PALTHE
DONDERDAG 14 APRIL) 1938
DERDE BLAD PAG. 9
Drie-urige duisternis
op Golgotha
De Evangelist Markus verhaalt ons, dat
de kruisiging van den Heiland plaats vond
in de derde ure.
I Evenals de nadht, werd in Palestina ook
de dag in vier deelen verdeeld. Met de uit-
l drukking „derde ure" wordt dan bedoeld
het tijdvak tusschen 9 en 12 uur voormid-
dag.
Toen nu de zesde ure aangebroken was,
werd er duisternis over de geheele aarde toi
de negende ure toe.
Meermalen is er gevraagd, hoe we ons die
I duisternis hebben voor te stellen, zoowel
I >vat betreft haar oorzaak als ook haar om-
jyaing.
Men heeft beweerd, dat we hier te denken
I hebben aan een heel gewone zonsverduiste
ring. Evenwel, dit blijkt onmogelijk te zijn,
want de Heiland hing aan het kruis in de
JPaaschweck. Paschen «nu viel samen met
j iVolle maan, en bij volle maan ie een zons-
jvvrduistering eenvoudig niet denkbaar.
Ludwig Schneller, die vele jaren zende-
j ling en predikant' te Bethlehem geweest is,
I tracht in zijn bekende werk „Kent gij het
laind" een andere verklaring te geven van
de oorzaak van die drie-urige duisternis.
Hij verhaalt ons, hoe in het jaar 1S88 in de
j maanden Maart en April op den middag
drie tot vier malen '11 verzengende woestijn
.wind uit heit Zuiden opstak terwijl het des
morgens het schoonste lenteweer was. De
Wind voerde een soort van stuifzamd met
j Zich, hetwelk zoo fijn was, dat het slechts
aan zijn uitwerking nog herkenbaar was. De
atmosfeer werd geheel verduisterd, de ber
gen, welke Bethlehem insluiten, waren ge-
I heel onzichtbaar, en de hemel, ofschoon wol
kenloos, werd steeds donkerder en grauwer.
De zon verloor haar glans, «niets dan een
schijf met mat licht bleef zichtbaar; als een
gebroken oog zag zij van den hemel neer.
De heele lucht drukte loodzwaar op
mensch en dier en de wind beklemde de
ademhaling, terwijl hij nu eens nauw merk-
1 baar was, dan weder met kracht opstak,
Blies uitdroogde en. het den mensch bijna
onmogelijk maakve, buiten te blijven. En
opmerkelijk is het zeker, dat zulk een bui
tengewone wind in den regel voorbode was
Van een aardbeving, dus juist zooals op
Golgotha, toen de drie-urige duisternis go
yolgd werd door het scheuren der steen-
I rotsen.
I Nu zij aanstonds door ons opgemerkt, dat
«deze beschouwing van Ds. Ludwig Schnelier
allerminst het gevolg is van een streven,
om het wonder op natuurlijke wijze uit ve
leggen, zooals meermalen voorkomt bij hen,
Idie door ongeloof verblind, het wonder niet
Willen aanvaarden. Zeer terecht merkt
Schneller op, dat b.v. de nog heden ten dage
voorkomende sprinkhanenplagen in Egypte
toch niet het bewijs leveren, dat het geen
bijzondere beschikking Gods was, toen
Egypte tijdens Israels verblijf aldaar door
zulk een sprinkhanenplaag geteisterd werd.
Trouwens, Schneller zelf erkent, dat hij niet
|>vil en niet durft zeggen, dat zulk een wiDd
Icn «niets andore de in de Heilige Schrift
yermelde duisternis op Golgotha heeft ver
oorzaakt, Ook Prof. Schilder acht „op zich
zelf" do door Schneller gestelde mogelijkheid
niet uitgesloten, al voegt hij er aanstonds
laan toe, dat z.i. het woord „duisternis" te
sterk gekleurd is, om aan een dergelijk ver-
(schijnsel te denken.
Een andere vraag is nog, hoe we ons ie
idenken hebben, dat die duisternis op Gol
gotha volgens Mattheüs 27 45 de geheele
aarde overdekte. Prof. Schilder sluit zich
aan hij Prof. Grosheide, wanneer deze ver
staalt „over heel het land", nl. het Joodscho
land.
I Nog is het op Golgotha geen Pinksteren
geworden. God spreekt nog niet tot de vol
keren, maar alleen tot Israël, het openiba-
jringsvolk.
Duisternis, angstwekkende donkerheid op
Golgotha. Wie denkt hierbij niet terug aan
(wat God ons openbaart in het eerste Bijbel
boek. Op den vierden scheppingsdag schiep
God de lichten des hemels. Hij riep ze ia
iet aanzijn, om scheiding te maken tusschen
idag en «nacht, Hij formeerde ze tot gezette
(Jijden, tot dagen en jaren. Maar niet enkel
daarin vonden die hemellichten hun be
stemming. God schiep ze volgens Gen. 1 14
-"look tot teekenen, tot teekenon van Zijn
Majesteit, Zijn genade, Zijn toorn. Wie denlij
hierbij niet aan het stilstaan der zon te
[Gibeoü, aan 't teruggaan van Achas' zonne
wijzer enz. Maar hier op Golgotha wordt op
is het volle van den middag, wanneer de zon
is !in het zenith staat, het volkomen duister,
is Welk een schrille tegenstelling met Beth'.c-
Jliems dreven in den Kerstnacht. Toen werd
ijde nacht tot dag, thans de dag; tot nacht.
'Hoe kon het ook anders. In Efratha'a vel-
5en wordt het heil aan menschen, aan zon-
Ick wil mi gaen vertroosten
ln. Jesu lijden groot
Geertgen tot Sint Jans, een Haar-
lemsch kloosterling en schilder, die op 28-
jarigen leeftijd omstreeks 1495 overleden is,
schilderde het bovenstaand paneeltje (24.5
X 24 c.M.), dat te bewonderen is in het
Aartsbisschoppelijk Museum te Utrecht. Het
staat geregistreerd als „Christus, Man van
Smarte". De voorstelling, op vergulden ach
tergrond, noodigt tot mediteeren over Chris-
CHRISTELIJKE KLASSIEKEN
als: Thomas a Kempis „De Navolging van
Christus", Augustinus' Belijdenissen, Cal-
ijn's Institutie, Dc Christen- en Christinne-
cis van John Bunyan, zijn prachtgeschen-
ken voor belijdenis-catechisanten. Vraagt
uitvoerig prospectus aan Uw boekh. of aan
de N.V. W. D. MEINEMA Delft
tus' borgtocht el ijk lijden, dat er op saamge-,
vat wordt: het bloedig zweet, de doornen
kroon. de gees-el, het kruis en de kruiswoor
den, de spons met edik, de speer, het graf.
Rondom de Christusfiguur zijn op buitenge
woon fijne wijze de weenende Maria en
Johannes, de droevig biddende Magdalena en
treurende engelen afgebeeld.
daren verkondigd. In den nacht hunner zon
den daagt het licht des Evangelies. Maar
hier op Golgotha moei' het donker worden
voor Christus. Christus deelde in de heer
lijkheid des Vaders, toen Hij bij den Vader
was. Maar nu heeft Hij Zichzclven vernie
tigd, de gestalte eens dienstknechts aange
nomen hebbende, dragende den toorn Gods.
onder welken, wij eeuwig hadden moeten
verzinken. Op Golgotha heeft 'Hij de hel
doorgemaakt, in welke geen lichtstraal van
Gods. gunst doordringt
Het moge waar zijn, dat ons oog niet kan
boren door de duisternis op Golgotha, zoo
dat Christus' lijden een mysterie blijft, het
is evenzeer waar, dat God ons toch in Zijn
Woord openbaart de rijke beteekenis van
Christus' lijden.
Alles moge in het wereldleven wijzen op
ontwrichting en ontbinding, wij gelooven
op grond van Gods openbaring in de Schrift,
dat God in den lijdenden en thans verheer
lijkten Christus in de bedeeling van de vol
heid der tijden wederom alles in Hem tof
één zal vergaderen, beide dat in den hemel
en dat op aarde is.
KERK EN ZENDING
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Bunnlk, L. Knier te
Vianen. Te Eist, F. H. Plooij te Langweer.
Te Charlois (vac.-G. J. Koolhaas), H.
Schroten te Suawoude.
Bedankt: Voor Den Bommel, W. Bies-
haar Jr. te Benthuizen.
GEREF. GEM.
Bedankt: Voor Leiden, J. Vreugdenhil
te Kampen.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Stad aan Haringvliet
Zondag 1 Mei hoopt cand. A. A. v.
Hoorn van Amersfoort het predikambt in
de Geref. Kerk van Stad aan 't Haringvliet
te aanvaarden, na bevestigd te zijn door
Prof. Dr. G. Ch. A alders van Hilversum,
KENT U
al HYGIDENT
ds nieuwe, lelfwerkende. Kunst
gebit-reiniger? Maafct ZONDER
BORSTELEN Uw plaat en gebit
weer als nieuw en verwijdert
alle vlekken. Prijs normale fla
con 45 ct*., extra groote flacon
85 ets. Koop nog heden HY
GIDENT bij Uw Apoth. of Drog.
Schraard
Cand. D. J. d e R e u s van Den Haag hoopt
18 Mei zijn intrede te doen bij de Ned. Herv.
gemeente te Schraard. Bevestiger is ds. A. A.
1 Wessem van Joure.
Haamstede
Zondag 24 April hoopt cand. J. d e n Hol
lander te Zwijndrecht, zijn intrede te doen
bij de Ned. Herv. gemeente van Haamstede
(ZkL) na des morgens bevestigd te zijn door
ds. A. Ken tie van Sneek.
Amersfoort
Ds. B. H 01 w e r d a, Geref. predikant te
Kantens, is voornemens 14 Juni zijn intrede
te doen te Amersfoort, na bevestigd te zijn
door zijn vader Ds. K. Holwerda van
Houwerzijl.
SprangZuid -Beierland
Zondag 10 Juli e.k. hoopt Ds W. B 0 u-
s e m a van de Ned. Herv. Gemeente te
Sprang afscheid te nemen en Zondag 17 Juli
d.a.v. zijn intree te doen bij de Ned. Herv.
Gemeente te Zuid-Beierland
Ellewoutsdijk
Cand. G. H. van Willemswaard
hoopt 8 Mei intrede te doen bij de Neder-
landsch Herv. gemeente te Ellewoutsdijk;
bevestiger is ds. A. G. van Willens-
waard. van Rhenen.
Ds H. SNIJDER
VUf-cn-twintig jaar te Arnhem
Woensdag 20 April a.s. zal het vijf-en-
twinitig jaar geleden zijn, dat ds H.
Snyder, Ev. Lurth. predikant te Arn
hem in het predikambt aldaar bevestigd
werd.
De a.s. jubilaris werd 7 September 1880 te
Harliragen geboren en opgevoed. Na aanvan
kelijk de drie-jarige H.B.S. aldaar doorloo-
pen te hebben, bekwaamde hij zich voor het
staatsexamen en daarna zei!te hij z'n studie
voort aan de gemeentelijke universiteit te
Amsterdam en aan het Seminarie van het
Hersteld Evang. Luth. Kerkgenootschap.
Toen hij het candidaatsexamen theologie met
goed gevolg haö afgelegd, studeerde hij nog
een semester aan de TheoL Schule te Bethel
bij Bielefeld (D.).
Alvorens zich tot het predikambt te bege
ven was ds. Snijder nog eenigen tijd werk
zaam aan het bekende Candidaten Convict,
de philantropische inrichting van Bodel-
schwingh te Bethel (D.). Toen wij hem ter ge
legenheid van dit jubileum bezochten n
de hij dit een van de mooiste deelen
zijn leven.
In 1909 volgde het proponents-examen bij
de Ev. Luth. Kerk en werd een beroep naar
Groede (Z.) aanvaard. Hier deed hij 9 Mei
1909 intrede. Na vier-jarigen arbeid verwis
selde hij deze gemeente met Arnhem, waar
hij 20 April 1913 intrede deed.
Te Arnhem is ds Snijder tot ontplooiing ge
komen. Hij neemt naast zijn kerkelijken ar
beid enkele bestuursfuncties waar zooals voor
zitter van de Evangelisatie Mij. ter plaatse.
Voorts is hij lid van de Synode der Evang.
Luth. Kerk en lid der Synodale Commissie.
Op 20 April hoopt de jubileerende predi
kant te zijnen huize aan het Velperplein te
Arnhem te recipieeren, des middags om drie
en 's avonds acht uur, terwijl hij het
feit van dit jubileum op Zondag 24 April in
den dienst des Woords wil hei-denken.
DE GEESTELIJKE VERZORGING
DER GEREF. MILITAIREN
Deputaten der Generale Synode der Geref.
Kerken ter behartiging van de geestelijke
belangen der militairen (Ds. A. H. v. Min
nen te Bergen (N.H.), praeses en Ds. T. J.
Hagen te Delft, scriba) hebben in hun laat
ste vergadering de volgende besluiten geno
men:
1. De Geref. legerpredikant, ds B. Rama
ker, tot nu toe verbond.en aan de kerk van
Koog-Zaandijk, is beroepen door de kerk van
Utrecht.
2. Aan de geestelijke verzorging van de
Politie troepen en de Marechaussee zal meer
aandacht worden besteed. Ds. J. Wristers
1 Helmond is in het Zuiden in dien arbeid
bezig. Adressen kunnen aan hem worden
gezonden en inlichtingen gevraagd.
3. Voor de nieuwe garnizoenen, vooral op
plaatsen, waar geen Geref. Kerk is (Weert
n Grave) zullen maatregelen worden ge
nomen; waarschijnlijk in overleg met de clas
sis 's-Hertogen-bosch zal een hulpprediker
worden aangesteld.
4. Tijdens de herhalingsoefeningen zal
weer hulpdienst worden verricht. Wéér is
nog onbekend en zal verder met Ds. H.
Janssen, leger- en vlootpredikant in algam.
dienst, worden besproken.
5. Met hem zhl ook worden geconfereerd
over onderscheidene punten, de geestelijke
verzorging van de Marine betreffende, o.a. de
wenschelijkheid om de meer dan een eeuw
oud zijnde officieele preeken van Ds.
Balsem op de vloot te doen vervangen
door een nieuwen bundel.
6. Met de garnizoenskerken zal op 29 Juni
een samenkomst worden belegd, vooral met
het oog op de groote uitbreiding van het
werk.
7. Ds. F. Tollenaar te Den Helder rap
porteerde over zijn arbeid bij de Marine en
enkele reserve-veldpredikers over hun arbeid
tijdens de herhalingsoefeningen.
8. Over C u r a 5 a o viel veel goeds te ver
melden. Helaas kon Ds. H. W. Kroeze door
ziekte niet met deputaten vergaderen. Geluk
kig is hij herstellende en hoopt hij spoedi;
eens in heit midden van deputaten te zijn. Ds.
J. C. Houtzagers vervangt hem op Cu
rasao tot en met deze maand.
GRAFMONUMENT
Ds A. M. DONNER
Op het graf van Ds. A. M. D o n n e r, die
de Geref. Kerk van Amersfoort 27 jaren
heeft gediend, is een eenvoudig monument
aangebracht en onder groote belangstelling
aldaar namens den karkeraad aan de familie
overgedragen. Het is sen kleine gedenksteen,
geplaatst aan het hoofdeinde van den graf
steen, die reeds over de groeve gelegd
Bij de plechtigheid is het woord gevoerd
door den plaatselijken predikant Ds,
S. J. P 0 p m a, die de familie dankte voor
het aannemen van de urtnoodiging der ge
meente van Amersfoort om dit monument op
het graf van hun vader wel te willen
vaarden. Hij noemde dit monument een be
wijs van hartelijkheid en verbondenheid met
het verledene. Nog dadelijks is de invloed
hier merkbaar, die de ambtsvervulling, ge
durende zoovele jaren, van uw vader hier ir
Amersfoort heeft gekenmerkt. Spr. las hier
na Dan. 12 2 en 3 en herdacht in dit verband
den zegenrijken arbeid van den ontslapene.
Namens de familie heeft de oudste zoon,
de heer J. H. Donner van Rotterdam, de
gemeente van Amersfoort dank gezegd. Hij
memoreerde den arbeid hier van zijn vader,
dde in de kracht van zyn leven te Amers
foort gekomen was en er met zooveel liefde
gewerkt heeft. Dat Ds. Donner met veel
vrucht en zegen mocht arbeiden kwam ook
wel voort uit zijn geestelijke ligging, die zoo
heerlijk samenging met die van de gemeente
van Amersfoort, en dit was ook zoo met het
geheele gezin. Gaarne aanvaardt de familie
dit monument.
Tot slot heeft Ds. Popma het dankgebed
uitgesproken.
ONDERWIJS
Leeraren bij het Chr. M.O.
De 22ste jaarvergadering
I11 de aula van de eerste Chr. H. B. S.
aan het Henegouwerplein te Rotterdam
.ergaderde gisteravond de Yereeniging van
Leeraren bij het Chr. Middelbaar Onderwijs.
Nadat de voorzitten, Dr. J. F. R e i t s m a,
de vergadering geopend had. heette hij al
lereerst inspecteur J. van Andel welkom,
begroette de aanwezigen en hield een ope
ningsrede, waarin hij de geschiedenis der
ceniging releveerde en in het bijzon
der naging wat in het afgeloopen jaar ge
beurde.
Vervolgens werden de jaarverslagen van
secretaris, penningmeester en redactie
goedgekeurd. De heer A. W. B ij I werd her
kozen als lid van de redactie. De contri
butieregeling blijft zooals in het afgeloopen
Het voorstel tot ontbinding der ver-
ecniging en tot oprichting van een nieuwe
vereeniging werd aangenomen met 49 tegen
35 stemmen. Hierop volgde echter een voor
stel van het bestuur om. gezien het groot
aantal tegenstemmers, de oude vereeniging
toch maar te laten voortbestaan, welk voor
stel werd aangenomen. Gymnasiumleeraren
blijven dus uitgesloten van C. M. O.
De verdere agendapunten konden niet
meer behandeld worden.
De volgende jaarvergadering zal waar
schijnlijk te Leeuwarden gehouden
worden.
Prof. Dr. Ph. KOHNSTAMM
De gemeenteraad van Amsterdam be
noemde g Ls" er middag tot buitengewoon hoog
leeraar in de paedagogiek aan de Gemeente-
universiteit prof. dr, Ph. Kohnstamm.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
1 r n e v e 1 d School Geref. Gem. Tot kw.
m. a.: de heer P. C ij s 0 u w te Wemelddnge.
Dordrecht. Marnixschool. Tot onder
wijzer: de heer P. Busing, thans kw. m. a.
de Chr. school Kolfstraat aldaar,
milde. Chr. U.L.O.-school. Tot onder
wijzer: de heer T. de Boer, onderw. Chr.
school te Hattem.
't Zand (Koudekerke). Chr. (Herv.)
school. Tot onderw. nutt. handw. tevens kw.
a.: Mej. D. Sturm te Vlissingcn.
Examens
Wayenlngen. Landbouvrhoogeschool. Be-
jrderd (met lof) tot doctor ln de Landbouw-
kunde. Ir E. G. Mulder, geb. te Sappemcer,
proefschrift getiteld: „Over de beteek-enij
koper voor den groei van planten en micro
organismen. in het bijzonder een onderzoek
de oorzaak der ontginningsziekte".
Bat A. D. Barkmeyer, Weltevreden;
Brui Amsterdam: de heer W. Remme, Rijssen;
artsex. Ie ged., de heeren P J. Schuilenburg en
C. C. A. Kayser, Amsterdam: A. Th. Knoppers,
Kapelleken Kloota, Venhuizen.
Machinisten. Den Haag. Gwl. dlpl. B d«
heeren J. F. Doeksen en C. D. Smits. Amster
dam: le ged. dlpl. B: J. Wlebenga, Amsterdam
G. P. v. Ruiten. Lelden.
Stunrllcden. Den H a 9 g. Gwl. le stuurm. gr
handelsv. de heer F. J. Ploeg: 2e stuurm. ld. di
heeren J. P. Ra*. J. W. H. Zimmerman, en H
E. J. v. Veen. Tzui
Gesl.: le ex. A. A. Favier. A. Keemink, K.
Klomp." X. Koolmees. S. A. Middag, M. C. G.
Roos, M. J Vader: 2e ex. C. A. A. Arens. F
Broer, J. M. G. Bronneberg, M. B. Drop, B. v
Dijk. G. Dijkstra. L Dijkshoorn. N. H. Eindho.
ven. M. J. Fabrie. A. C. Geerders. T. G. Groenen
boom. C. M. v. Llonden R. C. Moerland, J. N.
-, L C. Paul, W. Ploostor. C. H. \V. Schol-
M. C. Franse. A. J. Goedebuure, M. E. dc Graad.
J. v. 't Hart C. P. Kersehoom. W. J. Kou-
berg. B. Kuüpers, M. A. H. v. d. Laarse, J. H.
J. G. v. Munster. L. P. Natzijl. G. Oosting, C.
M. H. v. d. Poel. H. C. Rumscheldt. A. H. Rijn,
J. J. Smit, B. C. Stelgenga, M. .T. Val.
Boogaerdt, Vlaardln-
gen: J. Breen (Ouddorp (Z.H.); D. Diephout,
Benthuizen: S. dc Geus. Strljen; J. J. v d. Hi
Ridderkerk; P. Hoogendam. Vlaardlngen; J. B.
iels. Rotterdam: W. Korcvaar. Glcs-endam;
m. Mlji ------
Numansdorp: N. P. Mol,
P.
HÜRBHHHIl -endrecht: W.
Stehouwer. Groote Lindt (gem. ZwIJndrecht)
.1 A. v. d Vlies. Neder-Hardingsveld; N. de
Voogd, Delft.
Binnenvaart. Onderwijsfonds voor de Scheep
vaart. Sliedrecht. Gesl: Sohlpper bij
binnenvaart dipl. Nederland de heeren P.
Leeuwestein en T. Redelijkheid, Sliedrecht:
dlpl. kanalen en rivieren de heer T. Koppelaar
Sliedr»cht; Afgew. 2 cand, horex. 4 cand.
Machinist bü de binnenvaart: dlpl. mach. air
boord van motorschepen: de heeren A. K. Groe-
neveld. Sliedrecht: J. C. Gijsbers. ZwIJndrecht.
ld. aan boord van motorschepen: de heer J. C.
Giisbers, Zwündrecht; voorl. dlpl. mach. aar
boord motorschepen de heer C. v. d. Es, Slie
drecht Afgew. 2 cand.
Amsterdam. Gesl. Schipper bij de binnen
vaart: dlpl. konalcn de heeren N. Burgers.
Vreeswijk: G.é de Groot. Tiel: J. Mink en K. F.
Ohm, Amsterdam; B. P. do Rover. Sliedrecht;
H. C. Timmer. Amsterdam; W. Wlldemi
Weesp. Afgew. 3 cand.
U NJSMETJ ES" pywwMjvws Kf uitnemendheid
VRAAGBAAK
voor
CHRISTELIJKE INSTELLINGEN
V ertrouwensadressen ten dienste van
Stichtingen van Barmhartigheid. Zieken-•
huizen. Sanatoria. Instellingen, Tehuizen*
AARDAPPELEN, GROENTEN, FRUIT
J. NOORDERMEER
GED SLAAK 53 W1LHELMINASTR. 8-20
rotterdam
TEL 51996 - 54661 - 57236
Leverancier aan alle groote Scheepvaart
maatschappijen, Rijks- en Gemeenteinstellingen
Het adres voor de allerbeste kwaliteit
Gevestigd sedert 18S2
Luchtververschlng
absoluut geruischloos
door onze Waldorps
Stroomlijn-Ventllelor
n.v. Waldorp Ventilatoren
's-Gravenhage Telefoon 112289 117610
DREHTSCHl EXPORTSLACHTERIJ
assen telefoon 10
prima Grove Metworst
(Gerookt of ongerookt) en
Grove Snijworst
Vraagt offerte of reizlgersbezoek.
DE
ROTTERDAMSCHE
BOAZ BANK N.V.
POMPENBURGSINGEL 13
ROTTERDAM
BIEDT AAN 3H#/„ en V OBLIGATIES van
Protest. Kerken, Scholen en Chr. Philantr
Inrichtingen, met korten looptijd, ln coupures
van 11000.- 1500.- en t 100.-
Wö maken: Elec. Vleeschmolens f175. Auto
mat. V'loe8ch- en Kaassnümach. 70, f 150
f 225. f 275 en f 300. KaassnUmach. f22. Snel
wegers fOu. Elec. Koffiemolens f 85. f 100 en
Liter volmaakt, kuiplnh'oud 75 kg meel f 300.
Elec. Klutsmengmach. f 175. Elec. Klutsmach.
f 130 Autom. BroodsnUmach. f 120. Elec. met
cirkelmes. voor het snijden on verpakken van
alle Broodsoorten f 425. Elec. Aardappel- en
Wortelschllmach. f100. Kool. Boonen en
Ulensn(jmach. f 65. Verder alle mach. voor
den Bakker. Slager. Winkelier. Groentenhan-
delaar enz. Ned. Fabrikaat. Lange garantie.
Aflevering franco huis
3IACH.-FABRIEK «FIA" 15" N.V. ULFT (Gtd)
15-JARIGE ERVARING
n.v. almelosche ververij
en chemische wasscheru
STICHTINGEN 10 o/0 KORTING op da
prijzen van CHEMISCH REINIGEN EN
VERVEN van huishoudelijke goederen zoo
als Gordijnen, Meubelstoffen, Dekens enz.
G. STEL-UTRECHT
heerenstraat 33 - telef. 15690
LAK- EN VERFFABR1KANT
MIKADOL REUEFVERF
JAPANLAK, STANDVERF, ENZ.
I '<71
Voor het laatst beleefde je de gezellige Sinterklaasmiddag.
Eenvoudig, heel eenvoudig hoor! De kinderen met z'n vieren
t hoven op de banken en dan liefst die banken, die het dichtst
hij de kachel stonden, meester midden tusschen ze, voorle-
zend, vertellend.Wat pepernoten, een speculaasje, wat
fsuikergoedEn dan de dag, waarop de Kerstvacantie
- Ibegon's Morgens voor het laatst de herders laten knielen
jbij het kribbeke van Bethlehem met diep in het hart een bede
voor al de kinderen, die in der jaren loop het hoorden
rs middags een Kerstvertelling, en dan maar zingen, zingen
'yan den geboren Koning, zingen al kon je haast niet
De allerlaatste maanden, de allerlaatste weekDaar zat
jcen klas, die de school ging verlaten, omdat ze het leven in
ging en hij hij ging langzaam het leven uit. Daar zat ook
een klas, die de volgende week in een nieuwe school bij een
pieuwe meester zou zitten, 't Sprak van zelf, dat die kinderen
;cr naar verlangden en hij nam het hun niet kwalijk. Het is heel
'natuurlijk, als een kind naar het nieuwe verlangt, vooral
Wanneer dat nieuwe lokt. zooals hier die werkelijk mooie
school en die jonge, vroolijke meester.
De allerlaatste dagLang lag meester in de eenzaam
heid van zijn kamer geknield, die morgen. Als God hem niet
krachtdadig steunde, kwam hij de dag niet door.
Meesters gebed werd niet vergeefs opgezonden. Hij vond
kracht, om de laatste dag een opgewekte, een bijna vroolijke
meester te zijn en zijn laatste danken in deze school was een
lofzang gelijk.
Wat daarna volgde och, dat ging over hem heen, zonder
hem diep te roeren. Dat officieele afscheid, de opening van
de nieuwe school met al wat daarbij kwam, toespraken aan-
hooren, cadeaux ontvangen, daarvoor bedanken, het nieuwe
hoofd toespreken 't werd precies zoo verwacht als het
verliep; 't was eigenlijk een prachtige rem voor je gevoel, al
dat drukke, al dat vertoon. Het ging op deze manier langs je
heen. dat de oude school werd leeg gedragen, je merkte het
pas goed, als alles voorbij was, als dè school, niet meer jè
school, een ongezellige, holle ruimte was geworden. De
hamerslagen, die noodig waren voor de nieuwe bestemming
van het gebouw gedeeltelijk verenigingslokaal, gedeelte
lijk pakhuis deden wel pijn, maar ze betroffen enkel de
huls en niet dekern van wat eenmaal meesters leven was
geweest, dus was die pijn te doorstaan.
Minder goed te dragen was de gedwongen rust. Niets dat
tot haasten dwong, niets wat je noodig had, dat maakte moe,
dat maakte óüd.
En naast meester leefde de juffrouw. Ja, néêst hem.
Meester had het geweten, dat ze enkel nog naast hem
leefde, maar hij had het nooit zoo gevoeld als thans, nu hij
heele dagen met haar samen was. Dit, zoo samen te zijn, dit
moest nu het allermooiste wezen, dit moest zijn, zooals het
eenmaal was. Lange jaren geleden telden ze de weken, de
dagen, die aan een vacantie voorafgingen. Verre reizen
maken, daar dacht je in dien tijd nog niet aan. veel familie
hadden ze nooit bezeten, den buitenstaander leek het, of die
vacanties voor het meestersgezin geen andere genoegens
brachten dan een enkel uitgangetje, maar meester en juffrouw
zelf hadden dat wel beter geweten. Voor hen was vacantie
een feest van geheel in elkaar opgaan.
Met Willy's komst was alles anders gewordefi, mooier,
rijker. Alle vacanties hadden ze met z'n drieën doorgebracht,
t zij thuis of elders. Meester had in die jaren nooit terugge
dacht aan de vacanties van vroeger, althans nooit ze gezien
als iets, dat hij verloor.
Maar nu, wanneer het nu nog eens zoo zou kunnen worden
als in die vacanties van lang geleden!
Natuurlijk moeder had zich het scheiden van de school
anders voorgesteld. Wat al plannen hadden ze gemaakt in
dien tijd, toen ze gingen begrijpen, dat solliciteeren niet meer
baten zou. Och. maar dat was nu heel lang geleden al. De
plannen na Willy's geboorte waren niet meer samen gemaakt,
dus was het beter er niet aan terug te denken.
Moeder had zich het scheiden van de school nooit voorge
steld zonder verhuisdrukte er bij. Een huis vol kisten en
koffers, een denken hier aan, een rekenen daarmee een haastig
vaarwel, dat de emoties van het heengaan verslond en dan het
nieuwe leven tegen.
Nieuw leven, als je oud was!
t Kon nog komen, het volgend jaar, hij wou de hoop nog
niet opgeven, dat Willy en Hans hen mee zouden nemen,
maar hij vreesde, dat moeder goed had gezien, zooals ze in
betrekking tot t kind al zoo vaak had gedaan. Vol toekomst
plannen waren de jongelui, alleen over de toekomst van hun
ouders repten ze geen woord. Meester hiéld van Hans, meester
was blij, dat zijn kind het geluk had gevonden, meester deed
zijn best. er niet over te denken, hoe het zijn zou. als er geen
Hans bestond.
Uren lang kon meester zitten prakkizeeren. zitten suffen,
zooals zijn vrouw het noemde, toen ze er met Willy over
sprak. Het was om er suf van te worden, als je gedachten
maar altijd hetzelfde vasthielden en je er met niemand over
praten kon.
Willy piekerde, 't Was niet goed voor vader, daar zoo vlak
naast zijn oude school te zitten en niets te doen te hebben.
Zou het toch maar niet beter geweest zijn. als ze verhuisd
waren?
Hans stelde voor. weer met ze op reis te gaan. Beste jongen
toch! Hilda en Ans Brinkman, benevens een vriendin van
Ans, gingen in gezelschap van haar verloofden met de reis-
vereeniging naar Zwitserland.
Hans, hoewel anders spottend met reisvereenigingen, had
gezegd, op dié manier ook wel van de partij te willen zijn. Zoo
met z'n achten vormde je een club in de club en kon je het
verbazend leuk hebben. En nu wou hij ook vader en moeder
meenemen.
,,Als ze het maar prettig vinden met zoo'n gezelschap", zei
Willy. ..Verleden jaar met z'n vieren was het veel rustiger."
„Dan gaan we weer met z'n vieren." hoopte ze hem te hoo-
ren zeggen, maar zijn antwoord was: „Bij zoo'n schare vinden
ze direct aansluiting. Er gaan gewoonlijk wel enkele van die
echtparen op leeftijd mee."
(Wordt vervolgd)
