züocft ow)z&
^rÖ
ONS WEKELIJKSCH KNIPPATROON
MOLENAAR's
KINDERMEEL
Handwerken
ENFA
K&G
De beste BORSTPLAAT
STOOMWASSCHERIJaVERVERIJ
xfsoolcr
ROTTERDAM DEN HAAO
WEKELIJKSCHE BIJLAGE
Zoutwinning in
Nederland
Het is een algemeen bekend feit, dat in
-landen, waar de natuur met veel zonne
warmte is gezegend, de kustbevolking zicih
gaarne bezighoudt met de zoutwinning. Het
procédé daarvan is vrij eenvoudig. Men
brengt het zeewater in ruime, ondiepe ver
gaarbakken, laat het verdampen en houdt
bet zout over, het artikel, dat zeker geen
enkele huismoeder in haar keuken zal wil
len missen. Maar hoe zit het nu met de zout
winning op plaatsen, die ver van de zeekust
"zijn gelegen, zooals bijv. in Berchtesgaden, de
plaats, welke door 't befaamde buitenverblijf
yan Adolf Hitler 'n weredlfaam heeft gekre
gen, maar die ook reeds roem droeg op haar
groote zoutmijnen? Of, om dichter bij huis
te blijven, en den blik naar den Achterhoek
te wenden, hoe komt ons Nederlandsche
Boekelo aan zijn zoutvoorraden en hoe wor-
iden zij er geëxploiteerd? Wij vonden de
yraag en het antwoord in „Ons Nijverheids
onderwijs", waar de heer Dijksterhuis zich
er vrij uitvoerig mede bezig houdt. Aan zijn
belangwekkend artikel ontleenen wij gaarne
bet een en ander, dat ook onze lezeressen
zal interesseeren.
Wanneer de verdamping van het zee
lwater geregeld plaats heeft, zonder dat er
nieuwe toevoer van water is, zal het zout
gehalte van dat zeewater voortdurend stij
gen. ïs het water tenslotte met zout ver
zadigd, dan kristalliseert het zout bij ver-
Sdere uitdamping uit, zet zich af op den zee
bodem en vormt in den loop der tijden daar
een zoutlaag. Zet dit proces zich nu ge
durende eenïge eeuwen voort, de natuur
beeft steeds den tijd dan kunnen zich ten
Slotte zoutlagen vormen van aanzienlijke
'«dikte. Zulke zoutlagen worden vaak op
groote diepte onder het aardoppervlak i
getroffen, als gevolg van zandverstuivingen
en bodembewegingen, waardoor de zoutlaag
in de aarde wegzinkt. Door den geweldigen
Idruk van de bovenliggende aardlagen wordt
bet zout geperst tot een watervrije, steen
harde massa, welke steenzout wordt ge
noemd. Dit soort zout is het, hetwelk in
Boekelo wordt aangetroffen. Deze zoutlagen
bevinden zich op een diepte van omstreeks
300 meter onder de oppervlakte, dat is
hoogte van ongeveer vijf normale kerktorens
Op elkaar. De lagen hebben een dikte van
paar schatting 70 meter.
De Nederlandsche zoutwinning heeft niet
plaats door middel van mijnbouw. Het zout
wordt ondergronds opgelost, waarna men
ide aldus gevormde pekel naar boven pompt.
Door boren wordt in den bodem efti gat
Igemaakt, hetwelk loopt tot aan den onder
kant van de zoutlaag. Vervolgens wordt
dit gat een stalen buis aangebracht, welke
itot aan den boverikffit van het zout loopt.
In deze buis. die een doorsnede heeft van
40 cm, wordt een dunnere buis aangebracht,
welke ongeveer den onderkant van de zout
laag bereikt. In de ruimte tusschen beide
buizei i wordt water gepompt, dat aar
einde van de kortere buitenbuis in aan
raking komt met het zout. Dit zout gaat nu
oplossen en de gevormde pekel wordt door
'den druk van het ingepompte water door de
binnenste buis naar de oppervlakte ge
bracht ,naar de fabriek geperst en daar op
gevangen in de groote reservoirs. De pekel
wordt hier gemeten en gewogen, wat nood
zakelijk is om het zoutgehalte te bepalen,
Omdat van zout accijns moet worden be
taald. Deze zoutaccijns brengt dagelijks een
som van ruim zesduizend gulden in 's Rijks
schatkist, oftewel twee millioen gulden per
jaar.
Vanuit de reservoirs vloeit de pekel in de
zuiveringsbakken, waar ze door middel van
toevoeging van verschillende chemische stof
ten en door filtreeren van de onzuiverheden
wordt ontdaan. Eerst daarna heeft de ver-
Idamping van het water, dus de eigenlijke
Zoutwinning plaats.
Het indampen geschiedt op tweeërlei
Wijze. Men onderscheidt namelijk de ouder-
rwetsche methode, waarmee het zoogenaam
de pannezout verkregen wordt wij spra
ken hierboven daarover reeds terloops en
«de moderne methode, welke het vacuum-
zout oplevert Bij de ouderwetsche methode
imaakt men gebruik van zoogenaamde zout-
pannen, die 23 m lang en breed zijn en door
sen van een kolenvuur worden ver
hit De pekel verdampt door de verhitting,
het zout kristalliseert uit en wordt uit de
pekel op de deksels van de pannen gesohept
om uit te lekken en te drogen. Vandaar
wordt het overgebracht in kleine wagentjes
naar de zoutsilo's, de bewaarplaatsen, waar
het zout voor den verkoop nog een week
of drie blijft liggen.
Bij de nieuwe of vacuum-methode maakt
ien gebruik van gesloten ketels en van
stoomverwarming. De vacuum-indampings-
installatie bestaat uit een drietal groote
ketels, welke onderling verbondon zijn. De
stoom gaat van ketel tot ketel en de pekel
ondergaat onder luchtledigen druk door de
stoomverwarming haar geleidelijke kristal
lisatie. Door het openen van een kraan
loopt daarna het zout, dat zich onder in de
ketels verzamelt, samen met een hoeveel
heid pekel in de centrifuge. Dit is een snel
draaiende ton met een dubbelen wand, waar
van de binnenste geperforeerd is. Door do
middelpunt vliedende kracht worden zout
pekel tegen den geperforeerden wand ge
slingerd. De pekel verlaat door de gaatjes
de centrifuge en het zout zet zich tegen den
wand af. tiet aldus gedroogde zout wordt
nog eens door middel van heete lucht na-
gedroogd en is dan eveneens voor de con
sumptie gereed. Het zout, volgens deze nieu-
methode bereid, is van mooier kwali
teit. Men garandeert een bijna volmaakte
zuiverheid en de fabricage is bijzonder hy
giënisch, aangezien alles mechanisch toe
gaat.
De hoeveelheid zout, welke door de Kon.
Ned. Zout-Industrei per dag wordt gefabri
ceerd bedraagt ongeveer 200.000 kg.
De bestemming daarvan is velerlei. Zout is
immers van universeele beteekenis en kan
allerminst in de huishouding ontbreken. Het
„losse" zout is veelal pannenzout, het ver
pakte vacuumzout, dat tevens gejodeerd in
den handel wordt gebracht.
Dit met jodium vermengen van het zout
is voor ons vaderland en ook voor verschil
lende streken van Indië van belang, omdat
er in veel plaatsen een tekort aan jodium is
in het drinkwater. Elk mensch heeft name
lijk per dag een zekere hoeveelheid jodium
nöodig en wordt deze hoeveelheid niet op
genomen, dan kan het gevolg zijn het op
treden van de bekende struma of kropver-
schijnselen. Een onderzoek van een aantal
jongens en meisjes van 1014 jaar, heeft
aangetoond, dat meer dan 70 pet kropv
grooting hadden. Daarom wordt door den
Gezondheidsraad aanbevolen, inplaats van
gewoon zout Jozo-zout te gebruiken, dat
tevens voor niet-üjders absoluut onschade
lijk is.
Tot dusver de samenvatting van het zeer
lezenswaardige artikel van den heer Dijk
sterhuis, die, gelijk men ziet, omtrent „Boe
kelo" ons heel wat interessants weet te
halen. Op hoe geraffineerde wijze vermag de
moderne techniek zich van de aardschattcn
meester te maken. Hoe ver zijn wij hier af
van den primitieven mensch, die langs het
warme zeestrand zijn platte vergaarbekkens
verzorgt, van dag tot dag geduld moet oefe
nen en die ondanks dat, een product ver
krijgt, dat wat zuiverheid aanbelangt, met
het wetenschappelijk verkregen zout ook
niet in de verte kan wedijveren. Als wij ons
busje Boekelo-zout, zoo handig verpakt en
zoo goed tegen vochtig worden geprepa
reerd, voortaan hanteeren, zullen wij onge
twijfeld wel eens denken aan den bekenden
versregel van Bilderdijk: „Geen veld is dor.
waar dichtkunst zich vertreedt". Dit is
inderdaad de poëzie der dagelijksche din
gen!
WOL SPECIALIST
DE NIEUWE WOLBAAL
Jonkerf ran sst raat 117
Tal. 51992, bij Goudschesingel
Schiedamscheweg 65
Telef. 31774, naast Bervoets
A ROTTERDAM
Wat Yoghurt wel en niet is
Yoghurt is niet, wat het naar de meening
van sommigen wèl is: „zure melk van een
plantje, waarmee je (d.w.z. met de melk)
honderd jaar wordt. Het is ook niet een
artikel, dat men thuis zelf maken kan door
aan de melk een bepaalde stof toe te voe
gen, die ontleend kan worden aan dat
„plantje". Yoghurt is wel een (frisch zuur)
melkproduct, doch de bereiding ervan is af
hankelijk van enkele factoren, die voor een
leek moeilijk te overzien zijn. De huisvrouw
doet daarom verstandig het te betrekken
van haar leverancier. Deze yoghurt wordt
nl. onder meer met behulp van zg. reln-
cultures bereid, waardoor een uitstekend
product kan worden verkregen.
En nu de fabel van honderd jaar. De her
komst van de yoghurt voert ons naar dp
landen in het N.O. bekken van de Middel
landsche Zee, de Balkanlanden en de Le
vant, meer speciaal Bulgarije. De levens
wijze van dit volk was zoodanig, dat de ge
middelde leeftijd daar hooger is dan in W.-
Europa, al zal die zeker niet de honderd
jaar bereiken, waarover gesproken wordt
De Russische geleerde Metchnikoff heeft
verband gezocht tusschen den hoogen ouder
dom der Bulgaren en het gebruik, dat zij
van yoghurt maken en sedertdien hoeft de
wetenschap toch wel vastgesteld, dat mpn
in elk geval dit melkproduct als eön uit
nemend voedingsmiddel mag beschouwen,
waarvan ook in ons land in veel meer ge
vallen een nuttig gebruik kan worden ge
maakt
De gebruiksmoselijkheden zijn immers
vele: men kan yoghurt o.m. al dan niet tnet
room vermengd, eten met beschuit en sui
ker of vruchten, men kan het ook nuttigen
uit een glas met wat (roode) limonade, ver
der in combinatie met salade, en tenslotte
levert het. hehandeld als karnemelk, een
smakelijke hangop.
Zoo kan ook dit produet. evenals de an
dere. die wij aan rfp koe danken, dienstbaar
worden gemaakt aan een goede en gezonde
gezinsvoeding.
KINDERSCHOENTJES
Dit kinderschoentje wordt gewerkt met
lichtblauwe of sterk rose filoselle zijde op
wit linnen.
De binnenrand van het schoentje, alsook
de sluitbandjes worden dichtgefestonneerd
en langs het feston afgeknipt De achterzij
den worden te zamen genaaid. Het schoen
tje wordt met zijde gevoerd en van een wit
zeemleeren zooltje voorzien.
Voor grootere kinderen kan men't patroon
met zephirivol op gaas verwerken, dan
wordt ook het fond gevuld.
zei de dokier
UIENSAUS (4 pers.). V2 liter kokend water,
2 k 3 theelepels Maggi's Aroma, 1 volle
eetlepel bloem, 1 volle eetlepel boter of
vet, 1 groote ui, klein beetje zout.
Bak de fijngesnipperde ui in het vet of de
boter bruin, voeg de bloem toe, daarna
onder roeren het water, een tikje zout en
laat de massa even doorkoken. Roer er van
het vuur af de Maggi's Aroma door,
PIKANTE SLA (4 pers.). V2 stronk Brus-
selsch lof, 1 kleine selderij knol, 1 kleine
biet, 1 handvol veldsla, 1 eetlepel azijn.
1 eetlépel slaolie, 1 theelepel zout, 1 a 2
theelepels Maggi's Aroma.
Kook de selderij-knol en de biet gaar, snijd
ze in kleine stukjes, vermeng ze met de veld
sla, het geraspte lof, zout, olie, azijn en
Maggi's Aroma. Maak ze eenige uren van to
voren aan.
HAVERMOUTCROQUETTEN (4 pers.). 12
groote eetlepels vol havermout, 10 eet
lepels water, 3 theelepels Maggi's Aroma,
1 ei, 2 uien, 1 theelepel zout, peper, noot,
paneermeel^ vet of olie.
Klop het ei, voeg het water en de Maggi's
Aroma toe en wepk hierin de havermout 5
minuten. Voeg het zout toe, «peper, noot en
de fijngehakte en in een beetje vet gaarge
bakken uitjes. Maak van deze massa met
twee lepels balletjes, rol ze door paneermeel
en bak ze in een diep pannetje in olie of vet
langzaam gaar en bruin. Geef bij dit g«-
reoht gebakken aardappelen en bloemkool
met .saus of koolraap,soufflêe.
KOOLRAAPSOUFFLéE (4 pers.) 1 koolraap,
y2 kopje melk, 2 eieren, 2 theelepels Mag
gi's Aroma, y2 theelepel zout, peper, pa
neermeel, stukje boter, een stuk kaas.
Snijd de geschilde koolraap in dobbel
steentjes, kook ze in water met zout gaar.
Klop de eieren met de melk, zout, peper en
Maggi's Aroma. Snijd de kaas in kleine dob
belsteentjes. Leg de koolraap en de kaas in
een vuurvast schaaltje, giet de eiermassa er
op, strooi er wat paneermeel op en een paar
kluitjes boter en laat het schoteltje in den
oven lichtbruin worden.
VISCH-GERECHT (4 pers.). 1 kg. aardappe
len, 1 kleine savoyekool, 1 y2 pond kabel
jauw, 1 eetlepel zout, 2 a 3 theelepels Mag
gi's Aroma, 't sap van y2 citroen, paneer
meel. strikje boter.
Snijd de kool fijn, kook ze 10 minuten in
een beetje water. Leg beneden in een pan
de geschilde en in schijfjes gesneden aard
appelen, hierop stukken visch, waar men 't
Een oud en vertrouwd merk!
Dot wil zeggen: duizenden
n hebben hetvóór
U geprobeerd en deugdelijk
bevonden. Houd U aan het
bepr
ark MAfZEKA fobr.
Nr 70: voor elegante peignoir kan men
verschillende materialen kiezen. Zoowel ge
watteerd satinet, ratiné, zijde of wollen
mousseline zullen bijzonder goed voldoen.
Wanneer men dun materiaal kiest, kan men
de peignoir voeren met zijde.
Benoodigd: sy2 meter van 140 c.M. breedte
Het patroon is te verkrijgen in maat 46: bo
venwijdte: 107 cM.; taillewijdte: 90 cM. en
heupwijdte: 120 cM. Door het al of niet aan
knippen van naden, kan men het ipatroon
passend maken voor het eigen figuur.
Prijs: 26 ets. plus 4 ets. voor porto- en ad
ministratiekosten.
Nr. 900 voor dit elegante nachthemd kan
men gebloemde, gestreepte of effen zijde kie
zen. Het model is eenvoudig, doch elegant en
wordt op de schouders met Strikjes gesloten.
De mouwen vallen wijd op den pols, doch
worden daar met een manchetje bij elkaar
gehouden.
Benoodigd materiaal: 5 meter van 90 cM.
breedte. Het «patroon is te verkrijgen in
maat 48; bovenwijdte: 112 cM., taillewijdte:
96 cM. en heupwijdte 128 cM. Door het al of
niet aanknippen van naden, kan men het
patroon passend maken voor het eigen
figuur.
Prijs: 26 ets. plus 4 ets. voor porto- en ad
ministratiekosten.
Deze patronen zijn te verkrijgen bij do
„afd. Knippatronen" van de Uitgevers Mij.
„De Mijlpaal", Singel 91, Amsterdam-C. Toe
zending zal geschieden na ontvangst van 't
bedrag, dat kan worden overgemaakt per
postwissel, in postzegels of wel per postgiro
no 41632.
"lVa. 15 MAART lol 1 MEll
PRIJSVRAAG
LuX'.'" v. DAM-BOOD
Alléén Weste Wagenstr. 64 - Tel. 10452
Dames- en Herenstoffen en Pelterijen
DENKT AAN ONZE RECLAME:
GRATIS KNIPPEN - RIJGEN - PASSEN
citroensap op druppelt en wat zout, dan een
laag kool. Druppel hierop de Maggi's Aro
ma, vervolgens weer aardappelen enz. Voeg
*/4 liter van het koolwater toe en laat het
gerecht heel zachtjes y2 uur koken. Strooi
er paneermeel op met kluitjes boter en laat
het in den oven dan nog even liahtbruin
worden.
STAMPPOT VAN RAAPSTELEN. Maakt
tien bosjes raapstelen op de volgende wijze
schoon: men snijdt er eerst de modderige
stelen af, wascht ze dan herhaaldelijk en
hakt ze vervolgens fijn op een hakbord. Zet
ze op met het aanhangende water en doe er
een half kopje geweschen rijst bij, dit
maakt ze smeuïger. Op de raapstelen legt
men een stuk rookworst, dat men mede
gaar laat koken. Kook vervolgens 1 kg aard
appelen gaar en stamp deze door de raap
stelen, die men met een goed stuk vet of
boter eerst nog wat laat doorstoven. Van
het water der raapstelen, dat uitstekende
voedingszoutcn bevat, kan men soep koken
of «het anders met een stukje boter op
drinken.
VOORJAARSSALADE Men hakt een ons
spinazie fijn, snijdt een gekookte biet aan
plakjes, maakt wat gekookte aardappelen
fijn en snippert een ui. Van olie, azijn of
citroensap, zout, peper en wat aroma of een
theelepel soja, maakt men nu een sausje.
Als dit goed gemengd is, roert men er de
salade .doorheen. Zeer smakelijk is het om
er mayonnaise bij te geven. Men neemt een
eierdooier, roert die glad en doet er een half
theelepeltje azijn bij of eenige druppels
citroen en een weinig zout. Dit nog eens
flink roeren. Vervolgens snijdt men de kurk
van een olieflesch half door en laat al
roerend de olie op 't eigeel druppelen. Is de
mayonnaise mooi dik, ze dan afmaken met
peper, zout, citroen of azijn.
Kussen gebreid van Astrakan Frotté.
Noodig: 1 streng h 25 gr. kleur 150 groen,:
1 streng a 25 gr. kleur 213 zalm; 1 streng 4
50 gr. kleur 156 donker bruin; 1 streng 50
gr. kleur 187 licht bruin; 1 streng 50 gr.
kleur 190 goud bruin, alles van de N.V. Art-
silk, benevens 2 breinaalden no 3 Inox.
Het kussen wordt steeds recht gebreid
(ribbels).
Men breit eerst 4 blokken van kleur 150
groen en kleur 213 zalm.
Opzetten met groen 1 st. Iedere toer aan
beide kanten 1 st. meerderen tot 32 st. Nu
met kleur 213 zalm verder breien, minderen
tot 1 steek. Heeft men zoo 4 blokken, dan
deze aan elkaar naaien. Nu breit men 4
hoeken van kleur 156 donker bruin. Neem
de steken van 1 zalm en 1 groenen punt op,
brei 15 ribbels. Iedere toer 2 st. afkanten.
Men neemt aan een kant de steken op en
breit met 1 bruin kleur 187 17 ribbels. Iede
re toer 2 steken afkanten tot 1 steek. Dit 4x,
verder nog 4 «punten. Hiervoor neemt men
de helft van 2 punten op. Brei 20 ribbels.
Iedere toer 2 st. afkanten tot 1 steek. Dit 4x
Deze hoeken worden van goud-bruin kleur
190 gebreid. Nu heeft men een vierkant kus»
sendek, dat men op een kussen naait.
GENEESKRACHTIG - HOESTWEREND BIJENHONING
■Tl^éD^emniertjes'"ranco^huts.150"3 """"s p°lta> 1— Emmerys inhoud 9 pond f 3.50
BnEaampoortsiraat 21, Giro 279760 - Telefoon 43664 - BOTTERDAM
zenuwopstel niL«uurprodoct, dal slerk maakt en kracht geelt aan Uw
O P voor EEIDEN en Omstreken: Refonnhnls Liothart,
lerweeweg 04. Oegstgeest. Teleloon 1610; Depót v. DEN HAAGt Westeinde 194,Tel. 336808
HAVERMOUT
VLUGKOKEND
Kwaliteit 't HOOGST
en prijt 't LAAGST
W-V. KON. PELLERIJ „MERCURIUI" - WORMERVEER.
STOOMWASSCHERIJTh.BOMBEKE
OOSTMAASLAAN 239 Telefoon 52545
ROTTERDAM
NIET DUURDER, WEL BETER!
EErJ HAARVERF,
1 O'R PRACHTIG VERPT
S te zUn voor lep.
«een: de kleu-
natuurlijk en mooi. 1
S1A3!VTO WVITE,Permaa"
alle andere merken,wan
er praat nleta bovo:
IXSTA1VTO VITE. Imp
laerlaan 241, Den Haaj
tjW DAGELIJKSCH KOPJE KOFFIE
«BW DAGELIJKSOH KOFJE THEE
N.V. Kanis Gnncink, Importeurs, Kampen
cUwf -Amdetten
yeiffi olot op
maakt gij zeil zuiver en goedkoop
•venals LIKEUREN, LIMONADES,
PUNCHSIROOP, enz. met de bekende
NECTAR-ESSENCES
verpakt in fleschjes 25 cents
met receptenboek.
Verkrijgbaar bij drogisten enz.
Verlang uitsluitend het merk Nectar
