siroop
pXBIL
Uit de Christelijke Jeugdbeweging
Opening Hugenooten-Museum
te Berlijn
MAANDAG 24 JANUARI 1938
KERK EN ZENDING
GEREF. KERKEN
Beroepen: Te 's-Gravenzande, W. C.
v. d. Brink te Lunteren.
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Dronrijp, K. Wybenga te
Winsum (Fr.).
Aangenomen: Naar Gasselte (toez.)
cand. J. de Bruijn te Gouderak.
CHR. GEREF. KERK
Tweetal: Te Groningen, M. W. Nieu-
wenhuijze te Franeker en J. Tamminga te
Harderwijk.
Bedankt: Voor Doesburg, H. Velema te
's-Gravenzande. Voor Klundert, P. Zwier
te Schiedam.
OUD-GEREF. GEM.
Bedankt: Voor Puttershoek, (Vrije
Geref. Gem.), M. Overduin te Dordrecht.
HULPPREDIKER
De kerl eraad der Geref. Kerk te Leeuwar
den heeft besloten een hulpprediker aan te
s'ellen. D» gemeente, thans ruim 6600 zielen
tellende, heeft vier predikanten, zoodat bij
deze uitgebreidheid der gemeente de aanstel
ling van een hulpprediker zeer wenschelijk
geacht werd.
Prof. Dr. C. VAN GELDEREN
Prof. Dr. C. van Gelderen, hoogleeraar
aan de Vrije Universiteit, die gisteravond
preeken in de Bergsingelkerk te Rott
dam, is ten huize van Ds. Buffinga, waar hij
logeerde, door het
openen van een
verkeerde deur,
van een kelder-
trapje gevallen.
Hoewel hij slechts
een wondje
het hoofd opliep,
achtte hij het
toch beter, niet
jp te treden,
dat Dr. A. Kuyper
Jr. in zijn plaats
gepreekt heeft.
Naar wij v
namen, moet Prof. van Gelderen, hoewel de
gevolgen van het ongeval zich in het geheel
niet ongunstig laten aanzien, een paar dagen
rust houden alvorens naar zijn huis te Am
sterdam te vertrekken.
Ds. W. F. VAN DER KODDE
As. Woensdag viert Ds. W. F. v. d. K 0 d-
de, em.-predikant der Chr. Geref. Kerk, zijn
75sten verjaardag.
Ds. v. d. Kodde werd 26 Jan. 1863 te Ha-
zerswoude geboren en in 1898 candidaat,
22 Sept. van dat jaar te Doesburg in
ambt te worden bevestigd. Vandaar vertrok
hij in 1900 naar Rotterdam, welke stand
plaats hij reeds na 1 jaar met 's-Gravendeel
verwisselde. In 1905 vertrok hij vandaar
naar Kornhorn (Gron.) welke gemeente hij
d:ende tot 1911 toen een beroep naar Har-
lingen werd aangenomen. In 1914 vertrok de
75-jarige naar Steenwijk, om in 1916
Nieuwendam zijn intrede te doen. In 1919
werd Ds. v. d. Kodde predikant op Urk,
waar hem 1 Mei 1923 eervol emeritaat ver
leend werd. In 1927 ging hij opnieuw in ac
tieven dienst en werd predikant op het
eiland Rozenburg, waar hij de gemeente ge
diend heeft tot hem in 1931 opnieuw emeri
taat verleend werd. Ds. v. d. Kodde vestigde
zich toen metterwoon te Dedft.
Herdenkingspredikatie
Ds. Ph. J. Vreugdenhil
Zendagavond werd in de Ned. Herv. Kerk
te Gorinchem door Ds. Ph. J. Vreug
denhil, pieóikant der Ned. Herv. Gem.
aldaar, ter gelegenheid van zijn zilveren
amDtsbediening een herdenkingspredikatie
ungesproken.
Onder de vele aanwezigen waren o.a. de-
pulaten van de Ned. Herv. Gemeenten van
Ottoland de eerste gemeente van den ju
bilaris en van de Ned. Herv. Gem. te
Spijk, waarvan Ds. V. consulent is, burge
meester G. Kootstra en den heer M D. van
Kekem, gemeente-secretaris
Gezongen wordt Psalm 103 vs. 1 en 2. Na
het uitspreken van den zegen, wordt 1 Tim.
1 vs. 1 tot 17 gelezen en na het gebed
spreekt Ds. Vreugdenhil een inleidend woond
waarin hij opmerkt, dat dit gedenken een
danken is van Hem, Die tot den arbeid heeft
bekwaamd, Die spr. deed geboren worden
uit ouders, die God vreesden, Die reeds jong
in hem de begeerte wekte het Woord Gods
uit te dragen, Die deze begeerte vervulde en
Die den weg tot het ambt ontsloot. Ander
zijds wordt het danken een gedenken, een
gedenken aan den arbeid in de gemeenten,
waarbij niet gesproken wordt over den per
soon, doch over den arbeid, waartoe spr. als
woord van overdenking neemt Jeremia 17
vers 16: „Ik heb toch niet aangedrongen,
meer dan een herder achter U betaamde, ook
heb ik den doodelijken dag niet begeerd, Gij
weet het; wat uit mijn lippen is gegaan, is
voor Uw aangezicht geweest".
In zijn predikatie staat Ds. Vreugdenhil
stil bij den arbeid in den dienst des Woords,
en wel bij de verantwoordelijkheid van dien
arbeid. Nadat Ps. 145 vs. 1 en 2 gezongen is,
wordt geschetst de zware taak van Jeremia,
wiens woord een gebed is, dat spr. over
neemt, waarbij op de geringheid, de verhe
venheid en de gebondenheid van het ambt
de nadruk wordt gelegd. In de bediening
des Woords is het een volgen van Jezus
Christus, den goeden Herder, een gezant zijn
van Godswege en een brengen van het
Woord, dat God geeft.
In zijn tweede gedachte wijst spr. er op,
dat hij in zijn prediking het oordeel moest
aankondigen, zonder welk geen sprake kan
zijn van genade en verlossing.
Na het zingen van Ps. 89 vs. 1 zet spr. uit
een, dat zijn prediking voor hem zelf en voor
de gemeente een verantwoordelijkheid mee
bracht, daarin tevens belichtend, dat niet
anders dan Jezus Christus en Dien gekrui
sigd is verkondigd.
Hierna richt spr. woorden van dank voor
belangstelling, medeleven, steun en waar
deering tot het hcofd der burgerlijke ge
meente, tot de ouderlingen D. J. Hakkert Sr.
en J. v. d. Schild Sr., tot deputaties en tot
de gemeente, d e -or. de vorige week een
dag van vreugde heeft bereid.
Na zijn gebed dankt Ds. Vreugdenhil voor
de tastbare bewijzen van waardeering en de
commissie, die den huldigingsavond organi
seerde.
Nadat Ps. 90 vs. 9 is gezongen en de zegen
ls uitgesproken, zingt de gemeente haar her
der en leeraar Ps. 134 vs. 3 toe, op wiens
verzoek tenslotte Ps. 72 vs. 11 wordt aange
heven.
Ds. J. J. C. KARRES
Naar wij vernemen heeft Ds. J. J. C.
Kar res, Ned. H* prtoikant te Apel
doorn, die verVden weik op zijn motorfiets
me', een vrachtauto in botsing kwam, daar
van ge ennadeelige gevolgen ondervonden.
Hij heeft zijn ambtsbezigheden niet behoe
ven te onderbreken en kon den volgenden
dag reeds zijn werkzaamheden hervatten.
Het motorrijwiel was slechts weinig bescha
digd.
Dr. J. H. GUNNING 80 JAAR
Dr. J. H. Gunning J.Hzn., heeft gister
zijn tachtigsien verjaardag met zijn echtge-
noote doorgebracht bij zijn eenigen zoon en
naamgenoot den heer J. H. Gunning, wo
nende Leidschestraatweg 2 te Oegst-
geest.
Ingevolge zijn wensch uitgesproken in
„Pniël", is de dag zoo kalm mogelijk verloo-
pen. Er is nog wel veel aanloop geweest in
den loop van den dag, maar deze was hoofd
zakelijk van de naaste familieleden en
vrienden.
Wel is er reeds Za'erdag en ook vandaag
een zeer groot aantal brieven en telegram
men binnengestroomd, terwijl ook talrijke
bloemstukken en geschenken getuigenis af
legden van veler dankbaarheid en vereering.
Onder de telegrammen bevond zich er een
van den Minister-President Dr. H. C o 1 ij n,
die daarin dankbaar gewaagde van den
grooten geestelijken zegen, die de tachtig
jarige voor een groot deel van ons volk
heeft verspreid en nog dagelijks verspreidt.
Ds. Jansen Schoonhoven, de Ned.
Herv. pastor loei heeft in den morgendienst
in de Pauluskerk het werk van den Pniël-
redacteur herdacht en voor hem en de zijnen
gebeden.
Ondanks den drukken en emotioneelen
dag was Dr. Gunning vanmorgen weer
vroeg present. Er lagen nog enkele brieven
ter verzending gereed en er wachtte een uit
gebreide correspondentie, zoowel te Oegst-
geest als in Amsterdam, waar de post zich
ongetwijfeld eveneens tot een groote berg
heeft opgehoopt.
VIJFTIG-JARIGE KERK
Woensdagavond, 2 Februari hoopt de Geref
Kerk van Giessen-Oud- en Nieuw-
k e r k in een samenkomst te herdenken, hoe
zij een halve eeuw geleden tot reformatie
kwam. Ds. J. H. Mulder, de plaatselijke
predikait, hoopt dan de herdcnkire,re<ie te
houden.
GIFTEN EN LEGATEN
In verband met de aldaar gehouden zen
dingstentoonstelling ontving Ds. Th. Hoen,
Ned. Herv. predikant te B u s s u m, van een
bezoeker een gift van 1000,voor de ver
schillende zendingscorporaties.
Voor het tekort der kerk ontving Ds. D.
Sikkel, Geref. predikant te Amsterdam,
een gift van 1017,van een lidmate der
gemeente.
De Ned. Herv. Kerk te Woudrichem
heeft van wijlen de gezusters Kakebeen,
vroeger gewoond hebbende in deze gemeen
te, een legaat ontvangen ten bedrage van
1000.
Sedert meer dan 30 Jaar wordt
Siroop Famel door doktoren
gewaardeerd als een betrouw
baar geneesmiddel ter
bestrijding van
HARDNEKKIGE HOEST,
BRONCHITIS
KLEINS FLACON 1.1S GROOTS FLACON ƒ1.90
Zr. B. BARGER f
In den ouderdom van 52 jaar is Zaterdag
j.L in het Binnengasthuis te Amsterc
overleden mej. Betsy Barger, adjunct-direc
trice van het Binnengasthuis, welke functie
zy sinds 1931 uitoefende. Sinds haar jeugd
en haar studie voor verpleegster heeft zij
heel haar loopbaan in dienst van de zieken
zorg gesteld. Zoo was zij langen tijd ver
pleegster in het St. Elisabethgasthuis te
Haarlem, daarna directrice van het Prot.
Ziekenhuis te Brussel, en vervolgens waar
nemend adjunct-directrice van het Acade
misch Ziekenhuis te Utrecht, voor dat zij
haar gewaardeerd werk te Amsterdam voort
zette.
Geheel onverwacht is het einde van haar
welbesteed leven gekomen.
De begrafenis zal a.s. Woensdag om half
twee op de Oosterbegraafplaats geschieden.
KORTE BERICHTEN
De kerkeraad van de Geref. Kerk van
Haarlemmermee r-S 1 o t e r w e g, heeft
besloten den naam van deze kerk te veran
deren in ,.de Gereformeerde Kerk te Bad
hoevedorp".
ONDERWIJS
EN OPVOEDING
Dr. P. G. M. BOS
Dr. P. G. M. Bos heeft eervol ontslag ver
zocht uit zijn betrekking van leeraar aan de
H.B.S. met 5-jarigen cursus B en als onder
directeur van de H.B.S. met 5-jarigen cursus
A te Arnhem.
Dr. MARIE MONTESSORI
Dr. M. Montessori is door het Britsch-
Indische „National Congress" uitgenoodigd,
komend najaar een bezoek aan Britsch-Indië
te brengen.
OPHEFFING O. L. SCHOOL
Met 4 tegen 3 stemmen heeft de gemeen
teraad van L o p i k besloten volgens art. 22
bis der L.O.-wet 1920, de eenige openoare
lagere school, tellende 21 leerlingen, w
van 4 uit de naburige gemeente Jaarsveld,
op te heffen.
Het karakter der
jaarvergadering en het tooneel
Over de wijze waarop de jaarvergadering
zal worden gehouden of het jaarfeest gevierd
heerscht in de kringen der Chr. Jeugdbewe
ging reeds sinds jaar en dag groot verschil
van opvatting. Er is reeds zeer veel over
gezegd, maar de kwestie blijft actueel, omdat
elke vereeniging er elk jaar weer mee te
maken heeft.
In „De Vaandrager", het orgaan van
den Bond van Ned. Herv. J.V. op Geref.
Grondslag Iaat T. W. K. uit Sch. er zijn licht
over schijnen. In het tweede artikel, in het
nummer van 12 Jan. j.l. treffen wij enkele
opmerkingen, het hart der kwestie rakende,
aan, die wij hieronder overnemen. De schrij
ver richt zich vooral tegen het boek van
Ds. v. V. „Onze
Pantomime, Arabische gymnastiek e.d.
Wij vragen ons toch wel in ernst af: Wat
hebben pantomime, Arabische Gymnastiek of
dergelijke, tableau, samenspraak te maken
met den arbeid der J.V.? Nu mag Ds. v. V.
(in zijn boek „Onze Feesten) de opmerking
maken: „Een leuke voordracht, een vlotte
muziek, een spannend stuk dragen dan mis
schien al niet een danktoon als zoodanig in
zich, maar zij binden de leoen onderling, zij
geven een verblijdende afwisseling in het
grauwe, alleoaagsche leven en zij lokken tot
aansluiting", voor „afwisseling in het
grauwe, alledaagsche leven" behoeven we
heusoh niet te zorgen, of om met een der re
ferenten van den Ger. Jong. Bond te spreken:
„Maar 'k geloof, ik zal me heel voorzichtig
uitdrukken, dat in 't algemeen wel eenigs-
zins voor verzetjes wordt gezorgd. Er zijn
zelfs enkelen, die zoo vaak hun zinnen ver
zetten, dat hun voor het gewone werk 't
spoor een beetje bijster wordt". En lokken
tot aansluiting? Och, wanneer door deze
middelen de jongelingen moeten gelokt
worden, dan is 't hen ook uitsluitend te doen
om genot.
Natuurlijk voelt ge wel, dat we met
deze algemeene opmerkingen niet klaar
zijn. Niet voldoende is^t om te zeggen:
Ze hebben niets met den arbeid der J.V.
te maken; want dan komt Ds. v. V. weer
naar voren en zegt: „Of de voordrachten,
de muziekstukjes, de tractatie dat echter
wel hebben?"
Een groot verschil maakt 't echter, of
we enkele dingen louter doen tot aan-
kleecing van den avond, verhooging van
de gezelligheid, of dat ze een belangrijk
programmapunt uitmaken. Immers tot
afwisseling kan men sommige dingen
doen, die op zichzelf geen verband houden
met 't doel van den avond, maar tot ont
spanning en later verscherping van de
aandacht kan dit noodig zijn. Mede daar
voor geven we pauze (ook op onze we-
kelijksche vergaderingen), laten we liede
ren zingen; we houden er ook rekening
mee bij de vaststelling van 't programma.
Maar vormen ze een werkelijk program
mapunt, maken ze deel uit van 't geheel,
houden ze verband met het doel van den
avond, dan dient een andere maatstaf
aangelegd te worden. En deze maatstaf is
in de eerste plaats: Is tooneel of 't too-
neelachtige, zooals wij dat kennen, in
overeenstemming met uitgangspunt en
doel van den avond?
Hier zijn we aangeland bij die andere
kwestie, mot de eerste Un nauwste s&mgu-
hangend, n.l. de kwestie of het opvoeren
van tooneelstukjes al of niet geoorloofd is.
In de vraag- en antwoord-rubriek van „de
Saambinder", wordt op de vraag: „Hoe moe
ten wij als christen staan tegenover een chr.
tooneelvereeniging en het opvoeren van eer
chr. tooneelstuk?" o.m. het volgende geant
woord:
Liefst afwijzend. Er zijn terreinen, die een
gevaarlijk grensgebied vormen. Het tooneel
maakt van ons andere menschen in ongun
stige beteekenis. Dit geldt niet alleen voor
den beroepsacteur of -actrice, doch ook voor
den dilettant Het vervullen van een rol
dwingt ons om in te leven in eene andere
persoonlijkheid. Dit wordt spoedig tot eeD
tweede natuur en ontwricht karakter en
individualiteit. Zij, die goed tooneel kunnen
spelen, dragen dan ook een eigen type. De
sfeer is van de grootste beteekenis. Elke
plant behoeft tot bloei eigen entourage (om
geving, sfeer).
Het Geref. Jonge li ngsblad bevat
iets over de jaarvergadering- en tooneelkwes-
tie in verband met elkaar, wanneer het met
instemming overneemt een artikeltje van
het Bondsbestuurslid den heer H. A1 g r a
uit de Leeuwarder Kerkbode. Dez^ schrijver
betoogt eerst dat de term „samenspraak"
maar camouflage is. Het gaat dus over de
vraag: hoe denken wij over het opvoeren
van een tooneelstuk od onze feestelijke bij
eenkomsten. De heer Algra schrijft dan:
We moeten vragen: Past het stuk in
het kader van het feest? Vormt het
met de overige stukken een passend geheel?
Op een feestelijke uitvoering van de gym
nastiekvereniging Kracht en Vriendschap
werd eens een humoristisch stukje opge
voerd, waarbij een oude boer in geestdrift ge
raakte over enkele toeren aan de rekstok
Dat paste geheel tusschen de verschillen
de gymnastieknummertjes in. Tegen zoo'n
tooneelstukje is niet het minste bezwaar. Wij
kunnen het positief zeggen: het past in het
kader van het feest.
Maar nu de andere kant.
Stamperachtig
naakbedervend
In den laatsten tijd verworden vela
uitvoeringen.
Als een gymnastiek-vereeniging of een
zangvereniging of een fanfare-corps of een
reciteerclub e>en uitvoering geeft, dan moet
er vaak een flink tooneelstuk bij.
Smaakbedervende dingen vaak. od stum
perachtige wijze gespeeld. Want het gebeurt
allemaal zonder leiding. Het wordt vaak een
lachsucces op een geheel andere wijze, dan
bedoeld is. Maar je hebt zooiets noodig, o m
volk te trekken.
Het is droevig.
En nu de J.V. en de M.V.?
Die houden geen feesten. Het zijn stu
dieverenigingen. En op de jaarver
g a d er i n g, (óók een werkvergadering)
laten zij ouders en begunstigers zien. wat
't karakter van den vereenigingsarbeid is.
Dat karakter toont men niet door de op
voering van een tooneelstuk. Wel door
een mooie inleiding met een prettige be
spreking.
Wat tractatie en een zangstukje kan de
gezelligheid verhoogen.
Maar een tooneelstuk valt buiten het
kader.
Tot zoover de heer Algra. In de twee ge
citeerde bladen zijn de kwesties uit ongeveer
dezelfde gezichtshoek bezien. Van de zijde
van andere,Chr. Jeugdbonoen kan men ech
ter weer heel andere klanken beluisteren.
Wij hopen nog wel eens gelegenheid te
vinden om ook dat geluid te laten hooren.
De eens zoo machtige Fransche
kolonie sterk verminderd
Groote invloed der refugé's
(Van onzen Duitschen correspondent)
Mede ten gevolge van den oorlog is de
Fransche kolonie ve Berlijn zoo goed als uit
gestorven. Aan den Pariser Platz ligt het
statige gebouw der Fransche ambassade,
waar de beminnelijke gezant, Francois Pon-
cet, resideert en bij officieele ontvangsten
te zijnen huize wordt men dan gewaar, dat
er voch nog heel wat meer Fransche burgers
in de hoofdstad van het Derde Rijk wonen,
dan men veronderstelde. Maar wandelt men
in den vroegen Zondagochtend door de stille
Französische Strasse naar den Franschen
Dom. om naar een prediking van ds. Jam-bon
of een zijner ambtsbroeders te luisteren, dan
wordt men gewaar, dat hier nog slechts ln
het Duitsch wordt voorgegaan. De eens zoo
machtige Fransche kolonie is ineengekrom
pen en de vele refugiés, die twee en een
halve eeuw hun toevlucht in het toenmalige
Pruisen kwamen zoeken, zijn in den loop
der tijden vrijwel verduitsoht Zoo is het dan
verklaarbaar geworden, dat hoogstens drie
of vier keer per jaar op nadrukkelijk ver
zoek van Fransche families een dienst ln
de Fransche taal aan de Gendarmenmarkt
plaats vindt.
De Fransche kolonie ln Berlijn
En toch zijn er nog heel wat huizen, die
aan den tijd herinneren toen de Hugenooten
het voornaamste deel uitmaakten van een
sterke Fransche kolonie. Men wijst u in de
Dorotheenesvrasse het voormalige Fransche
Hospitaal, in de Passauerstrasse het Maison
de Livre, in de Landhausstrasse het Tehuis
der Fransche studenten, aan den Reichstag-
ufer het vroegere Fransche gymnasium,
maar de bewoners en bezoekers van al deze
huizen 6preken overwegend Duitsch en voor
de meesten van hen is de Fransche glorietijd
nog maar een vage herinne. ing. Want na
den rampzaligen vrede van Versailles lag
het voor de hand, dat er in Duitschland een
auti-Fransche stemming heerschte en dat
alle woorden en uitdrukkingen, die nog aan
den voormaligen Franschen invloed herin
nerden. zorgvuldig werden uitgeroeid»
Toenaderlna tot Frankrijk
Maar ook die moeilijke jaren zijn voorbij
gegaan en juist in den allerlaatsten tijd is
men er van verschillende zijden op uit, om
de toenadering tusschen Duitschland en
Frankrijk te bevorderen. Zelfs heeft men
een Duitsch-Fransch Genootschap opgericht
en worden er geregeld voordrachten gehou
den en concerten gegeven om deze toenade
ring ve bevorderen. In beide landen schijnt
men de jeugd als een tröit d'union te be-
Bchouwen, want groepen Fransche jongens
en meisjes komen naar Duitschland en om
gekeerd worden Duitsohe kinderen zoo nu
en dan voor een studiereis naar Frankrijk
uitgenoodigd. En nog laatstleden Zondag
lazen wij met belangstelling in de „Kölnt-
sche Zeitung" van den Franschen parlemen
tariër Paul Elbel onder het veelzeggende
opschrift „De vriendschap is mogelijk" een
vurig pleidooi voor toenadering tusschen
Duitschland en Frankrijk.
Onwillekeurig hielden wij ons met al deze
dingen bezig, toen we onderweg waren naar
de Gendarmenmarkt, om er de opening van
het allang beraamde Hugenooten-Museum
bij te wonen. Drie jaar geleden, Mei 1935,
werd dit plan ontworpen tijdens de viering
van het 250-jarig herdenkingsfeest der Huge
nooten te Berlüp. Dat beteekende een stuk
geschiedenis, waarmee ook Nederland heel
wat uitstaande heeft, want het meerendeel
der Fransche kerken en gemeenven ten on
zent stamt eveneens uit dien tijd van ge
loofsvervolglng. Den 18den October 1685
onderteekende Lodewijk XIV de herroeping
van het Edict van Nantes, hevwelk aan de
Protestanten in Frankrijk bescherming ga
randeerde, maar van dat oogenblik af begon
de achtervolging. Maar reeds elf dagen later
volgde her Edict van Potsdam, dat aan de
achtervolgden de gelegenheid bood, in de
Mark Brandenburg te komen wonen en wer
ken en vooral dit werken is Duitschland ten
eoede gekomen. Zulks kan men thans vast
stellen aan de hand van historische docu
menten in het kleine maar waardevolle Hu
genooten-Museum aan den achterkant van
den Franschen Dom.
Invloed der Hugenooten
Hun gastvrijheid te Berlijn en in de Mark
hebben de Pruisen rijkelijk vergoed gekre
gen door allerlei industrie, waar men nog
nooiï van gehoord had. Zoo bracht een Hu
genoot uit Lyon, zekere Pasmentier, de zijde
weverij mede en het woordje „Posamenten"
herinnert ook nu nog aan den invoer n
passementwerk. De goud- en zilversciedu
leefde toen pas op en men maakte kent!
met fraaie klokken en pendules. En inj
„Uckermark". in den driehoek van Anjfo
mündc, Prenzlau en Joachimsthal begi
men met het planten van tabak, wat een
groote opschudding veroorzaakte, maar )I
ter ook ten hove ten zeerste ge waarde»
werd. Juist in dit deel van BrandenbuJ
vindt men nog heden meerdere gemeen»
die streng zijn blijven vasthouden aan i
Fransch -ge re form ee rde beli j d en i s.
Bij het betreden der kleine kamers in h
torentje, waar de kostbare collectie van hi
torische voorwerpen en documenten is ond
gebracht, worden we bgroet met de sprei
„Tont la gloire de Dieu!". den strijdkrt
der toenmalige refugié's en al dadelijk
den we gefrappeerd door een portret s\
Calvijn. Daaromheen hangen kopergravm
van Jan Luyken, die op levendige wijze
geloofsvervolging der Hugenooten voor
tere tijden heeft vastgelegd. Men herinn
ons eraan, dat Berlijn toen pas 20.000 inw
ners telde, zoodat 5000 vluchtelingen r«
een vierde deel der bevolking uitmaakten.
Uit goedbewaarde documenten kan
afleiden, dat de invloed der Fransche vluc
telingen zoowel cultureel als ecom
zeer groot moet zijn geweest. Tinnegieta
hoedenmakers, wapensmeden waren o
hen, anderen teelden allerlei soorten
groente, die men tevoren in Pruisen
niet gekend had en let dan op de tuiniet
aan wie Berlijn het voor een belangrijk
te danken heeft, dat het zoo rijk is aan j
ken en beplante pleinen en straten! 0
guide laat ons wafelijzer zien en vertelt,
de Fransche burgers het harde Pruisisc
„Schwarzbrot" dier dagen niet kondpn
nieten en daarom wafels gingen bakken,
alom aftrek vonden. En het meerendeel
al deze documenten stamt uit den tijd vi
den grooten Keurvorst en Frederik
Groote, die de Fransche cultuur naar i
de wisten te schatten, een voorbeeld,
ook in onzen tijd nog navolging verdien
De Gendarmenwacht te Berlijn, waar het Hugenooten-Museum gevestigd is.
Prof. Dr. B. D. EERDMANS
Aan Prof. Dr. B. D. Eerdmans, hoog
leeraar aan de Leidsche Academie en
kend figuur in de Liberale Staatspartij, is
met ingang van 21 Januari 1938 op zijn ver
zoek als zoodanig eervol ontslag verleend.
Prof. Eerdmans, die van 19141918 lid van
de Tweede Kamer en van 19171927 lid
den gemeenteraad van Leiden geweest is,
wordt 24 April as. 70 jaar en zal dus dan de
leeftijdsgrens voor aftreden als hoogleeraar
bereiken.
Hij werd in 1868 te Maasdam geboren. Aan
de Leidsche Universiteit studeerde hij theo
logie en Oostersche talen. In 1891 promo-
rde hij tot doctor in de theologie op de
dissei tatie: Melekdienst en vereering van
hemellichamen in Israëls Assyrische periode.
Van 13961898 stond Dr. Eerdmans als Ned.
Herv. predikant te Midwoud; tevens trad hij
op als privaat-docent in het Arameensch er
Assyrisch aan de Leidsche universiteit.
1898 volgde zijn benoeming tot hoog-
iar te Leiden in de geschiedenis van de
Israëlietische Godsdienst en letterkunde go
uit'egging van het Oude Testament.
Prof. Eerdmans was tal van jaren hoofd
bestuurslid van de Liberale Unie, later van
de Liberale Staatspartij De Vrijheidsbond.
„Een sleutel tot het kinderhart"
De stichting „De Kindervrienden" te Am
sterdam heeft onder bovenstaand motto uit
gegeven een rapport betreffende practisehe
opvoeding en karaktervorming in de Ver-
eenigde Staten van Noord-Amerika, benevens
een verelag van een bezoek aan eenige op
den voorgrond tredende scholen aldaar en
een beknopt overzicht van het onderwijs
een tiental andere landen.
Het bestuur deelt mede, dat de bedoeling
in het rapport is, „de geest van meneche-
lijkheid bij het onderwijs nog meer door te
voeren en aan te vuren". Zoo is ook het doel
der stichting: zij wil „nog meer menschelijk-
heid en liefde voor den nvedemensch bij de
opvoeding als kern zien aangebracht". Voorts
beoogt zij „het publiek tot nadenken en ver
beteren te brengen door contact te zoeken
met andere volken en door een gedachten-
wisseling elkaar te steunen in het streven
iar een betere menschheid".
In de conclusie van het rapport, dat uit
voerige verslagen van bezoeken aan scholen
N.-Amerika bevat en verder gegevens
•r het onderwijs in Engeland, Frankrijk,
Zweden, Oostenrijk, Canada, Australië, Natal,
Mexico, China en Z.-Afrika, lezen wij zulk
een hopelooze en troostelooze bespiegeling
de toekomst der menschheid, dat wij
niet beter meenen te kunnen doen, dan er
een paar zinsneden aan te ontleenen, opdat
«ze lezers zullen weten, welken sleutel
en hier op het kinderhart wil passen. Denk
„Het is onze rotsvaste overtuiging dat
vroeger of later de beste elementen uit de
verschillende groepen der menschheid tot
elkander komen en gezamenlijk aan de op
lossing der groote vraagstukken ziullon
werken.
.Wij gelooven dat de menschheid geleid
wordt, zonder dat zij zich daar altijd bewus*
is en veel meer door gevoelens gedrever
wordt, die hun oorsprong vinden in de Goi-
delijke Idee en de wil der Schepper."
„De mensch is goed, de mensch is een deel
van Gods wonderbaarlijke Schepping, maar
hem is ook de strijd zooals in de geheele
natuur terwijl ook in zijn eigen lichaam
kleine wezentjes strijd te voeren hebben."
Ja, dat klopt. Taaiduiveltjes zijn er ook
bij, zie slot van de vorige alinea.
ONDER WIJSBENOEMINGEN
Harlingen R.H.B.S. Tot leeraar, Dr. G.
D Ij k e n, leeraar R.H.B.S. te Groningen.
Hengelo (G.). Chr. Schol Bekveld. Tot
hoofd (vac.-J. Dorgelo): de heer J. J.
Beek, onderw. aan die school. Tot onder
wijzer: de heer J. Beunk te Zeihelm, thans
tijdelijk onderw. aan die school.
HUISHOUDSCHOOL TE TIEL
In tegenwoordigheid van tal van belang
stellenden, onder wie het dagelijksch bes:»
en raadsleden van Tiel en burgemeesters uit
omliggende gemeenten, is Zaterdag de Tiel-
sche Huishoudschool officieel geopend.
EEN BEROEP OP DE OUDERS
In verband met de omstandigheid, dat de
gemeente Zwolle aan de besturen der bij
zondere scholen met ingang van 1 Januari
j.l., geen uitkeering meer doet voor het vak
onderwijs in de lichamelijke oefening, zal dit
onderwijs in de hoogste klassen der Geref.
scholen moeten vervallen.
Het schoolbestuur heeft nu een beroep ge
daan, om dit onderwijs, dat voor de gezond
heid der kinderen van zoo groot belang is
in stand te houden, op de ouders. Deze wor
den verzocht per week een kleine bijdrage
voor dit onderwijs te verleenen, waardoor de
mogelijkheid ontstaat, dat het vak lichame
lijke oefening gehandhaafd blijft.
Examens
Academische Examens
D. W. de Bas.
Wagenlng-en. Lamdbouw-hoogeschool. Ge.-
Ned^ Landbouw: cand.ex.. de herren S. Bosch,
N. Hubbelli
Delft. Geal.: Electrotcohn. Ing.: cand.ex., -
eren J. W. H. Crommelln, Zeist; G. J. Flii
sgstgeest; lng-en.ex., dè heer A. de Haas, Sneek
NED. CHR, GRAFISCHE BOND
Nieuw kantoorpand
te Amsterdam
Vorige week heeft de Chr. Grafische
Bond te Amsterdam aan het Valerius-
plein 30 een nieuw kantoorpand in gebruik
genomen. Twintig jaar lang heeft de N.C.
G.B. kantoor gehouden aan de Bosboom
Toussaintstraat 30 te Amsterdam.
In den loop der jaren werd dat pand te
klein en reeds een jaar of zes geleden ging
men naar een nieuwe behuizing omzien.
Over één nacht ijs is men dus niet gegaan!
Nu de verhuizing een feit geworden is, kan
men wel zeggen dat deze bond beschikt
over het mooiste kantoorpand van de Chr.
Sociale Beweging.
Het is, met alle onkosten meegerekend,
voor 25 mille gekocht en geïnstalleerd. Dat
dit niet „te duur" is moge blijken uit net
feit, dat destijds een 25 jaar geleden
het pand is gebouwd voor 25.000, terwijl er
nog zeker wel voor 5000 aan is verbouwd.
De opening heeft vorige week zonder
eenig officieel vertoon plaats gehad.
Het oude kantoorpand van den N.C.G.B.
blijft in het bezit van den Bond. Deze heeft
het verhuurd aan den Amsterdamschen
Christelijken Besturenbond, die daarmee een
goede huisvesting krijgt en bovendien
enkele lokalen voor bestuurs- en commissie
vergaderingen voor de aangesloten organi
saties.
ji
3ram.platen. 10i
n.platen. 10.30
DINSDAG 25 JANUARI
HILVERSUM I. 1875 en 415.5 M. AVBtO-Ultxei
dln«r. 6.30—7.00 R.V.U. 8-f
Morgenwijding. 10.15 G
Cantors Ensemble. 11.00 Huishoudelijke
ken. 11.30 Vervolg ooncert. 12.30 Gram.pli
1.00 Omroeporkest. 1.45 Gram.platen. 2
Het Omroeporkest. 2.45 Knlpci
Gram muziek. 4.30 Kinderkoorzang. 6.00 1
derhalfuur. 5.30 JCovaco Lajos' orkest.
Biologische causerie. 7.00 Voor de kindei
7.05 Kinderkoor „Zanglust". 7.3(
les. 8.00 Berichten ANP. Mededeelingen.
HILVERSUM
8 00—9.15 -
dienstig hal
10.00
11.30
tje. 12.00 Berichten.
sollet. (Vai
De KRO-Melodist
1.20 Gram.muziek). 2.00 Vrou-
Modecursus. 4.05 KRO-orkest en Gram.plató
(Om 5.45 Fellcitatle-be-zoek). 6.40 Esperanttj
les. 7.00 Berichten. 7.15 „Het verzekerlngi'
wezen ln Nederland", causer
halfuur. 8.00 Berlohten ANP. Mededeellngi
8.15 KRO-Symphonle-orkeet en soliste.
9.009 15 Gram.muziek). 10.00 Gram.plat»
10.30 Berichten ANP. 10.40 Ch. Wallace
zijn orkest. 11.2012.00 Gram.platen.
DROTIWICH 1500 M. 12.05 Trio. 12.35 Bedrijf*
reportage. 1.05 Mandoline. 4.50 Kwin
Ensemble. 6 00 Viool. "6.45 BBC-orke
3.20 Zang. 4.20 Zang. 4.35 Piano. 5.
8.35 Radlotooneel. 10 35 Kamermuz
KEULEN 456 M. 5.50 Militair orkest. 7 50 I
kest. 11.20 Orkest. 3.20 Orkest. 4 30 6ollst«
6.50 Orkest. 8.30 Solisten. 9.55 Sexi
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 12.50 Orkei
20 Orkest. 8.20 Cabaret. 9.20 Symphonl
orkest.
484 M.12.50 Orkest.- 5.20 1
7.35 Symphon ie-concert.
6.50 J
DE SCHEEVE TOREN TE PIJNACKER
Naar wij vernemen is besloten de scheevi
toren te Pijnacker niet recht te zetten
Inplaats daarvan zal men een voet van;
zwaar gewapend betoin onder den torei|
aanbrengen, waardoor verder scheef zakteOj
zal worden voorkomen. Binnenkort zal mee
met een nieuw instrument, dat pas in gei
bruik is bij de Technische Hoogeschool 't
Delft, waarmede men op iedere gewensch»!
diepte de vastheid van den bodem kan bfr
palen, boringen verrichten. Tevens zal dooi
deze maatregelen het verder verzakken vaij
het Knetelhuisje worden voorkomen. Ver,
schillende restauratiewerkzaamheden zulj
len worden uitgevoerd, w.o. het vernieuwen
an den ouden toreningang.
ERNSTIGE AUTOBOTSING
Toen Zaterdag de bestuurder van eenj
vrachtauto op den Monsterscheweg nabij
's-G ravenzande een driewielige bak
fiets wilde passeeren, naderde uit de tegen
overgestelde richting een personenauto, be
stuurd door den heer Hoogerwerf uit Mon
ster.
Een botsing had plaats, waarbij de heerl
Hoogerwerf vrij ernstig werd gewond. Hijj
bekwam een hoofdwonde en een schouder
fractuur.
Nadat een voorloopig verbamd was gelegd,)
is hij naar een ziekenhuis te Den Haag ver-|
voerd. Beide voertuigen werden ernstig be»
«chadigd.
