95
4>CHIN0LV4
SCHOOLGELDINNING
VAN KRANTENJONGEN TOT UITVINDER
WOENSDAG 17 AUGUSTUS 1938
EERSTE BLAD PAG 3
KERK EN ZENDING
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Heemse (toez.), M. C.
Groenewoud te Tjerkwerd.
Bedankt: Voor toez. beroep te Sua-
woudeTietjerk C. Brouwer te Wilnis.
GEREF. KERKEN
Beroepen: Te Amsterdam, als hulppre
diker, D. Wijnbeek, cand. aldaar. (Verbeterd
bericht).
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Berlikum
De bevestiging en intrede van cand. E.
H. Boer bij de Doopsgezinde gemeente te
Berlikum zal plaats hebben op Zondag 2
October. Als bevestiger zal optreden Ds.
Keuter van 's-Gravenhage.
Lunteren
Zondag j.l. werd als predikant van de Geref.
Kerk te Lunteren bevestigd cand. J. do
Lange van Zaandam. De bevestiging ge
schiedde door Ds. W. C. v. d. Brink Jr var
's-Gravenzande. vroeger in Lunteren. Als
tekst had Ds. v. d. Brink gekozen J<
1 6—8 en vs. 16—18. Aan de handoplegging
werd mede deelgenomen door Ds. P. C. Jong
bloed van Marken en Ds. J. van Nes var
's-Gravenhage. Des namiddags deed Ds. de
Lange zyn intrede, daarby sprekend over Ps.
127 1 en 2. Namens kerkeraad en gemeente
werd de nieuwe predikant toegesproken door
den heer S. de Jong Ezn. en namens de
classis Arnhem door Ds. J. Kremer van Ede.
Namens de burgerlijke gemeente was aan
wezig wethouder Steenbergen.
Ds. D. J. B. ALLAART
Ds. D. J. B. Alia art, miss. predikant van
de Geref. Kerk van Amsterdam voor den
arbeid te Djocja, hoopt begin December met
verlof in Nederland te komen.
Dr W. G. HARRENSTEIN
De reis, die Dr W. G. Harrenstein
predikant van de Gereformeerde Kerk te
Santpoort, in opdracht van deputaten der Ge
nerale Synode der Gereformeerde Kerken zal
maken naar de groote wereld-zendingsconfe
rentie te Tambara bij Madras, zal D.V. 1 Sep
tember aanvangen. Dr Harrenstein hoopt
eerste te gaan naar zijn oude arbeidsveld,
en vandaar naar Siantar en Taroentoeng. Ook
andere plaatsen in Indië hoopt hü te bezoeken
en o.a. ook alle Hollandsche Gereformeerde
Kerken op Java Op 4 Januari hoopt hij van
Colombo weer naar Europa te vertrekken.
Het zal dus een reis van ongeveer vijf maan
den worden.
Ds. F. S. KNIPSCHEER
A.s. Zondag viert Ds F. S. Knipscheer, em.
pred. te Bloemendaal zijn 40-jarig ambtsju
bileum.
De Jubilaris bezocht het gymnasium te
Amsterdam en studeerde aan de Sted. Uni
versiteit aldaar. In 1898 candidaat geworden
in Gelderland bevestigde Dr. A. Bruining
hem 21 Aug. van dat jaar te Akersloot
zijn eerste gemeente, waaraan de jubilaris
zich verbond sprekende over Rom. 12 11 b.
In 1903 vertrok Ds Knipscheer naar Grost-
huizen, welke standplaats in 1911 met Zalt-
bommel verwisseld werd, waaraan de jubi
laris zich verbond met een predicatie over
Ps. 98 1 a welke gemeente hij diende tot
aan zijn emeritaat dat hem 15 Febr. 1936
verleend werd. De jubilaris maakte deel uit
van de classicale besturen van Alkmaar
Hoorn eh stichtte in de classis Hoorn mede
de classicale diaconale conferentie en de
wijkverpleging. Ook was hij reserve-veld
prediker zoowel als veldprediker. Van 1920
1936 was Ds Knipscheer directeur en com
missaris van het mede door hem opgerichte
bureau voor historische demografie.
Ds. W. C. POSTHUMUS MEYJES
Ds. W. C. Posthumus Meyjes, Ned.
Herv. pred. te Hoogland, die tevens voorgan
ger is bij de Stichting voor Evangelisatie te
Nijkerk, zal laatstgenoemden arbeid met
ingang van 1 October a.s. om gezondheids
redenen neerleggen.
Ds. J. A. C. RULLMANN
In het Zendingsblad van de Gereformeer
'de Kerken in Nederland lezen wij inzake
'de benoeming van Ds. J. A. C. Ruil-
mann, den missionairen predikant van
Poerwokerto, tot opvolger van Dr. J. H.
Bavinck als docent aan de Opleidingsschool
te Djocjakarta, dat deze benoeming is ge
fechied nadat zoowel de docenten als de
afzonderlijke vergadering van missionaire
predikanten daartoe hadden geadviseerd.
De deputaten der Generale Synode zou
den de benoeming niet hebben gedaan, nu
de Generale Synode reeds het volgend jaac
vergadert, indien deze niet zeer urgent was
geweest. Die urgentie hangt n.l. samen met
de dringende noodzakelijkheid,, dat er drie
'docenten zijn, omdat.: 1. de gezegende ont
wikkeling van het kerkelijk leven op Mid
'den-Java ertoe dringt' de opleiding allengs
op hooger peil te brengen, waartoe drio
docenten noodig zijn: 2. het zeer gewenscht
is, dat de docenten wat tijd beschikbaar
kunnen stellen om contact te kunnen hou-
'den met de oud-leerlingen, wat niet kan ais
'de school geen drie docenten heeft; 3. do
'docenten gelegenheid moeten hebben om
handboeken te schrijven, wat voor heel Java
,Van groot belang is, doch niet kan gebeuren
als er maar twee docenten zijn; 4. de afwer
king van de herziening van de Javaansche
Bijbelvertaling zeer dringend gaat worden,
waarvoor Dr. Bakker een deel van zijn tijd
moet kunnen vrij maken, waartoe geen ge
legenheid is, als er geen derde docent komt.
Ds. Rullamnn zal zich bovendien niet
'dadelijk van zijn werk te Poerwokerto kun
nen losmaken en ook moet er voor hem
gelegenheid van voorbereiding voor zijn
nieuwe taak zijn.
Begin October hoopt Ds. Rullmann terug
te keeren naar Poerwokerto. Op voorstel
van docenten van de Opleidingsschool is
zijn in dienst treding als docent bepaald op
1 Augustus 1940.
Zaterdagmiddag arriveerde met den
trein van 2.16 te Apeldoorn een vijftigtal
leden van onderscheidene Geref. Kerken in
België, die voor eenige dagen als gasten
zijn opgenomen bij leden der Geref. Kerk
van Apeldoorn. Met de Belgische vlag
Voorop werd in optocht gegaan naar de
iWesterkerk a<an de Brincklaan, waar d9
gastep namens hun gastheeren werden ver
welkomd door den heer G. Meima, lid van
het comité van ontvangst, als plaatsvervan
ger van Ds. J. R. Goris. Hij wees er op, dat
het doel was, de gasten kennis te laten
Opdoen omtrent het Geref. kerkelijk leven
ui Nederland. Na des Zondags tweemaal
Hen Dienst des JVoords in een der Geref
Gisteren had te Wezep de eerste steenlegging plaats van de. tweede verbouwing van
het kerkgebouw der Ned. Herv. Gemeente. Deze plechtigheid werd verricht door
gravin C. M .R. van Limburg Stirum-van Sminia.
Kerken te hebben bijgewoond, werd des
Maandags met een drietal autobussen een
rondrit door Apeldoorn en omgeving ge
maakt. Daarna zijn de gasten weer vertrok
ken. Op het perron heeft de heer Jonkers,
Evangelist, een woord van dank tot de
Apeldoomsche Gereformeerden gesproken.
INTERN. ZENDINGS
CONFERENTIE
Betreffende de van 1330 December te
Madras te houden Intern. Zendirngsconfe-
rentie is te vermelden, dat de conferentie
geh-ouden wordt in de gebouwen van het
„Christian College" in Tamibairaim, dat op
©enigen afstand van Ma-dras gelegen is. Deze
gebouwen zijn voor enkele jaren gereed ge
komen en bieden in internaten en college
zalen een prachtige gelegenheid voor het lo
gies Van de afgevaardigden en de vergade
ringen. Daar kan in stille rust, ver buiten
het stadsgewoel, de conferentie haar bespre
kingen voeren.
Het hoofdthema van deze conferentie is de
opbouw van de jonge Christelijke gemeen
schappen in de verschilende zendingsgebie-
den als levende leden van de groote gemeen
schap der kerken in de geheele wereld.
Dit hoofdthema is in vijf thema's onder
verdeeld, n.l. Het geloof waaruit de Kerk
leeft, Het getuigenis van de Kerk, Het leven
van de Kerk. De Kerk en haar omgeving,
en als vijfde thema, Samenwerking en een
heid-
Deze vijf thema's zullen in 16 secties be
handeld worden. Het belangrijkste werk var
de conferentie zal in deze secties gedaar
worden. Daar heeft elke afgevaardigde in de
bepaalde sectie, waarvoor hij aangewezen
wordt (een aanwijzing die zooveel mogelijk
geschiedt naar zijn eigen wensch) de
genheid intensief deel te nemen aan de dis
cussie over het daar behandelde onderwerp.
Alle afgevaardigden hebben de taak ir
grooteren of kleineren kring de op de con
ferentie te behandelen onderwerpen, en spe
ciaal dat van hun eigen sectie, van te voren
VRAAGBAAK
voor
CHRISTELIJKE INSTELLINGEN
V ertrouwensadressen ten dienste van
Stichtingen van Barmhartigheid. Zieken
huizen. SanatoriaInstellingen. Tehuizen
NV„EVERSLEEP"
ALMELO TELEFOON 3096
De fabriek van
VILTMATRASSEN, STALEN
GEZONDHEIDSMATRASSEN
LEDIKANTEN, ZIEKENHUIS-
TUIN,- en SCHEEPSMEUBELEN
J'-T VERWARMINGS-
SCHIEDAM
KERKVERWARMING
N.V. MACHINEFABRIEK
J.S.H. W. VAN DER PLOEG
APELDOORN
PASTEURISEER- EN KOOKKETELS
IN ROESTVRIJ STAAL. OOK VOOR
GROOTKEUKENBEDRIJF ETC. ETC.
ALLE OSTWALDKLEUREN
ALLE OSTWALDKLEUREN
VERF
VAN
VETTEWINKEL
Onderhoudsbedrijf
A. J. POT
SCHEVEN1NGEN
Tesselschestraat 72
TELEFOON 556170
Het aanbevolen adres voor
NIEUWBOUW EN ONDERHOUD
BOUW: Gereformeerde Kerk Schevenlngen
en Duindorp
te bestudeeren. Op de conferentie van den
N.I.Z.B. in October 1937 te Karangpandan
gehouden, zijn over elk van deze thema's
referaten gehouden. In Batavia is een studie
kring van enkele afgevaardigden, die gere
geld vergadert, en verslag van haar vergade
ringen aan alle afgevaardigden in Ned.Indië
NIEUWE KERK
Door de architecten Roos en Van Rijde ls
te IJsselmonde (Dorp) het bouwen van een
nieuwe Geref. Kerk en pastorie onder Prol
Chr. Aannemers aanbesteed. Laagste inschrij
vers van het werk in massa waren Gebr.
van Driel, f 53.975.—.
GIFTEN EN LEGATEN
Ds W. Breukelaar van Santpoort ver
antwoordt in Het Zendingsblad van de Ge
reformeerde Kerken in Nederland een gift
van f 1000 voor de Zending, ontvangen van
een zuster der gemeente, die geenszins tot de
r\jken gerekend kan worden, doch die ge
meend heeft "bij haar leven dit bedrag voor
dit doel te moeten afzonderen.
De Ned. Herv. Kerk van Dussen en Alm-
kerk heeft van wijlen den heer P. Uithoven
een legaat ontvangen bestaande uit respect.
7 en 5 H.A. land.
ONDERWIJS
EEN ACHTERLIJK RAADSBESLUIT
Bij Kon. besluit van 25 Juli is vernietigd
het besluit van den raad der gemeente Spij-
ken-isse van 3 Februari j.l., strekkende tot
het uitsluiten van ambachtslieden, die lid zijn
van de Vereeniging tot stichting en instand
houding van de School met den Bijbel aldaar,
van het verrichten van onderhoudswerken
leveranties ten behoeve van de openbare
lagere school.
G. J. F Ank.
Hoofdakte. Arnhem Gesl. mej. F. J. Meyer,
Arnhem; mej. J. Frankena, Zetten: en de heeren-
Den Haag. Geëxamineerd 8 cand. Gesl. de
heeren: J. M. Bom, Den Haag; A. Voorn. Noor
den; W. D. J. van Beyeren, Woubrugge; P
Koetsier, Pijrn
de verklaring van voldoend p&ed. inzicht), on
J. Wijnberg, Wormerveer.
Akte N"W: H. J. Vel ten. Almelo: G. Tjemmee.
Koog a. d. Zaan; T. VVoltman. Veendam (allen
zonder de verklaring van voldoend paed. in
zicht. R. eto Vries, Deventer.
(lijnteekenen. handteekenen en
kenen): de heer H. Schenk te
Bensbroek (N.-H.).
N 11 (lünteekenen, handteekenen en technisch
teekenen aan meisjesscholen) de dames: M. C.
Dusseldorp, Amst-erdam; P. H. Kier, Lelden.
de akten Ne. Nf. N 2a, N 2b
zjjn hie
laat. D e
ECONOMIE EN FINANCIEN
Duitschland
De clearing met
Stand per 11 Augustus
Algemeene Clenringsreken
itortlngen in Nederland
achterst vorderingen
Rentedienst Lawes-
en ïoungleening en
15-8-'38 8-8-'38
Ingi
(In guldens)
181.95S.900 177.463.100
701.400 691.400
2. Stortingen in Dul
3. Uitbetalingen'in'
land op nieuwe v
ringen (ld)
Laatst uitbetaalde
Stortingen ln Ne
:gen afgegevei
i 169.460.500 155.619.100
181.667.000 176.996.600
158.979.600 154.795.100
2.144.400 2.040.700
1.879.500 1.758.200
264.900 282.500
KALEI DOSCOOP
De New Yorksche beurs was
gister vast gestemd. Reeds dadelijk na ope
ning liepen de koersen onder leiding van
rubber- en staalfondsen naar boven. In het
verder verloop werd de handel levendiger
en konden vele leidende fondsen 15 2 pun
ten monteeren. De stemming werd gunstig
beïnvloed door de verbetering op de goe
derenmarkten en de afneming der voorra
den by de automobielhandelaren. Ook in de
middaguren zette de koersstijging voort.
Het slot kwam iets beneden het hoogste
punt van den dag. De omzet bedroeg
610.000 aandeelen.
Bij de gister gehouden inschrijving op
de 314 pet. obligatieleening ten laste der
gemeente Nijmegen, groot 3.302.000
a 99.20 pet., waarvan reeds een bedrag ad
2.250.000 op emissievoorwaarden was ge
plaatst, werd voor een dusdanig bedrag in
geschreven ,dat slechts op de groote in
schrijvingen een uiterst gering percentage
kon worden toegewezen.
De Sears Roebuck Co. heeft
over de 24 weken per 16 Juli een netto
winst behaald van 7.117.000 tegen vorig
jaar 15.190.000. Dit komt overeen met
1.28 per aandeel tegen 2.76 in hetzelfde
tijdvak van het vorige jaar.
Zijn de besturen onzer scholen
wel op het goede pad
Een e ere saluut aan
sommige besturen
Een medewerker schrijft ons:
In zijn rede voor de jaarvergadering van
Christelijk Nationaal Schoolonderwijs heeft
Mr. Terpstra enkele cijfers ontleend aan een
bij dertig gemeenten ingestelde enquête hoe
veel bijzondere schoolbesturen zelf het
schoolgeld innen en hoevele het dcor de
gemeente laten doen.
L.O. wet kent beide mogelijkhecLi.
De Lager-Onderwijswet 1920 kent beide
mogelijkheden, hoewel zij er van uitgaat, dat
het normaal is, dat de inning door het
schoolbestuur geschiedt. ImmeTS, art.
95 der wet bepaalt wel, dat het verschul
digde schoolgeld door het gemeentebestuur
overeenkomstig de gemeentelijke schoolgeld
verordening wordt vastgesteld, maar zegt
verder, dat „het innen van het schoolgeld
geschiedt, indien het schoolbestuur dit
wenscht, door het gemeentebestuur". Om de
inning door de gemeente te doen geschieden
is dus een speciaal verzoek noodig. Dat de
schoolgeldheffing op de bijzondere school
taak van het schoolbestuur is, lag ook opge
sloten in de woorden, die de heer de Sa-
vornin Lohman sprak bij zijn verzet tegen
de oorspronkelijk in de wet opgenomen be
paling, dat aan de bijzondere scholen geen
ander schoolgeld mocht worden geheven dan
aan de openbare scholen in de gemeente. Hij
beweerde, dat de ouders en de kinderen niet
met de overheid., maar alleen met het school
bestuur te maken hebben, en dat dit laatste
dus zelf het schoolgeld moet kunnen regelen
en innen. Met de overheid heeft alleen het
schoolbestuur te maken en daarom kan men
wel bepalen, dat dat bestuur aan de over
heid in verband met het genot van het sub
sidie uit de openbare kassen het schoolgeld
bedrag behoort af te dragen, dat volgens de
gemeente-verordening verschuldigd zou zijn.
Maar met de ouders en kinderen en met wat
z'j betalen en met de inning daarvan heeft
de overheid niets van doen.
Het kan in het voorbijgaan opgemerkt
worden, dat bij de wetswijziging van 1923
enkele wijzigingen zijn aangebracht, die de
Regeering tegenwoordig aldus interpreteert,
dat de gesubsidieerde schoolbesturen wel
bevoegd zijn een hooger schoolgeld te heffen
d.n de gemeente doet (en het meerdere dan
zelf mogen houden), maar (in verband met
de concurrentie met het openbaar onderwijs)
niet een lager schoolgeld mogen heffen.
Van den normalen gang van zaken, dat
het schoolbestuur de schoolgelden zelf int, is
helaas weinig meer over. In den regel heeft
men de inning aan hel gemeentebestuur
overgelaten. Zulks uiteraard vanwege het
„gemak", zonder voldoende te bedenken, dat
men hiermede zelf weer een stap zette op den
heilloozen weg, de bijzondere school steeds
meer tot een semi-overheidsdnstituut te
maken.
Wanneer men nog zelf int, dan is dat niet
zelden alleen, omdat men gebruik maakt van
zijn bevoegdheid een hooger schoolgeld te
Wij waren in de gelegenheid inzage te
krijgen van het verzamelde enquête-mate
riaal, waarover Mr. Terpstra sprak, en stel
den daaruit enkele tabellen samen, die het
euvel duidelijk signaleeren. Wij willen daar-
lij echter opmerken, dat deze enquête uiter
aard geen exact bewijsmateriaal biedt: dan
zc men over de cijfers uit 511e gemeenten
moeten beschikken, terwijl er hier maar een
dertigtal aanwezig is. Wel kan echter worden
gezegd, dat er daaronder zijn van allerlei
grootte en zoowel stedelijke als landelijke.
Daar de enquête werd ingesteld met het oog
op de Pre testantsch-Christelijke scholen,
werden van zuiver Roomsche gemeenten geen
cijfers verzameld, vandaar dat iet beeld der
Roomsche scholen wellic.-4 onzuiver is, al
wijzen de cijfers wel in een bepaalde rich
ting. Hie: volgen thrns de tabellen.
De gemeenten waren als volgt over de pro
vincies verdeeld: Cruningen 2, Friesland 3,
Drenthe 2, Overijsel 2, Gelderland 3, Utrecht
2, Noordholland 4, Zuidholland 6, Zeeland 2,
Noordbrabant 3, Limburg 1; totaal 30.
Tot de stedelijke gemeenten behoorden er
21, tot de landelijke 9; overigens is dit uiter
aard een subjectieve onderscheiding.
Naar inwonertal verdeeld behoorden tot de
kategork boven 100.000 inwoners 7 gemeen
ten, tot die van 50.000 tot 100.000 6, tot die
van 25.001 tot 50.000 4, tot die van 10.001 tot
25.000 9 en tot die die beneden 10.001 4 ge
meenten.
Gesubsidieerde bijzondere scholen
voor gewoon en uitgebreid l-ger
lager onderwijs in 30 gemeenten
zelf innend van het geheel
Totaal 1152 84 7.29
Prot.-Chr. 560 55 9.82
R.K. 531 18 3.39
Neutraal 61 11 18.03
Ha
Gesubsidieerde bijzondere scholen
voor gewoon en uitgebreid lager
onderwijs in 21 sted. gemeenten
zelf-innend van het geheel
Totaal 1026
Prot.-Chr. 457
R.K. 511
Neutraal 58
11
18.96
lib Gesubsidieerde bijzondere scholen
voor gewoon en uitgebreid lager
onderwijs in 9 land. gemeenten
zelf-innend van het geheel
Totaal 126 15 11.9
Prot.-Chr. 193 15 14.56
R.K. 20
Neutraal 3
lila Gesubsidieerde bijzondere scholen
voor gewoon en uifcgebrei lager
onderwijs in 7 gemeenten boven
100.000 zielen,
zelf-innend van het geheel
Totaal 758 55 7.25
Prot.-Chr. 328 29 8.84
R.K. 389 18 4.63
Neutraal 41 8 19.51
Illb Gesubsidieerde bijzondere scholen
voor gewoon en uitgebreid lager
onderwijs in 6 gemeenten
50.001—100.000 zielen.
zelf-innend van het geheel
Totaal 189 4 2.12
Prot.-Chr. 81 3 3.71
R.K. 97
Neutraal 11 1 9.1
IIIc Gesubsidieerde bijzondere scholen
voor gewoon en uitgebreid lager
onderwijs in 4 gemeenten
25.00150.000 zielen.
zelf-innend van het geheel
Totaal 87 6 6.9
Prot.-Chr. 54 4 7.41
R.K. 25
Neutraal 8 2 25.—
IHd Gesubsidieerde byzondere scholen
voor gewoon en uitgebreid lager
onderwijs in 9 gemeenten van
10.001—25.000 zielen,
zelf-innend van het geheel
Totaal 106 19 17.92
Prot.-Chr. 88 19 21 59
R.K. 17
Neutraal 1
IHe Gesubsidieerde bijzondere scholen
voor gewoon en uitgebreid lager
onderwijs in 4 gemeenten met
minder dan 10.001 zielen.
zelf-innend van het geheel
Totaal 12
Prot.-Chr. 9
R.K. 3
Neutraal
Enkele vergelijkingen en beschouwingen
Alvorens tot een beschouwing der afzon
derlijke cijferreeksen over te gaan, zij eerst
opgemerkt, dat een vergelijking tusschen de
tabellen Ila en lib en tusschen de tabellen
lila, b, c, d en e onderling niet mogelijk is
Het enquête-materiaal is te gering om b.v. te
mogen concludeeren, dat de toestand ten plat-
tenlande beter is dan in de steden, of dat de
gemeenten beneden 10.001 zielen of die van
50.001100 000 zielen een bijzonder slecht
figuur maken. Van invloed is ook, dat in een
bepaalde groep juist een of meer gemeenten
kunnen vallen, die een gunstig beeld ver-
toonen. Wel kan men de volgende opmerkin
gen maken.
Bij de beschouwing van de cijferreeksen
ziet men duidelijk, dat by de Roomschen
slechts zeer zelden eigen inning plaats vindt.
Te meer valt dit op. wanneer men weet, dat
de 18 zelf-innende scholen alle scholen in
de stad Utrecht zijn (misschien zelfs onder
één bestuur?).
Uit de beschouwing van de tabellen n en
III blijkt, dat de neutrale scholen grooten-
deels in de groote steden te vinden zijn. Het
is bekend, dat dit dikwijls óf standen-scholen
óf scholen met een byzondere inrichting zijn.
Een hooger schoolgeld zal er dus nog wel
eens voorkomen. Verder zijn deze scholen
doorgaans niet zeer groot. Een en ander
maakt het betrekkelijk groote aantal zelf-
innende scholen begrijpelijk.
Uit het omtrent de Roomsche en de neu
trale scholen opgemerkte blykt wel, dat het
niet mogelijk is binnen de groepen vergelij
kingen 'e maken tusschen de drie richtingen
onderling.
Wanneer men de Pot.-Chr. scholen beziet,
blykt echter wel, dat hun percentage zelf-
innende scholen binnen elk der groepen
weinig van het algemeen gemiddelde afwijkt.
Dat het steeds iets hooger ligt is te verklaren
door den ongunstigen invloed, dien het niet
zelf-innen der Roomschen op het algemeen
percentage uitoefent, een ongunstige invloed,
die door het hoogere gemiddelde der neu-
Hoogste stand 764.8 te Rochöfort
Laagste stand 736.6 te Lerwick.
Stand vanmorgen halftwaalf 754.3.
WEERVERWACHTING
Aanvankelijk nog krachtige in den nacht
echter reeds afnemende Noord-Westelijke
tot Westelijke wind. zwaar bewolkt met op
klaringen, weinig of geen regen, iets kou
der des nachts, overdag weinig verandering
in temperatuur.
ALGEMEEN WEER OVERZICHT
De depressie, welker kern gisteren over
Schotland lag, is, tienemende in diepe, een
wwnig Oostwaarts getrokken. Aan haar aen-
lerzijde dringt een krachtige polaire lucht-
strooming over Groot-Brittannië en Ierland
tot over het vasteland van Weet-Europa
Het is over de Britsche Eilanden, onze
omgeving en Noord-West-Frankrijk zwaar
bevvonkt weer, met lichte buien. Over Zwit
serland, midden- en oost-Duischland en de
randstaten is het iets warmer dan ten on
zent. De hooge temperaturen der vooraf
gaande dagen worden hier echter ook niet
meer aangetroffen. Over Scandinavië blijlt
het onder invloed van de depressie nog re
genachtig weer.
Voor morgen mag afnemende noordweste
lijke wind worden vertvacht. Voorts geen
regen van beteekenis. terwijl bij meest zwaar
bewolkte lucht slecht6 weinig verandering
in temperatuur overdag kan worden ver
wacht Tijdelijke opklaringen treden in den
naoh en morgenavond op.
THERMOMETERSTAND
Stand vanmorgen halftwaalf 17.4 gr. C.
18 Aug. Zon op 5,48 uur. onder 8,19 uur
18 Aug. Maan op nm. 11,05 u. ond. nm. 2,00 u
Laatste Kwartier nam. 9,50 uur
I Aug. Van 's av. 8,49 u. tot 'smorg. 5,19 u.
trale scholen vanwege hun klein aantal
slechts weinig ten gunste wordt gecorrigeerd.
Binnen elk der groepen blijkt het aantal zelf-
innende Prot. Chr. scholen dus zeer klein.
En te meer valt dit op, als mer. ziet, dat van
de totaal 55 zelf-innende Prot. Chr. scholen
er 36 in 5 van de 30 gemeenten liggen,
van de 29 zelf-innende Prot.-Chr. scholen in
7 gemeenten boven 100.000 zielen 20 in 2
gemeenten, van de 19 zelf-innende Prot.-Chr.
scholen in 9 gemeenten van 10.00125.000
zielen 10 in 2 gemeenten. Hierbij kan opge
merkt worden, dat er in elk der 30 gemeen
ten één of meer Prot.-Chr. scholen voor
komen.
Toestand niet rooskleurig
De toestand Is dus niet rooskleurig: er is
voor onze besturen alle aanleiding eens gron
dig te overwegen of men wel op den goeden
weg is. Te meer is daar juist thans reden
voor, omdat in die gemeenten, waarin van
de leerkrachten der openbare scholen mede
werking wordt gevraagd bij de inning van
het schoolgeld, deze medewerking voor de
byzondere scholen, die de Inning van bet
schoolgeld aan de gemeenten hebben opge
dragen, eveneens van het personeel kan wor
den gevraagd. Het „gemak" van inning door
de gemeente wordt daardoor toch reeds il
lusoir!
Wij besluiten dit overzicht met het bren
gen van een eeresahiut aan sommige bestu
ren in eenige plaatsen met name: in Gronin
gen innen 14 van de 21 Prot. Chr. scholen
zelf, in Den Helder 4 van de 5, in Alfen aan
den Rijn 7 van de 10, ln Middelburg 3 van
de 6. Mogen zij spoedig navolging vinden!
Tekst en illustratie van H. KANNEGIETER
1 Deze spreek- en zinginachine was vi« i
veel mensen een grote uitkomst. De zee
schepen namen allen zo'n phonograai
mee, want de zeereizen duurden in die
dagen nog veel langer dan tegenwoor
dig. De schepelingen verveelden Ach
dan verschrikkelijk. Janmaat luisterde
nu ln het vervolg naar de liedjes, die
dit toestel hen gaf. en veel gezellige
avondjes hield men hier nu mee als
men midden op de grote oceaan was.
170 Heel vroeger hadden keizers en konin
gen en zeer aanzien l
muzikanten, maar geen gewone muzl
kanten, neen, dat waren mensen d,»-
konden prachtige muziek maken Vel.:
bekende kunstenaars werden dan ge
vraagd op muziekavonden te komen en zo
luisterde men vroeger naar de muziek.
De zalen waren verlicht met grote kaar
sen-kronen met duizenden lichtjes, die
alles ia de zaal deden stihitteren.
171 rÜ ,de t,ooren °P het nlatteiand verd de
iiaeiman geroepen, wanneer men «*-1.
bruiloft had. En als alle buren en
vreemden aan de lange 'afej zaten en
zich te goed deden aan fo "vervloe lige
spijzen, dan werd hot gezelschap opge
vrolijkt door den fide'man, die zijn be
kende liedjes tot laat in de avond liet
horen, en die door alle aanwezigen luid
werden meegezongen.
