VUURZEE IN EEN MEUBELFABRIEK
BRAND N.V. EVEREST
■ZATERDAG 8 JANUARI 1938
EERSTE BEAD PAG. 3
Tuinbouwveiling
„De Zuidhollandsche Eilanden"
werd bedreigd
f I Met zeventien stralen bedwongen
Rotterdam, 8 Januari
EEN zware brand heeft in den vroegen
morgen gewoed op de terreinen van
de N.V. Ewrest, Fabrieken van Meubelen
en Huishoudelijke artikelen aren de Nas6au-
Jiaven W.z. 110. Een der afdeel'Lngen, de op
slagplaats va.n huishoudelijke artikelen, is
geheel in de asch gelogd. Door de groota
hitte, dia de geweldige vuurzee veroorzaak
te, dreigde ook de Tuinbouwveiling De Zuid-
Hollandsche Eilanden aangetast te worden,
doch door knap optreden van de brandweer
is zoowel uitbreiding naar die zijde als
naar de andere vijf afdeelingen van de
meubelfabriek voorkomen. Na twee uur was
i men den brand meester. Er wagen aan de
blusschiilng drie motorspuiten, twee drijven
de stoombrandspuiten en een aantal slan
genwagens te pas gekomen.
Groots hitte
De brand is kort na half zes ontdekt door
stokers van de meubelfabriek, die op dat
I tijdstip in dienst kwamen. Bijna oogenfolik-
kelijk daarna sloegen de vlammen reeds
naar buiten uit» Personeel van die Tuinbouw
veiling zag in den donkeren morgen den
gloed door de ruiten schijnen en was zich
bewust van hot gevaar, dat dreigde. Oogen-
blikkelijk werden twee slangen van de vei
ling uitgelegd en begon men dit gebouw nat
te spuiten, terwijl het voornaamste deel
yan het archief in veiligheid werd gebracht.
Dat inderdaad groot gevaar dreigde bleek
spoedig. Het vuur verspreidde zulk een
hitte, dat het houtwerk van het veilinggc-
i bouw begon te bladderen en de ruiten
j sprongen. Aan die zijde van het veilingge
bouwen lagen onder den kap 30.000 kurk-
droge aardbeienmandjes en 2000 andere
t fruitmanden opgeslagen, zoodat er maar
i weinig noodig was om ook dezen brandba-
j ren voorraad in vlam te zetten.
Spoedig was ook slagenwagon 50 van de
vrijwillige brandweer ter plaatse aanwezig
en brandmeester J. A. Bruinse, die zijn
buurman, den vcilingdirecteur A. Hogeweg,
had gewaarschuwd, zag na aankomst bij de
brand in, dat het brandende gedeelte van
de meubelfabriek toch niet was te redden
«n dat nutiger werk kon worden verricht
met het redden van de veiling. Vandaar, dat
ook twee slangen van 50 op de veiling wer
den gericht.
De situatie
De brand woedde in de afdeeling luis-
Eoudelijke artikelen en wel in een gioote
houten loods geLegeci tussohen het vat er
van de Nassauhaven, waarin de loods ge-
deeQte'Iijk is uitgebouwd, de Persoonsdan en
'de Nassauhaven W.Z. Aan den straatkant
loopt er schuins een houtopslagplaats op
toe, terwijl tussohen deze loods en de tan
dende afdeeling nóg het steenen tankiuis
stond. Aan de vierde zijde werd de afd.
Huishoudelijke artikelen begrensd dooi de
meubelmakerij. Aohter de meubelmakerij
liggen dan in twee rijen tusstihen het water
en de Nassauhaven W.z. nog andere afdee
lingen, zooals de zagerij, kistenfabriek, kui
perij en schaverij mi?/t houtloodsen.
De situatie was in zooverre gunstig voor
de brandweer, dat de brand in een hoek
yan het complex woedde, aan drie kanten
vrijstaande en dat de wind naar het water
toe was.
Overigens was de situatie ernstig genoeg,
omdat niet alleen de veiling, maar ook d,?
N.V. Houthandel vh. J. v. Schijnddl in de
onmiddellijke nabijheid stond, nl. aan do
overzijde van de Nassauhaven.
De vuurzee van den brandt gezien over de Nassauhaven.
Prachtig gezicht
De groote opslajgplaats stond binnen wei
nige oogenbiikkien van voor tot achter in
lichter laaie en toen het gegalvaniseerd ijze
ren dak vvas ingestort, sloegen de vlammen
huizenhoog naar boven uit. De nachtelijke
hemel werd er fel rood door gekleurd en d<
brand was tot in den wijden omtrek te
zien. Op het gerucht „Van den Bergh staat
in brand" meenden velen, dat de margarine-
fabrieken vlam hadden gevat, en tot uit do
binnenstad toe kwamen de slangenwagens
naar het brand terrein.
Het werk van de brandweer
De alarm-centrale van de brandweer
kreeg binnen weinige minuten zooveel mel
dingen, dat zij op eigen gelegenheid reeds
een motorspuit vooruit zond. Na korten tiju
was ook hoofdman Keeman op het terrein
aanwezig, aie onmiddellijk groot alarm Lie.
maken.
De eerste drie slangenwagens werkten
met twee stralen op de waterleiding. Motor-
spuit I werd aan de Persoonshaven gepos
teerd en gaf met twee slangen water, dat
het uit die haven betrok; motonspuit II
stond bij ae hoofdpoort aan de Nassauhaven
en motorspuit V op den Persoonsdiam; deze
motorspuiten gaven resp. met 3 en 2 slan
gen water, terwijl de Havendienst V en III
elk de vaste straalpijp in werking stelden.
In totaal is dus de brand met 17 stralen
Nadat men eerst de welling had veilig
gesteld kon men ook veel materiaal in zot
ten aan de zijde van het tanikhuis en de
meubelmakerij.
Direct na het uitbreken van de brand
heeft personeel van de brandweer de mo
torboot ,De tijd zal 't leenen", welke naast
de brandende loods lag en waarvan de mast
reeds was gaan branden en de roefruitjes
waren gesprongen, met eenige moeite ver
haald en daardoor in veiligheid gebracht.
Door het inzetten van veel groot mate
riaal is men er niet alleen ia geslaagd om
de meubelmakerij en het tankhuis, maar
zelfs de aangrenzende houtloods gedeeltelijk
te behouden. Het magazijn der huishoud1?
lijke artikelen is echter geheel uitgebrand
Belangstelling
Ondanks het vroege uur trok de brand
veel belangstelling. Onder leiding van den
w.n. commissaris, den heer Van Vliet, weid
het publiek op behoorlijken afstand ge
houden.
De burgemeester en de directeur van den
Teiohniechen Dienst Ir Witteveen, kwamen
van hun belangstelling blijk geven, terwijl
we voorts zagen Ir Kohier van den motor-
dienst en den havenmeester, den heer Kort
land!
Uiteraard was vrijwel het geheele college
van hoofdlieden van de brandweer tegen
woordig om te assisteeren. De Geneeskun
dige Dienst was op het groot alarm uit
gerukt.
Werd tegen kwart voor zes de brand ge
meld, twee uur later kon men zeggen, dat
deze onder de knie was.
Een vergelijking
Een vergelijking tussohien den „brand bi]
v d. Bergh" thans en in het verleden is wel
interessant. In vroeger jaren gingen er da
gen mee heen voor de brand in de kisten
fabriek was gebluscht en alles ging ie
gronde; thans kon, dank zij het prachtige
brandweenmaterieel de brand binnen twee
uur word'en gebluscht en beperkt blijven tot
ongeveer 1/6 deel van het complex.
De schade, die nog niet was te ramen,
wordt door verzekering gedekt.
Het werk op de fabriek ondervindt door
de brand slechts geringe stagnatie.
Onze Clientèle deelen wij mede, dat geen vertraging zal
ontstaan in de uitvoering van de orders, daar wij direct maatregelen
hebben getroffen.
Feestliederen
Bij de drukkerij Van Oed te Delft ls ver
schenen een bundeltje van vier feestliede
ren, die op bekende nationale wijzen gezon
gen kunnen worden en bestemd zijn om na
de a.& blijde gebeurtenis gebruikt te wen
den.
De tekst is van den voor onzen lezers wel
bekenden Leo Lens en dat zegt genoeg. Ze
laten zich vlot zingen.
Leo Lens heeft liederen samengesteld zóó,
Öat er zooweQ zijn voor het geval dat een
prins, als dat een prinses geboren wordt.
Feitelijk zijn etr zeven liederen ia dnzo
bundel.
De Boskoopsche
bloemententoonstelling
Het bekroonde ontwerp
Zooals we reeds eenigen tijd geleden heb
ben medegedeeld, waren op de door het
bestuur van de Boskoopsche bloementen
toonstelling uitgeschreven prijsvraag voor
een ontwerp-aamleg van de a.s. Voorjaars-
bloemententoonstelling 23 plannen inge
diend. Daar waren verschillende lij van
groote verdienste.
Thans is de uitslag bekend geworden.
Het met algemeene stemmen uitgekozen
plan, onder het motto „Maja" ingezonden,
bleek afkomstig van den heen- A Leb
bink te Rotterdam.
Het is een mooi plan, dat weer geheel
afwijkt van de beide vorige en geheel past
voor de bijzondere eischen, die een Boskoop-
sohe tentoonstelling stelt.
Het voor- en middengedeelte worden
streng symmetrisch aangelegd, terwijl voor
het achtergedeelte de landschapstijl wordt
gevolgd. De overgang wordt gevormd door
modelstadstuintjes.
De ontworpen ver- ev doorzichten zijn
goed gekozen.
KANAAL VOORNE
Gister werd vanwege de Rijkswaterstaat aan
besteed: het onderhoud van de werken, behoo-
rende tot 't kanaal Voorne, gedurende de Jaren
1938 en 1939. Laagste insohrijver was het Aann.
Bedrüf De Zeeuw te Den Haag, voor f 18040.
HET VREESELIJK TOTAAL
Ter gelegenheid van het 20-jarig bestaan
der Sovjets, publiceert het „East Information
Bureau" de volgende statistiek van anti-gods
dienstige wandaden in de USSR gedurende 20
jaren: 1&9.0OO kerken, kaïpellen en 'bedehui
zen zijn aan hun bestemming onttrokken;
meer dan 24.OW) kerken en heiligdommen zijn
met dynamiet opgeblazen; andere zijn afge
broken of voor andere doeleinden dan den
eeredienst aangewend!. Het aantal geestelijken,
dat vermoord is, bedraagt 40000; in den loop
van bet laatste jaar zijn 260 geestelijken van
verschillende confessies gearresteerd), verban-
De arbeid der gehuwde vrouw
Door het comité tot verdediging van de
vrijheid van arbeid voor de vrouw is een
s gezonden aan de commissie uit iun
Hoogen Riad van Arbeid, die belast is m*
het onderzoek van het voorontwerp der wet,
houdende beperkende bepalingen inzake
arbeid van gehuwde vrouwen.
Het comité meent, dat ais dit voorontwerp
wet wordt, de overmatige arbeid van de
gehuwde wouw niet voorkomen wordt, en
de vrouwen, die in betere positie werken,
teruggedreven worden naar onbeschermde
beroepen.
Kind order een autobus
Toestand «rnstig.
Drie kinderen die uit school kwamen,
liepen Vrijdagmiddag op het Wilhelmina-
plein achter een autobus, die in de richting
van de Herenstraat reed.
Aan het Wilhelminaiplein, staken twee
kinderen het plein over, terwijl het derde,
de 8-jarige M. v. d. Bere plotseling naar
rechts liep, om de straat over te steken.
Terwijl dit meisje achter de bus vandaan
kwam, passeerde uit de tegenovergestelde
richting een andere autobus, waarvan de
bestuurder bij het zien van het kind, hevig
remde.
Helaas wis een aanrijding niet te voor
komen; het kind liep tegen de bus op, en
kwam onder het achterwiel terecht.
De doktoren v. d. Byllaardt en Van Schie,
die spoedig ter plaatse waren, verleenden de
eerste hulp. Het meisje bleek een hersen
schudding, en een schedelbasisfractuur te
hebben bekomen.
Nadat de eerste hulp was verleend, is de
kleine naar het ziekenhuis „Bethel" te Delft
vervoerd; de toestand is ernstig.
Uit het ipolitie-onderzoek is gebleken, dat
den chauffeur in het geheel geen schuld aan
het ongeval ireft
De brandstoffenbijslag
Nadere regeling van den Minister.
De Minister van Sociale Zaken heeft een
circulaire getonden aan de gemeentebestu
ren betreffende de brandstoffentoeslag. De
Minister heelt nl. goedgekeurd dat aan de
arbeiders, die geen volle week bij de werk
verschaffing zijn geplaatst dan wel pe
riodiek zijn tewerk gesteld, te rekenen van
10 Januari 1S38 over de dagen, c.q. weken,
dat zij niet zijn tewerk gesteld (de zg. wan-
deldagen of -weken) wordt uitgekeerd
50 pCt. van het bedrag, dat zij, met in
achtneming vin de ministerieel© circulaire
van 29 November j.l. als brandstoffenbijslap
zouden ontvangen, indien rij over bedoelde
dagen, c.q. wiken, wel tewerk gesteld wa
ren geweest.
Weesinrichting Neerbosch
Het bestuur der Weesinrichting te Near
bosoh deelt ons mede, dat door de actie van
de oud-weezen, die een cadeau bij het 75-ja-
rig 'bestaan- willen aanhieden. hel misver
stand is gewekt, alsof deze actie hetjubi-
leum, in zijn geheel betrof. Dit is niet het
geval. Het betrof slechts een overigens sym
pathiek plan der oud-weezen, waaraan ejn
te ruime bekendheid is gegeven, en waarvoor
ten onrechte bijdragen zijn gevraagd, als
zouden deze geschonken worden voor het
jubileum der weesinrichting. Over het jubi
leum zelf zullen binnenkort nadere berich
ten worden gepubliceerd.
Nationale Type-wedstrijden
De uitslag van de eindwedstrijd
Gisteravond zijn in de groote zaal van
Krasnapolsky te Amsterdam de eind-
wedstrijden gehouden vcor de nationale
wedstrijden 1938, uitgaande van het insti
tuut Schroevers, ter gelegenheid van het
-.5-jarig bestaan van deze instelling.
De uitslagen waren: 1. mej. J. H. W. van
Dijck, Utrecht, netto gemiddelde 425 2. de
heer J. A. de Heer Kloots, Amsterdam (417);
3. mej. J. Kuhl, Alkmaar (394); 4. mej. C.
van Hardinxveid, Amsterdam (390); 5. irej.
Th. Hoekema, Heemstede (380).
Deze 5 beste deelnemers zijn afgevaardigd
om uit te komen tegen de buitenlandscho
deelnemers in de internationale type-wed
strijden, welke gehouden worden in de Priu-
eesse Schouwburg in Den Haag.
Voorontwerp Kinderbijslag
verzekering
De voorzitter van den Hoogen Raad van
Arbeid heeft benoemd tot voorzitter, leden
en plv. leden van de commissie, welke
praeadvies zal hebben uit te brengen over
het voorontwerp-wettelijke regelen inzake
kinderbij slagverzekering
Voorzitter: Mr Dr L. N. Deckers.
Leden en pl.v. leden: Mr F. J. H. Bach
(r.k. Middenstandbond)L. J. Bakker (N.V.
V.); J. C. Blenkert (Kon. Ned. Midden
standsbond); A. Borst Pzn. (plw. Mr A.
Hoekema) (Chr. Werkg. Verb.)Mr Dr J
van Bruggen (Ver. Raden v. Arbeid)Mr T.
A. van Dijken; W. Drees; Dr H. L. van
Duyl (plw. Mr H. Bijleveld) (Rijksverzeke
ringsbank); Joh. Eering (N.V.C.); Jac.
(R.K.W.V.)Mr H. W. Groeneveld; P. J. Ko-
lijn (C.B.T.B.)H. J. Kuipei (R.K.W.V.)C.
van der Lende (N.V.V.)A. Mastenbroek; Dr
J. G. Oortwijn Botjes (Kon. Ned. Landbouw
Comité); K. L. H. van der Putt (plw. Mr
B. J. M. van Spaendonck) (Alg. R.K. Werkg.
ver.)J. Schipper (C.N.V.)Mr B. C. Slote-
t riaker (plw. Mr P. Steinz) (Verbond van
'led. Werkgevers); A. Stapelkamp (C.N.V.)
Prof. Dr J. A. Veraart en Prof. Mr C. W.
de Vries.
Hoogste stand te Toulouse 761.3.
Laagste stand te Vestmanoer 738.6.
Stand vanmorgen half twaalf 747.9.
WEER VERWACHTING
Matige, later wellicht toenemende weste
lijke tot zuidelijke wind, toenemende be
wolking, later weer kans op regen, weinig
verandering in temperatuur.
BUiTENLANDSCH WEEROVERZICHT
Nadat een uitlooper van de depressie bij
Schotland met vrij veel regen ons land ge
passeerd is, nam de kern af, maar een die
pere nadert bij IJsland. De hooge drukking
is nog verder zuidwaarts teruggetrokken.
In een weinig beteekenenden rug van hooge
drukking over Zweden, waar de lucht op
klaarde, is de vorst tot zeer streng toege
nomen, Saerna meldt 31 graden vorst. Uit
Frankrijk is de vorst geheel verdwenen, in
Duitschland bleef alleen in het oosten lichte
vorst over; in het zuiden valt nog sneeuw.
Ook in Zwitserland viel dooi in; op de Al
pentoppen valt nog sneeuw bij tien tot vijf
tien graden vorst. In Frankrijk is de lucht
betrokken tot zwaar bewolkt en valt vrij
veel regen. Engeland heeft tijdelijk opkla
ring, maar in Ierland en Schotland begint
weer regen te vallen.
De algemeene toestand wijst nog op
voortduren van het zachte en regenachtige
weer. De wind zal vermoedelijk weer toe
nemen.
Landen Tuinbouw
MOND- EN KLAUWZEERBE-
STRIJDING IN DUITSCHLAND
(Van onzen Duitschen correspondent).
Twee maanden geleden is onze collega
Ravoux, van het officieuze Fransche pers
bureau Havas, door de Duitsche regeernig
uitgewezen, omdat hij als oorzaak van den
omvang der huidige mond- en klauwzcer-
epidemie in Duitschland, waardoor ook
in Frankrijk, België en Nederland de vee
stapels worden geteisterd, sterk overdreven
en volkomen ten onrechte, had genoemd:
de slechte voedering der dieren tengevolge
van het vier-jaren-plan.
Deze voorstelling van zaken was ten eenen
male onjuist, in de eerste plaats staat hei
onomstootelijk vast, dat de huidige epide
mie niet van uit Duitschland oversloeg naar
de andere landen van Noord-West-Europa,
doch dat het Duitsche vee vanuit den El*s
werd geïnfecteerd. Ten tweede haalt de we
tenschappelijke wereld haar schouders op
voor de bewering dat slechte voedering eea
dergelijke epidemie zou kunnen veroor-
Het schijnt, dat Ravoux tè belangrijke per
soonlijkheden tegen zich in het harnas haJ
gejaagd om op een meer clemente behande
ling te kunnen rekenen. Hij had de Duit
sche wetenschap en meer in het bijzonder
de Duitsche veeartsenij tè fel gegriefd, in
Duitschland heeft de bestrijding van het
mond- en klauwzeer zeer opmerkelijke resul
taten bereikt, de huidige epidemie heeft be
wezen en bewijst nog steeds dat men in
staat is een ongebreidelde uitbreiding der
ziekte te stuiten.
Thans heeft Prof. Dr. Kurt. Wagener, di
recteur van het veeartsenij kundig instituut
der universiteit van Berlijn, een interessant
exposé gegeven van den stand der mond
en klauwzeer-bestrijding in Duitschianu.
Mond- en klauwzeer verspreidt zich zoo
snel, dat het practisch alleen maar verge
leken kan worden met de griep. De ziekte
wordt veroorzaakt door een microscopisch
kleinen verwekker. De grootste moeilijkheid
in de bestrijding van het mond- en klauw
zeer is deze, dat de verwekker ervan niet
zichtbaar gemaakt kan worden. Kleuren, fil-
treeren, niets helpt. Hei' mond- en klauwzeer-
virus laat zich niet „vangen". Het is onder
alle ziekteverwekkers de kleinste. Gecom
pliceerde berekeningen hebben uitgemaakt,
dat het drie tot tieu millioensten millimeter
„groot" is!
Al is hel' op die manier niet mogelijk om
den verwekker van het mond- en klauwzeer
direct waar te nemen, dit neemt niet weg,
dat de wetenschap er vrij veel van afweet
en zelfs vei-schillende soorten onderscheidt
Duitschland heeft op het eiland Riems
een proefstation, waar steeds een sroot aan
tal zieke dieren aanwezig zijn, die het serum
ter bestrijding van het mond- en klauwzeer
moeten leveren.
Aan den directeur daarvan, professor
Walctaiann, heeft Duitschland en daar de
wetenschap geen grenzen kent, Duitschland
niet alleen het te danken, dat sinds 1923
het mond- en klauwzeer zooal niet afdoend,
dan toch vrij effectief bestreden kan worden
Professor Waldmann is er helaas nog niet
in geslaagd om een middel te ontdekken,
dat een mond- en klauwzeer-epidemie in de
kiem kan smoren. Hij deed echter een groo-
len stap in de goede richting, toen hij een
methode ontdekte om de verspreiding der
ziekte te stuiten.
Zooals de meeste besmettelijke ziekten, ge
neest ook het mond- en klauwzeer, doordat
er in het bloed afweerstoffen ontstaan, die
de ziektekiemen dooden. Deze afweerstoffen
blijven tot geruimen tijd na de genezing in
het bloed voortbestaan. In sommige gevallen
verdwijnen die afweerstoffen nooit meer en
maken zij een tweede besmetting zoo goed
als onmogelijk. Bij het mond- en klauwzeer
is dit laatste niet het geval. Een dier, dat
eenmaal hieraan leed, beschikt hoogstens
over voldoende afweerstoffen om drie tot
vier jaar immuun te zijn.
De methode Waldmann bestaat daarin,
dat men de genoemde afweerstoffen uit het
bloed van besmette dieren, die aan de bete
rende hand zijn, afscheidt en daarmee an
dere dieren, die hesmet zijn of door besmet
ting bedreigd worden, inent. Men heeft van
dit serum groote hoeveelheden noodig. Voor
de inenting zijn namelijk vijftien tot twintig
kubieke centimeter serum ner honderd pond
lichaamsgewicht noodzakelijk Bovendien ie
de inenting pas effectief, wanneer zii om de
twee weken herhaald wordt.
Het spreekt vanzelf, dat het proefstation
op het eiland Riems met in staat is, de ge
weldige hoeveelheden serum te leveren,
welke eventueel den heelen Duitschen vee
stapel immuun zouden kunnen maken voor
mond- en klauwzeer. Men moet roeien met
de riemen, die men heeft en daarom ge
bruikt men het kostbare 6erum uitsluitend
voor de isolatie van besmette gebieden. Er
bestaan twee soorten van isolccring: kring
en damversperring. De kringversperring
wordt toegepast, wanneer de gevreesde ziek
te zich slechts op een betrekkelijk beperkt
gebied openbaart. Het vee van alle boerde
rijen, welke dit gebied omgeven, wordt inge
ënt» opdat het mond- en klauwzeer zich niet
verder verspreiden kan. De damversperring
wordt noodzakelijk, zoodra het verspreidings
gebied te groot wordt voor een omsingeling
met immuun gemaakte dieren. Op het oogen-
blik bij voorbeeld, nu het mond- en klauw
zeer zich heeft uitgebreid over de enorme
uitgestrektheid, welke er ligt tusschen het
Saargebied en Oost-Friesland, is alleen nog
maar een damversperring in staat om te
voorkomen, dat' de epidemie zich van West
Duitschland verder naar het Oosten uit
breidt»
Om eventueele groote schade te beperken
ent' men nog niet besmette dieren, die leven
in een besmet gebied en die daardoor prac
tisch niet aan een besmetting kunnen ont
komen, in met het bloed van herstellende
dieren. Deze inenting heeft een besmetting
met mond- en klauwzeer tengevolge. Het in
geente dier krijgt echter met het virus te
vens de afweerstoffen in zijn bloed. De erva
ring leert, dat de ziekte op deze wijze een
goedaardig karakter heeft, de koorts min
der hoog. de pijnen zijn veel draaglijker, het
gevaar voor sterfte is vrijwel buitengesloten,
kortom, het mond- ei? klauwzeer heeft in de
verste verte niet de uitwerking, welke nor
maal kan worden genopmd.
De wetenschap is nog niet in staat het
mond- en klauwzeer uit te roeien of waar
het zich openbaart, oogenhlikkelijik te onder
drukken. Het bovenstaande bewijst echter,
dat de wetenschap niet langer machteloos
tegenover deze groote plaag van den vee
houder staat. Met de kringversperring heeft
men reeds vaak mooie successen behaald. De
huidige damversperring bewerkt, volgens
prof. dr. Kurt Wagener. dat Duitschland het
verspreidingsgebied der ziekte zoo effectief
weet te isoleeren, als geen onkel ander land
vermag.
WAAR WERK TE VINDEN IS
AANBESTEDINGEN IN NOORD-HOLLAND
De hoofdingenieur-directeur Van den Rijks-
•aterstaat te Haarlem heeft aanbesteed:
1. het onderhouden van de rijkszeewerken.
buitenduinen en rijkshavenwerken op V 11 e-
and gedurende 1938. Laagste inschrijver (met
iet gebruik van een willekeurig! steenslag) O.
3 o a k e r te Wlerlngen voor 2-1 940; laag-
ite inschrijver me t-gebruik van Nederlandsche
steenslag, I. C. Kooyman te Harllngen
zoor 24.950:
2. het onderhoud van de Pettemer zeewering
gedurende 1938. Het laagst werd ingeschreven
door C. de "Wit te Alkmaar voor 26.640.
3. het onderhoud van de rijkswegen -®
provincie Noord-Holland gedurende 1938 en 1939
in drie perceelen. Eenige inschljfater fa wed. H.
v. Driel te Koudekerk a. d. Rijn voor
47.536.
BOEKEN EN GESCHRIFTEN
Op en toP Nederlands Opsomming
van woorden, waar het veilig is
een keuze uit te doen zonder vrees
een lelijk Germanisme te bezigen.
's-Gravenhage H. P. de Swart
Zoon.
Op blz. 197, dat is aan het begin van dit
216 bladzijden tellende boek- lees ik een
voorbeeld. Daar staat: „Dit boek is bestem
peld met de naam van beuzelachtig." Ik
zou dat zoo maar niet hebben durven zeggen
Maar allereerst moet ik verklaren waarom
blz. 197 vooraan is. In dit boek is vooraan
achteraan, en achteraan is vooraan. De
bladzijden zijn namelijk gerangschikt van
achter naar voren, „ten einde het gemak
kelijker te maken de woordenlijst vlug en
op geriefelijke wijze te raadplegen" En toch
is het geen I-Iebreeuwsch, maar pretendeert
het te zijn „op en top Nederlands"!
Ik ben een groot vriend van goed en
„zuiver" Nederlandsch, en ik acht dat zelfs
van veel grooter belang dan spellingkwes
ties, die men tegenwoordig heel gewichtig
spe!Iing-„problemen" gaat noemen. Maar ik
voel weinig of niets voor overdreven puris
me. En een hoek dat er op is ingericht om
zóó gebruikt te worden, dat men het, al
schrijvende met do rechterhand, met cie
linkerhand van achter naar voren kan door.
bladeren om te zien of wat men schrijft wel
„op en top Nederlands" is, acht ik een over
bodige luxe. Als onze moedertaal gezond is
en gezond wil blijven, heeft zij geen gedok-
tcr noodig.
Wetskennis voor den middenstand
door J. J. Hoogevverff, accountant
te 's-Gravenhage. Uitg. N.V. Uit
gevers-Maatschappij v.h. G. Dei
wel, Wassenaar 1937.
De tijd is voorbij misschien helaas
dat slechts rechtsgeleerden zich met wetten
moesten inlaten. En is thans wel geen enkel
staretsburger, of op gezette tijden komt hij
met een of andere wetsbepaling in aanra
king. In bijzondere mate geldt dat tegen
woordig wel den middenstand, die zich in
onze dagen omringd ziet door een warnet
van rrdeningsregelingen en meer gewone
v/ctten. Het zakenleven van deze menschen
wordt langzamerhand van recht doordrenkt.
Daarom verdient de gedachte waardeenng,
om alle wetsbepalingen, waarmede de mid
denstander te maken heeft eens te ver
zamelen en overzichtelijk uit te geven.
7ooals de heer Hoogewerff de stof heeft
behandeld, komt er leven in.
VRAAG EN ANTWOORD
4163 A. B. Tf. Inderdaad levert de lage
ente groote moeilijkheden op voor de beleg-
ers en niet het minst voor de kleine beleg-
yenigen, is
s aan te d
hierin geei
la^e rente kunt
>en, doch helaas is er
allergrootste belegger
leniging van beleggers. Hoogstens
enkele maal bij een bepaalde con-
•enige Invloed uitoefenen. Het
rkla^em5 Birfnenko^t"1!" er* zelfs
congres over worden gehouden.
4164 Vraag; In het Oudejaarshoofdartl-
kel las ik van P e 1 1 a. Hoewel uit het verband
voldoende blijkt, dat er een „schuilplaats" mee
bedoeld ls, wilde lk
van het meer Gennesareth naar de Doode
TtJdons de belegering, welke tot de ver
lating van Jerusa'em leidde ln 70 na Chrla-
vluchtte de Christelijke gei
'elllge schuilplaats vol-
West-Mlchigan ln Noord-
waar z(J de stad Holland bour
r later volgde Ds. Hendrik S c h o 11
scheepslading ballingen, die zich ne
Ingezonden Stukken
(Buil
srdelijkheld van de Redactie)
BAPTISTEN GEMEENTE
TE HENGELO (O).
Geachte Redactie,
Iw stukje over wijlen den heer
Varenhorst te Hengelo (O.) trok mijn
aandacht en wierp een vraag op, welke Js
niet beantwoorden kan. U schrijft n.l.:
De overledene gaf in 1919 mede den
stoot tot de stichting van een Bapt.
Gemeente in zijn woonplaats en tot de
komst van den eersten predikant dezer
gemeente in 1922 leidde de heer Varen
horst in den regel de godsdienst
oefeningen.
Dat is mij niet duidelijk. Want reeds in
1894 bestond in Hengelo (O.) een bloeiende
Baptisten-gemeente, waarbij toen de heer
H. Ka tuin voorganger vvas, die, als ik mij
niet vergis voor een paar jaar in Amerika
bij een auto-ongeluk is omgekomen. Schrij
ver dezes, die toen gedurende een paar jaar
in Hengelo gewoond heeft, was zelfs eenige
keeren tegenwoordig bij het doopen door
onderdompeling van volwassenen en kwam
ook op „zakelijke" wijze meermalen met
deze gemeente in contact
Eén van de toen ter tijd gedoopte meisjes,
Mej. Wegkamp is als zendelinge naa
Rusland gegaan, maar ik heb er later
nooit meer van gehoord.
Hoe kunt U nu schrijven, dat in 191.
deze gemeente gesticht werd?
V.
V.
Naschrift
Op de vraag van den geachten inzender
zou misschien eenig licht kunnen vallen
uit het feit, dat het Kerkel. Handboek (van
Alphen) opgeeft, dat te Hengelo bestaat
een Bapt. Gemeente (voorganger Ds. K. Rei-
ling) en een Gem. van gedoopte Christenen,
als vacant is opgegeven.
NOODKREET
School
Heidelb. Catcchls
roeten en dank
Met de school gaat het ultnemendl
De Poolsche Kijks-ln3pecteur. hoewel
:oomsch-Kathollek. stelde de kleine Evangell-
che school ten voorbeeld wat pell van het on-
erwüs en reinheid betrof.
De flnancleele verzorging vanuit Nederland
loty (plm. f 3.10)
volg daarvan Is, dat het s
Kolomea o.a. de rekening voor
randstof niet betalen kon.
Op de scholen in Kolom
Loomson-Katholieke
Ivangellsohf School
en. wegens uitblijv
lUk Nederland t
De eerste Oef
bü de grens vi
vertellen, dal
al gesloten v
i buitenlandse
voortbestaan!
Dadelijk zenden we onze gave aan: J. Ver-
kruy&sen, penn. „Comité Oekralnsohe School*
hulp", Santpoort (N.H.), Giro 230.859.
Dr. J. WATERINK. Voorzitter
W. KIJNE. Ie Secretaris
M. APPERLO
Ds. F. DRESSELHUIS
J. VERKRUYSSEN, Penn.
HET GROOTE GEZIN
Zelf hebben wU acht I
tele betreft.
dan zegt de buitenj
e des Hoeren wandelt zal
zooveel lasten, niet laten
•akttjken tot gezlnsbeperktng.
R„ Dec. 1937
rijk bedeeldei
niet zoo veel. Maar
tloosheld komt. dan
Igt men allerlei op-
■en onder-
DE G.
VRACHTVERDEELING BINNENVAART
M. de Redacteur,
In Uw blad van 30 December 1937 komt voor
;en bericht over het Voorlooplg Verslag van de
Tweede Kamer over het wetsontwerp tot wtlzl-
rlng der wet op d9 evenredige vruchtverdeeling
n de binnenvaart
Gaarne zag lk onderstaande opmerkingen
laarover ln Uw blad geplaRtst, waarvoor bij
rcnrbaat hartelijk dank.
Met het grootste deel van de beschouwingen
Ier leden zal elke binnenschipper, die ln do
mactljk met de werking der wet kennlsmaak-
e. accoord gaan. De wet heeft de oorzank der
n.a.w. ls dus een ondeugdelpk lapmiddel gehle-
cen. De verdeeling der vracht op een Jaar
vergadering van Schuttev/'er vordeellng van
hlppersbedrlif. Wachten op je beurt.
gellng stelt hem, die er vroeger
■acht te krijgen, gelijk
t. een marteling,
izljdlg wordt door
ouwlng genoemd, zij
Afschaffing sehlppei
g der vrnchtprUwn.
vrij! En zö kan tegen
Ijn. Sehlppei
iete<- vandaag weg dai
