Rotterd am in nieuwe banen (Jaareind - overzicht 1937) Enkele luchtige Oudejaars- opgaven voor schakers n m g i m mm m m n zmi m m m m 0. m X i i i w m m m De Historie van Amsterdam in 1937 It en wat blijft Wat wissel HE DONDERDAG 30 DECEMBER 1937 het meeste belang „W anneer de voorteekenen niet bedriegen, dan zal de bouw van den tunnel onder de Nieuwe Maas binnen weinige jaren het aanzicht van Rot terdam geheel doen veranderen" zoo sprak ongeveer de burgemeester van de Maas stad, tijdens de begrootingsdebatten, en, wie zijn oogen in Rotterdam den kost geeft, zal de waarheid van die opmerking toegeven. Rotterdam is in het jaar 1937 in nieuwe banen gekomen. Het veerde óp als nooit te vc^en en het keerend getij, dat zich in economisch ojêicht schijnt te vol- trekken, doet weer mogelijkheden zien, waarop ieder hoopt, doch die niemand tot voor korten tijd ver wachtte. Daar is allereerst de haven, die in 1937 een zeer goed jaar beleefde. Het aantal bin nengekomen zeeschepen zal op 31 December wel niet ver beneden is 15000 blijven en het aantal tonnen verwerkte producten be loopt in ronde cijfers 4.2 millioen tons. Vergeten mag echter niet worden, dat de spanningen Ln de wereld en de oorlogstoebe reidselen niet in de laatste plaats tot deze hooge cijfers hebben bijgedragen en dat de devaluatie-oplevirug in het scheepvaart- verkeer al weer tot staan schijnt te zijn ge komen. Gaat men de havencijfera determineeren, dan blijkt de toestand niet zóó gunstig te zijn ais men oogensohijnüjk wel zou denken. Maarondanks deze reserve mag men 1937 een goed jaar voor de haven noemen. En in de havenopleving deed onze eigen Rotterdamsche scheepvaart dapper mee. De handel, zoo nauw verwant met de voornaamste bron van onze stedelijke wel vaart, heeft al evenmin te klagen. Ondanks allerlei blijvende invoer- en uitvoerbeperkin- gen mocht een flinke vooruitgang worden geconstateerd en menig zaken-man wil gaarne voor het jaar 1938 bij teekenen. De derde schakel in den trits van drie: de scheepsbouw, heeft het wonder beleefd dat men het werk niet óan kon. Alle hellin gen zijn weer bezet en het laat zich aanzien, dat deze gunstige situatie nog wel geruimen zal aanhouden, want nog slechts kort geleden gaf de Shell weer een groote order af. de Kon. Marine heeft veel werk in het vooruit en de tramovaart komt regelmatig voor de vernieuwingen Groote dagen De 10e April groote dag. Toen kramers gaf H.M. de Koningin het sein om de laat ste beletselen, die de „Nieuw ti" nog aan de R.D.M. geboeid voor Rotterdam een het eerste werk, dat praevaleert tweede, werd echter door der gemeenteraad aangenomen. Maar half December kwam vast te staan, dat Rotterdam zij-n nieuw, vol ledig Academiegebouw krijgt, waar mee een taai volhouden bij de Regeering, gepaard met offerbereidheid, van de Rotter dammers, beloond is. Voor de Zuiderstad, die thans reeds 170.000 inwoners telt, doch geheel van karak ter zal vera-nderen wanneer de tunnel gereed is, werd een nieuw uitbreidingsp ingediend. Dc 600.000ste Van uitbreidm? getuigde ook het feit de geboorte van den 600.000sten Roti dammer op 18 Maart. De uitbreiding der bevolking vraagt weer medische en sociale zorg. Het nieuwe S o p h i a-k i k e n h u i s aan den Gordehveg, dat gereed kwam en in gebruik werd genomen, staat er als een monument van waakzaamheid van Rc-tterdam \oor het welzijn van haar kin deren. De groote „weldoenster", de Stichting Volkskracht, een fonds, door een oud-Rotter dammer gesticht, om in moeilijke dagen de Volkskracht te schragen, gaf hiervoor bijdrage, evenals voor het C Gebo de Volks ndheid, met den bouw waarvan in 1937 werd be gonnen. Maar Rotterdam had nog een andere wel doenster aan haar zijd_: de Regeering hielp naar vermogen de stad over het doode punt heen. Geen groot werk van publiek belang kwam of komt binnen afzien-baren tijd in Rotterdam tot stand, zonder dat het Rijk of het Werkfonds dit althans mogelijk ste helling hielden, kwam het 36.000 ton groote vla-ggeschip van de Nederland- sche vloot in zijn element. Maar een niet minder grootsch oogerabli-k beleefden we aan de overzijde van de Nieuwe Maas op 15 Juni toen de eerste grijper in de aarde klauwde ter plaatse waar met tertijd een machtige verkeers stroom onder de rivier zal duiken om er aan de overzijde weer onder vandaan te komen. De groote tunnel komit er: zelfs is dat im-pcsante werk in luttele maanden tijd-s a'l flink gevorderd en het schijnt wel of de mannen van de praotijk spotten willen met de stadsbestuurders, die bij de onderhandelingen over de oeververbinding te klein dach ten van de Nederlandsche Re geering met Coldjn aan het hoofd. Niet de kleine tunnel, niet de compromis- tunnel, de gróóte tunnel komt er. Er komt méér in Rotterdam. Aan den Coolsingel verrijst het machtige Beursgebouw, dat dit jaar het aange zicht van onzen wereldstad-boulevard geheel veranderde. Ver in het Zuid-Westen zal het besluit is gevallen een nieuwe Petroleumhaven worden gegraven. Van de bouwwerken, die gereed kwamen, noemen we het imposante Stadion, dat, hoe men ook over de bestemming daarvan mag denken, een staaltje is van Rotterdam- sche ondernemingsgeest. Groote werken van anderen aard zijn de nieuwe Binnenha- venbrug en de overbrugging van het spoorwegemplacement IJ s- selmonde, waarvan het eerste gereed kwam en het tweede wordt aangepakt. De verplaatsing van de Delftsche Poort en de demping van de Sc hie waCht:n nog op enkele water-schappelijke en fina-ncieele regelingen; het besluit tot De Nieuw-Amsterdam loopt van stat Saambinding noodig Indien de erkenning van die werkelijkheid de grondslag is voor goede samenwerking tussohen stadsbestuur en Regeering, dan kan men by de leiding des lands in de toekomst óók opkamen voor zekere rechten, waarop Rotterdam tegenover het Rijk staat mag maken. Doch hiermee komen we op het politieke front, waarvan gezegd kan worden, dat er weinig nieuws op viel te beleven. Het in groote hoofdzaak roode-gemeentebe- stuur bleef doorgaan, de voorzicht wegen van het vroegere Rechtsche gemeen tebestuur in hoofdzaak te bewandelen. Al daarmee gelogenstraft de s-uggestie, dat men het anders, dat men het veel béter kon, daar over behoeft men niet te rouwen. Indien men er al bezwaar tegen mocht maken, dan is het hierom, dat het de meentepolitiek van Rotterdam zoo uitermate sa-ai heeft gemaakt, doch dit punt zal de bur- Het nieuwe Hoofdbureau van Politie te R otterdam werd in het afgeloopen jaar nagenoeg voltooid. Mooie dagen Gaat het werkelijk om groote dingen, dan komt trouwens vanzelf die burgerij wel weer actie. Dat zagen wij op den gedenkwaar- digen 19en April toen 12.000 hoorders de n y t o-h a 11 vulden en luisterden naar de eerste rede in de verkiezingstournée van onzen grand old man, dat zagen we niet minder op 26 Mei, toen 57.470 kiezers i stem aan Dr. Co Lijn gaven. Dat in mooie, grootsche dagen die voor Anti- Revolutionair Rotterdam aan het jaar 1937 al evenzeer een goede aanteekening bezorgden Variatie de spiegel van het leven Zullen we nog meer noemen? Zullen we spreken over de Kantoeng die zonk en de Doejoeng, die aankwam? Over de heerlijke feestdagen, die ook Rotterdam beleefde in dei tijd van het huwelijk onzer Kroonprinses' Over het rad van „Herlevend Rotterdam" op den Coolsingel, dat eigenlijk symboliseerde dat het met Rotterdam in nieuwe banen ging? Over de potvisschen .die de stad in rep er reuk brachten? Over de 45.000 werkloozen. die Rotterdam ondanks den vooruitgang bleef houden? Over de enorme bouwbedlijvigheid de verheugende beslissing ten aanzien i de Academie voor Beeldende Kunsten en Technische Wetenschappen? Over de conso lidatie van het Philharmonisch Orkest? Over „Havenkroniek" en „Maastunnel"? Over de vlucht van een Spaansch schip en de sluiting van de Wilgenpias? Over de groote brand bij Pakhuismees teren en het onopgeloste raadsel van de verdwijning van twee kinderen? Over de geslaagde Rotterdamsche Havendag minder geslaagde Gemeentebegrooting? Over snelle lossingen in de haven en de opbloei het vliegveld? Over de restauratie van de Oude Kerk te Delfshaven? Over de Von delherdenking en de Psychotechnische Ten toonstelling? Over „Ontdek Uw stad We noemen al deze dingen slechts vluchtig, om aan te geven wat al zoo het stedelijk leven van de Maasstad beroerde. Boven dit alles rijst e c beeld van hetjaar 1937 uit hether- levend Rott beli eft, dat, bete oo het God toekomst De heer H. J. J. Slavekoortle te Den Haag schrijft ons: Wij hebben ons maanden achtereen met den meest serieuzen vorm van schaakspelen, den strijd om het wereldkampioenschap bezig gehouden. In al dien tijd hebben wij hoogst ernstig verdiept in problemen van ingewikkelden aard, waarbij geen scherts te pas kwam en voortdurend met groote ver bittering gestreden werd. Nu dit alles weer achter den rug is, mag het niet ongepas' heeten, wanneer wij ons weer eens van der grooten ernst afkeeren en Caïssa volgen naai enkele van haar luchtiger scheppingen. Hel spreekt wel vanzelf, dat het beroemde „Dag boek van een sohaakfantasf, hetwelk mij reeds zoo vele malen belangrijk materiaal m het humoristische genre verschafte, ook dit maal mijn meest waardevolle bron geweest is De volgende opgaven zijn er alle aan ont leend. I. Het ingewikkelde geval. Twee ic vrienden, die elkaar jaren lang niet ge zien hadden, ontmoeten elkaar weer eens Terstond maakten zij een afspraak om ee» gezellig avondje te houden Overmits vrienden zeer groote minnaars van het schaakspel waren, kwamen zij overeen, dat zij op dien avond tevens hun schaakluster zouden botvieren. Op den vastgestelden avond begon het spe, al vroeg. De stukken, welke in den loop vari' het gevecht sneuvelden, werden op enkele A i '#i i i AHA r zijvakkei. van het bord opg-esteld, hetgeen ni juis»! niet in overeenstemming met de gel dende bepalingen is. Hoe het ook zij, deze onregelmatige gang van zaken verstoorde het genoe-en niet in het minst. Op een gegeven moment werd de stelling bereikt, welke in diagram I is weergegeven. De vrienden vond-en dit een geschikte ge legenheid om eens te drinken op de gecom pliceerdheid van de stelling. Vervolgens deden zij gelijktijdig een zet, beide schaak gevend, leder beweerde nu dat h ij aan de beurt was en dat de ander zijn zet moes-t terugnemen en het schaak pareeren. Bij nadere beschouwing bleek echter, dat beide spelers, wanneer zij hun laatste (schaak-)zet terugnamen en het geboden schaak pareer den, daardoor tevens den tegenstander kon den matzetten. Derhalve kwamen beide met een ander argument ieder beweerde, dat de ander aan zet was en dus zijn zet n mocht terugnemen! Andere aanwezigen bepaalden echter want de vrienden konden het niet eens wor den dat beide spelers hun zet moesten terugnemen. De stukken kwamen toen te staan, zooals in het bovenafgedrukte dia gram is weergegeven. Toen ontdekten beide spelers, dat de mat- zet, dien zij op het oog hadden, slechts op ging, indien zij zelf schaak stonden. Aange zien dit niet langer het geval was, ging ook de ma-tzet niet meer op. Deze merkwaardige omstandigheid werd lang en breed besproken en ook op dit geval werd geklonken. Na lang en diep nadenken deden beide spelers opnieuw g e 1 ij k lij d i g een zet en zetten beiden hun tegenstander mat. Men kan zich indenken, dat hierna wederom een uit gebreide discussie ontstond. De partij werd niet meer voortgezet. De stelling is echter te merkwaardig om haar zonder meer aan de vergetelheid pr.is te geven. Men trachte dus er uit te halen wat er in zit en probeere de volgende opgaven op te lossen: a) Wit geeft in één zet mat. Hoe? b) Zwart geeft in één zet mat. Hoe? c) Wit geeft schaak en zwart geeft als ant woord mat. Hoe? d) Zwart geeft schaak en wit zet als ant woord mat, zonder daarbij iets te slaan. Hoe7 e) Zwart geeft schaak en wit zet als ant woord mat door iets te slaan. Hoe? f) Wit beschikt in de aangegeven positie over 50 schaakzetten (matzetten niet mede- gerekend). Vindt ze! g) Zoek de stelling, vermeld in het be schrijvend verhaal, waarin beide spelers schaak staan en ieder van hen door het schaak op te heffen zijn tegenstander kan matzetten. II. Eén looper is 8 pionnen te terk. Natuurlijk, zal men zeggen. Als die 8 pionnen maar slim genoeg opgesteld wor den, kan 1 looper ze wel de baas. Onder staand diagram toont, dat dit óók mogelijk is, wanneer de pionnen over het bord verspreid zijn. Moeilijk is de opgave geeszins. Zij luidta Wit speelt en maakt remise. Diagram II III Ex c e 1 s i o r! Bij onderstaande opgave is commentaar overbodig. Wit aan zet moet zijn tegenstander in precies '8 zetten (dus niet meer en niet minder) maft zetten door hem (d.w.z. den zwarten koning) langs de d-lijm naar boven te drijven. SS A 1 it i i £5B I i ig i I i B wk. De zon brak door de wolken heen Van veel zegeningen en zorgen (Van omzien Amsterdamschen redacteur) |ET overzicht van 1937 behoeft niet in triesten toon te worden ingezet. Vergeleken met het vorig jaar, toen reeds van opleving kon worden gewaagd, heeft het nu af geloopen jaar ons in nationaal, econo misch en politiek opzicht figuurlijk gesproken meer zon gebracht. Met het Koninklijk Huis hebben wij ons verheugd in het doorbreken van de Oranje-zon. Eerst in Januari toen Prinses Juliana huwde met Prins Bernhard, daarna in Juni bij het eerste bezoek dat het Prinselijk - Echt paar aan Amsterdam bracht. Dat beteekende voor H.M. de Koningin en de beide vorste lijke jonge menschen één zegetocht, die eiken dag van de Oranjeweek weer op origineele wijze tot uiting is gekomen. Scherp ziende oogen der bevolking vermoedden terecht een zoet geheim, hetwelk onze Prinses dan ook niet vóór zioh heefit gehouden. Ieder herin nert zich in welke teedere, kiesche woorden de as. Prinselijke moeder zich na het bezoek aan de hoofdstad persoonlijk tot de bevolking van stad en land heeft gericht. En thans leeft Amsterdam met de Konink lijke Fau.ilie m zijn midden in blijde afwach ting van een, naar de waardeering van het geloovig hart, verbeurden zegen. Zulks te meer na het, gelukkig ten goede gewend on geval, dat den Prins eind November over kwam en hetwelk de Koninklijke Familie in het Burgerziekenhuis samenbracht. Meer zon, maar nog geen optimisme Sociaal-economisch gesproken heeft de hoofdstad eveneens van meer zon genoten. Wie zou niet wenschen, dat 1938 ons haar te zien geeft voortgaande en lichtende tot den vollen dag. In het afgeloopen jaar kon dit nog niet gezegd worden. Hoop doet leven en óp- leven, een psychologische factor van betee- keis. Want inderdaad, de wind kwam in den goeden hoek en verjoeg nu en dan de donkere luchten, doch het wolkendek in sociaal-economisch opzicht is te dik dan dat 't nog schuchtere zonnetje der maatschappelijke opleving ons van alle zorgen kon bevrijden. Integendeel, aan het eiraie des jaars „viel de lucht weer dicht", zooals varenslui zeggen. De vermindering der werkloosheid zette niet door. schijnt tot staan *e zijn gekomen. In- tusschen, wij hebben dankbaar te zijn voor meer werk, meer moed en vertrouwen, meer welvaart, die ons deel werden. Voor optimisme is initusschen geen aanfoed- ding. Nog altijd staan tienduizenden werkloozen bij „Maatschappelijke Steun" geregistreerd en dit droeve feit is ook van ongunstigen invloed op het loonpeil van ar beiders en met hen gelijk gestelden. dat meer malen lager dan noodig is. Het werkt even eens depri meer end op den middenstand, die evenmin de moeilijke jaren te benen is. En de financiën der gemeente blijven door de enorme sommen, noodig voor sociale voorzieningen van werkloozen en armen, in min o* meer desolaten toestand, al heeft Am sterdam zioh tot heden flink door „de crisis" kunnen heenslaan. De verkiezingen De uitslag der verkiezingen heeft Antirevolutionair Amsterdam een b ij z o ra- en zegen geschonken. De stemmings dag 26 Mei was een feestdag voor de :n, want niet minder dan 61.021 kiezers schaarden zich achter Dr. C o 1 ij n, wiens eerlijk en bezielend woord tot circa 12.000 hoorders in de Apollohal heeft geklonken. Er is tijdens de verkiezingscampagne, die dntmaal van lange duur was, door de A.R. Kiesvereeniging zeer veel Leotuur onder het volk gebracht. Niet minder dan 887.000 vlug schriften, 482.000 ex. van „Nederland. Waak zaam" en 109.200 andere geschriften samen 1.478.200 exemplaren zijn verspreid, voor het meerendeel huis aan huls. Feitelijk moet hierbij nog een millioen geschriften van het vorig jaar warden bijgeteld .Men ziet hieruit, dat de Antirevolutionairen hun roeping te genover het kiezersvolk hebben keren ver staan. Het gewijzigd politiek aspect had geen be slissende beteekenis voor de verhoudingen ii den Gemeenteraad. Wij zijn nog altijd met een roode m e e r d e r h e i d. opgeknapt. Met een blik op de cijfers der Kamer verkiezing en onder beding, dat de recht sche groepen hun uiterste best zullen doen tot versterking van den invloed op de kiezers, schijnt het niet gewaagd een gewijzigie verhop".ing in 1939 te ver wachten Intusschen gedroeg de roode meerderheid zich ondier het beleid van burgemeester De VLugt erg mak. Geen hunner beloften heb ben de sociaal-democraten kunnen inlossen. Veel drukte en lawaai maakten deze roode heeren bij het toezeggen van de zegeningen van een rood bewind, wanneer hun politiek faalt, halen ze er niemand bij. Dat mislukken kon herhaaldelijk in 1037 worden geconstateerd. Ook nu zijn bijv. openbare scholen gesloten. Men kan zelfs zeggen, deit de sociaal-democratische wet houder van onderwijs meer tot de afbraak van de openbare school heeft medegewerkt dan zijn liberale voorganger, die een hard nekkige roode oppositie tegenover ziich zag. Op het gebied van werkverruim' bleef de sociaail-democnatisclbe wethouder van Publieke Werken voortgaan het heen zoo sterk afgekeurde Regeerimgs- program uit te voeren. Een belangrijk onder deel hiervan is het Boschptan, waarvan de breed'e roeiibaan met bijbehoorerade werken gereed kwam. Een blok aan het been Overigens blijft het no, gunstige budget der gemeente gedrukt door de hooge uitgaven voor werklozen steun en armenzorg. In 1939 was hiervoor noodig 5 milildoen, over 1937 niet minder dan 30 millioen. Op zichzelf is dit bedrag niet zoo onrust wekkend al brengt het natuurlijk zorg genoeg mee ware het niet dat Amsterdam et blok het be den drempel van 1938 moet overstrompelen. Wij bedoelen het nog steeds onge dekte tekort van 914 millioen van het door de sociaal-democraten uitgevonden Crisisfonds. Mede hierdoor is de begrooting van 1937 nog altijd niet Gedep. Staten goed gekeurd. De erfenis van een suikertante als <Je S.D.A.P. zit Amsterdam dus leeLijk in een lieflijke idylle tussohen veel onbe langrijks op het Prinsenhof mag worden ge memoreerd het huwelijk van het sympa thieke Raadslid Mr. Frida C. K a t z, die 16 jaren lang in de Raadszaal zat en daar ook den hoogtijdag haars levens mocht door maken. Wat het stadsleven van eiken ag betreft, in den loop van 1937 is veel veranderd en ook wel verbeterd. Toen de laatste tiwee paarden van de Gemeentere imi- girag den dienst eervol verlieten, moet al leen de stalbaas een traan hebben weg gepinkt. De directeur en wij allen waren blij dat een kostelijk bezit van 250.090 huisvuil ere onze stad aan den top van de hygiëne op dit gebied heeft gebracht. Duizelig worden Amsterdammers evenwel niet spoedig. Wij hebben althans rustig en met veel belangstelling toegezien bij het na deren van bommenwerpers, toen aan den Amstel een demonstratie van Luchibescher- ng wend gegeven. Het was gelukkig eer Uiiteressant spel. Met de bescherming der be volking tegen mogelijke luchtaanval- wordt evenwel ernst gemaakt- Het is nelaas noodig. Vele gebeurtenissen Direct Levensgevaar bedreigt de bevolk mg echter door het verkeer. Par week vallen hieraan gemiddeld 52 personen ten offer, waaronder 17 die gedood of ernstig gewond werden. Zelfs de brutale en cynische „Dr Cijfer" van de statistiek, die ons voort durend koelbloedig voorrekende, dat we op verkeersgebied zoo mooi vooruitgingen, 1 deze onwaarheid niet langer volhouden moet eindelijk toegeven, dot we bü de hoog geprezen snelheid onzer dagen in eerbied voor het menschenlevec achteruitgaan, Verder trekt in de bonte rij der b e u r t e n i s s en de aandacht, dat de koe ten voor het dagelijksdh levensonderhoud iets stegen. Dat gaf zeer velen weer meer zorg i ir de eindjes aan elkaar te kunnen knoo- pen. Men leert int-' sthen in zorgelijke standigheden wat meer waardes ""en wat men beeft. Zoo zajn van de ruim 12.000 de waningen in den loop van dit jaar bijna;, 3300 opgeknapt en verhuurd, een symptoom van beteekenis. We hebben hier ook op z'n Amerikaanschi een „sit-down-sfaiking" beleefd, maar dat was namaak, want wij willen gaarne blijven die wij zijn. Daarom wil Amsterdam Art/is behouden. En dat lukt wel op de een of andere manier. Wat het uiterlijk der stad aangaalt, de rupsen hebben ons dezen zomer ge-, ducht geplaagd. Ontluisterd waren tal vara boo men, die door den machtigen mensoh toch niet tegen zulk een klein dier konden wor den beschermd. Kinderlijk blij was de Kinkerbuurt toen de nieuwe brug over de KostverLorenivaart gé- reed kwam. Het „kleine rivierke", Rokin ge naamd, laat zich toch ndet zoo erg gemakke lijk dempen, want men is er nog druk mee bezig. Initusschen blijkt hieruit hoe voor zichtig men hier te werk gaat, wamt natuur lijk mag niemand door het latere wegdek hier ter plaatse heenzakfcen. Het „Pesthuys" kon zijn slechts door weinigen begrepen glorie niet langer hand haven: het is nagenoeg gesloopt, omdat de nieuwe chirurgische kliniek een plaats moet hebben. En nieuwe wijn kan men niet in oude lederen zakken doen. Derhalve ver dringen de langzaam vorderende moderne spoorwegwerken in Oost de verouderde toe standen. Jubilea hebben wij heel wat beleefd!. Schoone dagen werden ons geschonken. In de eerste plaats denken wij aan de Kuyper herdenking, vervolgens aan de Zen dingsconferentie en aam het Leger des Heils. Boven de eeuw uit kwamen Jan van der He ij den, de overste der braradb 1 usschers, en Vondel, wiens omuit- bluschbaar genie in levendiger gloed na vonkt, zoo goedals het de eeuwen verdurend! werk vam de Statenvertalers. Wij moeten het hierbij laiten. Aan oude- j aarsmijmeringen moet men zich ndet over eten, zoomin als aan oliebollen op den Nieuwjaarsdag. Slechts de hoofdzaken stip ten wij aan, en bij den jaarovergamg moge hier bij alle veranderingen en wisselingen der tijden Godis genadige bescherming Zijn rijke zegen worden afgebeden voor de hoofdstad dies lands met haar vele inwoners. Het koninklijk bezoek aan de hoofdstad was wel een van de voornaamste en blijdste gebeurtenissen in Amsterdam 'n bet ai geloop en jaar

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1937 | | pagina 8