DEELZENBER
MAANDAG 25 JULI 1938
Op reis in Chili
Het oude land der Araucaniers
en zijn immigratie
mogelijkheden
IV*)
Hier volgt de vierde brief
■heer Hoogesteger, die thams al zoo
ver gekomen is, dat hij belangwekkende
mededeelingen kaïn doen over het eim-
gratielanid Chili.
In mijn vorigen brief heb ik reeds verteld
dat hier werk in overvloed is voor hem, die
werkelijk werken wil en kan. En dat is voor
al het geval op landbouwgebied. Wat C h i'l i
meer dan ooit noodig hee'ft is een
groot aantal bekwame boeren
en tuinders: voor hen is in dit groote
land een behoorlijk bestaan te vinden niet
alleen, maar zij kunnen zich door hard wer
ken een prachtige toekomst scheppen, waar
van hun kinderen zeer zeker zullen profi
teered
Indien men hier zijn oogen de kost geeft
en zijn oor te luisteren legt, bemerkt men
dat het hier in den eersten tijd weliswaar
flink aanpakken geldt, maar de duizenden
en nog eens duizenden immigranten die een
dertig, veertig jaar geleden het toen nog
woeste en onherbergzame Valdivia in
trokken, hebben allen de harde jaren verge
ten en zijn tot een groote mate van wel
stand gekomen.
Dat voor den boer hier een toekomst ligt,
konden wij ook al terstond constateeren aan
de wijze, waarop van regeerings-
wege het landbouwprobleem
wordt aangepakt. Ik vertelde in mijn
eerste brieven ran de „Oaja de Colonizacion
Agricola", wat we bij ons zouden noemen de
„Bank voor Landbouw-Kolonisatie", welker
vertegenwoordigers ons in Valparaiso kwa
men begroeten.
Deze instelling is door de regeering van
Chili in het leven geroepen om, een einde
imakende aan het overdreven grootgrond
bezit, waardoor vele honderdduizenden hec-
daren goed land braak bleven liggen,
lo. kolonisatie van particuliere en staats
domeinen te bevorderen;
2o. in verband met de economische en
sociale eischen des lands de verdeeling van
den bodem tot stand te brengen;
3o. de productie te intensiveeren door het
oprichten van landbouworganisaties en het
verstrekken van credieten en exploitatie-
middelen aan Meine landbouwers.
Deze „Caja" werkt met een kapitaal van
IOO millioen Pesos en heeft in de acht jaren
van haar bestaan reeds belangrijke resultaten
mogen boeken. Overal in het land heeft zij
kolonies gesticht en wat wij daarvan gezien
hebben heeft ons een grooten dunk gegeven
van d'e goede organisatie en bekwame lei
ding die aan deze instelling ten grondslag
loggen.
1 de
Met de grootste welwillendheid heeft men
ons door het groote complex van kantoren,
teekenkamers en laboratoria geleid om ons
een indruk te geven van het voorbereidende
werk, dat aan de eigenlijke kolonisatie voor
af gaat. Daarna hebben wij in gezelschap
van enkele leidende persoonlijkheden der
„Caja" enkele kolonies in de nabijheid der
hoofdstad, in de vallei van de Maipoe, be-
Eoohb. Zoo zagen wij de kolonie „Penaflor"
waar 8 jaren geleden een 40-tal Duitsche
families zich heeft gevestigd; wij waren in
„Las Gademas", in „Santa Mariana" en „San
Francisco de Puola" waar hoofdzakelijk Chi-
ieensche kolonisten werkten. Ook 'bezochten
wij een zoo juist aangekocht terrein in de
nabijheid vain San Antonio, de haven pal ten
[Westen van Santiago, waar het landgoed
„Las Lumbreras" door de ingenieurs der
„Caja" juist in kaart werdi gebracht en met
de parcelieering, irrigatie en 'bouw van kolo-
pisten-huisjes werd begonnen.
U Men werkt hier ml. zooi alvorens kolonis
ten zioh ergens kunnen vestigen, wordt eerst
alles grondig voorbereid. Het aangekochte
land wordt allereerst in kaart gebracht
(men neemt gewoonlijk eerst luchtfoto's vain
het geheel, welke dan later in de teeken
kamers op blauwdrukken nauwkeurig wor
den overgebracht), dan volgt de verdeeling
in perceelen, de voorziening van irri
gatie en omheining, waarna eenvou
dige maar geriefelijke huisjes wor
den gebouwd, zoodat de kolonist 'bij aankomst
terstond met den eigenlijken landarbeid kan
beginnen.
Het laboratorium heeft intusschen van
ieder perceel steekproeven van den
grond genomen en door analyse vastge
steld, voor welke culturen het terrein het
•beste geschikt is en welke bemesting even
tueel moet plaats hebben. Een staf van inge
nieurs en controleurs is verder ten allen tijde
bereid met raad en hulp ter zijde te staan.
Ook heeft men gezorgd voor den afzet
der producten. In Santiago is een eigen
Fruit-Centrale opgericht, die van de
schillende kolonies met eigen auto's de pro
ducten afhaalt en over de verschillende dis
tributie-centra verdeelt, zood'at de t u s-
schenhandelaar wordt uitge
schakeld.
Op bijgaand fototje kan men zien hoe de
huisjes van de „Caja" er uitzien. Ddt is een
foto van de huisjes die op het oogenblak ge
bouwd worden op „Chiloé", het eiland waar
in dit najaar de Belgische kolonisten zich
zullen nederzetten. Op de kaart ziet men
heel in het Zuiden de plaatsjes Ancud en
Castro, waartusschen het gebied gelegen is
dat den Belgen is afgestaan.
De condities voor de kolonisten
Wat vooral zal interesseereni is natuurlijk
Kólonlstenwonlng In Chili in aanbouw»
Prachtige uitgawe van vijf dagblaaie
Ons „NederlandSuid-Afrika-
nummer heeft in Zuid-Afrika veel
aandacht getrokken. Talrijke brieven
getuigen daarvan, alsook aankondi
gingen in de pers.
Uit Die Volksblad, uitkomende te
Johannesburg, nemen wij het tref
fend artikel over, hetwelk in al zijn
smeuigheid voor zichzelf spreekt:
Vyf samewerkende christelike dag
blaaie in Holland het met die uitgee
van 'n buitengewone nummer Neder
land S ui d-A frik a 'n daad verrig
wat miskien meer as enige vorige
poging sal bydra om die eeueoue band
tussen Suid-Afrika en Nederland te
versterk. Van Hollandssprekende kant
in Suid Afrika bestaan daar nog altyd
'n sterk verlange om nouere same-
werking met die stamland te bewerk
stellig. Van Suid-Afrikaanse kant is
reeds verskeie pogings aangewend om
op kultuurgebied die bande nouer aan
te haal. Maar met N ederland
S u i d-A frik a is nou bewys gelewer
dat die begeerte om nouer betrekkinge
daar te stel ewe sterk is by die Hol
lander. Die hele inhoud van die num
mer 36 bladsye getuig van hier-
die begeerte met so 'n warmtegloed
en innigheiddat 'n mens saam met
die redakteur moet stem dat elke Ne
derlander trots is op die geesverwant-
skap tussen ons volk van het kleine
hoekie aan de Noord-westkus van
Europa's vasteland en de uit Neder
lands stam ontsproten bevolking van
Suid-AfrikaVooral in den tijd,
waarin wij levenmoeten wij wel op
merken, hoe God beide takken van
den Nederlandschen stam heeft ge
zegend."
Hierdie buitengewone nummer van.
die vyf samewerkende christelike dag
blaaie sal baie daartoe bydra om Hol
landers aan te spoor om 'n nuwe heen-
kome in Suid-Afrika te kom soek,
terwyl dit aan die ander kant die
Afrikaners se arms oop sal laat gaan
om hul stamgenote met blydskap en
gastvryheid te ontvang en soos genl.
Smuts in 'n boodskap aan die redak
teur sê: „laat hen maar komen, hoe
meer hoe beter. Zij zijn meer welkom
dan immigranten van enig ander land
van het vaste land van Europa. Ik
verheug mij erover dat volgens de
te weten onder welke condities kolonisten
zulk een perceel kunnen krijgen en aan
welke voorwaarden zij moeten voldoen.
De perceelen, die niet meer mogen kosten
dan 50.000 Peso (ca. 3500) waarin begrepen
is de kosten van het huisje, maar niet de
toosten van irrigatie-aanbreng en beheining,
kunnen betaald worden in 40 termijnen te
beginnen met het tweede jaar der in bezit
neming. Gewoonlijk wordt 5 a 10 pCt. a con
tant betaald.
Chileenen en buitenlanders genieten ver
der dezelfde rechten en zijn aan dezelfde
voorschriften en wetten gebonden.
Het is te begrijpen, dat deze gemakkelijke
voorwaarden een groote navraag naar deze
perceelen van de „Caja" in het leven heb
ben geroepen. In de 61 kolonies door de
„Caja" gesticht, werken op het oogemblik
reeds 2000 families op totaal 450.000 hecta
ren. En nog steeds gaat men voort met den
aankoop van groot .grondbezit. Want niet
alleen duizenden en duizenden Chileenen
wachten op land, maar ook van alle kanten
uit het buitenland komen aanvragen om zioh
in Chdili te mogen vestigen. Zwitsers, Noren,
Denen, Oostenrijkers en Duitschers hebben
zich de laatste maanden tot Chili gewend en
met de Belgen en Zwitsers is reeds een defi
nitieve regeling getroffen. De eersten zullen
zich zooals ik reeds zeide, vestigen op Chiloé,
de Zwitsers hebben een gebied gekregen in
Reumén, ten Zuid-Oosten van Valdivia, dat
oorspronkelijk voor ons Hollanders was ge
reserveerd.
Het is heel jammer dat ons land
zoo traag is geweest in het doen van
de noodige stappen om zich dit terrein te
verzekeren, want deze streek ware bijzonder
gunstig geweest voor vestiging onzer land-
genooten. Maar Chili is groot en er is land
dn overvloed. Indien wij werkelijk ernstig
over emigratie denken dan is er zeker een
igroote kans een even goed terrein te krij
gen als nu door een zekere slappe houding
onzerzijds is verloren gegaan. Aan mede
werking van de Ohileensche autoriteiten en
de „Caja" zal het niet liggen. Daarvan ben
ik 'bij mijn bezoek ten volle overtuigd.
Ik zal nu in mijn volgenden brief een en
ander mededeelen over de kansen, die
hier zijn voor diegenen, die over zeer weinig
kapitaal beschikken, omdat er ook nog staats-
jongste cijfers zooveel Hollanders naar
Zuid-Afrika komen."
Ook dr. H. ColijnMinister-presi
dent van Nederland, vestig die aandag
van die Hollanders op immigrasie na
Suid-Afrika en verklaar dat hulle die
oog by voorkeur na Suid-Afrika rig.
Die glorietyd van die Hollandse ves
ting aan die Kaap is nog nie vergeei
In verskeie boodskappe en artikels
word besondere klem gelê op die
noodsaaklikheid van nouer liandels-
betrekkinge tussen die twee lande.
Die eeue-oue-bande moet dien as
grondslag vir intensiewe ekonomiese
verkeer tussen die twee lande, ver
klaar mnr. M. P. L. Steenberghe, Mi
nister van Ekonomiese Sake.
Hoe gunstig die omstandighede is
vir nouere betrekkinge, word uiteen
gezet in die boodskap van die Mini
ster van Onderwys, Kuns en Weten
skap, dr. J. R. Slotemaker de Bruine
wat verklaar dat meer gedoen moet
word om die geestelike en kulturele
betrekkinge te bevorder. Die taal is
die middel om hierdie doel te bereik
,Als God ons samenbrengt met het
geen ons vereenigt en hetgeen ons
onderscheidt, dan is onze roeping
vanwege deze leiding over en weder
ons te laten verdiepen en verbreeden
een lokkend ideaal voor stamverwan
ten." Ook mnr. J. A. N. PatijnMi
nister van Buitelandse Sake, wys
hoe die taal die twee volke aan me
kaar heg. Die Afrikaners is „mensclien
van ons vlees en bloed, dat voelen wij
en dat schept dien innigen band."
Daar is 'n groot aantal artikelin
die nummer wal sal dien om veral
die Hollander in Holland op die
hoogte te bring van ons letterkunde,
geskiedenis, bankwese, onderwys-
stelsel ens. en in hierdie verband is
die hulp ook van Suid-Afrikaners
ingeroep. Onder die skrywers is b.v.
mnr. W. J. du P. Erlank en prof. dr.
S. P. Engelbrecht.
Ten slotte dien daarop gewijs te word
dat die samewerkende christelike dag
blaaie in Holland met hierdie nummer
bewys het dat die nouere betrekkinge
nie 'n ideaal van die verre toekoms
is nie, maar reeds 'n werklikheid is
waarvan nog nie genoeg gebruik ge-
maak word nie; dit is geen teorie nie,
maar 'n praktiese saak: vir die Hol
lander is daar kanse in Suid-Afrika.
domeinen zijn waar men op zeer voordeelige
voorwaarden land kan krijgen, al zijn daar
de levenswoorwaarden iets moeilijker.
III stond in ons blad van 18 Juli.
BINNENLAND
MOTORVRACHTBOOT BESTELD
Heden werd aan de werf Jan Smit C.zn.
te Alblasserdam opgedragen voor
binnenlandsche rekening de bouw van een
motorvrachtboot. De hoofdafmetingen zijn:
lengte 43 M., breedte 6.25 M., holte 2.20
Het laadvermogen bedraagt 325 ton. In het
schip zal worden gebouwd een Deutz Die
selmotor van 300 P.K.
DIRECTEURSBENOEMING
CENTRALE AALSMEERSCHE VEILING
Met ingang van 15 Augustus a.s. is to
directeur van de Centrale Aalsmeer-
sche veiling benoemd de heer C. M. Schilt,
thans directeur van de N.V. Gebrs. van der
Vreugt's Kaasexporthandel te Gouda.
DOOF?
Waarom zoudt U
niet weder goed
kunnen hooren
met een
SIEMENS
„Phonophoor?1
Reeds duizenden
kunnen het
Vraagt gratis
brochure P 54 of
demonstratie
de nieuwste hoor-
toestellen met
oor- of beenge
leiding.
19 verschillende modellen Billijke prijzen,
N.V. „ALM A RA"
Afdeeling „Phono"
ROKIN 86 AMSTERDAM (C.)
Sport
NED. CHR. VOETBALBOND
Kampioenswedstrijd
SpartaOlympia
Sparta kampioen
RHEDEN, 25 Juli. Op het terrein van
de Chr. VoetbaLvereen. „De Veluwezoom"
had Zaterdagavond de wedstrijd plaats tus-
sohen de V.V. Sparta I te Enschedé en Olym
pia I te Rotterdam.
In een frissche wedstrijd, te midden van
een groot aantal supporters, heeft Sparta
met succes den kampioenstitel voor den der
den keer verdedigd.
Met een 54 overwinning toog „Sparta"
huistoe
Sparta had de volgende opstelling:
Ten Cate, doel; Weener en K. Hemibrecht
achter; Friskus, Hofhuis en Bijkerk, mid
den; J. Hembrecht, Grotenhuis, Zwier, Tiche
laar, Broekhuizen, voor.
Olympia bracht het volgende elftal:
G. B 1 ok, doel; A. de Rek en L. Blok, ach
ter; Gelderblom, Diepenhorst en v. Hulst,
midden; Spek, de Bruijne, Lagendijk, J.
Lems, en T Lems, voor.
De aanvang van den wedstrijd was wat
onzeker. Het spel verplaatst zich vrij snel
en in de eerste vijf minuten krjjgt keeper
Ten Cate reeds een pa$r ballen weg te wer
ken, hetgeen hij uitstekend doet. De zesde
minuut geeft het eerste doelpunt voor
Sparta. Zwiers kan na goed combineeren
hard inschieten. Dan geeft Sparta goed
open en ruim spel te zien. De voorhoede
verstaat elkaar uitstekend en de kampioens
club oefent regelmatig druk uit op het Rot
terdamsdie doel. Na een kwartier brengt
Tichelaar den stand op 2—0. Olympia biedt
uitstekend verweer, maar toch kan Zwiers
na korten tijd het derde doelpunt plaatsen.
30. Ten Cate oogst den lof van z'n vrien
den door op een critiek moment gedeci
deerd in te grijpen. Olympia heeft geen ge
luk, maar kan plotseling een goede kans
benutten en uit een voorzet van de Bruyne
den stand brengen op 3—1. Vlak voor de
rust geeft Sparta. nog een keurig staaltje
voetbal; Tichelaar laat den bal netjes pas-
sceren om zoo aan Broekhuizen gelegenheid
te geven hard in te schieten.
De rust komt dan met 41.
Wie vlak na de rust gedacht heeft, dat
Olvmipia met een zware nederlaag naar Rot
terdam zou terugkeeren, heeft te vroeg ge
juicht. Was Sparta voor de rust de meerdere
in het veld, na de rust zijn de rollen om
gekeerd. Had de voorsprong 41 Sparta
geen goed gedaan, of zonk de energie, toen
zij in staat bleek uit een onhoudbaar schot
van Zwier den stand op 51 te brengen?
De midden-linie van Rotterdam bleek ver
der ondoordringbaar. Friskus moet het veld
verlaten wegens een lichte blessure en
wordt door Stuiver vervangen. Met een niet
geheel verdiende strafschop heeft Olympia
geen succes, terwijl ook een tweede straf
schop geen doelpunt oplevert, omdat Ten
Cate. die een zeer goeden wedstrijd speelde,
den bal te vlug af was. En hebben we goed
gezien: het tweede punt van Olympia werd
door Sparta zelf verzorgd. 5—2. Olympia is
dan voortdurend voor het Sparta-doel cn
oefent sterken druk uit pp de kampioens-
ploeg, die blijkbaar wat vermoeid raakt.
Rotterdam speelt niet energie door en kan
door een verdienden strafschop den stand
brengen op 5—3.
In het laatste kwartier is Olympia dan in
de meerderheid. Er heerscht spanning onder
de supporters. De zwart-rooden zwoegen
onder den achterstand en wit-zwart moet
zich tot verdediging beperken. Dan brengt
Rotterdam een paar minuten voor het einde
den stand op 54. Er hangt een merkbare
spanning over het terrein. Ontgaat Enschedé
de titel nog op het laatste oogenblik? Ieder
een voelt, verlenging beteekent: verliezen.
Maar neen, Olympia heeft geen tijd meer.
De tijd is Sparta gunstig en als he fluitje
van scheidsrechter Van de Peppel het eind
aankondigd, is Sparta opnieuw kampioen
Voor de derde maal.
Maar ook Olympia kan tevreden zijn. Rot
terdam heeft een ploeg waarmede in de
toekomst te rekenen valt. Haar spel gaf in
de eerste helft te weinig verdeeling, te veel
op elkaar, terwijl Sparta juist een ruim spel
te zien gaf maar Rotterdam was na de rust
ongetwijfeld de sterkste. De aanwezige
Enschedëers gaven het grif toe. Sparta was
na de rust niet op dreef. Het onverzettelijke
enthousiasme van Olympia bracht haar in
die verdediging, en is het ook ibij voethal
niet zoo, dat om te winnen men in den aan
val moet blijven?
Overigens was het een sportieve wedstrijd,
gekenmerkt door een gezonden geest Rot
terdam verdiende dat meer vrienden en be
kenden den wedstrijd hadden bijgewoond.
ZEILBOOTJE OP ZEE OMGESLAGEN
DEN HAAG, 25 Juli. Gistermiddag te onge
veer 5 uur i6 2 K.M. uit de kust tusschen
Scheveningen en Kijkduin een zeilvlet door
een verkeerde manoeuvre omgeslagen. De
reddingboot Tom 3 slaagde erin, de drie
drenkelingen, die zich aan het gekantelde
vaartuigje haddien weten vast te klampen,
te redldten.
5.5 M. AVRO-Ultecn-
gr. 8.00 Graan.muziek. (Om 8.30 Berich
ten). 10.00 Mordenwöding-. 10.15 Graan.mua.
10.30 Het Kovacs-Lajos-orkest. 11.90 Huis
houdelijke wenken. 11.30 Orgel en cello. 12.15
Berichten. Hierna: „The Romancers". 1.00
Gram.muziek. 1.30 Vervolg concert. 2.15 De
clamatie. 2.40 Gevarieerd concert. 4.00 Zang
en plano. 4.30 Kinderkoorzang. 5.00 Kinder-
halfuur. 5.30 Omroeporkest. 6.30 Graan.mu
ziek. 7.00 AVRO-Dansorkest. 7.40 Sport-repor
tage. 8.00 Berichten ANP. Mededeelingen.
8.15 Omroeporkest en solisten. 9.25 Repor
tage. 9.50 Omroeporkest 10.30 Tiroolscne
muziek. 11.00 Berichten ANP, hierna: Ka-
rolyi Arpad's Zigeuner-orkest. 11.3012.00
HILVERSUM II. 301.5 M. KRO-Uitzendlng.
8.009 15 Gram.muziek. (Om 8.15 Berichten).
10.00 Gram.muziek. 11.30 Godsdienstige cau
serie. 12.00 Berichten. 12.15 Gram.muziek.
2.00 Voor de vrouw. 3.00 Gram.muziek. 3.15
Za.ng en piano. 3.55 Gram.muziek. (Om 4.00
Berichten). 4.30 KRO-orkest 5.00 Zang etf
plano. 5.15 Vervolg concert. 5.45 Felicitaties.
6.05 De KRO-Melodistan en solist 7.00 Be-
rlohten. 7.15 „Biedt Indië ons een levens
kans?", causerie. 7.35 Sportpraatje. 8.00 Be
richten ANP. Mededeelingen. 8.15 Stedelijk
orkest van Maastricht 5.15 Carillon-bespe
ling. 9.30 De Stafmuzlek van het 5e R.I:
10.30 Berichten ANP. 10.40 Hans Feit en zün
orkest 11.1512.00 Gram.muziek.
DROIT WICH 1500 M. 11.20 Orgel. 1.00 Gram.
muziek. 2.20 Gram.muziek. 7.05 Octet. 8.20
Orkest 9.50 Gram.muziek. 10.45 Orkest
3.05 Piano. 3.20 Concert 5.20 Gram.muziek.
8.35 Kwartet en solisten. 9.50—11.50 Radlo-
iziek. 8.50 Orkest
luziek. 5.20 Orkest
484 M.12.20 Gram.muziek. 12.50 en 1.30 Or
kest. 1.50, 2.20. 5.20, en 6.35 Gram.muziek.
6.50 Hoorn-voordracht. 8.20 Gram.muziek. 9.20
ALGEM. SYNODE
NED. HERV. KERK
Zitting van Zaterdag 23 Juli
Na opening, vaststelling der notulen, en
een hartelijke gelukwensch tot een lid dei;
vergadering, dat juist deizen dag zijn 25-jarig
huwelijksfeest (mocht vieren, voortzetting
van de behandeling der fdnancieele fondsen.
Mr. Schuller tot Peursum bracht
rapport uit over de kleine toelagen uit het
Fonds noodl. kerken en personen. Deze be
droegen voor personen ruim f 7500; voor
gemeenten ruim f 3000: terwijl f 1:00 aan de
Waldemzen werd gegeven.
Uit de Algemeene kas werd beslo
ten Prof. Dr. J. A. Cramer vergoeding toe
te staan voor de reiskosten naar de verga
dering van de Zentrails telle. Een verzoek om
steun van Schweiz. Evangel. Hilfswerk voor
„die bekennende Kirche in Deutscbland"
werd afgewezen, omdat dat oomité im ver
band staat met de Zentralstelle, en hiervoor
reeds f 500,per jaar bijgedragen wordt.
Hulppensioenfonds voor emeri
ti-pre d. Het aantal deelgerechtigde ge
meenten bedraagt 346, terwijl uitkeering
aan 34 deelgerechtigden geschiedt voor het
volle bedrag, terwijl 4 nieuwe deelgerechtig-
den voor voorloopige gedeeltelijke uitkeering
in aanmerking komen en 6 ervan ondersteu
ning ontvangen. Ondanks het feit, dat 7,
pred. wegens het bereiken van den 65 jari
gen leeftijd emeriti werden, en krachtens
de jongste reglementswijziging rechthebben
den werden, kan de uitkeering gehandhaafd
blijven op f 170.—.
Fonds Hoog er Onderwijs. Op een
verzoek van Koch en Knuttel om steun voor
de uitgave van „v. Alphens Nieuw Kerkel.
Handboek" werd opnieuw f 500.gevoteerd;
op een dito van Ds. Bax, van Maastricht voor
de uitgave van het 2 e deel van zijn werk:
„Het Protestantisme in Luik en Maastricht"
f IOO.op een dito van het Ned. Ohr. Pers
bureau eveneens f 100.
Generale Kas. Beschikbaar was ini
totaal f 66542.—. Na steun aan Fonds
„Schraalste" en „Geestelijke behoeften"
f 38994. Het totaal der aanvragen bedroeg
f 90815.—, zoodat velen moesten teleurgesteld
worden.
Na een woord van dank gesproken te heb
ben tot den Quaestor Generaal voor de ge
geven inlichtingen, en Ds. Hoekstra verzocht
te hebben den collectebrief voor de Gen.
Kas op te stellen, sloot de pres. met dank
gebed en verdaagde de vergadering tót
Maandagmorgen elf uur.
MOTORZEILJACHT OMHOOG GEVAREN
STAVENTSSE, 25 Juii. Gistermiddag om
12 uur is op de Ooaterschelde nabij Stave-
nisse het motorzei lj acht „Boekanier", van
den heer Ph. v. Ommeren te Rotterdam, die
zioh met nog vier andere personen aan
boord bevindlt, omhoog gevaren. Het schip
maakt veel slagzij. Sleepboothulp is in. do
nabijheid.
De Petser schoof dichter naar de kachel, die op een paar
halfdroge Canada-blokken lag te rooken. De Petser in huis,
dat was al iets, dat een ongewone beklemming bracht. Maar
itoen hij bleef zitten, ook toen de bui overdreef en de jach-
jtende wolken uit het Noordwesten in razende haast nog
voortijlden langs de loodgrauwe lucht om haar voorgangsters
ïn te halen en zich bij 't wintersche heirleger te voegen, begon
Stijn onraad te vermoeden. Hij sprak weinig, maar keek met
aandacht naar de blauwe walm van zijn pijp, die door 't
kamertje rafelde.
Gijs kwam met een kruiwagen brandhout langs, dat hij aan
'de Beems had gesprokkeld.
Toen hij binnentrad en den Petser zag zitten', die hem
joviaal groette was er ineens weer de herinnering aan het
knallend schot in dien strengen winternacht.
„Gij zuukt 't ook wijd van huis", zei hij.
„Ik zuuk 't bij jouw wijf, es 't buiten vur 'n fetsoendelijk
'jniens te bar is", was het antwoord.
Hi; grabbelde ïn de wjjde zak van zijn jas en reikte GijS
feen puntzakje tabak toe.
*Hje< vaS 'a grumke of stopt oew £jj£, net y/et ge y/ilt,"^
Gijs stopte bescheiden zijn aarden pijp en zette zich ïn
zijn hoekje.
Had die Petser wat op z'n hart? Waarom bleef hij zitten
nu de bui al over was?
„Is 't nog wet mee de schieterij?", informeerde Gijs, met
zekere voldoening zijn pijp rookend.
„Jao, det is 't net merwet ik oe vraoge wou
vuulde gij er niks vur om ook is wet te verdiene?"
„Te verdiene?En waormee dan?"
De Petser boog zich naar hem over en begon op fluisteren
de toon zijn plannen te ontvouwen.
Gijs luisterde, achterover tegen de leuning van zijn stoel
hangend. Hij vreesde den Petser, niet om zijn kracht maar
om zijn streken. Wie 't met hem aanlegde werd gebruikt als
handlanger in gevaarlijke ondernemingen. Maar 't geld lokte
en voor avonturen in donkere nachten voelt menig buitenman
al zijn de gevaren, die dreigen in den vorm van veldwachter
en maréchaussee's niet gering.
Doch onder 't spreken, dat al meer tot geheimzinniger ge
fluister dempte, groeide er in Gijs een afkeer van het duister
bedrijf, waartoe de ander hem trachtte over te halen. Maar
als hij keek in die felle oogen, moest hij telkens denken aan
een loerende kat.
De Petser hield aan met dezelfde vasthoudendheid, waar
mee hij 't wild vervolgde, en de politie op 'n dwaalspoor
bracht.
„Gij loopt gin gevaor es ge mer doet wet ik oe zeg."
„Daor zal ik wel vur oppaassen. Mer 't staot me nie aon,
zlede. Errem zij ik, mer det doei ik nie."
Toen lachte de Petser akelig schril en zijn oogen werden
«mal. Zijn ruige snor streek hij met een nijdig gebaar glad
ov.er zijn lig.
„Dus gij gaot liever zachtjes aon dooid van den erremoei?"
„Neje, det doei ik nie gère, mer ik geleuf det 't béter is
om er mer nie mieer over te praote. Luister is Flipwet
gij mijn vurstelt isgin ieerlijk werk."
Weer was er die hoonende lach, waarvan Stijn zoo schrok.
Gelukkig dat de kinderen er nog niet waren. Als Gijs nou
maar voet bij stuk hield. Zij wórde nimmers geholpen en
de rechtvaardige werd immers niet verlatendat stond er
toch!
„Gin ieerlijk werk neje, oew haand ophaauwe vur diejen
armzaoligen daolder, det is béter, war".
Gijs voelde den vernietigenden spot, maar hij ging er niet
op in en de Petser, die een nieuwe pijp stopte, reikte den
ander de tabak opnieuw toe.
Hij stond op en Gijs ging mee naar buiten. Stijn zag ze
samen den weg op gaan. De Petser in zijn dikke duffel,
warme,hooge laarzen, Gijs daar sjofeltjes naast, kleumig de
schouders opgetrokken. Zijn bontgelapte broek en de rafel-
plekken van zijn ellebogen vormde een scherpe tegenstelling
met de degelijke kleeding van den strooper.
„Es ie um nou mer nie over haolt" mompelde Stijn „mer
o Hieere 't is toch zoo moeilijk om ieerlijk te blijven".
Inderdaad beproefde Flip den ander zijn bezwaren uit het
hoofd te praten. Hij deed 't voorkomen of Gijs bang was en
hij wist genoeg van 's menschen ijdelheid af. om te weten,
dat hij zoo zijn doel kon naderen.
„Kek is. es ge niet durft is 't een uitgemakte zaak, war
Klaas heet er aanders ok 'nun mooien cent mee verdiend"
„En waarom doet die 't nie meer".
„Die doet 't ook nogl"
„Doet ie 't nog, en waorom wilde er mün dan ook nog bij
hebben?"
De Petser zwom toch niet in het geld.
„Jao, mer det zal ik oe nie vertellen went gij vuult er niks
vur". Onder 't voortwandelen en 't gesprek door liet Flip
de Petser zijn oogen over de akkers gaan waar 't donker
groene winterkoren even de bruine aarde tintte en over de
dorrende weiden. Zelfs geen verre stip tegen de grijze lucht
ontging hem.
„Gij kunt oew wijf nie laoten ver-erremoeien Gijs, oew kern-
der, dinkt er om kérel. Meres je niet durft.-., dan goaf
ik op huis aon".
Hij stond bij de plank over de sloot, waar 't pad door de
velden begon.
„Luister is" zei Gijs weifelend, „hoeveul gifde?"
„Ik geef de grif twee dubbeltjes per stuk en det maagdë
gij er zelf aafhaauwe".
Gijs peinsde. Knauwend op 'n wilgentakje.
„En hoeveul hede 'er, dinkte?"
„Alles en alles, vèèr en haor en 'n zeuke visch aaf en toe,
kande wel rèkene op 'n stuk of tien, twaolf in de wèèk."
Even stonden ze tegenover elkaar. Gijs dacht enkel aan de
armoe en 't geld om die te lenigen, aan de kinderen, aan Stijn,
Al 't nobelere, 't hoogere werd er door teruqqedrongen.
Geld
't Laatste restje vertrouwen slonk voor de verleiding.
„Bring ze mer."
„Merrege." zei de Petser en ging de plank over.
Onder het naar huis gaan was er in Gijs' hart toch eert
beklemmende ongerustheid. Maar hij zou laten zien, dat hii
durfde.
Tegen Stijn zei hij niets over zijn nederlaag,
faWorcft vervolg'él
