lUeuiue Cfiitscljr (Inurant Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken Rotterdams nieuwe vliegveld Het Moskousche Bloedproces abonnementsprijs: Per kwartaal in Leiden en in plaatsen waar een agentschap gevestigd is 235 Franco per post 2.35 portokosten Per week0.18 Voor het Buitenland bij wekelijksche zending4.50 Bij dagelijksche zending5.50 Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/» cL Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936 NO. 6335 ZATERDAG 5 MAART 1938 18e Jaargang abbertentiepriócn: Van 1 tot 5 regels M Elke regel meerƒ0.221/» Ingezonden Mededeeljngen van 1—5 regels w» 2.30 Elke regel meer 0.45 Voor het bevragen aan 't bureao wordt berekend ƒ0.10 Om de ziel van het kind Zij, die na de onderwijs-pacificatie van 1920 hebben gerekend op voortzet' ting van den schoolstrijd ten aanzien van Ihet beginsel, worden tot op vandaag [voldoende gerechtvaardigd door de fei ten. De pleitbezorgers der openbare School, die in de gelijkstelling terecht een groote schrede op den weg naar ver zwakking van haar positie zagen, hebben even terecht begrepen, dat de Christelijke school ook zonder gelijkstelling terrein zou blijven winnen. En alweer even juist [was hun meening, dat de school met 'den b ij b e 1 over krachten beschikt, ;welke zij nooit in het geding kunnen brengen. Zoo ook kunnen wij ons verkla ren de felle haat, die af en toe uitsloeg en nog uitslaat, als het gaat tegen hen, die den Overwinnaar der wereld aan hun Zijde mogen weten. Haat echter rechtvaardigt nog geen laster, en ook geen onzin. Mogen wij af gaan op de nauwkeurigheid van een ver slag in het Nieuwsblad voor de HoekscheWaard, waar wij ons bij dezen op beroepen, dan heeft de bekende vrijzinnige Ds. Westmijse van Rotterdam in een te Zuid-Beijerland gehouden rede O.m. gezegd: le. dat men in het kamp van de tegen standers (der openb. school) er voort- du r e n d op uit is, om haar met o n- e e r 1 ij k e middelen te bestrijden; 2e. dat dit soms openlijk, maar liefst achter de schermen plaats heeft. 3e. dat d e m e e s t e revolutionairen en Godloochenaars voortkomen uit de z.g. Christelijke school; 4e. dat elke Godsdienstige secte eropuitis, de kinderzieltjes te vergif tigen met dogma's en leerstellingen, die ze niet kunnen verdragen; 5e. dat er bedreigingen in overvloed worden gebruikt, om leer lingen naar de Chr. school te lokken; 6e. dat op de openbare school overal Godsdienstonderwijs gegeven wordt door deskundigen. Het is natuurlijk niet ons voornemen, 'deze beweringen, waarin wij enke e woorden onderstreepten, te weerleggen. Dat is al zeer vele keeren en volkomen afdoende mondeling of schriftelijk ge daan. Maar wèl wilden wij aan Ds. Westmijse's geweten de vraag voor leggen. of hij deze dingen durft te zeggen onder het oog van den Almachtige, dien bij toch erkent als de Schepper van hemel en aarde, den Schepper ook van ouders en kinderen. In dit verzoek bedoelen we geenszins de openbare school noch de school met den bijbel te betrekken, doch louter de persoonlijke eer van een pre dikant, die rekenschap schuldig is van elk woord, dat hij onder dekking van zijn positie spreekt. Want indien hij als man van eer zich van deze zes beweringen niet kan los maken, dan is de tijd rijp, dat het Christe lijk onderwijs grondig herzien worde. Er is immers sprake van doelbewuste on eerlijkheid, geniepigheid, opvoeding tot revolutie en atheïsme en bedreiging, alles ten laste van de school, die leeft uit de kennis der Waarheid en van den Vrede. Maar indien Ds. Westmijse in gebreke blijft, deze ontzettende aantijgingen te bewijzen, dat hij dan openlijk erkenne, dat niet zijn ijver voor waarachtigheid en eerlijkheid, voor verdraagzaamheid en naastenliefde, maar een gansch andere bron de achtergrond van zijn beweringen vormt. Dat hij dan openlijk erkenne, wat "tve onlangs als de korte inhoud van den schoolstrijd geteekend zagen: „In zijn diepste beteekenis is de kamp voor de school met den bijbel een s t r ij d der geesten, de strijd tusschen het Ko ninkrijk Gods en het rijk van de wereld. Zoolang er twee soorten onderwijs be staan, die beheerscht worden door 1 e- vensbeschouwingen, waartus- schen het antwoord staat op de vraag: wat dunkt u van den Christus?, zoo lang kan de schoolstrijd niet eindigen". Het is en blijft merkwaardig, dat de pleitbezorgers van de openbare school deze tegenstelling niet aanvaarden, doch de openb. school trachten te schuiven op een niveau, waar zij niet zou kunnen bestaan. Van de zijde der Chr. school wordt niet gezegd, dat op de openbare school de naam van Jezus niet genoemd mag worden (óók een bewering van Ds W.), maar er wordt gezegd, dat die naam er niet genoemd wordt. De n e- g a t i e van Christus en Zijn verzoenend sterven als de e e n i g e verlossingsweg 'óók voor kinderen van de openbare school, is geen tekort aan dit of dat, maar zij is een verraad aaadezielvanhetkind* Als men d a t eens openlijk erkende, en als ouders, die nóg weifelen, dat eens mochten inzien, dan behoefden we op deze plaats niet meer een beroep te doen op het geweten van predikanten als Ds. Westmijse. Want dan zouden ouders, wien het eeuwig belang hun ner kinderen ter harte ging, om Jen b ij bel op school, ook op de o p e n- bare school vragen, niet als een 1 ees- boek, maar als het levens boek. DE ZONDAGSSFEER Gelijk aanvankelijk de verhouding tus schen winkelsluitings v erordeningen en Zondagswet, is na het in werking tre den der Winkelsluitingsw et dc verhou ding tusschen die wet en de Zondagswet herhaaldelijk aan de orde geweest. Het scheen niet onduidelijk in welke richting de rechtspraak van den Hoogen Raad zich zou bewegen. Reeds in 1928, toen de vraag van de be trekking tusschen Zondagswet en Bioscoop wet aan den Hoogen Raad werd voorge legd, besliste dit college, dat van eenigc bedoeling om de uitoefening van het bios coopbedrijf aan de werking der Zondags wet te onttrekken noch bij de voorberei ding, noch bij de behandeling der Bios coopwet in de Sta ten-Generaal iets uit drukkelijk is gebleken. Haar conclusie was, dat de Zondagswet met betrekking tot de uitoefening van het bioscoopbedrijf door d* Bioscoopwet niet buiten werking is gesteld. Er was weinig aanleiding om de ver houding tusschen 'Winkelsluitings DE „ALGEMEENE FRIESCHE" te LEEUWARDEN is de grootste ONDERLINGE LEVENS VERZEKERING-MAATSCHAPPIJ in Nederland Verzekerd kapitaal RUIM 294 MILLIOEN GULDEN wet en Zondagswet veel anders te zien. Zoo heeft ook de Hooge Raad geoordeeld. Krachtens de Winkelsluitingswet is het mogelijk, dat eenige categorieën van win kelzaken op den Zondag gedurende be paalde uren verkoopen. Nu verbiedt de Zondagswet, dat winke liers op Zondag hun waren uitstallen, een omstandigheid, die sommigen oen conflict doet speuren. En dan is in verschillende gevallen de meening uitgesproken, dat de laatst tot stand gekomeij wet, d.i de Winkelsluitings wet, de kwestieuse voorschriften der Zon dagswet buiten werking stelp. In deze rechtsvraag heeft de Hooge Raad thans zijn oordeel gegeven: beide wetten hebben hun eigen doel en strek king en dienen derhalve naast elkaai te worden geëerbiedigd. Wie dus voortaan gedurende bepaalde uren op den Zondag verkoopt, zal er reke ning mee dienen te houden, dat hij zijn uitstallingen door een deugdelijk gordijn afsluit. Voor deze beslissing kunnen we dank baar zijn. Aan het scheppen van een rustige Zon dagssfeer kan deze uitspraak slechts ten goede komen. Cu ie en}tto&erne$)ci)tltarij en??. Paarfos 6«ci;etuue£$? tel: uw* jHottetüara, Een jaar werk voor 1000 arbeiders 30 H.A. startbaan en enorme drainage In gebruikname in 1940 IN de eerstvolgende vergadering van de Rotterdamsche gemeente raad zal het voorstel aanhangig worden gemaakt tot verkoop van het vliegveld Waal haven aan het Rijk, dat het als mi litair vliegveld zal inrichten en gelijk daarmede het voorstel tot het aan leggen van een groot vlieg veld in den polder Zestien hoven op grondgebied van de gemeente Ouwerschie. De aanleg van het nieuwe vliegveld be- teekent, dat met medewerking van het Werkfonds een groot werkobject kan wor den aangesneden. De totale oppervlakte van het nieuwe Vliegveld Rotterdam zal 233 ha be dragen. De gem. Rotterdam beschüktte in Zestien hoven reeds over 200 ha grond en de overige ha zijn in bezit van Ouwerschie. Het nieuwe vliegveld zal even groot zijn als Schiphol, doch kan van meet aan veel beter worden opgezet. Zoo zal aan de drainage bijzondere zorg worden besteed, terwijl niet minder dan 30 ha vaste startbanen in het vliegveld zul len worden aangelegd. Ter plaatse waar de startbanen moeten komen wordt de grond daartoe 80 cm uitge graven. Op een laag rivierzand wordt dan een vullin? van .hoogovënslakken aange bracht, waarop weer aangegoten klinkers worden gelegd, zoodat men startbanen krijgt, welke niet alleen de zwaarste vliegtuigen kunnen dragen zonder gevaar van wegzak ken, doch welke ook bij den grootsten regen val het water kunnen opnemen. Het gekozen drainage-systeem maakt het mogelijk het water snel te loozen op den polderboezem zonder dat een bijzondere be maling behoeft te worden aangebracht. Hier voor moet echter een enorm stelsel van buizen in den grond worden gelegd. Het ter rein moet voorts voor een deel worden op gehoogd. Wordt het voorstel aangenomen, dön kan In Mei met de werkzaamheden wor den aangevangen. Voor het grondwerk zullen door de gemeente 700 werkloozen in werkverschaffing aan den arbeid kun nen worden gezet en er een jaar werk vinden. Het Werkfonds heeft de daar voor benoodigde medewerking toegezegd. Het leggeit van de startbanen wordt aanbesteed; men rekent, dat hier ook nog 300 arbeiders werk bij zullen vin den, zoodat de aanleg van het vliegveld In totaal aan 1000 menschen een jaar werk zal verschaffen. Het Rijk heeft den eiscfh gesteld, dht met ingang van de zomerdienstregeling Van 194(1 ds K.L.M- pift xneex; van het sliegyaïd „Waalhaven" gebruik zal maken, wat in houdt, dat het nieuwe vliegveld dan gereed, moet zijn. Mei 1939 zal men met den aanleg van. het.vliegveld in hoofdzaak gereed moe ten zijn; daarna heeft men nog egn, jaar noo- dig om de grasmat te doen groeien, het stationsgebouw en hangars te bouwen en het vliegveld af te werken. Kosten: 5 millioen De totale bosten van den aanleg van het nieuwe vliegveld Rotterdam, worden op 5 millioen geraamd. Hiervan komt voor de gemeente f 1.100.000 terug uit de opbrengst van den %grkoop van het vliegveld Waalhaven aan het Rijk, ter wijl op een bijdrage uit het Werkfonds van rond 6 ton mag worden gerekend. Alleen de aanleg van de moderne start banen zal echter reeds f 1.800.000 vorderen, de gebouwen 3 ton, terwjjl groote sommen heengaan met de kostbare drainage. Voor de financiering van den aanleg en de exploitatie van het nieuwe vliegveld zal een N.V. worden opgericht, waarin de ge meente Rotterdam voor 50 pet zal partici- peeren. Het nieuwe vliegveld zal zeer gunstig ge- gelegen zijn. Van den nieuwen Rijksweg van Den Haag naar Rotterdam af zal het gemakkelijk be reikbaar zijn, wanneer, gelijk in de bedoe ling ligt, van dien hoofdweg af een „Ab- stecher" naar het vliegveld wordt gemaakt Mettertijd zal van Rotterdam uit langs den Schieweg en via de pas aangelegde breede brug over 't Schie—Rottekanaal een directe verbinding met het vliegveld kunnen wor den verkregen, waardoor dit per auto binnen enkele minuten van den Coolsingel af bereikbaar i's. Daartoe zal een overbrugging van de Cein tuurbaan noodzakelijk zijn, In elk geval mag worden verwacht, d<at Rotterdam en Den Haag reeds in 1940 de beschikking zullen hebben over een vlieg- Heeft men Krestinski gemarteld Steeds nieuwe bekentenissen De Warschausche correspondent van het Duitsche nieuwsbureau heeft, naar hij meldt, uit betrouwbare bron te Mos kou bijzonderheden vernomen over de methode, waarmede men Krestinski in de Lubjanka-gevangenis gedwongen zou hebben, zijn ontkenning fi heriw Volgens deze inlichtingen zou W y c h i n s k i woedend den Gepoe-cominis- saris J e s j o f verwijten hebben gemaakt over het falen der Gepoe in deze aange legenheid. Jesjof zou daarop met Kres tinski per auto naar de Lubjanka zijn gereden, waar Kresitinski in den kelder in handen gegeven zou zijn van de „spe ciale brigade". De zegsman van den D. N. B.-correspon dent, die zelf in dienst is geweest van de Gepoe. doch afkeerig is geworden van deze methodes en zoo spoedig mogelijk Rusland wil verlaten, vertelt hij zijn verblijf in de Lubjanka-gevangenis nog vernomen te heb ben. dat Krestinski tot na middernacht ge marteld is. De martelingen zouden gewoonlijk door de speciale brigade als volgt worden uitgevoerd. In een keldervertrek wordt de delinquent blootgesteld aan een temperatuur van ruim 30 graden Celsius. Dc man moeit blijven staan en ieder half uur een glas zout water drinken, terwijl hij voortdurend gedreigd wordt met de vreeselijkste folteringen, waar aan hij zal worden onderworpen, wanncei hij niet bekent Op deze wijze zou spoedig de krachtigste tegenstand zijn gebroken. Kort na middernacht zou Wychinski met Jesjof in de gevangenis zijn verschenen, waar hij tot ongeveer 2 uur is gebleven. Krestinski werd naar een ander vertrek overgebracht. Hij was geheel apatisoh en gebroken en maakte den indruk van een waanzinnige. De gevangenisdokter heeft hem toen een inspuiting gegeven. Jesjof kwam des morgens nogmaals alleen naar de gevangenis, om zich ervan te overtuigen, dat Krestinski .hans inderdaad zou beken- Rosengolz' zelfbeschuldiging Rozengolz, de vroegere volkscommis saris voor den buitenlandschen handel, heeft verklaard, dat hij in Oostenrijk een ontmoe ting heeft gehad met den zoon van Trotzki. Deze had hem de instructies van zijn vader overgebracht, volgens welke hij zich in ver binding moest stellen mett Rykof, Boecharm en Toechatsjefski. De maarschalk en het roode leger zouden, zoo werd hem medege deeld, bij de voorgenomen staatsgreep een beslissende rpl spelen. Toechatsjefski, zoo ging Rosengolz voort, bad hem verklaard, dat het roode leger be trouwbaar was en dat in Mei 1937 'n staats greep plaats zou vinden. De militaire leiders zouden zich. onder het voorwendsel, dat zij confereeren moesten, i.. het Kremlin verza melen en de leiders van het sovjet-regime dooden. Op een desbetreffende vraag van den staatsaanklager bevestigde Krestinski deze mededeelingen en voegde eraan toe, dat hij tegen het einde van Mei gearresteerd .vas. Ter zelf der tijd zouden de militaire leiders, die de plannen mede hadden beraamd, ge arresteerd zijn e*n reeds op 11 Juni terecht gesteld. Het heeft eenige venvondering ge wekt, dat geen der beklaagden mededeelde, wat de reden was, dat de putsch niet is door gegaan. Rakowski's relaas Rakowski vertelde dat hij, toen hij in 1934 naar Tokio vertrok als vertegenwoor diger van Moskou ter conferentie van het Roode Kruis, door een truc in den Japan- schen geheimen dienst verstrikt geraakt is. Piatakoff zou hem een brief in cijferschrift hebben doen medenemen voor Yoereneff, die toen ambassadeur der sovjet-unie in Tokio was, waarin geheime inlichtingen stonden voor de Japanners. De brief sprak over Bogomoloff, die kort geleden als gezan/t in China teruggeroepen is en Sabanin, hoofd van een der departe menten vtan buitenlandsche zaken, als .goe de menschen om te gebruiken". Rakowski verklaarde, dat hij erin toege stemd had spion voor Japan te worden, toen hij zag, dat hij door het vervoeren van den brief gecompromitteerd was. BAGGERMOLEN OMGESLAGEN Twee arbeiders liepen zware brandwonden op Tijdens de baggerwerken in het afvoer kanaal van de rivier de A bij B e e k en Donk, is gistermiddag de baggermolen van den aannemer Van der Vlies uit Sliedrecht omgeslagen. Toen twee arbeiders nog wilden trach ten de dieselmotor van den molen bui ten werking te stellen, ontstond, waar schijnlijk doordat wat.er in de motor drong, een gasontploffing. Omstanders hoorden een hevigen knal. De arbeiders, de 47-jarige Beenhakker en de 22- jarige de Bruin, beiden uit Sliedrecht, wer den met brandende kleeren naar buiten ge slingerd en kwamen in het water terecht. Zij hadden deerlijke brandwonden opgeloopen. Spoedig aanwezige geneeskundige hulp achtte overbrenging van beide slachtoffers naar het R.K ziekenhuis te Helmond nood zakelijk. Hier zijn beiden opgenomen. Later op den middag is de baggermolen met behulp van een lier rechtgezet. veld van hetzelfde formaat en waarschijn lijk betere constructie dan het Amsterdam- Gisteren maakten afdeelingen van het korps Mariniers een marsch door Den Haag waarbij zij defileerden voor den Minister van Defensie, Z.Exc. J. J.C. van Dijk. en dm chef van de Marinestaf, vice-admiraal Eiitstnet, De Minister, tijdens 't défilé Ds. N iemöiler naar een concentratiekamp Ofschoon de Gestapo volgens Havas gee nerlei inlichting over de verblijfplaats van Ds. Niemöller geven wilde, heeft Reuter gisteravond vernomen, dat de predikant naar het concentratiekamp Sachsenhausen (Ora- niëmburg) was overgebracht. De Tel.-corresp. vernam hetzelfde en bericht, dat, nadat Ds. Niemöller ook den nacht van Donderdag op Vrijdag in de politiege- vangenis op den Alexanderplatz had doorgebracht, hij gisterochtend in alle stilte naar het concentratiekamp Oraniën- burgSachsenhausen is getransporteerd. Om welke reden, wordt noch door de bla den noch door overheid of politie medege deeld. Directie Nederlandsche Spoorwegen Ter benoeming voorgedragen 's GRAVENHAGE, 5 Maart. Naar wij var- nemen is thans besloten omtrent vervulling van de vacature, welke door het overlijden van Ir. van Dijk in de spoorwegdirectie was ontstaan en zal voor benoeming tot di recteur der N.V. Nederlandsche Spoorwegen in aanmerking worden gebracht Prof. Dr Ir J. G o u d r i a a n Jr, onder-directeur der N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken te Eind hoven. „Grazige Weiden" Filmvertooning te Alfen a.d. Rijn gestaakt Op grond van artikel 19 van de Bioscoop wet had de Burgemeester van Alphen aan den Ry'n, de heer P. A. C o 1 ij n, de vertoo ning van de film „Grazige Weiden" verbo den. Niettemin vond de voorstelling gister avond toch doorgang, zooals de eigenaar van de Luxor-bioscoop trouwens ook al had aan gekondigd. Aanvankelijk lèek het of de voorstelling een normaal verloop zou hebben. Eerst na de pauze volgde echter de hoofd film „Grazige Weiden", waarop vooraf dooi den heer W. den Hertogh Azn., eigenaar van de Luxor Bioscoop, een korte toelichting werd gegeven, waarbij hij er op wees dat er z.L niet de minste reden was aanstoci N.V. GRONINGSCHE HYPOTHEEKBANK gevestigd te GRONINGEN De Bank geeft uit: 31/2 Pandbrieven a 100% (Koers van omwisseling IOOV2 %)- VOORNAAMSTE NIEUWS Dit Nummer bestaat uit DRIE bladert en het ZONDAGSBLAD De Tweede Kamer heeft de ;hej' begrooting afgehandeld en goedgekeurd* Verschenen is het Voorloopig Verslag der Eerste Kamer over de begrooting vad Waterstaat. De Eerste Kamer heeft de begrooting van Sociale Zaken afgehandeld. Bij het omslaan van een baggermolen nabij Helmond zijn twee arbeiders ge-* wond. Op een bakker te Zeelst is een overval gepleegd. Hij kon zich echter, hoewel ge* wond, redden. Bij den Raad van Rotterdam is eeU voorstel aanhangig gemaakt tot verkoop van het vliegveld Waalhaven en tot hetj aanleggen van een groot vliegveld in den polder Zestienhoven. Financieel Weekoverzicht. Hodza's rede over de Tsjechisch-Duif* sche betrekkingen. Nieuwe bekentenissen te Moskou. Belgische socialisten keuren Spaaks beleid goed. BETONHOUT KI STENHOUT HOUTHAN DEL. „ALBLAS'Vv. WADDINXVEEN -Opslagplaatsen te 's-Gravenhage, Fahrenheit- straat 343. Rotterdam, Zwaanshals 119-121 VTRIPLEXVraagt prijs LIJSTWERK Stormschadeverzekering Een specialiteit op het gebied van STORMSCHADE-VERZEKERING Algemeen Onderling Waarborg Genootschap „RBNOVATUM" te Amsterdam, Spuistraat 219/21, Tel. 85628 Vraagt eens een prospectus aan! LIQUEURS FINES ANNO 172T Generaal Agent ANDRE KER5TENS. Tilburg «tjKi-m-s-rooN sx*ooncND WAAM -6A-K £H KOUD WATCH OP AlLt KAMCHS KAMERS N£T0NTBin,-F-3.-r^T BAOKAMER -f 4- PRAKTIJKEXAMERS BOEKHOUDEN Middenstands - diploma Boekhouden M.0. Handelskennis L.G, Frans, Duits en Engels L.Ov Wiskunde L.O. en M.O.K. 4 Nederl., Engelse en Duitse Handelscorrespondentie Hoofdakte};.vtn.xw aan de film te nemen. Hierna werd een aanvang gemaakt met de vertooning van de film. Toen hij een half uur had gedraaid gaf de politie by de scène, waarin Noach opdracht krijgt de Ark samen te stellen en deze voorstelt een vaatje whiskey mee te nemen, last de verdere ver tooning te staken. Hieraan werd onmiddel lijk voldaan. De heer den Hertogh deelde daarop den bezoekers mede, dat hy genood- was de voorstelling te staken en hun advi seerde rustig de zaal te verlaten, waaraan geheel werd voldaan. Tegen den directeur van de bioscoop werd proces-verbaal opgemaakt. VERKOOP VAN STAATSGROND Ingediend is een wetsontwerp tot goed keuring van den onderhandschen verkcoo aan de N.V. Nederlandsche kabelfabriek te Delft van staatsgrond in den Ruigenhilpol- p- onder Alblasserdam, voor den bouw van labriek vaq ijzerdraad en bandijzer.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1938 | | pagina 1