DE ELZENBE
tT AKKERTJE;
VAN KRANTENJONGEN TOT UITVINDER
DINSDAG 6 SEPTEMBER 1938
EERSTE BLAD PAG. 2
'RONDBLIK
EEN DEFINITIEF PLAN
In wijde kringen is ongetwijfeld onrust
gewekt door de mededeel ing, dat de verloven
(van het Fransche leger waren ingetrokken,
jen dat de bijzondere troepen-contingenten,
..welke tot de zoogenaamde Maginot-linie- be
ll ïooren, dat is de Fransche versterkingslijn
langs de Duitsche grens, zijn opgeroepen.
Men zag dit aan voor een symptoom, dat
er internationaal iets broeide, en zulks zeker
niet geheel ten onrechte. Door sommigen
werd ^e Fransche waakzaamheid in ver
band gebracht, hetzij met den partijdag der
N.S.D.A.P. te Neurenberg, hetzij met Duit
sche troepenconcentraties, waaromtrent
eveneens geruchten worden vernomen. Zon
der dezen samenhang te willen ontkennen,
meonen wij toch, dat men de zaak (heter uit
een anderen gezichtshoek zal kunnen b «zien,
namelijk door do vraag te steilen, wat er in
Praag, hetwelk momenteel het scharnier
punt van alle internationale actie is, kan
zijn voorgevallen.
De persberichten dienaangaande laten ons
niet lang in het duister. In de Tsjecho-Slo-
iwaaksche hoofdstad heeft een zeer langdu
rige minister-bijeenkomst plaats gehad, ge
presideerd door Benesj zelf, het hoofd der
republiek. Men heeft zich uitenterna bera
den over nieuwe voorslagen, welke men aan
Henlein en de zijnen zou doen, en zich ervan
rekenschap gegeven, dat na de besprekingen
tusschen Henlein en Hitier. waarvan ook
Runciman op de hoogte is gebracht, het
thans tijd werd voor de republiek, om pre
cies te zeggen, waar het op staat Een offi
cieel communiqué heeft dan ook aangekon
digd, dat men het in den krir der ministers
is eens geworden over nieuwe voorslagen
aan rle Sudeten-Duitschers, welke als het
laatste woord moeten worden beschouwd;
rij zijn definitief.
Men geeft zich zeker niet over aan vage
bespiegelingen zoo men van meening is, dat
•juist deze laatste uitdrukking de geesten ge
agiteerd heeft gemaakt. Zij duidt een be
slissing aan, waarvan ieder den ernst moet
gevoelen. In zijn verbeelding ziet men de
gewapende machten der mogendheden te
genover olkander staan; er is onderhandeld
als tusschen twee „slagorden". Nu is het
laatste woord gevallen. Wat wonder dat de
spanning zich vergroot en samentrekt in de
ivraag: „Zal het oorlog zijn of vrede?" In
zulk een tijdsgewricht neemt men bij voor
baat de laatste maatregelen, welke bij een
ongunstigen uitslag noodwendig kunnen
zijn. De huidige toestand is derhalve inder
daad critiek. Nu meer dan ooit zal een ge-
loovig mensch onder den indruk komen van
het besef, dat er Eén is, die koningen en
vorsten gebiedt, en zal hij den uitslag aan
Hem durven overlaten.
Er zijn ook ruimschoots hoopgevende din
gen op te merken. Naar Reuter seint, zouden
de nieuwe Praapsche voorstellen bijna in
alles een inwilliging van Henleins eischcn
beteekenen. gelijk hij deze destijds in een
rede te Karlsbad in een achttal punten
lieeft samengevat. Reuter is gemeenlijk zeer
'goed ingelicht, en is dit ook thans het ge
val, dan mogen wij gegronde hoop koesteren,
dat beide partijen elkander zullen vinden.
Verder dient in het oog te worden gehou
den, dat geen der betrokkenen oorlog wil,
omdat het (besef in onze dagen levendig is,
dat met de wapenen geen voordeelen zijn te
winnen. Bovendien gevoelt men zich niet
gereed voor een krachtmeting; men weet
dat het militaire apparaat nog niet volledig
is uitgebouwd en dat er kansen overblijven
;iop zeer onaangename verrassingen.
Tenslotte trekt de aandacht, dat de missie
Runciman in Praag van logie6 is veranderd,
,en thans haar tenten heeft opgeslagen in de
gebouwen der Britsche ambassade. Vreest
j men een terugslag der volksopinie op voor
stellen, die verder gaan in Duitsche rich
ting, dan met de nationale aspiraties over
een te brengen is, of geschiedde zulks een
voudig om betere verbindingen te kunnen
i,onderhouden met het Foreign Office? Hoe
ll bet zij, een beslissing staat thans voor de
'deur; moge zij uitvallen ten gunste van den
{.wede!
TRANSPORT
VERZEKERING
MaaUcftappif - Sneek
De Rijkspartijdag te Neurenberg
Dietrich ontvangt de pers
'Adolf Hitler is gisterochtend te Neu
renberg aangekomen voor het bijwonen van
,jden Rijkspartijdag der N.S.D.A.P. Het con
gres staat ditmaal in het teeken van het
JGroot-Duitsche Rijk, gelijk dr Dietrich
aan de vertegenwoordigers der pers mede
deelde. Dietrich besprak verder de natio-
;naal-socialistische staatsidee, die, naar hij
,zeide, op nationaal en sociaal gebied voor
het Duitsche volk problemen heeft opge
lost, naar welker oplossing eeuwen lang
.vergeefs gestreefd is.
De partijdag werd geopend met de ge
bruikelijke plechtige ontvangst van Hitier
op het stadhuis, alwaar de eerste burge
meester L i e b 1 een welkomstrede uit
sprak. De Führer beantwoordde hem met
pen rede, welke als volgt eindigde:
„Thans is Neurenberg de steen geworden
Uitdrukking van Duitsche kracht en groot-
beid in het nieuwe Duitsche rijk."
Praag heeft thans
definitief program
Henleins eischen bijna volkomen
ingewilligd
Gistemamiddag om vijf uur is te
Praag de ministerraad in een buitenge
wone vergadering bijeengekomen, gepre-
s'deerd door Benesj. Men verwachtte
van dezen ministerraad na de bespre
king van Henlein met Hitier, belangrijke
besluiten. Gisteravond om. acht uur duur
de de vergadering nog voort. In de krin
gen van de vergadering werd toen mede
gedeeld. dat belangrijke vorderingen ge
maakt waren.
In een kort communiqué, dat later op
den avond is uitgegeven, wordt medege
deeld, dat de ministerraad een definitief
programma heeft opgesteld, dat zonder
verwijl ter kennis van de Sudeten Duit-
schers zal worden gebracht
Reuter vernam gisteravond van gezag
hebbende zijde te Praag nog, dat het
nieuwe Tsjechische plan vrijwel volledig
tegemoet komt aan de acht eischen,
welke Henlein te Karlsbad heeft gefor
muleerd.
In officieele kringen te Praag geeft
men er zich rekenschap van, dat de alge-
meene toestand zoo kritiek is, dat Tsje-
cho-Slowakije een bijdrage moet leveren
tot de zaak des vredes, zelfs als zulks
zware offers meebrengt.
Volgens Havas is het regeeringscommuni
qué van zeer groote beteekenis. De nieuwe,
door de regeering uitgewerkte voorstellen,
welke aan de Sudeten-Duitsche partij zullen
worden voorgelegd, worden daarin immers
als definitief aangeduid. Dit is een
groot woord aan den vooravond van Neuren
berg. Aangezien de voorstellen definitief
worden genoemd, kan men aannemen, dat
ook Runciman meent, dat de regeering
te Praag bij haar concessies niet verder kan
gaan.
Onder deze omstandigheden is het van
belang te weten, of de Sudeten-Duitschers,
wien deze voorstellen zeer zeker bij de ge
heime besprekingen der laatste dagen zijn
medegedeeld, het er mede eens zijn.
Indien dat het geval is, staat men voor
een regeling.
Indien dat niet het geval is, staat men
voor een kwestie van geweld.
De aanwijzingen, welke men hier en daar
verkrijgt, geven neiging tot de gedachte, dat
de eerste .onderstelling goed is. Onder den
druk van Engeland zouden de Tsjechen dus
hebben toegegeven.
Men heeft dienaangaande nog geen enkele
bijzonderheid, doch de beginselvastheid,
door verschillende Sudeten-Duitsche leiders
uitgesproken, laat te dezen opzichte geen
twijfel. De Sudeten hebben verklaard niets
van hun te Karlsbad opgesomde eischen te
laten vallen.
De Ministerraad te Praag heeft ongeveer
vier uren geduurd. Men verwacht, dat
nieuwe onderhandelingen zullen worden ge
voerd. Overmorgen is dan een definitief com
muniqué te verwachten.
Opstandige beweging in Chili
Berichten uit Chili melden, dat de staat
van beleg in de stad Santiago (Chili) is
afgekondigd. In de straten wordt geschoten
Nader wordt gemeld, dat de proclamatie,
waarin de staat van beleg te Santiago de
Chili werd afgekondigd, is opgesteld in een
spoedvergadering van president Alessandri
en zijn ministers. Militaire politie heeft in
de geheele stad de strategische punten be
zet. Zij belegert het gebouw der arbeiders
verzekeringsbank, gelegen tegenover den
zetel der regeering. De employé's hebben
vanuit de ramen geschoten en bommen ge
worpen. Een aantal studenten heeft zich in
de universiteit opgesloten en de politie be
legert de universiteit. De electrische stroom
is door onbekenden doorgesneden. Op vele
plaatsen is het verkeer stilgelegd.
Zware sneeuwval in de
Pyreneeën
Een harde winter verwacht
De eerste zware sneeuwval heeft in de
Pyreneeën plaats gehad. De lange berg
keten is thans glinsterend wit. Sinds vele
jaren is er zoo vroeg nog geen sneeuw ge
vallen.
De bergbewoners zeggen, dat een over
vloed van herfstcrocussen op de hooggele
gen weiden een teeken is, dat een lange en
harde winter te wachten is.
RAADSVERKIEZINGEN IN BELGIË
Op 9 October a.s. zullen in de 2671 Bel
gische gemeenten gemeenteraadsverkiezin
gen gehouden worden. Er zijn 5.404.271 kie
zers, van wie 2.621.451 mannen en 2.782.820
vrouwen, opgeroepen.
GEESTELIJKE
HERWAPENING
Dr Buchman te Interlaken
Op de openingszitting van de. Wereldbij
eenkomst voor geestelijke herwapening der
volkeren te Interlaken, heeft Dr. Buchman,
de grondlegger van de Oxfordigroep, een too
spraak gehouden, waaraan wij enkele zin
sneden ontleenen. Dr. Buchman wekte op tot
hot srlieppen van zulk een geest door goiioe.
Europa, dat de volken, zell's in tijden van
beslissende besluiten, „eigensclianpon ter be
schikking hebben, welke ver uitgaan boven
die mensohelijke wijsheid, die ons in nel
verleden zoo dikwijls in dsn steek hee t ge
laten. Wij moeten schijnbaar onmogelijke en
uit monschelijk oogpunt beschouwd, hope-
looze toestanden overbruggen. Wij moeten
rechtvaardigheid betrachten, waardoor een
ieder niet alleen zijn moeilijkheden ziet,
maar ook de moeilijkheden van anderen.
Wij moeten dit antwoord vinden, dat vol
doening en zekerheid aan allen zal geven,
een antwoord dat uitgaat boven partijen, bo
ven klasse en bo\cn volkeren".
Om dit antwoord te geven, moeten wij,
aldus de spreker, een geheel nieuw peil van
denken, willen en kunnen bereiken. Het
doel van de Oxfordgroep sedert den laatsten
oorlog is geweest, een geheel nieuw ontwerp
van staatsmanschap en een geheel nieuw
peil van verantwoordelijk denken te geven.
Deze eigenschappen worden alleen gegeven
aan mensehen, die onder Gods leiding leven,
die veranderd zijn door dagelijksch contact
met God en door dagelijksche gehoorzaam
heid aan God. Het doel van de groep is, de
wereld opnieuw op te bouwen en dio maat
staven te verschaffen, waarnaar men kan
leven en waarvan de aanvaarding in steeds
toenemende mate bewezen heeft, dat zij
bruikbaar zijn en overal in alle omstandig
heden nageleefd kunnen worden.
Van die verandering van de harten der
menschen stelt Dr Buchman zich voor „een
opkomend getij van absolute eerlijkheid en
absolute onzelfzuchtigheid in ieder land.
Wat voor uitwerking zou dat hebben? Wat
zou het beteekenen voor het peil der belas
tingen? Voor onze schulden? Voor onze
spaanpenningen en beleggingen? Voor onze
arbeidsmogelijkheden? Een vloedgolf van
absolute onzelfzuchtigheid in alle land.
zou het einde van oorlog beteekenen. Er is
voldoende in de wereld voor ieders behoef
te, maar niet voldoende voor ieders heb
zucht. Zedelijk herstel schept geen crisis,
maar vertrouwen en eenheid op ieder ter
rein des levens. Dit begint zoodra iedereen
zijn eigen fouten erkent in plaats van de
fouten van anderen in het licht te stelhsii.
Als geestelijke herwapening werkelijkheid
wordt, dan behoeft het handhaven van pres
tige geen rol meer te spelen in de politiek
van een land. Dan vindt ieder land zijn
prestige in zijn nieuwe opdracht tot het
aanvaarden van nieuwe verantwoordelijk
held".
Ten slotte deed spr. uitkomen, dat er een
afdoend plan moet zijn voor de ziekten van
de wereld „en als God werkelijk een plan
heeft, dan heeft Hij ook door Hem voorbe
reide instrumenten. We hebben de groote
krachtbronnen van Gods scheppend denken
nog niet aangehoord. God heeft een plan en
de vereenigde moreele en geestelijke kracht
van de volkeren kunnen dat Plan vinden.
Wij kunnen, wij moeten en wij zullen een
zedelijke en geestelijke kracht voortbrengen,
die machtig genoeg is om de wereld te ver
nieuwen".
De tweede taifoen in Japan
Heeft niet veel schade aangericht
Een tweede taifoen, welke Japan heeft
geteisterd, is volgens Domei, over de Ja
pansche zee verdwenen, na tusschen Kobe
en Okagana over Centraal Japan te zijn
getrokken zonder veel schade aan te rich
ten.
De groolste verwoestingen zijn aange
richt op het eiland Sjikokoe, vooral in de
prefectuur Tokoesjima, waar vijf personen
werden gedood en 3 gewond, terwijl nog 7
personen worden vermist.
Aeht-en-dertig huizen zijn ingestort, drie
weggespoeld en 577 onder water gezet.
Bovendien zijn zes bruggen weggeslagen
en acht dijken vernield.
In de prefectuur Kagawa worden in
totaal elf personen vermist, meest vis-
schers. Vijf huizen zijn er weggespoeld en
500 onder water gezet.
In rle laaggelegen gedeelten van Osaka
zijn circa duizend huizen overstroomd door
een vloedgolf, welke verscheidene rivieren
in de stad plotseling snel deed stijgen.
Overigens werd in Osaka geen schade aan
gericht.
Kobe is eveneens van ernstige schade
gespaard gebleven.
Weer een Chineesch lijnvliegtuig
in de knel
Een Chineesch passagiersvliegtuig, op
weg van Hongkong naar Joennan, is aan
de grens tusschen Kwangtoeng en Kwangsi
door Japansche vliegtuigen aangevallen en
tot dalen gedwongen. De benzinetanks wa
ren door kogels getroffen, doch de passa
giers, onder wie verscheiden Duitschers,
hadden geen verwondingen opgeloopen^
De Japansch-Chineesche oorlog
Japanners zetten
alles op Hankau
Gevechten van ongekende
hevigheid
De stalen ring rond Hankau wordt
door de Japansche troepen steeds nau
wer aangehaald, dank zij den Japan
schen opmarseh ten Noorden en Zuiden
van de Jangtse.
Uit persberichten van Licean in di-
provincie Anhwei en uit Kioe Kiang
blijkt voorts dat volgens mededeelingen
van Japansche verkenningsvliegtuigen
de Chineesche troepen in verwarring uit
Kwang Tsi, een strategisch punt in hei
Zuid-Oosten van de Hoepeh-provincie,
vluchten.
De Japansche strijdkrachten hebben
tengevolge van een geslaagden nachtc
lijken aanval aanzienlijke vorderingen
gemaakt in de richting van Kwang Tsi,
terwijl «en andere colonne Westwaarts
oprukt
De admiraliteit meldt intusschen, dat de
Japansche vloot in samenwerking met het
luohtvvapen en het leger, gestadig vorderin
gen maakt op de Jangtse.
Militaire waarnemers wijzen er op, dat de
val van Kwang Tsi, welke elk oogenblik 1e
verwachten is, de Japansche troepen in staat
zal stollen, de Chineesche strijdkrachieu
langs de Jangtse tusschen Kioe Kiang en
Hoe wang Sjc Kan in te sluiten.
De gevechten om Hankau, welke Zondag
j.l. begonnen zijn, zijn, naar D. N. B. uit
Hankau meldt, van een hevigheid en nemen
oen omvang aan, als nog niet het geval is
geweest sedert den strijd om Shanghai.
De Japanners hebben al hun luchtstrijd
krachten in den strijd geworpen.
De voornaamste aanval der Japanners
vond plaats op den Zuidelijken oever van de
Jangtse en op de spoorlijn Tehan-Kine- -
Kiang-Nan Tsjang, waarheen Japansche af-
deelingen van Hsing Tse aan het Poyang-
meer werden ge zon 'lep..
De Chineezen hebben een sterke verdedi
gingslinie aangelegd en bieden lu-achtigen
tegenstand. Niettemin slaagden rle Japan
sche troepen er in, do eerste stellingen te
veroveren.
Op den Noordelijken oever van de Jangtse
wor*»-n om het bezit van Kwang Tsi bloedi
ge gevechten geleverd. De stad heeft ais
sleutelstelling naar den pas van het Tapei-
gebergte, als dekking in den rug van dc
versperringen in Je .Tangts-e en van de bat
terijen op de oevers der rivier, groote mili
taire beteekenis.
De Fransche
grens-maatregelen
Bonnet spreekt met
Britschen gezant
De Fransche minister van buitenland-
sche zaken Bonnet heeft gisteren den
Engelschen ambassadeur P h i p p s bij zich
ontvangen, om hem op de hoogte te stel
len van de redenen, die tot de Fransche
grens-maatregelen hebben geleid, waartoe
liet sterker bezetten der Maginot-linie en
het intrekken der militaire verloven be
lmoren.
De Fransche diplomatie is thans actief
in haar pogingen om de geallieerde mach
ten, die blijkbaar aarzelen om Duitsch-
lands expansie te blokkeeren, ervan te
overtuigen, dat Frankrijk gereed is om
daaraan een halt toe to roepen.
De Britsche ambassadeur op zijn beurt
heeft aan minister Bonnet een uiteenzet
ting gegeven van het program, dat R u n-
ciman heeft opgesteld. Deze stelt zich
allereerst tot taak de opvattingen der Su
deten en van Praag te verzoenen. Slechts
indien iedere poging, met dit doel onder
nomen, faalde, zou de Engelsche bemidde
laar zelf met voorstellen komen, waarover
de beide partijen zich zouden hebben uit
te spreken. In dat eventueele geval zou
het voorstel van Runciman eenigszins het
karakter krijgen van arbitrage, waaraan de
Britsche regeering haar steun zou verlee
nen door haar invloed bij alle belangheb
benden.
De nauwe verstandhouding welke, aldus
Havas, niet ophoudt zich tusschen beide
landen te verinnigen en de vastbesloten
heid welke Engeland zoo duidelijk in de
Tsjechoslowaaksche zaak toont, worden te
Parijs als de beste garantie voor den vrede
beschouwd.
Engeland wacht af
Uit Londen wordt bericht, dat Engeland
eveneens voorzorgsmaatregelen treft, om op
alle eventualiteiten voorbereid te zijn. Deze
maatregelen hebben nog geen grooten om
vang aangenomen, en omtrent liet karakter
daarvan wordt verder in het geheel niets
medegedeeld.
OENSI3AG 7 SEPTEMBER
HILVERSUM I. 1875 M. VARA
Icht). 12.30—1.45 Esr
bij Hoofdpijn, Kiespijn, Spierpijn, 1
Zenuwpijn, Rheumatische pijnen^
KUNST EN LETTEREN
BATAVIA, 5 September (Aneta). Ver
schillende deelnemers aan het destijds te
Amsterdam gehouden Internationaal Geogra
fisch Congres zijn hier gearriveerd voor een
reis door Ned.-Indië, onder auspiciën van
het Koloniaal Instituut.
Hiermede is ook meegekomen de bekende
schrijfster Jo van AmmersKüller. Zij ver
klaarde aan Aneta eenigen tijd in Indië te
blijven om studies te maken op historisch
gebied. Haar einddoel is n.l. een of meer In
dische romans te schrijven, doch uitsluitend
op historischen grondslag.
9.15 VARA-orkeat,
10.00 Berichten ANP. hierna
.0.15 VARA-orkest. 10.45 Gram.
Causerie „Met wle(n) zal ik
11.3012.00 Dansmuziek (gr.-
8.15 Berichten, gram.
wenschen). 10.30
Gram muziek .U.1E
pianobegeleiding en
richten. 12.15 Gram
2.00 Gram.muziek. 2.
Vioolvoordracht met
rram muziek. 12.00 Be-
nuziek. 1.00 Orgelspel.
ringsreglement. 7.00 Berichten. 7.15 Geref.
Friesche uitzending. 7.45 Reportage, event,
gramm.uzlek. 8.00 Berichten ANP, herh. SOS-
berichten. 815 „Veertig jaar Nederland onder
de regeering van H. M. Koningin Wllhelml-
na", m.m.v. sprekers (o.a. Dr H. Colü'n en
do Gouverneur-Generaal van N.O.I.), het
NCRV-orkest en gemengd koor. 10.00 Berich
ten ANP. 10.05 Haarlemsche Motet- en Ma-
drigaalvereen.. en gram.muziek. 10.45 Gym
nastiekles. 11.00 Gram.muziek. 11.50—12.0')
Schriftlezing.
DROITWÏCH. 1500 M. 11.20 Trio. 11.59 Orkestt.
12.50 Orkest en zangers. 1.35 Ensemble. 2.05
Orkest. 2 50 Orkest. 3.45 Kwintet. 4.20 Ves
per. 5.20 Jazzmuziek. 5.40 Orkest, 6,45 Orkest.
7.50 Band. 820 Symphonle-orkes
F.l'LEN. 450 M. 8.50 en 8.30 Orkest 10.20 Rijks
partijdag 1938. 1.35 Trio. 2.30 Concert. 4.20
Orkest. 7.20 Orkest 9.35 Orkest en koor.
10.50 Orkest 12.20 Nachtconcert
BUSSEL. 322 en 484 M. 322 M.: 12.50 en 1,89
Orkest. 5.20 Zang. 7.20 Orkest. 8.20 Orkest
484 M.: 12.20 Orkest 520 Causerie. 7.05 Zang.
8.20 Symphonle-orkest 9.35 Orkest. 10,30
ROTTERDAM LLOYD RAPIDE
De firma Ruys en Co., hoofdagente van!
de N.V. Rotterdamsche Lloyd, meldt dat de
boottrein, aansluiting gevend op het 9 dezer
van Marseille vertrekkend m.s. „Baloeran",
den 8sten dezer om 15.56 van Den Haag H.S.,
om 16.20 van Rotterdam D P. en om 17.17
van Roosendaal zal vertrekken.
Tekst en illustratie van H. KANNEGIETER
190 Doch als George 's avonds laat thuis
kwam en hij had al de schoenen var.
rijn broertjes en zusjes gepoetst, dui
spoedde hij zich naar de zolder, waar hij
een klein kamertje had. Hier had hij al
zijn gereedschap bij elkaar. Op een ta
feltje stand een klein vierkant kistje,
dat van binnen zwartgeschilderd was
Een klein rond pijpje stak eruit. Het
was de camera, waar George mee bezig
was. Hij had er al foto's moe genomen
Jullie moet niet denken aan die prachtige
foto's die wij tegenwoordig maken, nee
hoor! Heel lelijke dingen. Maar Geoige
was ook niet tevreden met zijn toestel
en daarom zocht hij naar een verbetering
191 In dat kamertje had George een kast.
In die kast zal hij soms tot diep in de
nacht te werken. Hij nam allerlei proe
ven. Nu was hij weer bezig in deze kast.
Een rood licht was de einge verlichting.
George zat gebogen over een bakje,
waarin een stukje glas lag. Het bakje
was voor de helft gevuld met een soort
water. Plotseling slaakte George een
kreet. Hij nam heel voornchting het
ruitje in zijn handen en hield het tegen
het roode licht. Ja, stamelde hij, dio
wordt prachtig! Verscheiden weken zat
George nog nieuwe proeven te nemen en
toen hij eindelijk klaar was, bleek het,
dat hij de gevoelige plaat had uitgevon-
192. Doch andere» mensen begonnen ook
platen te vervaardigen. George East
man zocht weer verder in zijn eenza
me spaarzaam verlichte kast en na
veel, onnoemlijk veel moeilijkheden,
vond hij de film uiL Van de film naar
de camera was nog maar één stap. En
zo ontstond het Kodak-fototoestel. Ook
Edison hield zich later met de film be
zig en zo kwam het dat George East
man en Edison vrienden werdlen.
(6. R VAM DER BEÊ Kr
Ze vonden den ingenieur in de voorkamer van een nieuw
huisje, in den loop van den zomer gebouwd en reeds betrok
ken door menschen, die hoopten te profiteeren van 't toe
nemend verkeer langs de nieuwe sluis. Vermeer had hier
yoorloopig zijn intrek genomen in 't kantoortje van den
pnder-aannemer der grondwerken.
Hij was buitengewoon verrast, toen hij uit den donker de
jtwee mannen bij zich zag binnenkomen.
„Nee, gevaar heeft er niet gedreigd, kom, kom, de keet
lag uit mekaar, maar 't werk, zie je, dat heeft gehouden. Dat
kon ook niet anders".
Lindert lachte om de grootspraak, maar bracht dra het ge-
gprek op de Zeehond.
,Die moest al binnen zijn. Hij was met twee zolder
schuiten materiaal naar beneden gegaan en zou in den loop
van den middag aan 't steigertje buiten meren. In 't felst
Van den storm zou 't oude bootje dus buiten zijn geweest op
't breede, woelige water.
Gijs ging zitten. Zijn oogen stonden groot-glanzend ïn
zijn bleek gezicht. Zijn linkerhand kneep in de stoelsport
findei; .de zifting, zijn rechter beefde, £)e geruststellende
woorden van den ingenieur vermochten hem niet op zijn
gemak te brengen.
Ze wachtten een uur, pratend en luisterend. Met eik
kwartier steeg in Gijs' hart de onrust. Hoeveel malen had hij
al door 't raampje gekeken, zijn hand beschuttend naast de
oogen om in de duisternis buiten te spieden naar de gekleur
de lichten van den Zeehond? Maar de nacht was donker
zonder 't minste geluid of lichtje, dat wees op de komst van
't bootje.
Ze liepen nu naar de sluis. Flauw glom 't water in den
donkeren nacht, 't Dof rumoer van 't buitenwater kwam on
heilspellend uit de verte, maar van den Zeehond was geen
spoor te zien.
Gijs, op de hoogte met 't gevaar van 't breede water in
stormtij, dacht 't ergste, maar hij klampte zich nog vast aan
elke mogelijkheid, die ter sprake kwam.
De Zeehond kon ergens zijn binnengeloopen, ze konden
nu misschien wel ergens liggen om met den morgen de reis
voort te zetten.
Een ontzettende angst maakte zich van hem meester.
„Lindert", zei hij met bibberende stem, terwijl zijn mond
beefde, „es God oons det verdriet gift, dan weet ik gin raod".
„Mer kérel, ge mot 't zoo zwaor nie inzien. De Zeehond is
toch ginne roeibooit".
„Was 't mer unne roeibooit, dan zou tie het wel klaore,
Tinus, mer ~iee zun auw schutje in zunne sturm".
In stilte bad Gijs. Een gebed van een vader in angst is
nooit dwaas, en als hij nu vroeg: „Bringt 't um toch hier,
Hieere, doe g'et nou", dan was er in den verslagen man een
hoop, dat 't zoo gebeuren zou. dat uit den donker over 't
water plotseling 't kleine gele lichtstipje zou schemeren.
Ze koades ?oo niet blijven wachten. Mogelijkheden om
berichten over den Zeehond in te winnen waren er niet.
Vermeer bood aan nu direct naar den Elzenberm te gaan om
de menschen gerust te stellen. De boot was uitgevaren en
kon elk oogenblik thuis komen.
Vermeer ging. Zijn motor raasde weg en toen na korten
tijd op den Elzenberm 't geluid werd gehoord viel er een
groote angst op de menschen, die, zooals altijd 't ergste dach
ten.
't Was Gertrui, die hem ontving en binnenbracht. Lijntje
was naar Stijn gegaan. Moeders troosten elkaar beter, omdat
't begrijpen wederkeerig is.
Lien hoorde de boodschap, die Vermeer bracht, angstig
aan.
„Dusd'r is kaans det 'r un ongeluk is gebeurd".
„Kans?nou ja, maar evenveel, dat ie morgen weer
monter en wel op den Elzenberm arriveertGa je even
mee naar die vrouw?"
Lien ging niet, tot Vermeers teleurstelling. Nu, dezen laten
avond, wilde ze niet met hem gaan door de duisternis, al
was het nog zoo kort.
,,'t Zou toch verschrikkelijk zijn. Sijke is heelemaal over
stuur en ze zit bij Stijne mer te schrieeuwe. En ze hadde zoo
vaast gehoopt om te kunne trouwe est'ie aon de sluis
benoemd was".
„Jullie praten of 't zeker is dat le niet meer terug komt
Enwat die betrekking aangaat, ikvrees, dat er
niets van komt
Lien keek hem strak aan. Ze wist hoe vast 't vertrouwen
van de menschen was geweest op 't woord van Vermeer. Ze
hadden er hun toekomst op gebouwd, 't zou de vervulling van
een lang gekoesterde wensch zijn.
Waarom zei hü dat au?
„Det is erg jammeres t'ie terugkomt zullen ze d'r
veul verdriet om hebbe", zei ze er was een merkbare koel-:
heid in haar toon.
Vermeer moest alleen naar Stijns huisje, waar hij met;
grooten schrik werd ontvangen.
Stijn stond handenwringend in het kamertje toen de inge
nieur zijn boodschap overbracht.
Aart probeerde 't een en ander te weten te komen, maar
zijn nieuwsgierigheid bleef onbevredigd. Vermeer kón niets
zeggen. En de angst van deze menschen drong niet tot hein
door. Hij zag Lijntje zitten, die Stijns hand greep. Hij zag de
poovere omgeving en rook de slaaplucht in 't kleine vertrek,
't Stond hem tegen. En ineens was de gedachte aan wat hij
zooeven aan Lien had toevertrouwd een beschuldiging^
Waarom was hij zoo stom geweest, dat nu te zeggen. Dat
was immers overbodig! Als die kerel terugkwam was 't nog
tijd genoeg geweest. Moest Lien hem daarom zoo koel be
handelen?
Net was hij buiten de deur, toen op z'n klompen Hein de
Grauw aankwam. De vrouwen standen in de deuropening, en
toen de boer van Linderts boodschap gehoord had, zei hij
troostend tot Stijn:
„Stijntje, gif de hoop mer nie op hur. God is maachtig om
oewen Tinus te behaauwe. Hij wit wel, det er op den Elzen
berm gebejen is."
Lijntje keek hem even aan, toen gingen haar oogen naar
Vermeer. Over zijn gezicht was de hooghartige trek, die ze
er zoo ongaarne zag. Jammer, dat hij zoo was.
Stijn kon het in huis niet houden en ging mee naar Lijntjes
kamer. Aart bleef wel binnen bij de anderen*
'(y/ordt vervolgd)u
