Jlinusif jCci&sdji' (üvarant
Voor velen een blijde tijding; Nieuwe abonnés, die zich vanaf
heden abonneeren, ontvangen ons blad tot 1 October GRATIS!
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leidenen Omstreken
Chamberlain
keert terug
CHAMBERLAIN NAAR
LONDEN TERUG
PALACE HOTEL
BESCHERM
U
_PEREZ_
ÜHjonnementsprijö:
Per kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is f 235
Franco per post f 2.35 portokosten
Per week 0.18
Voor het Buitenland bij wekelijksche
zending4.50
Bij dagelijksche zending5.50
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/» Ct.
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 36936
VRIJDAG 16 SEPTEMBER 1938 19e Jaargang
g&btrtentitprtjjrn:
Van 1 tot 5 regels
Ll 7'/»
Elke regel meer
032'lt
Ingezonden Mededeelingen
van 1—5 regels...».»...
2.30
0.45
,Voor het bevragen aan '1 bureaD
aio
NO. 6498
Men moest feitelijk niet zooveel hoop
op dingen en op menschen stellen, niet
in elk detail, van hoe gering belang ook,
een aanwijzing, we zouden haast zeggen
een voorteeken, willen zien, doch in steê
daarvan wat meer vertrouwen moeten
hebben, dat dit alles slechts „stukwerk
i is, gelijk Luther het noemde, en dat
1 bouw- en werkplan niet in handen van
sterfelijke schepselen, doch bij den Al
machtige berust. Dan zou men niet
dadelijk, gelijk gistermorgen bij aan
komst van Chamberlain in Munchen, in
overgroot enthousiasme de hoeden in de
lucht werpen, of gelijk gisteravond te
i Berchtesgaden, toen de premier uit
t,Berghof" terugkeerde, met het voorne
men. heden huistoe te reizen, zich weder
om aan bedruktheid overgeven. De oude
yolken waren van meening, dat het
aardsche gebeuren besloten lag in de
sterren, waarmee zij vermoedelijk de
macht des hemels bedoelden; laten wij
op onze beurt tonze verwachting van
een God en Vader hebben.
Inderdaad keert Neville Chamberlain
Vandaag huiswaarts, doch dit behoeft in
geenen deele aanleiding tot pessimistische
bespiegelingen te zijn; mogelijk voor het
tegendeel. Men kan er niet anders uit
afleiden, dan dat de Duitsche Führer
in de kleine drie uur, duidelijke taal
heeft gesproken, gelijk men tusschen
twee mannen van dit formaat ook
niet anders kon verwachten. Hij zal heb
ben uiteengezet, wat de inzichten van het
Derde Rijk zijn ten opzichte van den
ontwikkelingsgang der laatste dagen in
Tsjecho-Slowakije, en daarbij vermoede-
'd el ijk als eindpaal vaq dit gebeuren de
vereeniging van de Sudeten met Groot-
j Duitschland hebben gesteld. Een en
ander had tot gevolg, dat Chamberlain
I reeds een dag eerder huiswaarts kon
I gaan, om zich over de ontvangen concre
te gegevens met zijn vertrouwensmannen,
'd.w.z. met zijn kabinet, te beraden. Ook
Adolf Hitler, ofschoon eenigszins in de
positie-van een modernen alleeriheer-
scher, zal deze behoefte aan contact met
Zijn me'dewerkers hebben gevoeld .Van
daar waarschijnlijk de korte onderbre
king der conversatie, en de nieuwe af
spraak, ditmaal voor een ontmoeting in
de nabijheid van Keulen, of anders te
Berlijn, tegen den Zaterdag.
Sommige Engelsche persorganen
brengen intussehen uitingen van zekere
Verontrusting, of aan het algemeen vre
desbelang de interessen van Tsjecho
Slowakije niet geofferd dreigen te wor
den. Zij spreken daarom den weasch uit,
reeds nu een -jar'.ementszitting b'jeen te
roepen, om opening van zaken te ver
krijgen. Ons (ivtkt dit prematuur; bij on
derhandelingen ais deze past een sïeer
i van uiterste discretie, en dingen, w *lke
nog nauwlijonder woorden kunnen
worden gevat worden dadelijk -tur, steil,
onverzettelijk, zoo men z® voor open
baar gebruik mxakt tot termuies.
Van andere znce wil men al te groote
vlo'heii cn vaart in de besprekingen
brenren, door nu reeds aanstonds een
breeder consult, waaraan ook de Fran-
sche muiister-f resident Daladier en Mus
solini zouden deelnemen, in het vooruit
zicht te stellen. Zien wij het goed, dan is
zulks Chamberlains einddoel, doch
.voorloopig is het stadium dezer alge
meenheid nog niet bereökt; bovendien
kan men met een vrij groote mate van
zekerheid aannemen, dat de Britsche
premier momenteel niet alleen namens
Groot-Brittannië, doch tevens namens
Frankrijk optreedt. Dat hij zulks doet is
niet anders te verklaren dan uit de zoo
echt menschkundige overweging, dat
prestige- en vorm-kwesties de juiste
relatie tot het belang der dingen, waar
om het gaat, slechts behouden, zoodra
.geen derde of vierde man, tijdelijk zwij-
.gend, tevens toeschouwer en beoor-
I -deelaar der verschillende posities is.
Overigens dringt steeds meer tot de
openbaarheid door, dat ook in deze laat
ste, zoo critieke dagen, het nauwe con
tact tusschen Londen en Parijs
handhaafd; men rept zelfs ervan
Daladier eigenlijk de man is, van wien
de huidige bewegingen op het schaak
bord afkomstig zouden zijn. De Fransche
premier zou nl. voor zichzelf tot de ont
dekking zijn gekomen, dat Frankrijk wel-
Besprekingen worden spoedig hervat
Ook Runciman naar Engeland
Adolf Hitler heeft gisteren op den Obersalzberg met den
Britschen minister-president Neville Chamberlain een
bespreking gehad, in het verloop waarvan men gelegenheid
vond voor een omvattende en openhartige gedachtenwisseling
over den toestand.
De eenige, die bij het onderhoud tusschen de beide staatslieden
aanwezig was, was de Duitsche tolk Schmidt, die den Führer
bij zulke gelegenheden terzijde staat.
Ondertusschen voerden Henderson, Wilson en Von
Ribbentrop in een aangrenzende zaal besprekingen.
De Britsche minister-president is vandaag naar Engeland
teruggekeerd, om met het Britsche kabinet te overleggen. Over
eenige dagen zal een nieuwe bespreking worden gehouden.
Naar vernomen wordt, is Chamberlain op het oogenblik van
plan, reeds Zaterdag of uiterlijk aan het begin van de volgende
week weer in Duitschland terug te zijn. Men noemt o.a. Bad
Godesberg aan den Rijn als oord der tweede ontmoeting.
Ook lord Runciman zal zich naar Londen begeven, om
er met den premier overleg te plegen.
Twee groote Britsche vlaggen wappe rden op het vliegveld van München bij
de aankomst van minister-president Chamberlain. De talrijke menigte, welke
rond het vliegveld geschaard stond, bracht den premier een ovatie.
Bij het verlaten van het vliegtuig werd Chamberlain opgewacht door Hen
derson, wien hij de hand drukte. De Britsche ambassadeur stelde Chamberlain
voor aan Von Ribbentrop en de leden van zijn gevolg. Henderson stelde
ook Strang en Wilson voor aan Von Ribbentrop en de Duitsche autoriteiten.
Het applaus van de menigte nam nog toe, toen Chamberlain in een schitterende
automobiel stapte, welke werd bestuurd door een S. S.-man in parade-uniform.
De automobiel reed direct naar het hoofdstation, waar een extra-trein sedert
verscheidene uren onder stoom stond. Toen Chamberlain aldaar aankwam, werd
hij door een ongewoon groote menigte toegejuicht. De menschen wierpen hun
hoeden in de hoogte; men hoorde zelfs hoera-geroep.
De weg van Berchtesgaden naar Hitiers eenzaam op den Obersalzberg gelegen
villa „Berghof" was voor deze gelegenheid extra bewaakt, en voor het gewone
verkeer afgesloten.
Hitier op het bordes
Het gezelschap van Chamberlain arriveerde op „Berghof" om vjjf minuten
voor vijven.
De Führer begroette Chamberlain, ter eere van wien een eerecompagnie van
Hitiers lijfstandaard stond opgesteld, op het bordes van zijn huis.
Chamberlain was vergezeld van den Britschen ambassadeur te Berlijn, Sir Neville
Henderson, den rijksminister van buitenlandsche zaken Von Ribbentrop,
Sir Horace Wilson en William Strang, alsmede van staatssecretaris Von
D i r k s e n en den chef van het protocol, Freiherr von Doernberg.
Na de verwelkoming gebruikte het gezelschap de thee in de hal van het huis,
waarna de beide staatslieden zich voor een onderhoud terugtrokken. Eerst tegen
8 uur heeft de Britsche premier den Obersalzberg verlaten, om in het Grand Hotel
te Berchtesgaden zijn intrek te nemen.
Chamberlain zag er bij zijn terugkeer naar zijn hotel uiterst vermoeid uit en
toen hij de menigte, die zich bij het hotel had verzameld, groette, scheen hij diep
in gedachten verzonken. Hij trok zich di reet in zijn appartementen terug, van
waaruit hij onmiddellijk een telefoongesprek met Londen aanvroeg.
De zeer optimistische gevoelens, die men in het begin van den dag in pers
kringen te Berchtesgaden koesterde, maakten later op den avond plaats voor
pessimisme, doch het communiqué, waarin gezegd wordt, dat nieuwe bespre
kingen zullen worden gevoerd, heeft de hoop in alle kringen eenigszins doen
herleven
Het nieuws van Chamberlains terugkeer is te Londen met verwondering ont
vangen, doch men is van meening, dat dit alleen kan beteekenen, dat hij naar
Londen teruggaat, omdat hij een uitermate belangrijk voorstel aan het kabinet
heeft voor te leggen, waarvan de aard niet bekend is.
Jaarsveld-zender
zelfstandig
Zal programma's van A.V.R.O.
V.A.R.A. en V.P.R.O.uitzenden
De nieuwe 415 m.-zender te Jaarsveld
(Lopikerkapel) was oorspronkelijk bestemd
om dezelfde programma's door te geven als
Kootwijk (Hilversum I op 1875 m.), weïke
laatste zender zoozeer gestoord werd door
Roemenië (Bod), dat goede ontvangst vaak
vrijwel onmogelijk was. Gedurende de zo
mermaanden, toen de storing op onze lange
golf iets minder, doch na invallen van de
duisternis geenszins verdwenen was, heeft
de Nozema, die den zender te Jaarsveld
exploiteert, dezen gebruikt om de program
ma's van Hilversum n (301 m.) door te
zenden en wel in verband met klachten uit
het zuiden en noorden des lands, dat Hil
versum II daar niet te hooren is.
Met ingang van 1 October a.s. den ge-
bruike" ijken kwartaalsdatum der wisseling
van go.f.engten zal de situatie, volgens
het „Hbld." nu wederom veranderen. Jaars
veld vernemen wij gaat nl. van dien
dag af zelfstandig één der beide programma-
groepen uitzenden en Hilversum I en
geven dan dezelfde programma's, waarmede
men hoopt de klachten van vele luisteraars
den lande te ondervangen.
Via Jaarsveld (415 m.) gaan van 1 Octo
ber af de programma's van A.V.R.O., VA.
R.A. en V.P.R.O.
Via Kootwijk (1875 m.) en Hilversum
(301 m.), d.w.z. via Hilversum I en n, wor
den dan de programma's van K.R.O., N.C.
R.V. en enkele kleine omroepen uitgezonden.
Bovenstaande regeling is van v o o rl o o-
p i g e n aard en vormt een proefneming,
waarvan de duur niet is vastgesteld.
Aanrijding
met doodelijk gevolg"
ROTTERDAM, 15 September. Heden
avond om kwart voor zes is in de Paradijs
laan de zestienjarige F. v. d. Leeuw uit de
Strijenschestraat door een vrachtauto .be
stuurd door P. J. de H., overreden en
dood.
De vrachtauto nam de bocht van
Paradijslaan naar den Schuttersweg, toen
juist v. d. L., die op zijn fiets reed, deze
bocht wilde passeeren. De jongen raakte
onder de vrachtauto en werd zwaar gewond.
De G.G.D. vervoerde hem naar het zieken
huis Coolsingel, waar hij bij aankomst
reeds bleek te zijn overleden.
De politie stelt een onderzoek in naar de
schuldvraag. De auto is in verband met dit
onderzoek in beslag genomen.
iswaar een militair verdrag met Praag
heeft, doch dat dit uitsluitend van kracht
moet worden geoordeeld, zoo een derde
macht Tsjcho-Slowakije tot een oorlog
zou drijven. Waar men thans in deze
republiek wel in een hachelijke gevaren
zone is geraakt, doch eerder burgeroorlog
dan volkerenkrijg in het vooruitzicht
heeft, moet hij meer en meer tot de mee
ning overhellen, dzt Frank."ijk met zulk
een conflict der wapenen weinig heeft
van doen. V^ie den toestand in het land
van Masaryk beziet, en over de inci
denten aldaar leest, welke door beide
partijen, naar gelang hunner interessen
beurtelings verkleind of sterk vergroot
worden voorgesteld, komt inderdaad tot
de conclusie, dat daarginds de periode
is aangebroken, waarin de slachtoffers
moeten vallen. Zonder dooden en ge
wonden schijnt nu eenmaal geen enkel
feit van beteekenis vorm te kunnen krij
gen; het vertrouwen wint echter veld,
dat de bloedstorting tot deze betrekkelijk
zeer enkelen zal blijven beperkt.
Nieuwe Burgemeester
van Den Bommel
De heer LG.L
L e m k e s, ge
meentesecretaris
van Den Bom
mel, is benoemd
tot burgemeester
van deze
meente.
In ons blad van
gisteren gaven
wij een uitvoerig
levensbericht
den nieuwen bur
gemeester.
Hevige gevechten
in Midden-Palestina
Meer dan 150 dooden en gewonden
JERUZALEM, 16 Sept. Veertien
vliegtuigen der koninklijke luchtstrijd
krachten. gesteund door troepen zijn in
strijd gewikkeld met een bende van
eenige honderden Arabieren die bij Ra-
malla zijn geconcentreerd. Er zijn meer
dan honderd dooden eu gewonden.
Havas meldt, dat in midden-Palestina
een zeer hevige slag wordt gestreden
dat het aantal dooden reeds de 150 heeft
overschreden.
Van de vliegtuigen moeten verschei
den getroffen zijn door het vuur der op
standelingen.
ELIXIR D'ALIVERS
HCOC F'JME LIKEUR
AMSTERDAM C
ROKIN-KAL VERSTRAAT
Tel. 33346
Trompenberg's
Hilversum Telefoon 7941 (2 lijnen)
Het geheel* ear geopend
stand van den regulator). Officieel
vastgesteld door het Rijksnüver-
heldslaboratorium te Delft. In prij
zen v.af f 72.25 compleet geplnatst
DE KINDERVERLAMMING
Scholen te Boskoop heropend
BOSKOOP, 15 September. De burge
meester van Boskoop heeft op advies van
den inspecteur van de Volksgezondheid be
sloten met ingang van Vrijdag 16 Septem
ber a s. de bewaarscholen en de scholen voor
gewoon lager onderwijs in deze gemeente,
die in verband met de voorgekomen geval
len van kinderverlamming aanvankelijk
tot 19 September a.s. waren gesloten, weder-
te openen. De leerlingen uit Alfen
a. d. Rijn en Waddinxveen zullen pas
tot genoemde scholen worden toegelaten,
wanneer ook In die gemeenten de scholen
■eer geopend zullen zijn.
De feestelijkheden, die in verband met het
40-jarig regeeringsjubileum van H. M.
Koningin waren georganiseerd en eveneens
waren uitgesteld, zullen nu op 20 en 21
tember a.s. worden gehouden.
Sedert 23 Augustus j.l. hebben zich te
Boskoop geen gevallen van kinderverlam
ming voorgedaan.
Scholen nog gesloten
WADDINXVEEN, 16 September. In over
leg met den inspecteur voor de Volksgezond
heid blijven op last van den Burgemeester
de scholen in deze gemeente voorloopig ge
sloten. Gedurende de laatste 4 dagen zijn
gelukkig geen nieuwe aangiften van kinder
verlamming geschied. Men deelde ons mede,
dat de meeste patiëntjes het goed maken.
Geval te Bodegraven?
BODEGRAVEN, 16 September. Hoewel het
nog niet met zekerheid kon worden vastge
steld, schijnt zich in de buurtschap de Meye
een geval van kinderverlamming te hebben
voorgedaan bij een kind van 8 maanden,
ten huize van den heer W. H. Het kind is
reeds naar het ziekenhuis te Leiden overge
bracht De Chr. school in deze buurtschap
is in verband met mogelijke verdere uitbrei
ding
A. W. ROELOFS SCHORTENINOUSTRIE GEMERT
Kleurecht
Waschecht
Het betere
genre schort
Bij alle goede manufacturenzaken
VOORNAAMSTE NIEUWS
Dit Nummer bestaat uit VIER bladen
De Britsche premier Chamberlain J
keert heden naar Londen terugmor- J
gen of volgende week nieuwe bespre- I
kingen met Hitler.
Uit het Sudetenland trekken hondern
den vluchtelingen hetzij naar Duitschland
of naar Praag.
Geruchten houden aan over tal vaA
nieuwe Sudeten-incidenten.
De Rotterdamsche Havendag: Dr H«
Colijn houdt een rede over het intematio-*
nale handelsverkeer.
Gister heeft de Ned. Chr. Bond vaif
Verzekerings-agenten en Ziekenfonds-*
boden te Haarlem de algemeene vergade-i
ring gehouden.
In België is een Nederlands9he autol
verongelukt, waarbij één persoon is ge-i
dood en één gewond
Het mond- en klauwzeer breidt zich
Zuid-Holland nog uit.
De Nederlandsche Heide Maatschappij
heeft heden te Rotterdam de algemeene
vergadering gehouden.
De nieuwe overeenkomst inzake het
betalingsverkeer tusschen Nederland eö
Duitschland.
Aan de Theol. School te Apeldoorn
heeft Prof. P. J. M. de Bruin afscheid
genomen; Prof. L. H. v. d. Meiden heefij
de inaugureele rede gehouden.
met BONT
D E G ROOT
D0NKERSTEEG 1 - TELEFOON 706
PERZISCHE TAPIJTEN
's-GRAVENHAGE, NOORDEINDE 140C
EenOostersch kleedgeeft
charme aan de omgeving
VALKENBURG (L.)
Hotel Franssen
Bondshotel A.N.W.B.K.N.A.O. I
80 kamers, koud en warm stroom end water»
Lift. Centrale verwarming. Eigen garage
gratia. Pensionprijg f 3.50 tot L—%
Van en Voor De Vrouw
In dit nummer zal men nu aantreffen
Onze Nieuwe Vrouwenpagina B.
Gelijk wij reeds mededeelden zit bij ons de bedoeling voor. uitzonde
ringen daargelaten, per week twee pagina's te geven voer onze
vrouwelijke lezers. Dit wil niet zeggen, dat de mannen er geen blik in
mogen slaan. Integendeel, men kan den vrouwen en meisjes geen grooter
genoegen doen. dan door belangstelling te toonen voor haar werk en
streven. Doch Vrouwenpagina's zijn toch in de eerste plaats bedoeld
voor de vrouwen en meisjes in de huizen onzer lezers.
De eerste pagina in een bepaalde week zal de letter A dragen, de
tweede de letter B. Moge het regelmatig volgen der aangeboden
lectuur dienen tot nut en genoegen, en. naar wij hopen, ook tot zegen
strekkenwaarschijnlijk ook hier en daar cultureel of geestelijk verheffen.
Door deze uitgave nemen onze bladen ook hiermede de eerste plaats
in temidden van wat op dit gebied in onzen kring wordt aangeboden.
Ons Zondagsblad, Weekblad en Illustratie tegelijk:
onze oorspronkelijke Feuilletons en nu onze Vrouwenpagina,
zij dienen alle om ons blad te maken tot een echt Gezinsblad.
Neemt men daarnaast in aanmerkingdat de leesprijs van ons blad
v eel la g e r is, dan elders wordt gevraagd voor dagbladlectuur van
ongeveer gelijken omvang, dan wagen wij het de hoop uit te spreken,
dat ook het op deze wijze aangebodene voor vele lezers aanleiding
moge zijnons blad steeds meer ingang te doen vinden in de huizen
van familie en kennissen.
Hoe grooter het verspreidingsgebied, hoe meer steeds opnieuw ten koste
kan worden gelegd aan den inhoud onzer courant.
DIRECTIE.
nniniiiniiiiiniiininiiiiiiiiiinnuuniiDiminiiiininainiinmimnimnniuiflainiiininiiianmnnEi
mmmnnniniiiminiiiifimnnninnniniiiUflmnmiimHiiiiiiimmiiiinninmnminimmi