Vanuit het kraaiennest
TIRION CARLIER
D
WAGENVACHTEN
Zeevaartdag
te Scheveningen
MAANDAG 5 SEPTEMBER 1938
TWEEDE BLAD PAG. 5
Een tocht met Hr Ms „Tromp'
ter gelegenheid van de
Vlootrevue
„Een mooier overzicht is haast
niet denkbaar*
SCHEVENINGEN, 3 September. Gevolg
gevende aan de vriendelijke uitnoodiging
van Kolonel Doorman, commandant van
Hr. Ms. „Tromp" en leider van de vloot
revue, stond vanmorgen een troepje jour
nalisten te wachten aan den Toeristenstei
ger te IJmuiden, vanwaar een Z-boot deze
eendaagsche gasten zou overbrengen naar
Tromp of Sumatra, 't Was een welkome af
wisseling, ook voor Uw verslaggever, na al
de drukte en feestelijkheden, waarvan wij
de laatste week te land getuige waren ge
weest Maar ja, iederen avond laat naar
bed en dezen morgen vroeg op, geen won
der dat er eenige bleeke gezichten stonden
te staren naar het woelige water in de bui
tenhaven en tusschen de pieren. De vraag
naar .koffie" om goed wakker te worden
kon gelukkig raison van 10 ct. (zonder
fooi) in een havencafétje bevredigd worden
En spoedig lagen de Z6 en Z7 gereed om
de landrotten naar het wijde sop te bren
gen. Uw verslaggever had het geluk inge
deeld te worden op de torpedoboot Z7, die
ons naar de Tromp zou brengen, terwijl de
Z6 een andere groep aan boord van de Su
matra zou afleveren, die beide buitengaats
op ons lagen te wachten.
En zoo zetten wij landrotten de eerste
wankele schreden aan boord. In Ymiuiden
waait het altijd en dus vandaag ook. Er
bleek een behoorlijke branding te staan en
schommelend en duikend verliet de Z6 de
haven, 'k Vrees dat wij op de doorgewin
terde zeelui aan boord een niet al te groot-
sdhen indruk hebben gemaakt. Bij iederen
roller grepen we ons natuurlijk stevig vast,
terwijl elke matroos aan boord net deed of
hij rustig op den vluchtheuvel van de Groen
markt stond. En toen bovendien Uw ver
slaggever nog precies ging zitten op een
plek die vet in de olie zat en toen krom
moest gaan staan om een matroos gelegen
heid te geven het breedste deel van zijn
pantalon met een in terpetijn gedrenkte
doek te reinigen, was dat zelfs voor een
zijner collega's aanleiding, om er een prach
tige foto van te maken! (wordt niet in
ons blad afgedrukt) Een veilige schuil
plaats werd toen gevonden bij den comman
dant op de brug, van waaruit we tevens
een prachtig uitzicht hadden over de zee
en de daarop reeds verzamelde schepen.
In de verte zagen wij zoo nu en dan een
klein motorbootje, nu eens hoog op een
golf opgetild, en dan weer geheel aan het
gezicht onttrokken als het. in een dieip
golfdal neersmakte. Vol belangstelling ke
ken we er naar, tot we de verbijsterende me-
dedeeling kregen dat er van ons verwacht
werd, dat we daarin over zouden stappen
en zoo aan boord aan de Tromp zouden
worden afgeleverd. Maar een der officieren
verklaarde geruststellend dat het doodeen
voudig was, daar de sloep aan den „stillen"
kant langszij zou komen.
Nu is stil blijkbaar een zeer relatief be
grip. Toen Uw verslaggever aan de beurt
was om over te stappen en daartoe aan
een akelig klein laddertje buitenboord
zweefde, zag hij een paar meter onder
zich een bootje dobberen, dat enkele se
conden later weer een meter boven hem
was. De manier waarop hij per slot van
L rekening op handen enxoeten in de sloep te,
recht kwam, was inderdaad weinig elegant,
noch sportief, maar gaf toch gelegen
heid van daaruit aanmoedigingsKreten en
goede raadgevingen te slaken tegen die
collega's, die zijn voorbeeld nog moesten
volgen en den „doodenspreng" wagen.
Blijkbaar hadden de m: trozen strenge or
ders gekregen de uiterste beleefdheid tegen
over de gasten te betrachten, want slechts
een lichte glimlach toon.ie wat er bij deze
„ontvangst" in hen omginc
Enfin, natuurlijk kwamen we allen droog
en ongedeerd in de, bij nu-Jer inzien zeer
ruime, sloep terecht en „kliefden we de gol
ven" met een flinke vaart. Bij de Tromp
was de statietrap uitgelaten en werkelijk,
we hadden al wat geleerd en m,et vrij
groote behendigheid (voor ons doon) kwa
men we aan hoord van de nieuwste aan
winst van onze vloot, Hr. Ms. „Tromp".
Aan boord
Met de spreekwoordelijke gastvrijheid
werden we welkom geheeten door onzen
mentor voor «lezen dag, luitenant ♦«•r zee 'e
klasse J. cl e Meest e en konden wii onze
opwachting gaau maken bij onzen gastheer,
kapitein ter zee L. A. C. M. Doorman, die,
zooals verder bleek, geen moeite te veel had
gevonden om ons „thjis" te doen zijn en
alle voorlichting te doen verstrekken welke
wij noodig hadden om de verschillende
oefeningen goed te kunnen volgen Trou
wens er was niets clan lof voor de wijze
waarop zoowel ofticieren als verdere be
manning zich uitsloofden om bet bezoek
zoo prettig mogelijk voor ons te maken.
Onder leiding van een officier werd in
groepjes een verkenningstochtje over en
door het geheéle schip gemaakt, tot aan
de machinekamer en stockplaats toe. Ieder
■had volledige vrijheid om te gaan waar
hij wilde. En weldra voelden wij ons zoo
thuis, dat Uw verslaggever en een col
lega moed genoeg hadden om via een heel
smal laddertje langs de groote mast om
hoog te klimmen, daar een stalen luikje te
openen en zich door het ontstane gat te
wringen, om zoo te belanden op het hoogste
puntje van het schip, het kraaiennest.
In het kraaiennest
Een mooier overzicht dan men van daar
uit over de groote verzameling oorlogsbo
dems had, is haast niet denkbaar. De Suma
tra vlak achter ons, onderzeebooten, mijnen
vegers, mijnenleggers, torpedobooten, torpe
dojagers, de gelijke schepen in kiellinie
naasü ons, precies als op de marschforma-
tie aangegeven, het wae indrukwekkend
mooi. In de verte zagen we reeds de haven
monden van Hoek van Holland, toen, tegen
over Monster, gedraaid werd en in een an
dere marschformatie de tocht langs de
boeien voor Soheveningen weer aangevan
gen. Men moet 't diepste respect hebben voor
de wijze, waarop deze manoeuvres waren
opgezet en werden uitgevoerd. Onze „wal"-
redacteuren vertelden reeds de technische
bijzonderheden, zoodat wij hier thans niet
verder op in zullen gaan.
Voor Scheveningen
Is het wonder dat Hoe dichter we Sche
veningen naderden, met des te meer span
ning de kijkers op de kust gericht werden?
Immers deze revue was een goede oefening
voor onze marine, maar was er toch zeer
speciaal op gericht onze burgerbevolking
met haar te laten kennismaken en belang-1
stelling onder breede lagen te wekken voor
onze marine. Zou er evenveel interesse voor
bestaan als voor de groote legerparade op
Alkemadelaan?
We tuurden en tuurden, zagen wel dp
huizen en hotels op den Boulevard, 't Kur
haus en de pier, maar wat zagen het strand,
de helling voor de Seinpost en de pier er
••aar uit. Tot we tot de conclusie moesten
komen dat er geen zand op het strand, geen
helling voor Seinpost meer te zien was, om
dat het zwart, zwart en nogeens zwart van
de menschen zag. Alleen de badterreinen
aan het Volkszeebad en de Mij. Zeebad tee
kenden zich als een paar hel gele plek
ken af.
En zoo naderden we al dichter de Pier.
Thans was de marschformatie verbroken en
voeren alle schepen in kiellinie langs de
tonnen, de grootste, de Tromp en de Su
matra achteraan. Men kwam oogen te kort
om 't wonderlijke Scheveningen, dat nu te
zien was, goed in zich op te nemen. We
draaiden aan 't eind van den Boulevard om
en hij de salvo's die toen afgevuurd werden,
deden de ons verstrekte oorwatjes uiteraard
goed dienst!
En voen kwamen de vliegtuigen. De Dor-
nier die een schitterende landing en een nog
prachtiger start maakte op zee dicht voor
de Pier; de verkenners.die in onberispelijke
formatie kwamen aanvliegen en hun evo
luties uitvoerden; de nevelvliegtuigen die een
beangstigenden sluier om ons heen spreid
den, waardoor wij onzichtbaar werden en
zelfs ook Scheveningen niet meer ontdekken
konden. De marine-vliegdienst toonde niet
achter te willen bLijven bij de schitterende
prestaties door de vloot geleverd.
Het afscheid
Nu werd het op de schepen eigenlijk
pauze, tot de duisternis zou zijn aangebro
ken om het verdere programma af te werken
We waren van onzen uitkijkpost afgedaald,
omdat het uur van afscheid naderde. Bene
den op de commandobrug en op de dekken
niet anders dan verheugde gezichtenl Van
hoog tot laag had men zich ingespannen om
goed voor den dag te komen. Het weer ïad
schitterend meegewerkt de oefeningen wa
ren uitstekend geslaagd. Is het wonder dat
deze groote gemeenschap, welke onze vloot
is, zich trotsch en voldaan voelde over dezen
dag, waarop men 't Nederlandsche volk had
mogen laten zien, niet alleen ..waar de be
lastingcenten blijven" maar vooral 'n vloot,
een officieren- en manschappenkorps in hev
water, onder 't water en in de lucht waar
op Nederland vertrouwen kan, „als 't moet".
En van harte gunnen wij onzen marineman
nen, die vaak een zwaar en moeilijk leven
hebben en dat vooral in de achter ons lig
gende jaren van defaitisme ook moreel ge
had hebben, den gerechtvaardigden trots
over dezen onvergetelijken dag!
En t'oen men ons per motorsloep weer vei
lig in de Scheveningsche haven aan wal
had gezet en wij daar ook de enthousiaste
beschrijvingen van „kijkers aan den kant"
hadden gehoord, konden wij niet anders
zeggen dan: Bravo, Kolonel Doorman, bravo
Marine!
Oranjefeesten te Goor
Begeleid van een vriendelijk schrijven
.'an een abonné aldaar ontvingen we het
.Officieele programma van de jubileum
feesten" in het roode Goor, waaruit wel
heel duidelijk blijkt zooals de schrijver op-
nerkt. hoezeer, de stemming veranderd Is.
ijWie thans", aldus onze abonné, „de straten
van Goor versierd ziet op een wijze, welke
respect afdwingt en bovenal dankbaar
stemt, die vraagt zich verwonderd af: „Maar
Goor is toch rood?"
K.P.M. bestaat een halve eeuw
Herdenking eerst ln 1941
De vierde September is een gedenkwaar
dige datum voor de Koninklijke Paket-
vaart Maatschappij, al zal men zonder
eenige herdenkingsplechtigheid dezen
voorbij laten gaan.
Het is dan juist vijftig jaar geleden dat
op 4 September 1888 de acte van op
richting der K.P.M. werd gepasseerd. Aan
gezien de voorbereiding der diensten echter
nog bijna 2y2 jaar vorderde en de dienst
pas op 1 Januari 1891 werd geopend, heeft
de directie der K.P.M. gemeend, een even-
tueele herdenking in verband te moeten
brengen met den datm, waarop de maat
schappij in werklijkheid haar werkzaam
heden in den Nederlandsch-Indischen ar
chipel begon, zoodat het in de bedoeling
ligt, in den aanvang van 1941 het gouden
jubileum der K.P.M. te vieren.
Dat neemt niet weg, dat de datum van
4 September 1838 historisch van groote be-
teekenis blijft, omdat de totstandkoming
van de K.P.M. en van een geregelde
binding tusschen de verschillende deelen
van het Nederlandsche bezit in Oost Indië
voor de definitieve vestiging van 't Neder-
landsch gezag over en het samenvoegen
tot een eenheid van deze deelen op z'n
minst zoo belangrijk was als de pacificatie
langs militairen weg, welke trouwens zon
der een dergelijke verbinding niet moge
lijk zou zijn geweest.
Stapelloop tankschip Alberta"
Nieuw vaartuig voor de Kon. Shell Groep
Van een der hellingen van de Ned. Dok
maatschappij te Amsterdam is Zater
dag het tankschip „Alberta", gebouwd in
opdracht van de Kon. Shell-groep, te water
gelaten. Dit is het tweede schip voor deze
opdrachtgevers dat dit jaar bij de Dok
maatschappij van stapel loopt De doop
plechtigheid werd verricht door mevr. H.
van Hengel—Gips.
De lengte van de „Alberta" tusschen de
loodlijnen bedraagt 330' 0", de breedte 46'
6", de holte 27' 0"; het draagvermogen is
4100 tons, het machinevermogen 1600 A.P.K
en de dienstsnelheid bedraagt 11*4 mijl
per uur. Het schip is van een geheel nieuw
type en wordt gebouwd volgens het ont
werp van de opdrachtgevers en volgens de
voorschriften en onder toezicht van den
technischen dienst van de Reederij, Lloyds
Register of Shipping en de Nederlandsche
Scheepvaartinspectie.
Regeeringsjubileum en pers
Het lig-t voor de hand. dat tal van kerke
lijke en schoolbladen bijzondere aandacht
wijden aan het 40-jarig jubileum onzer Ko
ningin, sommigen in mindere mate, anderen
zeer uitgebreid. In geen echter ontbreekt iets
van den weerklank uit ons aller hart in deze
blijde dagen. De leerzame kant van deze be
langstelling is, dat den lezer de landshistorie
van de laatste decennieën weer eens helder
voor oogen gesteld wordt, iets wat niet ge
noeg kan gewaardeerd worden in een tijd
perk, dat de prestaties van het heden met
kracht op den voorgrond zet
Veel werk heeft daarvan gemaakt „De
School met den Bijbel" waarin bekende fi
guren als Prof. Slotemaker de Bruine. A. L.
an Hulzen, Dr L. W. G. Scholten, H. J. /an
Wijlen, Dr J. C. v d Does, S. Stemerding, G.
Meinema en A. Wapenaar de voltooide 40 ja-
van verschillende zijden belichten. Voor
den redacteur J. Nauta moet dit nummer een
oorzaak van groote .voldoening zijn.
NUENEN Postbus 82 Eindhoven
HANDGEWEVEN DAMAST TAFELGOED
LEVERING RECHTSTREEKS AAN
PARTICULIEREN
PP fl BOS Co.
OLDENZAAl
WERKMANS- EN
BEDRIJFSKLEDING
DE ALLERBESTE AFWERKING
EN TOCH
HET LAAGST IN PRIJS
TRICOTFABRIEK
GEBRS. DE WIJS N.v.
TILBURG
Specialiteit in de bekende Sxce&icz
KRIMPVRIJE tricot wollen ondergoederen
DE IDEALE
VLOER
BEDEKKING
MULDER t, W0RTELB0ER
SAPPEMEER TEL.123
„5APP0 i&uUaalJiïcdt'
Bosman aden Arend
Botersloot 61
ROTTERDAM
Opgericht 1855-
Textiel engros
Confectiefabriek
jKW&Urpi-* A'DR
t-ANDSCH^FABRI
m
wssufm
IN WIT. ZALM, ROSÉ EN BLEU. - 60 DE.
N. V. OE NEDERLANDSCHE VACHTEN INDUSTRIE*
TEIEFOÓN 320. HE ER DE. TELEFOON 320.
KUNST
CARL SCHURICHT ONDERSCHEIDEN
's-G-RAVENHAGE3 Sept. Uit waardee
ring voor hetgeen de bekende dirigent Carl
Schuricht heeft verricht voor het Neder
landsche muziekleven heeft H.M. de Konin
gin hem heden bij monde van den Minister
van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen
benoemd tot Commandeur in de Orde van
Oranje-Nassau, j
RUIME HEERENHUIZEN
op elpen grond te Haurlem, 6.40 meter breed
Villa-bouw en afw. Bultengew. gunstig ge
legen, nabö kerk en sch. Groote v. en tu tuin.
Slechts t 4100.vr(j op naam. (Desgew.
ruime hyp. tegen lage rente). Heerl. gezond
wonen. Pracht belegging 12%. (Incasso en
adm. f 6.p.J.). Foto en bUzonderh. zonder
verplichting:
BOUW „HAARLEM'S TUIN*
Vnn Eegheiistr. 61, A'dfcm-Z., Telet M3S0
(1012 voorm.)
BOUW-MIJ. „VONDELKWARTIER"
HAARLEM
Schitterend gelegen VILLATJES op eigen
grond, met gaskelder, centrale verwarm.,
ijskast, badkamer met ingeb. bad en
geyzer, vanaf 10.000. Op verzoek wor
den teekeningen en foto toegezonden.
Inl.: Dir. J. BROERTJES.
Bouwt met Hout
van
N.V. H0UTH. v.h. P. ROT Cz.
WESTZAAN
AMSTERDAM - 's-GRAVENHAGE
P. VAN RIJTHOVEN
Telefoonnummer 2592
ACADEMISCH ARCHITECT
KERKEN- EN GESTICHTSBOUW
Burgem. Grothestraat 27, SOEST
CREDIETEN
Aanvangscredieten voor Bouwers, Bouw-
credieten, Hypotheken. Handels- en parti
culiere credieten, Financieringen.
Prospectus op aanvraag. Geen kosten
vooruit Alle inlichtingen van 104.
Zaterdags tot 1 uur. N.V. VOKARO,
Goudschestraat 71, Tel. 15031, Rotterdam.
We geven hier een viertal foto's van
den Zaterdag gehouden Zeevaartdag en
Vlootschouw te Scheveningen.
Boven. Links: een overzicht van
de oorlogsbodems voor de kust. Rechts:
voor de autoriteiten werd op den Bou
levard gedefileerd.
Beneden. Links: Minister-president
Dr H. Colijn op het terras van het Kur-
haus in gesprek met den Sultan van Pon-
tianak. Rechts: de autoriteiten bezichti
gen het luchtafweergeschut, dat op het
parkeerterrein nabij het Kurhaus ten
toongesteld was.
Officieele Berichten
Onderscheidingen
Benoemd tot ridder ln de Orde van den Neder-
landschen Leeuw mgr B. A. GUlawUk, O-P-,
aartsbisschop-titulair van Euchalta en Pauselllk
delegaat van Zuid-Afrika, te Bloemfontein
[(Oranje Vrijstaat), tijdelijk verblijvende ln het
Albertlnum te Nijmegen.
Audiënties
Be gewone audiëntie van den minister van
Sociale Zaken aal op Woensdag 7 Sept. niet
doorgaan.
Leger on Vloot
Be lult ter zee 2e kL R. M. Crommelln,
dienende bU het Kon. Instituut voor de Marine
te Willemsoord, Is 1 Sept ter besohikklng ge-
Bteldi
Rechterlijke macht
Benoemd tot president van de Arrondisse
mentsrechtbank te Arnhem Mr J. H o u w 1 n k,
thans vice-president van gemelde rechtbank.
Benoemd tot onbezoldigd deurwaarder bij de
Arrondissementsrechtbank te Alkmaar en het
kantongerecht te Ben Helder, ter standplaats
Ben Helder, S. Prins, thans bezoldigd deur
waarder bij de Arrondissementsrechtbank te
Alkmaar, ter gtandp.laats Texel.
