DE ELZENBER
HCÉS
te#*
MAANDAG 15 AUGUSTUS 1938
EERSTE BLAD PAG. a
Buitenland
DE ITALIAANSCH-FRANSCHE
PASSEN-MISERE
Fransch toerisme gaat
Italië mijden
Een groot aantal Fransche toeristen
heeft, aldus wordt uit Parijs gemeld,
vrijwillig zijn reis naar Italië, die gedu
rende het afgeloopen weekeinde zou be
ginnen, opgegeven, na de beslissing van
de Fransdhe regeering ten aanzien van
het toeristenverkeer naar Italië in de
ochtendbladen te hebben gelezen. Verder
zijn ivele Fransche toeristen, die hun va
cantia in Italië doorbrachten, uit eigen
beweging eerder naar Frankrijk terug
gekeerd.
Algemeen is men van meening, dat Frank-
rijks actie Italië spoedig zal dwingen, de
beslissing van den 5den Augustus te herroe
pen. Geschat wordt, dat alleen gedurende
dit weekeinde een half millioen francs meer
dan andere binnen de eigen grenzen in
Frankrijk is verteerd als gevolg van de spon
tane medewerking der Fransche toeristen,
waardoor de Fransche toeristencentra ten
zeerste zijn gebaat.
De Fransche pers levert druk commentaar
op bot paspoortenduel tusschen beide lan
den. Zoo schrijft „Le Jour" o.a.: „Het ver
warrende spel. dat Italië met ons speelt, be
grijpen wij niet. Indien men een oogenbük
nadenkt over de practische gevolgen van
do genomen maatregelen, zal men tot het
inzicht komen, dat Italië hierdoor het
zwaarst getroffen zal worden".
De „Figaro" zegt: „Italië heeft ongelijk,
indien het gelooft, dat wij ons om dit alles
kwaad maken. Wij worden er niet boos over,
maar het stemt ons droevig, wat niet het
zelfde is. Het Italiaansehe ge/baar scihijnt
Veeleer te beantwoorden aan de houding,
waartoe Mussolini in zijn op 14 Mei te Genua
gehouden rede het sein gaf en die zich sinds
dien geuit heeft in een systematische pers
campagne tegen Frankrijk".
DE RUSSISCH-JAPANSCHE
WAPENSTILSTAND BEVESTIGD
Beide partijen nemen
hun troepen terug
Blijkens berichten uit het grensgebied
van Mandsjoekwo zijn tijdens de besprekin
gen tusschen Japansche en Sovjet-Russische
militairen deeds resultaten wan essentieel
belang bereikt. Ten aanzien van alle belang
rijke kwesties zijn de onderhandelaars het
eens geworden, aldus United Press, met uit
zondering natuurlijk van de definitieve vast
stel ling dei- toekomstige grenslijn.
Men heeft, kaarten vervaardigd, waarop de
stellingen der Japanners en Russen staan
aangegeven op het oogenbük, waarop aan
de grens het „Staakt het vuren" werd gebla
zen. Deze documenten, welke uiteraard van
groot belang zijn, zijn thans door beide par
tijen onderteekend, Ook enkele andere for
maliteiten zijn verricht en men kan thans
zeggen, dat het wapenstilstandsaccoord vol
tooid is.
Ter naleving van de overeenkomst hebben
zoowel de Japansche als de Russische troe
pen zich gedurende den nacht ieder 80 M.
van den heuvel van Tsjangkoefeng terugge
trokken.
Maarschalk Balbo bij Hitier
Maande h\j tot gematigdheid
De Italiaansehe luchtmaarschalk Balbo,
die nog steeds in Duitschland vertoeft, heeft
Zondagmorgen een bezoek aan Berchtesga-
den gebracht, alwaar hij door Adolf Hit
ler aan den ingang van diens villa „Berg
hof" ontvangen werd.
Tijdens de thee, die bij een brandend
haardvuur werd genoten, klaarde het regen
achtige weer op, zoodat Balbo nog een In
druk kon krijgen van de schoonheid der om
geving.
Volgens den Berlijnschen correspondent
van de „Sunday Times" zou Balbo namens
Mussolini hebben verzekerd, dat Italië
sympathie gevoeld voor het Duitsche stand
punt inzake Tsjechoslowakije, doch zou hij
tevens tot gematigdheid en voorzichtigheid
hebben aangemaand, aangezien Italië geen
enkel belang zou hebben bij een eventueel
conflict, ontstaan door een overhaaste actie
in Midden-Europa.
Fa. H. J. Phaff - Winschoten
Transpiratie en stukioopen van
huid en voeten. Purolpoeder houdt huid en voeten koel en droog, gezond en gaaf. Strooibus ©0 c
De retour-vlucht van
de „Condor"
In 20 uur van New York
naar Berlijn
Duitsche hoofdstad vol
enthousiasme
Het Duitsche vliegtuig „Condor", dat
Donderdag j.l. na een geslaagde vlucht
van Berlijn naar New-York behouden op
't Floyd-Bennett-vliegveld landde, heeft
de retourvlucht op even voorspoedige
wijze volbracht. Na gistermorgen in de
vroegte de Iersche en de Nederlandsche
kust te zijn gepasseerd, daalde het om-
treeks 10 uur op Tempelhof, het vlieg
veld van Berlijn. Het had een vlucht
van 6600 km in 19 uur en 55 minuten
voltooid. De gemiddelde snelheid heeft
335 km per uur bedragen.
Tal van autoriteiten en tienduizenden be
langstellenden waren op en om het vlieg
veld getuige van de aankomst van de ma
chine en gaven op enthousiaste wijze blijk
van hun waardeering voor de opmerkelijke
prestatie, welke de Duitsche vliegers hebben
geleverd
Toen de piloten, kwiek en zonder een
spoor van vermoeidheid, uit hun machino
stapten, werden zij harteüjk begroet door
generaal M i 1 c h die veldmaarschalk Goe-
ring vertegenwoordigde, en verder door dr
L i p p e r t, den burgemeester van Berlijn.
Daarop vertrok de bemanning van de „Con
dor" in feestelijken optocht naar het ,-Huis
der Vliegers", waar de eigenlijke ontvangst
plaats had. Langs de bevlagde toegangs
wegen tot het vliegveld hadden zich tien
duizenden mensdien geschaard en telkens
weer weerklonk het Heil-geroep ter begroe
ting van de vliegers.
In het „Huis der Vliegers" heeft de presi
dent van de Aero-club, Von Gronau, de
bemanning toegesproken. Er werden ge
schenken overhandigd en ten slotte werden
de vliegers in staat gesteld aan de persver
tegenwoordigers het relaas te doen van hun
vlucht.
Zoowel de heen- als de retourvlucht zijn
zonder incidenten verloopen. De motoren
hadden geen oogenbllk moeilijkheden opge
leverd. Zoo zeker was men geweest van het
welslagen der beide vliegers, dat men het
niet eens noodig had geoordeeld het vlieg
tuig te verzekeren. Geen moment had den
vliegers een gevoel van onveiligheid bekro
pen, omdat zij in een landtoestel boven den
Oceaan vlogen Uit voorzorg hadden de
Amerikanen hun voorraden medegegeven,
die voldoende waren geweest voor vijfmaal
den tijd van een normale vlucht.
Gezien de zware belasting heeft de „Con
dor" eerst drie uur lang op een hoogte van
2000 meter gevlogen, daarna heeft men de
hoogte opgevoerd, eerst tot 3000, later tot
4000 meter, gezien den gunstigen wind in
deze luchtlagen.
De vliegers hebben tijdens de vlucht geen
oog dicht gedaan, doch zij waren bij hun
aankomst te Berlijn, gelijk reeds bericht, in
prima conditie.
„Queen Mary" verovert
den blauwen wimpel
!Door het record van het Fransche schip
,'Normandië" met één uur en 25 minuten te
slaan, heeft de „Queen Mary" thans den
blanwen wimpel voor de reis van west naar
oost veroverd.
De „Queen Mary" behaalde een gemiddel
de snelheid van 31.69 knoopen, tegen de
„Norinandië" 31.20.
Het record van de „Normandië", dat de
„Queen Mary" met één uur en 25 minuten
heeft verbeterd' bedroeg drie dagen, 22 uur
en zeven minuten.
Een parachute-springer
omgekomen
Op een luchtvaartdag te Sons-le-Saunier
(Fr.) is de parachutist James Williams, we
reldkampioen, der valschermspringers, om
het leven gekomen: bij een sprong uit een
vliegtuig weigerde de parachute, zoodat de
ongelukkige te pletter viel.
James Williams, die eigenlijk Nilaud heet
te, was geboortig uit Parijs. Van 1928 tot
1938 is hij meer dan 360 maal met een para
chute omlaaggesprongen. Herhaaldelijk vol
bracht hij ook sprongen, waarbij hij de eene
parachute na de andere opende. Zoo vol
bracht hij op 3 Maart 1937 een sprong met
6 valschermen. Op 8 Maart 1988 verbeterde
hij het wereldrecord, door van een hoogte
van 11.245 meter omlaag te springen en zijn
parachute eerst te openen na 11.920 meter
omlaag te zijn gevallen,.
GAAT RUNCIMAN BIJ HITLER
OP BEZOEK?
Praag staat geen autonomie toe
De Hongaren stellen vragen
Naar „United Press" verneemt, zou
Lord Runciman van oordeel zijn, dat
zijn te Praag ondernomen bemiddelings-
arbeid hem vermoedelijk zal noodzaken,
in de naaste toekomst een bezoek aan
Adolf Hitler te brengen, omdat zulk een.
persoonlijke ontmoeting er veel zou kun
nen toe bijdragen, de geschillen op te
helderen.
In verband hiermede herinnert men
aan het bezoek, dat' Sir Ian Hamil
ton onlangs op verzoek van den Führer
aan Berchtesgaden bracht tijdens het
verblijf van Britsche oud-strijders in
Duiuschland.
Sir Ian gelooft, dat de rijkskanselier den
Britsohen bemiddelaar gaarne zou ontvan
gen. Aan de pers verklaarde hij althans: „Ik
geloof, dat Runciman de eerste de beste ge
legenheid behoort aan te grijpen om een be
zoek aan Hitier te brengen. Dat zou meer
kunnen zijn dan een gebaar alleen. Ik ben
er stellig van overtuigd, dat de rijkskanse
lier arbeidt voor den vrede. Do Tsjechen
moeten ten koste van alles provocaties ver
mijden, die Hitler's optreden zouden kunnen
forceeren". Zonder zulks met zooveel woor
den te zeggen, kreeg men uit de verklaring
van Hamilton den indruk, dat Hitier tijdens
zijn bezoek gezinspeeld heeft op de moge
lijkheid van een ontmoeting met lord Runci
man, aldus United Press.
De Praagsche regeeringsvoorstellen
De voorstellen der Tsjechoslowaaksche re.
geering tot oplossing van de minderheden-
kwestie kunnen volgens Havas als volgt
worden samengevat:
1. Alle voorstellen zijn gebaseerd op de
grondwet. De regeering is van oordeel, dat
door aan de verschillende nationaliteiten te
veroorloven zich in het parlement te doen
vertegenwoordigen, de grondwet aan deze na
tionaliteiten het middel verschaft om haar
wenschen te doen gelden.
2. Men kan daar de gebieden,
die doorDuitschersbewoondwor
den, zich niet door grenzen laten
afbakenen en een Slovaaksche
minderheid bevatten geen zui
ver territoriale autonomie ver-
leenen aandeSudete n-D u i t s c h e
gebieden.
3. De provinciale besturen zullen hun be
voegdheid uitgebreid zien ten koste van de
bevoegdheden van de departementen van
Binnenlandsche Zaken, Openbaar Onderwijs
Landbouw, Sociale Voorzieningen, Handel,
Industrie en Handwerksbedrijven.
4. Provinciale landdagen zullen de huidige
provinciale vertegenwoordiging vervangen.
5. De provincale landdagen zullen ver
deeld worden in nationale afdeelingen („cu
ries"), waarbij de Duitsche afdeelingen zich
zullen bezighouden met zaken, de belangen
der Duitschers betreffende, terwijl de Ce-
chische en Cechische zaken behartigen zul
len.
6. Aan de nationale afdeelingen zullen ga
ranties verschaft worden, opdat de door deze
lichamen genomen besluiten niet zonder ef
fect blijven in de landdagen, waarbinnen zij
in de minderheid zouden zijn.
7. De nationale afdeelingen zullen spe
ciale presidiums hebben, welke de uitvoe
rende organen van de afdeelingen zullen
vormen.-
8 De provinciale regeeringen zullen uit de
provinciale landdagen gekozen worden. De
provinciale regeeringen zullen gevormd wor
den door leden van de verschillende nationa
litciten, diei de kwesties, welke haar minder
heden aangaan, zullen oplossen.
9. Aangelegenheden op economisch, so
ciaal en financieel terrein zullen behandeld
worden door speciale commissies.
10. Garanties zullen verstrekt worden om
de rechten van de burgers en de groepen te
beschermen, ten einde een onderdrukking
van de eene nationaliteit door de andere on
mogelijk te maken.
Hongaarsche vragen
De leiders van de partijen der Hongaar
sche minderheid hebben aan de regeering
te Praag de volgende vragen gericht:
„Is de regeering bereid te erkennen, dat
het staatsgebied niet alleen een Tsjeehoslo-
waaksche levensruimte vormt? Is de regee
ring bereid den verschillenden volken hun
eigen gebied ter beschikking te stellen, op
dat eigen nationale zelfbesturen ontstaan?
Is de regeering bereid haar politiek met een
nieuwe constitutioneêle wet te schragen? Is
de regeering bereid door een nieuwe buiten-
1 and schei politiek de natie uit de Europee-
sche oorlogszone te halen en haar te neutra
liseeren?"
De Japansch-Chineesche oorlog
GHINEESCHE VRIJSCHAREN
OVERVALLEN EEN VLIEGVELD
Boodschap van Tsjang Kai Sjek
aan Blücher?
Uit de verschillende berichten blijkt,
dat de Chineesche guerrilla-troepen een
groote activiteit aan den dag leggen en
het den Japanners op de meest onver
wachte punten lastig maken.
Driehonderd Chineesche franctireurs
hebben, naar Reuiter bericht, een overval
gepleegd op het Japansche (vliegveld, dat
op nog geen 10 K.M. afstand van de
internationale concessie te Sjanghai ge
legen is. Zij hescheoi er de Chineesche
vlag en namen de wijk, toen Japansche
versterkingen arriveerden.
Een ooggetuige vertelde aan den Reuter-
correspondent, dat kort na middernacht bij
het vliegveld mitrailleurvuur werd gehocru.
Het bleek dat Chineesche guerrila-treepoa
het veld omringd hadden en de verschillende
gebouwen beschoten. Toen het vuur niet
door de wachtposten beantwoord werd,
maakten zij zich meester van het vliegveld
en bleven er tot 3 uur 's morgens. Toen trok
ken de Chineezen zich kalm terug. Een half
uur later arriveerden de Japansche verster
kingen.
Domei ontving verder berichten uit Tsi-
nan, dat deze stad de hoofdstad van de
provincie Sjantoeng voor de eerste maal
door ongeregelde Chineesche troepen is aan
gevallen. De Chineezen zijn, volgons dit he-
riebt, met achterlating van 200 dooflien terug
geslagen. Gevangenen zouden medegedeeld
hebben, diat de aanvallers overlevenden wa
ren van het 69ste Chineesche leger.
Tsjang Kal Sjek zenuwziek?
Het Japansche persbureau Domei weet ti
vermelden, dat maarschalk Tsjang Kai
Sjek momenteel een zenuwcrisis zou door
maken, volgens een mededeeling, door een
van de leiders van Centraal-China aan een
buitenlander gedaan.
Volgens een ander Domei-bericht, dat
omtrent even geloofwaardig is, zou de
Chineesche generalissimus gedurende de vij
andelijkheden aan de grens van Sovjet-Rus
land en Mandsjoekwo, een telegram hebben
gezonden aan maarschalk B 1 c h e rt de be
velhebber van het roode leger in het Verre
Oosten. Daarin zou hij dezen met aandrang
hebben verzocht, thans een krachtdadige
actie togen Japan te ondernemen.
In Japansche kringen wijst men erop, dat
die door Tsiang Kai Sjek aan Blücher ge
zonden persoonlijke boodschap de indertijd
gemelde geheime militaire overeenkomst tus
schen China en de Sovjet-Unie bevestigt en
aantoont, dat de militaire samenwerking
tusschen China en de Sovjet-Unie zal wor
den versterkt bij een verdiere ontwikkeling
van den Japanschen opmarsch naar Hankau,
terwijl de communistische penetratie in de
regeering van Tsjang Kai Sjek verder voort
gang maakt, zooals reeds blijkt uit de nau
we samenwerking tusschen de leiders van
de Chineesche communistische partij en de
gegradueerden van de Wam pao-cadetten
school, onder wie de generaals Kang en Tie
Lie, die de kern vormen van Tsjang Kai
Sjek's militaire macht.
Steeds meer schermutselingen
in Palestina
Bij een gewapende botsing nabij Oem al
Fahn, welke Zondagmorgen tusschen mili
tairen en Palestijnsche bandieten plaats had,
werden zeven Arabieren gedood en drie ge
vangen genomen; er moet ook een aantal
gewonden zijn. Dit soort van gewapende
schermutselingen neemt in het heilige land
steeds meer toe. Ook in de omgeving van Na
bloes kwam het weer tot een treffen, dat een
der roovers het leven kostte en waarbij ver-
scheidenen kwetsuren opliepen. Onder de mi
litairen bevonden zich dooden noch gewon-
Terreurdaden van allerlei aard, worden
aanhoudend geipleegd. Een ontploffing was
oorzaak van een spoorwegongeluk: een goe
derentrein ontspoorde in de omgeving van
Toelkarem, waardoor het hoofdspoor den ge-
heelen dag versperd bleef.
Politie en militairen hebben te Jeruzalem
een opwindende jacht op een auto gehouden.
Toen de wagen in de omgeving van de Tala-
verekazerne aangehouden wei-1 voor visita
tiedoeleinden, gaf de bestuurder vol g&> en
trachtte te ontkomen. Ondanks de activiteit
van politie en militairen, die oirr.idddlijk
tot achtervolging overgingen, kreeg de man
direct een voorsprong, want het duurde even
voo? de vervolgers een voertuig by de hand
hadden. Naderhand werd de au'o verlaten
gevonden. Men trof in den wagen een kist
met 16 pistolen en nog enkele kisten met
munitie aan. Twee verdachte Arabieren zijn
in verband met deze aangelegenheid gearres-
Bij Beisan is de pijpleiding van de inter
nationale petroleummaatschappij ten gevolge,
van een daad van sabotage vernield.
KERK EN ZENDING
NED. HERV. KERK
Bedankt: Voor Ureterp-Siegerswoude A.
A. de Bruyn, te Godlinze.
OHR. GEREF. KERK
Bedankt: Voor Z/waagwesteinde D. Hen
stra te Haarlem-N.
Ds. K. BAKKER
A.s. Zondag viert-Ds. K. Bakker, Geref.
predikant tc Lutten a. d. Dedcmsvaart, zijn
40-jarig jubileum.
Klaas Bakker werd 22 April 1873 te Stroo-
bos (Gron.), waar zijn vader, -wijlen Ds. J.
Bakken, predikant was. geboren. Hij be-
zooht het Stedelijk Gymnasium te Zwolle en
studeerde aan de Tlieofl. School to Kampen,
waar hij in 1897 candiidlaat werd. Uit een
vijftal beroepen werd dat naar Rottevalle
(Fr.) aangenomen, waai' zijn vader hom 21
Aug. 1898 bevestigde en waaraan de jubila
ris zich verbond sprekende over 2 Gor. 4 7.
Tijdens zijn verblijf aldaar heeft Ds. Ban
ker zich zeer beijverd voor de stichting van
een Chr. 60hool, die in 1901 mocht worden
geopend. In Oct. van dat jaar vertrok de
jubilaris naar Lioessens (Fr.), waar hij
eveneens een Chr. school stichtte, die in 1905
geopend werd. In 1007 nam Ds. Bakker het
beroep aan naar Klazinaveen. Tijdens zijn
verblijf aldaar mocht het kerkgebouw wor
den vergroot. In 1911 verbond de jubilaris
zich aan de gemeente van de Krim (O.), wel
ke standplaats in 1917 met Niezijl (Gron.)
(verwisseld werd. 15 Aug. 1920 deed Ds. Bak
ker intrede in zijn tegenwoordige gemeente,
sprekende over 1 Cor. 2 2, na tevoren door
zijn zwager, Ds. .1. Koelewijn, van Berkel-
Rodenrijs, te zijn bevestigd. Ook hier moest
het kerkgebouw worden vergroot. De classis
Ommen vaardigde den jubilaris bij herhaling
af naar de Part. Sj node van Overiissel. Voor
de classis Ommen vervult Ds. Bakker ver
schillende deputaatschappen. In zijn woon
plaats is de jubilaris reeds tal ivian jaren
secretaris van het Greene Kruis.
De jubilaris is voornemens op zijn gedenk
dag in de prediking een enkel woord van
gedlachtenis te spreken.
Ds. G. WUITE Jzn.
In verband met zijn gezondheidstoestand
heeft de nestor van de Doopsgezinde Ge
meente te 's-Gravenhage, Ds. G. W u i t e
Jzn. tegen 1 Nov. as. eervol emeritaat aan
gevraagd.
Ds. Wuite stamt uit een bekend Friesch
Doopsgezind geslacht en werd 16 Juli 1874
te Tjalleberd (Fr.) geboren. Hij studeerde
aan het Doopsgezind Seminarium te Amster
dam en werd in 189$ proponent om IQ Oct.
van dat jaar zijn intrede te doen bij de
Doopsgez. Gemeente van StavorenMolk-
werum. In 1902 vertrok hij naar Arnhem om
1 Mei 1910 zijn intrede te doen in de Resi
dentie, waar hij de eerst was die aldaar de
tweede predikantsplaats bezetten kwam.
Door zijn groote vriendelijkheid, zijn eigen
manier van preeken heeft ds. Wuite zich in
de hofstad tot een bemind voorgangar weten
te maken. Aan allerlei actie ook in den
breederen Doopsgezinden kring gaf hij zich.
Hij is lid van de Bibliotheekcommissie der
Doopsgezinde Gem. in zijn woonplaats, voor
zitter van de Doopsgezinde Zendingsvereeni-
ging; idem van de vereeniging „Licht en
Leven"; idem van den Menno Simonsz.kring
Seniores en correspondent van de Prot. be
weging in Oostenrijk. Ook was hij vice-
voorzitter van het dag. bestuur van de Alg.
Doopsgez. Sociëteit, van welk college hij nog
deel uitmaakt, terwijl hij voor de gezamen
lijk stemmende gemeenten zitting heeft in
het bestuur der Sociëteit. Hij is voorzitter
van de Federatie van Vrijzinnig Protestanten.
Het heengaan van dezen pastor die altijd
met groote toewijding zich allereerst aan zijn
herderlijk werk gegeven heeft, is door de
Haagsche gemeente met leedwezen vernomen.
Ds. D. LIGTER
Het jaar 1938 is voor Ds. D. Ligter, pre
dikant der Geref. Gemeente te Nieuwerbrug,
een jaar van jubilea. J.l. 1-6 Juni herdacht
hij het feit dat hij 20 jaar aan de gemeente
van Nieuwerbrug verbonden was, 15 Aug.
a.s. hoopt Ds. Ligter z'n 26-jarige echtver-
eeniging te vieren en, last n-ot least, D.V. 24
Aug. z'n 25-jarig ambtsjubileum. De eerste
„LANFERS" koeling
op elk gebied
door toepassing van ons octrooi no. 644300
de beste!
Technisch Bureau A. LANFERS N.V.
GRONINGEN
VRAAGBAAK
voor
CHRISTELIJKE INSTELLINGEN
V ertrouwensadressen ten dienste var\
Stichtingen van Barmhartigheid, Zieken*
huizen. Sanatoria, Instellingen, Tehuizen
CENTPALE VEPWAPMING_?
wPADIATOPEN
STAATSMIJNEN
IN LIMBURG
HEERLEN
CARBOVIT
voor gebruik bij indigestie
PEROXAAN
voor mondverzorging
Verkrijgbaar bij H.H. Apothekers en Drogisten
Brandassurantie Maatschappij
„WOUDSEND" van 1816
gevestigd te Woudsend, prov. Friesland.
Directie: A. H. TROMP ZONEN
Voor verzekering van Kerken
en Scholen billijke voorwaarden.
standplaats van Ds. Ligter was Zuidbroek,
waar hij gestaan heeft van 24 Aug. 1913 tot
12 Dec. 1915. Deze plaats verwisselde hij
voor Pieterburen, vanwaar hij 16 Juni. 1918
naar Nieuwerbrug vertrok. Ds. Ligter, een
eenvoudige doch eerbiedwaardige persoonlijk
heid, is op het dorp om z'n goedheid en mild
heid bekend. Het zal hem op z'n jubilea-data
dan ook wel niet aan oprechte welgemeende
belangstelling ontbreken.
C. J. GRAAFLAND f
Na een langdurig ziekbed is Zaterdagmid
dag overleden de heer C. J. Graafland,
leeraar aan de Kóningin Wilhelminaschool te
Rotterdam, die 22 jaren aan die inrichting
verbonden is geweest en alszoodanig groote
achting genoot,
DE PROTESTANTSCHE KERKEN
VAN FRANKRIJK
Dr. F. J. Krop vangt in de Rott. Kerkbode
een serie artikelen over de gebeurtenissen
van den laatsten tijd in Protestantsch
Frankrijk aan. Het eerste artikel geeft o.a.
de beginselverklaringen van de beide Pro-
testantsche kerkengroepen, waarvan de
„Evangelische Gereformeerde Kerken" de
„rechterzijde" geacht wordt, hoewel de laat
ste deze benaming wraakt.
EEN KOPEREN DAK
TROTSEERT DE EEUWEN
Meer dan 200 gebouwen werden er de
laatste 10 jaren met ons koper gedekt.
N.V Koperpletteri] en Metaalhandel
voorheen H. DE HEUS ZOON,
Rotterdam - Telef. 22655 2 lijnen. Postbus 050
G R VAM DER BEE Kr
(55
Geen half uur later reed 't karretje van Kiske Broes 't erf
op en hij smaakte de voldoening dat Lijntje hem aannam als
kruidenier. Stijn ontving voor haar bemiddeling 'n Gorkumsche
peperkoek van twee dubbeltjes.
Dienzelfden avond nog kwamen de jongsten van Driewegen
al in 't arbeidershuisje. Stijn had haar eigen kinderen thuisge
houden. omdat ze 't ongepast vond dat ze met hun neus over
al bijstonden en er was toch nog altijd iets van de schuwheid
van vroeger in haar achtergebleven.
Nu waren Leen en Bertha Driewegen gestuurd of Stijntje
wou komen, omdat moeder haar iets moest vragen.
Toen Stijn ging, bleven de kinderen bij elkaar. Eerst was 't
wat stijf, maar voor Stijn terug gekeerd was, waren ze met
z'n vijven al aan 't spelen waaraan zelfs de dertienjarige
Bertha volop mee deed. In Holland staat een huis.
..Hé moeder" zei Knelis 's avonds toen hij de ladder naar
den zolder opging, ,,nou kanne we hier op den Elzenberm ook
speulenen witte 't al det Leen mee nar school gaot".
Stijn glimlachte. Was zooveel goedheid in eens niet om
Ütigstig te worden?
Gijs kwam weer in z'n element
Samen met den knecht en den baas werden de stallen en de
schuur ingericht en toen hij met den boerenwagen naar de
voormalige woning van Lindert ging om 'n voer hooi reed hij
als 'n banjerheer met z'n tweespan door Dengeren.
De Zondagen werden anders, dan ze geweest waren. Ge
regeld reed de brik naar Dengeren en zooveel plaats als
eenigszins lijden kon werd aan 't gezin van Gijs Streef gela
ten. Zoo kwamen ze weer terug in de Dengerensche Kerk,
waar binnenkort wel een nieuwe predikant zijn intree zou
doen.
De zomer kwam en vertoefde de schoone maanden in de
Ossendijksche dreven, en onmerkbaar, door de drukte en de
afwisseling, kwam 't najaar als een milde waarschuwing.
Eerst met mistige ochtenden en geleinde bladeren, leegwor-
dende velden en toen den storm. Maar 't leven was nu zoo
gezellig buiten vroeger. De groote meisjes van Lindert brach
ten kennissen en vriendinnen naar den afgelegen Elzenberm.
Dirk, de student had de zomermaanden er voor een groot
deel doorgebracht, helpend met rijden en hooien, maar ook
genietend van de schoonheid die in den wijden polder zijn stu
diemakkers, die er logeerden in verrukking bracht, 't Was
voor Gijs en Stijn of er nu pas zon in 't leven op den Elzen
berm was gekomen. Vroeger was hun huisje 't eenige plekje
waar ze zich op hun gemak voelden, nu deelden ze mee in de
gulle vreugde en de onbekrompenheid van de nieuwe be
woners.
Maar Stijn merkte tot haar stille droefheid niets van een
terugkeer tot de vroeger zoo goede vertrouwelijkheid van
Gijs, tot zijn vertrouwen en dankbaarheid.
Moest er eerst weer eens wat gebeuren voor hij was op
geschrikt? Nam hij dit goede bestaan zoo maar als een toe
vallig geschenk of erger nog, leek 't hem een vergoeding voor
ondervonden verdriet en doorgestane ontbering?
In de Dengerensche Kerk zag hij de keeren dat hij er nu
•weer kwam 't witte hoofd van Kees den Vust in de bank
vooraan, waar de slechthoorenden en dooven zaten.
Een enkele maal had hij hem gesproken maar de hartelijk
heid van den grijsaard had hij koel beantwoord om zoo gauw
mogelijk van hem af te zijn, bang als hij was, dat er iets zou
worden aangeroerd van wat hen vroeger tot elkander had
gebracht.
Gijs kon nog niet over z'n armoedsjaren heen. En in de
keet had hij zich klein gevoeld en bekrompen bij de gesprek
ken der anderen, die spotten en wereldwijs schenen.
Nu gingen de maanden zoo rustig verder. Er was weer het
oude vertrouwde werk, of hij er nooit was uitgeweest.
De reuk van koeienlijven en mest en de scherpe lucht van
de paardenstallen.
Lindert was een gul man, die hem veel overliet en zelfs den
inwonenden knecht onder hem had gesteld, waardoor Gijs
niet weinig gestreeld was.
„Geske" zei hij eens. ,,'t aandere jaar leg ik 't Kaoihoekske
vaast, wet dinkte ervan?"
„Det motte nie doen baos, d'r groeien in hieel den Ossen
dijksche polder nergens zukke goei errepel dan daor, op de
twee mieete langs de wittering",
„Gij kan t wete" zei Lindert, „dan komme daor errepel en
oe ège huishauwe wordt ook zwaorder, vat er dan ook 'n
stukske van".
's Avonds toen Gijs rustig z'n pijp zat te rooken vertelde hij
't aan Stijn.
,,'t Lijkent wel of ik z'n vaoder zij".
„En de vrouw" viel Stijn, met moeite haar stem helder
houdend bij „det miens, zoo heb ik nog nooit 'n boerenvrouw
gezien. Dinkte nou, dat ze te grotsch is om mijn jong binnen
te laote komme en ze 'n snee pèperkoek of wet aanders te
geve. En overal looipe die keinder in en uit of ze d'r thuis
heure."
Er was even stilte.
Toen kwam, als ging t met moeite, er bij Gijs 'n ootmoedige
bekentenis uit:
„We hebben 't nog nooit zoo goed gehad op den Elzenberm
as nou."
Eenige dagen later kwam Gijs 's avonds tegen een uur of
negen van Grondel, waar hij Hanneske had opgezocht, die
aan zijn oude kwaal leed en te bed lag.
Ze hadden samen gepraat over de veranderingen die er op
den Elzenberm waren gekomen en Hanneske, die een wijs,
oud ventje was, had met half toegeknepen oogjes gezegd:
„D'r zullen mettertijd nog wel mieer veraanderinge komme
daor.
„Wet bedoelde?"
„Ik bedoel, det er zijn, die op die oudste dochter van Lin-
derte loere."
„Det is gin wonder zei Gijs ,,'t fs 'n frommes om er zin in
te krijge es ge ze ziet. En aardig, kérel Hanneske. 't is toch
zun aordige mèèd."
„Gij zijt oe jonge jaore ook nog nie vergète" lachte Hannes.
De avond was donker. Er was geen maan. 't Leek Gijs of
er een eindje voor hem uit iemand dezelfde richting ging als
hij, ook naar den Elzenberm toe. Wie zou dat wezen? Was
t soms n stille vrijer voor Lien Driewegen, die bij nacht en
ontij om de hoeve ging dwalen om 'n schim of 'n schaduw
van haar op te vangen?
Wordt vervolgdl
