Jlieuiur geihscfa-Courant Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken JT FIRMA D. KATZ gbonittmentsprijs: Per kwartaal in Leiden en in plaatsen waar een agentschap gevestigd is 2.35 Franco per post 2.35 portokosten Per week 0.18 Voor het Buitenland bij wekelijksche zending4.50 Bij dagelijksche zending5.50 Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/j ct No. 6355 Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936 DINSDAG 29 MAART 1938 18e Jaargang SHrtjertmtitprfken: Van 1 tot 5 regels UT1/» Elke regel meer 0,22'li Ingezonden Mededeeüngeo van 1—5 regels f 2.30 Elke regel meer0.45 Voor het bevragen aan '1 bureau wordt berekend 0,10 TALMA'S MOEILIJKHEDEN Voor Talma gold het levensdevies: „Christen-democraat? Ja! Maar zorg, dat het substantief het adjectief niet ver slindt." Laat de democraat den Christen niet ondergeschikt maken; laat de christen niet in den democraat ondergaan. Inte gendeel. eerst christen, daarna en daar om democraat. In Talma's dagen was er veel verzet, zoowel tegen het een als tegen het ander. ,Vandaar zijn moeizame, schier boven- menschelijke arbeid om de juiste grond slagen voor de sociale wetgeving te leggen. Toch heeft hij dat gedaan en hij ging daarbij uit van de gedachte, welke thans meer en meer gestalte krijgt, dat heel de sociale wetgeving moet rusten op de solidariteitsgedachte, op de in wezen Christelijke levensopvatting, dat samen werking tusschen patroons en arbeiders onmisbaar is; zal het maatschappelijk leven in betere banen geleid kunnen wor den en zal de sociale wetgeving door de volksovertuiging gedragen worden. Met dit programma trad Talma op en daarvoor moest ij strijden. Want van twee zijden kwam er tegenstand. En zoo waren zijn moeilijkheden vele. In de eerste plaats kwam hij tegenover de aanhangers van den klassestrijd te staan. De roode vakbeweging, welke zich toen nog godsdienstig en politiek neutraal durfde noemen om zoo de Christelijke arbeiders te lokken, hield dezen voor, dat zij de klassenstrijd, de tegenstelling tusschen „kapitaal en arbeid" toch on mogelijk konden ontkennen. En wanneer dan toegegeven moest worden, dat er vaak schrille contrasten en scherpe con flicten aanwezig waren, dan volgde het betoog, dat het ook niet anders kon en dat juist deze klassenstrijd tot de over winning der arbeiders en hun verlossing zou leiden: dan heette de klassenstrijd niet meer een bitter feit, maar een be geerlijk beginsel, dat uitkomst zou brengen. Maar de Christelijke vakbeweging wees voor haar propaganda en praktijk dit booze beginsel af en Talma verwierp het als grondslag voor zijn wetgeving. Vandaar fel verzet en helaas niet alleen van de zijde der in wezen reeds roode arbeidersbeweging, maar evenzeer van die der patroons, jammer genoeg, grootendepls zonder onderscheid van godsdienstige richting. Want patroons organisatie onder eigen, dus ook onder Christelijke banier, was nog een tot wei nigen sprekende leuze. We gaan er thans niet diep op in, maar men moet dat niet al te vreemd vinden. Het stond n.l. in verband met heel de sociale opvatting. Zoowel het meerendeel der Christelijke arbeiders als der patroons, zagen de vakorganisaties der eersten als een noodzakelijk kwaad, omdat in vele bedrijven misstanden niet te ontkennen waren en Dr. Kuyper toch niet zonder reden gesproken had over „Christus en de sociale nooden". Dat de Christenarbeiders zich wel apart moesten organiseeren, gaf men gaarne toe, maar men vond het eigenlijk jammer. Voor de patroons was het zeker niet noodig, want in hun vereenigingen besprak men alleen zuiver zakelijke onderwerpen. En, tot op zekere hoogte klopte deze redeneering op de praktijk. Todh waren er toen ook anderen, die het vraagstuk dieper zagen en de stelling verkondigden: Zelfs al waren er geen arbeidsconflicten, dan zou principieele organisatie nog geboden zijn evengoed als op politiek terrein om aldus or ganen te vormen, welke in onderlinge samenwerking het sociale en straks ook het economische leven van ons volk zouden kunnen leiden en verheffen. Van dat solidariteitsbeginsel, in wezen ontleend aan de Heilige Schrift, maar in de praktijk ook in die dagen en vroe ger reeds toegepast door „verlichte" groot-werkgevers, die men met name kan noemen, ging Talma uit bij zijn sociale wetgeving. Maar deze gedachte vond meer bestrijding dan verdediging en waar de tegenstand van twee kanten kwam, werd Talma's taak dubbel zwaar. Eenzelfde verzet is er ook nu nog. Wie de bittere verwijten leest, welke van Staatkundig-Gereformeerde zijde keer op keer tot de overheid gericht worden, proeft daarin niet alleen onredelijke cri- tiek, maar betreurt ook de principieele dwaling, waarop men zijn bestrijding baseert. Hoezeer is overigens de situatie ver anderd. Bij het vele, dat de sociaal-de mocraten opgeruimd hebben, behoort ook de klassenstrijdleer. En op welke mo tieven dan ook, de solidariteitsgedachte vindt zelfs in liberale kringen zooveel steun, dat de fractie in de Tweede Kamer de regeering inzake bedrijfsorganisatie volgde. En welke geest de Christelijke De J apansch-Chineesche oorlog Chineezen melden overwinning in Zuid-Sjantoeng Japansche troepen met vernietiging bedreigd Chineesche troepen hebben Lintsjeng, aan den spoorweg van Soetsjoe naar Jentsjoe r~< Tsining aan het Keizers- kanaal /erd. Den Japanschen strijdkrachten is, naar gemeld wordt, bij Lintsjeng da terug tocht naar het Noorden afgesneden. Zij trekken thans in verwarring in Ooste lijke richting terug. Door een uitstekende flankbeweging hebben de Chineesche troepen ook Ta- kenkoe, aan het Noordelijke gedeelte van den TientsinPoekauspoorweg ge nomen, waarna zij in Zuidelijke richting oprukten om de Japansche achterhoede aan te vallen. De Japansche troepen ten Zuiden van de rivier de Tawen zijn geheel omsingeld. Men venvacht, dat zij volkomen vernietigd zul len worden. De Chi-.eezen hebben thans stellingen be trokken langs spoorlijn ten Noorden van Lingtsjen, om een Japanschen terugtocht naar het Noorden te verhinderen. Bloedige gevechten, waarin de Japanners enorme verliezen leden, gingen aan de her overing van Tsining vooraf. De Chineezen achtervolgen aan het front van Lini, de overblijfselen van het Japan sche leger, die terugtrekken in de richting van Tsjangsen, 120 kilometer ten Noordoos ten van Lini. Te lange verbindingslijnen Militaire deskundigen verklaren, dat de Japanners, nu de frontlijn 500 kilometer lang is geworden, minstens vijftig divisies noodig hebber; voor hun krijgsverrichtingen. Zij beschikken echter over slechts 16 divi sies, aldus het Ghineesche persbureau. Generaal Pei Ken Hsoe heeft verklaard, dat de Japanners door hun bases te Tsinan te Taian te verlaten en in het heuvelach tige gebied van Zuid-Sjantoeng door te dringen, den Chineezen een uitstekende ge legenheid gaven, hun den terugtocht af te snijden. Hij schreef de groote Chineesche overwinning toe aan den aanval op het hoofdfront en de flankaanvallen op den lin kervleugel. Slachtoffers van luchtaanvallen Bij de Japansche luchtaanvallen op drie steden in Woehan zijn, naar het Chineesche persbureau verder meldt, meer dan honderd burgers gedood en 140 gewond. De meeste slachtoffers waren vrouwen en kinderen. Veertig vliegtuigen namen aan den aan val deel. Minstens vijftig woonhuizen wer den vernield. Op 't vliegveld van Hankau werd weinig schade aangericht- KwEifEH sjangKjoe tangsjanjj SOETSJOE lOtt 7 Japan loochent zijn verliezen De woordvoerder van de Japansche mili tairen te Shanghai, sprak de Chineesche be richten, volgens welke de Chineezen in een contra-offensief aan het Tsin Poe-front over winningen zouden hebben behaald, tegen. Hij voegde eraan toe, dat de Japansche troepen geen enkele stad van belang in Sjansi en Honan hadden geëvacueerd. Wel gaf hij toe, dat de Chineesche troepen moge lijkerwijze eenige dorpen hadden heroverd, die de Japanners om strategische redenen hadden ontruimd, maar de Japansche troe pen hebben nog steeds Meng Sjien bezet en zuiveren met veel succes geheel Sjansi. PRAAG EN DE SUDETEN-DUITSCHERS Een minderheden-statuut aangekondigd In een door den Tsjechoslowaakschen minister-president H o d z a uitgesproken radio-rede is aangekondigd, dat in Tsjecho- slowakije een minderhedenstatuut zal wor den ingesteld' voor de Duitsch-sprekende bevolking van Tsjecho-Slowakije. Alle bestaande wetten en maatregelen, welke van toepassing zijn op de Duitsch- sprekende minderheid, zouden worden ge consolideerd in een nieuwen maatregel, welke de wettelijke basis zal vormen voor de oplossing van het minderhedenvraag stuk. Hodza zeide o.a.: „Wij gaan een nieu we fase in van onze minderhedenpolitiek. De regeering van Tsjecho-Slowakije zal haar politiek voortzetten, de minderheden- kwestie te behandelen binnen het kader van de Tsjecho-Slowaaksche grondwet. Tsjecho-Slowakije heeft altijd weerstand geboden aan alle pogingen van buitenaf, zijn binnenlandsche politiek te beïnvloe den. Het zal in deze houding geen wijzi ging brengen." patroonsvereeniging bezielt, kan men re gelmatig in haar orgaan „De Werk gever" lezen. Dit wil natuurlijk niet zeggen, dat elke arbeider ook elke Ghristenarbeider zonder wrok in het hart zijn werk doet; of dat elke patroon ook elke Christen patroon den oud-liberalen Adam in zijn hart overwonnen heeft; Gods Woord en de praktijk leeren het wel anders; maar de moeilijkheden, waar tegen Talma moest worstelen, zijn over wonnen. Dat mag dankbaar erkend. V ONTSTELLENDE MENTALITEIT Onlangs kon men in de sociaal-democra tische dagbladen een geheel uitgewerkte preek van pastor Niemöller lezen over Matth. 23 3439, de verwerping der Joden, omdat zij Jezus venvierpen. De opname van deze onverkorte preek in deze pers is op zich zelf reeds een teeken des tijds; doch daarover thans geen enkel woord. Ook spreken wij niet over de groote ont roering, welke deze eenvoudige en toch zoo machtige predikatie bij den lezer te weeg brengt. Het is enkel en zuiver prediking des Woords; niet de minste critiek wordt geleverd op de staat of het nationaal- socialisme; en toch gevoelt ieder bij zich zelf: ja, zoo'n man moeten wie van het nationaal-socialisme een ideologie maken, in gevangenis of concentratiekamp werpen. De lijn der prediking is deze. Er is een „positief" Christendom en een „positieve" godsdienstigheid, welke „meehelpen aan het opbouwen en handhaven van een trot- sche en sterke natie. Alles wat tot dit doel niet meewerkt, is dan van geen belang en alles wat tegen dit doel ingaat, dient te verdwijnen". „En daar staat dan tegenover dat er een „negatief" Christendom zou zijn, dat bestreden moet worden; en dat „nega tieve" Christendom wordt overal aanwezig geacht waar het ideaal van den vrijen, sterken trotschen mensch wordt geschon den en waar gepredikt wordt over zonde en vergiffenis, over berouw en genade, over den gekruisigden en herrezen Christus als den eenigen Redder der menschheid." Dan spreekt Niemöller over de Joden, die zóó aardsch dachten van Christus en Hem deswege verwierpen, maar nu ook verworpen zijn en „die in de wereld slechts haat en verachting oogsten, omdat steeds weer een teleurgestelde menschheid haar teleurstelling op haar wijze wreekt." En met nadruk vervolgt de prediker dan: „Ik zeg: „op haar wijze", want wij weten maar al te goed, dat God ons nimmer gemachtigd heeft om zijn vloek nog eens met onze haat aan te vullen. Zelfs Kaïn kreeg een teeken op zijn voorhoofd, opdat niemand hem zou doo- den, en Jezus' woord: Hebt uw vijanden lief, laat geen ruimte voor eenigerlei uitzondering." De toepassing, welke de prediker ten slotte maakte voor zijn volk in verband met wat „een man, naar wien honderd duizenden heden luisteren, openlijk ver klaarde, „dat voor Jezus Christus in het nieuwe Duitsche geloof geen plaats is"," laten we nu rusten. We vragen alleen aan dacht voor de beschouwing over de vervol ging der Joden. Nederlanders, die voor eenige maanden bij hun Duitsche familie, in een uithoek van het groote land nog wel, logeerden, vertelden ons, dat zij dezelfde mentaliteit, welke Niemöller hier met de woorden „op haar wijze" aanduidt, bij vrome Christenen aantroffen. Alsof het geheel van zelf sprak verklaarden zij: „Zeker, de Joden worden vervolgd, doch daarmee voert onze over heid een bevel van God uit". Welk een ontstellende mentaliteit spreekt uit deze woorden. Blijkbaar hebben zij nooit in de Schrift gelezen, dat God de heidenen bezigde als een roede om Israël te tuchtigen, maar. dat de onderdrukkers nochtans niet onschuldig waren. Als oprecht geloovigen Ds Niemöller niet verstaan, wat kan hij dan van Rosenberg c.s. verwachten? Wordt melkbrood duurder? Bakkersmelkregeling wordt gewijzigd Adres van de Bakkers- werkgevers Naar verluidt zal de Alg. Ver. voor de Melkvoorzicning prijsregelende bevoegdheid krijgen t. a. v. de melk. De bakkerij is al of niet opzettelijk buiten deze A.M.V. gehou den. De prijs der consumptiemelk zal. in dien de plannen doorgaan, 1% cent komen te liggen boven den zuivelwaardeprijs der melk, welke de zuivelfabrieken zullen lij ven betalen. De bakkerij tracht men dan zoet te houden door haar voor de melk te berekenen een prijs, welke daar weder een cent beneden ligt, doch die zich dus y> cent boven den zuivelwaardeprijs der melk zal bevinden. Waar zij dus V2 cent meer voor de melk zal moeten betalen dan de zuivel industrie, beteekent zulks in feite discrimi natie van de bakkerij t. o. v. andere melk- verwerkende industrieën hetgeen in hooge mate onbillijk is. Een onvermijdelijke consequentie is bo vendien, dat het prijsverschil tusschen melk brood en waterbrood grooter zal worden. Aan gezien bij het publiek nog steeds een groote behoefte aan goedkoop brood bestaat, betee kent dit dat de brood consument zich zal af- keeren van 't te duur geworden melkbrood. Betwijfeld moet worden of dit in het alge meen belang is, daargelaten dat een ver minderd melkverbruik zeker niet in het be lang is van de veehouderij. In een en ander heeft de georganiseerde bakkerij aanleiding gevonden zich met klem van deze en andere argumenten te wenden tot den Minister met verzoek de bakkers regeling niet te wijzigen te haren detrimente, daargelaten hoe de nieuwe melkregelingzal worden. Tevens werd met een beroep op de door de Regeering gedane toezeggingen inschakeling van de bakkerij in deze uit voering van het crisisbeleid verzocht. De electrificatie van het middennet Werkzaamheden naderen hun voltooiing Naar wij in „Spoor en Tramwegen" lezen naderen de werkzaamheden voor de electri ficatie van het middennet hun voltooiing, zoodat het mogelijk werd het proefrijden tot meer baanvakken uit te breiden. Reeds ge- ruimen tijd is met het nieuwe materieel ge reden op de baanvakken M a ar n—Arn hem en Den HaagGouda, achtereen volgens 22 September en 5 November 1937. Den 17en Maart heeft de eerste proeftrein ge reden op het baanvak Rotterdam D. P. Woerden, terwijl de eerste eledtrische trein tusschen Den Bosch en Eindhoven op 22 Maart reed. In de laatste week van Maart komen nog andere baanvakken aan de beurt, nadat de bovenleiding van het emplace ment Utrecht onder spanning zal zijn gebrachlt, hetgeen op 28 Maart is ge schied. Achtereenvolgens zullen dan de baanvakken in de richting Amsterdam, Maarn, Woerden en Den Bosch worden ingeschakeld, waarmede dan het gehee ls net voor electrisohe treinen berijdbaar is. Nadat gedurende eenige dagen gere den is om na te gaan of alles naar be- liooren werkt, zal begin April een aan vang gemaakt worden möt het rijden van reizigerstreinen met electrisch mate rieel. Dreigend conflict in de sigarenindustrie Gister had te 's-Gravenhage on der leiding van den Rijksberaiddelaar in het 4de district, Mr. T. J. Verschuur wederom een bespreking plaats met par tijen betrokken bij het dreigend conflict in de sigarenindustrie in Nederland. Er werd nog geen overeenstemming bereikt en de besprekingen zullen op i April worden voortgezet. vast cte SsojMsuvéA/xMcfe Ttaeffifecte*. DE ROTTERDAMMER. NIEUWE HAAGSCHE COURANT. NIEÜWE ÜTRECHTSCHE COURANT, NIEUWE LEIDSCHE COURANT EN DOROTSCH DAGBLAD Binnen enkele dagen ontvangen onze abonné's een exemplaar van het NEDERLAND SUID-AFRIKA-NUMMER, ter grootte van 36 pagina's. De inhoud staat gelijk met een boekwerk op zichzelf. Wij twijfelen er niet aan, of deze merkwaardige dagbladuitgave zal met groote voldoening ontvangen en gelezen worden. Nieuwe abonné's ontvangen, zoolang de voorraad strekt, een exemplaar gratis. Voor niet-abonné's, of voor lezers, welke nog een exemplaar wenschen te bezitten, is een beperkt aantal ter beschikking, franco thuis a 60 cent per exemplaar, liefst betaling op ons gironummer 39639. DE DIRECTIE. TWEE SCHEPEN BESTELD Bij N.V. Boele's Scheepswerven te Bolnes De Kon. Ned. Stoomboot Mij heeft aan dc N.V. Boele's Scheepswerven en Machinefa briek te Bolnes opdracht verstrekt tot den bouw van twee zee-motorvrachtschepen, groot 1600 ton deadweight. Afmetingen: Lengte over alles 2424 voet, breedte 36.6 voet, holte in de zijden 21.6 voet. Do voortstuwing zal geschieden door twee Stork dieselmotoren van 825 P.K. Hoofdkantoor van de K.L.M. Door Haagschen Raad goedgekeurd De Haagsche Gemeenteraad heeft gister middag z. h. s. goedgekeurd het voorstel van B. en W. tot verkoop aan de K.L.M. van een stuk grond aan den Raamweg, waarop het hoofdkantoor van de K.L.M. zal verrijzen. Voor 1 Januari 1939 moet de grond ter beschikking van de K.L.M. wor den gesteld. Jaarvergadering Chr. Hist. Unie Dit jaar te Amsterdam De jaarlijksche algemeene vergadering van de Chr. Hist. Unie zal Woensdag 20 April a.s. in „Krasnapolsky" te Amsterdam onder leiding van jhr mr D. J. de Geer gehouden worden. In de morgenvergade- ring zal de voorzitter een rede houden. Voorts komen aan de orde verschillende voorstellen, welke zijn ingediend door het hoofdbestuur en de afdeelingen Almelo, Elim, 's-Gravenhage II„ Hoog-Soeren, Lem mer, Loosduinen, Ouder-Amstel en IJssel- stein in betrekking tot onderscheiden za ken. De vergadering moet tevens voorzien in de verkiezing .van drie leden van het hoofdbestuur in de vac., ontstaan door de periodieke aftreding van de heeren prof. dr Th. L. Hait-jema te Groningen, ds J. Hoe kstra, Ned. Herv. predikant te Ter- naard en mr dr A. A. v. R h ij n te 's-Gra venhage, van wie alleen ds Hoekstra zich niet herkiesbaar stelt. Het hoofdbestuur stelde de aftredende leden opnieuw candi- daat en vestigt de aandacht op ds H. Bogers, Ned. Herv. predikant te Achlum, in de vac. ds Hoekstra. Luchtverdediging onder één commando Generaal Best commandant Onlangs werd gemeld, dat de Minister van Defensie zou besloten hebben alle mid delen der luchtverdediging te vereenigen onder één commando. Naar verluidt zou tot commandant van de luchtverdediging, met bevordering tot luitenant-generaal, be noemd worden gen.-majoor P. W. Bes t, commandant van de IVe divisie. In verband met dé* Vlootavond. gisteren te Rotterdam gehouden, maakte de af- deeling Mariniersvoorafgegaan door de Kon. Marinekapel, 's middags een marsch door de stad. De Mariniers op der Ccol singel. VOORNAAMSTF NIEUWS Dit Nummer bestaat uit TWEE bladen Een onderhoud met den Belgischen Minister Henri Marck over de electrifi catie van de lijn AmsterdamBrussel. De staking in de bouwvakken te Em- men is heden ingegaan. Ds G. Mansvelt, emeritus predikant der Ned. Herv. Gemeente te Ainsterdam, hoopt op 1 April 75 jaar te worden. De A.R. Kiesvereeniging te Sloterdijk heeft het 50-jarig bestaan herdacht. De jaarlijksche algemeene vergadering van aandeelhouders van Je Kon. Papier fabrieken Van Gelder Zonen heeft te Amsterdam plaats gehad. In Zuid-Sjantoeng hebben de Chinee sche troepen Lintsjeng en Tsining her overd en aan de Japanners zware verlie zen toegebracht. Hodza kondigt een minderheden-sta-* tuut aan. De rechtschen hebben de Aragoneesche stad Barbastro ingenomen; over Lerida in Catalonië heerscht nog onzekerheid. „BLAUFRIES" AMSTERDAM ROTTERDAM OPSLAG-EXPEDITIE-CONTROLE HET ADRES voor: VAKKUNDIG VERTROUWENSWERK» VRAAGT TARIEVEN! enTl/etnlè PAUIUSS EN N.V- DEN HAAG Vyf nur het nur roor RIJNBENDE'S Zeer Oode Zeer Qoede Spoorstraat 33/37, Dieren, Tel. 4202 DOORLOOPENDE TENTOONSTELLING VAN 17e EEUWSCHE OUD-HOLLAND- SCHE MEESTERWERKEN, ITALIAAN- SCHE en VLAAMSCHE PRIMITIEVEN. Dagelijks geopend van 96 uur* JONGETJE DOOR VRACHTAUTO OVERREDEN Gistermiddag om vier uur is het vijfjarig zoontje van de familie Engherts te Oost woud door een vrachtauto, welke geladen was met cement, overreden. Het knaapje was op slag dood. Den chauffeur treft geen schuld. De K.N.A.C. bericht, dat de vroege rprui- menboomen op Z u i d-B e v e 1 a n d en Walcheren thans in vollen bloei staan. De eerste kersenbloesem is ook al gezien, zoodai de verwachting is gerechtvaardigd dat de Zeeuwsche kersen- en perenboomen tegen Paschen zullen bloeien.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1938 | | pagina 1