DE MODERNE LITERATUUR
Een morgen in Luilekkerland
DINSDAG 28 DECEMBER 1937
TWEEDE BLAD PAG. 7
Letteren en Kunst
Het Mensbeeld in de hedendaagse
Literatuur, door P. A. MINDERAA.
AMSTERDAM, De Arbeiderspers
In de „Tijd en Taak-serie" verscheen op
nieuw een van die keurig uitgevoerde werk
jes, dat zich bezig houdt met de moderne
literatuur. In het Zondagsblad van 22 Mei
besprak ik „Wegen der Poëzie" van Garmt
Stuiveling, waarop het deeltje, dat hier
onze aandacht vraagt, een welkome en na
tuurlijke aanvulling is.
Behandelt Stuiveling de Nederlandse
poëzie van de twintigste eeuw en geeft hij
daarbij een vrij volledig overzicht, Min-
deraa doet grepen uit de prozakunst van
hetzelfde tijdperk. En al verklaart hij op
bldz. 21, dat „het vooral de Nederlandse
literatuur is, welke bij dit geschrift zijn
aandacht had", toch zijn de voorbeelden,
waarmee hij zijn uitspraken staaft en illus
treert voor een groot deel uit andere litera
turen (vooral Duits) gekozen, wat de waar
de van zijn boekje in niet geringe mate
doet stijgen.
Minderaa immers de titel van 't boek
zegt het reeds geeft geen geregeld over
zicht van de letterkunde der laatste dertig
jaar, maar hij heeft met zorg en grote ken
nis varn zaken geschift en vergeleken bij
zijn omvangrijke literatuur en het resultaat
van die arbeid, biedt hij thans in deze vorm
ter lezing aan. Hoe moeilijk het ook was,
hij heeft een poging gewaagd te zoeken
naar scheidingslijnen en hij geeft als uit
slag daarvan in vier hoofdstukken: Zake
lijkheid en Romantiek, Massa-binding en
Eenzaamheid, Levensdrift en Bestaansangst,
Godloosheid en Mythe, een rijk gedocumen
teerd exposé van zijn ondernemen.
Op iedere bladzijde draagt dit boekje de
sporen van een benijdenswaardige belezen
heid, dat is wel de eerste hulde, die ieder
lezer zeker den schrijver moet brengen.
Niet minder van betekenis is de uitmun
tend geslaagde keus van citaten; binnen
de grenzen van het-mogelijke gehouden in
een werkje van even 100 bladzijden, verras
sen ze telkens opnieuw door hun afdoende
illustratieve kracht.
Door deze opzet en niet minder door de
gelukkige uitvoering daarvan, heeft dit
boekje een betekenis gekregen, welke ver
overschrijdt de grenzen van het betrekke
lijk zeer kleine groepje der hoofdzakelijk
in moderne literatuur belangstellenden.
Het behoort te komen in handen van allen
die op enigerlei wijze op de hoogte dienen
te zijn en te blijven van wat er in de nieuw
ste literatuur van West-Europa, waarvan
de Nederlandse voor een groot deel maar
uitloper is, aan de orde is gesteld in de
laatste decennia. Vanzelfsprekend hebben
'de meeste leidinggevende figuren op ver
schillend gebied niet de tijd de kwestie
LVan lust laten we hier buiten beschouwing
om zich door de massa's literatuur van
deze tijd heen te werken, terwijl ze toch
niet dan tot hun schade, dit veld terra in
cognita zullen laten en ook een te hooi en
te gras opnemen van een of andere mo
derne roman slechts een scheef beeld van
de stand van zaken geven kan. Dit kleine
boekje nu voor de prijs van f 0.85 ieders
eigendom verstrekt zulk een uiterst
'oriënterend overzicht en raakt op vele blad
zijden de actuele problemen van de dag.
De hoofdlijnen trekt Minderaa aldus
Het zijn vooral de oorlog en de crisis dit
woord in zijn uitgebreidste zin genomen
'die het mensbeeld in do moderne letter
kunde beheersen. Naast het stellen van
'de oorlog als scherpe scheidingslijn tus
sen twee generaties, plaatst Minderaa
toch ook deze m.i. waardevolle en te veel
yerzuimde opmerking (ik wees daarop in
het Zondagsblad van 23 November 1936):
j,Toch had de beweging tot een chaotische
ontkenning van een voos-geacht verleden
reeds eerder ingezet en was ook in dit op-
fcicht het uitbreken van de oorlog de explo
sie, die reeds lang inwendig gromde".
Deze zeer juiste gedachte is m.i. nog te
Weinig onderzocht.
Even waar en behartigenswaardig ls <te
yolgendo gedachte, die ik in ander verband
onlangs hier op ongeveer gelijke wijze on
der de aandacht bracht: „In de Nederland
se literatuur zijn de scheidingslijnen-
,Veel minder gemarkeerd dan in de litera
tuur der oorlogs- en revolutie landen".
Veel meer directe invloed en de tal
loze voorbeeden van Minderaa bewijzen
deze stelling volkomen heeft op de Ne
derlandse letterkunde de crisis gehad.
Daaronder hebben velen maar al te zeer
geleden; die heeft ook in ons land zwaar
en benauwend gedrukt. Terecht legt de
schrijver'er ook de nadruk op, dat de groot
ste moeilijkheid bij het trekken van enigs
zins sprekende scheidslijnen vooral veroor
zaakt wordt door de snelle opeenvolging
der gebeurtenissen, de niet bij te houden
wisseling der toestanden, waardoor de ver
schillende generaties over elkaar heen-
schuiven, en in eenzelfde tijd uitingen van
.verschillende bewogenheid ons bereiken.
Vrijwel aan het eind van zijn werkje
stelt de schrijver nog eens met klem vast,
dat het hem hier allermeest om consta
tering te doen is geweest. Het is een
diagnose alleen, in de trant van Huizinga's:
„Schaduwen van morgen", maar dan uit
sluitend met betrekking tot de literatuur.
Dit is enerzijds erg moeilijk, daar de
schrijver zich daarbij te onthouden heeft
,van het geven van zijn eigen opvatting en
anderzijds jammer, daar er stellig lezers
zullen zijn, die graag des schrijvers opvat
ting zouden willen vernemen.
Door dit uitsluitend en veelvuldig con
stateren wordt de lezing van dit boekje
op sommige momenten tot een obsessie.
Zoveel levensellende, zoveel levensverwar
ring. zoveel dwaasheid en godloosheid tc
zien samengeperst eist krachtige levens
rust, ja vertrouwend Godsgeloof om niet
tot vertwijfeling te vervallen.
De schrijver eindigt zijn boek dan ook
niet zonder een enkele tip op te lichten van
de sluier, die naar zijn opvatting de levens-
Waarheid cn de vrede omhult.
„De huidige wereld vertoont ons", zo
zegt hij, „opnieuw een opvallend contrast",
en wel enerzijds een ontkenning van God
en anderzijds een zoeken naar nieuwe
symbolen om tot verheerlijking van hoger
Waarden te komen.
Van deze merkwaardige contrasten ls
naar mijn mening ook dit boekje zelf een
bewijs. Enerzijds verbaast het den lezer,
die het werkje begint, dat een leraar bij
het Christelijk Middelbaar Onderwijs in de
serie Tijd en Taak bij de Arbeiderspers een
beschouwing publiceert over dit onderwerp,
maar aan de andere kant is de verwonde
ring niet minder groot, als hij aan het eind
verneemt, dat dit boekje toch klaarblijke
lijk de oplossing voor alle levensraadsels
zoekt in Christus.
Dit feit is voor ons een verheuging en een
waarschuwing tevens. Het schemeren van
een betere dageraad moge verblijdend zijn,
groot is de vrees dat nog meer verwarring
het gevolg zal zijn van een dergelijk com
bineren van zaken, die toch met elkaar
niets te maken hebben. Niet de afschuw
van en de vrees voor het moderne heiden
dom der nationaal-socialisten in Duitsch-
land is in staat een waarachtig Christen
dom te brengen. Ik kan daarop hier niet
verder ingaan, maar ik meen een geest te
speuren, die niet die der toekomst van het
Christendom kan en mag zijn in de woor-
den: „In de kerken schemert vernieuwing,
gedragen door de jeugd. Mensen uit alle
hoeken, zakelijken. geestelijke speculanten,
vitalisten, zien wij herboren worden in
nieuwe bewegingen. Ik denken ik doe
maar een greep, aan christelijk pacifisme,
religieus socialisme, Oxford-be weging,
Roomse en Protestantse jeugd. Hoezeer
kinderen van de tijd en met tijdkwalen be
hept, kregen ze een opdracht boven de tijd
uit en staan in het geloof het aangezicht
van deze tijd te hernieuwen".
Verrassend scherp en juist was vaak de
diagnose, maar onjuist en zonder enige
hoop op beterschap voor den patiënt lijkt
mij de therapie. Alleen de belijdenis van
zonde, persoonlijk en van de gemeenschap,
en de bede om Gods genade, opdat wij
zwak en onnut worden om daaruit kracht
te erlangen, is naar mijn meening het eni
ge redmiddel voor de in dwaze hoogmoed
bluffende en aan de andere kant in rade
loze onmacht naar uitkomst hijgende
wereld.
De nauwkeurige lectuur van dit boekje
bindt een ieder de nood der mensheid
op het hart. Groot is de roep om verlossing,
maar klein is het getal der arbeiders. Een
ieder doe, wat zijn hand vindt om te doen.
Dr. J. KARSEMEYER
uitreis:
BUIZERD: Maandag te Basrah.
OEHOE: Maandag te Rangoon; blijft Dins
dag te Rangoon wegens slecht weer.
PELIKAAN: Maandag te Batavia en Ban
doeng.
WIELEWAAL vertrok Dinsdag 7 uur v.m.
van Amsterdam naar Batavia.
Op de thuisreis:
EMOE: Maandag te Jodhpur.
REIGER: Maandag te Athene, blijft Dinsdag
i te Athene wegens slecht weer.
1 GIER vertrok Dinsdag van Batavia naar
Amsterdam.
Antoon Coolen, Lentebloesem. Het
Nederlandsche Boekhuis, Tilburg
Coolen heeft in deze bundel novellen de
liefde beschreven in haar vele vormen en
gradaties; bakvisschenLiefde, huwelijksliefde
en -leed. oude-vrijersliefde, ontgoochelde
liefde, moederliefde en -leed, onbestemde
liefde welke gericht wordt van de erotiek
op de charitas.
De meeste dezer vertellingen zijn scherp
omlijnd, gelijk een novelle behoort te zijn;
het enkelvoudige geval wordt fel belicht.
Coolen beeldt het gewone, alledaagsche le
ven met talent. Zijn figuren leven temidden
van hun milieu als menschen, die we van
aangezicht tot aangezicht kennen. Ze wor
den niet geïdealiseerd, hun gebreken en
zwakheden worden niet verdoezeld, maar
♦ocher wordt vele malen bij deze lec
tuur een stil, doch klemmend appél gedaan
op de betere en edele gevoelens in den
lezer.
ONTVANGEN WETBOEKEN
Van de Comptabiliteitswet ontvingen we
in de serie Nederlandsche Staatswetten den
vierden druk, bewerkt door Dr. G. G. Pekel
haring; van de Landarbeiderswet den vijf
den druk, verzorgd door denzelfde; en van
de Visscherijwet den achtsten druk, even
eens verzorgd door Dr. Pekelharing.
Prijsvraag Muziekgezelschap
„J. P.zn. Sweelinck"
Voor Nederlandsche componisten
Het sodalicium studiosorum
„J.Pzn. Sweelinck" (Amsterdamsoh muziek-
gezelschap), schrijft voor Nederlandsche
componisten de volgende prijsvraag uit:
Gevraagd wordt een w erk voor orkest met
koor op Nederlandschen tekst, dat voor
dilettanten goed uitvoerbaar moet zijn.
De jury bestaat uit de heeren: Willem
Andri26sen, Henk Badinigs, Eduard van Bei-
num, Bertus van Lier en Willem van
Warmelo.
Het S.S.M. „J.Pzn. Sweeïdnck" stelt o.a.
een prijs beschikbaar van 250.—.
Hr. Ms. „HERTOG HENDRIK" EN
„JOHAN MAURITS VAN NASSAU"
Naar Hr. Mg. pantserschip „Hertog: Hendrik"
dat op 6 Januari as. naar de Spaannche wate-
zal vertrekken, zullen de volgende brle-
12. 19 en 26 Jai
Februari naar Oran
braltar; op 4 Februa
Februari, 2,
2 Febri
r Glbralta'
Gl-
3 April naar Funchal en op 6
Lpru naar Gibraltar,
irrespondentle, welke nog wordt ontva
na de laatste verzending op 13 April, z
Den Helder worden doorgezonden.
gezonden.
JACHT OP SMOKKELAARS
Op de hei tusschcn Boxtel en Blade 1,
werd de chauffeur van een auto door een
gemeente- en een rijksveldwachter gesom
meerd tot stoppen, aan welk bevel niet werd
•oldaan. De auto reed met grocte vaart door
n het mocht den politiemannen niet ge
lukken op de treeplank te springen, wes
halve zij per rijwiel de auto achtervolgden
en zoo spoedig mogelijk de politie te Eind
hoven telefonisch wr irschuwden. Deze
laatste slaagde er inderdaad in de auto daar
ter plaatse aan te houden. Bij onderzoek
bleek, dat daarmede een partij groot 13.000
boekjes sigarettenpapier, 150 k.g. margarine
en 5 k.g. suiker clandestien werden ver
voerd.
De beide inzittenden van de auto. een ta-
oner van Eindhoven en een inwoner van
Zuilen (U.), werden door de beide politie
mannen, die de auto hadden aangeroepen,
herkend. Tegen beide mannen is proces
verbaal opgemaakt.
De roofmoord te Vlissingen
Opvarende van de „Schelde"
Naar wij vernemen, is in verband met den
op 3 Maart van dit jaar te Vlissingen g>
pleegden roofmoord op het echtpaar Lauwe
reins. Zondagochtend te Hoek van Holland
een opvarende van de sleepboot „Schelde"
van L. Smit en Co.'s Internationale Sleep-
diest aangehouden en naar Middelburg over
gebracht.
De gearresteerde had een reis met de
sleepboot naar Madagaskar gemaakt. Zoo
dra hij in Hoek van Holland aankwam,
werd hij in arrest gesteld.
Het is waarschijnlijk dat binnen enkelo
dagen nadere berichten bokend zullen wor
GOUDEN DIENSTJUBILEUM
Gister was het 50 jaar geleden dat de heer
W. Kat bij gebrs. De Jong te Westzaan
in dienst trad. Voor dit feit is hem door den
burgemeester der gemeente de zilveren me
daille. verbonden aan de Orde van Oranje
Nassau uitgereikt.
Officieele Berichten
L. K. Hoeke; tot officier van adt
Ier 2e klasse, de officier van admlnl-
ler 3e klasse E. S. H. van Assendelft d<
Dr. W. de Vlug. bui
i den kapitein 1
de Vlootcommls«
it-kolonel der Infai
terie A. de BrutJn.
Benoemd tot algemeen aecretar:
Legercommlssie do eervol ontsla?
luitenant-kolonel der Infanterie A
advlseerend lid dier commissie.
Benoemd tot advlseerend lid vai
commissie de luitenant-kolonel var
ralen staf M. W. L. van Alphen, d
Hoogere Krijgsschool.
BU K.B. Is bepaald, dat H.Ms. kn
thans ln dienst opgelegd ta Willi
bevel over H.Ms. Kruiser „Java" ls op-
igen aan den kaplteln-lultcnant ter zee L
laasaen. onder eervolle ontheffing van dit
o\er H.Ms. Pantserschip „Hertog Hen-
ontheffing van het bevel over H.Ms. Opleidings
schip „Van SpeUk"; P
met de waarneming van het bevel over
tefn;S| HUn°Bentde,n„bOdenlJlid0lök be,aat d0 *<*01-
tein-lultenant ter zee W. H. C. Hoog.
LUCHTVAARTDIENST
Aan mr J. M. Kan ls eervol ontslag verleend
als hoofdcommies bil den Luchtvaartdienst, met
gelijktijdige benoeming tot hoofdcommies bn
het Dep. van Blnnenl. Zaaen.
RIJKSZUIVELCONSULENT
Eervol ontslag is verleend aan dr L. T C.
Schey te Hoorn als RUkszuIvelconsulent.
P. T. T.
Benoemd ls tot hoofdcommies bö het hoofd
bestuur der P.T.T., Dra C. M. J. van Llerop.
RIJKSGEBOUWENDIENST
Benoemd zUn tot ad]un„t-coir.mles: A. Boom
en F. W. Bennewltz.
NOTARISSEN
Benoemd zUn tot notaris te NUmegen: (vaca
ture Th G. ten Pol) M J. H. Schreurs, candl-
aaat-notarls te Arnhem en (nieuwe standplaats)
mr K. J. H. M. Weve, te Nijmegen.
Benoemd la tot notaris te Amsterdam: (vaca
ture JH F. M. de Hoog) A. G. A. BUhrs, te
Ajnsterdam,
RECHTZAKEN
„Laat me nou maar vrij"
Van een caféhouder en een fruitautomaat
De Haagsohe caféhouder H. J. H. stond
voor den politierechter, prof. mr. van Bem
melen, terecht wegens het gelegenheid geven
tot de beoefening van hazardspél.
Dezen keer was het weer eens een fruit
automaat.
„Ik loofde geen prijzen uit", zegt verdachte
met een onschuildiig gezicht van „laat me nou
maar weer vrij".
„Maar u gaf er toch wel consumpties op",
tracht mr. van Bemmelen hem te vangen.
..Nee hoor, ook niet", is het antwoord.
„Maar bij de politie hebt u dat bekend?"
„Nee, ik heb daar gezegd, hoe het altijd
gedaan wordt, maar daarbij heb ik niet ge
zegd dat het bij mij zoo gaat", meent de café
houder.
De politierechter haalt het politierapport er
'bij.
„Hoor nu eens, het staat hier duidelijk",
probeert mr. van Bemmelen nog eens.
„Ja, maar ze doen het allemaal", valt de
caféhouder dan door de mand.
Eindelijk dus een bekentenis.
„Maar", waagt hij nog eens een poging,
„Waarom bestaan ze dan? Je ziet ze overal."
„Ze zijn anders verboden en worden lang
zamerhand overail vernietigd", legt de politie
rechter hem geduldig uit.
„Maar waarom dan bij mij en bij een ander
niet?" zegt de caféhouder nog maar half
overtuigd.
„Dit is het werk van de politie, dat valt
buiten mijn terrein, ik veroordeel u conform
den eisch tot een boete van f 5 met vernie
tiging van de automaat. Bent u daar niet mee
tevreden, dam kunt u in appèl gaan", maakt
de politierechter er een eind aam.
„En ik ga in appèl," is het antwoord ver
gezeld van een blik vol liefde naar de fruit
automaat, welke in beslag is genomen.
Maar het was slechts
schijn!
Lessen in eten en
drinken
Hoe schenkt een ober wijn
Utrecht, 27 December
ETEN en eten is twee! Men kan eten wat
de pot schaft, maar men kan ook
„dineeren". Wat het laatste betreft,
hiervoor is meer noodig dan alleen aard
appelen, groenten en vlcesch. Wil men goed
dineeren dan zal het menu uitgebreid moe
ten zijn, maar dan zal men tevens rekening
hebben te houden met de „tafel-etikette".
En dat niet alleen de consument, ook de
ober moet van alles op de hoogte zijn en
precies weten dat als u een uitzonderlijke
spijze bestelt, deze voor hem niet uitzon
derlijk is, wantde ober weet alles.
Zoo zal de ober b.v. als „een steak de
boeuf ét cheval" besteld wordt, niet naar het
buffet moeten gaan met de gedachte „die
mijnheer bestelt paardenbiefstuk", neen, hij
zal dadelijk moeten weten: „o dat is een
biefstuk met een spiegelei". Misschien weet
hij die het bestelt zelf niet wat hij besteld
heeft, maar dat gaat den ober niet aan. De
ober is de man, die in de keuken thuis is,
die keurig bedienen moet en die de gasten
hoffelijk moet behandelen, zoodat de eet
lust zelfs vergroot wordt.
Nu hebben wij in ons land over het alge
meen over de handelwijze van onze obers
niet te klagen, maar het kan altijd nog beter.
Dat heeft ook de heer L o d e w ij k s, direc
teur van de Utrechtsche Vakschool voor
hotel-, café- en restaurant-bedrijf gezien en
enkele weken geleden is hij overgegaan tot
de oprichting van deze school, welke ge
vestigd is in perceel Vredenburg 2 bis.
Deze school ls geheel eenig in ons land en
blijkt groote belangstelling te genieten zoo
wel van de obers zelf alsook van de zijde der
directeuren van hotels en restaurants.
Teineinde het gemeentebestuur van onze
stad eens op de hoogte te brengen met.de
werkwijze en vorderingen, heeft de heer
Lodewijks heden B. en W. uitgenoodigd
eens een kijkje te komen nemen in de vak
school.
Wij zouden dit dus kunnen noemen een
„openbare les". Om half elf verscheen wet
houder Zegers in gezelschap van den heer
Göbel directeur van de Arbeidsbeurs. De
Burgemeester zou later komen.
zelf obers te zijn! Vanmiddag zouden
deze gasten moeten bedienen en zou
den de obers van vanmorgen gasten
zijnl Dat was dus wat anders als ëen
schoolles met banken en een bord aan
de muur. Deze school is inderdaad
geheel eenig en wie zou niet water
tanden bij het zien van al die heerlijke
gerechten, welke er opgediend werden.
Aan beide zijden werd dus geleerd. De
gasten leerden hoe zij bestellen moeten en
de obers leeren hoe zij hun spijzen moeten
aanbevelen en welke dranken daarbij het
beste genuttigd kunnen worden.
Nadat de directeur het sein daartoe gege
ven had, kon het diner beginnen en weldra
was het een drukte als was men in een
werkelijk druk beklant restaurant. Hier
zat men te genieten tan de heerlijke
schildpadsoep, ginds liet men zich caviar
opdienen en werd een heerlijk koel wijntje
geschonkenMaar stel u gerust, de
gasten kregen niet teveel en niemand denke
dat de heeren zich een congestie zouden
eten in den vroegen morgen.
Want. alle spijzen waren van hout,
klei en dergelijke oneetbare substanties ver
vaardigd. Er werd dus gegeten en er werd
dus niet gegeten. Er werd gedronken en
toch weer niet gedronken, want de ober die
leeren moet hoe hij wijn behoort te schen
ken, deed dit met de kurk op de flesch. Het
ging hier slechts om de wijze waarop de
flesch wordt vastgehouden!
Daaraan kon men dus zien dat het een les
gold, overigens zou men zich in een feest
zaal wanen. De heeren, die uitgenoodigd
waren om deze les bij te wonen, zagen be
langstellend toe. De directeur gaf nog
eenige theoretische aanwijzingen en sneed
o.m. een kip aan teneinde te laten zien. hoe
men dit gerecht dient te serveeren. Ook dit
heerlijke gerecht bleek weer van hout te
zijn, zoodat niemand in de verleiding kwam
een boutje te stelen of te proeven!
En zoo hebben de obers blijk gegeven van
een goede kennis en de directeur heeft
hiermede bewezen dat zijn onderricht doel
matig en bijzonder is.
Ook het lezen van de spijskaart vereischt
zoowel bij den gast als bij den ober bijzon
dere kennis van zaken. Het keuken-
Fransch is nog wat anders dan het Fransch
van de MULÖ-school.
Hedenmiddag vond een dergelijke demon
stratie plaats voor de werkgevers en direc
teuren der firma's in het restaurantbedrijf.
Tijdens deze openbare les fungeerden de
gasten van hedenmorgen, voor ober.
Het was een goede gedachte van den direc
teur om eens te laten zien van welken aard
dit onderwijs is en men heeft zich hiervan
een goed beeld kunnen vormen.
Deze school welke een bijzonder gezellig
karakter draagt omdat men nu eenmaal „in
een restaurant les neemt" is terecht eenig
in ons land en 't is te begrijpen dat hiervoor
groote belangstelling bestaat.
BEGRAFENIS
DS C. A. DE BRUIN
Velen uit Pijnacker
woonden de plechtigheid bij
Den Haag, 27 Dcc. Onder groote be
langstelling, hoofdzakelijk uit zijn oude ge
meente Pijnacker, die hij 36 jaar aan een
stuk dienen mocht, is vanmiddag de op 75-
jarigen leeftijd alhier overleden Ds CA.de
Bruin op Nieuw EykenDuynen ter aarde
besteld.
Behalve de pastor loca uit Pijnacker, Ds
van Dingstee, waren afgevaardigden van de
Hervormde School, de Jonge]ingsvereeni-
ging, de Zondagsscholen en de Chr. Möziek-
vereenigïng. zoomede enkele andere corpo
raties aanwezig. Verder gaven van hun deel
neming blijk tal van ouderlingen, diakenen
"i kerkvoogden uit die gemeente.
Nadat Ds K. H. E. Gravemeyer. uit
Den Haag, op het sterfhuis in de Nijenrode
straat, een rouwdienst had geleid, waarin
hij las Psalm 90 en sprak naar aanleiding
van het bekende Schriftwoord „De Heere
heeft gegeven, de Heere heeft genomen, de
Naam des Heeren zij geloofd", bereikte tegen
half twee de droeve stoet, bestaande uit de
lijkauto en zes volgauto's den doodenakker.
Vele bloemstukken dekten de kist.
Terwijl de kist in de aula werd opge
baard, speelde de heer Gravelotte op 't
orgel een lied uit den bundel „Ilarpe Sions"
waarna Ds Gravemeyer allen verzocht
een lievelingspsalm van don overledene, t»
weten Psalm 121 vers 1, te zingen en las
enkele verzen van Romeinen 8. Vervolgens
herinnerde de predikant aan het heerlijke,
maar moeilijke ambt, dat oen bedienaar des
Goddelijken Woords vervult, welk ambt
door den overledene op zoo buitengewone
wijze bekleed was. Vervolgens betuigde hij
aan de echtgenoote cn de kinderen van den
overledene zijn diepe deernis, terwijl hij
daarin tevens enkele andere kinderen be
trok, die een positie hebben in het Verre
Oosten. Tallooze malen, zoo ging Ds Grave
meyer voort, mocht Ds de Bruin het Kerst
feest prediken, doch nu kan hij dit feest
zelf aanschouwen bij Jezus Christus, Die
eeuwig gelukkig maakt. Het sterven is altijd
een verslagen worden, maar voor geloovi
gen beteekent het tevens overwinnen.
Tenslotte memoreerde spr. nog een en
ander uit den arbeid, die Ds de Bruin te
Pijnacker heeft verricht, waarna als tweede
spreker Ds van Dingstee enkele woor
den sprak.
Ook hij richtte woorden van troost tot de
familie en voegde daaraan de verzekering
toe, dat gansch Pijnacker in deze dagen met
de nabestaanden heeft meegebedon cn ook
in de toekomst hen in het gebed zal blijven
gedenken. „Wij kunnen U eigenlijk niet
troosten, want dat kan Christus alleen en
dat zAl Hij ook".
Ds van Dingstee stond tenslotte nog even
stil bij de Jongelingsvereeniging en de Zon
dagsscholen, waarvan de overledene op
richter was, om te besluiten met het woord,
dat de overledene herhaaldelijk had doen
hooren: „Tot weerziens bij Christus".
Vervolgens voerde nog het woord Ds Ton-
non, uit Vlaardingen, die na het vertrek
van Ds de Bruin uit Pijnacker. eenigen tijd
daar werkzaam is geweest. Deze herinnerde
er aan hoe ontzettend moeilijk het voor hem
was geweest om de plaats van zijn voorgan
ger in te nemen. „Ik moest de teugels ech
ter grijpen", aldus spr.. „maar ik deed dat
graag. Natuurlijk kon ik het niet zooa's -ls
de Bruin". Zich tot de weduwe richtend
legde hij den nadruk op het woord, dat God
zijn dienaren wel begraaft, maar hun werk
voortzet. Zoo is het ook met Ds de Bruin.
Daarna sprak nog de heer Sonne veld
namens de Hervormde Schooheroenierine uit
Pijnacker, waarvoor Ds de Bruin 28 jaar
geledon reeds het initiatief nam Do hoor
Sonneveld wees in 't bijzonder op de groote
liefde, waarmode deze schoolvereeniging
een allereerste plaats in zijn hart innam
Tenslotte is nog een oogenblik gesproken
door Dr T e r 1 a a k Poot. Ned. Herv. pre
dikant te Den Haag, die erop wees, dat
36 jaar arbeid in één gemeente beteekent,
arbeiden aan een nieuw geslacht, wat zeker
net zoo belangrijk is als het dienen van ver
schillende gemeenten.
Naar spr. van de weduwe vernomen had,
was het gebed van den overledene altijd
anders, .hetgeen voor mij een bewijs is, aldus
Dr Terlaak Poot, dat hij een levenden om
gang had met God. Verder had hij gehoord,
dat in zijn laatste uren zijn gedachten in
het bijzonder uitgingen naar het Oosten, in
verband waarmee spr. opmerkte, dat de
Heilige Geest geen afstanden kent.
Met een woord van deelneming tot de
familie eindigde spr.
Hierna speelde het orgel Lied 327. waarna
de kist grafwaarts gedragen werd.
ROTTERDAM
Doodelijk ongeval
Man werd 30 meter meegesleurd
De 52-jarige H. Bellwinkel, uit de Prove
niersstraat. stond Zaterdagmiddag om
streeks half vier op een vluchtheuvel op den
Beukelsdijk. Plotseling stak hij echter den
rijweg over en de bestuurder van een snel
rijdende auto, J. Anceaux, uit Schiebroek,
kon een aanrijding niet meer voorkomen.
B. werd over en afstand van 30 nieter
meegesleurd; de auto reed een trottoir op
en botste tegen een haltepaal van de tram
die afbrak. Deerlijk gewond is de heer B
door den Geneesk. Dienst naar het ziek >n
huis aan den Coolsingel verwerd, waar hij
g.ster aan de bikomen kwetiuren is over
leden.
De onvindbare man
Ongeluk met een vrachtauto
In den nacht' van Vrijdag op Zaterdag, om
streeks kwart over twaalf, is een kolen
vrachtauto. bestuurd door den 29-jarigen W.
v. E.. uit de De Jagerstraat, die op wat on-
foeheerschve wijze een bocht nam. pardoes
tegen de balustrade van de Leuvebrug alhier
gereden. De chauffeur kwam met den schrik
vnj, maar twee mannen, die achterop den
wagen hadden plaatsgenomen, waren, toen
de vrachtauto toe stilstand was gekomen,
plotseling verdwenen Even later klonk uit
de diepte hulpgeroep: de 35-jarige P. J. Rooy,
een opkooper uit de Atjehstraav, bleek in
het water geslingerd te zijn. Door handrei
king heeft men hem weer op het droge ge
bracht. Oogenechijnlijk had de man geen let
sel opgeloopen. Chauffeur en opkooper zijn
naar hei' bureau Paauwesteeg overgebracht,
daar vermoed werd. dat zij door drankmis
bruik de botsing hadden veroorzaakt.
De derde man, die eveneens achterop den
wagen had gezeten, bleef echter onvindbaar.
Men dacht, dat ook hij te water was geraakv.
waarom direct met dreggen een aanvang
is gemaakt Hoe men ook zocht, de man
bleef onvindbaartot hei" bericht kwam.
dat men den gezochte, den 29-iarigen C Roef
uit dc Warmoeziertraat, op de Korte Hoog-
traat had aangetroffen. Na het ongeluk was
B. kalm weggewandeld
DEN HAAG
R. H. Driessen Jr. f
Te Wassenaar is Zondag op 56-jarigen
leeftijd overleden de heer R. H. Driessen
Jr., secretaris-penningmeester van de
Kon. Vereeniging van Gepensionneerde
Officieren van het Nederlandsche Leger,
welke functie hij omstreeks 14 jaren
heeft vervuld.
De thans ontslapene was in deze functie
destijds de opvolger van zijn vader. De heer
Driessen was tevens directeur van het Ne-
derland-che Toevluchtsoord voor Noodlijden
de Dieren, het bekende dierenasyl aan de
Nieuwe Haven alhier. Het zou begin februari
.s. juist 25 jaren geleden zijn, dat hij laatst-
enoemde functie aanvaardde.
De teraardebestelling zal plaats hebben
Woensdag a.s. op Nieuw Eyk en Duynen te
kwart voor twaalf.
Gecompliceerde aanrijding
Een vrouw liep kneuzingen op
Op de Kalvermarkt had een aanrijding
piaate tusschen een personenauto, bestuurd
door den 19-jarigen J. P. uil de Perponcher-
straat, een stilstaande personenauto, be
stuurd door den 37-jarigen R. S. uit Wasse-
een tandem, waarop het circa 40-jariga
echtpaar S. was gezeien, zoomede eeD rij
wiel, bestuurd door den 11-jarigen L M. B.,
wonende aan den Marktweg.
Eerstgenoemde auto slipte op de tramrails
en reed achtereenvolgens de andere voertui
gen aan
Mevr. S. kreeg een kneuzing aan den rech-,
terknie en werd door den G. G. D. naar het
ziekenhuis Zuidwal vervoerd.
Van de tandem werd het achterwiel ver
bogen, het andere rijwiel werd vernield.
Beide auto's werden licht beschadigd.
Onvoorzichtig overgestoken
Twee voetgangers het slachtoffer.
Op den hoek van de Zusterstraat en
Loosduinschekade is le Kerstdag de 65-ja-
rige voetganger L. J. T„ uit de Terwesten-
straat aangereden door een personenau'o,
bestuurd door den 37-jarigen A. S. van het
Lorenbzplein, doordat de man weifelend
overstak. Hij kreeg verwondingen aan hoofd
en rechterhand, benevens een bloeduitstor
ting in de linkerknie en is door den G.G.D.
naar het ziekenhuis aan den Zuidwal ver-
Door dezelfde oorzaak is op den voor
avond \an Kerstmis op het Spui de 70-jari-
ge voetganger J. G. v. d. B., wonende op dc
Nieuwe Haven, aangereden door een perso
nenauto, bestuurd door den 23-jarigen J. do
B., uit de Obrechtstraat. V. d. B. brak het
rechter onderbeen en bekwam een hoofd
wond. Hij werd door den G.G.D. eveneens
overgebracht naar het ziekenhuis aan den
Zuidwal.
Motorist vliegt in de pulp
Zijn machine totaal vernield
WASSENAAR, 28 Dec. Gisteravond is
op den Rijksstraatweg, ter hoogte van
„De Raaphorst", de motorrijder J., uit
Den Haag, die uit de richting Leiden
kwam, opgebotst egen de echterzijde van
een vrachtauto, geladen met zakken dro
ge pulp, die langs den weg stond, be-
hoorijk verlicht. De motorrijder «heeft,
waarschijnlijk door slechte verlichting
van zijn motor, de auto niet zien staan.
De motor sohoot onder den wagen door
en de motorrijder kwam pardoes op de
lading terecht. Dat mag een geluk voor
hem heeten, want de zachte lading bood
weinig weerstand en voorkwam ernstige
verwondingen. Niettemin is J. er niet
zonder verwondingen afgekomen. Hij
klaagde over pijn in het onderlijf. Dr.
Hubbeling, die eerste hulp verleende,
gaf opdracht J. naar zijn woning in Den
Haag te vervoeren. Hij heeft zich onder
behandeling van zijn huisarts gesteld.
De motor werd geheel vernield.
Oplichting bij inzameling voor het
Comité hulp aan Spanje
Verdachte vrijgesproken
Voor dien Haags chen politierechter,
prof. mr. Van Bemmelen, werd gister
morgen de zaak behandeld tegen J. C. v.
d. B., die zeep en geld uit naam van het
Medisch-Hygiënisoh comité voor Hulp
aan Spanje in heeft gezameld na 11 Sep
tember, den sluitingsdatum voor de in
zameling. Verdachte zou hetgeen hij var
verscheidene menschen voor 't comité
heeft gekregen, niet hebben afgedragen.
v d. B. liep met een lijst, waarop men
voor een bedrag in geld kon inteekenen, doch
daarnaast vroeg hij hij ook om zeep, dit alles
voor genoemd comité.
Als getuige werd de penningmeester H. J.
H. van 'de afdeélirag Den Haag van het Me-
disoh-Hygiënisch Comité Hulp aan Spanje
gehoord, die verklaarde dat verdachte de zeep
en het geld wèl had afgedragen, doch eerst
na de aangifte bij de politie.
„Hoe is de zaak uitgekomen?" wilde mr.
Van Bemmelen weten.
Het bleek nu, dat de vorige penningmeester
was afgetreden, nadat hem dit door ver
scheidene leden van het comité was gevraagd.
Deze vorigé penningmeester had aangifte bij
de politie gedaan.
Politierechter: Kan dit een soort wraakne
ming van den penningmeester zijn geweest?
Dit kon getuige niet zeggen.
Politierechter: „Benit U nu van meening dat
verdachte inderdaad den boel oplichtte of dat
hij te goeder trouw handelde".
De officier van Justitie, mr. Rouffaert,
achtte de oplichting niet overtuigend be
wezen en vroeg vrijspraak.
Mr. Van Bemmelen sprak verdachte vry.
Warenhuis in 't gelijk gesteld
Kunstzijde draden zijn geen ..stof"
Door den president van de Haagsche
Rechtbank is vonnis gewezen in het kort ge
ding, dat door de Hollandsche Kunstzijde
Industrie te Breda was aanhangig gemaakt
tegen het Warenhuis Grand Bazar de la Paix
te 's-Gravenhage, wegens den verkoop van
textiel-goederen van gematteerde kunstzijde,
welke was vervaardigd met toepassing van
de werkwijze, beschermd in het bekende
Singmaster octrooi no. 37773.
De president is in zijn vonnis niet ingegaan
op de vraag of de toegepaste werkwijze onder
de bescherming van het octrooi valt, aange
zien hij besliste diat kunstzijde draden geen
„stof" zijn in den zin der wet en dientenge
volge de bescherming van het Singmaster
octrooi, nu dit op een werkwijze slaat, zich
niet uitstrekt tot de, met toepassing dier
werkwijze vervaardigde kunsfaijde draden.
Uit dien hoofde is de vordering ontzegd.
De H K.I. gaat van deze beslissing ia
hooger beroep bij het Gerechtshof, terwijl dc
hoofdzaak bovendien bij de civiele Kamer
d'er Rechtbank aanhangig zal worden ge
maakt.
Als raadsman voor het Warenhuis trad op
r. W. M. Nathans, terwijl mr. J. v. d. Valk
uit Breda namens de Hollandsche Kunstzijd'?
Industrie optrad.
