Cembalo. 8.20 Orkest (9.05 :a-ilolooaeel). 484 M.i 1.00 Orkest. 6.20 VOETBAL-VARIA Voetbal-Varia is er weer! Vele voetballers zullen dat met genoegen vernemen. Dit aar-- dige boekje, een uitgave van de N.V. Louis Dobbelmann, maakt 't immers zoo heel ge makkelijk de competitie-standen na te tee kenen en zoo van het begin tot het eiDd een overzicht te hebben. Als steeds zijn er weer drie aparte uitga ven: voor den KNVB, den IVCB en den C. N.V.B. In dit laatste boekje schreef de C.N« V.B.-voorzitter, de heer H. Te e u w, een zeer j lezenswaard artikeltje: „Spel of ernst?" f Mede in verband daarmee zouden we de uitgeefster willen vragen: kan óók ln het voorwoord rekening gehouden worden met de beginselen van den C N.V.B.? Onze voet ballers worden gelukkig niet „door tien duizenden supporters" aangespoord! Nu zijn het voorwoord en het artikel van den heer Tee-uw met elkaar in tegenspraak. Als er tóch een aparte uitgave gemaakt wordt, is 't gemakkelijk genoeg, dit kleine bezwaar te voorkomer VOLKSWONINGBOUW Men meldt oris uit Amsterdam: De algemeene woningbouw-vereeniging en de woningstichting Patrimonium hebben bij B. en W. van Amsterdam plannen ingediend voor den bouw van 250, resp. 150 arbeiders woningen op „bosch en Lommer". De totale Stichtingskosten worden geraamd op resp. f 734.000 en f 410.000. Beide lichamen zijn in staat en bereid tien ct. van de stichtingskos ten voor eigen rekening te nemen Voor het overige zullen leeningen moeten worden aan gegaan ten bedrage van ten hoogste resp. f660.600 en f369.000. B. en W. stellen den raad voor gemeentelijke garantie voor deze leeningen te verstrekken. 9 v^e Met hol lawaai strompelden ze door den voorkuil naar het foksel, en kropen ze tenslotte onder de dekens. Maar Dolf sliep dien nacht weinig Den volgenden dag betuigde Vleug zijn spijt over zijn inïnder juiste houding. En hij voegde er aan toe: „Als ik me goed herinner, heb ik iets gezegd van een knap meisje, is 't niet? Maar dat was ze dan ook. Drommels, wat stonden wij raar op ons neus te kijken. Hoe vond ze je zoo gauw, hè? Dolf wist niet precies, hoe hij die schuldbekentenis moest opvatten. Tot hij de andere matrozen hoorde grinniken, en hij be greep, dat Vleug hem er „door wilde nemen". Toen zei hij spottend Geef mij maar een proppie. Vleug. Zoodra hij het gezegd had, speet het hem. Want hij voelde het als een grove beleediging tegenover Ina Vreugd. Maar het schriele kereltje voor hem, vatte zijn woorden op naar de werkelijke beteekenis, knikte goedkeurend, kauwde op zijn pruimtabak en antwoordde: Dat is mannetaal! Weet |e, Dolf, pas op voor de vrouwen. i Blijf uit haar omgeving. Je hebt het nu zelf ondervonden. Zeer tot zijn verbazing hoorde hij een kernachtige uitdr-1- l.-ig door den lichtmatroos naar zijn hoofd slingeren. En toen deze nijdig wegstapte naar de campagne om zijn werk af te maken, mompelde Vleug: Of hij is een bobberkop, öfhij is mesjokke op dat juffie, 't Is toch wat hoor? Je beleeft tegenwoordig rare dingen, vind je ook niet, Dwerg? De Wit lachte. Jij bent weer erg zwaarmoedig, ventje. Maar wat Dolf betrefttjaIk zou wel willen weten, wie dat juffertje was. Enfin, misschen hooren we dat nog. Hij schijnt me niet in een stemming om er iets over los te laten. Dan moet hij het voor zich houden, never mind.! De Zeehond was van zijn geldlading ontdaan, en daar mee tevens van zijn politiewacht. Zijn ruimen bleven ech ter niet lang ledig. Want de hooge ijzeren geraamten der stoomkranen rijden langszij, bootwerkers kropen in zijn binnenste. Zijn buik werd volgepropt met balen bruine suiker. In een zucht zwierden hijsch na hijsch van de ka in een stalen strop hoog door de lucht en dan met een plof in de diepe bergruimten. De stuurlieden, belast met het toe zicht, noteerden in hun zakboekjes het totaal der balen, om ze te vergelijken met de documenten. Hun administratie moest kloppen. Straks zouden ze hun boeken bijwerken en nogmaals controleeren. Het weinige stukgoed, dat de Zee hond zou vervoeren, werd op aanwijzing van den eersten stuurman in het tusschenruim verstouwd. Het beladen van een schip eischt oplettendheid en nauwkeurigheid. Want het gaat er niet alleen om, of de geheele lading geborgen kan worden. Maar bovenal, hóe ze geborgen wordt. Voor uit moet de oudste officier berekenen, welk deel van de lading het eerst ontscheept zal worden met het oog op eventueele snelle doorvoer met booten, die in de haven van aankomst al gereed zouden liggen. Een leerling-stuurman teekende op het stuwplan (de Zeehond in doorsnee) aan, waar de verschillende goederen ondergebracht werden. Daardoor verkreeg men een juist overzicht in een klein maar duidelijk bestek. In theorie wist Dolf hiervan. Maar hij had zich nooit van de praktijk op de hoogte kunnen stellen. De eerste stuurman scheen er een genoegen in te hebben den jongen bitwijs te maken. Hij riep hem. Dolf liet zijn verfkwast op de brug rusten. Die zou niet wegloopen. Als Eén hem riep. zou het allicht voor iets belangrijkers wezen, dan voor verfkladderij. Kunstschilder zou hij toch nooit worden. Hoe wel, je kon het groene windschut bekijken. Een vakman zou het hem niet verbeteren, dacht hij in zelfspot. De versche vochtige verf blonk in het matte winterzonnetje. Wat een regelmatige streek! De stuurman legde hem elk onderdeel uit van zijn „bedrijf", zooals hij lachend zei. En Dolf toonde belangstelling, een leergierigheid, die den officier voldoening schonk. Wat hebben we het weer druk! De eerste machinist leunde over de onderbrug, rookte een sigaret en schudde zijn hoofd. De stuurman deed alsof hij het zweet van zijn gezicht veegde en antwoordde: Ja, meester, wij, gediplomeerde brugwachters, weten wat werken is. Dat gelooven jullie in je smerige vetloods niet, maar het is waar. Allemaal humbug. Kom eens beneden in onze loods? Dank je feestelijk. Ik maak m'n vingers niet vuil aan jullie. Omdat niemand je dan ziet, hé? Juliie timmeren aan dea weg. WTij ploeteren in 't verborgen. En bij de ketelwarmte. Daar klets je niet over. En wij „poor" deklummels, bevriezen. Je zou niet graag vier uur op de brug loopen te pijgeren van de kou, meester. Trouwens, je hield het geen dag uit. Hoor nou toch zoon deklummel! Rook jij nou je sigaret maar op, chief. Ik heb geen tiid meer om een buurpraatje met je te houden. Adi! Dat spijt me werkelijk! grinnikte de machinist. Dolf had glimlachend geluisterd naar de vriendelijke schimpscheuten, die de twee officieren elkander toe-! wierpen. Die meester is de kwaadste niet, stuurman. Een bovenstbeste kerel. Ze hadden mij al eens verteld, dat er tusschen het dekpersoneel en dat van de machinekamer meestal haat en nijd heerschte. Lui van 't land zeker. Jawel. Kletsen laten. Dolf. Och. het komt wel voor. dat die twee met elkaar over hoop liggen dat er werkelijk twee partijen op een schip zijn. Maar hoe is het dikwijls aan wal tusschen buren onderling? Schei uit. En dat verhaaltje van den eeuwig dronken zeeman, die in iedere haven beruchte huizen bezoekt. Abah! Wat een nonsens! Er zijn er. Ongetwijfeld. Maar in verhouding minder, dan aan wal. Enfin, je zult het op den duur zelf wel bemerken. Het kan wezen, dat een zee man, en dan meestal nog een vrijgezel, eens kennis maakt met een jonkvrouw, en er een avondje mee gaat wandelen, een bioscoop, enfin wat dan bezoekt. Heb ik ook wel bij de hand gehad. Maar dan was de kous ook af. Je behoeft toch niet uit den band te springen? Nonsens. Je bent jong, houdt van een verzetje, ook al omdat je soms weken achtereen op zee zit. Versta me goed, kerel, de zeeman is geen heilige. Machtig nee. Maar dat, wat „men" aan wal eronder ver- staat is uitzondering." (Wordt vervolgd2

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1938 | | pagina 2