rïtïorfa vreter
VAN KRANTENJONGEN TOT UITVINDER
DEELZENBERM^
[VRIJDAG 2 SEPTEMBER 1938
EERSTE BLAD PAG. 2
DE TOESTAND
ONTSPANNEN
Na de spanningen van de laatste dagen,
rond de Tsjechoslowaaksche problemen, is
thans een merkbare opluchting aan den
dag getreden. De verwachte binnenland-
sche incidenten, die als een gevolg zouden
moeten worden beschouwd van Henleins
opwekking tot zijn volgelingen, om prac-
tij ken van zelfverweer te gaan toepassen,
hebben zich tot op heden niet voorgedaan,
zoodat Berlijn niet tot verscherpte actie,
resp. tot represailles werd geprikkeld. Bo
vendien bleken de geruchten onjuist, dat
Duitschland in verschillende hoofdsteden
eens zou hebben gepolst, wat men zou doen
Zoo de Duitsche militairen eventueel Hen-
ïein cs. in geval van nood te hulp zouden
komen.
Naast al deze negatieve goede nieuwtjes
3s er echter één ding, hetwelk veel belang
rijker is. De heer Runciman heeft het ver
standige inzicht gehad, rekening te willen
houden met het feit. dat de Sudeten-leider
Konrad Henlein zich tenslotte eigenlijk niet
anders dan als een soort van procuratie
houder van Adolf Hitler beschouwt, en
heeft hem uit dien hoofde, maar natuurlijk
op een heel tactische manier, verzocht, eens
in Berchtesgaden met het hoofd van den
Duitschen staat overleg te gaan plegen. In
het Derde Rijk moet deze geste wel worden
gewaardeerd, en zal men erdoor in de goede
stemming kunnen geraken, om wat water
in den wijn te doen, terwijl de heer Henlein
door deze ruggespraak moreel gedekt, er
thans lichter toe zal kunnen besluiten een
soepele houding ten opzichte van de nieuwe
.voorslagen der Tsjechoslowaaksche regee
ring aan te nemen. Hij moet nu het gevoel
hebben, niet langer als tusschen twee vuren
te zitten.
Bij dit alles is tevens van groot belang,
dat de besprekingen tusschen de partijen
aan den gang blijven; het zoo gevreesde
Idoode punt heeft men tot op heden met
groote voorzichtigheid aan weerszijden we
ten te omzeilen. Want zou de zaak der
Sudeten-Duitschers tenslotte, door prikkel
baarheid of onhandigheid, vast komen te
zitten, dan zou dit een vergroote kans op
het dilemma buigen of breken beteekenen.
De rol, welke Polen in heel deze historie
zal spelen, is tot op heden nog niet opge
helderd. Ook dit land heeft zijn desiderata
met het oog op de Poolsche minderheid,
welke onder Praag ressorteert. Het land ver
toonde den laatsten tijd meer en meer de
neiging, zich van de westersche democra
tieën af te wenden, om met de autoritaire
landen één koers te gaan varen. De losma
king van de banden met den volkenbond
lag geheel in deze lijn. Naar verluidt zou
de Britsche diplomatie thans ook hier ten
Volle actief zijn. Door aan de Polen een
.vasten zetel in den volkenbondsraad, en dus
een vergrooten invloed op het internationale
schaakspel aan te bieden, poogt men thans
dit land deel te doen nemen aan de Brit
sche pacificatie-werkzaamheden. Polen ge
wonnen zou kunnen beteekenen, dat de
Russische invloed in Genève wat meer naar
'den achtergrond zou geraken, hetgeen weer
.uitzicht geeft op plannen, welke zoowel
door Chamberlain als Mussolini sinds ge-
ruimen tijd worden nagestreefd, en welke
op een toenadering van Parijs. Berlijn, Lon
den en Rome berusten. Zoo zou een Euro-
peesch „concert" kunnen worden gevormd,
als nieuwe onderbouw voor een toekom
stige Eropeesche samenwerking.
Het behoeft geen betoog, dat het Derde
Rijk met zulk een eliminatie van zijn groo-
ten oostelijken antagonist ten zeerste zou
ingenomen wezen, en erdoor zou wor
den aangemoedigd, zich weder wat meer m
het algemeene Europeesche kader aan te
passen. Bij dit alles is, men begrijpt dit wel,
nog een goed deel toekomst-muziek, doch
waarom zou men zich niet over goede mo
gelijkheden verheugen, nu men reeds zoo
langen tijd met het overwegen van aller
lei kwade kansen is doende geweest?
De Russisch-Japansche
grenskwestie
Volgens officieele berichten uit Moskou
is tijdens een onderhoud, dat de Japansche
ambassadeur Sjigemitsoe te Moskou
met Litwinof heeft gehad, goede voor
uitgang geboekt. Derhalve wordt verwacht,
dat in het volgende onderhoud tusschen de
beide diplomaten overeenstemming zal
worden bereikt over de samenstelling van
de gemeenschappelijke grens-afbakenings-
commissie.
Het. betreft hier de grensafbakening tus
schen Rusland, Korea en Mandsjoekwo, in
verband met de incidenten van Tsjang Koe
Feng.
Henlein raadpleegt
Hitier
Runciman bereidde dit
bezoek voor
Praags nieuwe voorstellen
Konrad Henlein, de leider der
Sudeten-Duitsche partij, vertoeft momen
teel in Berchtesgaden, alwaar hij met
Adolf Hitler besprekingen voert over
den huidigen stand van de Tsjecho
slowaaksche kwestie, en over de vraag
in hoeverre men van Sudeten-Duitschen
kant meegaandheid zal betoonen, ten
einde tot een oplossing der moeilijk
heden te geraken.
Naar verluidt zou 't mede op instigate
van lord Runciman zijn, dat Hen
lein deze reis heeft ondernomen; Run
ciman zou haar zelfs, volgens zekere be
richten, persoonlijk hebben voorbereid
Het eerste consult te Berchtesgaden
heeft ruim drie uren geduurd. Ook de
plaatsvervanger van den Führer, Rudolf
Hess, Goering en Goeibbels
woonden deze besprekingen bij. Het valt
op, dat daarbij verder niemand tegen
woordig was; ook geen vertegenwoordi
gers der hoog9te Duitsche legerkringen
Henlein wordt Zaterdag in Tsjecho-
Slowakije terug verwacht.
De woordvoerder van de Sudeten-Duitsche
partij heeft tegenover een United-Press-ver-
tegenwoordigers verklaard, dat Henleins be
zoek aan Berchtesgaden noodzakelijk was
geworden, wegens de impasse, waarin de
onderhandelingen over het minderheden
vraagstuk waren geraakt. Op de vraag, waar
om het noodig was, dat Henlein Hitier raad
pleegde. over kwesties, welke volkeren be
treffen binnen de Tsjechische grenzen, ant
woordde de woordvoerder: „De Tsjechische
regeering houdt de Fransche en Engelsche
regeeringen op do hoogte van den stand dei-
besprekingen. Waarom zouden wij Duitsch
land' niet ervan op de hoogte houden, dat
bovendien eon nabuurstaat van Tsjecho-Slo-
wakije is?"
De kantonnale indeeling
De Praagsche correspondent van dc Daily
Telegraph doet enkele nadere mededöelingsn
omtrent de plannen der Tsjcho-Slowaaksche
regeering tot verdeeling van het land in
kantons.
De regeering heeft volgens deze uiteenzet
ting nog geen definitief besluit genomen om
trent het aantal kantons. Dit zou tusschen
de 20 en 23 liggen, doch de voorstellen zijl'
voor wijziging vatbaar. Ook de grenzen der
kantons zijn nog niet vastgestcüd,
In een aantal dezer kantons zouden de
Henleinisten een belangrijke meerdorhe-'d
hebben, in andere zouden de beide volks-
deelen vrijwel van gelijke sterkte zijn, ter
wijl in een groot aantal de Tsjechen en an
dere volksgroepen de controle zouden uit
oefenen.
Een belangrijk punt in de plannen der
regeering is, dat zij de mogelijkheid
openlaten voor de aaneensluiting van
een aantal kantons, of gouwen, in een
z.g. gouwenlbond, die dan bestuurscon-
trole zou uitoefenen over een zeer groot
deel van het Sudeten-Duitsche gebied.
De regeering staat er echter op, sjiat vol
doende waarborgen worden gegeven
voor de beschenrung Ier minderheden.
De bescherming zou tea voordeele van
de Duitsc-hers v\ orden verleend in ieder
kanton, waar zij een minderheid vormen.
Naar de correspondent verder meldt, zou
<le regeering reeds direct o.a. de volgende
concessies willen verleenen:
Evenredige vertegenwoordiging der Duit-
schers in het bestuur der lands. Benoeming
van Duitschers bij iedere voorkomende ge
legenheid, totdat volledige evenredigheid is
bereikt-
Evenredige toewijzing van begrootingsont-
vangsten, behalve in aangelegenheden als
het leger, die slechts centraal geleid kunnen
Volkomen gelijkheid in het officieel ge
bruik der talen.
Vérstrekkende concessies fbnj benoemingen
bij de politie en in bestuurszaken.
Cultureel zelfbestuur in alle deelen der
republiek.
Voorts zou de regeering onmiddellijke uit
gifte overwegen van een leening voor den
industrieelen wederopbouw van de Sudeten-
Duitsche gebieden.
De Poolsche minderheid
Het orgaan der Poolsche bevolking, de
DZiennik Polski, verklaart, dat de in Silizië
en Teschen wonende Poolsohe bevolking
nooit zal gedoogen, dat aan haar eischen in
mindere mate zal worden voldaan dam aan
die van de Sudeten-Duitsche bevolking. De
Poolsche bevolking, zoo verklaart het blad,
zal dezelfde rechten moeten verkrijgen ol3
de Sudeten-Duitsche bevolking.
KWALITEIT en LIJN harmonieeren
volkomen in de W.L.D. Schoen
Heeren die het ge
noegen kennen van
het beste ie
dragen, kie
zen daarom
steeds
W.L.D. SCHOENEN
De Japansch-Chineesche oorlog
Hankau moet voor
eind September
genomen zijn
Frontcommandanten
achten dit onmogelijk
Uit Japansche bron wordt
dat de generale staf bevel gegeven heeft,
dat Hankau voor einde September inge
nomen moet worden, doch dat de front
commandanten zich op het standpunt
stellen, dat dit onmogelijk is. Er liggen
tusschen de tegenwoordige Japansche
stellingen en Hankau teveel verdedi
gi-ngswerken, dan dat men op een val
der stad voor begin October rekenen kan
Dat de Japanners in'oisschen met hun
offensief succes hebben, blijkt ook wel
uit de verklaringen van Chineesche zij
de. Daar geeft men namelijk toe, dat de
vijand in verschillende sectoren belang
rijke vorderingen gemaakt heeft.
In de bergen van Loe-Sjan en Ta-Pieh
wordt blijkens Japansche berichten met
groote verbittering gestreden. Over het al-
i bieden de Chineezcn echter bewonde-
waardigen tegenstand.
De wig wordt grooter
De wig, door de Japansche troepen gedre
ven tusschen de Chineesche verdedigings
linies van Hankau. aan de grens tusschen
JS Het beste Natuurlijke Bronwater
Hoepeh en Anhwei, is breeder geworden,
doordat een afdeeling Tao-Li-Miao, 25 kilo
meter ten westen van Lioen-An, bezet heelt
na een gevecht van twee uur. De vijand ver
loor ongeveer 360 dooden. Een andere Ja
pansche afdeeling heeft Si-Kao-Tien ver
Van verschillende zijden naderen de Ja
pansche troepen het strategisch belangrijke
Tei-A-n, aan den spoorweg Kioe-Kiang-Nan-
Tsjang.
Chineesche pogingen tot herovering van
Hsiao-Jang-Poe zijn verijdeld. De Chineesche
troepen zijn verdreven uit hun stellingen te
Itze-Sjan en Toeng-Koe-Ling. De Japanners
zijn overgegaan tot een algemeenen aanval
op Tsjien-Sjan.
Japan waarschuwt de vreemdelingen
Naar uit Peking wordt gemeld, hebben Ja
pansche vliegtuigen op 30 en 31 Augustus
boven het Westelijk deel van den Loenghai-
spoorweg en het Zuidelijk deel van den
spoorweg PekingHankau, alsmede over dc
provincie Sjansi gevlogen en strooibiljetten
boven deze gebieden uitgeworpen, waarin
den buitenlanders er op wordt gewezen, dat
spoedig uitbreiding der vijandelijkheden tot
deze districten te verwachten is, en de raad
wordt gegeven zich elders in veiligheid te
brengen.
In de strooibiljetten wordt verklaard, dat
het Japansche leger al het mogelijke zal
doen om het leven en de bezittingen der
buitenlanders te beschermen, doch geen aan
sprakelijkheid aanvaardt voor de bescher
ming van het leven en de bezittingen van
hen, die in strijd met. het Japansche advies
in het oorlogsgebied durven te blijven.
Helder wasgoed
enniet duur
ZOWEL PER K.G„ ALS PER STUK
Bovendien zeer voordelige abonne-
ments-prijzen! Beleefd aanbevelend:
JAN SNEL
STOOM WASSER IJ „NEDERHORST"
NEDERHORST DEN BERG
De gevolgen
van den taifoen
Japan heeft aanzienlijke
materieele schade
Ook talrijke persoonlijke
slachtoffers
Tengevolge van den zwaren taifoen, die
Japan en meer in het bijzonder het gebied
van Tokio, heeft geteislertl, is de hoofdstad
een gclieelen nacht van electriciteit versto
ken geweest, terwijl ook de telefonische
■bindingen verbroken waren. Vijftigdui
zend huizen zijn overstroomd. Vijf personen
zijn door omgewaaide schoorsteenen ge
dood, terwijl talrijke menschen gewond
erden. Men telt ongeveer 1000 dakloozen.
Als gevolg van den taifoen zijn in het
station Kanaghawa twee electrische trei
nen op elkaar geloopen, waarbij negen-en-
twintig personen gewond werden. Door een
grondverschuiving werd de spoorlijn Mino-
niiva-Kozo versperd. Te Yokosoeka heeft de
taifoen 153 huizen verwoest.
Voor de baai van Tokio is het Japansche
s.s. „Aketsji Maru" (3.300 ton) op de rotsen
geworpen en gezonken. De hooge zee maak
te het onmogelijk, de bemanning te redden
Reuter meldt, dat, nu de kracht van den
taifoen vermindert, de berichten van steeds
grootere verwoesting melding maken.
Langs den weg, welken het noodweer
heeft gevolgd, is de grond als bezaaid met
ontwortelde boomen en met de overblijfse
len van de vernielde huizen. Voorts komen
te Tokio nog steeds berichten binnen om
trent scheepsrampen. Een groot aantal
schepen is op de kust gewonpen of heeft
ernstige averij opgcloopen.
Op verschillende plaatsen hebben zich
grondverschuivingen voorgedaan, waardoor
tal van huizen zijn ingestort. Dientenge
volge zijn in de prefectuur Saitama vijftien
personen om het leven gekomen en in de
prefectuur Gumma elf. De rivier Waterase
in de prefectuur Gumma heeft in het dorp
Tadagami meer dan 300 huizen over
stroomd. Het meerendeel der 1600 bewoners
wist zich in veiligheid te brengen, doch
men maakt zich bezorgd over het lot
hen, die in hun huizen bleven.
In Tokio moesten tengevolge van den
taifoen 12.195 perponen in vluchtelingen
kampen worden ondergebracht. In de pre
fectuur Kanaghawa, met inbegrip van
Yokohama, zijn 3 personen gedood
andere gewond. De schade, welke in de
haven van Yokohama aan de scheepvaart
is toegebracht, wordt op 5 millioen yen
geschat. De s.s. „Chiiral" en „Kunikawa
Maru" die in de haven van Yokohama met
elkaar in botsing gekomen en aan den
grond geloopen zijn, zullen waarschijnlijk
vlot gebracht kunnen worden.
De Spaansche burgeroorlog
DE LUCHT
BOMBARDEMENTEN
Britsch oordeel
Italiaansche aanval op Blum
Het Foreign Office heeft het rapport van
de commissie, welke een onderzoek heeft
ingesteld naar de bombardementen uit de
lucht in Spanje gepubliceerd. Hierin wordt
gezegd, dat van de 46 aanvallen op Allicante
41 waren gericht op de (haven en spoor-
egen, terwijl twee waren gericht op de
oomwijken der stad. De aanval op Torrevie-
t van 25 Augustus laatstleden was volgens
de commissie een weloverwogen aanval op
de weerlooze burgerbevolking.
Franco's gevangenen
Volgens een officieele mededeelimg bevon
den zich op 7 Augustus in het rechtsche ge
bied 210.113 krijgsgevangenen. Van hen, al
dus wordt hieraan toegevoegd, moesten
3416 wegens misdaden vonnissen tegen zich
hooren uitspieken.
Blom beticht van oorlogswinst
Een speciale verslaggever vam de „Popoio
d'Italia" in het Spanje van Franco schrijft
over leveringen van Fransche benzine aan
de regeering te Barcelona. De benzine, al
dus deze verslaggever, wordt ia bet bijzon
der over Perth us vervoera. Tankwagens ne
men lading im te La Nouvelle, waar aan
zienlijke voorraden zijn opgeslagen door een
groote Fransche maatschappij, die speciaal
is opgericht voor de leveringen aan Barce-
De naam van de maatschappij is „Blum
Montel en Co." en de voornaamste aandeel
houder is oud-ministerpresident Leon Blum.
Deze omstandigheid, aldus vervolgt de
Italiaansche verslaggever, verklaart, waar
om de Joodsohe miilionair Blum voorstan-
oer is van inmenging, zelfs van oorlog, daar
hij daarvan groote winsten voor zijn onder
neming verwacht.
VIJF MENSCHEN DOOR TREIN GEDOOD
Even voor het station van Civita Vecdhia
in Italië zijn vijf leden van een gezin, die
te vroeg uit den trein stapten, toen deze
stopte, door een voorbij razen den sneltrein
overreden en gedood.
Mussolini en het vrouwen
vraagstuk
Het Italiaansche kabinet, gepresideerd
door Mussolini, heeft bepaald, dat
voortaan hoogere ambtenaren moeten ge
huwd zijn, willen zij voor promotie in aan
merking komen.
Het aantal vrouwen in overheidsdienst
mag niet hooger zijn dan tien procent van
het totale personeel. Voor het mannelijk
personeel in overheidsdienst is een uniform
ingesteld.
Verder is een decreet aangenomen, w
bij de regeering wordt gemachtigd, in geval
van geheele of gedeeltelijke mobilisatie ge
heel of gedeeltelijk die instellingen te mi-
litariseeren, welke voor het leger gebruikt
kunnen worden. Bovendien is een perma
nente raadgevende commissie voor oorlogs
recht ingesteld.
DE TOESTAND
IN PALESTINA
In Augustus 266 terreur-slachtoffers
Naar de „Palestina Po6t" mededeelt, zijn
in de maand Augustus in het heilige land
ia totaal 266 personen overleden aan ver
wondingen, tengevolge van de terroristische
aanslagen. Onder hen bevinden zich 193
Arabieren, 4S Joden en 19 Engelschen.
Egyptische troepen naar de grens
Aangezien Arabische opstandelingen een
klein spoorwegstation op Patcstijnsoh ge
bied aan c.e grens van Palestina en Egypte
in brand hebben gestoken, heeft de regee
ring van Egypte besloten, uit voorzorg, mi
litairen naar de grens te zenden. Tot. nu toe
was de grens van Egypte niet militair be-
Hevige wolkbreuken
in Canada
Omgeving van Quebec zwaar geteisterd
Uit Montreal (Canada) wordt gemeld,
dat de omgeving van de stad Quebec ge-i
teisterd is door hevige wolkbreuken, waar
bij minstens dertien personen het le
ven hebben vexToren.
De ernstigste ramp heeft plaats gehad
in St. Gregoire bij Quebec. Door den storm
bezweek een hooge telegraafmast, die op
een heuvel stond. Toen deze mast omviel,
makten groote aardmassa's in beweging,
waardoor een lager gelegen huis. waarin
acht gezinnen woonden, werd vernield. Tot
nu toe zijn 5 dooden en 20 gewonden go-
borgen.
De reddingswerkzaamheden werden zeer
bemoeilijkt, wijl het noodweer een stroom
van slijk deed ontstaan, die alles bedekte
en waarin men urenlang moest graven*
Het geweld van de verschuiving was zoo
groot, dat de puinen van het huis ruim
tien meter werden meegesleurd.
Bij Port Neuf is tengevolge van onder-
spoeling van den spoordijk een trein oftt-
spoord. Als door een wonder bleven de
meeste inzittenden behouden; tweo perlso-
nen werden echter gedood.
GARANTIE-STANDGR O EN
GARANTIE-STAND BRUIN
GARANTIE.STAND ROOD
GARANTIE. STANDZWART
GARANTIE.STANDBLAUW
ARCHITECTEN - HUISEIGENAREN
Vraagt Uw schilder bij alle bnitenverf*
werken bovenstaande merken
Worden 5 Jaar gegarandeerd
Wed. Boonstoppel Zn.
Lak- en Vernislabriek
WADDINXVEEN - TELEF. 50
Tekst en illustratie van H. KANNEGIETER
184 Henri Ford werd 30 Juli 1863 geboren op
een boerderij in Dearborn in Michigan.
Als jongen legde hij dezelfde weetgierig
heid aan den dag als Edison in zijn jeug 1
Henri zag al spoedig, dat er veel te veel
zware handenarbeid op de boerderij
werd verricht. Dat is de reden waarom
hij over machines begon na te denken
en al zeer jong zijn speelgoed bestond
uit een werkbankje met allerlei stukken
koper en ijizer als
185 Èen grote gebeurtenis in zijn leven was
het zien van een voertuig, dat zich „zon
der paarden" voortbewoog. Hef was de
locomotief. Een tweede grote gebeurtenis
in zijn jeugd was 't krijgen van een hor
loge. Al heel spoedig wist hij die vreem
de machine met grote inspanning na te
maken en eveneens was hij in staat een
horloge te vervaardigen, dat liep en
lijk bleef. Hij was toen 12 jaar oud.
186 Op zijn 15de jaar kon hij elke klok en'
elk horloge repareren, hoewel zijn gereed
schap allergebrekkigst was. Zijn vader
wilde, dat hij landbouwer werd, doch
Henri voelde veel meer voor de machi
nerieën. Toen hij van school kwam, ging
hij naar de Ambachtsschool en kreeg
veel vlugger dan anderen zijn machinis
ten-diploma. De avonden braoht hij nog
böj een horlogemaker door. Op een keer
had hij het erg druk, maar toen bleek
dat hij 300 horloges maken moest.
IGLRam holïf
(70
Hij zag bij 't donker paardenlijf Gijs en Dirk staan en
recht toe ging hij er heen, nog opgewonden door wat binnen
gebeurd was. Hij had er geen erg in waar hij liep. Dwars
stak hij het grasveldje over en voor de andere twee hem kon
den manen tot voorzichtigheid stond hij tot zijn knieën in de
modder van de goot waar 't stinkend vocht zich verzamelde
dat uit de mesthoop was gedropen. Met sloeg hij voorover,
'n Gil. een onrustig gesnuif en getrappel van de Witvoet.
Gijs greep de lantaren uit den houder om bij te lichten ter
wijl hij met de andere hand 't paard bij den kop hield. Dirk
stond aan den kant van de stinkende goot en greep hurkend
de arm van Vermeer en trok hem op het gras.
Toen werd er een deur opengedaan en er verscheen iemand
'in de lichte opening. Vermeer stond hulpbehoevend in 't
donker. Dirks eerste vraag was:
„Kerel ben je kopje onder geweest?"
„Nee, gelukkig niet. Zwijg."
't Denken alleen al maakte den ander benauwd.
In het pomphok, bij twee stallantarens waschte Vermeer
zich rillend met het nauwelijks gewarmde water. Kleeren van
Dirk, tot schoenen en boord toe, werden met groote bereid
willigheid om den hoek van de deur gelegd. Gelukkig was hij
slechts tot z'n middel nat geweest en bij 't neerslaan met zijn
bovenlijf op den kant terechtgekomen. Hij hoorde de lach
salvo's af en toe losbarsten in de huiskamer en op de geut,
maar Liens lach was er niet tusschen.
Toen hij weer toonbaar was en zijn vuile kleeren op 'n stin
kend hoopje bij de pomp lagen stopte Lindert ze zelf in een
mand.
„Oew pak is nar de mieren", zei hij troostend, „mer ge het
nou tenmienste kennis genome van 't beste det unnen boer vur
z'n bedrijf nooidig heet. Zij mer blij det ge 't allieen mer ge
roken het en nie gepruufd".
Vermeer lachte flauwtjes. Zijn hoofd stond niet naar een
schamper weerwoord. Hij voelde zich voor altijd bespottelijk
gemaakt en hij was te trotsch om te vragen 't geval niet rucht
baar te maken op den Elzenberm. Zonder nog in de huis
kamer te komen, waartoe hij vriendelijk werd uitgenoodigd,
vertrok hij na een drie kwartier vertraging naar de directie-
keet aan het kanaal.
Dien nacht kon Lien niet weer in slaap komen, toen ze met
een schok was wakker geschrokken. Een warreling van ge
dachten ging haar door het hoofd, maar één zekerheid bleef,
toen de vroege morgen haar weer aan 't werk riep. Ze kon
niet. André's leven was zoo anders dan 't hare. Uit de ge
sprekken was haar duidelijk geworden, dat zijn hart gesloten
was voor 't heexlijke zekerheidsgevoel dat haar deel was.
„Als hij 't wilde probeeren uit z'n eigen" zei ze bij zichzelf,
„dan zou ik 't doen, maar ik wil hem niet overhalen."
Lindert wist immers, dat schipperen niet in haar aard lag.
Bovendien de herinnering aan de zekerheid en de rust en de
blijdschap, waarmee Willem Drijvers, hoe lang was 't nou toch
al geleden, nog de laatste dagen had gesproken over de heer
lijkheid, die hem wachtte, waren te heilig om ze niet als eisch
te stellen aan ieder, die met haar zou moeten leven. En wat was
haar verdriet eigenlijk nietig bij 't zijne? Nee, en nog eens nee.
Ze beet op haar lippen en haar handen wrongen zich saam,
doch er was geen gebed dat haar rust gaf.
Na die pijnlijke geschiedenis was Vermeer weken wegge
bleven, hoewel hij de eerste dagen al beleefdheidshalve had
laten weten, dat de nadere kennismaking met 't vruchtbaar
makend vocht geen nadeelige gevolgen voor hem had meege
bracht.
Lindert meende, dat hij wegbleef uit schaamte en toen hij
zoo terloops hierover tegen Gijs iets zei kreeg hij als antwoord:
„Det wiest ik wel, baos. Hij heet mijn gezegd, diejen aovend
det ik mer is bij um moes komme om over Tinuzze te praote,
mer det hij zelf vureerst liever den EEzenberm zou mijen. En
nie allieen vur de giergripvoegde Gijs er veelbeteeke-
nend aan toe.
„Dan vur Liene" zei Lindert.
„Jao, det zij ik ook van gedaachte". Samen, zittend op 't
raam van het rolblok, spraken ze over Lien. Een groot geluk
was er in Gijs' hart, dat Lindert, een boer, zijn baas, tot hem
sprak over de dingen, die de intimiteit van zijn gezin raakten.
Vanzelf kwam ook de belofte van Vermeer ter sprake en
de boer voegde er de zijne aan toe, de eerste gelegenheid, de
beste te zullen benutten om voor Tinus een goed woordje te
doen.
Gijs ging vol hoop op de toekomst weer aan 't werk en
Lindert keerde dwars door 't veld terug naar den Elzenberm.
Achter de hoeve van Hein de Grauw sprong hij over de
sloot en vond zijn buurman in het achterhuis bezig.
„Witte gij", zei Hein, „det Klaos Verdijk van den Elzen-
berm afgaott"
„Lat hum gerust gaon" zei Lindert „zukke huushaauwens
moogde liever nie dicht bij oe hebbe."
„Ik lat 't huske aafbrèke" zei Hein.
„Det zal wieer 'n veraandering geven op den Elzenberm.''
Even was er de stilte tusschen hen.
„Lindert" zei Hein toen, „ik heb giesterenaovend mee Liene
gesproken."
„Zoo, wet zegde!"
„Hoe dinkte gij er over?" vroeg Hein, terwijl hij de uitwer-i
king van zijn woorden trachtte te lezen in de uitdrukking op
Linderts gezicht.
„Ge het unne konkerrent, det witte."
„Ik heb er twee!" zei Hein.
Lindert lachte, omdat hij begreep wie er bedoeld werd als
de andere.
»Meris 't den ieerste kieer, det ge er mee Liene over
gesproke het?"
„Neje, mer zoo veul es giesteren heb ik heur nooit gezeed.
Ze kon niks zegge, zin ze. Mer nou wil ik oe vraoge, Lin
dert, doe nou net of ge van niks wit, zulde. Ik heb al zoo lang
gewaacht, ik kan 't nog langer.
Nou wit Lien hoe ik over heur dink en gij wit 't ook. Lat
zoo blijve. Ik geleuf, det ze praote zal es 't heur van Bovenaaf
gezeed wordt, went det weet ik, Lindert, un meske es Lieri
doet gin overhaste dinge. Lat ze nou ieerst gaon inzien, det 't
mee diejen insjeur veul verdriet zou zijn omdet zij aanders is*
Ge begrept me, war? Lien wit nou van mijn, det mijn léve op
't zelfde fondement staot es 't heure. Ge wordt nie vur niks
aauwer."
[(Wordt ervolgd)]
