K ABO
Nieuw buitenlandsch debat
in Lagerhuis
Mee en tegen van een stamtafel
WOENSDAG 27 JULI 1938
EERSTE BLAD PAG. a
'RONDBLIK
RUNCIMAN NAAR PRAAG
Bij het bespreken van den internationalen
toestand heeft Chamberlain in het Britsche
lagerhuis onder andere ook de Sudeten-
Duitsche kwestie aangeroerd, en gezinspeeld
op de spanningen, welke er rond dit pro
bleem de laat6te maanden zijn samengetrok
ken, precies zooals zenuwen en spieren ver
strakken rond een ontstoken plek in een
lichaam. In het bestaan van den bont gesor-
teerden Tsjeohoslowaakschen staat is een
soherpe crisis ingetreden, welke ongetwijfeld
wel zal worden overwonnen, omdat de beste
politieke geneesheeren den patient ter zijde
staan, doch het ziekteproces gaat als het
ware met hooge koortsen gepaard, welke
steeds opnieuw verontrusten. Thans zal de
heer Runciman, oud Britsch minister van
handel, naar Praag vertrekken, om met
Hodza en Bencsj samen in overleg te treden.
Men zal zich afvragen of de zeer op hun
onafhankelijkheid gestelde Tsjechen, te
lichter op dit punt geraakt daar zij zoo lang
(hun nationale zelfstandigheid moesten ont
beren. op deze Britsche belangstelling wel
zoo bijster gebrand zullen zijn. Willen zij
niet liever zelf hun boontjes doppen? Dit is
ongetwijfeld inderdaad het geval, doch aan
een welwillenden aandrang van buiten,
vooral als deze van een zoo aanzienlijke en
machtige natie als de Britsche komt, kunnen
zij toch ook niet norsoh gehoor ontzeggen
Wie is tenslotte mede waarborg voor een
pacifieke liquidatie van dit midden-Euro-
peesohe zeer, wie zorgt er, louter door zijn
intelligente belangstelling voor, dat het in
deze streken niet tot een eenzijdige aanwen
ding van geweld, en tot een catastrofaal in
storten van nieuw-bakken landsgrenzen
komt? Engeland en nog eens Engeland, als
vaste vriend en bondgenoot van het vanouds
continentaal georienteerde Frankrijk. Cham
berlains zeer omzichtige, doch evenzeer ver
vooruitziende politiek gaat voor geen enkel
Europeesch dilemma ter zijde; fascisme noch
bolsjewisme noch natiomaal-socialisme ma
ken hem kopschuw. De nieuwe Europeesche
eenheid, dit weet hij, zal als een uiterst in
gewikkeld mozaiek slechts uit allerlei brok
stukken kunnen worden opgebouwd, en zoo
spitst deze man, dien de wereld dankbaar
mag zijn, al zijn gaven van geduld en inzicht
om alle problemen in dit eene grootsche
kader in te voegen. Via een bevrediging ten
opzichte van Tsjechoslowakije moet een
nieuwe vriendschap met Duitschland mo
gelijk wezen, gelijk via Spanje de toenade
ring tot Italië langzaam maar zeker vaster
vorm begint aan te nemen. Zoo moge don
Runciman in Praag nog met zekere aarze
ling worden ontvangen, als Britsch bemid
delaar, adviseur, of hoe men het noemen
moge, zal zijn aanwezigheid aldaar voorzeker
een heilzamen invloed kunnen uitoefenen.
Niet onverschillig is bovendien dat deze man
eertijds zetelde in een Britsch ministerie
van handel. Juist de commercieele belangen
spel on een groote rol in een nieuwe organi
satie van het Tsjechoslowaaksche grondge
bied, en naarmate men deze op radicaler
wijze aastreeft zal men met een omschake
ling van het economisch en commercieel
leven zeker te meer dienen rekening te
houden.
Berlijn toont zich de laatste dagen weer
buitengewoon welwillend en goedgezind.
Ook Chamberlain legde getuigenis van
nieuw optimisme af. Er is inderdaad grond
voor verwachtingen.
De Spaansche burgeroorlog
ROODE TROEPEN
OVER DE EBRO
Zij maken 2500
krijgsgevangenen
Naar Barcelona méldt, zijn in' dien
nacht van Zondag op Maandag repu-
blikeinsohe troepen de Ebro overge
trokken, en zouden deze thans op 2
K.M. afstand van Gandesa staan. Zij
zou dien 2500 krijgsgevangenen hebben
gemaakt, en Corbera en Vilaüba heb
ben bezet.
Nadere berichten uit Barcelona om
trent (ten overtocht over den Ebro
melden, dat de rivier op elf plaatsen
door de roode troepen is overgestoken
over een lengte van 150 KM. Er wer
den bruggen geslagen, zonder dat dit
de aandlaoht der reohtschien trok. Er
werdien 500 reöhtsohe soldaten krijg3
gevangen gemaakt, terwijl zij in diepe
slaap veraonJken waren.
Rechtsche tegenspraak
Iri tegenspraak met het bovenstaande
meldt Havas uit Tortosa het volgende:
De roode troepen hebben getracht den
Ebro over te trokken, tegenover Flix en
Amposta. Zij vervaardigden verscheiden
schipbruggen, waarerver de troepen bij het
aanbreken van dien dag begonnen heen te
trekken. Rechtsche verkenningsvliegtuigen
ontdekten dit en waarschuwden de nabu
rige vliegvelden, zoodat binnen een half
uur een vijftigtal bommenwerpers aan
kwam en de reeds gepasseerde troepen
'die bruggenhoofden bouwden, van de ove
rige troepen afsneed. Rechtsche infanterie
was spoedig ter plaatse en nog geen drie
uur later bleven van de overgetrokken
troepen sleohts enkele kernen over, die in
het verder verloop van den dag vernietigd
■werden.
Het vrijwilligersvraagstuk
De Barcélona-regeering heeft te Londen
haar antwoord overhandigd op het ontwerp
tot terugtrekking der vrijwilligers. Hoewel
dit plan, aldus Dclvayo, Barcelona's mi
nister van buitenland sohe zaken, op een
aantal punten onrechtvaardig is vooi
Barcelona-regeering, is het aangenomen
met enkele reserves, aangezien het ecu
middel is, om de buitenlandsche inmen
ging in den strijd te doen eindigen.
Hierdoor wordt tevens het gevaar be
perkt, dat de strijd zal leiden tot een alge
meenen oorlog. De opwerpingen, welke
gemaakt zijn, hebben sleohts ten doel het
jjlan dee to doeltrpffcndét le. maken.
Chamberlains
vredespolitiek getoetst
Premier handhaaft zijn
meerderheid
/"*NP verzoek van de liberale opposi-
tie, als welker woordvoerder Sir
Archibald Sinclair optrad, heeft in
het Britsche lagerhuis wederom een
debat over Chamberlains buiten
landsche politiek plaats gehad, waarin
vrijwel alle vraagstukken van belang
de revue posseerden. De premier legde
den nadruk op het Britsche streven tot
handhaving van den vrede, zonder op
offering van de eer of de vitale Brit
sche belangen.
Aan het slot der debatten heeft het
huis met 275 tegen 128 stemmen zijn
vertrouwen in het regeeringsbeleid uit
gesproken.
Bij de opening der debatten zeide Sin
clair, dat een politiek, welke de dictators
in staat stellen, hun macht te vergroo-
ten, door vernietiging van de vrijheid in
steeds grooter gebieden van de wereld en
door hun militaire machinerie te verster
ken met de hulpbronnen van zwakkere mo
gendheden, de grondslagen zelve van recht,
gerechtigheid en internationale goede
trouw, waarop alleen de vrede hecht ge
grondvest kan worden, zou ondermijnen.
„Wanneer het brutale geweld onweer
staanbaar blijkt, aldus Sinclair, zullen wij
op onze beurt onvermijdelijk moeten kiezen
tusschen onderduiken in een oorlog tegen
onzen zin, of teruggebracht worden tot on
macht, armoede en slavernij. Wanneer wij
willen, dat het ons mogelijk is, ons leven
in vrede door te brengen, moeten wij uit
den geest der dictatoren het geloof ban
nen, dat de democratieën lafhartig zijn en
moeten wij do wereld ervan overtuigen,
dat, wanneer wij zeggen, dat de vrede het
grootste onzer belangen is, wij niet slechts
bedoelen het ongestoorde bezit van onze
imperiale erfenis en het egoïsme van de
erdediging onzer nationale belangen, maar
den vrede, welke zijn grondslag vindt in
recht, rechtvaardigdheid en internationale
goede trouw.
Wij moeten ons ook aansluiten bij hen,
die den vrede en de vrijheid liefhebben, die
den oorlog haten en die deze beginselen
verdedigen tegen barbaarschheid".
Minister-president Chamberlain ver
klaarde daarop, dat Engeland weliswaar
den vrede nastreeft, maar nimmer zich be
reid zal toonen, zelfs om wille van den
rede, de Britsche eer en de Britsche vitale
belangen op te offeren. Wij maken snel
vorderingen met ons groote bewapenings
program en dagelijks wordt de gewapende
kracht van dit land geweldiger.
Sprekende over het bezoek van het En-
gelsche koningspaar aan Parijs, zeide de
premier,, zich niet te kunnen herinneren
dat er ooit zoo'n eensgezindheid geheerscht
had onder alle klassen en partijen in
Frankrijk als aan den dag was getreden hij
die gelegenheid. Hoewel dit ongetwijfeld
voor een deel te danken was aan de per
soonlijke charme der koninklijke gasten,
was Chamberlain toch van meening, dat
men dit ook in groote mate mocht toe
schrijven aan het bewustzijn, dat de beide
democratische naties nauw vereenigd wa
ren door gemeenschappelijke belangen en
idealen.
,Die eenheid, aldus voegde spreker hier
aan toe, is versterkt en bevestigd door de
besprekingen tusschen lord H a 1 i f a x en
Fransche ministers te Parijs. Er hangt
geen geheimzinnigheid rond die besprekin
gen. Er is geen nieuwe verbintenis aange
gaan. Er is een algemeene bespreking ge
voerd over alle zaken van gemeenschappe
lijk belang en men is gekomen tot een al
gemeene en volledige overeenstemming.
Hierover kan het huis zeer tevreden zijn."
Het Britsch-Italiaansche accoord
Wat het Britsch-Italiaansche accoord be
treft, verklaarde Chamberlain: „Wij heb
ben deze overeenkomst nooit beschouwd als
slechts een bilaterale regeling tusschen Ita
lië en ons. Toen wij de onderhandeilngen
aanvingen, deden wij dat, omdat (en wij
zijn nog dezelfde meening toegedaan) wij
dachten, dat een herstel van de Britsch-
Italiaansche betrekkingen óp den voet van
vriendschap en vertrouwen, ons aanzienlijk
nader zou brengen tot ons uiteindelijke
doel: een algemeene Europeesche bevredi
ging."
„De regeering, aldus vervolgde Chamber
lain, was van oordeel, dat de toestand in
Spanje een voortdurende bedreiging vorm
de voor den vrede in Europa en dat daar
aan een einde moest worden gemaakt,
voordat de overeenkomst van kracht kon
worden. Dit standpunt kunnen wij niet Ja-
ten varen, doch aan den anderen kant be
treuren wij ten diepste het onverwachte
uitstel en zullen wij alles doen, wat wij bij
mogelijkheid kunnen, om een terugtrek
king der buitenlandsche vrijwilligers uit
Spanje te vergemakkelijken, opdat dat land
niet langer een bedreiging moge vormen
voor den vrede in Europa".
Runciman naar Praag
Wat het Sudeten-Duitsclie vraagstuk aan
gaat, zeide Chamberlain: „Onze groote
zorg was, dat de Tsjechoslowaaksche m-
geering te haastiig zou zijn met de behan
deling van den toestand, die uitermate deli
caat is en waarbij het het wenschelijkste
dat beide partijen niet in een positie
komen, waarin zij zouden vastzitten en
niet in staat zouden zijn om onderling ver
der te gaan met onderhandelen. De Brit
sche regeering heeft er bij de Tsjecho
slowaaksche op aangedrongen, haar voor
stellen aan Henlein voor te leggen, alvo
rens ze in het eigen parlement te brengen.
Wanneer eventueel een overeenkomst over
een regeling tot stand zou kunnen komen
tusschen den leider der Sudeten-Duitschers
en de Tsjecho-Slowaaksche regeering, vóór
dat eepig statuut aan het parlement zo.u
Minister-president Chamberlain
zijn voorgelegd, zou dat duidelijk de beste
aller oplossingen vormen.
Intusschen heeft de Britsche regeering
overwogen, of er niet nog een andere weg
was, waarlangs zij hulp zou kunnen ver-
leenen, om de onderhandelaars tot elkan
der te brengen en, in antwoord op een ver
zoek van de Tsjecho-Slowaaksche regce-
rlng, kwamen wij overeen, voor te stellen,
dat een persoon met de noodige ervaring
en kwaliteiten een onderzoek ter plaatse
zou instellen en zou trachten, om zoo noo-
dig voorstellen te doen, ten einde de on
derhandelingen tot'n goed einde te brengen.
Die onderzoeker en bemiddelaar zal na
tuurlijk onafhankelijk zijn van de Britsche
regeering en uitsluitend optreden op eigen
gezag. Het zou natuurlijk noodzakelijk zijn
dat hij zou beschikken over alle facilitei
ten en inlichtingen, opdat hij in staat is,
zijn taak ten uitvoer te leggen".
In antwoord op een interruptie ver
klaarde Chamberlain in dit verband
nog, dat Runciman geen arbiter,
maar een onderzoeker en bemiddelaar
zal zijn, die zou trachten, zich op de
hoogte te stellen van alle feiten, terwijl
de minister-president naar aanleiding
van een opmerking van Churchill zei
de, dat hij er zich over verheugde, van
de Duitsche regeering verzekeringen te
hebben mogen ontvangen, welke kort
geleden hernieuwd zijn, betreffende
haar wensch ten aanzien van een
vreedzame oplossing.
In dit verband noemde Chamberlain het
Engelsch-Duitsche vlootaccoord als een be
wijs voor de mogelijkheid van volledige
overeenstemming tusschen een dcmocrati-
schen en een totalitairen staat. „Ik zie niet
in, aldus spreker, waarom dat experiment
niet zou herhaald worden. Bij die vloot-
overeenkomst heeft Hitier een belangrijk
gebaar van den meest practischen aard ge
daan ter bescherming van den vrede (ap
plaus), waarvan de waarde niet altijd vol
ledig gewaardeerd is".
De hulp aan China
Ten aanzien van China zeide Chamber
lain: „Hoewel wij niet in staat geweest
zijn, een leening aan China toe te staan, of
te waarborgen, sluit dat niet andere vor
men van bijstand, financieel of anderszins,
Er zijn verschillende voorstellen, die niet
de bezwaren tegen een leening met zich
mede brengen en die thans bestudeerd wor
den door de betrokken departementen.
Wat de Japansche bewering betreft, dat
Japan zijn belangen in China beschermt,
zeide Chamberlain verder: „Japan moet er
kennen, dat ook wij onze belangen m
China hebben en dat wij niet terzijde kun
nen blijven staan en toezien, hoe deze wor
den opgeofferd bij den gang van zaken".
Wat den volkenbond betreft, zeide Cham
berlain het te betreuren, dat geen doel
treffende volkenbonds-interventie mogelijk
is geweest.
Wij kennen de oorzaak, zoo zeide hij,
doch wij beschouwen deze positie van den
volkenbond slechts als tijdelijk. Het komt
mij voor, dat de volkenbond zeer goed een
nieuwe positie van vertrouwen en bijval
kan opbouwen met het resultaat, dat wij
over een zekeren tijd tot de ontdekking
kunnen komen, dat de naties, die uit den
volkenbond getreden zijn, omdat zij niet
accoord gingen met het gebruik van ge
weld, naar den volkenbond zouden kunnen
terugkeeren.
Europeesche atmosfeer verbeterd
Chamberlain besloot zijn redevoering met
de volgende woorden: Wij hebben allen het
gevoel, dat de atmosfeer lichter geworden
is en over het geheele vasteland is er een
vermindering ingetreden in het gevoel van
spanning, dat zes maanden geleden druk
kend was.
Wij gelooven, dat de regeering haar bij
drage heeft geleverd aan dat lichter wor
den van de atmosfeer en de vermindering
der spanning. Wij zijn voornemens daar
mede voort te gaan en wij gelooven. dat
wij er ten slotte in zullen slagen, de vei
ligheid en het vertrouwen terug te schen
ken aan Europa.
Aan het slot der debatten werd een motie
der liberale oppositie tot verlaging van de
begrootin/g van het Foreign Office met 275
tegen 128 stemmen verworpen.
WEDER OVERVALLEN IN HEEL
PALESTINA
Mislukte bomaanslag
te Jeruzalem
De bom ontploffing, welke te Haifa
heeft plaats gevonden, heeft in heel
Arabisch Palestina groote veront
waardiging gaande gemaakt, welke
tot uiting is gekomen in stakingen
te Jaffa Jerusalem, Tinerias en Gaza.
Te Haifa is het opnieuw tot wraak
nemingen gekomen. Dertien Joden
werden door de menigte aangevallen.
Het laatste slachtoffer is een Jood, dio
in de Arabische wijk met twintig
dolksteken werd gedood. Thans zijn
vijf Joden te Haifa vennoord. Vol
gens de jongste beriohten bedraagt
het aantal dooden ten gevolge vaD
het ontploffen van de bom zestig.
Ook elders in het land zijn overvallen
epleegd, terwijl op verscheidene plaatsen
soldaten slaags zijn geraakt met opstande
lingen. Drie opstandelingen en een politie
man werden gedood.
Te Jerusalem is gisterochtend een aan
slag, welke ernstige gevolgen had kunnen
hebben, mislukt Op de Groentemarkt m
de Davidstraat in de nabijheid van de
plek, waar onlangs een bom is ontploft,
ten gevolge waarvan twintig personen wer
den gedood en honderd andere gewond, is
wederom een bom gevonden. Het moordtuig
kon eohter tijdig onschadelijk gemaakt
worden.
In de kolonie Mishmar Hayarden is het
tot een gevecht gekomen, waarin vijf per
sonen werden gedood, t w. twee Joden,
twee Arabieren en een Arabische vrouw.
De spanning is zeer groot.
De bombardementen op
open steden
Naar verluidt is de regeering van Burgos
bereid, het voorstel te aanvaarden betreffen
le de uitzending eener Engclsche commissie
oor het instellen van een onderzoek naar
het bombardeeren van open steden. Men ver
wacht, dat binnenkort een desbetreffend ant
woord zal worden ontvangen.
Franco heeft het voorstel voorwaardelijk
aanvaard. Zijn voorwaarden werden thans
te Londen bestudeerd. Er verluidt, dat deze
voorwaarden in hoofdzaak betrekking heb
ben op de aan de commissie te geven op
dracht en dat zij op het eerste gezicht nau
welijks een goeden grondslag schijnen te
geven voor het uitzenden der commissie.
Nochtans verneemt men te Londen, dat,
indien een van beide zijden volledige in
stemming met het voorstel betuigt, de com
missie zal worden gezonden.
Duitschland en de televisie
Ohnesorge, Duitschla/nds minister der
rijksposterijen, heeft ■dezer dagen in de
„Völkische Bcobachter" medegedeeld, dat
binnenkort in Duitschland de televisie ge
meengoed zal zijn. Er is een nieuwe zender
gebouwd met een televisie-tooneel. De prij3
van de ontvangtoestellen is door de techni
sche ontwikkeling zoo gedaald, dat men op
vele koopers rekent
Het doel is. dezen ontvanger nog meer te
vereenvoudigen, zoodat groote leringen van
de bevolking hiervan gebruik zullen kun-
aea maken,
Het moderne middel
's ,nstant'ne- 'n 'nstantine zijn InslfUltillC
voortreffelijke werking en
absolute onschadelijkheid op
ideale wijze vereenigd.
-s- .AA Onthoudt daarom
Alnstantinel
stilt en voorkomt pijnen I
Doosjes a 12 tabletten 70 et, zakjes a 2 tabletten 15 ct.
DE JAPANSCH-.
CHINEESCHE OORLOG
Kioekiang in Japansche
handen
De cholera te Shanghai
Volgens berichten uit Hankau hebben de
Japanners Kioekiang nog niet geheel bezet
en houden de Chineczen in sommige deelen
van de stad nog stand. Berichten uit Japan
sche bron melden echter, dat de stad wel
geheel in Japansche handen is en dit zal
practisch ook zeker het geval zijn. De Ja
panners verklaren dat 25.000 man Chinee-
sclie troepen aan de verdediging van de stad
hebben deelgenomen en dat de Chineezen
10.000 man in den strijd verloren hebben.
Een ander Japansch bericht zegt dat 4000
Chineesche soldaten, die Maandagmiddag uit
de stad vluchtten in de richting van Nant-
sjang, op weg daarheen strijd hebben moe
ten leveren met een Chineesch legercorps,
ingesteld om deserteurs te bestrijden. Aan,
beide zijden moeten dooden gevallen zijn.
De Japansche troepen zijn volgens de laat
ste berichten na den val van Kioekiang
direct verder opgemarcheerd. Een colonne
rukt, naar gemeld wordt, uit Kioekiang
langs den spoorweg op naar Nantsjang; een
andere colonne volgt den Jangtse in do
richting van Hankau
De cholera-epidemie
Ondanks alle maatregelen van de autori
teiten breidt de cholera-epidemie in de in
ternationale nederzetting zich snel uit.
Officieel wordt medegedeeld, dat zich irt
de afgeloopen week in de internationale con
cessie 772 nieuwe gevallen hebben voorge
daan en dat 172 Chineezen cn 1 buitenlaniei;
aan de ziekte bezweken zijn.
DE STRIJD IN OEN SECTOR HANKAU
Een muzikaal dischgenootschap I
(Van onzen Duitschen correspondent)
Wie in een wereldstad als Berlijn werk
zaam is en niet tot de categorie der geheel
onthouders wenscht gerekend te worden, die
is als het ware op een stamtafel aangewe
zen. Want dwaalt hij als vreemdeling van
lokaal tot lokaal, dan blijft hij aangewezen
op zichzelf en loopt dus gevaar, een „Ein-
siedler", een melancholieke kluizenaar te
worden. Hetgeen niet slechts voor den be
trokkene zelf, maar vooral voor zijn naaste
omgeving uiterst bedenkelijk genoemd dient
te worden.
Heb je echter in den loop der jaren het
lokaal gevonden, waar *t öier van blijvende
kwaliteit is, dan komt 't erop aan, daar een
stamtafel te ontdekken, waar do politiek
geen hoogtij vierc en waar het gerstesap ge
noten wordt door mannen, die op dit zeer
speciaal gebied over een bepaalde dosis er
varing beschikken. Want het bier-drinken
is nog iets meer dan een probleem van be
talen en den weg naar huis vinden!
Tot die gewaarwording zijn wij gekomen
bij Ivlausner in de KraueenstrasSe, een der
oudste, „gepflegteste" en drukst bezochte
bierlokalen in het centrum der stad. Voor
den oorlog was het tot kort voor de na
tionale revolutie hèt stamlokaal derDuitsch-
nationalen, de deftige partij van Alfred Hu-
genberg en de door en door monarchistische
gezindheid dezer politici werd als het ware
onderstreept door het feit, dat men hier niet
slechts een groot portret van Bismarck en
Moltke, maar evenzeer dat van keizer Wil
helm II kon bewonderen. Pas 'n jaartje ge
leden is het tijdens een groote schoonmaak
van den muur verdwenen, want in het Der
de Rijk concentreert men zich liever op de
toekomst en wenscht men ook aan de stam
tafel der veteranen geen debatten meer over
het mee en het tegen van een vroeger re*
gimel
Trouwens, politiek aan de stamtafel, dat
een thema „für sich". Men doet beter, er
niet mee te beginnen, want het zingen van
lofliederen op het huidige staatsbeleid wordt
op den duur vervelend en het uitoefenen
van critiek daarop is uiterst riskant. Der
halve verheug ik mij over 't feit, een stam
tafel ontdekt te hebben, waar de muziek den
doorslag geeft Want al waren we in onzen
Amsterdamschen tijd trouw lid van het
Concertgebouw en hebben we onder Mengel
berg geleerd, niet slechts naar Beethoven,
Bach en Brahms, maar ook naar Gustav
Mahler en vele andere moderne componis
ten te luisteren, toch blijft de muziek een
gebied, waarop men nooit uitgeleerd raakt.
Zulks werden wij ons bewust bij het luis
teren naar de levendige en geestige uiteen
zettingen van onzen „president", Lebrecht
Goedecke, veertig jaar lang solo-contrabae-
sist hij de Philharmoniker, op dat gebied
een man van wereldvermaardheid en wat
voor ons nog meer zegt: een musicus en
componist, die waarschijnlijk onder den
invloed van zijn Nederlandsche vrouw in
goed verstaanbaar Hollandsch met groote
waardeering spreekt over ons land en volk!
En wat hij vertelt over zijn herhaaldelijk
optreden in Nederland, speciaal in het Kur-
haus te Schevenigen, dat wordt dan nog
aangevuld door Thomas Kneifer, vele jaren
contra-bassist bij het Residentie-orireet-
thans leeraar aan het conservatorium in den
Haag en Rotterdam, weliswaar geen stam
gast bij Klausner, maar een welkome aan
vulling tijdens de zomervacantie cn boven
dien een kenner van alle Duitsche bieren en
„Sc^napse", Een compositie op zichzelfl
„Als jongen van 14 jaar ben ik zonder
eigenlijke opleiding in 1886 mijn muzikale
carrière bij het Stedelijk Muziekcorps te Hal-
berstadt begonnen. Daar moest ik stevig
kwartet spelen en mijn leermeester was de
toen zeer bekende cellist Rohnstedn. Voor de
contrabas moet men niet slechts over het
vereischte talent, maar minstens evenzeer
over lichamelijke kracht en een paar stevi
ge handen beschikken, want de techniek
stelt bij dit instrument zeer bijzondere
eischen! Toen ik mijn militaire verplichtin
gen te Koblenz had vervuld, werd ik door
den veimaarden kapelmeester Laube naar
Hamburg gehaald. Nadat ik nog een /iertal
prettige jaren aan het toenmalige „Hof
theater" had gewerkt, kwam ik dan 1898 bij
de Philharmoniker te Berlijn! Dat was het
eigenlijke begin van mijn carrière en hier
heb ik dan ook tot 1936 dienst mogen doen!"
Thomas Kneifer, die zijn technische vol
tooiing op de contrabas voor een belangrijk
deel aan Goedecke te danken heeft, neemt
nu het gesprek over en vertelt ons, dat deze
de eerste Botte6ini-vertolker in Duitschland
was en dat hij in nagenoeg alle groote
Duitsche steden als solist is opgetreden. Zijn
herculische gestalte en eminente kracht
stelden hem in staat, om naast het inspan
nende werk bij de Philharmoniker ook nog
overal als solist op te treden.
Mozart's beroemde aria „Bei diesen klei
nen Handchen" heeft Goedecke voor de eer
ste maal op de contra-bas in Nederland ten
gehoore gebracht. Deze aria is zoo enorm
moeilijk, dat de verschillende muziekgeleer
den er met elkaar over gestreden hebben,
of de copiïst zich niet vergist heeft en
of deze aria eigenlijk toch voor de cello is
geschreven. Mozart had deze aria voor bas
gecomponeerd en Goedeckq heeft ze omge
werkt voor sopraanl Ten bewijze laat men
mij een program zien van 'n Mozart-avond,
die in 1929 te Dusseldorp werd gegeven en
bij deze gelegenheid zong Kiithe Graupner
Mozart's Aria voor sopraan, contra-bas en
orkest.
Met z'n tweetjes hebben Goedecke en
Kneifer heel wat dirigenten „versleten", Ar
thur Nikisch, von Bülow, Mengelberg, van
Anrooy, Schuricht, Dr. Johan Wagenaar.
baron van Zuylen van Nijevelt (van wiens
volksconcerten in Den Haag schertsend ge
zegd werd: drie symphonieën voor 'n dub
beltje!) en als waardig slot worden er dan
nog eenige lofliederen op staatsraad Furt-
wangler gezongen, die tegenwoordig als de
vertolker der Duitsche muziek binnen en
buiten Duitschland vermaardheid geniet
We wilden over het mee en het tegen van
een stamtafel vertellen, maar och, laten we
ons liever blijven bepalen tot het mee
Want wat het tegen daarvan ia, dat weet
immers iedereen, die niet tot de soliede ca
tegorie der geheelonthouders gerekend
wenscht te worden!
Ernstig verkeersongeluk
te Arnhem
ARNHEM, 27 Juli. In de Johan de Witt-
laan hoek van Oldebarneveldtstraat botste
een uit eerstgenoemde laan komende motor
rijder op een auto die uit de v. Oldebarne
veldtstraat kwam. De botsing kwam zoo
aan, dat de auto, een D. K. W., totaal om
sloeg, evenwel met slechts lichte beschadi
ging. Erger was er de motorrijder, de heer
L., uit Oosterbeek, aan toe. Hij werd tegen
de straat gesmakt en bekwam een ernstige
schefdelbasisfractuur. Per auto werd hij in
bewusteloozen toestand naar het gemeente
ziekenhuis overgebracht en aldaar ter ver-
opgepomen.
UIT OOST- EN WEST-
INDIE
Een moord in een postkantoor
Dader had kastekorten
Naar de Loc. Zaterdag 16 Juli meldde, was
de klerk eerste klas bij het postkantoor te
Samarang, een zekere S. S., die Vrijdag 15.
Juli j.l. van zijn woonplaats te Kendal ver
trokken is om naar zijn nieuwe bestemming
(Kedoengdjati) te gaan, daar nog met aan-,
gekomen. Het postkantoor te Kedoengdjati
bleef Vrijdag gesloten, zoodat in allerijl een
vervanger daarheen gedirigeerd werd.
Later is gebleken zoo bericht Anetad
A.N.P. ons per luchtpost dat toen deza
zich Vrijdag bij den beheerder van het kan*
toor te Kedoengdjati vervoegde om het be*
heer over te nemen, de beheerder van het
hulppostkantoor Kedoengdjati zijn opvolger
Soekarman van het leven heeft beroofd.
Soekardjan bracht zijn opvolger een slag
met een bijl toe en verstopte het lijk in een
kuil, welke hij reeds enkele dagen eerder
>or dit doel had gegraven.
Na den moord deed hij aanvankelijk voor*
komen, alsof de opvolger met de kas was
gevlucht, doch later bleek, dat hij zelf een
kastekort had.
De dader werd gearresteerd en bekende.
Nader bleek, dat de moordenaar reeds een
kastekort had van ruim f 300. Hij wilde, door
den nieuwen beheerder te laten verdwijnen, de
schuld op dezen werpen.
Het restant van de f 800, ad f 460, is in*
middels gevonden.
Vreeselijk ongeluk
in Zuid-Preanger
Negen inheemsche "hinderen verdronken
Aan het strand van Zuid-Preanger heeft
zich een drama afgespeeld, dat negen in*
heemsche schoolkinderen het leven kostte.
Aan het A.I.D. van 18 Juli ontleenen wij
omtrent de toedracht van dit ontzettende
ongeluk de volgende bijzonderheden:
Zeventien schoolkinderen maakten hun dage-
iijkschen tocht van ruim 6 kilometer van 'l'ji*
patoedjah naar het kleinere Tjiaat, waar
hun school staat.
Op deze wandeling moeten zij dagelntos
een klein riviertje doortrekken. Een brug ligt
er niet, maar het riviertje is smal en er ligt
een groote zandbank in.
Zoo trokken ook ditmaal de kinderen het
riviertie over.
Juist terwijl zij op de zandbank stonden,
kwam uit zee een springvloed opzetten. Het
water rees met ontzettende kracht binnen
enkele seconden tot 2Vi meter boven het nor
male peil. De 17 kinderen werden land*
waarts in meegesleurd. Acht werden door de
vloedgolf tegen een boom, die daar over het
water hangt, geworpen en zij wisten zich vast
te houden.
De negen anderen verdronken in een moe*
ras, waaruit een eind stroomopwaarts het ri
viertje voortkomt
Toen de acht geredde kinderen dien middag
laat in Tjipatoedjah thuiskwamen wisten de
meeste ouders nog niets van het vreeselijke
gebeuren.
„Waar ie je zusje?" vroeg een der ouders
aan zijn dochtertje
,Jk heb haar niet vast kunnen houden",
was het antwoord van het kind en, toen het
de stomme ontzetting van den vader zag,
vervolgde het:
„De Goentoer heeft zusje meegenomen...^
De verslagenheid in het kleine visschers*
dorpje is groot. In de meeste gezinnet
jieerscht zware rouw.
