WEK DE GAL
IN UW LEVER OP
KRUSCHENSALTS
DOUWE EGBERTS
DINSDAG i MAART 1938
EERSTE BLAD PAG. a
RONDBLIK
WEER CRISIS IN
FRANKRIJK?
De interne spanningen in Frankrijk ne
men opnieuw toe, terwijl naar men weet de
meeningsverschillen omtrent het buiten-
landsch beleid, na een zeer langdurig ka
merdebat, nog maar nauwlijks bezworen
zijn. Ditmaal zijn het weer de sociale vraag
stukken, welke de noodige wrijving opleve
ren. De inzet wordt gevormd door de nieu
we code voor den arbeid, welke op initiatief
van den premier Chautemps in elkander is
gezet. De bedoeling daarbij wqs een statuut
te vormen, waarin o.a. het vraagstuk van de
loonen, van de arbeidscontracten, en van de
werkstakingen, om slechts het allervoor
naamste op te sommen, officieel geregeld
werd.
Eerst heeft men reeds moeilijkheden ge
had over de zoogenaamde glijdende loon
schaal, welke van uiterst linksche zijde hef
tig werd voorgestaan. Deze zou moeten die
nen om de niveauverschillen van den levens
standaard voor de loontrekkers op te
gen, in dier voege, dat bij een bepaalde
stijging van de algeineene kosten van le
vensonderhoud binnen een wettelijke termijn
ook loonen en salarissen volgens een zekere
evenredigheid zouden moeten volgen. V
schillende economen waren van meening,
dat zulk een wettelijk voorsohrift op ont
wrichtende manier in het bedrijfsleven des
lands zou ingrijpen, en dat men zou kunnen
.spreken van een wedstrijd tussohen den boe-
meltrein van de loonen met den sneltrein
van de prijzen, met als gevolg een ineenstor
ting van den socialen vooruitgang.
Politiek gemanoeuvreer heeft tenslotte dit
Sehibboleth weten te ontgaan, doch thans
ziet men zich voor een nieuwe oneenigheid
geplaatst. De kamer heeft besloten bij loon-
conflicten werkgevers en werknemers hun
.documenten aan de arbiters zullen moeten
ter inzage verstrekken. Van werkgeverszijde
ziet men daarin een aantasting van de rech
ten der patroons en een eerste stap op het
pad van het prijsgeven van het arbeidsge-
heim. Men staat strak op 't standpunt baas
te willen blijven in eigen huis en geen interne
inmenging in zijn bedrijven te willen dul-
de. Dit onderstreept men door te verklaren
dat het tenslotte de verantwoordelijke lei
ders der bedrijven zijn, die over den gang
van hun zaken hebben te beslissen; niet de
arbeiders, en evenmin neutrale tusschen-
personen.
In het huidig stadium is de Fransche ka
mer volop het invloedsveld der volksfront
combinatie; wat de senaat betreft, deze heeft
voorshands nog een meer conservatieve sa
menstelling, en schijnt daarvan gebruik te
villen maken, om voet bij stuk te houden.
Uit dit dreigende conflict kunnen merk
waardige kabinetsmoeilijkheden voortsprui
ten. Chautemps schijnt weinig neiging te
hebben, voor de heeren uit het Luxembourg
te capituleeren; bovendien zou men hem dan
aanstonds in het Paleis Bourbon het leven
zuur maken. Wordt er geen tusschenweg
gevonden, dan zou er voor het kabinet wei
nig anders over blijven, dan er het bijltje
hij neer te leggen. Hoe Frankrijk echter eeïi
nieuw kabinet zal vinden, dat als een briig
al deze tegenstellingen zal kunnen samen
vatten, is een vraag, die nog geen bevredi
gende oplossing heeft gevonden. Men zou
moeten rekenen op een nieuwe periode van
laveeren en schipperen....^
Het nationaal-socialisme
in de Vereen. Staten
De Duitschers mogen niet meedoenl
De Duitsche ambassade te Washington
heeft bekend gemaakt, dat de rijksregeering
haar in de Vereenigde Staten wonende on
derdanen heeft bevolen, zich te onthouden
van aansluiting bij Amerikaansche natio-
naal-socialistische organisaties. Zij, die zich
reeds bij dergelijke organisaties hebben aan
gesloten moeten hun lidmaatschap direct
opzeggen.
In half-officieele kringen is men van mee
ning, dat óez© bepalingen ten doel hebben
de Duitschers ervan te weerhouden, deel te
nemen aan de Amerikaansche politiek.
Volgens officieels Duitsche bronnen zou
den de maatregelen betrekking hebben op
ongeveer een half millioen in de Vereenigde
Staten wonend© Duitschers.
Sabotage bij Britsche
luchtmacht
Hot Britsche ministerie van luchtvaart
'deelt officieel mede, dat op het Ringway-
Vliegveld te Manchester aan twee vliegtui
gen, welke hun eerste proefvlucht zouden
maken, gebreken zijn ontdekt. Daar er reden
is, aan te nemen, dat de schade opzettelijk
aan de machines was toegebracht, wordt ei
naar deze zaak aoor de politie een onder
zoek ingesteld.
Om Fr ankrijks nieuwe
arbeidscode
Dreigt er esn kabinetscrisis
De Fransche Kamer heeft thans in twee
de lezing 't wetsontwerp inzake de verzoe
ning en arbitrage in arbeidsconflicten be
sproken, De senaat heeft besloten, de wet
niet van toepassing te doen zijn op land
arbeiders, terwijl de Kamer heeft besloten
landarbeiders alleen uit te sluiten, wanneer
sprake is van familiebetrekking tusschen
werkgever en werknemer.
Ten aanzien van artikel 6bis, dat handeüt
over het verleenen van inzage van de boeken
aan de scheidsrechters van beide partijen in
geval van verschil van meening, greep
minister-president Chautemps in. En
kele leden vroegen dit artikel, dat, zooals
men weet, door den senaat is verworpen, te
schrappen.
Chautemps verklaarde dit niet te be
grijpen. Volgens hem is er geen sprake van
inzage in geheimen, doch alleen in de econo
mische industrieele en commercieele boe
ken. Hij drong erop aan, dat dit artikel ge
handhaafd zal blijven, aangezien, hierdoor
jlydende loonschaal voorkomen kan
worden.
De Kamer besloot vervolgens met 377 te
gen 216 stemmen artikel 6bis te handhaven.
De senaat heeft eveneens in tweede lezing
het ontwerp inzake de verzoening en arbi
trage behandeld, nadat de tekst, welke van
de Kamer was terug gekomen, door de des
betreffende commissie van den Senaat was
behandeld.
In de wandelgangen verluidde, dat de
senaatscommissie enkele concessies zal doen
doch haar houding ten aanzien van artikel
6bis wil handhaven.
Moch het inderdaad tusschen Kamer en
senaat tot een breuk komen inzake de
nieuwe arbeidswetgeving, dan is de kans niet
uitgesloten, dat er tevens een kabinetscrisis
ontstaat!
Een Geneefsche emigratie
conferentie
Nederlander treedt op als voorzitter
De conferentie van deskundigen voor de
internationale technische en financieele
samenwerking op het gebied der emigratie
van kolonisten, is in het gebouw van het
internationale arbeidsbureau t© Genève dooi
den heer Butler, directeur van dit bureau
geopend.
De algemeene debatten werden geopend
met een redevoering van den Argentijnschen
gezant in Bern, Ruiz Guinazu. Deze ver
klaarde- dat Argentinië reeds te lijden heeft
aan een te groot aanbod van industrieele
arbeidskrachten, die voor lage loonen in de
steden willen werken. Het opnemingsvermo
gen van Argentinië is beperkt tot kolonis
ten. Argentinië geeft de voorkeur aan kleine
landbouwers als immigranten, die den wil
en de bekwaamheid hebben zich te vestigen
op nieuwen grond.
De conferentie heeft met algemeene stem
men den Nederlandschen vertegenwoordi
ger, R. A. V er w e y, tot voorzitter gekozen.
De „reorganisatie" van het
Duitsche leger
De Duitsche officieren, dié op den vierden
Februari j.l, met pensioen gezonden zijn,
hebben gisteren afscheid uit den actie van
dienst genomen. Ter gelegenheid van de
afscheidsplechtigheden, zoo mefldt het D. N.
B., gaf men overal uiting aan de verknocht
heid van de Duitsche weermacht aan den
Führer en den nieuwen nationaal-socialisli-
schen staat.
De deeling van Palestina
Samenstelling der nieuwe commissie
In het Engelsóhe Lagerhuis heeft minis
ter Ormsby Gore medegedeeld, dat de
commissie voor de verdeeling van Palestina
bestaan zal uit Sir John Woodhead,
voorzitter, Sir AJison Russell en A. P
DE SPIONNAGE IN DE
VEREEN. STATEN
Werkten de gearresteerden
voor Duitschland
Autoriteiten blijven op hun hoede
De Duitschers Rumrich, Glaser
en Johanna Hoffmann, die Zaterdag
onder verdenking van spionnage gear
resteerd zijn, zouden volgens de „New
York Times" tot den Duitschen inlich
tingendienst behooren.
Na de eerste verklaringen van de be
schuldigden zijn de autoriteiten geneigd,
hen niet in staat te achten, lid van een
goed georganiseerden inlichtingendienst
te zijn.
Men wil de poging van Rumrich, zich
blanconpaspoorten te verschaffen, in ver
band brengen met de zaak-Robinson. Een
der gearresteerden wordt ervan beschuldigd
reeds passen aan Duitsche spionnen in Rus
land verschaft te hebben.
Rumrich heeft medegedeeld, dat hij maan-
delijks vijftig dollar kreeg voor de inlich
tingen, die hij verschafte
V e 11 e r 1 i, chef van de afdeeling New-
York van het „Federal Bureau of Investiga
tion", heeft- naar de „United Press" meldt,
medegedeeld, dat de arrestatie van de drie
Duitschers het resultaat is van een onder
zoek van achttien maanden naar een orga
nisatie. die haar vertakkingen had van het
Panama-kanaal tot de Oostkust. Vetterli
noemde de activiteit van de spionnen ech
ter grootendeels „belachelijk amateurisme".
Niettemin zijn de autoriteiten van mee
ning, dat de arrestanten deel uitmaakten
van een groote organisatie buiten Amerika
daarom is de bewaking van de voor
naamste sleutelpunten der verdediging zi
erschurpt
De werven van New-Jersey, waar twee
kruisers op stapel staan, worden bijzonder
streng bewaakt, terwijl ook op de werf van
Brooklyn speciale voorzorgsmaatregelen zijn
getroffen.
Wate
e 1 d.
én U zult 's morgens „Kiplekker*
uit bed springen.
Eiken dag moet uw lever een liter gal In de In
gewanden doen vloeien. Wanneer de galafscheiding
onvoldoende is, wordt Uw voedsel niet verteerd, het
bederft. Er vormen zich gassen in Uw lichaam, U
itopt. Uw organisme wordt vergiftigd
U wordt humeui
i loom. U 5
alles
geheel herstelt. Een plantaardig, zacht, onover
troffen middel om de gal te doen vloeien.
De Japansch-Chineesche oorlog
MILITAIRE TOESTAND CRITIEK
IN SJANSI
Lin Fen in Japansche handen
De Chineesche regeering zendt ijlings
luchtstrijdkrachten naar Sjansi, teneinde de
Japansche troepen te bestoken, die thans
oprukken naariLin Fen, op 70 mijl ten Zui
den van Ling Sjin en die de stad uit het
Oosten omsingelen.
Tsjau Tsjen en Hoeng Toeng, ten Noorden
van Lin Fen, zijn volgens de berichten reeds
Japansche handen.
Chineesche regeeringskringen geven toe,
dat de militaire toestand in Sjansi kritiek is.
Japansche berichten, die te Shanghai bin
nenkomen, melden, dat de Japansche troe
pen Lin Fen reeds hebben bezet.
Hoewel de Japanners voorts beweren, dat
de Chineesche defensie op den Zuidelijken
sector van den Tientsin-Poe-kau-spoorweg iè
ineengestort, schijnen de Japanners toch ten
Noorden van Peng Poe nog steeds geen vor
deringen ie maken.
Van Chineesche zijde wordt verklaard, dat
de Chineesche troepen op 't Sjantoeng-front
den Japanschen opmarsch ten Westen van
Tsining te Kia Tsing hebben tot staan ge
bracht.
De Chineezen melden ten slotte officieel,
dat Ishoei, 90 mijlen ten Westen van Tsing
Tao, na een hevigen Chineeschen tegenaan
val is heroverd.
Neem de oorzaak weg.
Uw rheumatische pijn
verdwijnt voor goed.
Rheumatische pijn, spit, jicht etc. worden
veroorzaakt door onzuiver bloed. De zes
minerale zouten in Kruschen Salts zuiveren
Uw bloed door de verschillende ahroer-
organen krachtig aan te sporen. Kruschen
Salts zal ook U snel en afdoende helpen.
STRALENDE GEZONDHEID VOOR I CENT PER OAG
België en de erkenning
van Abessinië
Men wacht het juiste oogenblik al
De Belgische minister-president Jan
heeft aan een persmaaltijd te Brussel ver
klaard
„De kwestie van het hervatten van. nor
male betrekkingen tusschen België en Italië
is gesteld. Deze hervatting ligt in dsa
wensch van het grootste deel der Belgische
openbare opinie. In den loop der noohtans
woelige geschiedenis van België is er nooit
een conflict, noch zelfs een schijn vao, con
flict, met Italië geweest. Ook daarom ziet
de openbare opinie het handhaven van
houdingen ten opzichte van Italië, zooals de
huidige, ook ad is dat maar tijdelijk, met
ontevreden blikken aan.
Do opinie ziet verder het gevaar voor het
verminderen ónzer handelsrelaties en
wel op het oogenblik, dat in het belang der
bevolking al het mogelijke moet gedaan
worden, om handel en nijverheid te doen
bloeien. Bovendien is het een feit, det, in
geval van een Europeesch conflict, Beigië
volgens de huidige situatie niet te Rome
over het noodige gezag zou beschikken, om
zijn stem te doen liooren en zijn rechten tc
doen eerbiedigen.
Daarom behoudt de Belgische regeering
zich het recht voor in. verband met de Bel
gisch-Italiaansohe betrekkingen afdoende
maatregelen te treffen op het oogenblik, dat
dit zal kunnen geschieden als een bijdrage
tot d-e algemeene ontspanning".
Volgens de laatste berichten is eenige ver
betering ingetreden in den gezondheidstoe
stand van generaal Pershing, den Am»
rikaanschen opperbevelhebber tijdens den
wereldoorlog. Het bewustzijn is terugge
keerd en de nieren hebben hun functie
der hervat.
Pershing is lijdende aan een ernstige graad
van rheumatiek.
De Spaansche burgeroorlog
HET BOMBARDEEREN
VAN OPEN STEDEN
Gevechten aan Jarama-front
In- antwoord op een vraag nopens het
bombardement van open steden in Spanje
heeft Chamberlain in het Britsche
lagerhuis geantwoord, dat Franco's
geering had medegedeeld, dat de militairen
zich hun vrijheid van handelen moesten
voorbehouden, teneinde militaire objectie-
te kunnen treffen, waar die zich ook
bevinden.
Een andere vraag beantwoordend, zeide
Chamberlain, dat de rechten van belligereu-
ten eerst dom zullen worden toegekend, als
het controle-systeem en wel een verscherpt
oontrole-systeem, aan de Spaansche grenzen
te land en ter zee zal zijn hersteld.
Wat de huidige grenscontrole betreft,
deelde Chamberlain mede, dat aan de
Fransche grens thans eenzelfde regime toe
passing vindt als aan de Portugeesche.
Van de fronten
Havas meldt uit Madrid, dat de recht-
schen aan het front van Jarama eenige over
vallen ondernomen hebben, met het doel om
de stellingen der regeerinstroepen heen te
trekken en een flan kaan val te ontketenen.
Deze pogingen mislukten. Evenzoo ging het
bij Cuesta de la Reina, ten noorden van
Aranjuez, waar overvallen op de voorhoede
stellingen der regeeringstroepen mislukten.
Moet Gibraltar weer
Spaansch worden?
De rechtsche generaal Q u e i p o d
L1 a n o zou bij een parade te La Linea
hebben verklaard: „De Britsche avontu
riers en piraten hebben ons Gibraltar ont
roofd, door een slechte regeering om te
koopen en verraad en luiheid tot hun voor
deel uit te buiten. Thans is Gibraltar een
buit van piraten, maar dat zal gelukkig
niet lang meer duren, want wij zullen Gi
braltar spoedig in het moederland in
lijven".
De tegenspraak op dit „Un. Press"-be
richt zal wel niet lang op zich laten wach
ten!
Benesj over oorlog of vrede
„Wij willen zijn als Nederland ën België:
onafhankelijk en vrij!"
Een correspondent van de „Daily Herald'
heeft een onderhoud gehad met Benesj
den president van Tsjecho-Slowakije.
In den loop van dit gesprek verklaarde
Wat doet ge liever?
DUUR WONEN I
leven linn; huur bctnK...
of GOEDKOOP WONEN IN EEN EIGEN
HUIS en toch In 20 jnur het huil
afbetalenT
HOOGE HYPOTHEEKRENTE BET.
het RENTEBEDBAG GEBRUIKEN
■chuld af te lonen!
Vraagt een prospectus aan bjj de
N.V. B 0 U W K A S „R 0 H Y P"
SPUISTRAAT 219/221 - AMSTERDAM (C.)
Hoofd-vertegenwoordlger voor Rotterdam en
omgeving: J. J. KOOIJ, Bouwkundige te IJiisel-
K mcut...
ECHTE FRIESCHE HEEREN-BAAI - 10 - 15 - 20 - 25 CT. PER »/2 ONS
OUD-HOLL PIJPTABAK - SCHOUT 15 CT. - COOPVAERT 10 CT. P. */a ONS
Dr Benesj o.m.: „Wij willen zijn als Neder
land en België: onafhankelijk en vrij".
Ik acht» aldus Benesj, een oorlog in Euro
pa noch dreigend, noch onvermijdelijk
Tsjecho Slowakije heeft bewezen, werkelijk
te wensehen met Duitschland tot overeen
stemming te komen. Het zet de politiek van
samenwerking met W.-Europa, den Volken
bond en de democratie voort en wenscht
oprecht en vriendschappelijk samen te wer
ken voor den vrede met al zijn naburen.
Inmenging in binnenlandsche aangelegen
heden moet echter achterwege blijven.
Onverschillig wat er gebeurt, wij zullen
onze parlementaire democratie niet laten
varen".
Op nadere vragen verklaarde Benesj ver
volgens. dat West Europa sterk moet zijn
en voort moet gaan belangstelling te toonen
voor de kleine Euroeesche staten. Dan zul
len de zaken geleidelijk beter worden. Wan
neer West-Europa dit echter nalaat wie
weet, wat er dan met Europa als geheel ge
beuren zal. Tsjecho-Slowakije is geen enkele
natie vijandig gezind en het wenscht ook
niet gebruikt te worden als een instrument
tegen welke natie ook.
„Het Europeesche vredesprobleem", aldus
Benesj verder, „mag niet verdeeld worden.
Een overeenkomst tusschen de groote mo
gendheden moet niet gelocaliseerd zijn, maar
op geheel Europa worden toegepast. Men
behoort niet In een richting vrede te stich
ten om hem in andere richting weer prijs
te geven. Men kan tegenwoordig niets loca-
liseeren.
GEMENGD NIEUWS
Doodelijk schot te Doesburg
Sprake van zelfmoord
Het parket uit A r n b e m heeft te Does
burg een onderzoek ingesteld naar de oor
zaak van het overlijden van de met een
schotwond in het achterhoofd, in de slacht
plaats van een woning aan de Ooi poortstraat
gevonden vrouw van den slager B.
Het is gebleken dat hier sprake is van
zelfmoord. De slager B., die in hechtenis
was genomen, is op vrije voeten gesteld.
Auto in brand gevlogen
Bestuurder om het leven gekomen
Op den rijksstraatweg te RillandBath
ter hoogte van den spoorwegovergang, is gis
teravond tegen kwart over zeven een perso
nenauto met een vaart van zeventig kilome
ter tegen een onverlicht langs den weg
staande vrachtauto gereden.
Onmiddellijk na de botsing vloog de
auto in brand. De bestuurder, de heer S.
Franken uit Bergen-op Zoom wist zich
niet meer uit den wagen te bevrijden en
kwam om het leven.
Eenige omwonenden, die op het geluid
van de botsing kVvamen toesnellen, hebben
nog getracht met behulp van zand de vlam
men te dooven, doch men is hierin niet ge
slaagd. De aanrijding was zoo hevig, dat de
auto ruim vijf meter terugschoot Het stoffe
lijk overschot van het slachtoffer, dat later
geheel verkoold uit den wagen werd gehaald
is naar het lijkenhuisje van het Groene
Kruis te Rilland Bath overgebracht
Een bordje voor Prinses Beatrix
Aangeboden door Leidsche vrouwelijke
studenten
Gister arriveerde ten paleize Soestdijk per
auto, waarop de corpsvlag wapperde, het uit
vijf leden bestaande bestuur van de vereeni-
ging van vrouwelijke studenten te Leiden,
van welke vereeniging Prinses Juliana ge
durende haar Leidsche studentenjaren lid is
geweest
De praeses van het corps, m e j. Meyer,
bood een bordje aan, geschenk van de Leid
sche vrouwelijke studenten aan Prinses Bea
trix. Het bordje, van blauw aardewerk, ont
worpen door het corpslid mej. Exalto. draagt
de afbeelding van een ooievaar, omgeven
door oranje-appelen, alsmede het monogram
der vereeniging en is vervaardigd door do
N.V. Brouwer's aardewerk te Leiderdorp.
Namens het Prinselijk gezin heeft freule
de Braauw, hofdame van H.K.H. Prinses
Juliana het geschenk in dank aanvaard.
DOOR EEN LIFT GETROFFEN
Zaterdagmiddag bevond zich de 64-j'arigo
koopman L. B. in een meubelfabriek aart
de Eerste Spoorstraat te Groningen om
hout te koopen. Hij stond juist onder de
en toen deze neerviel, doordat de staal
draden knapten, werd hij getroffen.
Hij liep een schedelbasisfractuur en eert
gecompliceerde beenbreuk op. Hij werd in;
zorgwekkenden toestand naar het R.K<
ziekenhuis vervoerd, waar hij in den loop
van den avond is overleden.
VEERTIG JAAR EEN WEG
ONDERHOUDEN
Heden zal de heer Sander Wandel te Nieu-
werkerk, als kantonnier werkzaam bij den
Provinvialen Waterstlaat in Zeeland, die ge
durende veertig jaar den weg Zierikzee
Z ij p e heeft onderhouden, met pensioen
gaan.
Gedurende honderd jaren is deze weg door
een familie onderhouden, n.l. door den
grootvader en den vader van den tegenwoor-
digen functionaris, welke eerste bij den aan
leg van den weg, in 1838, mede heeft ge
werkt.
TRAGISCH STERFGEVAL
Tijdens de carnavalsfeesten te Roer
mond heeft zioh een tragisch sterfgeval
voorgedaan.
Mevr. wed. L. Peeters sloeg vanaf het
balcon van haar woning in de Hamstraat
het voorbijtrekken van een optocht gade.
Onder de leden van den „Raod van Elf"
bevond zioh ook haar zoon. Plotseling werd
mevr. P. onwel, zakte in elkaar en overleed
eenige oogenblikken later.
Zuiver wit papier
Daérom maakt een Jongbloed's
„dundruk"-zakbijbel zoo'n prettigen
indruk.
Vraagt Uw boekhandelaar eens
ft A. jaMijtn
resultaat van groote ervaring
0643 D S'spl"- 2.50
Vraagt Uw kerkboekhandelaar
fjj[j^^iljg^^^jB^JBDjjenkens-x^derSpie^e^
(33
Later, ouder wordend, had ze moeders vroomheid als innig
en oprecht leeren kennen; ze had er naar verlangd ook zoo
volkomen kind des Heeren te mogen worden, zoo in alles
dicht bij God te mogen leven.
Maar toen ze in deze laatste maanden was gaan begrijpen,
dat het in hoofdzaak moeders angst voor afdwaling was, die
haar de studie had willen verbieden, toen was verzet in haar
uitgebroken, verzet minder tegen moeder dan tegen wat oor
zaak was van moeders houding. Stug was ze aan moeders
zorgende liefde voorbijgegaan, had zich aangesloten bij vader,
nauwelijks achtend de nieuwe wonde, die ze hierdoor moeder
sloeg.
Vader moest zich verweren tegen de Woudewijkers, die
„student-worden" voor een meesterskind „bar" vonden, die
voor den aard van haar studie woorden als „griezelig, schan
dalig, misselijk" gebruikten en die, waar het meesterskind een
meisje was, de heele zaak goddeloos noemden. De Woude
wijkers deden vader voelen, dat hij de meeste jaren van hun
centen gegeten had en het daarom hoogst ongepast was, van
zijn kind te willen maken, wat geen der hunne geworden was.
Vader wist hen best te antwoorden, o ja, vader kon zelfs van
zich afbijten, maar met dat bijten, deed hij. zichzelf het meest
pijn. Hij had al die jaren met iedereen in vrede geleefd, mee
ningsverschillen van beteekenis waren er nooit geweest en
dan nu overal tegenstand te ondervinden, wel, dat moest hem
hard vallen. Nee, hij toonde niet, hoe de houding der buiten
staanders hem griefde, maar Willy kende haar vader vol
doende, om te weten, hoe hij zich voelen moest. Ze bewon
derde hem vooral hierom, dat hij haar studie te verdedigen
wist op een manier, die ze zelf nooit zou hebben gevonden.
En het was toch een studie, die niet zijn volle goedkeuring
wegdroeg. Bij wijze van compensatie begon ze daarom tegen
ieder met wie ze in aanraking kwam te vertellen, dat zij haar
zin tot studeeren doorgedreven had, dat ze zich doodongeluk
kig zou hebben gevoeld, als deze haar liefste wensch haar
was geweigerd. Ze hoopte op deze wijze de last van Woude-
wijks ongenoegen op eigen schouders te hebben geladen en
was daarin beter geslaagd, dan ze wist.
Veel erger dan het onaangename buiten, was het drukkende
binnen, 't Moest vader zwaar zijn moeders misnoegen te zien.
zwaarder nog dan het haarzelve was. Zij telde de weken, de
dagen ten slotte, die ze nog thuis zou moeten doorbrengen,
zij zou in andere omgeving zijn, in andere omgeving en onder
andere menschen zich ontheven voelen van den druk. maar
hij bleef die dragen.
Zou het nu thuis net zoo doorgaan, nu ze weg was? Zou
het nooit meer prettig en vroolijk kunnen worden? Zouden
vader en moeder zoo naast elkaar blijven voortleven? Zou die
mooie eenheid van vroeger voor altijd kapot zijn? Zou zij,
Willy, dan toch misschien verkeerd hebben gehandeld?
Haar woord, dat ze niet dan met moeders volle instemming
zou gaan studeeren had ze niet gehouden. Dat kwelde haar
vaak. Dat bedierf haar beste oogenblikken.
Moeder had er op gezinspeeld bij het laatste ernstige ge
sprek. Wanneer was dat? Gisteravond! Ja, gisteravond pas,
al leek het jaren geleden.
Dat gesprek hoe dicht had het Willy teruggevoerd tot
moeders hart. Onder tranen had ze beloofd, niet te vergeten,
wat ze geleerd had in haar ouderhuis, het bidden, het Bijbel
lezen nooit te verzuimen. En toen moeder waarschuwen wou
voor klippen, die ze zelf nauwelijks kende, maar die Willy
al lang geleerd had te ontzeilen, had ze haar moeder in de
armen gesloten of zij de moeder was in plaats van het kind
en ze had gesust: „Stil maar moedertje, stil maar, ik weet wel,
dat er veel leelijks is in het leven en veel slechts, maar ik zal
bij al wat ik doe en zeg aan u denken, dan blijf ik zeker in
het goede spoor. Mijn daden en woorden zullen zóó zijn, dat
u ze zou mogen zien en hooren".
„God ziet en hoort je, mijn kind", was moeders antwoord
geweest. „Aan Hèm moet je denken, dat is vdn meer belang".
„Ja, ja", had ze toen gezegd, moeilijk de oude zich verhef
fende afkeer smorend.
„God is voor jullie de stok achter de deur", had eens een
meisje op het gym gezegd.
De stok achter de deur! Oneerbiedig, ja, maar onwaar? De
stok achter de deur, die moeders hart van angst vervulde
die haar in een huis had gebracht, waar ze liever niet wezen
wou. Altijd maar die angst, dat je zonde deed! Altijd maar
dit te moeten, dat te mogen
Nee, nee, zoo was het niet. Als je God liefhad, deed je
graag, wat Hij van je eischte. Willy wist niet. of ze inde-
daad God liefhad, maar het verkeerde zou ze nalaten, daar
van kon moeder zeker zijn. Ze zóu dagelijks de Bijbel lezen,
ze zóu haar knieën blijven buigen, ze zou haar moeder toonen,
dat die angst overdreven was geweest, dat je in de wereld
kon leven, zonder van de wereld te zijn. Haar ouders zouden
vreugde van haar beleven. De steun zou ze zijn van hun,
ouderdom, met elkaar zouden ze een gelukkig leven krijgen;,
de eenheid, die nu verbroken was, zou zij herstellen, o ja,
beslist, 't Mocht niet blijven 2ooals het nu was. 'tZou zoo
niet blijven. Onbewust had ze over het leven harer ouders
de schaduw gebracht, bewust zou ze die verdrijven, ja,
dat zou ze.
Willy's gebed was dien avond meer een beloven dan een
vragen. Ja, toch vroeg ze. Ze vroeg voor haar ouders een
lang, een heel lang leven, opdat ze vele jaren zouden kunnen
genieten van al het goede, dat zij hun geven wou.
En in Woudewijk bad er een ouderpaar om bewaring, om
zegen voor hun kind. In Woudewijk was er een moeder, wie
de slaap van de oogen week, omdat haar kind het groote
leven was ingegaan.
HOOFDSTUK XX
Woudewijk hield te veel van meester Verduynen om lang
verstoord te blijven over zijn daad. Natuurlijk, het bleef een
dwaze geschiedenis, dat zoo'h meisje voor tandarts studeerde,
maar de kinderen waren nu eenmaal tegenwoordig huil
ouders de baas. Had „de maid" niet zelf gezegd, dat ze haar
zin had doorgedreven? Best te begrijpen, dat de juffrouw
zoo chagrijnig keek. Het ouwe mensch had wat anders van
haar dochter gehoopt, dat was bekend genoeg. Dat meester
het zoo voor die „snotaap" opnam, nou ja, de man was vader
en het bloed kruipt waar het niet gaan kan, dus zand er
over. Erg genoeg, dat de ouwe stumpers zooiets van d'r eenige
moesten beleven en eigenlijk dom, dat ze er den meester hard
over gevallen waren.
(Wordt vervolgd)]
