MAANDAG 28 FEBRUARI ig38 EERSTE BLAD PAG. a RONDBLIK PARIJS HOUDT EIGEN KOERS Het is een zeer zware deining geweest, welke de Britsche ministerswisseling in het Fransche politieke leven heeft geworpen. Edens demissie en Chamberlains nieuwe koers immers luidden een periode in van een meer conciliante politiek t.o.v. Duitsch- land en Italië, en beteekenden een afbuiging van de Fransch-Britsche koers van afwach ten en tijdens deze afwachting elkander tegen de totalitaire staten moreel onder steunen. Frankrijk heeft aanschouwd, hoe het Foreign Office over stag is gegaan, en heeft in een lang, tweedaagsch debat zich beraden over de vraag, wat het nu zou be ginnen, nu het voorloopig alleen zijn weg schijnt te zullen moeten vervolgen. De buitenlandsche politiek biedt voor de Quai d'Orsay heel andere aspecten dan voor Foreign Office en Downingstreet. Parijs hëeft zich in den loop van de na-oorlogsche jaren gestoken in een warnet van bondge nootschappen .hetwelk schier half Europa omspant. Het had de hand in de combinatie van de Kleine Entente, welke een veilig heidswacht om Hongarije en Oostenrijk moest vormen; het waarborgde aan Praag de ongereptheid van den Tsjechoslowaak- schen staat; het begaf zich tenslotte in ver bintenissen met Moskou, om door een poli tiek van evenwicht het eene gevaar tegeD het andere te doen uitwegen. Gezamenlijk dienden al deze combinaties tot het vormen van een uitgestrekte, welverdeelde militaire macht, om het derde Rijk aan alle kanten in bedwang te houden. HeeQ deze inventaris had Frankrijk onder weten te brengen in het begrip collectieve veiligheid, dat een der grondstellingen van het volkenbonds- werk uitmaakte. Via Geneve, en ook tenge volge van oude vriendschappen, was Groot- Brittannië daarbij eveneens ingeschakeld; de Fransche politici achtten uit deze verschil lende oorzaken hun land voldoende bevei ligd. De verklaring van Chamberlain, dat hij den volkenbond momenteel van weinig waarde acht, om een toekomstigen oorlog te voorkomen, en dat Engeland het eerst eens zal probeeren met een rechtstreeksche toenadering tot Rome en Berlijn, heeft den knuppel geworpen in het Fransche hoender hok. Flandin heeft van de gelegenheid ge bruik gemaakt, nogmaals van zijn afkeer van de huidige volksfrontpolitiek te ge tuigen en een lans te breken voor een nieuwe Fransche koers, welke bij die van Engeland zou aansluiten. Delbos heeft daar tegenover betoogd, dat Frankrijk voorloopig zelfstandig het oude beleid zou voortzetten, gebonden door zijn vriendschappen en ac- coorden en het gevoel voor zijn eer. Ook de premier Chautemps heeft in gelijken zin gesproken en het kabinet heeft daarmede voorshands een groote meerderheid behaald. Het aanzienlijke aantal onthoudingen bij de stemming bewees intusschen duidelijk, hoe moeilijk het den Franschen afgevaardigdlen is gevallen, hun keus te maken bij het hui dige dilemma. Frankrijk zal dus zijn oude buitenlandsche politiek volgen. Het zal zijn kleinen bondge nooten niet den schrik op het lijf jagen. Het verwacht daarbij vermoedelijk, dat ook Lon den wel weinig resultaat met zy'n recht streeksche methode zal bereiken en tot de inzichten van Eden zal moeten terugkeeren. De vele voorstanders, die de afgetreden Britsche minister van buitenlandsche zaken in eigen land en daarbuiten bezit, zullen van dit besluit met instemming kennis nemen. Delbos wil verdere samenwerking met Engeland Flandin huldigt Chamberlains politiek Chautemps behoudt groote meerderheid Frankrijks nieuwe sociale code De Senaat toont zich weerbarstig De Fransche minister-president Chau temps heeft Zondagmiddag het reeds door de Kamer aangenomen charter van den arbeid in den Senaat verdedigd. De premier begon met de verklaring, dat, indien de Senaat den tekst van het wetsontwerp, in den vorm waarin het door de Kamer aanvaard werd, zoodanig zou wijzigen, dat tusschen heide wet gevende lichamen een verzoening onmo gelijk wordt, het kabinet zich voor de onmogelijkheid geplaatst zou zien, nog langer aan het bewind te blijven. Chautemps toonde vervolgens aan, dat in Set wetsontwerp ten aanzien van de vrijheid van aanwerving van personeel een bepaling is opgenomen, die werkgevers verplicht, een lijst aan te leggen van personen, die om Werk vragen. Deze lijst zal door een arbeids inspecteur gecontroleerd worden. De premier erkende voorts, dat het vraag stuk van de verplichte arbitrage delicaat is en zei de, dat het daarom goed zou zijn, dat er een hooger beroep openstaat, waardoor een arbitrale uitspraak herzien kan worden. De minister-president zeide ten slotte, dat feen staking wettig zal zijn, als zij door de meerderheid der arbeiders gewenscht wordt. Uit het verloop van de avondzitting blijkt wel, aldus Havas, dat een accoord tusschen Kamer en Senaat niet gemakkelijk zal zijn. Dit zal echter nog voor 1 Maart tot stand moeten komen, daar de verlenging van het voorloopige reglement inzake de arbitrage procedure op 28 Februari eindigt. Een der voornaamste geschilpunten is ar tikel 6 bis, hetwelk verordent, dat in geval ,van een geschil tusschen patroons en arbei ders, bv. over loonsverhooging, de betreffen de documenten ter hand gesteld moeten worden aan de voor patroons en werklieden toegewezen arbiters. De Senaat vreest, dat de scheidsrechter der arbeiders inzage van de boekhouding zal vragen, als een fabrikant betoogt, dat de financieele situatie geen loonsverhooging toelaat. Minister-president Chautemps heeft te vergeefs een beroep op de senatoren gedaan om dit artikel in een geest van verzoening aan te nemen, daar z.i. deze vrees ongegrond is. Het artikel werd nl. met een groote meerderheid van stemmen verworpen. PRIESTER IN DE KERK VERMOORD Te Lubon, bij Poznan (Polen) is pastoor S t r e i c h, op het oogenblik, dat hij den preekstoel beklom, door een revolverschot vermoord. De koster, die het slachtoffer te hulp snelde werd door drie kogels gewond. De moordenaar, een 47-jarig communist, Nowak genaamd, werd gearresteerd. Fransche Kamer bespreekt Buiten- landsch beleid DE koersverandering in de Britsche buitenlandsche politiek heeft, zooals te verwachten was, haar terug slag gehad in de besprekingen over het buitenlandsch beleid, welke in de Fran sche kamer zijn gehouden. De Fransche minister van buitenland sche zaken Delbos zeide, niet aan de onvermijdelijkheid van een oorlog te ge- looven; het bondgenootschap met Enge land beheerscht de wisselvalligheden. De minister verklaarde een gereserveerde houding te moeten aannemen ten aanzien van de Britsche regeeringscrisis, doch hij wilde een oprechte hulde aan Eden bren gen. Chamberlain heeft bij talrijke ge iegenheden aan de zijde van Frankrijk ge staan. Delbos herinnerde aan de besprekin gen tusschen hem en Chautemps eenerzijds en Eden en Chamberlain anderzijds. Hij zotte voorts uiteen, onder welke om standigheden men de kwesties van de hand having van den status quo in de Middel- landsche Zee en de algeheele liquidatie van het verleden met erkenning van 't Italiaan- sche keizerrijk in studie heeft genomen. Frankrijk heeft groot belang bij de Engel sohe besprekingen. Het blijft met Engeland nauw verbonden door de gemeenschap van het parlementaire stelsel en door het stre ven naar recht en vrede. De Fransch-Brit sche vriendschap is de veiligste barrière legen de gevaren, die den vrede lipdre.ieen Frankrijk, zoo vervolgde Delbos, zal het verdrag met Rusland eerlijk nakomen en het buiten de politieke propaganda plaatsen. Het is en blijft in de voorste rijen voor den Volkenbond strijden. De groote democratieën twijfelen wat al te zeer aan haar kracht. Europa blijft afglijden op de gevaarlijke helling der bewapening. Als men niet tot beperking komt, loopt het gevaar onder te gaan. Frankrijk zal er voor waken, dat de on afhankelijkheid van Spanje geëerbiedigd wordt, omdat ieder volk het recht heeft, zelf over zijn lot te beslissen en omdat de veiligheid der Fransche grenzen het eischt. Delbos verklaarde vervolgens, dat de on afhankelijkheid van Oostenrijk een vitaal onderdeel van den vrede in Europa is. De aanwezigheid van een minderheid kan geen buitenlandsche inmenging rechtvaardigen. Ik moet. aldus de minister, bovendien nog eens verklaren, dat de Fransche verplich tingen ten aanzien van Tsjecho-Slowakije zoo noodig trouw nagekomen zullen worden. Spreker eindigde met de woorden: Frank rijk heeft den vrede lief, doch niet den vrede tot glken prijs. Delbos werd hartelijk toegejuicht Flandin is voor handelen Ook Flandin heeft o.a. het woord ge voerd, de groote tegenvoeter der huidige Fransche regeering. Hij verklaarde, dat men thans handelend moest optreden, aan gezien de vrede, zooals deze door het ver drag van Versailles werd gegarandeerd, niet meer bestaat Hij bracht hulde aan den moed van Neville Chamberlain, die erkende, dat de Volkenbond geen vei ligheid meer biedt. Spreker drong er op aan, dat Frankrijk zijn samenwerking met Engeland niet beperkt tot den volkenbond en hij vroeg de regeering of zij de Britsche formule wil aannemen. Flandin Vervolgens herinnerde hij aan de poli tiek van Barthou na den moord op Doll- fuss, welke den toestand rijp maakte voor het uit den weg ruimen van een misver stand met Italië. Ook htrinnerde spreker aan 't verdrag van Romer tot garantie van Oostenrijk, dat hijzelf heeft gesloten en dat leidde tot de overeenkomst van Stresa. Dit werd gecompleteerd door een militair verdrag met Italië, dat Frankrijk moest garandeeren tegen de bezetting van het Rijnland. De Ethiopische kwestie heeft dit alles vernield. Spreker wees voorts er op, dat de verovering van Mandsjoekwo door Japan niet de toepassing van artikel zes tien heeft tengevolge gehad, zooals dit bij Italië het geval is geweest. Spreker acht het een fout van Frankrijk hieraan te hebben meegedaan, want het had Italië noodig voor den Rijn en den Donau. Vervolgens behandelde spreker de be trekkingen met Duitschland. De socialisten protesteerden, omdat Flandin zijn tijd had overschreden, doch de kamer stemde met opheffen van de hand voor het voortzet ten van de rede. Spr. herinnerde aan de pogingen van Léon Blum om tot een rege ling te komen met Duitschland. De bespre kingen tusschen Blum en Schacht hadden evenwel geen succes, vermoedelijk omdat kameraad Thorez ernstige tegenwerpingen heeft gemaakt. Flandin zeide, dat Chamberlain bespre kingen met Duitschland heeft aangekon digd en Frankrijk zal zeker volgen en hij vroeg, waarom men hem behandelt als agent van Hitler, wanneer hij deze bespre kingen voorspelt Frankrijk kan zonder vrees besprekingen voeren, want indien Duitschland een land van veroveraars is, dan is Frankrijk een land van soldaten Tenslotte zeide hij, dat gekozen moet worden tusschen de politiek van de com munisten en een politiek van besprekin gen. Persoonlijk is hij van meening, dat een politiek van omsingeling tot een oorlog leidt. Ook Reynau d zeide, dat hij er voor is met Duitschland te praten. Doch wat moet gebeuren, wanneer Duitschland de vroe gere rol van Pruisen zou willen spelen! Hierop antwoordt „Mein Kampf": Een groot Germaansch Europa zou Frankrijk isoleeren. Engeland is van meening. dat de verde diging van zijn rijk bij den Rijn moet be ginnen en het aftreden van Eden betee- kent geen wijziging van deze politiek. Wil Frankrijk werkelijk bijdragen tot den vrede, dan moet het zijn economische kracht herstellen. Spreker is van meening, dat een samen gaan van alle Franschen mogelijk is. Deze rede van Reynaud werd luide toe gejuicht door vrijwel de geheele kamer. Chautemps' repliek Dit debat, zoo begon Chautemps, is ge houden met een vrijheid, welke het repu- blikeische regime eer aandoet. Wij hebben de sprekers de benauwende problemen hooren bespreken, waarvan de toekomst van den vrede afhangt Na de heldere rede van den minister van buitenlandsche za ken heb ik niet veel meer te zeggen. Ik betuig hem mijn volledige solidariteit en die van de geheele regeering. Sedert twin tig maanden heeft elk van zijn daden de goedkeuring gehad van Léon Blum en van mij zelf. Het is dus de regeering zelf die op het spel zou komen te staan, indien de= politiek van Delbos werd aangevallen.) Flandin heeft sarcastische opmerkingen' gemaakt, ons gebrek aan energie verwij tend, terwijl hij daarvan bij verschillende gelegenheden gen blijk heeft gegeven. De Japansch-Chineesche oorlog CHINEEZEN VERNIELEN JAPANSCHE OORLOGSBODEMS Vierduizend Chineezen omgebracht Matsoei bij den Keizer Chautemps behoudt zijn positie In een nachtzitting heeft de Fran sche kamer tenslotte een motie van vertrouwen in de regeering-Chautemps in stemming genomen. Met een overweldigende meerderheid van 439 tegen 2 stemmen en 162 ont houdingen heeft Chautemps daarbij over zijn tegenstanders getriomfeerd. VOS HOESTBOHBOHS DE VEREEN. STATEN ARRESTEEREN SPIONNEN Paspoort-affaire leidde tot ontdekking De Amerikaansclie politie heeft een zekeren Gunther Rumrich gearres teerd, die getracht had door diefstal - aan vijftig Amerikaansche paspoorten te komen. Na een lange ondervraging gaf hij toe, dat deze passen bestemd waren voor in Europa wonende perso nen, die als Amerikaansche burgers naar de Sovjet-Unie wilden gaan, om er te spionneeren. Deze relatie met een spionnenorganisatie wekte verdenking op, de ondervraging werd voortgezet en toen bleek, dat Rumrich inlich tingen had verstrekt over in aanbouw zijnde vliegtuigmoederschepen en over de kustartillerie en andere versterkin gen ter verdediging van het Panama- kanaal. Rumrich deelde mede, dat hij voor zijn spionnage geld had ontvangen van per sonen, die vermoedelijk geheime agenten van een buitenlandsche mogendheid zijn, doch de naam van de mogendheid werd niet medegedeeld. Voor het overbrengen van zijn inlichtin gen maakte Rumrich gebruik van perso neel en piccolo's op schepen, die naar Europa varen. Deze mededeeling leidde weer tot de ontdekking van de onvermij delijke „vrouw in het spel". Het was de 26-jarige Fraulein Johanne Hofmann uit Dresden, die het beroep van kapster aan boord van het Dui-tsche passagiersschip „Europa" uitoefent, maar in haar koffertje met toiletbenoodigdheden, militaire gehei men verborg. De derde arrestant was Erich G 1 a s e r, een 28-jarig soldaat, gedeta cheerd bij Mitchell-field. De drie personen zijn in staat van beschuldiging gesteld we gens samenspanning en verkoop van ge heimen van Amerika's leger en vloot Uit-het verdere onderzoek is gebleken, dat de spionnen van plan waren een offi cier, die te New-York een belangrijke posi tie bekleedt, met militaire documenten naar een hotel te lokken en hem te ver moorden. Er worden binnenkort nog meer ai taties verwacht! Volgens het hoofdkwartier van de Chinee sche luchtmacht te Hankau hebben Chinee- sche vliegtuigen op de Jangtse, 10 km ten Westen van Woehoe. een Japanschen tor pedojager en een Japanschen kanonneer boot tot zinken gebracht Van Japansche zijde wordt dit Chineesche succes ontkend. Chineesche legers in de knel Japansche troepen, die opereeren in het gebied in het Zuiden van den spoorweg TientsinPoekau, hebben een Chineesch leger van vijftienduizend man samengedre ven in een driehoek in het Noorden van de prov. Anwei. Door artillerie en luchtmacht werd een afdeeling Chineezen ter sterkte van vierdui zend man in jonken gedreven. De Chineezen poogden over een meer te vluchten, doch door het krachtige vuur van de Japanners werden alle jonken tot zinken gebracht. Een bericht uit Nanking meldt, dat een afdeeling Japansche troepen, bij een verras sen de aanval S00 man Chineesche troepen in de pan heeft gehakt. De Chineezen waren gestationneerd in het bergachtige gebied van Sjan Sjan Ten, dat op 16 K.M. van Woehoe is gelegen. Gemeld wordt, dait een andere afdeeling Japanners de Chineezen uit het bij Woehoe gelegen Sji Kitsjef hebben verdreven Politiek kabaal to Tokio Het kabinet te Tokio heeft thans de bui tengewone militaire begrooting van 4.S50 millioen yen goedgekeurd. c De leiders van de groote partijen, Minsei- to en Seijoekai hebben zich tot den minister van binnenlandsche zaken, Soeëtsoegoe gewend, ten einde verzekerd te worden, dat voor hun veiligheid zal worden gewaakt en aanslagen zullen worden belet Volgens d* berichten zijn overal in Tokio biijetten aan geplakt, welke, in hartstochtelijke taal ver- rat, bedreigingen inhouden legen parle mentsleden. Ook zijn er geruchten, dat be- toogers, die voorstanders zijn van het ont werp op de nationale mobilisatie, pogingen doen om zich toegang te verschaffen tot de parlementsleden, die tegen het ontwerp hebben gesproken. Matsoei op audiëntie De teruggeroepen Japansche generaal Matsoei is Zaterdag door den Keizer in audiëntie ontvangen. Hij heeft zijn veront schuldigingen aangeboden, dat hij zooveel dooden heeft veroorzaakt Dat was de eerste verklaring, welke hij in Japan heeft afge legd. Na de audiëntie verklaarde hij, dat de keizer, hulde heeft gebracht aan de trouw en dapperheid van de Japansche officiereu soldaten. Generaal Matsoei is voornemens bin nenkort voor de Japansche radio operaties i China uiteen te zetten. Generaal Yanagawa en luitenant-ge neraal prins A s a k u, rrie tegelijk met Mat soei uit China terugeroepen zijn. werden eveneens door den keizer ontvangen. Duitsche arts mishandeld Een Japansche soldaat, die, naar men zegt, dronken was, heeft Dr. Edward B i r t. een der meest vooraanstaande in China wo nende Duitsehers, uitgescholden voor „En- gelsoh varken" en met een dolk wondon toegebracht in het gezicht Dr. Birt werd overvallen, toen hij op zijn paard reed bui ten de internationale nederzetting. Twee Chineesche politiebeambten zijn Birt te hulp gekomen. Men vreest, dat hij een oog zal moeten missen. De aanval heeft te Shanghai groote ver ontwaardiging gewekt, Van Japansche zijde wordt medegedeeld, dat de aanvaller een dronken soldaat was, die deel uitmaakt van de intendance troepen. Een volledig rapport is overhandigd aan den Duitschen consul-generaal, die, naai men vermoedt, met kracht zal protesteeren. In de Fransche nederzetting is gisteren voor de zevende keer op den openbaren weg het afgehakte hoofd van een Chinees ge vonden. NIEUW MONSTERPROCES TE MOSKOU Leiders beschuldigd van verraad en terrorisme Op 2 Maart a.s zal voor den opper sten krijgsraad te Moskou, het groote proces beginnen tegen 21 mannen, die nog kortgeleden in het rijk der Sovjet- Unie voorname ambten bekleedden, doch nu wegens terrorisme en verraad voor den rechter zullen verschijnen. Zij hebben, volgens de acte van be schuldiging, een „Trotskistisch blok" willen vormen, stonden in verbinding met het buitenland, hebben getracht de Oekraine, Centraal-Azië, Georgië, Azer- beidsjan en Armenië van Sovjet-Rus land af te scheiden. De voornaamste beschuldigden zijn de volgende: Boe charin, oud-voorzitter van de communistische Internationale. J a g o d a, oud-chef van de geheime politie. Rakofski, premier van de Oekraine. Rosengoltz, oud-volkscommissaris v. den 3uitenlandschen Handel. G r i n k o, oud-volkscommissaris van Fi- Er komt geen Iersche eenheid De minister van financiën van noord-Ier- land, J. M. Andrews, heeft Zondag na zijn terugkeer uit Londlen, waar hij met een aantal leden van het kabinet besprekingen heeft gevoerd, verklaard: „het vraagstuk van de Iersche eenheid is geregeld in 1921" Met deze woorden wilde Andrews te kennen geven, dat odet moet worden ver wacht, dat Noord-Ierland zich bij den ler- 8ohen staat zal laten voegen. De Valera heeft eveneens een verkla ring afgelegd, waaruit wordt afgeleid, dat hij de hoop heeft, opgegeven, een oplossing te vorkrijgen van het probleem der eenheid van Ierland op de Lorudlensohe conferentie. Ondervraagd over de vooruitzichten een regeling, antwoordde De Valera, dat een regeling, welke alle punten vaa het geschil omvat, de eenige is, die een wereld- beteekems zou hebben en deze schijnut op het oogenblik bijna onverwezenlijkbaar., Een omwentelingspoging op Cuba De militaire autoriteiten van Havanna (Cuba) hebben aangekondigd, dat zij 27 links-georiënteerde personen hebben gear- resteelrd, in veTband met het ontdekken van een samenzwering tot het omver werpen van de regeering door middeJ van een revo lutionaire staking. De politie heeft wapenen en pamfletten gevonden, waarin de bevolking werd aange spoord zich tegen de regeering van kolonel Batista te verzetten. De samenzweerders waren voornemens oen Cubaansch volks front te vormen. De politie zoekt thans naar de 500 personen, die bij de zaak betrokken Zondagmiddag is in de troonzaal van het koninklijk paleis te Boekarest, de nieuwe grondwet plechtig afgekondigd in tegen woordigheid van de leden der regeering, het opperst gerechtshof, de commandanten van het leger en de leden van den wetgevenden Patriarch Miron C h r i st e a deelde mede, dat vier millioen 297 duizend stemmen zijn uitgebracht voor de nieuwe grondwet slechts 5484 tegen. Namens de regeering overhandigde de patriarch de nieuwe grond wet aan den koning, opdat deze ze zou af kondigen en de leden van de regeering leg den den eed op de nieuwe grondwet af. K restinski, oud-waarnemend volks commissaris van Buitenlandsche Zaken. T s j e r n o f, oud-volkscommissaris van Landbouw. Rykof. oud-volkscommissaris voor Ver keerswezen. Tot de andere beschuldigden behooren nog professor Pletnef, een bekende hart specialist en drie andere geneesheeren, n.l. Levine, Kazakof en Vinogradof, die Kuibi- sief, Menjinski en den bekenden schrijver Maxim Gorki vermoord zouden heb- Maxim Gorki was, naar men drie jaar geleden meldde, een natuurlijken dood ge storven, doch de Sovjet-autoriteiten verkla ren thans bewijzen in handen gekregen te hebben, dat de schijver het slachtoffer is geworden van de moorddadige praktijken van zijn geneesheeren, die tot een contra revolutionaire organisatie behoorden. Ook Trot ski die, zooals bekend, in het buitenland vertoeft, staat weer op de lijst van beschuldigden, ditmaal, omdat hij 1921 als volkscommissaris van Oorlog, „in verdachte relatie stond met een geheimen agent van een buitenlandsche mogend heid". Voorts zouden de beschuldigden den moordaanslag georganiseerd hebben op K i r i f, den Sovjet-Russischen partijsecre taris. Zij zouden tenslotte indertijd reeds hebben deelgenomen aan een complot te gen Lenin en Stalin. De zitting van den krijgsraad zal open baar zijn en men verwacht, dat buiten landsche diplomaten en journalisten zul len worden toegelaten- De „Nachtegaal" blijft zingen iWij geven den moed niet op" De geheime radiozender „die Nachtegaal" die in de afgeloopen weken reedis tot twee maal toe in beslag was genomen, heeft zich •niettemin Zondagochtend opnieuw doen hooren, hoewel de uitzending dit keer ern stig was gestoord. De omroeper deelde me de, óat het oude adres gehajrudhaafd bleef. „Wij geven den moed niet op", zeide hij, „en zullen trachten de programma's nog te verbeteren". Voorts werd een tweede geheime zender gehoord, welks omroeper mededeelde, dat in de buurt van Haalcsbergen peilingen ver richt werden. Hij zou zich echter niet laten snappen en pas over een half jaar terug komen. Zware regenval te Batavia Lucht- en scheepvaartverkeer liggen stil BATAVIA, 28 Febr. (Aneta). Hier en in de omgeving heerscht thans een ongekend zware regenval. De hoofdwegen staan onder water De schepen kunnen de haven van Tandjong Priok niet binnenloopen en de vliegtuigen kunnen niet landen doordat er bijna geen zicht is. Tal van auto's staan aan den kant van den weg. Het Koningsplein en het Waterlooplein met omgeving staan on der water, waarbij zooals gewoonlijk de in het water spartelende kinderen, die dit als een natuurlijk zwembad beschouwen, het vroolijke element vormen. Het vliegtuig van de K.L.M., dat naar Nederland was vertrokken, is naar Bandoeng teruggekeerd. Het zal vertrekken zoodra het weer is opge klaard. Het vliegveld Tjililitan is als landingsveld goed bruikbaar gebleven, doch is moeilijk te bereiken, zoodat het vliegtuig uit Bandoeng naar Kadipatan moest vliegen. De vlucht in omgekeerde richting moest vervallen OORLOGSONDERSCHEIDING NA 20 JAAR Beter laat dan nooit! (Van onzen Duitschen correspondent) 't Heeft alles zijn mefi en zijn tegen. Dat werden wij gewaar in een doodgewoon bierlokaal in een der voorsteden van Berlijn. Ergens in Spandau, waar zekere Willem Kortzitzc, het type van den niet op zijri mondje gevallen waard, met zijn stevige vrouw achter het buffet staat, om van den vroegen ochtend tot den laten avond den: dorst zijner gasten met een „Molle" of een glaasje klare te lesschen. Dezer dagen, rond twintig jaar na dert noodlottigen wereldbrand, ontving hij name» lijk het „Pruisische Militair^ Kruis-van-ver dienste". de hoogste onderscheiding, welke eertijds door keizer Wilhelm aan onderoffi cieren of soldaten werd toegekend, die zicli door persoonlijke trouw en dapperheid had den onderscheiden. En dat het hier inder daad om een hooge onderscheiding gaat. dat blijkt uit het feit, dat deze orde in den volks mond de „Pour le Mérite van den onderoffi cier" werd genoemd. In tegenwoordigheid van hooge officieren der weermacht ontving hij de merkwaardige oorkonde, welke 8 No vember 1918 door den toenmaligen Keizer Is onderteekend en speldde men hem 't „Prui sische Militaire Kruis-van-verdienste" op zijn van voldoening hijgende borst. Daar deze hooge onderscheiding tijdens den oorlog in totaal slechts aan 1773 sol daten en onderofficieren is toegekend en door allerlei omstandigheden de Berlijnsche tapper zijn welverdiende belooning pas twin tig jaar later in ontvangst mocht nemen,- hielden wij het voor de moeite waard, eens persoonlijk een praatje met hem te gaan maken. Bij een „Molle" en een glaasje „Wacholder" gaat zulks met een waard uiteraard het best en nadat wij met elkaar hadden aangestoot met ..Ihr spezielles!" be gon Wilhelm Kortzitze in onvervalscht Ber- lijnsch van leer te trekken: „Kort geleden had ik gedrukte uitnoodi- gingen voor een bieravond in mijn lokaal aan alle mogelijke klanten gezonden, waar onder zich ook eenige kameraden uit den oorlog bevinden. Een daarvan las mijn kaart en vroeg zich af: of dat wellicht mijn vroe gere onderofficier is met wien ik de harde oorlogsjaren heb doorgemaakt? U kunt zich voorstellen, dat de vreugde van het weer zien enorm was en dat we elkaar boekdee- len te vertellen hadden! Maar nu komt heÉ zonderlingste. Mijn kameraad is tegenwoor dig bij een uitgever van militaire tijdschrif ten, brochures en boeken werkzaam en ont dekte in een pas verschenen boek de lijst van de 1773 onderofficieren en soldaten, die tijdens den oorlog het „Pruisische Militair© Kruis-van-Verdienste" gekregen hebben. Op die lijst staat ook mijn naam aangegeven. Onmiddellijk werd ik door hem opgebeld en naar mijn militaire onderscheidingen onder vraagd. Ik vertelde hem, dat ik het IJzeren Kruis I en II Klasse bezit en dat ik dat meer dan voldoende acht. Maar je was toch bij de schutters van afdeeling 4? Dat was juist en nu moest ik met mijn kameraad naar het Geheime Staatsarchief te Potsdam, waar alla documenten van den oorlog zorgvuldig gere gistreerd liggen. Die deftige heeren in Pots dam keken eerst eenigszins verbaasd, maai; toen ik mijn papieren voor den dag haalde, gingen ze aan het zoeken en weldra kon' worden vastgesteld, dat de keizer mij kort voor de revolutie bedacht heeft met de hoog ste onderscheiding, welke er voor een onder» officier bestaat! Wij vonden dit een feit. om ter onderbre king van het relaas eens aan te stooten en een nieuw rondje te bestellen, want zulke heuglijke gebeurtenissen moeten „begossen" worden. Stralend van voldoening vervolgde de brave Wilhelm daarop: „In de officieele motiveering der onder scheiding staat aangegeven: „Kortzitze staat sedert 1914 onafgebroken in het veld en heeft sedertdien alle zware gevechten meege maakt, Steeds onderscheidde hij zich door voorbeeldige dapperheid. Hij is een soldaat,- op wien men onder de meest ernstige om- stnadierheden absoluut kan rekenen". „En weet u. wat mij het meest verbaasde?! Met deze onderscheiding gaat een extra soldij gepaard van 9 mark per maand. Nou, als u bedenkt dat ik al twintig jaar geleden mijn orde had moeten krijgen, dan beteekent dat voor moeder-de-vrouw en voor mij een waardevolle verrassing! Ieder jaar komen wij als frontstrijders eenmaal in den zomer te Weimar bijeen en in den loop der jaren: is de kring van kameraden al heel wat klei ner geworden. Ook zijn er sommigen, voor wie zoo'n reis te kostbaar is, maar als ik mijn extra-soldij heb ontvangen, dan laat ik ook die minder bemiddelden komen, want op zoo'n late verrassing was ik niet voor bereid." Wij begrijpen dit volkomen en bewonderen met de overige gasten het fraaie insigne* dat Wilhelm Kortzitze voortaan natuur» lijk alleen bij min of meer officieele aange legenheden op zijn borst zal dragen. Hij* is ook nu nog een kerel van formaat, want aan het eind van onze romantische gedach- tenwisseling laat hij 't niet op zich zitten, dat wij een paar rondjes voor onze rekening genomen hebben. „Muttern", zoo roept hij1 naar het buffet, „bring noch mal'ne Lag© auf meine Rechnung!" En natuurlijk wordt dit laatste rondje op het speciale welzijn van Frau Kortzitze aan- gestooten en gedronken!! PIETJE PLUIS EN JANTJE JOPPE BELEVEN NIEUWE AVONTUREN 81 Pietje diepte een paar koeken en een botercake, eigenlijk voor de klanten be stemd, uit den carrier en liep er mee naar den hond. „Toetie, Polly, Nero! Zoete beest!" riep hij, terwijl Jantje het beest vleiend over den dikken kop aai de. Het beest hapte groote brokken van het baksel af en liet zioh, zoo mak als een lammetje, voor 't karretje spannen. Aan het snoer van den hengel, die een der hengelaars verloren had en door Pietje uit het water opgevischt was, werd nu een hammetje, ev eneens uit den carrier opgedoken, bevestigd. Ónze hel den klommen achter elkaar op den bak! Pietje hield den hond het hammetje voor z'n neus endaar ging 't, hcor! .(Wordt vervolgd!

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1938 | | pagina 2