Bf
ROOK
DE BESTE
1 CENT
SIGARET
ZATERDAG 5 MAART 1938
EERSTE BLAD PAG. a
EEN VAN DE ZEER WEINIGE
geschenken, geheel geschikt
voor oude menschen:
DE MORGENSTOND NADERT
Eeo troostboek voor Christenen in den avond des levens
doorDrJ. H. GUNNING J.Hz.
Ing. f 2.90 Kloek formaat - KeunBe oJt»oerlD«
Geb. f 3.90 OtocU. itridetijt» tellet ndnitt
In deo boekhandel eo DU de altsevers.
R V H I SPRUYT'S UITGEVERS-MIJ - AMSTERDAM
Postrekening 18657 Heerengracht 112 Telefoon 45041
RONDBLIK
DE PRAAGSCH-BERLIJNSCHE
CONTROVERSE
A. DOLF ITITLER heeft in zijn jongste
Rijksdagrede, men zal zich zulks nog
■wel herinneren, gerept over de tien millioen
Duitschers, die buiten de rijksgrenzen
■wonen en wier lot steeds zijn aandacht had.
Eenige dagen geleden heeft Goering, toen
hij op don dag der Duitsche luchtvaart het
woord voerde, deze gedachte opnieuw naar
voren gebracht, door te verklaren, dat de
Duitsche luchtmacht steeds gereed moest
zijn, om het woord van Hitier tegenover die
tien millioen Duitschers waar te maken.
Van deze tien millioen wonen er drie bin
nen de Tsjecho-Slowaaksche landsgrenzen:
de zeven overige zijn Oostenrijkers. Waar
juist te Berchtesgaden over de lotsbestem
ming dezer Oostenrijkers een vergelijk ge
troffen was, behoefde het weinig scherpzin
nigheid om te beseffen, dat beide passages
in het bijzonder de Duitsche minderheden
in Tsjeeho-Slowakije moesten betreffen. In
Praag althans heeft men het ook op deze
wijze opgevat. Bijgevolg heeft minister-pre
sident Hodza zich genoodzaakt gezien, daar
op een duidelijke repliek te doen verne
Hodza heeft er op gewezen, dat Praag gaarne
met Berlijn in goede verstandhouding leeft,
en dat het derhalve bereid is, steeds op
nieuw besprekingen te voeren over den sta
tus der zoogenaamde Sudeten-Duitschers.
Tevens echter achtte hij het noodig, te ver
klaren, dat de Tsjechisch-Slowaaksche gren
zen onschendbaar zijn en dat de onderdanen
{van de nog jonge republiek er desnoods een
oorlog voor over zouden hebben, om hun
staat ongerept te bewaren. Men ziet weder,
het eene scherpe woord haalt het andere te
voorschijn. Staatslieden houden nog immer
weinig rekening met de spreuk: Haat ein
digt niet door haat, haat eindigt enkel door
Hoe het zij, de Tsjechisch-Duitsche pro
blemen zijn er in den loop van den tijd
zeker niet eenvoudiger op geworden. Meer
malen hebben neutrale waarnemers de repu
bliek van Masaryk en Benesj bezocht, om er
een, onderzoek in te stellen naar de positie
tier Duitsche minderheid. Hun verslagen
.waren steeds zeer pessimistisch van toon;
gebrek en werkeloosheid moeten er ontzet
.tend huis houden. Volgens anderen staat
'daartegenover, dat deze noodtoestand slechts
tvoor een gering deel te wijten is aan be-
iwuste achteruitzetting yan het Duitsche
element. Door de^versnippering der Middel-
Europeesche staten is een industrie, die eer
tijds bloeiend was, van haar achterland be
roofd en verkeert zij mede uit dien hoofde
in een benarde positie.
Overigens is het te begrijpen, dat het
Duitschland, naarmate het Derde Rijk aan
kracht wint, meer en meer moet gaan
'dwars zitten, dat het aan dezen staat na
'den oorlog zulk een brok grondgebied heeft
moeten afstaan. Terecht heeft Hodza dan
ook beweerd, dat de huidige moeilijkheden
tusschen beide landen eerder van psycholo-
gischen, dan van politieken aard zijn,
De Britsch-Iersche
besprekingen stokken
Volgens betrouwbare mededeelingen uit
Se kringen der Iersche delegatie, duren de
Britsch-Iersche besprekingen als gevolg van
de moeilijkheden met betrekking tot de
handelskwesties, nog steeds voort en is het
niet waarschijnlijk, dat een voltallige bij
eenkomst zal worden gehouden vóór het
begin van de volgende week.
Naar men meent, vindt de Valera een
'ten aanzien van het verdeelingsvraagstuk
onwrikbaren Chamberlain tegenover
zich en de kwestie is thans, de grootst mo
gelijke overeenstemming te bereiken, zon
der dat een concessie gedaan wordt inzake
tie verdeeling.
De Iersche ministers moeten in verband
met de vergadering van den dail, welke
iWoensdag a.s. plaats vindt, Dinsdagavond
Bonden verlaten. Waarschijnlijk zal dan
nog niets definitief geregeld zijn.
„Duitschers en Oostenrijkers"
Ben rede van Schuschnigg
Bondskanselier Sóhuschnigg heeft gister
ochtend, ter gelegenheid van de opening van
een tentoonstelling der Oostenrijksche pers
een toespraak gehouden, waarin hij, spre
kende over de zware spanningen, welke er
heerschen over de wereld, toch de meening
.uitte, dat er geen reden is pessimistisch te
Een overzioM! gevend van de actueele
kwesties sprak de bondskanselier over den
^Duitschen vrede": „Indien men wenscht
dat dit werk en het werk der binnenland
sche pacificatie zullen slagen, is het noodig,
idat de verantwoordelijke mannen er zich
rekenschap van geven, dat het er om gaat,
met alle beschikbare krachten een nieuw
(tijdperk in te leiden, opgebouwd op oude
grondslagen.
Deze grondslagen zijn de vrijheid van het
.Vaderland, het Duitsche bewustzijn en het
principe, dat in ieder geval alle gelijkheid
Voor de wet moet worden verzekerd en dat
geen verschillen moeten bestaan.
Deze beginselen in nieuwe tijden hoog te
houden, is onze taak. Men moet elkander
.weer vinden. Zij, die deel uitmaken van het
iVaderlandsche Front en die er in willen blij
ven, vreezen niet het woord „Duitscher" uit
fte spreken en de anderen, de mannen uit
het nationale kamp, nationaal-socialisten,
moeten een woord uitspreken: Oostenrijker".
(Verkiezingen in Zuid-Afrika
H e r t z o g, de minister-president van de
|Unie van Zuid-Afrika heeft medegedeeld,
'dat op 18 Mei a.s. de algemeene verkiezingen
zullen worden gehouden. Het parlement zal
worden ontbonden op 11 April; de candidaat-
stelling zal op 26 April plaats yinden.
Von Ribbentrop naar Londen
Naar te Berlijn verluidt zal Von Rib
bentrop Dinsdag a.s. een kort bezoek aan
Londen brengen, cat als afscheidsvisite is
bedoeld. Vermoedelijk zal bij daarbij tevens
wel een poging doen, de Britsch-Duitsohe be
sprekingen wat te bespoedigen.
Koning Carol naar Londen
Officieel wordt meegedeeld, dat koning
Carol van Roemenië van 22 tot 25 dezer
een bezoek aan Londen zal brengen. Hij zal
worde o vergezeld door zijn minister van bui
ten landsche zaken Tatarescu en is voor
nemens zich eveneens enkele dagen te Pa
rijs op te houden.
DE POSITIE VAN
TSJECHO-SLOWAKIJE
Minister Hodza over de
minderheden
Een weerklank op Hitiers
Rijksdagrede
De Tsjechoslowaaksche minister-presi
dent Hodza heeft tc Praag een rede uit
gesproken, waarin hij o.a. met. nadruk ver
klaarde, dat de grenzen van Tsjecho-Slo-
wakije onschendbaar zijn, en dat buiten-
landsche inmenging in de binnenlandsche
aangelegenheden van het land niet zal
worden geduld.
„Onze betrekkingen met Duitschland, al
dus Hodza, vereischen een nadere toe
lichting. Sedert zes maanden wordt van
gedachten gewisseld tusschen Duitsche en
Tsjecho-Slowaaksche kringen. Deze gedach
tenwisselingen en onderhandelingen schij
nen thans bedreigd te worden door de
rede, welke Hitier op 20 Februari j.l. heeft
uitgesproken.
Tsjeeho-Slowakije moet zijn betrekkin
gen met Duitschland met des te meer zorg
herzien, omdat de chef der Duitsche lucht
macht' op 1 Maart de rede van Hitler nog
heeft „aangevuld."
Hitier heeft er in zijn rede melding van
gemaakt, dat „in twee aangrenzende lan
den tien millioen leden van het Duitsche
volk wonen". Het is een historisch feit,
dat meer dan drie millioen burgers van
Duitsche nationaliteit hun vaderland In
Tsjeeho-Slowakije hebben. Het spreekt
echter vanzelf, dat Tsjecho-Slowalcije, zich
ten volle bewust van de strekking dezer
verklaring, er op wijst, dat zijn grenzen
volkomen onschendbaar zijn en indien de
verklaringen van Hitier een pogen beteeke-
nen, dat onvereenigbaar is met het begin
sel van erkenning van onzen staat, zou de
Tsjecho-Slowaaksche regeering zulks op
recht betreuren, omdat het, sedert de her
nieuwing van de Tsjecho-Slowaaksche on-
afrankelijkheid, de eerste poging in dien
geest zou zijn, die in het werk gesteld zoii
worden op het oogenblik, dat Praag de be
trekkingen met Duitschland wil regelen op
den emstigen grondslag van correcte samen
werking.
Ieder van ons, aldus besloot Hodza, is
bereid tot de grootste offers voor de ver
dediging van de individueele, de nationale
en de moreele vrijheid. Wij willen den
vrede, doch indien het noodlot ons oorlog
oplegt, zou Tsjeeho-Slowakije zich tot het
einde toe verdedigen."
Minister Spaak handhaaft zich
In den Belgischen partijraad zijn dagen
lang debatten gevoerd over de politiek van
de socialistische ministers in de huidige
Belgische regeering. Met name de minister
van buitenlandsche zaken Spaak vormde
het middelpunt van opgewonden bespre
kingen, aangezien volgens Vandervelde
en De Brouckère zoolang mogelijk
dient te worden gewacht met de erkenning
van het Italiaansche imperium, een inzicht
waarmede Spaak het niet eens is.
Tenslotte heeft Spaak kort en goed de
vertrouwenskwestie gesteld, waarna de par
tijraad met 73 tegen 17 stemmen en 7 ont
houdingen hem zijn vertrouwen schonk.
DE JAPANSCH-
CHINEESCHE OORLOG
Bomaanslagen in Shanghai
In de internationale nederzetting te
Shanghai werd Vrijdagavond een bomaan
slag gepleegd op het Chineesche blad „Li
Pau". In het gebouw van dit blad is ook
de drukkerij gevestigd van een dagblad,
de „Tamei Wanpau", dat als Amerikaan-
sche onderneming is ingeschreven.
Vier personen werden gewond. Boven
dien werd groote materieelc schade aan
gericht. De daders konden ontkomen.
In de Fransche concessie werd eveneens
een bomaanslag gepleegd. Hier had men
het op een schoolgebouw gemunt. Ook in
dit geval werden vier personen gewonds
De toestand ii. Foekien
Het Chineesche persbureau meldt, dat de
toestand in het Zuiden van Foekien ge
spannen is, daar de Japansche strijd
krachten te land, ter zee en in de lucht
blijkbaar de kracht der verdedigingswer
ken van Amoy op de proef stellen.
Van Formosa zijn drie versche divisies
aangekomen. De Japanners hebben hun
pogingen, om Kwantoeng binnen te vallen,
nog niet opgegeven. Ongeveer tien Japan
sche oorlogsschepen kruisen in de wateren
in de nabijheid.
HUIZE „WESTEINDE"
Ie 's-G RAVENHAGE
biedt aan Dames en Meisjes een aange
naam Tehuis voor korten of langeren
tijd. Zeer matige prijzen 1.50 A 3.—
p. d.) voor logies met voll. pension; des-
gew. alleen kamer m. ontb. Gev. sed. 1868
Geheel verbouwd en gemoderniseerd.
Westeinde 31, TeleL 113932
Westeinde 27, TeleL 110573
De overstroomingen in
Zuid-Californië
Vreeselijke tooneeelen bij reddingswerk
In Zuid-Californië zijn nog steeds duizen
den vierkante K.M. land aoor de overstroo
mingen onbereikbaar. Het aantal dooden en
vermisten bedraagt thans omstreeks 200.
Nog altijd is de korté-golf radio de eenige
verbinding. lener uur worden daardoor de
berichten over den toestand in een rayon
met een straal van honderd mijlen om Los
Angeles rondgeroepen.
Het weer is, na vier dagen van stroomen
den regen, waarin 27 cM. water gevallen is,
opgeklaard en dientengevolge is het water
aan het zakken.
Een groot aantal steden is verstoken van
electriciteit, vele wegen zijn onbegaanbaar,
er komen veel aardverschuivingen voor. De
toaneelen bij de reddingswerkzaamheden zijn
vrecselijk. In de huizen vindt men vaak de
bewoners, overvallen door den vloed, ver
dronken ofwel bedolven onder puin. Ook
door de aardverschuiving hebben velen het
leven verloren. Het aantal lijken, dat op
de oevers der rivier gevonden is, is zeer
groot.
Een politieke overval
te Belgrado?
In de Skoepsjtina te Belgrado zou het op
positie-lid R a s j o w i t s j een rede houden
tegen de bewapeningspolitiek der Zuid-
Slavische regeering. In de kamer werd ech
ter tevergeefs op hem gewacht. Spoedig
daarop verspreidde zich het" gerucht, dat
Rasjonitsj op weg naar de zitting zou zijn
aangerand en van zijn documenten beroofd.
In Skoeptsjina-kringen zou men algemeen
van opvatting zijn, dat het hier gaat om een
onhandige mystificatie een gefingeerden i
roof van in werkelijkheid niet bestaande
„verpletterende documenten", waarmede
Rasjowitsj de regeering bedreigde.
De minister van binnenlandsche zaken
heeft de leiders van de oppositie-fracties uiï-
genoodigd. zelf het openen van een onder
zoek in deze zaak te vragen.
De zitting werd daarna geschorst.
Een oorlogsslachtoffer keert terug
Na twintig jaren!
Na 'n afwezigheid van twintig jaar is een
soldaat, die in 1918 aan het front in Mace
donië als vermist was opgegeven, in zijn
woonplaats Melniza, gelegen bij Bresnik in
het Zuid-Westen van Bulgarije, terugge
keerd.
Als lSjarige jongen naar het front in
Macedonië gezonden, werd hij in 191S door
een Fransche patrouille overvallen en als
„vermist, waarschijnlijk dood" opgegeven.
Zijn ouders en familieleden berustten in
zijn verdwijning en in zijn dorp werd te
zijner eere een klein gedenkteeken opge-,
richt.
Thans is hij e_dhter, na vele avonturen, in
zijn dorp teruggekeerd. De Franschen had
den hem gevangen gezet en later naar Ma
rokko gezonden, waar hij zich liet' inschrij
ven bij het vreemdelingenlegioen. Van hier
wist hij te ontvluchten naar Turkije, Zonder
middelen moest hij op een Russisch, schip
werken om zijn passage te verdienen, nadat
hem beloofd was, dat men hem aan land
zou zetten, zoodra hef schip een Bulgaar-
sche haven aandeed. 'Het schip deed echter
geen Bulgaarsche haven aan en bij aan
komst te Odessa werd hij in hechtenis ge
nomen en naar Siberië verbannen, waar hij
trouwde met een Russin.
Na het herstel der diplomatieke betrek
kingen tusschen Sovjet-Rusland en Bulga
rije kon hij naar Moskou terugkeeren, waar
hij er door tusschenkomst van den Bul-
gaarschen consyl in slaagde, om met zijn
Nieuws uit Rusland
Ontbinding der godloozen-propaganda
De algemeene secretaris van den „Bond
van strijdende godloozen", Olestschuk, geeft
in no. 7 van het tijdschrift „De anti-gods
dienstige" een schildering van het verval
en de inwendige ontbinding van de godloo-
zen-organisatie in het geheele land. In Mos
kou vond men geen enkele actieve godlooze
onder de geheele arbeidersmassa der Mos-
kousohe fabrieken, welke in staat zou ge
weest zijn, aan een vergadering deel te ne
men, die de kwestie der verhooging en ver
betering van de activiteit van het godloozen
verbond gold- Verdere bewijsstukken, die
overigens in menigte aan te voeren zijn, zijn
overbodig.
Deze mededeelingen, gedocumenteerd door
verwijzing naar verschillende Russische
bladen, sluiten het oog van Prof, Nikolaus
echter niet voor het vele en meelijwekken
de van de met kracht voortgezette vervol
ging en vermoording van geestelijken en
het verwoesten van kerken. Zoo is door de
centrale regeering de vernietiging van ver
dere 2900 kerken en 63 kloosters bevolen. Er
zijn vele groote steden, waarin geen enkele
kérk behouden is gebleven.
Niettemin blijft alle hoop op een natuur
lijke reactie levendig. Die opgedrongen god
loosheid is nog niet hetzelfde als de per
soonlijke geloofskracht waarvan ook in het
KUNST
Jan Zwart-herdenkingsavonden
Het plan bestaat om in April en Mei a.e.
over het geheele land Jan Zwart-herdon
kingsavonden te organiseeren: orgelavonden
met Nederlandsche orgelmuziek, speciaal
die van wijlen Jan Zwart zelf en met het
Protestantsche Koraal op den voorgrond
indien mogelijk ook met een spreker, die
Jan Zwarts levenswerk uiteen zal zetten.
Het interkerkelijk comité, dat zich spon
taan gevormd heeft, bestaat uit Prof. Dr.
K. Schilder, voorzitter, Ds W. F. ten Rou-
welaar, secretaris en K. v d. Velde, pen
ningmeester. De commissie tot het organi
seeren van de herdenkingsavonden is als
volgt samengesteld: Mr A. Bouman, voor
zitter, T. Smit, secretaris, Tolstraat 112,
AmsterdamZuid, Feike Asma, muzikaal
adviseur en Henryëtte Mooy. Zij die in "e
plaats hunner inwoning zulk een herden
kingsavond willen organiseeren, kunnon
zich richten tot den heer Smit,
De bedoeling van deze avonden zal zijn
niet alleen .lan Zwarts nagedachtenis te
eeren, met een eenvoudig gedenkteeken op
zijn graf, maar vooral een fonds te vormen
waaruit zijn. talrijk gezin in de eerste
moeilijke jaren kan worden gesteund. Wart
zoo zegt de hiervoor uitgegeven circu
laire ook in dat gezin liet Jan Zwart
iets van zijn levenswerk na en het moet
hem vaak hard gevallen zijn, dat hij het,
om bet cultureele werk, dat God hem om
gelegd had, uit te voeren, niet die materieelc
welstand kon verschaffen, die hij het had
kunnen geven, wanneer hij dat werk had
laten liggen.
UIT DE PERS
Elkaar begrepen
In De Gids van het Christelijk Nationaal
Vakverbond deelt J. Il(ofman) iets mede
over de onderhandelingen, welke gevoerd
zijn om te komen tot een nieuwe Collectieve
Arbeidsovereenkomst in het boek- en ras-
terdiepdrukbedrijf. Wij nemen het volgende
eruit over:
Er vallen een paar dingen op te merken
Ten opzichte van de werkgevers vooral
dit: zij waren bereid om alle argumenten
die van arbeiderszijde werden aange
voerd, te toetsen en te waardeeren. Zij
waren ook bereid om aan billijke ver
langens, waarvan de inwilliging moge
lij k geacht werd, gehoor te geven. Ten
opzichte van de arbeiders vooral dit: zij
beperkten zich zeer in het spreken, gaven
hun argumenten kort en zakelijk en
gaven eerlijk toe, indien de betoogen en
argumentatie der werkgevers overtui
gend waren. Dreiging of betoogen „voor
de galerij" werden niet gehoord.
Dat alles werkte er toe mede, dat in
vrij korten tijd beide partijen wisten
waar zij aan toe waren en dat dus ds
laatste dag der onderhandelingen, ni?t
zonder spanning, maar toch in de ver
wachting van overeenstemming, werd
tegemoet gezien.
Lang niet alles wat door de arbeide/s
werd voorgesteld, werd bereikt De loons-
verhooging bepaalde zich tot 3, 2 en 1
cent, resp. voor volwassenen, halfwassen
en leerlingen. Het oude ovenverkpercen-
tage werd hersteld. Een kleine verbete
ring van jongeren en ouderen werd
aangenomen. Veertig uren nachtarbeid
per week eveneens. Verder ging het
niet. Hetgeen in vorige onderhandelingen
werd afgestaan, werd niet geheel her
steld, ook niet ten opzichte van het loon.
Toch hebben o.i. beide partijen reden
zich bevredigd te gevoelen. De werk
nemers, omdat gebleken is, dat de werk
gevers ook met hun omstandigheden en
verlangens rekening willen houden en
ook omdat eenige verbetering in hun
positie werd overeengekomen. De werk
gevers, omdat van arbeiderszijde niet
het uiterste werd gevraagd en omdat
hetgeen overeengekomen werd, zelfs d»n
schijn van toegegeven dreiging mist. En
allen, omdat het mogelijk is gebleken in
volkomen redelijk overleg, in grocte
waardeering voor de collectieve arbeids
overeenkomst met algemeene stemmen
een resultaat vast te stellen in deze
moeilijke omstandigheden.
Het contract wordt aangegaan voor
drie jaren, waardoor dus een vrij lange
periode van rustige bedrijfsontwikkeling
in het verschiet ligt. Hetgeen de bedrijfs
organisatie ongetwijfeld zal versterken.
Laat ons de wensch mogen uitspreken,
dat er steeds meer bedrijven in Nederland
mogen worden aangetroffen, waar op der
gelijke wijze onderhandelingen tusschen
werkgevers en werknemers kunnen worden
gevoerd. Dit beteelcent dan immers, dat de
klassenstrijd aan den kant is gezet.
IN AMSTERDAM?
Dan naar het kantoor van L. BOOMSMA
Makelaar - Bouwkundige Expert
NASSAUKADE 118-119, Tel. 82521-85421
Wij koopen en verkoopen, huren
en verhuren, administreeren en
verzorgen alle onderhoudswerk
zaamheden
Wonlnglijst en inlichtingen GRATIS
NATUURLIJK te
HEEMSTEDE
Belastingen laag. Verbind, met
Amsterdam en Den Haag prima
Vraagt gellL Woninggids bij:
HEEMSTEDE's WONINGBUREAU
CORN. L.KWAK. HEEMSTEDE
DREEF 276
Verstrekken hypotheek tegen 3rente
tot 60 der waarde. Afsluitprovisie
JOH. GER.WEG 92 Telefoon 6674
Economie en Financiën Financieel weekoverzicht
Dolzinnige Bewapeningsroes
Remmende invloed op de
dalende conjunctuur
Sinds November handhaaft zich
het prijsniveau op goederen
en producten-markten
Rentedaling in ons land
duurt voort
Vrij dagavond.
De dolzinnige „danse macabre" duurt
onverminderd voort in Europa. De bewa
peningswedloop wordt in verbijsterend
tempo voortgezet en ditmaal hebben we
een oogenblik ons kunnen verbazen over
de cijfers, welke Engeland heeft gepubli
ceerd en waaruit blijkt dat dit land zich
een krachtsinspanning gaa* getroosten
welke haar weerga in de geschiedenis niet
kent. Een oogenblik: want we leven snel
en raken ook aan deze waanzin gewjon.
Bij tijd en wijle worden we er echter on
weerstaanbaar aan herinnerd: de groote
catastrophe komt onherroepelijk naderbij.
En Goering zegt het brutaal: wc slaan er
dan op los zoo hard we kunnen. Het zijn
wel zeer donkere dreigende onweerswolken
die zich boven ons oude werelddeel samen
pakken. Om slechts enkele dingen op te
sommen: Hitier kondigde „en passant"
in zijn Rijksdngrede een belangrijke uit
breiding van de weermacht aan. Italië
zal zijn zeemacht aanzienlijk versterken.
Zoowel de luchtmacht als de vloot van
F ran k r ij k worden enorm versterkt om
ds superioriteit over Italië te handha-
haven. Japan heeft geweigerd deel te
nemen aan de beperking van de vlootex-
pansie.
En ondanks de enorme bewapenings-cij-
fers welke Engeland zoo juist heeft gepu
bliceerd, is het hoogtepunt nog lang niet
bereikt. Vermoedelijk is men daar pas over
een of twee jaar aan toe, tenzij de dicta
toriaal geregeerde landen straks een in
grijpende wijziging in de plannen opnieuw
noodzakelijk maken!
De eenige lichtzijde die wij in deze
betreurenswaardige vicieuse cirkel
bespeuren is slechts dat de toenemende
internationale bewapeningswedloop niet
zonder invloed kan blijven op de econo
mische conjunctuur. Sinds het najaar wor
stelt de niet-autarkische wereld met een
nieuwe depressie welke steeds verder om
zich heengrijpt nu de alom verwachte voor
jaarsopleving op zich Iaat wachten en er
geen teekenen zijn van herstel In laatste
instantie beteekent de herbewapening na
tuurlijk een algemeene verarming der vol
keren. hoewel dit tijdelijk niet merkbaar
is. Dat de herbewapening invloed heeft op
de conjunctuur kan worden afgeleid uit
het verloon van de goederenmarkten waar
sinds eind No\ ember het prijsniveau zij
het met kleine fluctuaties zich weet te
handhaven, na de groote teruggang welke
het vorig jaar te zien gaf. Men heeft al
gemeen de invloed van de herbewapening
in het voorjaar van 1937 overschat Thans
dreigt men tot de tegenovergestelde ziens
wijze te vervallen. Doch gesteld dat het
voorloopig aan een algemeen herstel van
het. vertrouwen blijft ontbreken dan is het
toch duidelijk dat de enorme bewapenings
plannen een rem zullen uitoefenen op de
dalende beweging. De groote bewapenings
orders brengen immers groote vraag met
zich mede naar grondstoffen en fabrikaten
van de oorlogsindustrieën en dit heeft weer
zijn terugslag elders. Om in eigen land te
blijven: de Fokkerfabrieken, die
een interimdividend van 8 pCt. declareer
den, en verschillende werfondememingen
hebben allerminst over den gang van
zaken te klagen, en zijn voor geruimen tijd
van orders voorzien. Staal-, nikkel-, koper
en vliegtuigaandeelen zullen op onze beurs
dus voorloopig niet van de malaise te lijden
hebben Dat de economische conjunctuur in
zoo sterke mate door de bewapening wordt
beïnvloed vormt natuurlijk juist
haar zwakke zijde
omdat eens dit verarmingsproces aan den
lijve zal worden ondervonden. Vandaar dat
er op de Londensche beurs en ook
op liet D a m r a k na de publicatie der
Engelsche bewapeningsplannen, een druk
kende stilte heerschte. Men ziet reeds be-
lastingverhooging in het verschiet. De En
gelsche Regeering zal zich genoodzaakt
zien binnenkort een leening van 90 mil
lioen op te nemen Een zwakkere houding
der Engelsche staatsleeningen was hiervan
het gevolg.
Op het Damrak is overigens van de
bewapeningswedloop niet veel en slechts
•tijdelijk invloed uitgegaan. De handel is in
het algemeen van zeer geringe afmetingen
evenals in Wallstreet, waar zich weinig
nieuwe gezichtspunten voordeden. De be
richten uit de Amerikaansche petroleum
industrie luiden nog steeds niet gunstig.
Voor de Koninklijke schijnen zich in
Amerika intusschen nieuwe expansiemoge
lijkheden voor te doen hetgeen evenwel op
de beurs weinig uitwerking had. Eenige
belangstelling bestond voor Philips ei
Senemba. De Sum at ra-tabaks
m ij e n hebben een productiebeperking in
1938 en 1939 in den. zin. Op de overige af-
deelingen was weinig te doen.
Het gedrang op de belegging s-
markt blijft zeer groot. Al zijn diverse
emissies de laatste tijd geen groot succes
geworden toch gaat de rentedaling voort,
hetgeen blijkt uit het koersvej-loop. Er wer
den voor de diverse staatsobligaties nieuwe
records geboekt. Integralen hebben
thans een noteering van 90 vrijwel bereikt.
Ook in het buitenland slaat men de kansen
van het beleggingsfront in ons land niet
hoog aan. De Financial News sprak in dit
verband zelfs van „The Unpopular front",
daarbij betoogend dat het nutteloos zal
blijken te zijn bij de thans heerschend-
tendenz pogingen te doen om de rente
stand door kunstmatige maatregelen op
een bepaald niveau te houden.
H.V.A.
A.K.U.
Philips
Unilever
Koninklijke
I-I.A.L.
Deli-Mij.
m Rubber
Shell
Anaconda Copper
U. S. Steel
42%
307%
156%
361%
10S%
310
219i/o
Hl
24»
40%
41%
3101/2
155%
3:.7%
107%
323
222%
11A
24%
40 A'
Provincie Noordholland
Weer enkele uitgiften aangekondigd
De hoeren Hope en Co.. De Nedcrlandsctiö
Handel Mij., de Amstcrdamsche Bank, Do
Twcntsche Bank, Lippmann, Rosenthal en
Co. en de Rotterdamsche Bank stellen op
Donderdag 10 Maart a.s. de inschrijving
open op een 3-tal leeningen Noordholland,
te weten:
f 3.310.000 10-jarige obligaties ad
101 pCt.
f 61S0.000 21/2-3% 15-jarige obligaties ad!
100 pCt.
f 10.189.000 3% 34-jar. obligaties ad 99%??,
De houders van de per 12 April a.s. aflos
baar gestelde obligaties der 3%?S leeningeii
hebben bij de inschrijvingen op de 2%-3?S,
en op de 3?S leeningen een recht van voor-
Nederl. Grondbriefbank
Uitgifte 4 obligaties h 100
De Nederlandsche Grondbriefbank bericht,
it zij de Inschrijving op 1.900.000 4
obllg. (Grondbrieven), Serlön E, F. G en H. In
'tukken van nom, 1090, 500 en 100, aan
oonder, openstelt op 10 Maart 193S. ten kan-
ore van de Nederlandsche Handel-MU-, te Ara-
'terdom. Rotterdam en Den Haag, tot den koers
ran 100
Houders van de nog uitstaande niet-uitge-
lote per 4 April 1938 100J aflosbaar ge
stelde 5 obllg. (grondbrieven) hebben recht
Betaaldatum 4 April a.s. Coupons 1 April en
1 October. Vervroegde geheele of gedeeltelijke
iflmsslng kan vóór 1 Ap;'l 1940 niet plaats
Het Jaarverslag over 1937
Aan het jaarverslag van de Nederlandsche
Grondbriefbank over het afgeloopen boekjaar
ïenen wil het volgende'
?t resultaat van de algemeene verbetering
het bedrijf blijkt uit de verhooging van het
schot der exploitatie na aftrek van de uit-
:n voor vasto lasten, onderhoud enz. Het
heeft 5.37 van het bedrag der In omloop
zijnde grondbrieven bedragen tegen 5.09 in
1936. De gemiddelde rentelast, die ln 1936 nog
5.02 bedroeg, daalde tot 4.78 en was op.
31 Dec. J.l. 4.62
t verslag maakt verder gewag van het
feit, dat de 6 grondbrieven geheel werden,
fgelost. en er had een belangrijke vermlnde-
ing van de uitstaande 5 "/o grondbrieven plaats,
oodat dit bedrag van 7.717.500 op 1 Januari
1937 tot plm. 6.172.000 per 31 December J.L
>'e directie ls voor het loopende Jaar van
>nlng, dat, ongeacht de voortdurende veria-*
g van den rentelast, ook dit jaar bevredig
de bedrijfsresultaten verwacht mogen wor*
N.V. Heemaf
Winst over 1937 verdubbeld
Minder goede perspectieven
Verschenen is het Jaarverslag van de
N.V. Heemaf te Hengelo (O.), welke
na afschrijvingen over 1937 ad 165.009.—
(v. j. 145.000.een nettowinst heeft ge-i
maakt van 54G.S00.— (v. j. 245.600.—).
100.000),
wending van 421.300
het ten vorigen jare
1.222.900) tot nlh
Uit de overschietende winst van i»d< worao,
onder gebruikmaking van de nog bestaande
dividend-reserve voor preferente aandeelhou
ders. 6 primair dividend op de pref. aand.
uitgekeerd. (In 1930 werd voor de laatste maal
een pref. dividend uitgekeerd en wel 7
De verwachtingen, welke de directie voor
1937 had. zun niet beschaamd. Echter zijn de
1938 minder gunstig,
achter blUft.
FINANC1EELE
KALEIDOSCOOP
De N e ui-Y orksche b eurs was
gister lusteloos gestemd. De omzetten waren
zeer gering. In het laatste uur namen de
verkoopen iets toe, zoodat de beurs vrij al
gemeen met koersdalingen tot 1 p. toe sloot.
De omzet bedroeg 490.000 aandeelen.
Aan de algemeene vergadering van
aandeelhouders in de Kunstzijde-spin
nerij N y ma zal worden voorgesteld over,
het boekjaar 1937 een dividend uit te keeren
van 7 pet. onv
Roosevelt was gister vijf jaar Presi
dent der Ver. Staten. Ter gelegenheid
daarvan heeft hij in een persconferentie
medegedeeld, dat de New-Deal politiek on
veranderd wordt voortgezet en dat hij hoop
te, dat de wethoudende de regeling van
loonen en werktijden in de industrie nog
tijdens deze zitting van het Congres zal kun
nen worden aangenomen.
„Vijf jaar, aldus Roosevelt, ben ik thans
aan het bewind en nog steeds ligt het schip
van staat denzelfden koers voor."
De regeering zal, zoo merkte hij op, den
strijd tegen speciale privileges niet opgeven.
De Tide Water Associated
O i l boekte naar raming over 1937 een netto
winst van 21.0 per aandeel v.j1.11 per
aandeel)
De Amster damsch e Droogdok
M ij behaalde %in 1937 een exploitatie-winst
van 786.597 {v.j. 83.188). Voorgesteld
wordt op de pref. aandeelen 5 pet. (1932 5
peten op de gewone aandeelen 10 pet.
dividend uit te keeren. Voor het laatst werd
in 1930 7 pet. op de gewone aandeelen uit
gekeerd.
Het Bankierskantoor van
MendesGans&Co behaalde in 1937 een
winst van f 203.091 180.668) waaruit 4%
pet. {onv.) dividend wordt uitgekeerd.
Naar wij vernemen is bij de gister ge
houden inschrijving op f 2.304.000 tweede 3
pet. leening gemeente Groningen
1938 zoodanig ingeschreven,dat op de vrije
inschrijvingen een belangrijke reductie zal
moeten morden toegepast.
