ïkumt GTmtraiu
Voor velen een blijde tijding: Nieuwe abonnés, die zich vanaf
heden abonneeren, ontvangen ons blad tot 1 October GRATIS!
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leidenen Omstreken
A V A N G
atronmiwntsprijü:
Per kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is 235
Franco per post 2.35 4- portokosten
Per week0.18
Voor het Buitenland bij wekelijksche
zending4.50
Bij dagelijksche zending530
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/i Ct
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 38936
DONDERDAG 15 SEPTEMBER 1938 19e Jaargang
gijbertentitprijjeti:
Van 1 tot 5 regels t.17'/»
4 Elke regel meer 022'lt
Ingezonden Mededeelingen
van 1-5 regels 230
Elke regel meer 0.45 -
Vb
Voor het bevragen aan '1 bureau
wordt berekend */Q. 10
No. 6497
Chamberlain
als pacificator
J Dramatisch in hooge mate mag de
.wending heeten, welke de behandeling
yan het Tsjechoslowaaksche vraagstuk
zoo plotseling heeft genomen. Terwijl
.wat zich daar in het land zelf afspeelt
'de laatste vierentwintig uur in feite geen
essentieele wijziging heeft ondergaan,
men kan wel van een toeneming van het
aantal incidenten, docih zeker nauwlijks
van een nieuwe staatkundige binnen-
iandsc'he ontwikkeling spreken, is in
'de positie van hen, die zich als bevrien
de of geïnteresseerde grootmachten met
de troebelen van den Tsjechoslowaak-
sdhen staat bezighouden, een merkwaar
dige verschuiving ontstaan. Deze kan
imen het beste meten aan de zoo onge
wone middelen, welke Groot-Brittannië
thans in het spel gaat brengen, om dat
opnieuw te beheerschen. Het is immers
geen alledaagsdh verschijnsel, dat een
Britsdh premier van vandaag op morgen
een dringend onderhoud aanvraagt met
een staatsman, die zich te zijnen opzich
te in de situatie van antagonist bevindt.
iWïj zouden ons kunnen voorstellen dat
oppervlakkig oordeelende lieden daarin
een capitulatie zouden meenen te mogen
zien, en dat zij in het onderhavige ge-
yal de luchtreis naar Berchtse9gaden op
'één lijn zich zouden denken met den be-
faamden historischen gang naar Canos-
sa. Men doet echter ^oed, dit denkbeeld
.volkomen uit te schakelen. Engeland
.verandert ditmaal uitsluitend van tak-
t i e k; dat zijn premier zulks aandurft,
ondanks dat hij daarbij den schijn tegen
zidh moet hebben, getuigt opnieuw van
de eenvoudige grootheid van den
mensdh Chamberlain, die ook waar het
Italië en Mussolini betrof niet heeft ge
aarzeld, als oudste in ervaring de wijste
te durven zijn.
Engeland heeft tot op heden zijn hou
ding ten opzichte van de nijpende Tsje
chische vraagstukken op een merkwaar
dige manier tot uiting gebracht. Wij zou
den willen zeggen langs den i n d i r e c-
t e n weg, getuige slechts de infonmeele
positie, waarin het lord Runciman te
Praag plaatste. In denzelfden gedachten-
gang paste het, zich over de vraag van
oorlog of vrede niet al te spoedig uit te
spreken, teneinde de partijen, die het
'dichtst bij dit alles zijn betrokken, niet
te beïnvloeden. Van denzelfden geest
getuigt het, dat men naliet, toen de
situatie dreigender begon te worden,
Duitschland formeel en rechtstreeks voor
zijn oorlogsrisico, wat Engelands deel
name betreft, te plaatsen.
Chamberlain was ervan overtuigd,
dat zijn land ditmaal niet in de eerste,
idoch in de tweede, in de reserve-linie
thuis belhoorde. Wat kan hem ebben
genoopt, deze practij'k thans prijs te ge-
.ven, en er het offer van een vermoeien
de reis voor over te hebben, teneinde
met den Führer in persoon voeling te
nemen? Wij meenen, dat het niet louter
'de verhoogde oorlogskansen zija. welke
•hem daartoe hebben genoopt, doch dat
zich thans het Tsiech-'sche vraagstuk
duidelijk in tweeën gaat splits»n, name
lijk aan den eenen kant het recht op
zelfbeschikking der nationale minder
heden, en ter andere 2ijde de positie
van den Tsjeohischen staat als staat
kundig-politiek bolwerk, als strategische,
Versaillaansche schepping.
Het hybridische staatswezen, door
Versailles in het leven geroepen en op
gebouwd rond den Tsjechisch en wensch,
een eigen volksbestaan te mogen leiden,
gaat thans, zoo de teekenen ons niet
sterk bedriegen, uiteenvallen. Men kan
den drang naar een plebisciet, die zich
reeds zoo krachtig begint af te teekenen,
niet op gronden van buitenlandsohen
politieleen aard weerstaan, zonder het
land aan anarchie of burgeroorlog uit te
leveren, en het te maken tot een tweede
Spanje. De ontbinding in zijn voornaam
ste samenstellende deelen van den Tsje-
cho-Slowaakschen staat is volgens veler
meening derhalve aanstaande. Rest den
buitenlandschen diplomaten nog, invloed
op het hoe en het hoeveel uit te oefenen;
Praag zal dit verlies van territoir onge
twijfeld moeten aanvaarden. Doch daar
naast plaatst zich thans als taak der
DE Britsche Minister-President NEVILLE CHAMBER
LAIN heeft gisteren aan HITLER door bemiddeling
van den Britschen ambassadeur te Berlijn de volgende mee-
deeling doen toekomen t
„Met het oog op den
steeds kritieker wordenden
toestand stel ik U voor,
onmiddellijk tot U te komen,
om te trachten een vreed
zame oplossing te vinden»
Ik stel voor per vliegtuig
te komen en ben morgen
gereed om te vertrekken.
U gelieve mij het vroegste
tijdstip, waarop en de plaats
waar gij mij kunt ontvan
gen, mede te deelen. Gij
zoudt mij ten zeerste ver
plichten door een zeer spoe
dig antwoord.
ADOLF HITLER heeft
daarop geantwoord, dat hij
gaarne bereid is, den Brit
schen Minister-President
op 15 September te ont
vangen. Chamberlain werd hedenmiddag op den Obersalz-
berg verwacht.
NEVILLE CHAMBERLAIN
groote Europeesche politiek het redden
uit den strategischen inboedel, wat er
nog te redden is.
De nieuwe Tsjechische staat, zooals
deze zich reeds in veler gedachten be
gint af te teekenen, zal aan de zijde der
nieuwe Duitsche grens zijn strategische
sterkte, zijn bergen- en vestinggordel
missen. Hij dreigt in alle opzichten in
aanzienlijk minder voordeelige positie te
geraken. Wat is meer voor de hand
liggend, dan dat de Britsch-Fransche di
plomatie deze verzwakking van haar
front zal trachten te compenseeren op
andere gebieden, door bijvoorbeeld
eenerzijds eens en voor goed te Berch-
tesgaden te laten vaststellen, wat Hitier
nog meer op zijn verlanglijstje heeift, en
hoeverre men gaan kan met de inwilli
ging daarvan. Verder is het voor de
hand liggend, dat Chamberlain zal wil
len trachten zijn ouden droom eener al-
gemeene Europeesche pacificatie ook
door verdragsbeperkingen op het gebied
der bewapening tot verwerkelijking te
brengen. Kennen wij den man, zijn
karakter en zijn idealen goed, en de
politiek, welke sinds zijn optreden als
premier door hem werd uitgestippeld
laat inderdaad weinig mogelijkheid tot
verkeerde interpretatie, dan zal juist dit
ideaal van een vernieuwden en verbree-
den vrede, meer dan eenig ander denk
beeld of plan, hem ertoe hebben kunnen
nopen, zijn tent te verlaten, zelfs zijn
vaderland, om langs den hem nog onge-
wonen luchtweg den Obersalzberg op te
zoeken.
De besprekingen, welke aldaar ge
durende deze laatste dagen der week
zullen worden gevoerd, zullen vermoe
delijk niet over vrede of oorlog voor
slechts dit oogenblik, doch voor een heel
brok toekomst, beslissend zijn.
SEINPOST-BERICHT
OAFE-REST. SEINPOST SCHEVENINGEN
bekend om zijn schitterende terrassen aan
zee, opende zijn nieuw, geheel modern
ingericht restaurant. Onze voortreffelijke
huiskapel verzorgt de diner-muziek.
HOTEL
„HOF VAN HOLLAND"
HILVERSUM
Telefoon 6113
LUNCH 1.25 DINER 1.75
UITGEBREIDE KOFFIETAFEL 1.00
ZALEN VOOR KLEINE EN GROOTE
GEZELSCHAPPEN TOT 300 PERSONEN
Nieuwe burgemeester van
Den Bommel
Bij Koninklijk Besluit van 13 September
1938 is tot Burgemeester van Den Bom
mel benoemd de heer L. G. L. Lemkes.
De heer Lemkes werd op 27 Juli 1903 te
Dordrecht geboren en begon, na de H.B.S.
Idaar bezocht te hebben, zijn ambtelijke
loopbaan als ambtenaar op de af deeling
Burgerlijke Stand op de gemeentesecretarie
i Dordrecht. Op zijn verzoek werd hy
1 November 1924 op de gemeentesecre
tarie van Hendrik Ido Ambacht als volon
tair geplaatst. Na aldaar eenige jaren werk
te zijn geweest, werd de heer Lemkes
met ingang van 1 November 1928 tot amb
tenaar in tijdelijken dienst der gemeente
Den Bommel benoemd.
Al heel spoedig, nl. op 1 October 1929,
volgde zijn aanstelling tot ambtenaar in
vasten dienst en op 1 April 1933 werd hij
door den gemeenteraad van den Bommel
tot gemeentesecretaris benoemd.
Thans is hierop gevolgd de benoeming
tot burgemeester, zoodat de betrekkingen
van burgemeester en secretaris, evenals
voorheen, weder in één persoon zijn ver-
eenigd.
De heer Lemkes behoort tot de Neder-
landsch Hervormde Kerk en is lid van de
Christelijk-historische Unie.
Geheimzinnig auto-ongeluk
te Limmen
LIMMEN, 15 Seiptember. Op den pro
vincialen weg alhier is een ernstig auto-on
geluk gebeurd. Men vond op dezen weg on
der de gemeente Limanen een ernstig be
schadigde personenauto. De bestuurder, die
alleen in den wagen zat, was ernstig ge
wond. Met een passeerende ziekenauto werd
de man in bewusteloozen toestand naar het
ziekenhuis te Wormerveer overgebracht,
waar hij eenige uren later is overleden.
Het slachtoffer bleek te zijn de 26-jarige
gehuwde H. M o e n uit Amsterdam.
Men weet nog niet, hoe het ongeluk is
ontstaan. Vermoed wordt, dal de bestuurder
tegen een steenen paal of in een grindhoop
is gereden.
Motorschip gezonken
te Capelle a. d. IJssel
CAPELLE AAN DEN. IJSSEL, 16 Sept.
Gisteravond is de uit sintels bestaande la
ding van het 40-tons groote motorschip „V'o-
lenta" van schipper Snoey te Capelle aan
den IJssel gaan schuiven, waardoor het
schip kapseisde voor de scheepswerf der fa.
A. Vuyk en Zn. in den Hollandschen IJssel
zonk.
Aan boord bevonden zich de knecht en een
zoon van den schipper. De knecht wist zich
7,\vemmenüe te reddeh, de zoon van den
schipper evenwel, die de zwemkunst niet
machtig was, kon slechts met de grootste
moeite worden gered.
Het schip is van een boei voorzien. Voor
de scheepvaart bestaat er geen gevaar. Van
daag zou men het bergingswerk ter hand ne
men.
DE „NIPPON"
De opvarenden te Vlissingen
Drie uur in de sloepen bij nacht
VLISSINGEN, 15 September. De be
manning van het Zweedsche m.s. „Nip
pon" is hier gistermiddag door de Belgi
sche sleepboot „Goliath" aan wal ge
bracht. De opvarenden telden 45 perso
nen, onder wie dé vrouw van den kapi
tein en drie Duitsche
De nieuwe Burgemeester
van Wassenaar
Dr S. F. A. C. M. Baron van Wijnbergen
De Burgemeester van Lisse, dr S. F. A.
C. M. baron van Wijnbergen, is met in
gang van 1 October a.s^ benoemd tot Bur
gemeester der Gemeente Wassenaar.
De kapitein, de heer Boril, noch een zijner
officieren wénschten een enkele mededee-
ling te doen. Van een lid van de bemanning
vernamen wij, dat de „Nippon" 's nachts te
ongeveer twaalf uur door het Fransche s.s.
„Aisne" midscheeps aan bakboordzijde is
aangevaren. Een groot gat ontstond, waar
door hét water onmiddellijk binnenstroom
de. Het grootste deel der bemanning lag ter
kooi en schrok hevig op. Het water stond
onmiddellijk in de verblijven, zoodat allen
niet anders konden redden dan him lijfgoe
deren, waarop zij naar het dek snelden.
Dank zij het .kalme optreden van den ka
pitein cn de officieren ontstond geen paniek.
Terwijl het schip zinkende was, werden in
koortsachtige haast de beide sloepen gestre
ken, waarin alle opvarenden plaats namen,
Ofschoon het Fransche s.s. „Aisne", dat in
de nabijheid was gebleven, eveneens een
reddingsloep uitzette, behoefde deze geen
dienst te doen.
Na ongeveer drie uur in de sloepen te heb
ben rondgedreven- waarbij men moest aan
zien dat de „Nippon" in de diepte verdween,
werd een sloep opgepikt door een Belgische
Visschersboot en naar Zeebrugge gebracht.
Korten tijd later werd ook de andere sloep
door de „Goliath" opgepikt
Er zullen bergingspogingen worden gedaan
Wij vernemen dat er nog eenige hoop be
staat tot het geheel of gedeeltelijk bergen
van schip en lading, welke uit ongeveer
9000 ton stukgoed bestaat. De bergingspogin
gen zullen worden gedaan door de firma L.
Smit en Co., in samenwerking met de Union
de Remorquage et de Sauvetage te Antwer
pen.
De bergingssleepbooten „Zwarte Zee" en
.Goliath" zijn gistermiddag wederom van
Vlissingen naar het gezonken schip uitgeva
ren. De geredde bemanning van de Nippon
zou hoogstwaarschijnlijk vandaag van Vlis
singen naar Rotterdam vertrekken.
Bij het keeren van het getij heeft de Nip
pon zich iets opgericht, waardoor het boven-
sohip vlakker is komen te liggen. De boven
dekken waren bij laag water zichtbaar.
De nieuwe burgemeester
van Ooltgensplaat
De heer C. Slobbe benoemd
Met ingang van 1 October is tot burge
meester van Ooltgensplaat benoemd
de heer C. Slobbe, thans secretaris der ge
meente Haastrecht en Vlist
De heer Slobbe is Rotterdammer van ge
boorte. Op 30 Juni 1902 aanschouwde hij in
de Maasstad het levenslicht Zijn loopbaan
begon hij als ambtenaar ter secretarie van
Capelle a. d. IJsel. Vervolgens kwam de
heer Slobbe, op 1 Februari 1930, op de af-
deeling Financieën van de Provinciale
Dr Sweder Ferdinandus Antonius Cane-
sius Maria van Wijnbergen werd 16 Dec.
1897 te Eindhoven geboren en is zoon
van den in diplomatieke kringen bekenden
Baron Mr A. van Wijnbergen te Utrecht.
Burgemeester van Wijnbergen ontving
zijn opleiding aan het Gymnasium te Kat
wijk en studeerde daarna verder te Rome,
alwaar hij den graad verwierf van Doctor
in de Heilige Godgeleerdheid.
Na zijn studie volbracht te hebben, werd
hij in 1928 benoemd tot volontair ter ge
meente-secretarie te Jutphaas. In 192£
volgde zijn benoeming tot Burgemeester
der Gemeente Waal re (N.-Br.). In deze
gemeente heeft hij met vrucht mogen
beiden en zijn onder zijn bestuur verschei
dene groote werken tot stand gekomen.
In 1931 werd Baron van Wijnbergen be
noemd tot Burgemeester der Gemeente
Lisse. Het was toen reeds crisis-tijd en
zijn positie was niet gemakkelijk te
men. Mede onder zijn leiding kwam het
uitbreidingsplan dezer Gemeente tot stand.
Zuinig beleid noopte tot de grootst moge
lijke zuinigheid, waardoor moest worden
afgezien van de uitvoering van verschil
lende groote werken, die op het program
ma staan. Het is mede aan het voorzichtig
beleid van den Burgemeester te danken,
dan de Gemeente Lisse nog steeds niet tot
de „noodlijdende" gemeenten behoort en de
Gemeente het heden ook nog zonder eenige
Rijksbijdrage kan stellen, zoodat de finan
ti eele zelfstandigheid kon worden behouden
VOORNAAMSTE NIEUWS
Dit Nummer bestaat uit DRIE bladert
De Britsche minister-president Cham*
beclain reist per vliegtuig naar den Ober
salzberg, voor persoonlijke besprekingen
met Adolf Hitler.
Mussolini richt open brief aan lord
Runciman
De Nederlandsche Zondagsschool Ver
eeniging heeft te Enschedé de 72ste jaar*
vergadering gehouden.
Te Limmen ïs een ernstig auto-ongeluK
gebeurd waarbij één persoon is gedood.
Nadere bizonderheden over het zinkeil
van het motorschip „Nippon",
Op reis door Tsjecho-Slowakije II, doof
H. Kruizinga.
De sluiting van de grafkelder der Nas*
au's te Breda.
De steun aan pootaardappelen voor de
oogst-1939.
In 1939 zal In Zurich een internationaal
Chr. Sociaal Congres worden gehouden*
Prof. P. J. M. de Bruin heeft heden*
iddag te Apeldoorn zijn afscheidscollege
gegeven.
De vergadering van de Centrale Diaco*
nale Conferentie der Geref. Kerken te
Rotterdam.
jaar werkzaam bleef. Hierna volgde
benoeming tot secretaris van de gemeente
Haastrecht en Vlist en sinds 1 Juli 193i is
de heer Slobbe in deze gemeente werkzaam.
De nieuwbenoemde burgemeester van
Ooltgensplaat is lid van de A. R. Partij en
lidmaat van de Geref. Kerk.
De waarnemend
Commissaris der
Koningin in de
provincie Zuid-
Holland, Jhr. Mr
L. E. M. von
Fisenne, heeft
gisteren de nieu
we Hefbrug over
de Gouwe te
Alphen a.d. Rijn
officieel voor het
verkeer openge
steld. De
brug wordt door
het verkeer „ge
nomen".
SCHOENEN
HET BETERE MERK!
DE DORDRECHTSGHE ONDERLINGF
CREDIETVEREENIGING N.V.
DORDRECHT Groenmarkt 64
Anno 1871
B O U W-C R E D I E T E N
EFFECTEN
PALTHE's EXTRA-SERVICE: 6
Japonnen bij PALTHE in behandeling gege
ven voor volledig chemisch reinigen, worden
speciaal op pasvorm gecontroleerd en ver
schoten en verbeten plaatsen gratis chemisch
bijgeverfd. Bij verfjaponnen worden alle
naden op speciale wijze omnaaid ter voor
koming van uitrafelen der stof. i
PALTHE
Smeer-apparaat uit elkaar
gesprongen
Jongeman om het leven gekomen
BARNEVELD, 15 September. In de
garage der firma van Vereendaal te
Barneveld is e2n smeer-apparaat onder
luchtdruk uit elkaar gevlogen, waarbij
de 16-jarige bediende Aart van de Poi
zeer ernstig aan het hoofd is gewond.
In den afgeloopen nacht is hij in het
SL Elisabeth-ziekenhuis te Amers
foort aan de verwondingen overleden.
De inspecteur van den Arbeid in het
district Arnhem, die belast is met het toe
zicht op de naleving van de Veiligheidswet,
heeft het toestel, op verzoek van de politie
te Barneveld, onderzocht. Hierbij is niet
gebleken, dat er iets aan mankeerde. Het
ongeval moet te wijten zijn aan te hooge ojh
voering van den luchtdruk. Het apparaat
van dit type is gevaarlijk, zooals den in
specteur reeds enkele malen in de praktijk
is gebleken.
Dr. H. NANN/NO's
Zetpillen tegen Aambeien
werken pijnstillend en genezen in
korten lijd de ontstoken slijmvliezen.
Verkrijgbiir bij alle Apotheker» eo Drogitten
k (I. 1.50 per dooije »«a 12 «tuk».
Pt. R HANKING'» a.m. FtWfek. N V. OEN HAAG.
iiïïiiiiiuniiiinimiiiinnninniiiniiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiinininninïïiiiiiiiiinniiiiiinininiiininiiinimiiïï
in;:imi!iiiiiiiiiiiiinnininiimmiir,minnflmi[iniiiiiiiJMJinnnniiiiiiiiiüiiiiiiiinniiiiiiiiniihimiiiiiiiiiia'i;i;i3ii;i;iiiïï;rjii;iii;r,uiii
ma iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuuiiiiiiiiiiiniiiniiiiiiiiiiniiiiim»
