TtEEN-'-KfttïA
ig tot; omm.
Het mond- en klauwzeervraagstuk
PHILIPS' LAMPEN BESPAREN MEER OP UW
STROOMREKENING DAN HUN AANSCHAFFINGSPRIIS BEDRAAG1
DINSDAG 15 FEBRUARI 1938
TWEEDE BL'AD PAG. 5
Land- en Tuinbouw ROFFELRIJMEh
DE STAND VAN HET
ONDERZOEK
De Maatschappij voor diergenees
kunde heeft te Utrecht een buitenge
wone bijeenkomst belegd, gewijd aan
het mond- en klauwzeer-vraagstuk.
Op deze bijeenkomst hield dr. H. S.
Free kei, directeur van het Staats-
Veearteehij kundig onderzoèkingsinsti-
tuut een voordracht over de tot nu
1ü9 verlichte onderzoekingen in ver
band met het mpnd- en klauwzeer en
over de daarbij bereikte voórloopige
resultaten.
Het verschil tusschen laboratoriumproef
.ven en proeven in de practijk is voor den
experimentator groot.
Bij laboratorium-experimenten kan men
zoolang als men dit wenscht en noodig
acht de interpretatie der gegevens «n de
uiteindelijke conclusies voor zich houden.
Bij proeven in de praktijk is dit minder-ge
makkelijk, omdat daarbij te veel personen
betrokken zijn, waaronder wel schrijflusti-
gen voorkomen, die er niet tegen opzien'
reeds Yóór de experimentator zelf zijn con
clusies getrokken heeft, deze te trekken en
de uitkomsten eenerzijds te hoog, anderzijds
.te laag aanslaan
Er volgde em beschrijving van de me
thode volgens welke het mond- en klauwzeer
.virus gekweekt wordt.
Men is thans in het staal6-veeartsenijkun-
dig onderzoekingsinstituut zoover gevorderd,
dat men groote kwantiteiten virus kan kwee
ken, ruim voldojrcle, voor een enting met
de smetstof als zoodanig om daarmede de
Nederlandsche veestapel te enten.
Het mond- en klauwzeer virus vertoont tot-
heden 3 hoofdtypen, welke door den Fran-
schen onderzoeker Vallée type o en a ge
noemd werden, later voegde een Duitsche
mond- en klauwzeerspecialist er nog een
.type c aan toe
Het smetstof-type a werd reeds gedurende
SV2 jaar in ononderbroken passages door
dr. Frenkel gekweekt. Het type c, welke de
oorzaak is van de thans heerschende pi-
zoütie, werd sedert het begin dezer epizoötie
gekweekt.
Met deze cultuursmetstof heeft spr. met
zijn medewerker, de heer van Waveren,
proeven in de praktijk genomen en wel
studie gemaakt in de eerste plaats van de
,z.g. simultaan-enting, waarbij gelijktijdig
z.g. reconvalescentenserum onderhuids en
cultuursmetstof in het tongslijmvlies wer-
schreven hygiënische maatregel, welke hier-
gepaard met een door dr. Frenkel voorge
schreven hyginisohe maatregel, welke hier
in bestond, dat toet melkend personeel tel
kens vóór het melken van een Koe de han
den in een oplossing van een Yz procent na
tronloog moest wasschen. Deze maatregel
had uiterst gunstige gevolgen aangezien
bleeks dat hierdoor in den regel het optre
den van beipelblaren en de daarbü aanslui
tende mastitiden (uierontstekingen) groo-
tendeels konden worden voorkomen.
Een zeer belangrijke hygiënische
maatregel
Dr. J. H. Picard, inspecteur van de vee-
artsenijkundige dienst, die dr. Frenkel
met verschillende veehouderijbedrijven
in zijn ambtsgebied in verbinding
bracht, voegde aan deze hygiënische
maatregel nog een zeer belangrijke toe,
nl. het vooraf in sterielen
staat brengen van de klauw-
randen en tusschen klauw-
epl eet door middel van her
haalde dagelijkse he pensee
lingen met 10 procent j odiuna-
tin c t u u r.
Het is spr. gebleken dat deze maatre-
gieil van zeer groote beteekenis was.
Met de toepassing op strenge wijze van
beide hygiënische hoofdmaatregelen konden
echter steeds complicaties worden voorko-
me en is aldois een groot aantal dieren ge
ïmmuniseerd.
Opmerkelijk was, dat de geënte runderen
hoewel ze ziek werden, slechts gedurende
enkele dagen minder melk gaven; de eetlust
was meestal de 5e en 6e dag na de enting
gering, maar keerde spoedig daarna weer
geheel terug.
Uit deze experimenten is ten duidelijkste
gebleken, dat door een gecombineerde toe
passing van Immuun se rum en cultuur-virus
een immunisatie der runderen tegen mond
en klauwzeer is te bereiken en dat men
door toepassing van bovengenoemde hy
giënische maatregelen secundaire infecties
kan uitschakelen, welke in hoofdzaak de
groote schade bij de dieren teweeg brengen.
Voor toepassing op groote schaal, als be-
strijdingsmethode, kan echter aan deze z.g.
simultaanenting geen beteekenis worden
toegekend wegens de groote hoeveelheden
serum die ervoor zouden noodig zijn.
In verband hiermede besloot spr. een ex
periment ie verrichten waarbij geen serum,
doch slechts virus werd toegepast. Door
strenge inachtneming van de hygiënische
maatregelen, zou getracht worden een im
munisatie der runderen te bewerkstelligen
met de intralinguale virusenting zonder
meer. Spr. verdunde tot dit doel zijn cul
tuurvirus tot de uiterste grens, welke door
middel van entingen op caviae kon worden
'asfgesteld.
Ook bij deze proeven waren de resultaten
gunstig en verliepen
tot volle tevredenheid
van de bedrijfshouders. Niettemin worden
ook hier de geënte dieren ziek en kan wor
den opgemerkt, dat de jonge runderen het
sterkst op de enting reageeren.
De experimenten met virus (zonder se
rum) omvatten ca 220 runderen en dienen
nog te worden vóortgezet. Men kan echter
wel verwachten, dat op deze wijze een
rsteem voor immunisatie is op te bouwen.
Er kleven voorloopig echter enkele bezwa-
n aan beide methoden, waarvoor men niet
blind mag zijn. Met betrekking tot de si
multaan-enting is reeds het groove kwan
tum serum, dat er voor noodig is. naar vo
ren gebracht. Voor beide methoden geldt,
dat de dieren soms vrij ernstig, gedurende
enkele dagen, ziek zijn. Ook al tracht men
door vergaande verdunning de aanval van
de smetstof zoo zwak mogelijk te doen ziin.
De juiste toepassing van de hygiënische
maatregelen vordert, met name wat de
klauwprophylaxis en klauwbehandeling be
treft, veel ingespannen arbeid, terwijl ook
de verpleging in het algemeen der dieren
veel meer zorg vereischt. Ook zullen er ze
kere eischcn van hygiëne aan de stallen
moeten worden gesteld. Lang niet od alle
stallen zal men zonder gevaar voor compli
caties deze entingen in toepassing kunnen
brengen.
Er ziin echter ook nog commercieele be
zwaren. welke sneciaal betrekking hebben
op de export van vee, die, indien mogelijk,
tot een bevredigende oplossing zouden moe
ten wordmn gebracht.
Hebben deze experimenten naar dr.
Frenkel's overtuiging ons reeds veel ge
leerd en ons inderdaad nader gebracht
tot de oplossing van dit zoo hoogst moei
lijk vraagstuk, zijn streven blijft erop
gericht een immunisatie-methode te
vinden, waarbij de dieren zeer weinig
of niet ziek worden, hetgeen hij met
behulp van gekweekt mond- en klauw-
zeervirus hoopt te bereiken.
Voorts deed dr Frenkel mededeeling van
de toepassing van z.g. reconvalescentense
rum, gewonnen bij herstellende runderen.
Voor het eerst is in Nederland dit serum
bedrijfsmatig gewonnen en op groove schaal
in toepassing gebracht. Hiertoe was door het
staatsveeartsenijkundig onderzoekingsinsti
tuut een dienst georganiseerd, die belast
was met het tappen vandit bloed. De re
sultaten welke met het hieruit bereide se
rum verkregen ziin. konden volgens de in
gekomen rapportefi als regel zeer gunstig
genoemd worden speciaal waar het jongvee
betrof.
Tot slot werd een film vertoond, welke
van de gevolgde viruskweekmèthode een
duidelijk beeld gaf
Een hierop gevolgde zeer geanimeerde dis
cussie besloot deze hoogst interessante en
belangrijke bijeenkomst'.
BINNENLAND
Het eeuwfeest der
Nederlandsche Spoorwegen
Cultnreele film van „Visie"
In opdracht van de „Nederlandsche
Vereeniging voor Cultureele Films" is
naar wij vernemen de Neder-
landsohe Filmassociatie „Visie", onder
leiding van Max de Haas, begonnen
met de voorbereidingen van een cultu-
reel-documentair filmwerk van het
Spoorwegwezen.
Deze film, welke in verband met het
a.s. honderdjarig bestaan der spoorwe
gen in Nederland wordt vervaardigd,
zal een beeld geven van de techni
sche-, sociale- en cultureele beteekenis
voor ons volk van de spoorwegen in
Nederland.
Naar wij verder vernemen, zal de inlei
ding een historisch juiste weergave bevat
ten van het rijden van den eersten Neder-
landsohen trein in 1839. Tot dit doei zal
een speciale locomotief met wagens worden
vervaardigd, zooals deze op den gedenk-
waardigen datum 20 September 1839 van
Amsterdam naar Haarlem reed. Eveneens
zal in verband hiermede een speciaal baan
vak met het „antieke" breedspoor worden
aangelegd.
Het scenario der film is geschreven door
Max de Haas, die tevens voor regie en pro
ductieleiding verantwoordelijk is.
De „Nieuw Amsterdam"Neerlands grootste schip, ligt thans in het droogdok van
Wilton-Fïjenoord te Schiedam, waar het roer en de schroeven worden aangebracht
STORM
Als je wilt bluffen, menschenkind,
En je verbeeldt dat je wat bent,
Ga dan eens aan de zeekant staan
Wanneer de storm de kust berènt,
De golven opzweept tot een heir,
Een horde niet te temmen kracht,
Die alle menschelijke werk
In woeste razernij veracht.
Ja, strek gerust je sterke vuist
Ten hemel, tot een knots gebald,
Maar houd je met de dndre vast
Opdat je niet ter aarde valt!
Verhef je machtig stemgeluid,
Schreeuw uit je klacht, je felle spot,
Maar laat geen mensch het hooren, want
Men mocht je houden voor een zot!
Als je wilt bluffen, menschenkind,
En je verbeeldt dat je wat bent,
Wel, méét je met één ademtocht
Van God, Wiens almacht je ontkent,
Wiens leiding je zoo diep mishaagt,
Wiens rechte weg je niet verkiest,
Maar als je móéd hebt, mannenmoed,
Erken dan ook ais je verliest!
Erken dat niets Zijn sterke hand,
Zijn sterke stem kan wederstaan.
Ja, breek je botte trots en zwijg,
En buig het hoofd, en bid Hem aan.
(Nadruk verboden) LEO LENS
BEGRAFENIS H. V. d. TEMPEL
Administrateur van de
Rudolphstichting
Ontroerende plechtigheid
Onder groote belangstelling werd op het
kleine, rustige kerkhof van de Rudolph
stichting ie Achterveld (U.), gelegen te
midden der vruchtbare akkers, ter aarde
besteld het stoffelijk overschot van den heer
H. v. d. Tempel, in leven administrateur
dezer stichting. Vooraf werd er een rouw-
dienst gehou-den in de Gerei Kerk, waarin
voorging Ds. N. 't Hart, Geref. pred. van
De Glind. Het kerkgebouw was tjokvol. On
der plechtige stilte beklom Ds. 't Hart den
kansel en liet zingen Ps. 42 1. Naar aan
leiding van Job 19 25, 26, 27: „Want ik
weet mijn Verlosser lèeift" enz. werd gewe
zen op le de verzekerdheid van het geloof
van den overledene, 2e de heerlijke vrucht
er van en 3e het geheim der liefde. Ten
slotte wordt een van zi,.i lievelingsgezangen
voorgelezen, waarin het heimwee naar het
leven met God wordt vertolkt.
Hierna sprak Dr. A. A. L. R u t g e rs, voor.
zitter van het bestuur der Rudolphstichting.
De geachte spreker wees op het jonge leven,
dat hier weggenomen werd. Het bestuur
meende in dezen jongen man iemand gevon
den te hebben, die als uitstekend financier
en administrateur de Stichitng een lange
reeks van jaren zou kunnen dienen. Hij was
de rechte man op de Teohte plaats. Zijn ge
loof in zijn Goddelijke roeping was voorbeel
dig. Hij was één Schriftuurlijk' Christen.
Vervolgens sprak de heer M. G r a s d ij k
namens de vereen. „Het Centrum". Spr.
sprak met groote waardeering van den over
omgang.
Daarna sprak de heer D. Boers ma, na
mens de vereen, v^n pleegouders „Dient
elkander".
De heer G. H o ge weg voerde het woord
namens de Reciteervereen. „O.K.K.", waar
van de overleden voorz. was. Ten slotte
6prak de directeur der Stichting, de heer B.
Geleynse. Deze wees op de prettige sa
menwerking met den overledene, die hem
als raadsman en vriend trouw ter zijde
stond. Met groote ontroering sprak de di
recteur van het ziekbed, dat een verhooring
was van de bede van den overledene om te
mogen getuigen tot aan het einde van zijn
leven. Spr. eindigde met het leizen van Gez.
25 der Geref. Kerken, waarna de aanwezi
gen zongen Ps 72 11 en de stoet zich op weg
begaf naar het kerkhof. Hier werden dooi
den predikant gelezen de 12 Geloofsartike
len, waarna de vader van den overledene
enkele woorden van dank richtte tot allen
die blijk hadden gegeven van hun belang
stelling en hun medeleven. Na een kort
dankgebed verliet de schare den dooden-
akker.
Kazernebouw te Soesterberg
Soest handhaaft raadsbesluit
In de gistermiddag gehouden raadsverga
dering der gemeente Soest is met twaalf
stemmen voor en twee tegen besloten, het
op 3 Februari j.l. genomen raadsbesluit tot
aankoop van vijf ha grond voor rond
f 50.000 om deze grond gratis af te staan
aan het rijk voor kazernebouw voor h«-t w
pen der genie, te handhaven.
Zooals bekend hadden Ged. Staten der
provincie Utrecht op de verschillende na-
deelen van het raadsbesluit van 3 Februari
gewezen en den raad in overweging gege
ven, dit besluit te herzien, omdat de voor-
deelen daarvan de nadeelen niet zouden
overtreffen.
Fokkers naar Soesterberg
Gister heeft de nieuwe, tweemotorigc
luchtkruiser voor de Nederlandsche lucht
macht, de Fokker T 5, zijn eerste be
zoek gebracht aan zijn toekomstige bestem
ming Soesterberg. Het doel van dit
bezoek gold voornamelijk de hestudeering
van de schutkleuren, welke het vliegtuig
zoo veel mogelijk aan het oog van den
vijand moeten onttrekken, wanneer het op
een open terrein staat. De T 5 is nl. het
eerste Nederlandsche vliegtuig, dat met
deze kleuren is beschilderd.
Het toestel werd van Schiphol overge
vlogen door den fabrieksvlieger van Fok
ker, den heer L e e g s t r a, die vergezeld
was van den heer J. E. v. Tijen, onder
directeur der N.V. Nederlandsche Vliegtui-
genfabriek Fokker.
Tegelijk met de T 5 landde ook het nieu
we lesvliegtuig van Fokker, d-c S 9, om zich
aan de luchtvaartafdeeling Soesterberg
voor te stellen. De S 9 werd bestuurd door
ir. Stok. Evenals voor de T 5 bestond ook
voor dit vliegtuig groote belangstelling.
Beurt om beurt werden talrijke vluchten
gemaakt en allen waren het er Qver eens,
dat dit nieuwe lesvliegtuie de eigenschap
pen bezit, welke aan een dergelijk type
moeten worden gesteld.
In den namiddag keerden beide vliegtui
gen naar Schiphol terug.
De geboorte van Prinses Beatrix
De vlag in top!
Bij de N.V. Handelsdrukkerij H o 1 d e r t
en Co. te Amsterdam verscheen een her
inneringsalbum, uitgegeven bij de geboorte
van Prinses Beatrix.
Deze album is van hetzelfde formaat als
die werd uitgegeven bij het huwelijk van
enze Prinses.
Na een geïllustreerd artikel „Van Wil
lem den Rijke tot heden" en dc stamboom
van de Huizen Oranje, Nassau en Lippe
(12491938) volgt een rijke verzameling
foto's, betrekking hebbende op het eerste
huwelijksjaar van ons Prinselijk Paar.
Ook de bekende serie eerste foto's van
Prinses Beatrix is nog in dit album op
genomen.
De uitvoering is keurig; de groote fotos
komen op 't mooie, heldere papier uit
stekend uit
Dit album is een mooie blijvende her
innering aan het hoogtepunt in ons natio
nale leven, dat we zoo pas hebben door
leefd.
Oranjenummer „Historia"
„Historia" is wel een van de mooiste
tijdschiften die we kennen. In de drie jaar,
dat dit maandschrift voor Geschiedenis en
Kunstgeschiedenis bestaat, is genoegzaam
gebleken, dat hij medewerkers en uitgeef
ster het vaste voornemen bestaat uitsluitend
superieur werk te geven. En gelukkig was
de belangstelling voor deze cultureele uit
gave zoodanig dat de uitgeefster gedurig
weer pogingen in 't werk kon stellen dit
maandschrift naar inhoud en vorm op nog
hooger plan te brengen.
Natuurlijk verscheen ook „Historia" in
verband met de blijde gebeurtenis met eer
extra verzorgd nummer. Van de artikelen
noemen wij: Prinsen en Prinsessen uit het
Huis van Oranje, te 's-Gravenhage geboren,
door II. Ch. G. J. van der Mandere; Blijde
dagen te Brussel in Februari 1817, door
Joh. Ruys; Hoe blijde gebeurtenissen vroe
ger werden aangekondigd en bekend ge-
maaikt, door A. Hallema; De hetrekkingen
van het Huis NassauWeilburg tot het
Huis NassauDillenburgOranje, door J
Steur; Het karakter en de persoon van
Prins Willem V, door Mr. S. M. van
Haersma Buma.
Wij bevelen kennismaking met dit mooie
maandschrift hartelijk aan. 't Verschijnt bij
Uitgevers-Mij. Broekhof!' N.V., v.h. Kemink
en Zoon, Domplein 2, Utrecht.
GAZELLE VERKEERSBOEKJE
In aansluiting op het vorige week in ons
blad opgenomen artikel over het Gazelle Ver-
keersboekje deelen we onzen lezers nog mede
dat dit alleraardigste boekje gratis verkrijg
baar is bij den agent G. P. van 't Hoff, Aert
van Nesstraat 21 alhier.
Hou Maet-brochure
Onder den suggestieven titel „Hou Maet
toomt resultaat" heeft het bekende reclame
adviesbureau „Hou Maet" te Ams'erdam, een
forsche brochure uitgegeven, Wc.arm een aan
tal door dit bureau ontworpen folders en
reclame-campagne's zijn saamgebonden, als
mede een reeks lezens- en behartigingswaar-
dige artikelen over reclame in het algemeen
De manier van uitgave van deze brochure,
de druk, de opmaak van de pagina's, de af
wisseling in lettertype, papier- en inktkleur
imponeeren al bij eersten oogopslag. Het doel
van „Hou Maet" om eigen bedrijf te presen
teeren als één, dat in de moderne reclame-
middelen door middel van den druk volko
men thuis is, wordt daarmee al met één slag
bereikt. En wie even bladert in de brochure
en van bladeren komt tot aandachtig bezien
en geïnteresseerd lezen, vindt dien eersten
indruk volledig bevestigd. Het slagwoord
waarmee de firma zich tooit kan hiervoor als
symbool beschouwd worden: maat houden,
gerekend als het weten te vinden van de
juiste maat: niet te veel en niet te weinig.
Bijzonder helder instructief zijn de artike
len, over reclame, die tusschen de beproefde
reclamevoorbeelden door zijn gedrukt. Daarin
wordt gewezen op het voortreffelijke van „de
idee", de intuïtie bij het adviseeren voor
reclame boven het uitsluitend „verstand
hebben van reclame", op de beteekenis van
de originaliteit tegenover het navolgen van
firma Zus of Zoo, op de noodzakelijkheid van
den breeden kijk op het volle menschenleven
als men een reclame-campagne wil concipi-
eeren, op de reclame-psychologie tegenover
de veronachtzaming daarvan, op den eisch
die aan de teksten gesteld wordt, afgezien
van lengte of kortheid enz. enz.
"We hebben van deze aardige, leerzame bro
chure met veel genoegen kennis genomen en
kunnen er lezing en beschouwing van aanbe-
STAKING OP MEUBELFABRIEK
Gister is een arbeidsconflict uitgebroken
bij de firma H. J. Tvsseling, meubelfabriek
te N ij k e r k. De arbeiders wenschen een
betere loon- en vacantieregeling. De pogin
gen van den rijksbemiddelaar, om .partijen
tot elkaar te brengen, hebben nog geen re
sultaat gehad. De stak'ng omvat negentig
Officieele Berichten
der Koningin in de provincie Noordbrabant t
het bijeenroepen van de Staten dier provincie
buitengewone zitting op Vrijdag 25 Febr. 19:
BURGEMEESTERSBENOEMING
Benoemd ls tot burgemeester der gemeen
Weeneldlnge A. C. 1
BENOEMINGEN
Benoemd is tot electro-technisch ingenieur t
's Rijks kustverllchtlng in vasten dienst de het
Ir M. H. W. Moorrees.
LEGER EN VLOOT
eervol ontslag verleend uit den j
Eervol ontslag uit den militairen dienst ter
zake van langdurlgen dienst Is verleend aan ka
pitein T. J. Lagerwerf, van het reg. Jagers.
De kapitein ter zee C. E. L. Helfrich is belast
met de betrekking van directeur der Hoogere
Marine Krijgsschool te Den Haag en luitenant
ter zee der le kl. F. S. W. de Ronde Ls eervol
ontheven van de waarneming dezer betrekking.
De beruchte onbewaakte overweg bij Nootdorp is eindelijk voor goed afgesloten.
De omwonenden moeten nu wel een heel eind omrijden, maar ongelukken kunnen
hier tenminste niet ipeer gebeuren
