R&D BEHANGSELS Het geschil tusschen Chambenain en Eden De nieuwe lente-ouverture van R&D! DINSDAG 22 FEBRUARI 1938 Beiden verantwoorden zich in het Lagerhuis Premier bepleit toenadering tot Rome en Berlijn Stap in de richting van de Europeesche vrede /OOR het geheel bezette Lager- huis, heeft Eden, Engelands demissionnaire minister van bui- tenlandsche zaken, gistermiddag omstreeks 4 uur de motieven voor zijn aftreden toegelicht. Hij herin nerde het huis eraan, dat er een zekere gedachtenwisseling plaats vindt tusschen de ltaliaansche en de Britsche regeering over het openen van besprekingen tusschen beide landen. „Naar mijn overtuiging", aldus Eden, „is de houding van de ltali aansche regeering tegenover de internationale vraagstukken en tegenover Engeland nog niet zóó, om reeds thans deze besprekingen te rechtvaardigen. De grond is in geen enkel opzicht voorbereid. Ikzelf heb aan dit huis mijn woord gegeven, geen besprekingen met Italië te openen, alvorens deze vijandige propaganda zou ophou den. De wereld moeten geen belof ten voor oogen worden gehouden, doch feiten. Het Spaansche vraag stuk is hierbij een voorbeeld. Het kan niet worden bezien dan met betrekking tot den internationalen toestand in zjjn geheel. Het terugtrekken van de troe pen moet in ernst zijn begonnen, voor de besprekingen te Rome met kans op succes kunnen worden be gonnen. De afgeloopen maanden, weken en dagen, zoo ging Eden voort, heeft men achtereen volgens schendingen van de internationale overeenkomsten gezien en pogingen om politieke beslissingen met'krach* van wa penen te verzekeren. Ten aanzien van het steeds afnemend gevoel van eerbied voor de internationale verplichtingen en in ver band met den huidigen internationalen toestand is het thans voor dit land op het oogenblik zaak, standvastig te blijven. Het is traditie van de diplomatie, be sprekingen voor te bereiden, voor zij for meel worden geopend en zeker is het geen gewoonte besprekingen te openen, omdat een partij zegt dat het moet zijn „nu of nooit' De minister-president en mijn andere collega's, zoo zeide Eden verder, zijn van ander inzicht. Misschien hebben zij gelijk, doch indien dit zoo is, dan zou hun kans op slagen zeker grooter worden, wanneer hun politiek wordt gevoerd door een ande ren minister van buitenlandsche zaken, die overtuigd is, dat de politiek, welke hij moet volgen, de juiste is. Ook is het moge lijk, dat mijn aftreden de onderhandelingen zal vergemakkelijken en indien dit zoo is, dan zal niemand meer verheugd zijn dan ikzelf. Ik zou niet oprecht zijn, aldus Eden, wanneer ik zou beweren, dat dit het eenige verschil van meening is tusschen mij en den minister-president. Dit is niet zoo. Enkele weken geleden, bij een belangrijke beslissing in de buitenlandsche politiek, welke geen betrekking had op Italië, bleek eveneens een fundamenteel verschil van meening. De minister-president is hiervan overtuigd. Het is mij en vermoedelijk ook hem duidelijk geworden, dat een diepgaand meeningsverschil bestaat tusschen ons in de buitenlandsche politiek en ik acht hem hierom hoog. Ik ben derhalve overtuigd, dat het in het belang van het land is, dat zoo spoedig mogelijk de eenheid in het ka binet wordt hersteld. Ik ben steeds meer tot het inzicht geko men, dat men te zeer verlangt, dat wij overeenkomsten sluiten met anderen, dan dat anderen, zoeken overeenkomsten te sluiten met ons. Ik ben verder van oordeel, dat wij geen Voortgang kunnen maken in de bevredi ging van Europa, in het bijzonder ten aan zien van de jongste gebeurtenissen, wan neer wij de overtuiging veld doen winnen in het buitenland, dat we toegeven aan een aanhoudenden druk. Bovendien ben ik van meening, zoo ein digde Eden, dat m het land een krachtige geest is en ik geloof, dat het niet eerlijk is, noch tegenover dit land, noch tegenover de wereld, om dezen geest zich niet te laten Een van de laatste foto's van Anthony Eden, als minister op weg naar Downing- Na Eden nam Lord Cranborne het woord. Hij verklaarde het woord voor woord met ,Eden eens te zijn. De internatio nale zaak is een zaak van vertrouwen. Wanneer de mogendheden de onderling gesloten verdragen niet meer kunnen ver trouwen. dan zijn deze het papier, waarop zij geschreven zijn, niet waard. Cranborne vreesde, dat wanneer de ltaliaansche re geering haar houding niet wijzigde, het aanknoopen van officieele besprekingen door Engeland niet zou worden beschouwd als een bijdrage tot den vrede, doch als het toegeven aan chantage. Chamberlain op het spreekgestoelte Na Lord Cranborne besteeg minister president Neville Chamberlain het spreekgestoelte, luide toegejuicht door zijn aanhangers. Hij* verklaarde, dat het huis met groote aandacht en sympathie de verklaring van Eden had gehoord. Chamberlain zeide van oordeel te zijn dat de oorzaken, welke gedurende maanden den vrede hebben bedreigd en in Europa spanning hebben gewekt, uit dien weg moeten worden geruimd. Goede wil en vastberadenheid zullen, naar zijn meening, in staat zijn wan trouwen, dat geheel ongegrond is, weg te nemen. Om deze reden zijn de medewerkers van den minister-president en hijzelf van meening, dat een gelegenheid moet worden gezocht, om in onderhandeling te treden met Duitschland en Italië om een algemeen schema op te stellen, volgens hetwelk een bevrediging in Europa kan worden bereikt. Na het oog te hebben gevestigd op de vroegere besprekingen zeide Chamberlain, dat men niet zal kunnen ontkennen, dat de laatste maanden de verhouding tusschen Engeland en Italië gespannen is geweest Spr. drong aan op begrip voor de men taliteit van andere landen. Hij had verno men, dat terwijl het den Engelschen toe scheen, dat 4e hindernissen, welke voor de besprekingen waren gerezen, alleen van ltaliaansche zijde kwamen, men m Rome juist van het tegendeel overtuigd was. Het wantrouwen is in dezen tijd in Rome ge groeid en men meende, dat Engeland in het geheel geen besprekingen wenschte en dat het machiavelistisch de Italianem in slaap wenschte te wiegen, terwijl hetzeif zich volledig bewapende, om op zijn tijd wraak te nemen over de verovering van Ethiopië. Dit lijkt ons fantastisch, aange zien het nooit in ons hoofd is opgekomen. In dezen tijd van steeds grooter moeilijk heden deed zich de gelegenheid voor uit den vicieusen cirkel te komen, namelijk op tien Februari bij het bezoek van G r a n d i aan het Foreign Office. De ltaliaansche ambassadeur verzekerde Eden, dat hij op dracht had van zijn regeering, mede te dee- len, dat deze bereid was ieder oogenblik de besprekingen te hervatten. Hij voegde hieraan toe, dat Italië verlangde, de bespre kingen een zoo groot mogelijk terrein te doen beslaan. Natuurlijk moest de erken ning van de verovering van Abessinië be sproken worden, doch Spanje werd niet uitgesloten. In zijn antwoord verklaarde de minister van buitenlandsche zaken, dat Engeland verplicht was, als loyaal lid van den vol kenbond te handelen en hij voegde hier aan toe, dat het hem scheen, dat de hou ding van den bond en vooral van de leden hiervan, welke langs de Middellandsche Zee liggen, zonder twijfel beïnvloed zouden worden door het feit, dat tusschen de Brit sche en ltaliaansche regeering een overeen stemming was bereikt, welke een werke lijke bijdrage was .tot de algemeene pacifi catie van Europa. Dit zou van grooten in vloed' zijn op de openbare meening, niet alleen in Engeland, doch ook in Frankrijk en de overige landen aan de Middelland sche Zee, alsmede, en dit is van groot be lang, in de Vereenigde Staten. Hierin gaf Eden niet alleen uiting aan zijn eigen in zicht, doch ook aan de opvatting van de regeering. Spr. zelf is steeds van meening geweest, dat het formeel erkennen van tenminste den toestand van Abessinië, alleen moreel kan worden gerechtvaardigd, wanneer het een essentieele factor zou zijn voor de paci ficatie van Europa. (In de banken van de Labourparty wordt geroepen: „Foei" en „Dat kan nooit gerechtvaardigd worden Chamberlain vervolgde met ie zeggen, dat de besprekingen, waarover hij het juist had gehad, gunstig waren voor verdere be sprekingen, welke alles zouden omvatten. Een week later berichtte de Britsche ambassadeur te Rome, dat graaf C i a n o hem had medegedeeld, dat Grandi op dracht had gekregen, ernstig aan te drin gen op een spoedig hervatten van de on derhandelingen en denzelfden dag stelde spr. Eden voor, dat het zijn nut kon heb ben, dat hij en Eden een onderhoud zou den hebben met Grandi. Geen sprake van ,JVu of nooit Ten aanzien van de verklaringen van Eden, dat de ltaliaansche regeering heeft gedreigd, de besprekingen nu te beginnen of nooit, verklaarde Chamberlain, dat dit uit niets in de besprekingen tusschen Rome en Londen is gebleken. Het is derhalve niet eerlijk het te doen voorkomen, dat ons zou zijn gevraagd, ons te onderwerpen aan een andere mogendheid, hetgeen niet overeen komstig onze waardigheid zou zijn. Na de besprekingen mot Grandi heb ben Eden en Chamberlain de zaak ver der besproken en de gevolgtrekkingen, welke hieruit getrokken kunnen worden en toen bleek den minister-president voor het eerst, dat de meeningsverschil- len acunt werden. Dat was Vrijdag. Spreker was overtuigd, dat ruw af slaan van 't ltaliaansche verlangen, dat de besprekingen onmiddellijk zouden beginnen, door Italië zou zijn beschouwd als een bevestiging van het bovenge noemde wantrouwen. Het gevolg hier van zou een ramp geweest zijn en zou gevolgd worden door een versterkt anti- Britsch gevoelen in Italië in die mate, dat een oorlog onvermijdelijk had kun nen worden. Spreker is bovendien overtuigd, dat wan neer de besprekingen begonnen zullen zijn, op vele plaatsen de goede invloed hiervan zou kunnen worden gevoeld, vooral in Span je, waar zoo lang het voornaamste punt van moeilijkheden ligt. Eden, zoo ging Chamberlain verder, was niet in staat in te stemmen met het onmid dellijk nemen van een besluit en wenschte te wachten tot werkelijk v r ij w i 1- lig.ers uit Spanje teruggetrok ken zouden zijn als bewijs voor het aannemen van de Britsche formule door de ltaliaansche regeering. Onder deze omstandigheden besloot de minister-president Zaterdag j.L het kabinet bijeen te roepen en deelde hij Grandi mede, dat eerst 's Maandags een antwoord kon worden verwacht. Tevens zeide hij, dat het volgens zijn meening van nut zou zijn, wan neer Grandi van zijn regeering toezeggin gen wist te verkrijgen zooals Eden bedoelde. Toen het kabinet een uiteenzetting had ont vangen van beide standpunten, was 't meer op de hand van den minister-president, dan op de hand van Eden en het was een ern stige schok, toen de collega's van Eden hoorden, dat een beslissing in dezen zin zijn aftreden zou beteekenen. Voortgezette pogin gen om Eden van meening te doen verande ren, bleken vergeefsch. De minister president deelde vervolgens mede dat hij een bezoek heeft ontvangen van Grandi, die hem zeide. van zijn regee ring opdracht te hebben ontvangen, de Brit sche regeering mede te deelen, dat de Ita liaansche regeering de door de Britsche regeering gestelde formule inzake 't terug roepen van de buitenlandsche vrijwilligers uit Spanje aanvaardde. Grandi wees erop, dat dit een bewijs was van den goeden wil van zijn regeering en van het gevoel, waar in zij de besprekingen wenschte te begin nen. Grandi zeide bovendien, dat hij deze mededeeling Zondagochtend had ontvangen, dus vele uren voor het aftreden, van Eden. Vervolgens heb ik Grandi gezegd, zoo ging Chamberlain voort, dat ik zoo ge lukkig was hem, na de vergadering van het kabinet, mede te kunnen deelen, dat we gereed waren de besprekingen te be ginnen en dat dit onmiddellijk aan de ltaliaansche regeering kon worden mede gedeeld Indien evenwel de besprekin gen te Rome gehouden zouden worden, dan zou de Britsche ambassadeur te Rome eerst naar Londen terug moeten keeren, om instructies te halen. Tegelijkertijd deelde de minister-president mede aan Grandi. dat de Britsche regeering een regeling van de Spaansche kwestie als essentieel voor iedere overeenkomst be schouwde en dat de Britsche regeering de toestemming van den Volkenbond voor iedere regeling zou verlangen. Indien de be sprekingen worden gevoerd in een geest van wederkeerig vertrouwen, dan is er goede hoop, dat zij tot een goed einde zullen leiden. Spreker is nooit meer dan nu overtuigd geweest van de juistheid van een besluit, dat het kabinet heeft genomen. De vrede in Europa hangt af van de vier groote mogendheden, Duitschland, Italië, Frankrijk en Engeland. Indien deze vier landen in een vriendschappelijke onderhan deling kunnen worden gebracht tot rege ling van hun geschillen, zal geslachten lang vréde in Europa heerschen. Het antwoord van de Britsche regeering op den wensch van de ltaliaansche regee ring is een groote stap in deze richting De rede van Chamberlain werd luide toe gejuicht. Halifax in het Foreign Office Naar van zeer bevoegde zijde wordt ver nomen, zal Lord Halifax definitief minis ter van buitenlandsche zaken worden. Een officieele aankondiging van deze benoeming zou zeer spoedig te verwachten zijn Een Labourmotie Bij de debatten, welke in aansluiting op Chamberlains rede werden gehouden, gaven de leden van de regeeringspartijen-vrijwel allen hun steun aan Chamberlain, terwijl de oppositie van Labour en liberalen. Eden steunde. De Labourpartij heeft een motie van wan trouwen ingediend, die heden en Woensdag Zij komt, de Lente! Feestelijk ingeluid met een frisschen schat van gloednieuwe, verrassend-gevonden R&D-motieven! R&D-composities die heel Uw huiselijken horizon zullen verruimen met hun harmonisch spel van lijn en kleur - en die U, tusschen Uw herboren wanden, dat heerlijke gevoel van bevrijding geven, van mee-herademen met de ver jongde Natuur! Nu heet het: metéén even practisch zijn en vandaag nog een boodschap naar den behanger om de R&D Staalboeken 1938. Prachtig zijn die nieuwe dessins! Ze zijn weer uitgevoerd in de fijne, degelijke „Fixa-Color"-kleuren, waarvan R&D het geheim bewaart! En toch kost R&D-behang zoo wonderlijk weinig... N.V. BEHANGSELPAPIERFABRIEK VAN RATH DOODEHEEPVER - TOONZALEN IN 19 STEDEN DES LANDS. Bond voor Gereformeerde J eugdorganisatie De 26e algemeene vergadering van den Bond voor Geref. Jeugdorganisatie zal, naar wij vernemen. Woensdag 20 April a.s. te Utrecht worden gehouden onder leiding van den heer Jo.h. C. Francken. van Zeist. In de morgenvergadering komt aan de orde de verkiezing van drie leden van het hoofdbe stuur, wegens periodieke aftreding van mej. A. C. v Oversteeg te Amsterdam en de heeren Prof. Dr. G. Ch. Aalders te Hilver sum en Chr. de Bruin te Middelburg, alsme de verkiezing van leden van de commissie van redactie der verschillende bladen. Voor het Leidersblad is aan de beurt van aftre ding Prof. Aalders en voor het Knapen- en Meisjesblad de heer M. Grashoff te den In de middagvergadering zal als referent optreden Ds. P. N. Kruijswijk, Geref. predi kant te Hilversum, met het onderwerp „Jeugd en cultuur". Dr. P. G. Kunst, Geref. predikant te Amsterdam, zal na afdoening van het agendum, een opwekkende rede houden Chr. Boeren- en Tuindersbond Afdeeling Overijssel Onder voorzitterschap va., uen neer J. Haverkamp, te Kampen, vérgaderde liet dagelijksch bestuur j.l. Zaterdag te Zwolle'. De eerste vergadering van het algemeen bestuur werd bepaald op 9 April, tevens werd de agenda vastgesteld. Van het hoofdbestuur was bericht ingeko men. dat aan een steunregeling voor kleine tuinders hard wordt gewerkt. Na ernstige bespreking werd besloten de regeling voor consumptie-aardappelen aan de orde te stellen op de vergadering van het algemeen bestuur. Bij het hoofdbestuur zai worden aangedrongen op een bejiouden van hes areaal fabrieksaardappelen, tfoodat nieu we gronden een uitpoot-vergunning ontvan gen, boven de bestaande voor oudere gron- De „Winterflora" Ruim 15.000 bezoekers De Alg. Vereen, voor Bloembollencultuur deelt ons mede, dat met voldoening terug gezien wordt op de gister gesloten - bo:- bloemententoonstelling „Winterflora 1933". De tentoonstelling heeft een groot aantal bezoekers getrokken en is een mooie pro paganda geweest voor het gebruik en dr toepassing van de producten der bloem bollenteelt. In de bloembollenstreek heeft men dit hernieuwd contact inet de bloemen liefhebbers zeer op prijs gesteld en er veel voldoening in gevonden, het uitgebreide sortiment nieuwe soorten te demo-'istreeu-ri. Wat het financiPel resultaat betreft, het aantal betalende bezoekers is wel niet zoo groot geweest als in 1931 bij een overeen komende gelegenheid, maar is toch zeker bevredigend. Van het totaal aantal personen dat de tentoonstelling bozoch'. en dat meer dan 15.000 bedraagt, waren er ruim 10.000 be tal enden. zal behandeld worden. Deze motie zegt: „Het Lagerhuis betreurl de omstandigheden, waaronder de vorige minister van Buitenl. Zaken gedwongen was uit zijn functie te treden en heeft geen ver trouwen in de tegenwoordige raadgevers van Z.M. den Koning, ten aanzien van hun leiding van buitenfcmdsche zaken. De verdwenen Utrechtenaar Naar verluidt wordt de Utrechte naar Van A 1 p h e n„ die 31 Januari naar Duitschland is vertrokken en sindsdien door de autoriteiten daar te lande wordt vastgehouden, van spion- nage beschuldigd. De familie spreekt ten stelligste tegen dat dit het doel van de reis zou zijn geweest Groote brand te Utrecht Aantal gezinnen gedupeerd In den vroegen ochtend heeft een groote uitslaande brand een gedeelte van een wo ningcomplex aan den Amsterdamschen Straatweg te Utrecht ernstige schalie toegebracht. Omstreeks vijf uur brak brand uit i/n. een winkel van koek en suikerwerken „Selecta" Het vuur greep sinel om zioh heen. Fel sloegen de vlammen naar boven, zoodat spoedig de winkelverdieping en de beide daar boven gelegen etages geheel waren uitgebrand. De bewoners kaaiden zich aog juist bijtijds in veiligheid stellen. Hot bleef echter niet bij dit perceel be perkt. Het vuur vond gretig voedsel in het mastiek e dak en verbreidde zich over de aangrenizendjè pérceel'en. Dit had tot gevolg, dat aan w eerezij dvn van het perceel, dat totaal uitbrandde, dé bovenverdiepingen van «vier aangrenzende perceelen door het vuur werdien aangetast. De brandweer moest tot krasse maatregelen overgaan om verdere uitbreiding te voor komen. Groote hoeveelheden water werden op ae bovenverdiepingen -neergestort, waar bij de lager gelegen etages ernstig van wa terschade hadden te lijden. Ten slotte ge lukte het de brandweer het vuur tot de vijf door het vuur geteisterde perceelen te be perken. Omstreeks aoht uur was alle gevaar geweken. Het woningcomplex biedt -en troosteloozen aanblik. Verschillende win kels hebben ernstig gelediên van het water. In deze dichtbevolkte buur* trok de brand veel belangstelling Jongetje van de tram Doodelijk ongeluk te 's-Gravenhage Het 7-jarig zoontje van de familie Van 't H., uit de Weesperstraat te s-Graven- hage, was gistermiddag op de Escamplaan met eenige vriendjes aan het spelen juist op het moment, dat een motorwagen van lijn 6 ter plaatse passeerde. Het ventje merk te de tram blijkbaar niet op, liep althans spelenderwijze tegen het voorbalcon, waar door hij tegen' den grond werd gesmakt en onder de baanschuiver terechtkwam. Met zware inwendige keuzingen werd de jongen onder den tramwagen vandaan gehaald en overgebracht naar het ziekenhuis aan den Zuidwal, waar hij in den loop van den avond is overleden. F.M4NCIEN Nog vijf jaar rubberrestrictie Verlenging van de bestaande overeenkomst voorgesteld Het Internationaal Rubber-Comité heeft de regeeringen van d« landen, aangesloten bij de internationale Rub ber-restrictie-overeenkomst, aanbevolen deze weer voor een tijdperk van vijf jaar te verlengen. De huidige overeenkomst werd 7 Mei 1934 geteekend en loopt 31 December 193S af. De thans ingediende voorstellen tot verlenging bevatten enkele wijzigingen in de oorspron kelijke overeenkomst, die wel van beleene- nis zijn. Bij de vaststelling van de basis quota is men er thans van uitgegaan, dat de totaal berekende oppervlakte van Ned -Indië ongeveer gelijk is te achten aan We van Malakka. Dit beteekent een sterke stijgirg van het quotum van Ned.-Indië in de ko mende vijf jaar. De hoeveelheid der vrije uitvoeren van Indo China is verhoogd van 30.000 tot 60.000 ton In tegenstelling met de oude overeen komst wordt thans nieuw planten toe gestaan en wel met 5 pet. voor de periode 1 Januari 1939—31 December 1940. Zooa's men weet werd onder de oude overeenkomst de nieuwe aanplant 5 jaar stopgezet. Te.i- emde een dreigend rubbertekort in de veer tiger jaren te voorkomen, is besloten op oc- scheiden schaal nieuwe aanplant goed te '""ren. Het Comtté behoudt het recht tot maximum van 1 pet. extra nieuw plan ten boven deze 5 pc.t voor genoemde perio de toe te staan. Voor de periode 1 Jan. 1941 tot 1943 heeft het Comité zich het recht voorbehouden het percentage voor den nieuwplant later vast te stellen. Onder.de nieuwe overeenkomst zal her- planten ongelimiteerd zijn toegestaan, maar hot Comité zal het recht hebbe-n de pos.'ie t? herzien en herplanten te beperken na 31 December 1940, wanneer zulks wensche- ■lijk wordt geacht. financieele kaleidoscoop De Morkicht Effectenbeurs opende gisteren prijshoudend, waarna een vaste stemming de overhand kreeg. Herhaal- aelijk moesten winstnemingen worden ver- werkt. Niettemin konden de koersen in het verdere beursverloop voortdurend oploopen. De beurs sloot op de hoogste koersen van den dag met winsten tot 3 punten. De poli tieke gebeurtenissen in Europa bleven zon der invloed. Vooral Staalwaarden, Chemische fondsen en automobielwaarden waren vast gestemd. Spoorwegwaarden waren verwaar loosd. De omzet bedroeg 760.000 aandeelen. De New-Yorksche effectenbeurs als- meae alle Amerikaansche goederenmarkten blijven vandaag gesloten in verband met de viering van W ashingtons Birthday. Volgens het American Iron Steel Institute bedroeg de bedrijvigheid in de Amerikaansche ijzer- staal- inaustrie in de afgeloopefi week 30.4 pet. van de capaciteit tegen 31 pet de vorige week. y De berichten uit de Amerikaan sche kunstzijde-industrie worden gunsti ger. De orders nemen toe en ook de afzet beweegt zich thans in stijgende richting Men hoopt dat binnenkort alle bedrijven weer op volle capaciteit zullen werken. De Du Pont de Nemours keert een kwartaalsdividend van 0.50 ver ge woon aandeel uit. In het eerste kwartaal van 1937 werd een dividend van 0.75 uitge keerd. Het totaal-dividend voor 1937 bedroea 6.25.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1938 | | pagina 8