radiO))
Met Swift
den zomer
tegemoet.
VAN KRANTENJONGEN TOT UITVINDER
WOENSDAG 18 MEI 1938
EERSTE BEAD PAG. 2
RONDBLIK
SPAAKS REGEERINGS-
VERKLARING
Met dezelfde vaardigheid, waarmede
heer Paul Spaak zich door den rompslomp
van de kabinetsformatie heensloeg, door
het raadplegen van allerlei politieke groe
pen en instanties eenvoudig achterwege te
laten, én zich rechtstreeks te wenden tot
de menschen, die hem aanstonden, heeft
hij vervolgens ook zijn regeeringsprogram-
ma opgésteld, en voor het parlement ge
bracht. Hij bevestigt hiermede den roep,
dien hij zich ook reeds als Belgische mi
nister van buitenlandsche zaken had ver
worven, van namelijk meer dan louter een
rood partijman te zijn; zijn ideaal is België.
De verklaring, waarmede het nieuwe
kabinet zich aan de volksvertegenwoordi
ging heeft voorgesteld,, behelst alle elemen
ten, welke men van een verstandige regee
ring, die de problemen van haar land en
tijd kent, mag verwachten. Zij wordt inge
leid door enkele aanwijzingen, dat men
weliswaar de democratie, met haar per
soonlijke vrijheden wenscht te handhaven,
doch de uitwassen daarvan zullen worden
weggesnoeid. Derhalve zullen afdoende
maatregelen worden genomen ter beteuge
ling van de bij onze zuiderburen steeds tal
rijker geworden politieke persdelicten, en
zal vermoedelijk de geheele regeermachine
van te zware onderdeelen, welke een rem
mende werking uitoefenen, worden ontlast.
Afgewacht moet nog worden, hoe de Belgi
sche democratie er uit zal zien, nadat
Spaak als heelmeester over haar zal heb
ben gefungeerd; voor etatisme behoeft men
vermoedelijk bij zulk een gul en vlot man,
die allerminst een Prinzipienreiter is, wei
nig beducht te zijn.
De nieuwe regeerïng, welke de fiscale
maatregelen, onder het kabinet-Janson
reeds zoo goed als aanvaard, tot de hare
heeft gemaakt, belooft verder ingrijpende
bezuinigingen op allerlei gebied, niet het
minst op d^t van het ambtenaren-apparaat.
Zoo hoopt zij, door het bewandelen van
deze twee verschillende wegen, voorspoedig
aan haar doel te geraken, namelijk gezon
de financiën en een opnieuw sluitende be
grooting.
Ook den Vlamingen wenscht Spaak het
naar don zin te maken, door een volkomen
gelijkstelling van de beide landstalen in
het vooruitzicht te stellen, en bovendien
door het bevorderen van de belangen van
de eigen Vlaamsche koninklijke Academie.
Misschien zal „Pol" inderdaad de juiste
man blijken om de kloof tusschen Walen
en Vlamingen te helpen overbruggen, daar
hij staat op de grens van de beide culturen.
Ook aan het verlangen naar werk en
naar verlichting van de lasten van
kleinen man hoopt de huidige regeering te
kunnen voldoen. Zij proclameert- zelfs dat
haar motto „Arbeid verschaffen!" zal zijn.
Staatsstukken als het onderhavige heb
ben altijd dit onderling gemeen, van met
weinig woorden net zooveel aan te duiden,
dat men nieuwsgierig naar het eigenlijke
„Wat" en „Hoe" wordt. Men kan dan ook
niet anders doen dan afwachten, in welke
wetsvoorstellen Spaak c.s. hun plannen
nader omschreven zullen neerleggen. Voor-
loopig mag worden geconstateerd, dat de
sfeer in kamer en senaat, behoudens dan
de enkele, blijkbaar niet te vermijden in
cidenten, heel welwillend was. De volks
vertegenwoordiging lijkt na de politieke
verwikkelingen, die men pas achter den
rug heeft, en waarover niemand bijzondere
ingenomenheid aan den dag kon leggen,
de beste stemming om tot vlot aanpakken
te komen. Moge Spaak dezen lust tot ar
beid de jüiste stimulans kunnen verleenen!
DE BELGISCHE
REGEERINGSVERKLARING
Spaak wenscRt eerlijke naleving
der taalwetten
Motto van het kabinet:
Arbeid verschaffen"
De Belgische min.-president Spaak
heeft gistermiddag in het parlement de
regeeringsverklaring van het nieuwe
kaïhinet voorgelezen, welke over het alge
meen een vrij gunstig onthaal vond.
Vermoedelijk zal reeds hedenavond daar
over de stemming plaats hebben.
Aangekondigd werd o.a. de handha
ving, doch tevens de hervorming van het
democratische stelsel; de gelijkstelling
der beide landstalen; herstel van het
budgetair evenwicht en bezuinigingen op
allerlei gebied.
De regeering heeft verder het voorne
men groote werken te laten uitvoeren.
Aan de regeeringsverklaring ontleenen wij
verder nog 't volgende: „Het politieke leven
van België is jarenlang in diepe beroering
gehouden door het taalprobleem. Niemand
betwist dan ook, dat de Vlamingen ernstige
grieven konden doen gelden; niemand ook
kan ontkennen, dat sedert, den oorlog een
groote inspanning werd gedaan, om hun vol
doening te schenken. Wanneer de wet op het
gebruik der talen eal goedgekeurd zijn. zal
die gelijkheid van onze beide landstalen vol
komen tot stand zijn geihracht. Het is de
wil der regeering, dat de taalwet
ten eerlijk worden nageleefd.
Door haar economische politiek zal de
regeoring zich beijveren, een harmonische
ontwikkeling van de rijkdommen te ver
krijgen.
Op schoolgebied, het technisch onderwijs
inbegrepen, zal een politiek van bevrediging
De Japansch'Chineesche oorlog
De strijd spitst zich toe om Hsu-Tsjau
1 Te oordeelen naar de berichten, van het
strijd toon eel rond Hsu-Tsjau te Shanghai
binn'engekomen, heeft zich de tegenstand
der Ghineesche troepen opnieuw versterkt.
Verscheiden Chineesohe tegenaanvallen heb
ben de Japanners afgeslagen.
Volgens Jaiansche belichten kunnen de
Chineezen z fh nog slechts naar het oosten
of zuid-ooste i terugtrekken. He; meest be
dreigde punt in de Chineesohe verdedigings
linie ligt ten Z.W. van Hsu-Tsjau, waar het
succes der Japanners vooral te danken is
aan het verrassend optreden van hun pant
serdivisie.
Van Japa-nsche zijde verluidt, dat de Chi
neezen besloten hebben de dijken van de
Gele Rivier ten N.W. van Hsu-Tsjau op te
blazen en zelfs dat zij hiermede reeds be
gonnen zijn.
Japansche telegrammen van het front
melden, dat die stalen ring rondom Hsu-
Tsjau nauwer wordt aangeschroefd. Volgens
het Japansche agentschap Domei is een hal
ve cirkel rondom Hsu-Tsjau getrokken met
een gemiddelden straal van 37 mijlen. Een
Japansche colonne heeft Pa-Waaig-Sjan op
res mijl ten Zuiden van Hsu Tsjau bezet en
een tweede colonne heeft Sji-Pa-Li veroverd
op ongeveer vijf mijl ten westen der stad. De
bezetting man Pa-Wang-Sjan had tengevol
ge, dat de groote weg naar Hsu-Tsjau voï
Chineesohe troepen is, die in volledigen
terugtocht zijn. De linkervleugel .van het
noordelijk leger heeft den oostelijken oever
van het Groote Kanaal bereikt Voorts zou
den de Japanners successen hebben behaald-
in West-S j an toeng.
en verdraagzaamheid worden nagestreefd.
In de eci-stc plaats echter zal de regeering
haar aandacht wijden aan het begrootings-
vraagstuk. Om het evenwicht in de begroo
ting voor 1938 en 1939 tot stand te brenigeu,
i raagt de regeering goedkeuring van wets
ontwerpen inzake douanerechten en accijn
zen, inzake de crisisbelasting en van een
wet tot onderdrukking van belastingfraude,
onmiddellijke verwezenlijking van alle mo
gelijke bezuinigingen en het tegengaan van
misbruiken, die o.a. op het gebied van de
cumulatie bestaan, de instelling van een
dienst tot inspectie der financiën en indie
ning en goedkeuring van de begrooting van
1939 voor het einde der ja ars.
De regeering zal eveneens de hervorming
\an het geheele belastingstelsel bestudeeren
en de financiën van. staat, provincies en
gemeenten coördinecrcn. Zij is ook voorne
mens de aldhohvet te herzien.
De regeering zal zich de verbetering van
het economische leven tot taak stellen en
haar aandacht gevestigd houden op de ver
dediging en de uitbreiding van de buiten-
lendisohe markten. Zij staat erop, haar econo
mische politiek te stellen onder het motto;
„Arbeid verschaffen!" Zij zal groote
werken laten uitvoeren.
Ten slotte zeidc Spaak nog: „De regee
ring acht het niet noodig, haar houding in
zake de buitenlandsche, militaire en kolo
niale politiek nader te bepalen. Zij zal de
gedragslijn, aangenomen door de vorige re
geering, getrouw blijven.
De regeering beschouwt zichzelf als een
regeering van nationale unie. In de huidige
moeilijke omstandigheden, die het land
beleeft, doet zij op allen, in de kamer en
daarbuiten, een beroep om het werkelijke
vooruitzicht van België te handhaven ten
aanzien van vrijheid, orde en maatschap-
pelijken vooruitgang."
Een tweetal incidenten
In de kamer deed zich een incident voor,
toen een socialistisch spreker beweerde
dat de Rexisten gehoorzamen aan den
„clown Degrclle, die zijn instructies uit
het buitenland krijgt".
In den senaat eischte de Vlaamsch-natio-
nalist Van Dieren, dat de minister
president zijn verklaring in het Vlaamsch
zou voorlezen. Toen deze daaraan geen
volg gaf bleef Van Dieren voortdurend
interrumpeeren. Met 117 tegen 10 stemmen
en 5 stemmen blanco nam de senaat in
verband hiermede een voorstel aan tot be
risping van den senator, met opneming
hiervan in de handelingen. Senator Van
Dieren noodigde daarop zijn Vlaamsch-
nationalistische collega's uit, de rc
ringsverklaring niet aan te hooren.
Gezamenlijk verlieten zij de zaal.
huis snelden onmiddelijk doctoren en studen
ten de talrijke gewonden te hulp. Gister
middag om half twee werd officieel me
deeld, dat bij de botsing zeven personen
het leven zijn gekomen.
Het is het eerste ongeluk sinds 31 jaar dat
in het zeer gecompliceerde stel van onder-
grondsche spoorwegen in Londen menschen-
levens heeft gekost.
Canada bouwt bommenwerpers
Voor de Britsche luchtmacht
De „Toronto Globe Mail" meldt uil Toron-
tot (Canada), dat bij wijze van proef zal
worden overgegaan tot den bouw van drie-
motorige bommenwerpers voor de Britsche
luchtmacht.
Deze toestellen zouden, naar verluidt, een
hoogste snelheid van 270 mijl per uur (meer
dian 430 K.M.) kunnen hereiken, met een
kruissnelheid van 220 mijl (meer don 350
K.M.) per uur.
DE STRIJD OM HET BEZIT V.D LOENGHAI SPOORWEG
Bovenstaand kaartje geeft een globaal
óberzicht van het geconsolideerde Japansche
frent, tevens overziet men welke provincies
of gedeelten hiervan reeds door Japan zijn
bezet en hoe de opereerende legers trachten
contact te zoeken langs de Loenghai spoor-
De toestand is nu zoo, dat gemotoriseerde
Japansche stormtroepen komende van Feng-
jang de belangrijkste stad Hsu-Tsjau, op de
kaart gespeld als Soetsjauw, een centraal
fpoorwegknooppunt, op 20 km genaderd zijn.
Andere Nippontroepen komende van
Jentsjau, zijn ten N.Westen van Kweite door
de Chineezen tot staan gebracht. De omsin
geling van Soetsjau, en de verbinding van
het Noord- en Zuid-Japansche leger is thans
in vollen gang.
De berichten over deze zeer beslissende
strijd zijn echter nog zeer verwarrend, daar
het front hier een lengte heeft van 90 km
en telkens door beide partijen wordt door
broken, zoodat een zuiver kaartbeeld hier
van niet te geven is
De Spaansche burgeroorlog
De strijd in den
Teruel-sector
Rechtschen veroveren Corbalan
De nationalisten hebben Corbalan ver
overd en zijn daardoor in het bezit gekomen
één der belangrijkste knooppunten
deze streek. Door Corbalan loopt o.a. de weg
van Teruel naar Albocacer, d;e thans van
Teruei tot Villa Franca del Cid in nationa
listische handen is.
De laatste uren zijn de gevechten wel
uiterst hevig geweest. Het ging immers om
d°>a tweeden ijzeren ring die reeds van de
eerste maanden van den oor.og af werd
voorbereid en die volgens de experts der
nationalisten sterker was dan die om Bilbao.
Aan beide zijden van den weg naar Mura
de Rubielos en ten Zuiden van Villa Franca
del Cid worden voorts nog successen ge-
De nationalistische legerleiders zijn van
meening, dat de regeeringstroepen in den
sector van Mora del Rubielos nog een laatste
poging zullen doen om den hoofdweg van
Teruel naar Sagunto te houden en daarom
alle beschikbare krachten daar in het vuur
zullen brengen.
Verder komen hier nog berichten binnen
over gevechten aan beide zijden van het
dorp Valde Linares.
Uit het kustkantoor wordt gemeld, dat de
republikeinen in de laatste 48 uur een aantal
krachtige tegenaanvallen ondernomen heb
ben, n.l. in de nabijheid van Cuevas de Vin-
roma. Deze activiteit zou echter zonder suc
ces gebleven zijn.
Postvervoer met duikbooten
Een regelmatig vervoer van post met on-
deraeebooten kwam tot nu toe in 's werelds
postale geschiede ruls niet voor. Door den
nood gedrongen heeft de Spaansche rapuibli-
keinsche regeering een officieele postdienst
met onderzeebooten ingesteld tusschen Ca-
talonië (Barcelona) en de rest van het re-
pulbliikeinsche gebied. Het briefport is vast
gesteld op het dubbele van het normale,
terwijl voor aangeteekende zendingen een
aa-nteekenreoht van 15 peseta's of 10 maal
meer dan het gewone recht verschuldigd is.
Voor deze post zullen special» postzegels
gebruikt moeten worden.
Het ongeluk in de Londensche
„ondergrondsche"
Zeven dooden, talrijke gewonden
Met betrekking tot het ongeluk, dat gister
bij het Londensche station Charing Cross in
het ondergrondsche spoorwegverkeer heeft
plaats gehad kan nog worden gemeld, dat
een trein welke op weg was naar de City,
bijna geheel stilstond, toen een tweede trein,
die een minuut later was vertrokken, er op
De treinen waren zeer vol. Verscheidene
wagons werden geheel vernield. Aangezien
de electrische verlichting uitging, ontstond
er in het donker een paniek onder de reizi
gers.
Uit het nabijgelegen Westminster zieken-
UIT OOST-IND1E
Een goud-schat reist per K.L.M.
Naar de „Singapore Free Press" mede
deelt, heeft de „Torenvalk" jl. Woensdag
een aantal goudstaven ter waarde van on
geveer e ai half tnillioen Straits-dollars te
Singapore aangebracht. Het goud was
Europa verzonden.
In elke tusschenlandingsplaats waren
strenge bewakingsmaatregelen genomen,
terwijl zorg was gedragen dat de ontsche
ping te Singapore plaats vond zonder de
aandacht te vrekken.
Onder toezicht van den heer M. A- Del-
Iaert, K-L.M.-agent te Singapore en van de
bemanning van het vliegtuig werd de goud
schat, welke in een linnen verpakking was
gewikkeld, uit de machine overgebracht in
een vrachtwagen, welke in de gewone 4>a-
gage-afdeeling van Singapore's luchthaven
stond te wachten. Onder gewapend geleide
is het goud vervolgens overgebracht naar
de safe van een bank om daar de eerste be-
sohikbare scheepsgelegenheid uit Singapore
naar een Oostersche haven, welke niet ver
der wordt aangeduid, af te wachten.
Javaansche kolonisatie
op Celebes
De eerste uitzending van Javaansche ko
lonisten uit Midden-Java naar de nieuwe
kolonisatie-terreinen van Malili en Masam-
ba in Celebes zal in Juni plaats vinden
schrijft het „Nws."-
Men is momenteel bezig op de daartoe
aangewezen terreinen kleine boschcom
plexen weg te kappen, pondoks op te rich
ten en alle andere voorbereidingen te tref
fen voor de ontvangst der Javaansche kolo
nisten.
In de buurt dezer landbouw-complexen
zal een landingsterrein worden ingericht
voor het vliegtuig, waarmede gedurende
eenige weken het luchtkaarteeringfewerk
zal worden verricht.
Paradijsvogel gestolen
Donderdagnacht 5 Mei jl. sloop een onbe
kend gebleven lid van het dievengilde den
Soerabajaschen dierentuin binnen, waar hij
een vogelkooi openbrak. Hij legde beslag op
2 schitterende paradijsvogels, die een waar
de hebben van f 150 per stuk. Er is nog
geen spoor van den dief gevonden, meldt het
„Soer- Hbl-". Het is reeds meer voorgeko
men, dat kostbare dieren uit den dierentuin
werden gestolen.
Het paleis te Buitenzorg lekt
Het paleis te Buitenzorg verkeert sedert
jaar en dag in slechte conditie, als gevolg
van het feit, dat het op een technisch
slechte wijze is ingedakt.
Het lekt op vele plaatsen in het paleis,
zeer tot sohade van liet mooie stuc-werk-
Men heeft thans, zoo schrijft de „Java-
bode", e>"'H goed project voor een flink wa
terdicht dak. Ook aesthetisch zal de uitvoe
ring van dit project verantwoord zijn.
Morgenwijding. 10.15
Omroeporkest. 11.00 Ki
orkest en soliste. (Om
Het Kovaca Lajos-orkest
2.00 Voor de vrouw. 2.30 Zang met piano
begeleiding en gram.muziek. 3.05 Gevarieerd
programma (gr.opn.). 4.00 Voor zieken en
thuiszitfcendon. 4.30 Planovoordracht. -1.50
Voor de kinderen. 6.30 Omroeporkest. 6.30
Sportp raatje.
serie over Beethoven). 10.30 Gram.imuzlek.
10.45 Reportage. 11.00 Berichten ANP. hier
na: Gram.muziek. 11.4012.00 Orgelspel.
ICIl 1500 M. 12.05 Orkest. 12.50 Decla*
matie. 1.50 Octet 3.35 Orkest 6.20 Kwartet
7.00 Zangers. 7.35 Planoduetten. 7.50 Band«
8.35 Symphonle-orkest 9.45 Concert. 10.34
KeTkdienst 11.30 Band.
5.20 Orkest 8.20 Orkest en Mannenkoor. 10.31»
Orkest
484 M.: 12.50 en 1.30 Orkest. 5.20 Kwartet*
8.20 Orkest. 8.50 Cabaret. 9.35 Orkest.
DOSDERDAC. 10 MEI
HILVERSUM I. 1S75 on 415.5 M. 8.00—0.15 KRO.
10.00 NCRV. 11.00 KRO. 2.0O—12.00 NCRV.
8.00—9.50 Gram.inuziok (Om 8.15 Berichten).
10.00 Gram.muziek. 10.15 Morgenwtiding. 10.45
Gram.muztek. 11.30 Godsdienstig halfuur.
12.00 Berichten. 12.15 KRO-orkest. (1.00—
1.20 Gram.muziek). 2.00 Handwerkcursus. 2 55
Gram.muzlek. 3.00 Voor de vrouw. 3.30 Gram.
muziek. 3.45 Bijbellezing. 4.45 Grajn.muzlek.
5.00 Handenarbeid voor de jeugd. 5.30 OrgCl-
spel. 6.30 Friesche uitzending. 7.00 Berich
ten. 7.15 Journalistiek weekoverzicht. 7.45
Reportage. 8.05 Berichten ANP, Herhaling
SOS-Berichten. 8.15 Kinderkoor „Inter Noa"
RADIO-PARIS 1648 M. 11.60 Zang. 12.30 Orkest
(Om 1.50 Zang). 3.05 Zang. 5.20 Radlotooneel,
8.35 Zang. 8.50 Orkest cn koor.
KEITI.EST 4.-.6 M. 8.50 Orkest 10.20 Volksliederen
12.20 Orkest. 2.30 Concert. 4.20 Orkest. 6.50
Piano. 7.30 Ensemble. 8.20 Orkest en koor.
10.50 Cabaret. 11.20 Gevar. concert 12.20
DEUTSCHIjANDSENDER 1571 M. 7.80 Gevar,
ooncert. 8.20 Declamatie. 8.30 Orkest. <9.20
9.35 Duitschlandecho). 10.50 Cembalo. 11.20
Muziekfeest 12.20 Nachtconoert.
Groen". 9.30 Vervolg concert. 10.00 Berichten
ANP. 10.05 Pianovoordracsht -en gram.muzlek.
10.45 Gymnastiekles. 1T.09 Gram.muzielc ca.
11.5012.00 Schriftlezing.
TWEE BOERDERIJEN
IN DE ASCH GELEGD
Gisternacht is door onbekende oorzaalv
brand ontstaan in de boerderij van den
landbouwer A. van Dijk aan de Zandberg- i
straat te Leende (N.br.). Ondanks een po- I
ging om dit te voorkomen, sloeg het vuur,
spoedig over naar de nabij gelegen hoeve I
van den heer T. Fransen, waarin een op- i
slagplaats van oliën en veevoeder gevestigd
Beide perceelen brandden tot den grond
toe af. De brandweer moest zich beperken
tot het nat houden der belendende gebou
wen. Het vee kon worden gered. De inboe
dels gingen verloren. Alles was verzekerd'*
p Met zoo'n paar vroolijke Swift-schoentjes
den zomer tegemoetI Ze zitten verrukkelijk
en staan zoo charmant.
U moet die sportieve Zomerschoentjes van
Swift eens passen, 'n Swift-schoentje komt pas
goed tot zijn recht, als U het aan den voet
ziet. Kijkt U eens hoe beeldig het staat.
Heusch, Uw voet lijkt een nummer kleiner!
UW VOET LIJKT EEN NUMMER KLEINER
Tekst en illustratie van H. KANNEGIETER
Doch op een eigenaardige manier zou
hij deze (betrekking weer verlaten. Hij
kreeg op een keer een telegrafisch be
richt, dat 'hij een trein moest laten stop
pen om een botsing te voorkomen. Edi
son liet dit beridht passeren, zonder het
op te nemen. Toen het bericht later goed
en wel tot hem doordrong, holde hij
wanhopig naar 't dichtstbijzijnde goede-
rënstation, waar de treinen meestal even
stoppen. Maar hij struikelde en viel in
een sloot. En toen was het te laat om
nog te waarschuwen. Gelukkig echter
waren de machinisten der treinen goed
wakker en hadden Rij het gieluk de drei
gende ramp te yoorkomen.
44 De jonge Edison was echter schuldig
aan een zeer ernstig verzuim. Hij werd
geschorst en moest bij den directeur
komen. Deze sprak zeer streng en vertel
de hem, dat hij er vijf jaar gevangenis
straf voor kon krijgen. Juist op dat ogen
blik kwamen twee voorname bezoekers
binnen, die TTeel onderdanig door den
directeur werden begroet. Edison maakte
dat hij wegkwam. Enige ogenblkken
later sprong hij op de trein, nam daarna
een boot. die hem goed en wel aan de
oever van het Michigan-meer bracht.
45 Zo kwam hij bij zijn ouders te Port Hu
ron. In de strenge winter, die toen volg
de van 1863/'6i trok hij weer aller aan
dacht. Grote, ijsschotsen hadden de tele
graafkabel tusssen Port Huron en Sarnia
vernield. Hoe dat te venhelpen? Was er
niet een ander middel om zonder kabel
telegrammen te verzenden? Edison
sprong op een locomotief, gaf met de
stoomfluit korte en lange stoten, de
morse-tekens weellevende. Aan de an
dere zijde van de rivier begreep men die
nieuwe taal. Men gaf op dezelfde wijze
antwoord en weldra kon men weer be
richten wisselen, totdat de kabel was ge
maakt
