Zegetocht door den Jordaan
NATIONALE INDUSTRIE
E.M.I. - UTRECHT
(EMU Fabriek .an: Ventilaloren
Groot enthousiasme ondanks
den regen
VRIJDAG 9 SEPTEMBER 1938
TWEEDE BLAD PAG. 5
VOOR NEDERLAND EN N ED ER L A N DSC H-1 N DI E
Nederlandsche vliegtuigen
zijn beter dan
8uitenlandsche vliegtuigen
KOOLHOVEN VLIEGTUIGEN ZIJN NEDERL FABRIKAAT
N.V. KOOLHOVEN VLIEGTUIGEN
WAALHAVEN ROTTERDAM
Willem Smitfi Co's Transformatorenfabriek N.V. Nijmegen
DfNAMODRAAD
LASCHTRANSFORMATOREN
LASCHAUTOMATEN LASCHELECTROOEN
TRANSFORMATOREN
voor elk vermogen en elke spanning.
ELECTRISCHE OVENS
voor warmte-behandeflng
tewa&teiaa van M fttft t.Qeoaie" had Donderdag door HM. 'de Koningin {laats. Een Imposant overzicht. Inzet: HM. verricht 'de plechtigheid.
Kleine Elecfromoloren
De „Oranje" hield „voet bij stuk"
Stapelloop met een uur
vertraging
AMSTERDAM, 8 Sept. Ondanks
een paar hindernissen was het van
daag weer een welgeslaagde dag in
de Eeestweek.
In den Jordaan is de Koningin op
buitengewoon geestdriftige wijze
gehuldigd, ondanks den regen,
's Middags liep de „Oranje" van
stapel, zij het ook pas een uur later
dan men dacht. Om 3 uur gaf H.M.
den vereischten hamerslag, eerst
kwart over vier gleed de reus in het
IJ-
Na het bezoek aan den Stads
schouwburg heeft H.M- de Koningin
de verlichting der stad in oogen-
schouw genomen.
Om 10 uur is de Koningin reeds uitgere
den. ditmaal per auto, om, zooals we gis
teren reeds meldden, het Koloniaal Museum
nogmaals te bezoeken.
Bij dit bezoek bleek opnieuw welk een
warm hart de Vorstin het werk vgn de
Christelijke liefde toedraagt.
Bezoek aan den Jordaan
Om elf uur stonden de Koninklijke rijtui
gen gereed voor den och tendrij toer, waarvan
de rit door den Jordaan de groote attractie
is geworden.
Het was toch ongeveer vijftien jaren gele-
'den, dat de Koningin met de traditie der
Oranjes brak om door de Willemstraat te
rijden. De oorzaak lag in de. onheusche be
jegening, den Koninklijken Stoet toen aange
daan. In de voorafgaande jaren was het
toch al niet meer het oude enthousiasme
als de Koningin bij Haar jaarlijksch bezoek
den Jordaan aandeed. Toen er bij een vol
gende gelegenheid uit de verte gefloten
werd en een baldadige, kwaadwillige groep
projectielen zonder nadere aanduiding naar
Öe volgrijtuigen wierp, was de Koningin
er voor de laatste maal geweest
Sedert zijn er een a>aar malen relletjes in
'den Jordaan voorgekomen, en in Juli 1934
vierde het Communisme er hoogtij en is de
Jordaan een avond en een nacht in handen
Van het gepeupel geweest. De Jordaan was
dus, oordeelde ongeveer een ieder, verlo
ren voor Oranje
Totdat de Jordaner de Jong een poosje
geleden het balletje opwierp om feest te
vieren. En toen het balletje eenmaal aan
het rollen was, probeerden de communis
ten, die zich heer en meester in den Jor
daan waanden, het wel op te vangen, maar
bet rolde iprecies den anderen kant uit.
Het simpele feestcommissietje-de Jong
werd het huldigingscomité van den Jor
daan, omdat de Christelijke Vereeniging
„Tot Heil des Volles" de stichting van den
nobelen Ds Jan de Liefde van ongeveer 90
jaren geleden, zich voor de zaak spande.
Geestdriftige vergaderingen werden gehou
den, de Jordaners zegden van alle kanten
spontaan hun medewerking toe. Uit andere
deelen van stad en land stroomde het geld
toe. want verreweg het grootste deel der be
volking bestaat öf uit steuntrekkers óf ro
zijn verdiensten sterk achteruitgaan. De ar
chitecten Arnold Ingwersen en Kees
van der Bom boden belangeloos hun
hulp aan voor de versiering van de buurr,
en de jongere werkloozen hielpen bereid
willig mee om de versiering tot stand te
brengen, en wie nu, zooals wij deze week
op e«>n avond den Jordaan bezocht, wist
aanvankelijk niet wat hij beleefde.
In feesttooi
Dat. was nu weer de echte, ouderwet-
sche Jordaan: van de Laurierstraat tot
de Driehoekstraat, twintig minuten
gaans, had men de Jordaan in het feest
kleed gestoken: guirlandes, eerepoorten,
kronen, vlaggen in de voornaamste dee
len van de buurt, en tal van huizen
weer getooid met de geliefde Oranje-
En 's avonds was het weer zóó gezel li;
en origineel als het in geen tijden geweest
was. Door de dwarsstraten, langs Prinsen
gracht, Rozengracht, Bloemengracht, W >.s-
tei-^traat, Lindengracht, Willemsstraat en
Palmgracht bewoog zich een dichte menij
die met' bewondering de inderdaad fraa'e
verlichting met den Westertoren als hoofd-
Tusschen de. duizenden wandelaars, de
tallooze kooiplieden, van de buurt, die even
als de vroolijk verlichte winkels hun wa-
r»n aanprezen enverkochten, want er
wordt in deze feestweek geld verdiend in
den Jordaan- Het is goed leven onder Oran
je^ Do sociaal-democratie had eerst de lief
de voor het vorstenhuis-verkild, de com
nisten hadden oproer aangestookt, een
ander met ook dit gevolg, dat het in den
zoo fel levendten Jordaan „een dooie boel"
was geworden.
Dat alles is finaal veranderd.
En nu leefde er nog één wensch onder de
bevolking: n u moest de Koningin nog eens
weer in den Jordaan komen! Welnu, die
wensch is vervuld.
Keeren we na deze uitweiding, die even
wel noodig was om de hulde der Jordaners
aan H.M. de Koningin te verstaan, naar den
Dam terug.
In den regen met een parapluie
DAar hing boven de saamgestroomde
belangstellenden iedereen vond het
uitermate sympathiek, dat H.M. den
Jordaan ging bezoeken een donkere,
dreigende lucht en dat na de mooie
feestdagen van de eerste helft der week
En juist nu!
Blijkbaar wachtte H.M. totdat de regen
bui was overgedreven. Het goot een minuun
of tien, toen werd het weer lichter. Van de
hofrijtuigen, die niet dichte kap waren
voorgereden, ging de kap omlaag. Neen, de
Koningin zou de bevolking niet teleurstel
len. H.M. nam huiselijk een parapluie moe
m stapte in de open koets, weer vergezeld
'an een der hofdames. Groot gejuich steeg
/an den Dam op. Ieder wist te vertellen,
dat de Koningin altijd met een open wagen
reed als Zij in Amsterdam kwam. En de
oude koetsier van ons persrijtuig kon zien
immers heel goed herinneren, dat hij bij dc
heenen van de krant ook op den bok had
gezeten in Maart 1901, toen de pasgetrouw
de Koningin voor den eersten keer met
Prins Hendrik in de hoofdstad kwam en de
jonggehuwden in stroomenden regen, doch
in een open staatsiekoets den langen weg
van Weesperpoortstation tot Paleis hadden
gereden
In het begin ging het goed, maar in dc
Raadhuisstraat begon het opnieuw te rege
nen en niet zuinig ook, e» dat duurde on
geveer den heelen weg voort: door Leid-
schestraat, Vondelstraat. Ie Const. Huyg-
gensstraat, Bilderdijkstraat, langs Naseau-
kade naar de Marnixstraat, aan de grens
van den Jordaan. De belangstelling langs
den weg was er niet minder om. ET
heersehte een opgewekte stemming overal
waar de 6toet langs reed en men de Koning
ill, met de parapluie. opgestoken boven
Haar door een der lakeien, nog hartelijker
toejuichte dan wanneer de zon schijnt. Da
leerlingen van het Geref. Gymnasium ston
den voor het gebouw aan de Keizerstraat
opgesteld, en de verpleegsters van het Ju-
liana-Ziekenhuis aan de Ter Haarstraat be
vonden zich met een oranje transparant
langs den weg.
H.M. de Koningin naderde inmiddels de
Willemsstraat, langs den weg van voorheen
over de Korte Nieuwe Willemsstraat en de
brug over de Lijnbaansgracht.
Buitengewone ontvangst
Was het langs den weg druk, in de Wil
lemsstraat, die toch behoorlijk breed is, kon
er geen muis meer bij. Opgepropt stonden
de menschen op straat, in de dwarsstraten
tien en meer rijen dik. Geen raam was on
bezet. Waar men keek, zag men menschen,
die juichten en wuifden zonder eind en mnt
vlaggetjes zwaaiden.
Een enorm vreugdegeschrei steeg op,
toen de Koningin de Willemsstraat in
reed, heel langzaam, zoodat de men
schen hun genoegen over dit zeer bij
zondere oogenblik eenvoudig niet op,
konden. Heel de Willemsstraat geleek!
een feestzaal.
Zóó heeft de Amsterdamsche Jordaan
het aan zijn Koningin goed gemaakt
wat de buurt jaren terug had bedorven.
Het enthousiasme kende geen grenzen
als de vriendelijk lachende en minzaam
naar alle kanten wuivende en groetende
Koningin de geestdrift der Jordaners be
antwoordde. Gelukkig regende het niet, zoo
dat zelfs de parapluie niet hinderde, die
trouwens toch naar beneden zou zijn ge-
Vóór het gebouw van „Tot Heil des Volks"
stond de kranige feestcommissie met den
heer Stroethoff aan het hoofd, opge
steld: honderden kinderen zongen onder
het voorbijstappen van den stoet dappe'
het Wilhelmus, precies als vroeger, toen de
Koningin stil hield en er naar luisterde,
om dan met eenige hartelijke woorden op de
huldespeech van een Jordaankoning te r?a
geeren. Nu gebeurde dat niet. want de stoet
der Koningin rijdt tot nu toe steeds onafge
broken door. Maar hoeveel grooteren en
kleineren elkaar na afloop vertelden, dat de
Links:
De Koninklijke sloep
meert aan de werf van
de Ncderl. Scheeps
bouwmaatschappij,
terwijl de bemanning
de riemen presenteert.
Re c hts
De begroeting van
H. M. de Koningin
met H. K. H. Prinses
Juliana en Z. K. H.
Prins Bernhard bij
aankomst aan de werf
van de Ned. Scheeps
bouw Mij voor de te
waterlating van de
„Oranje",
Koningin juist hen had toegelachen, is niet
te tellen.
Door de niet minder volle Oranjestraat,
langs Haarlemmerdijk en -straat bereikte
de druipende stoet weldra het Paleis.
Stapelloop met vertraging
's Mi<Jdags had men met een tweede hin
dernis te kampen, die niet zoo eenvoudig
was te overwinnen. De „Oranje" had blijk
baar watervrees en wilde de helling niet
verlaten!
Nadat tegen drie uur de Koningin met
Prinses Juliana en Prins Bernhard was aan
gekomen en voorgesteld aan verschillende
personen, hebben de heeren J. F. van Hen
gel, directeur van de „Nederland" en D.
Goedkoop, directeur van de N.S.M., Hare
Majesteit toegesproken. De Koningin heeft
met enkele woorden deze redevoeringen be
antwoord. om daarna met den ivoren hamer
op het zilveren bijltje te slaan, onder grooto
spanning van alle aanwezigen.
Alles verliep aanvankelijk naar wensch:
de champagneflesch slceg tegen het schip,
het op het zilveren bijltje corrèspondeeren-.
de gewicht viel omlaag, de klink werd weg
geslagen maar de „Oranje" bewoog
Het was een vreemde gewaarwording
dat het schip onbewegelijk bleef zitten
op de helling, terwijl de ruim 20.000 toe
schouwers toch ieder oogenblik het ef
fect van den hamerslag verwachtten.
Aan dien hamerslag lag het niet, even
min aan de bewegingen die er op volgden,
doch het schip bleef waar het was: op
helling, waar het juist nu langzaam eerst,
daarna sneller had moeten afloopen.Een
pijnlijke situatie ontstond hierdoor, maar
er was het moment niets aan te doen. Met
man en macht ploeterden ingenieurs en
werklieden om de „Oranje", die het „Je
maintiendrai" op een zeer ongeschikt
oof?énblik in toepassing bracht, tot andere
gedachten te brengen.
De directeur van de Ned. Scheepsbouw-
Maatschappij. de heer D. Goedkoop Dzn.
legde H.M uit welke vermoedelijke oorza
ken den directen stapelloop verhinderden.
Inmiddels werden op het Koninklijk pavil
joen ververschingen rondgediend. Het tal
rijke nubliek begon zich te schikken in het
geval. De directeur begaf zich eenige malen
naar de zwoegende arbeidslieden om te zien
hoe het er bij stond, maar nog altijd lag
Amsterdams grootste schip dat precies
in het stadion past, van boven af gemeten
onbewegelijk. Een paar maal gaf de Ko
ningin teekenen van vertrek en toch bleef
Zij wachten.
Eindelijk tegen kwart over vier, toen H.
M. inderdaad aanstalten maakte om heen
te gaan kwam de zoo lang verbeide bewe
ging in de boot
Onder oorverdoovend gejuich gleed de
„Oranje" verder en verder, totdat het ach
terschip het water raakte en toen liep de
boot onder het geloei van fluiten en sirenes,
die het „Wilhelmus" overstemden, zijn ele
ment in. Het was dan toch gebeurd en H.M.
gaf Haar voldoening er over te kennen het
:chouwspel nog te hebben kunnen gade-
Vlootrevue
De Koningin, die vergezeld was van
Prinses Juliana en Prins Bernhard, nam nu
afscheid van directie en commissarissen
der maatschappij en nam weer plaats in de
Koningssloep.
Evenals bij de heenvaart, dreunden bij
den terugtocht de saluutschoten over het Y.
Langs de gepavo^seerde oorlogsschepen
tal van versierde jachten voer de sloep
naar den overkant, terwijl de Koningin
deze hulde op het wijde water in ontvangst
nam.
Na aankomst aan de De Ruyterkade reed
de Koninklijke Familie terug naar het Pa
leis. Op de werf en langs den weg hebber*
duizenden blijk .gegeven van bun ver»
knochtheid aan Oranje.
Gala-uitvoering in den Stadsschouwburg
Vanavond was de korte weg tusschen het
Paleis en den Stadsschouwburg dicht om
zoomd met feestgangers, die, alvorens hun;
blikken te vergasten aan de versierde stad
en de zoo welgeslaagde verlichting, de Ko-»
ninklijke Familie op haar rit naar de gala
voorstelling m den Stadsschouwburg ecnl
hartelijken groet wilden brengen.
Om kwart over acht naderde de Konin
klijke auto. voorafgegaan door den hoofd
commissaris en burgemeester de Vlugt in'
ambtsgewaad en gevolgd door leden van do
hofhouding.
Aan den ingang van den Schouwburg
werden de vorstelijke personen ontvangen
door de leden van het uitvoerend Conv'tó
der huldigingsoommissie 1938.
Jubileumtelegrammen aan
H.M. de Koningin
Verlenging gelegenheid tot verzending
De gelegenheid om op een speciaal daar
voor vervaardigd luxe-telegram-formulier
een gelukwensch aan H.M. de Koningin to
zenden is mede met het oog op de fees
telijkheden te Amsterdam verlengd tot
en met Zaterdag, 10 September a.s.
De Jordaan te Amsterdam werd Donderdag vereerd met het bezoek van H M. de
Koningin. De stoet passeert de Willemstraat.
