W
Voor het conserveeren
HAAS' Azijn begeeren
TITAMOL
„EMIGRATIE NAAR SURINAME
IS TE RISKANT"
STEMMERIK s C°
DINSDAG 28 DECEMBER 1937
"I'WBHDE BLAD PAG. 5
VRAAGT
UW WINKELI
$1 HIT MERK VOOR
0 i LEIDSCHEKAAS
VRAAGT UW LEVERANCIER
WAAROM OlENSTBOOEVERZEKERme EN
WELKE OIENSTBOOEVERZEKERIN6?
Vraagt onaeens inlichtingen, onze
inspecteurs zullen U die paarne en
zonder enipe verplichting Uwer-
ijds verstrekken.
N.V. Alg. V«r*. Maatschappij
„DE PHILANTHROOP'
opger. In 1885 te BOLSWARD
Natuurhistorisch museum
Me]. J. Blijdenstetn heeft, de Enschedésche
Museum-Vereeniging f20.000 geschonken ten
behoeve van de stichtinp van een natuur
historisch museum, aldaar.
ALDUS Dr A. A. L. RUTGERS
De concurrentie met de
Britsch-Indiërs is te groot
„Het spijt me, dat mijn oordeel over
plannen voor emigratie als landibouwer
naar Suriname negatief moet zijn, maar
de risico's zijn werkelijk te groot", aldus
de oud-gouverneur van Suriname,
Dr. A. A. L. Rutgers, wien wij zijn
meenin,g vroegen omtrent de uiteenzet
ting, ons versohaft door dien burge
meester van Pijnaoker, mr dr P. H. W.
G. van den Helm.
„De toestand voor emigratie naar Zuid-
Af rika en Argentinië is ongetwijfeld veel
gunstiger dan die voor emigratie naar Su
riname, omdat men in eerstgenoemde ge
vallen weet, waar
aan men toe
bedrijven aan te
wijzen, die als
model kunnen
dienen voor emi
granten."
Op onze vraag,
waarom volgens
Dr Rutgers der-
gelijke plannen
moeten stranden,
geeft hij ons als
i zijn meening te
kennen, dat tegen
■K hMÈË*\ de concurrentie
van de Britsch-
Indiërs door een
Westerling niette
strijden valt. De behoeften van den Ooster
ling zijn nu eenmaal uitermate gering, cn
de Europeaan kan het niet uithouden, tenzij
hij tot een zeer laag peil vervalt.
dan ook verklaarbaar, volgens Dr
Rutgens, dat het aantal landbouwers onder
de afstammelingen der Hollandsche boeren
in Suriname niet toeneemt, ondanks een be
trekkelijk groote toename onder deze bevol
kingsgroep. Evenzeer valt het op, hoe gedu
rende de laatste jaren de prijzen van levens-
iddelen zijn gedaald. Dit alles staat met
de scherpe concurrentie in direct verband.
Ook bij de eventueel aan te pakken citrus-
cultuur zou men een keus hebben te doeu
GOUDSIROOP
tussohen een groote onderneming en hit
kleinbedrijf, dat op dezelfde „hoogte" slaat
als dat van den inlander. Wat het laatste
aangaat, moet men ter dege in het oog
houden, dat een Westersch tuinder of land
bouwer in Suriname niet noemenswaard
meer zal bereiken dan een Britsoh-Indiér,
terwijl zijn levensstandaard minstens tien
maal zoo hoog staat als van dezen. En bij
den tegenwoordigen stand van zaken is het
zeer twijfelachtig, of voor een groote onder
neming voldoende kapitaal zou kunnen
worden geïnteresseerd, te meer daar bij de
grootcultuur zich tenslotte hetzelfde bezwaar
doet gevoelen, dat we ook bij den kleinen
landbouw aantreffen, namelijk de alles 1-e-
heerschende concurrentie van den inlander.
Zoo is het te verklaren, dat zelfs van de
grootcultuur in Oost-Indië over een langere
periode beschouwd, steeds meer producten
bij den inlander terecht komen
Slecihts die producten, welke een zeer spe
ciale bewerking vereischen, zooals suiker jn
palmolie, kina en thee, behoeven deze con
currentie niet te vreezen. Het kan zijn, dat
tot op zekere hoogte de citruscultuur hier
toe ook behoort, maar zekerheid omtrent di<
punt bestaat al evenmin.
Dr Rutgers is van meening, dat het gom
vernement van zijn bevoegdheid tot het var-
strekken van een monopolie in de citrus
cultuur zeker geen gebruik zal maken, nu
het immers juist aan vele kleine landbou
wers een groote hoeveelheid citrusplanten
heeft verschaft.
Teigen plannen tot emigratie om de
citrus-cultuur in Suriname te gaan be
Cokesbreek- en sorteer-
inrichtingen, vervaardigd
door Machinefabriek
Ijzergieterij „HOLLAND-
BERGEN OP ZOOM".
oefenen, meent Dr Rutgers dan ook zeer
sterk afwijzend te moeten staan. Zoo de
Prot Chr. Emigratievereeniging zich
voor dergelijke plannen wil interessee
ren, zonde zij een periode van drie
weken verblijf in Suriname is waar
schijnlij'k reeds voldoende een erva
ren Westerschen tuinder erheen om
rapport uit te brengen en Dr Rutgers
is ervan overtuigd, dat dit rapport
negatief zal uitvallen.
Tot staving van zijn meening beroept Dr
Rutgers zich behalve op eigen ervaring uit
zijn bewindsperiode, bijvoorbeeld op een
hartekreet van een Nederlander, die in 1S90
Suriname aankwam en tot 1930 het boe
renbedrijf te Paramaribo uitoefende. Deze
besluit zijn relaas in „De West" van 29.
Augustus 1934 aldus: „Zoolang de behoeften
van Aziaten en Europeanen niet ten naaste
hij op hetzelfde peil staan, acht ik concur
rentie van Europeanen tegen Aziaten on-
IN T SURINAAMSCHE OERWOVD. Een echte wildernis van plantenqroei!
mogelijk. Dat de tijd komen zal, dat Azia
ten en Europeanen dezelfde behoeften hebben
staat voor mij vast, maar men wachte zich
zoolang die tijd er nog niet is, om Neder
landers te emigreeren naar Aziatische lan
den, waar deze de meerderheid der bevol
king vormen."
Verschillende voorbeelden weet Dr Rut
gers ons uit het dagblad „De West" op te
diepen van bedrijven, die het tegenover de
Britsch-Indische concurrentie moesten op
geven. Ook wijst onze zegsman op een be
langrijke rede van den heer L. C. Prey voor
het Indisch Genootschap, welke rede werd
uitgesproken op 2 Februari 1934 en handelde
over de propaganda voor emigratie van
Hollandsche landbouwers naar Suriname.
(Op het gemotiveerde oordeel van den heer
Prey, die vestiging als kleine landbouwer
sterk afraadt, komen we in ons blad nader
terug).
Het is om al deze redenen, dat Dr Rutgers,
naar hij ons meedeelde, tegen elk betreffend
•nemen moet waarschuwen. „De kansen
van emigreerende landbouwers zouden er
waarschijnlijk beter voorstaan, indien in
Suriname reeds bananen voor export ver
bouwd werden. De bananencultuur verkeert
echter nog in een stadium van proefnemin
gen, zoodat daarop nog niet te rekenen valt.
Emigratie, gebaseerd op de huidige risico's
van de citruscultuur, acht ik zóó slecht ge
fundeerd, dat ik daartegen met klem meen
te moeten waarschuwen."
„Ik betreur het, dat ik zoo afwijzend advi-
seeren moet, maar het is werkelijk riskant.
In versohillcnde gevallen heb ik jongelui
aangeraden naar Indië te gaan, omdat de
kansen er inderdaad grooter zijn dan in het
moederland, doch ik moet sterk afraden, als
landbouwer naar Suriname te trekken, onj-
dat de concurrentie met inlanders den toe
stand spoedig hopeloos zou maken. Ik kan
me ook niet voorstellen, dat anderen, zoo
als de Amerikanen, zich ernstig met citrus
cultuur zouden wen6chen in te laten."
LEVERTa.CS
^'AMSTERDAMozï» "cfafó&Tncvd-
1690
WAJ LEVERT LEVERT. IS GOEL
Het vijftal Engelsche militaire vliegbooten, dat een for matievlucht van Engeland naar Australië onderneemt, bil Het bij Boele's Scheepswerf en Machinefabriek te Bolnes gebouwde m.s. „Inconfidente"een der 5 schepen welke
aankomst te Calcutta, waar even werd gepauzeerd. voor Braziliaansche rekening hier te lande in aanbouw zijn, maakte gisteren de proefvaart.
resident Lebrun bewon-
lert met zijn kleinkind
Franqois de kerstboom in
iet Palais Elysée te Parijs
Links: 'n Groep jeugdigr
leden van de azharister,
beweging te Cairo, di
voor het paleis van de,
koning hun trouw kwa
men betuigen, wordt door
de politie direct verspreid.
PLAK MET
VARIA
STARTER BATTERIJ
SOUDE DUURZAAM BILLUK
SCHRIFT. GARANTIE
INDISCHE UITRUSTINGEN
HEERENKLEEpING NAAR MAAT
LAAN VAN MEERDER VOORT 66
DEN HAAG
EIGEN ZAAK SQERABAIA GEMBIONGAN.
BINNENLAND
CRISISTUINBOUWBESLUIT
Blijkens gister uitgegeven Staatsbladen
nr.s 669 en 670 zal met 1 Januari in werking
treden het Crisis tuinbouwbesluit, waarbij
nader door de Kroon aan te wijzen fruit.
Zuidvruchten en warmoezerijgewassen als
monopolie producten worden aangewezen
krachtens de Landbouw-crisiswet 1933.
VOOR HET PRINSENKIND
De heer G. van Kleef te Zwolle heeft
aan het Prinselijk Paar aangeboden ren
eikenhouten kinderfauteuiltje, een minia
tuur mahoniehouten stoeltje en een tafeltje
voor de popj>enkamer Dit geschenk, dat wel
het eerste zal zijn voor de vorstelijke baby,
is in dank aanvaard.
SEIZOEN-HARINGVISSCHERIJ
Het gister uitgegeven Staatsblad 683 ver
meldt de bepaling, dat de seizoenharing-
visscherij. voor zoover betreft de vaartuigen
welke in 1937 de haringvisscherij ter zoute
hebben uitgeoefend, geacht wordt te zijn ge
ëindigd op 1 December 1937.
Mr S. TROMP MEESTERS f
Mr S Tromp Meesters, die in Duitschlan'i
met zijn auto is verongelukt tijdens da
Kerstdagen, was een bekend figuur in de
Arnheimsche advocatenwereld Hij was ge
associeerd met Mr J W. F. Donath en Mr
G. A de Cocq en hield kantoor aan het sta
tionsplein nr. 13 te Arnhem Geboren 13
Juli 1890. bereikte hij den 47-jarigen leef
tijd. Te Arnhem genoot hij groot aanzien en
hij was o m. eenige jaren voorzitter van de
vereeniging „Oranjedag" Zijn plotseling
verscheiden heeft in breeden kring groote
ontroering verwekt
TFDERATIE VAN CHR. VER. VAN
EN VOOR VROUWEN EN MEISJES
Van 11-13 Jan as komt op kasictl
Hemmen te Hemmen de leidsterconferentio
vuur leidinggevenden in vereenigingen
van en voor vrouwen en meisies hijeen.
uitgaande van de Federatie van Chr ver-
eenigingen van cn voor vrouwen en meisjca.
Links: Met nevenstaand affiche, bestemd om in het
buitenland de aandacht op de Maasstad te vestigen,
verwierf A. Knuppe de zilv. medaille van een der prijskampen 1937 van de Acad, van B. K. en T. W. te R'dam
