DE DEBATTEN IN HET LAGERHUIS
Chamberlain verwerft stevige
meerderheid
Churchill en Lloyd George botsen
met den premier
WOENSDAG 23 FEBRUARI 1938
EERSTE BLAD PAG. 2
DE CIJFERS UIT
DEN RIJKSDAG
Gisteren gaven wq een deel der cijfers,
welke Zondag in den Rijksdag werden gege
ven door den Kanselier Hitier.
De lezer zal wel reeds begrepen hebben,
dat men bij het lezen van zulke cijfers zich
even in vogelvlucht de economische ge
schiedenis der laatste twintig jaar moet
indenken. In de meeste landen is het aller
diepste punt der laatste crisis gepasseerd.
Ook daér kan men dus merkwaardige cijfers
geven.
Zoo wordt aan de N.R.C geschreven:
Wie met statistieken werkt, gaat de ge
tallen vaak zoo gebruiken, als dat het best
in het betoog past Dit hebben we Zondag bij
de groote rede te Berlijn weer eens kunnen
constateeren. Daar werd als uitgangspunt
genomen het jaar 1932, een jaar van zeer
sterke depressie, toen alle bedrijven in alle
landen minimaal produceerden en ook de
geboortecijfers buitengewoon laag waren.
Hiernaast werd gesteld 't jaar 1937, toen in
de meeste staten der wereld 't oeconomisch
herstel zich reeds flink afteekende.
Zoo leverden de Duitsche steenkolenmij
nen in 1932 totaal 105 millioen ton kolen
(The Statesman's Yearbook); hierbij was 't
Saargebied. met een jaarproductie van ruim
10 millioen. niet inbegrepen. In 1935 was hei
totaal gestegen tot 143 mill, ton en in 1937
tot zoo iets van 180 mill, ton; het Saiargebied
is hierbij wel meegeteld. Doch, in ieder ge
val een mooie vooruitgang van vele percen
ten. Maar.... in 1925 was de Duitsche pro
ductie zonder de Saarmijnen 133 mill, ton,
in 1927 154 mill, ton en in 1929 zelfs 163 44
mill. ton. Als we dit totaal overzien, dan
kunnen we met vreugde constateeren, dat
de Duitsche kolennijverheid de gevolgen van
de oeconomische crisis heeft overwonnen.
Als men er uit gaat afleiden, dat het tegen
woordige regeeringssysteem beter is dan 't
vroegere, zal niet iedereen hierop ja en
amen kunnen zeggen.
Ook bij ons en in verschillende andere
landen, heeft zich de kolenmijnbouw vol
komen hersteld. Zie maar: Onze mijnen
leverden in 1931, toen de crisis intrad, 13
millioen ton kolen: deze hoeveelheid daalde
tot 1188 mill, in 1935, toen het laagtepunt
werd bereikt; 1937 leverde 14.321 mill, ton,
een getal hooger dan ooit te voren, terwijl
toch sedert jaren in ons land geen nieuwe
mijnen zijn geopend. Wat zou men hieruit
niet een prachtconclusie kunnen trekken
voor 't bestaansrecht van een democratisch
geregeerd land, waar de bevolking bij de
stembus gelegenheid kreeg zich ondubbel
zinnig uif te spreken, dat ze van anti-demo
cratisch bedrijf niet is gediend.
Het gaat met de andere statistische gege
vens in Berlijn, voor zoover ik ze kan con
troleeren, al precies als bij de steenkool. Bijv
bruinkool: in 1927 160 mill, ton, in 1929 175
mill., in 1932 123 mill., in 1935 147 mill., dus
de depressie in 1932. Ijzererts resp. 4.8. 6.37,
1.34, 6.04; 1932 leverde nog geen 25 pet van
2929. Aantal geboorten in dezelfde jaren:
1.273 mill., 1.22 mill.. 1 mill., 1.294 mill., ter
wijl dit in 1925 (zonder de Saar) wel 1.336
mill, bedroeg. Het jaar 1937 gaf vergeleken
hij 1932 een sterke stijging, doch het ge
boortecijfer van 1925 werd niet overtroffen.
Inderdaad, men kan de getallen zoodanig
rangschikken, dat ze de schoonste perspec
tieven openen. Geen wonder, dat menigeen
de gevolgtrekkingen uit de statistiek wan
trouwt.
De Engelsche moeilijkheden
in Britsch Indië
De kwestie der politieke gevangenen
Het ministerie voor Indië heeft een uit
voerige verklaring van lord Linlithgow
gepubliceerd aangaande de recente moeilijk
heden in de Vereenigde Provinciën cc
Bihar.
Als motiveering van de weigering van
een vrijlaten zonder onderscheid van alls
politieke gevangenen wordt gezegd: „Een
vrijlating van alle politiek© gevangenen
zonder onderscheid en dus van personen,
die een strafregister wegens zware mis
drijven hebben, zou een aanranding van de
wet en de orde van Indië zijn, het zou den
vrede bedreigd hebben en de orde en rust
zouden ernstig in gevaar gebracht zijn."
De verklaring ontkent, dat lord Linlith-
gows instructief aan de gouverneurs, de
vrijlating te weigeren, de bedoeling gehad
zouden hebben het werk en de positie der
ministers die naar men weet zich ge
noodzaakt voelden af te treden te onder
mijnen.
Frankrijks defensie-belangen
Nieuwe credieten aangevraagd
De Fransche ministerraad heeft besloten
nieuwe credieten ten bedage van meer dan
drie milliard tweehonderd millioen francs te
vragen voor de landsverdediging. Een mil
liard achthonderd millioen franc is bestemd
voor het ministerie van luchtvaart, aangezien
een krachtige luchtmacht moet worden opge
bouwd.
Achthonderd millioen zijn bestemd voor
het departement van marine voor uitvoeren
van het vlootprogramma 1937 en 1938, dat
58.000 ton omvat
Bovendien is besloten twee slagschepen
van 35.000 ton op stapel te zetten om te ant
woorden op het op stapel zetten van gelijke
schepen door Italië.
Zeshonderd millioen worden bestemd voor
het ministerie van oorlog voor het aanschaf
fen van materieel tot bescherming van aan
vallen uit de lucht.
De gelden moeten worden verkregen door
middel van een leening.
DUITSCH POSTVLIEGTUIG VERGAAN
Een Duitsch postvliegtuig, type Junker 52,
dat op weg was van Berlijn naar Parijs, ie
gister tijdens een dichten mist tusschen
Sen lis en Parijs verongelukt, toen het, door
do radio van Le Bourget geleid, de Parij-
erhe luchthaven trachtte te bereiken. Het
toestel vloog tegen een beboschten heuvel
in het park van een kasteel en geraakte
onmiddellijk in brand; de gendarmes heb
ben later de verkoolde lichamen der drie
inzittenden uit de wrakstukken te voor
schijn geljaald. w
C3IJ de hervatting van de debatten
over Engelands buitenlandsche
politiek, heeft de Lagerhuis-afgevaardig
de Greenwood, namens de arbeiders
oppositie, een motie van wantrouwen in
Chamberlains beleid ingediend. Spreker
had naar de woorden van den premier
geluisterd en was verschrikt deze in 1938
te moeten vernemen uit den mond van
een Britschen eersten minister. Cham
berlain had noch den volkenbond ge
noemd noch het principe der collectieve
veiligheid.
Italië had reeds zoo vaak zijn woord
gebroken, dat Eden, volkomen terecht,
thans eerst bewijzen had verlangd al
vorens nieuwe besprekingen aan te van
gen. De erkenning van de verovering
van Abessinië zou Mussolini uit een
goed deel van zijn moeilijkheden helpen
maar zijn erkenning zou ons van de
Vereenigde Staten vervreemden, waar
president Roosevelt nu veel meer moei
te zou hebben om den tegenstand der
voorstanders van een isolatiepolitiek te
breken.
Ten slotte eischte spr. een verbinden
de toezegging, dat er bij de komende
besprekingen geen sprake kan zijn van
een leening aan Italië, in welken vorm
dan ook.
Toen Chamberlain van zijn plaats
opstond, om van antwoord te dienen, werd
hem een groote ovatie gebracht, terwijl hier
en daar van de banken der Labour-afgevaar-
digden afkeurende opmerkingen werden ge
maakt. De Minister-President begon met te
verklaren, dat veel critiek, geoefend op zijn
rede, blijkbaar voortkomt uit veronderstel
lingen, welke niet door de rede van Eden
werden gerechtvaardigd Er mag geen mis
verstand bestaan. In tegenwoordigheid van
Eden moet ik thans zeggen, zoo vervolgde
Chamberlain, dat ik mij niet kan herinne-
t, dat hij ooit tegen mij heeft gezegd, dat
het vraagstuk van internationaal goed ver
trouwen een belemmering was voor bespre
kingen met DuitschLand en Italië.
Vervolgens zette de Minister-President zijn
standpunt inzake de collectieve veiligheid
uiteen. Hij beschouwt dit als een overeen
komst tusschen een aantal staten, om een
aanval te voorkomen en indien een aanval
is gedaan, hieraan een einde te maken en
den aanvaller te straffen. Spreker vroeg, of
iemand van zijn hoorders geloofde, dat de
Volkenbond, zooals deze thans bestaat, col
lectieve veiligheid verzekert. (Toejuichin-
gen).
Ten aanzien van de bewering, dat 't aan-
knoopen van onderhandelingen vernedering
beteekent voor Engeland, zeide Chamberlain
dat dergelijke praatjes hem niet raakten.
(Luide toejuichingen in de banken van de
regeering). Deze praatjes overtuigen spre
ker slechts van één ding, nl., dat zij, die ze
verkoopen, zich niet bewust zijn van de
grootheid van him land. (Wederom toejui
chingen en tegenwerpingen hij de oppositie).
Dit is een sterk land, waarvan vele mil-
lioenen leiding verwachten, omdat zij het
hoogachten. De Volkenbond is niet in staat,
collectieve veiligheid te verschaffen en men
moet niet trachten zichzelf en anderen een
rad voor de oogen te draaien of kleine mo
gendheden doen denken, dat zij door den
bond beschermd zullen' worden tegen een
aanval, wanneer men weet. dat iets derge
lijks niet kan worden verwacht.
Spreker wenschte lid van den bond te
blijven, omdat hij vertrouwen heeft, dat deze
hervormd zal worden en omdat er waarde
vol werk door den bond kan worden ge
daan. Hij twijfelde er evenwel aan, of de
bond zijn beste werk zal doen, zoolang de
leden verplicht zijn, sancties toe te passen
of geweld aan te wenden, om de beginselen
van den bond te steunen.
Indien de bond zijn vermomming af wilde
werpen, aldus Chamberlain, welke een ieder
kan zien en duidelijk uiteen zou zetten,
waartoe hij bereid is, dan zou zijn moreele
kracht als samenvatting van de openbare
meening sterk toenemen. Het zou misschien
enkelen, die het vertrouwen in den bond
hebben verloren, tot inkeer brengen en de
toekomst van den bond zou bewaard blijven
tot heil en welzijn van de mensóhheid.
Spreker gelooft, dat de (politiek van de
Labourpartij, wanneer deze blijft een poli
tiek van het toesteken van de hand of het
toekeeren van den rug en het houden van
redevoeringen zonder iets te doen. naar oor
log zal leiden.
Een zware verantwoordelijkheid, aldus be
sloot Chamberlain, ligt op den man, die zoo
als ik voel, dat indien wij niet handelend
optreden, wij kunnen komen te staan voor
het verschrikkelijke vraagstuk van een oor
log en die voelt, dat door thans handelend
op te treden, een oorlog kan worden voor
komen. Ik zou in mijn plicht tekort zijn ge
schoten, wanneer ik niet gehandeld zou
hebben, zooals ik op liet oogenblik doe.
De rede van den Minister-President werd
luide toegejuicht
Churchill spreekt
Churchill, die bij zijn opstaan reeds
met luid applaus door de oppositie werd
aangemoedigd, zeide, dat er drie redenen
waren, waarom hij het gedrag van Eden on
voorwaardelijk goedkeurde. De tijd was
inderdaad niet rijp om thans besprekingen
te beginnen. Eden had het standpunt van
recht en eer verdedigd en had ten slotte de
consekwentie van zijn eigen innerlijke over
tuiging aanvaard. Het was overbodig te her
halen, dat Mussolini zich in een moeilijke
positie bevond en daarom is het gemakke
lijk te begrijpen, dat Grandi zulk een haast
had met de opening van de onderhandelin
gen. Waarom moet Engeland zulk een haast
maken om Mussolini uit zijn moeilijkheden,
die het niet veroorzaakt heeft, te helpen?
Wat bleef voor Eden over toen de premier
het buitenlandsoh beleid in eigen handen
nam en waarom is de premier niet achter
dochtig geworden, nu een buitenlandsche
mogendheid met zooveel aandrang het af
treden van Eden verlangde? De besprekin
gen tusschen Eden en Grandi zouden onge
twijfeld langer geduurd hebben en mis
schien had Eden wel gevraagd of Italië be
reid was te vechten voor het behoud van
Oostenrijks onafhankelijkheid en dan zou
den we een heel andere basis voor onder
handeling gehad hebben dan de magere toe
zegging, die de premier heeft verkregen en
het succes, dat Bari nu werkelijk sinds drie
dagen zijn mond houdt. Wel, Bari kan ge
rust zes maanden sluiten. Zooveel propa
ganda had het onmogelijk kunnen maken,
als nu door 't ontslag van Engelands minis
ter van Buitenlandsche Zaken voetstoots be
reikt is. In de Vereenigde Staten vooral zul
len onze vijanden het hoofd opsteken en
spotten met het arme Britsche idealisme, dat
voor een schotel linzen zijn beginselen ver
kocht heeft!
Churchill eindigde met een opmerking, die
op alle banken gelach deed losbarsten: „De
premier en sommige andere sprekers heb
ben gezegd, dat Eden eigenlijk voor zoo'n
kleinigheid niet had behoeven heen te
gaan, maar spr. zou dan wel eens willen
weten, wat hij (Eden) dan wel had moeten
doen. daar we het instituut van een minis
ter met een chaperonne in Engeland nog
niet kenden!"
Ook na de verklaring van den premier
verwachtte spr. niet het geringste
resultaat van de besprekingen,
noch voor Engeland, noch voor
den Europeeschen vrede.
Lloyd George valt den premier aan
Vervolgens nam Lloyd George het
woord. Hij wenschte Eden en Cranborne ge
luk met hun zeer dappere houding. De ver
antwoordelijkheid van Eden is niet geëin
digd met zijn aftreden. Er zijn in Engeland
millioenen in alle partijen, die naar hem
opzien om leiding te geven en spreker hoopt
dat Eden het zijn plicht zal achten dit te
doen. De regeering volgt een nieuwe poli
tiek en de democratische landen zijn ont
moedigd en verschrikt. Zij betreuren dit af
treden. Aan de andere zijde verbergen de
dictatoren hun vreugde niet, zij weten, dat
zij een groote overwinning hebben behaald.
Duidende op het telegram van Grandi, dat
het antwoord van Italië bevatte op de vraag
of de Britsche formule zou worden aan
vaard, zeide Lloyd George, dat het telegram
Zondagochtend is aangekomen. In den mid
dag was er een vergadering van het kabinet,
doch daar was het telegram niet.
Chamberlain viel den spreker in de
rede en zeide, dat Grandi hem den inhoud
van het telegram had medegedeeld Zondag
ochtend vroeg.
Nu vroeg Eden het woord en zeide, dat
de premier inderdaad den inhoud van wat
nu bleek een belangrijk telegram te zijn ge
weest, had medegedeeld, maar spr. had tot
het oogenblik van zijn ontslagneming niet
geweten, dat deze mededeeling van den pre
mier op een telegram uit Rome aan den Ita-
liaanschen gezant sloeg en geen enkele
mededeeling noch telegram had 't depar
tement van Buiten 1. Zaken op dat
oogenblik bereikt, welks óhef toen
spr. nog geweest was. Onder stormachtige
toejuichingen der oppositie voegde Eden er
bij, dat de wetenschap, dat het telegram van
Mr. Neville
Chamberlain. En
geland's minister
president op weg
naar Buckingham
Palace. waar hij
in verband met
het aftreden van
Eden als minis
ter van buitenl.
zaken rapport
ging uitbrengen
over den politie-
ken toestand.
Grandi afkomstig was. hem natuurlijk niet
meer van besluit zou hebben doen ver
anderen.
Voortgaande, zeide Lloyd George, dat
hij nog nooit zulk een gedrag heeft gehoord.
Er was een belangrijk document, dat nooit
in handen van een minister werd gegeven,
?r zoo groot belang in stelde, dat hij
aftrad.
De M i n i s t e r-P resident stond op en
zeide, dat Llovd George blijkbaar bedoelde,
dat de Min.-President iets oneervols heeft
gedaan. Lloyd George antwoordde: „Ja".
Lloyd George
Chamberlain stelde vervolgens vast,
dat dit een aanval op zijn persoonlijke
was. Vervolgens gaf hij een uiteenzetting
van de onderhandelingen Od Vrijdag, hierbij
ingesloten de beide gesprekken met Grandi
Hij voegde hieraan toe, dat hij Zondag
ochtend van een vriend, die Grandi kende,
ernoraen had, dat Grandi een gunstig ant
woord had ontvangen uit Rome. De Minis
ter-President vertelde dit in de vergadering
van het kabinet
Niettegenstaande werd geroepen „terug
trekken", zeide Lloyd George, dat hij
zijn woorden niet! terugtrok. Het document
werd den minister van 3uitenl. Zaken niei
getoond.
Chamberlain zeide kwaad: „Lloyd
George wil nauwelijks luisteren naar de ver
klaring, dat ikzelf het document niet heb
gezien, voordat Grandi het mij Maandag
bracht en daarom kon ik het Zondag nie
mand overhandigen. Ik had gehoord, dat 't
antwoord van de Italiaansohe regeering
gunstig was en bevestigend. Dit was alles,
wat ik het kabinet zeide. Een document
Opnieuw weigerde Lloyd George gevolg te
geven aan de aansporingen, zijn woorden
terug te nemen. Hij verklaarde te veronder
stellen, dat dit belangrijke document met
een verklaring over de politiek van de Ita
liaansohe regeering werd achtergehouden tot
Maandagochtend, nadat Eden was afgetre
den.
De M i n I s t e r-P resident werd woe
dend, stond op en vroeg: „Wat is de beschul
diging tegen mij?"
Lloyd George antwoordde: „Het docu
ment liad gehaald moeten worden en aan
Eden overhandigd, voor hij aftrad. De minis
ter-president deed geen moeite 't document
in handen te krijgen en Grandi deed geen
moeite het te overhandigen," want hij
wenschte den minister van Buitenl. ZaJten
kwijt te raken".
Lloyd George is overtuigd, dat de dicta
tors besloten hadden, den Minister van Bui
tenlandsche Zaken te verdrijven, omdat hij
de eenige man in de regeering was, die hun
kon weerstaan.
Labour-motie verworpen
Tenslotte werd nog gisteravond de motie
van wantrouwen tegen Chamberlains beleid,
welke door Labour was ingediend, in stem
ming gebracht.
Chamberlain behield een meerderheid van
330—168 stemmen.
De Japansch Russische
spanningen
De concessies op Noord-Sachalin
Tijdens het begrootingsdebat in het Japan-
soli e hoogerhuis vormden de Japansche
petroleum- en steenkolencon cessies <".p
Noord-Sachalin onderwerp van bespreking.
Baron Milsjitomo Iwakoera verklaarde,
dat de petroleum- en steenkolenconcessics
op Noord-Sachalin door Sovjet Rusland aan
Japan zijn verleend als compensatie voor
de ontruiming van Nikolaiefsk door Japan,
dat bezet werd gehouden als garantie voor
de tenuitvoerlegging der vriendschappelijke
regeling van de moordpartij te Nikolaielsk
Iwakoera zeide verder, dat de Sovjet-
Unie bij verdrag op zrich genomen heeft, de
Japansche petroleum- en steenkolenconces-
sies te beschermen, hetgeen echter thans
niet gebeurt.
De interpellate zette uiteen, dat meer
dan dertig Japansohe ambtenaren en arbei
ders van de concessies op Noord-Sachalin
door de Sovjet-autoriteitien zijn gearresteerd
op grond van doorzichtige of willekeuri/e
beschuldigingen. De mterpel'lant eischte,
dat de minister van buitenlandsche zaken
strenge diplomatieke maarregelen zal ne
men, om den toestand te verbeteren.
In zijn antwoord verklaarde de minister
an buitenlandsche zaken, H i r o t a, te
weten van de gevallen van onderdrukking,
die door den interpellate zijn opgesomd. Hij
zeide, dat de overeenkomst tusschen Japan
en de Sovjet-Unie, bepaalt, dat de Sovjet-
Uniie Japan in Noord-Sachalin concessies
geeft, om tegemoet te komen aan het tekort
aam natuurlijke hulpbronnen van Japan. De
minister zegde toe, zijn best te zullen doen,
opdat langs diplomatieken weg een oplos
sing over de met Sovjet-Rusland hangen-le
kwesties zal worden verkregen, hoewel 'iet
mogelijk zal zijn, dat daarmede eenige JJa
gemoeid zal zijn.
De Spaansche burgeroorlog
NOG 1500 LINKSCHEN
IN TERUEL
Fransche schepen beschoten
Gistermorgen om acht uur hebben de
rechtsohe troepen de stad Teruel bezet; de
straatgevechten waren spoedig teneinde;
om tien uur was de orde geheel hersteld.
Er zouden 2600 linksdie manschappen ge
vangen zijn genomen.
Volgens berichten van andere zijde hou
den in het centrum van Teruel nog steeds
1500 man linksche militie tegen de mannen
van Franco stand.
Incidenten ter zee
Het Fransche schip „Regina Pacis" zou
op 12 mijl ten oosten van Valencia zijn
gebombardeerd. In dezelfde omgeving
zou een andere Fransche bodem, het
s.s. „Prado", door vliegtuigen uit machi
negeweren zijn beschoten.
De Fransche torpedojager „Epervier"
heeft zich naar deze wateren begeven.
Nieuwe linksche lichtingen
Het staatsblad te Barcelona publiceert een
decreet, waarbij alle officieren, onderofficie-
en manschappen van de lichting 29 en 9e
recruten van de lichting 40, die op 1 Maart
19 jaar zullen zijn, op dien daltum onder de
wapenen worden geroepen.
A.S. BRITSCH-ITALIAANSCHE
BESPREKINGEN
Lord Perth bij graaf Ciano
Men vermoedt dat tegen het einde
van de volgende week te Rome de ofti-
cieele Britsch-Italiaansche besprekin
gen zullen beginnen, welke gevoerd
zullen worden tusschen graaf Ciano
en den Britschen ambassadeur lord
Perth.
Lord Perth wordt Donderdag a.s. te
Londen verwacht, om van minister
president Chamberlain zijn instructies
te ontvangen.
Alvorens naar Groot-Brittannië af te
reizen heeft de ambassadeur een on
derhoud met graaf Ciano gehad, dat
langer dan twee uur heeft geduurd.
Het Duitsche Nieuwsbureau verneemt
van bevoegde Italiaansche zijde, dat de
radiozender van Bari, in tegenstelling met
andersluidende berichten, zijn voor het
Nabije Oosten en de Arabische wereld be
stemde uitzendingen geenszins gestaakt
heeft, doch onafhankelijk van de plannen
inzake Britsch-Italiaansche besprekingen
doorgaat met het omroepen van berichten.
Havas meent verder te weten, dat de
Duitsche zaakgelastigde te Londen, Wör-
mann, op het Foreign Office namens zijn
regeering adhaesie heeft betuigd met de
door de Britsche regeering opgestelde be
middelingsvoorstellen inzake de terugtrek
king van vrijwilligers, de uitzending van
commissies naar Spanje en de erkenning
van de rechten van oorlogvoerenden.
Grandi had te Londen reeds eerder de
instemming der Italiaansche regeering be
tuigd. Deze Italiaansche aanvaarding
wordt te Rome als een bewijs van goeden
wil beschouwd.
Het schijnt overigens, dat de Italiaan
sche voornemens beheerscht worden door
twee belangrijke punten: de erkenning der
verovering van Abessinië en een volledige
eerbiediging van de spil RomeBerlijn. De
ontspanning in de betrekkingen met Enge
land mag niet ten koste van het samen
gaan met Duitschland tot stand komen.
Men toont zich dan ook niet ontevreden
over Chamberlains toespeling op een pact
van vier.
UIT OOST- EN WEST-
INDIE
Ernstig auto-ongeluk
bij Bandoeng
BANDOENG, 21 Febr. (Aneta). Gisteren
heeft een zeer ernstig auto-ongeluk plaats
gehad op den dr. De Grootweg. Hier reed
met groote vaart de Mercedes van den heer
De Ruyter de Wildt, employé van de on
derneming Simboengoer. In een bocht sloeg
de wagen om met het gevolg, dat van de
drie inzittenden mevrouw Krijgsman en de
heer de Ruyter de Wildt op slag werden
gedood. De heer Krijgsman, correspondent
van „De Koerier" te Bandoeng, werd niet-
ernstig gewond. Hij werd naar het Borro-
meus-ziekenhuis overgebracht.
Vervaardiging van
rubberpoeder
Uitgebreide proefnemingen
Naar het „Nieuws v. d. dag v. N.-I." ver
nam, is het Proefstation West-Java thans
bezig met uitgebreide proeven voor
vaardiging van rubberpoeder.
De resultaten zijn van dien aard, dat van
een geslaagd experiment gesproken kan
worden. Bij de proeven is gebleken, dat uit
latex rubberpoeder in vrijwel zuiveren
vorm kan worden afgescheiden. Thans wor
den nog andere proeven genomea
Voorts zijn goede resultaten bereikt met
een methode voor aanwending van rubber
voor wegbedekking, onder meer door men
ging van latex met asfalt
Mededeelingen van deze laatste proeven
van het Proefstation West-Java zullen ge
daan worden op het Internationale Wegen
congres dat over eenigen tijd in Den Haag
zal worden gehouden.
Katoencultuur op Nieuw-Guinea
Verleden week ls zoo schrijft het
Nieuws de landbouwkundige expeditie
van den dienst der Gouvernementsland
bouwbedrijven, welke onder leiding van
den heer Carbasius naar Nieuw-Guinea is
vertrokken, teruggekeerd.
Het onderzoek gold hoofdzakelijk de mo
gelijkheden te bestudeeren om in bepaalde
streken van N.-Gulnea een of meer plan
tage-cultures te beginnen, waarbij dan in
de eerste plaats aan katoen werd gedacht.
Het bodemonderzoek heeft uitgewezen,
dat over het algemeen de gronden wel ge
schikt zijn, doch aan den anderen kant
zijn de klimatologische omstandigheden
zoodanig, dat aan het succes van een op
groote schaal opgezette katoen-cultuur
moet worden getwijfeld.
De Japansche aanplantingen welke zich
in dezelfde streek bevinden, hebben dan
ook geenszins die resultaten gehad, welke
men zich gedacht heeft.
Het is echter zeer wel mogelijk, dat an
dere exportgewassen, zooals sisal, op groote
schaal in cultuur gebracht, bevredigende
resultaten zullen opleveren-
TECHNIEK IN DE
SPONTANEÏTEIT
Onder dit opschrift schrijft ons de heet!
W. de Zwart te Dordrecht:
In de „Leipziger Neueste Nachrichten" laa
ik in extenso de rede, die Hitier Zondag
heeft uitgesproken. Bij de lezing trof het
mij, hoevele malen er in den tekst werd ge
zegd, dat de vergadering haar instemming
betuigde met het gesproken woord. Maar
meer nog viel mijn aandacht op de variatie
van de bijvalsbetuigingen. Cuniositeitahalve
deel ik deze aan onze Duitsch-kennende
lezers mede.
De 61 betuigingen van instemming zijn in
genoemd blad verdeeld in 32 soorten. De
onderverdeeling is aldus:
11 maal was er „BeifalT'.
7 maal „stürmischer" Beifall.
1 maal „langanhaltender stürmischer"
Beifall.
2 maal „brausender" Beifall.
2 maal „lebhaiter" Beifall.
6 maal starker" Beifall.
1 maal „sehr starker" Beifall.
3 maal „starkster" Beifall.
1 maal „starker und langanhaltender"
Beifall.
2 maal „langanhaltender" Beifall.
1 maal „sehr stürmischer" Beifall.
1 maal „stürmischer anhaltender" BeifalL
Alzoo dus 12 soorten „Beifall". Arme Jour
nalisten, die hebben moeten uitmaken, tot
welke soort „Beifall" de betuigingen van in
stemming behoorden!
Voorts was er:
1 maal „leidenschaftliche", 1 maal „stür*
mische", 1 maal „langanhaltende stürmische"
Zustimmung.
1 maal „groszer Beifall und leidenschaft
liche Zustimmung".
Ook waren er:
1 maal „stürmische" en 1 maal „grosze"
Beifallskiundgebungen.
1 maal „leidenschaftliche", 1 maal „lang
anhaltende stürmische". 1 maal „brajusende"
Zustimmungskundgebungen.
1 maal „starkste begeisterte", 1 maal „er-
neute jubelnde" Zurufe.
1 maal .stürmische Bravorufe".
1 maal „nicht endenwollender Beifall unxj
stürmische BTavorufe."
Gelukkig ontbrak in het betoog de vtoo-
lijke noot ndet.
4 maal was er „Heiterkeit".
1 maal .schallende" Heiterkeit.
1 maal „erneute stürmische" Heiterkeit.
1 maal „erneute" Heiterkeit.
1 maal Heiterkeit und lebhafte Beilalls-
rufe.
1 maal Gelachter und Beifall, en 1 maal
erneute Heiterkeitsbrüche.
Nogmaals: arme journalisten, om dat alles
uit elkaar te moeten houden! Of geeft men
van hoogerhand, tegelijk met de rede, de
graden en typeeringen der bijvalsbetuigingen
aan? Maar: wie zou voor een dergelijk voca
bularium geen respect hebben?
Spaak wordt uitgejouwd
Zondag werd te La Louvière (België) een
socialistische betooging gehouden voor de
40-urenweek en het pensioen van 6.000 frs.
Toen de stoet het „Maison du Peuple"
had bereikt, verscheen, aldus meldt de
Belgische „Standaard", minister Spaak
op het balkon om het woord te voeren.
Maar bij het eerste woord ging uit de rijen
der jonge wachten, socialisten en commu-
nisten, een oorverdoovend gejouw op.
Men hoorde hoofdzakelijk roepen: „Ita*
lië" en „Spanje".
Nadat de betoogers met moeite tot beda-
ren waren gebracht, kon Spaak zijn
rede houden over de rol van de socialisten
in de regeering. Er deden zich nadien geert
incidenten meer voor.
EDEN SPREEKT VOOR ZIJN KIEZERS
Men verneemt, dat Eden Vrijdag voor
zijn kiezers zal spreken over de motieveni
van zijn aftreden. Hij zal den nadruk erop
opleggen, dat. zijn gezondheid niet tot die
motieven gerekend moet worden, en dat
zijn heengaan niet beschouwd mag worden
als een probleem van ondergeschikte be-
teekenis.
Dat kost geld en.
menschenlevens
De Minister van Waterstaat heeft onthef-
fing van de verplichting tot afsluiting van
den overweg in de spoorlijn Arnhem-
Zwolle aan den Laarweg te V e 1 p ver*
leend.
Behalve een automatisch waarschuwings-
sein zullen bij dezen overweg voor-waar
schuwingsborden worden aangebracht.
NALATIG TREINPERSONEEL
De Rechtbank te Rotterdam heeft vonnis ge
wezen in de zaak van den 24-iarigen stoker B.
D. uit Middel harnis en den 45-jarigen machi
nist L. W. uit Sommelsdijk, aan wier nalatig
heid het te wyten zou zijn geweest dat op 11'
Oct. een tramtrein van R.T.M. te Den Bom-
gon was gebotst, met het gevolg, dat de loco
motief ontspoorde en er materieele schade ont
stond. De schuld van den stoker was hierin ge
legen, dat h;j verzuimd had, na het vertrek van
den tramtrein naar Ooltjensplaat het wissel in
den juisten stand te brengen, waardoor de
tramtrein, toen later uit de richting Ooltjens
plaat het station Den Bommel werd binnenge
reden, op verkeerd spoor was gekomen. De
schuld van den machinist was dat hij, wetende
dat de mogelijkheid bestond, dat het wissel
niet goed lag met onverminderde snelheid is
blijven doorrijden.
De rechtbank heeft D. veroordeeld tot 1
week gevangenisstraf en W. tot f 25 boete subs
10 dagen h^ohtenis. benevens 1 maand gevan
genisstraf voorwaardelijk met een proeftijd
van 3 jaar.
