PALTHE
ORENTSCHE EXPORTSLACHTER»
VRIJDAG 24 DECEMBER 1937
VIERDE BLAD PAG. 11
KERK EN ZENDING
GEREF. KERK
HULPPREDIKER
Cand. J. v. d. S ch a f t te Vlaardingen, die
een benoeming ontving tot hulpprediker bij
de Geref. Kerk van Middelburg, heeft er ook
een ontvangen van de Geref. Kerk te
Groote Lindt(Zwijndrecht)vanwaar
cand. D. S. A. Hagenbeek vertrekt naar
Strijen, waar hij binnenkort het predikambt
aanvaardt.
Ds. C. A. DE BRUIN f
In 75-jarIgen ouderdom is te 'sGravenhage
overleden Ds. C. A. de Bruin, em. predi
kant van de Ned. Herv. Kerk tePijnacker.
Ds. de Bruin, die vooral in Pijnacker be
mind was, werd 23 Aug 1862 te Leiderdorp,
waar zijn vader een bekend Godsdienstonder
wijzer was, geboren. Drie jaar bezocht hij een
kostschool in Gelderland, waar het plan rijpte
om predikant te worden. Na 6 jaar het gym
nasium te Assen doorloopen te hebben, stu
deerde hij aan de Rijksuniversiteit te Leiden,
om in 1891 candidaat te worden voor het
Prov. Kerkbestuur in Drente.
Uit tal van beroepen werd dat naar 'tWoud
bii Delft aangenomen en hij deed daar zijn
intrede met Hand. 8 35. In 1894 vertrok Ds.
de Bruin naar Pijnacker, waar hij zijn groot
ste krtchten heeft kunnen ontplooien en d<
gemeente tot bloei mocht brengen. Onder zijn
leiding ontstond een wijdvertakt vereenigings-
leven. Ds de Bruin was tijdens zijn verblijf
in Pijnacker ook lid van het classicaal be
stuur van Den Haag.
In Nov. 1930 zag Ds. de Bruin zich genoop
Zijn arbeid neer te leggen. Met een predicatie
over Mattii. 11 28 werd afscheid genomen
van de gemeente van Pijnacker.
Hoezeer daar zijn arbeid is gewaardeerd
geworden blijkt wel uit het feit dat hem door
deze gemeente boven zyn Rijkspensioen een
jaarlijksche toelage van duizend gulden le
venslang werd toegezegd, met de bepaling dat
aa zijn dood zijn gade, als zij nog in leven
was, op deze toelage tot haar dood zal kun
nen rekenen.
GEREFORMEERD OECUMENISCHE
CONFERENTIE
Amerikaansche plannen
Naar aanleiding van een schrijven van de
commissie voor correspondentie met de bui-
teniandsche keuken in Zuid-AÏrika aan de
Chr. Geref. Kerk in Amerika over de nood
zakelijkheid van een „Interchurch Conferen
ce of reformed denominations", benoemde de
Synode der laatst genoemde kerk te Grand
Rapids in 1932 een commissie, die in overleg
met de afgevaardigden der Geref. Kerken in
Nederlanden Dr. S. O. Los van Den Haag
nog staande de Synode rapporteerde (Dr. H.
Beets, Prof. D. H. Kromming», Prof.
L. Berkhof en Ds. I. van Dellen), welk
rapport aanvaard weid. De commissie kreeg
opdracht nader advies uit te brengen. In 1934
op de volgende Synode deed de oommissie
(voorstellen, waarvan de kern was, dat de
plannen die te vormen waren momenteel op
do financieele moeilijkheden afstuitten. Zoo
oordeelde ook de Synode der Gereformeerde
Kerken te Middelburg in Nederland.
Thans na de oecumenische wereldkerken-
conferenties te Oxford en Edinburgh neemt
men in Amerika de zaak opnieuw ter hand,
gelijk wij reeds vermeld hebben.
GEDENKDAGEN IN ENGELAND
Enrelsche bUbel
Zeor veel werk zal in Engeland in 1938
Worden gemaakt van de herdenking van het
tfeit, dat het dan 400 jaar geleden is, dat de
Engelsche koning gelastte, dat in elke kerk
een exemplaar van den Engelschen bijbel op
den kansel zou liggen. Dit jubileum wordt op
19 Juni gevierd. De bijbelherdenking zal dan
(tevens, op suggestie van den bisschop van
Manchester, allerwege een herinnerings-vie-
ring van de kerkreformatie worden.
tTTesley
In 1939 hoopt men in Engeland op 25 Mei
plechtig te herdenken, dat het dan 200 jaar
geleden is, dat John Wesley tot bekeering
kwam.
GOEDDOENDE NIET VERTRAGEN
Het Ned. Comité tot steun der Christenen
ïn Rusland „Licht in 'tOosten", (voorzitter
Commissie van Advies en Toezicht: Mr. B. de
Gaay Fortman, Rechter te Rotterdam), blijft
U opwekken, te handelen naar het Aposto
lisch woord (Gal. 6:9 en 10).
De nood Uwer medegeloovigen in Rusland
Ss groot! Adres voor toezending der giften:
Penningmeester „Licht in 't Oosten", Giro
166821, Weesp.
GEREFORMEERD DAVOS-COMITE
Ds. J. van der Meulen te Schiedam,
secretaris van dit Comité, schrijft ons:
Onze roep, in de Christelijke pers October
IL, om steun voor het werk der geestelijke
verzorging van patiënten te Darvos is niet
onbeantwoord gebleven.
We zaten in October in nood. De geldmid
delen waren ontoereikend om een derden
predikant uit te zenden. Toch besloten wij tot
die uitzending in vertrouwen, dat de gielden
er wel zouden komen, wanneer onze broeders
en zusters hier zouden weten hoe slecht de
stand van onze kas was.
Wij zijn in dat vertrouw enoilet beschaamd
geworden.
Met -groote dankbaarheid kunnen we mede-
deelen dat na dien ruim f 400 ontvangen
.werd aan giften.
De onkosten, verbonden aan de uitzending
van een derden predikant konden gemakke
lijk gedragen worden en.... we hielden nog
pver.
Hartelijk danken wij alle broeders en zus
ters, die giften zonden.
Ons Comité bestaat nu tien Jaar en heeft
onder de patiënten te Davos met rijken zegen
mogen arbeiden.
Wij houden ons in uw belangstelling voort
durend aanbevolen.
U onthoudt wel het adres van onzen pen
ningmeester R. L. Haan, Nieuwe Bbbinge-
straat 21, Groningen, Giromr. 134937
KerK en Staat in Duitschland
Predikanten In vrijheid gesteld
Een deel (volgens Reuter ongeveer de
helft) van de in voorarrest zittende predi
kanten en leden der belijdende kerk zal ter
gelegenheid van het Kerstfeest in vrijheid
worden gesteld. Ds. Niemöller blijft echter
opgesloten. Zijn echtgenoote heeft den ge
meenteleden verzocht haar met Kerstmis niet
thuis te komen bezoeken.
In de afgeloopen week zijn echter ook weer
nieuwe arrestaties van predikanten verricht,
o.a. te Dortmund.
GIFTEN EN LEGATEN
De Ned. Herv. Gemeente van Dlnxper-
!o ontving van wijlen mej. H. Th. Colen
brander te de Heurne een legaat van
C 3000.
VRAAGBAAK
CHRISTELIJKE INSTELLINGEN
V ertrouivensadressen ten dienste van
Stichtingen van Barmhartigheid, Zieken
huizen. Sanatoria. Instellingen. Tehuizen.
G. STEL-UTRECHT
heerenstraat 33 - telef. 15690
LAK- EN VERFFABRIKANT
MIKADOL RELIEFVERF
JAPANLAK, STANDVERF. ENZ.
N.V. almelosche ververij
en chemische wasscheru
STICHTINGEN 10 KORTING op de
prijzen ven CHEMISCH R EINIG E N EN
VERVEN van huishoudelijke goederen zoo-
ets Gordijnen. Meubelstoffen, Dekens enz.
Hek - en Rasterwerken
Vogelenzang (N.-H.)
Fa.C.A.Ruigrok en Zn.
ASSEN TELEFOON 10
prima Grove Metworst
(Gerookt ol ongerookt) en
Grove Snijworst
Vraagt offerte of reizigersbezoek-
ROTTERDAMSCHE
BOAZ BANK N.V.
POMPENBURGSINGEL 13
ROTTERDAM
BIEDT AAM; 3H#/0 OBLIGATIES v.n
Protest. Kerken, Scholen en Chr. Philantr
Inrichtingen, mat korten looptijd, in coupures
van f 1000.- f500.- en f 100.-
f 120. KI. model f90. Draaihevelkne
welke de luchtlgste deegen maken vanaf 1
Liter volmaakt, kuipinhoud 75 kg meel f 300.
Elec. Klutsmengmach. f 175. Elec. Klutsmach.
f 130. Autom. Broodanllmach. f 120. Elec. met
clrkelmes, voor het snijden en verpakken van
alle Broodsoorten f 425. Elec \ardappel- en
Wortelschllmach. f 100. Koe; Boonen en
Ulensnömach. f 65. Verder alle mach. voor
den Bakker, Slager, Winkelier, Groentenhan-
delaar enz. Ned. Fabrikaat. Lange garantie.
Aflevering franco huis
BIACH.-FABRIEK „FINIS" N.V. ULFT (Gld)
15-JARIGE ERVARING
ZELFS P O P E Y E kan
MUROPLAST
BETON EMAILLE niet beschadigen.
Geheel NAADLOOZE muurbedekking.
Deze glanzende en beschermende laag op
cement basis, die tegen KOUDE, VOCHT
en WARMTE bestand is, kan in alle
bewerkingen en kleuren worden toegepast
voor lambrizeeringen in gangen, badka
mers, keukens, etc., etc. Ook voor buiten
werk. Vraagt U eens eenige monsters aan!
Fa. H. v. d. DRAAY Zn.
Raam 88a, Tel. 2710-3310, GOUDA
DE BIJBEL IN DE COURANT
De „Sunday-Express", een der meest ge
lezen Zondagsbladen in Engeland-, met een
oplaige van meer dan twee milLioen exempla
ren, heeft onlangs in de plaats van den tot
dusverre gebruilkelijken roman voor den
Zondag een begin gemaakt met het afdruk
ken van den Bijbel. In de inleiding daartoe
zegt die uitgever: „Wij hebben natuurlijk al
len den Bijbel gelezen en kennen hem zelfs
ten deele uit ons hoofd. Odk hebben wij
dii-kwijls gelegenheid bepaalde gedeelten té
hooren. Wat ons echter ontbreekt is de ver
diepte kennis van dit geweldige oude cul
tuurwerk met zijn aangrijpende dramatiek,
zijn hooge dichtkunst en zijn onvergelijke
lijke taal".
De tekst, welke door de „Sunday Express"
hezigd wordt is de litteraire uitgave van
Heinemazm, welke de goedkeuring der ker
kelijke autoriteiten verwierf. De inhoud is
niet verdeeld in hoofdstukken en verren,
maar wordt met weglating van bijkomstig
heden, als de geslachtsregisters enz., als een
geheel verhaal weergegeven.
Dit is, voorzoover bekend, de eerste cou
rant, welke overgaat tot de wedergave van
den Bijbel. Bovendien vei scheen in En-geland
do „Moderne Bijbel", in boekvorm. Gestoken
iu een prachtigen band gééft deze ien inhoud
van den Bijbel als een aangrijpend verhaal
voor degenen, die aen Üijbe. nog niet ken
nen. Als een merkwaardig verschijnsel wordt
gemeld, dat de eerste oplage, groot 25.000
ex.. in zeer korten tijd verkocht was. Naar
men zegt, werden talrijken, die verre van de
kerk stonden daardoor weder tot de kerk
gebracht.
Uit de Tijdschriften
Naar aanleiding van het feit, dat 300 Jarei
geleden Descartes' „Discours" verscheen,
geeft Prof. Dr. W. J. A- de V r ij e r in de
Nieuwe Theol. Studiën een be
schouwing over „wiskunde en visioen',
I mede in verband met Pascals visioen van
23 Nov. 1054. „Tot de theologie behoort",
aldus Prof. de Vrijer, „èn kennis in den
grootst mogelijken omvang èn, wat Pascal
noemde „vue", èn geloof èn gebed; èn besef
van deze wereld in haar „grandeur", en in
haar val èn eschatologisch besef. Visionnai-
ren als Mozes, Ezechiël en de man van Pat
mos, zijn mannen van extase èn van maat en
getal. De apocalypticus is mathematicus.
Maar rpeds Pascal voegt daar onmiddellijk
bij: niet elk geometer is apocalypticus. Üe
gedenkdag van Descartes' „Discours" her
innerde mij aan de noodzaak, óók voor aen
theoloog, van de synthese van Wiskunde
en Visioen."
Dr. A v. d. F 1 i e r maakt enkele opmer
kingen over het paradijsverhaaJ (de naakt
heid van Adam en Eva, de beweging der
slang voordat zij vervloekt werd, de schor
ten van vijgebladeren en de ligging van
het paradijs).
Ook het 3e nummer van El the to in
zijn nieuwe gewaad bied weer lezenwaar-
ri.pp bijdragen: van Mr. Dr. W. F. van
Gunsteren over de Conferentie van
Oxford en van Prof. Berkelbach v. rt
Sprenkel over die te Edinburgh. Mr. N.
S t u f k c n s begint er een sociale kroniek,
van Mr. \V. Verkade een artikel over
Volksgeheel, -eenheid en -gemeenschap.
Belangwekkende onderwerpen worden in
de Macedoniër van December behan
deld. Dr. J. H. Bavinck bepleit het reth'
van het Zen-dingsonderwijs, Prof. D. M a r-
tin Schlunk geeft een kort maar helder
overzicht van 50 jaren Prot. wereldzendin-
Efs. B. A 1 k e m a vervolgt zijn leerzame
beschouwing over Kagawa. J. D. W o 11 e r-
b e e k geeft een eerste artikel over de v-
breiding van den Islam In Ned. Indlë (dat
voor 9/10 met Mohamedanen bevolkt is).
Een veelzijdige „Uitkijk" van Ds. D. Pol
besluit de aflevering.
R e f a j a h. het steeds welvoorziene Chr.
maandblad voor ziekenverpleging, heeft
artikelen over alcohol-psychosen en mor-
phinisme, over philantropie in het O. Tes
tament, over framboesia, de bekende
tropische ziekte en haar behandeling, èn
over de insuline-shock-behandellng.
KERSTNUMMERS
„De open deur", een wekelijks ver
schijnend. Evangelisatieblad, heeft een Kerst
nummer met vele platen, met bijdragen van
P. C. TUssen. G. van Teylingen, W.
Laatsman, W. J. Kooiman en Gien
van Woerden. Voor verspreiding aan
huis of op samenkomsten zeer geschikt.
ONDERWIJS
AFSCHEID W. UITTENBOOGAARD
Hulde van de oud-leerlingen
Het officieele afscheid van den heer W.
Uittenboogaard, als hoofd van de Ohr.
U.L.O.-school aan den Eusebiusbuitensingel
te Arnhem, en de installatie van zijn zoon
en opvolger, den heer J. U it t e n-b o o g a a r d
zal plaats hebben op Woensdag 12 Jan. a.s.
Nu had zich ook een comité van oud-leer
lingen gevormd, dat zich heeft voorgenomen
den oud-leermeester te huldigen. Dit comité
heeft een samenkomst belegd op Zaterdag 8
Januari des middags om half vier en des
avonds, terwijl daartusschen de deelnemers
aan de huldiging zich aan een diner zullen
vereenigen.
Het comité roept alle oud-leerlingen op
Zaterdag 8 Januari aanwezig te zijn op den
aangegeven tijd in Maison de Bruyn te Arn
hem. Wie nog geen circulaire ontving kan
zich melden bij de secretaresse van het comi
té, mej. Hollender, Lorentzlaan 4 te Arn
hem of bij den voorzitter, dr. W. J. A.
Schouten, v. Nispenstraat 22, te Arnhem.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Amsterdam Vossius-Gymnasium. Tot
leeraar wiskunde: Drs. S. Roodenburg te
Zaandam. Barlaeus-Gymnasium. Tot leeraar
aardrijkskunde: de heer J. Brummel-
k a m p.
Gouda. Joh. Calvynschool. Tot kw. m. a.:
de heer J. B. v. W i e r i n g e n, te Marken.
S t e e n w ij k. R.H.B.S. Tot leeraar H. H e-
r e n i u s te Hengelo.
Amsterdam-W. Dr. J. Th. de Visser-
school. Tot hoofd (vac. H. J. van Ginkel, dié
met pensioen gaat): de heer D. Riemers,
hoofd der Wilhelminaschool te Amstelveen.
Maarsbergen. Valken-heide. Tot onder
wijzer: de heer D. J. Koers elman, on-
derw. nieuwe Chr. school te De Heurne.
Papendrecht, Chr. School Kerkbuurt
(hoofd A. P. C. Rijs dijk). Tot onderwijzer:
de heer W. C. Vink, kw. m. a. aan deze
school.
VONDEL-KENNIS
Aan een artikel van Dr. J. Noorman in
„Valcoogh" ontleenen we de volgende anec
dote:
Een schoolopziener bezoekt een hoogste
klas-lagere school. Onderwijzer vraagt: „Wie
heeft de Lucifer geschreven?" Verschrikte
jongen antwoordt: „Dat weet ik niet, mijn
heer, maar ik niet!" Schoolopziener, 's avonds
in de sociëteit, vertelt dit antwoord als mop
aan den burgemeester. „Haha
schuddebuikt deze„maar hij had het
zeker tóch gedaande schelm!" Schoolop
ziener spreekt notaris. Vertelt hem het ant
woord van den burgemeester„Ua
merkt déze fijntjes op„die burgemees
ter heeft niet veel verstand van muziek!"
„DE SCHOOL MET DEN BIJBEL"
In verband met zijn benoeming tot school
opziener te 's-Gravenhage is de heer L. v. d.
Zweep, hoofd eener Chr. school te Haar
lem, afgetreden als eind-redacteur van het
weekblad „De School met den Bijbel". In zij-n
plaats zal nu als zoodanig optreden de heer
J. N a u t a te Amsterdam, die met de heeren
A. Lens te Amersfoort, L, v ,d. Z w e e p te
Haarlem en A. J. Drew es te Amsterdam
de commissie van redactie vormen zal, j
Ruwe
schrale huid
PUROL:
DE SCHOOLGELDHEFFING
VOOR MIDDELBARE SCHOLEN
Bond van Vereenigingen Chr.
Middelbaar en Voorber.
H. Onderwijs
Do Bond van Vereèhigingen voor Chr
Middelbaar en Voorbereidend Hoogcr On
derwijs hield gisteren te U t r e c ht zijn jaar
lijksche algemeene vergadering.
De voorzitter. Prof. Mr. V. H. Rutgers
van Amsterdam, opende de vergadering met
gebed en lezen van Psalm 25. In zijn
Openingswoord
wees de voorzitter er op, dat we in ons land
nog een bevoorrechte pceitie bezitten in ver
gelijking met het buitenland. De scholen van
de aangesloten besturen gaan nog voortdu
rend in leerlingenaantal vooruit.
Spr. heeft dezen zomer 'n bezoek gebracht
aan het Chr. Lyceum te Ba-n-doeng. Het is
de meest Nederiandsche school die in Indië
gevonden wordt. Toch is er veel verschil
met onze scholen. Er zijn bij-v, een groot
aantal paviljoenen inplaats van een groot
gebouw. Er zijn reeds meer dan 500 leerlin
gen. Goede zorg wordt aan den zang gewijd.
Gebruikt worden de bundels van Ds. Haspcr
In verband met het verloop onder de 'eer-
lingen (verlof Holland) wil de directeur een
afdeeling „hoofdelijk onderwijs" invoeren,
om leerlingen bij te werken voor scholen in
Holland of Indië.
Typisch is, dat de,directeur moeilijkheden
heeft bij het verkrijgen van leerkrachten
zoor sommige leervakken
Jaarverslag
Blijkens het secretariaatsverslag zijn hij
den Bond aangesloten 32 besturen met 36
scholen en wel 18 H.B.S.en, 7 Gymnasia en
11 Lycea. Het bestuur leed een gevoelig
verlies door het overlijden van zijn lid, Ds.
J J. M i e d e m a, te Groningen, die sinds
de oprichting in 1918 deel uitmaakte van
het bestuur van den Bond. Jn het sollicitan
ten-register waren op 31 December 1936 100
sollicitanten ingeschreven.
Het jaarverslag van den Bond sloot met
een l>edrag ad 3.461,34; het saldo bedroeg
1.465.18.
De contributie werd bepaald op 6.— per
klasse tot een maximum van 60.— per
school.
De aftredende bestuursleden, de heeren
Prof. Mr. V. H. Rutgers, Jhr. Mr. H. A.
M. van Asch van Wijck en Jhr. A. G.
E. van Asch van Wijck werden her-
kozen.
Dr. D. J. A. W e 81 e r h u i s, van Arnhem,
feliciteerde den voorzitter met zijn 60s!en
verjaardag en zegde hem dank voor den
velen arbeid voor school en bond verricht
(applaus).
MIDDAGVERGADERING
In de middagvergadering refereerde de
heer W. J. v. d. Veen, van Zwijndrecht.
over het onderwerp: „De tofepassing der
schoolgeldregeling".
Referaat W. J. v. d. Veen
De ontwikkeling van ons constitutioneel
recht heeft zich. wat het Middelbaar Onder
wijs aangaat bewogen tusschen do polen
van de eenvoudige regeeringszorg vain 1814/'
1815 en de verplichte bijdrage uit openbare
kas in 1917. zulks via de in 1848 geprocla
meerde vrijheid tot het geven van onderwijs.
De Onderwijswet van 1864 heeft vanaf (jen
beginne de mogelijkheid van overheidssub
sidie voor het bijzonder M.O. geopend: door
de toepasselijkheid van artikri 23 der L.0
wet (netitraliteits eisch voor den onderwij
zer) werd de aanvaarding van subsidies
voor christelijk middelbare scholen feitelijk
onmogelijk gemaakt.
De eerste subsidieregeling kwam in 1909
tot stand, met ingang van welk jaar ge
noemde neutraliteitseisch kwam te ver
vallen.
Ten aanzien van het te heffen schoolgeld
stelt de wet alleen de voorwaarde, dat dit
voor geen groep van belanghebbenden lager
zal zijn dan aan de Hoogere Burgerschool ter
plaatse. Bij de subsidieberekening wordt de
schoolgeldheffing van de gemeentelijke,
eventueel rijks-Hoogere Burgerschool als
norm toegepast.
De heffing od basis van het inkomen zal
wel moeten worden vervangen door een op
den grondslag van de z.g. gemengde hoofd
som.
Tegen de bestaande regeling worden de
volgende bezwaren ontwikkeld:
a. De vastkoppeling aan de gemeentelijke
regeling moet worden vervangen door een
toetsing aan de rijksregeling;
b. De gegevens omtrent de gemengde
hoofdsom behooren aan de besturen te kun
nen worden verschaft zonder speciale mach
tiging van belanghebbenden.
Verder worden nog enkele in de praktijk
gebleken moeilijkheden bij de toepassing
der regeling besproken.
E. VAN SCHAGEN t
Te Hengelo (G.) is na een langdurig
lijden op 48-jarigen leeftijd overleden de heer
E. van Schagen, hoofd van de Chr. school
aan het Bekveld aldaar.
EEN H.B.S. TE WEERT
B. en W. van Weert stellen den Raad voor
tot het in principe nemen van een besluit tot
oprichting eener Hoogere Burger School in
deze gemeente.
SCHOOL VOOR EPILEPTICI
Te Herkstel (N.B.) is een R.K. School
voor epileptici geopend, de eerste in ons
land.
Namens den minister vain Onderwijs
voerde Dr I. C. van Hou te, inspecteur
an het buitengewoon lager onderwijs het
•oord, Hij zeide, dat ook van regeerings-
zijde een bijzondere belangstelling bestaat
voor dezen nieuwen tak van buitengewoon
ondierwijs De bedenkingen ten departemente
om dit schooltype in aanmerking te doen
komen voor Rijkssubsidie, zijn ten slotte
opgeheven. Nu rust op broeders der Con
gregatie en het onderwijzend personeel de
are taak, te bewijzen, dait dit onderwijs
aan deze kinderen hot verkelijk verdient.
Gen.-directeur is Dr A. Kwisthout.
VER. CHR. MULOSCHOLEN
IN NEDERLAND
De algemeene vergadering
De gisteren te Utrecht onder presidium
van den heer J. Th. R. Schreuder van
Heemstede gehouden jaarlijksche algemeene
vergadering van de Ver. tot behartiging van
de belangen van Chr. Muloscholen in Neder
land was drukker bezocht dan ooit. Men had
ditmaal de groole zaal van het gebouw voor
K. en W. genomen en daarin bleef geen
plaats onbezet.
De voorzitter heette ter vergadering wel
kom de heeren L. Welling, hoofdinspec
teur in de derde hoofdinspectie: Bot ei
S w u s t e, namens de Ver. voor R.-K. Mulo;
Roosma en Peters, namens de Vereen,
voor Neutraal Mulo; Ds. J. C. v. D ij k van
Bloemendaal, namens de Bond van Chr. Mu
loscholen; D. P. Bothof van Ede, namens
de Ver. van Chr. Onderwijzers enz.; F. C.
Bos van Utrecht, namens de Unie van Chr.
Onderwijzers en N. H e u k e 1 s van Amster
dam, namens den Bond van Prot. Oir.
Kweekscholen. Van den Minister van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen en van den
heer A. R i e n k s, raadsadviseur aan het
Departement van Onderwijs, kwam bericht
van verhindering in.
Bestuursverkiezina
De verschillende verslagen werden alle
zonder discussie goedgekeurd. Bij het punt
bestuursverkiezing deelde de voorzitter mede,
dat hij zich voor het laatst beschikbaar stel
de en in 1940 hoopte af te treden. Aangezien
de tegen-candidaat, de heer H. Korfker,
van Zaandam, zich terugtrok werd de voor
zitter bij acclamatie herkozen. De vice-\
zitter, de heer W. Uittenbogaard
Arnhem, richtte in dit verband onder luiden
bijval een hartelijk woord van gelukwensch
tot den heer Scheuder.
De voorzitter deelde mede, dat in over
leg met den Bond van Chr. Mulo-scholen
thans richtlijnen zijn gegeven voor een
Ohr. Mulo-paedagogiek, waarvoor een
prijsvraag zal worden uitgeschreven,
waarbij totaal 600,aan belooning is
uitgetrokken.
De M.U.L.O.-examens
Breedvoerig werd van gedachten gewisseld
over het voorstel van het hoofdbestuur tot
programma-wijziging in betrekking tot het
vak kennis der natuur op het Mulo-examen,
waarbij tevens aan de orde kwamen voor
stellen van de afd. Dordrecht en Drenthe
van den heer H. Burgraaff te Bussum
nog 22 andere leden. Het voorstel van het
hoofdbestuur werd verdedigd door den heer
H. v. d. Tol van Rotterdam, terwijl de heer
Burggraaff een verdediging leverde van
door hem en 22 anderen ingediende voorstel.
De heer v. d. T o 1 wees er op, dat het be
stuursvoorstel het diploma niet aantast maar
het onderwijs wil versoberen en het huis
werk verlichten, terwijl hij het vooretel-
Burggraaff ontraadde om het keuze-principe.
Nadat in de middagvergadering Prof. Dr.
A. A. v. Schelven van Bentveld, hoog
leeraar aan de Vrije Universiteit, had gere
fereerd over „Het Christelijk karakter van
het geschiedenis-onderwijs op de Chr. Mulo-
scholen", op welk referaat geen discussie
volgde (wij hebben gister verslag ervan ge
geven), werd het debat over het programma
van het Mulo-examen voortgezet. De heer
Burggraaff wees er op, dat er een logisch
verband bestaat tusschen de onderdeelen van
het onderwijs in de kennis der natuur en
dat verbreekt tast op het examen het ka
rakter van het vak natuurkunde aan.
De voorzitter verdedigde daarop nader het
hoofdbestuursvoorstel en wees er op, dat het
Mulo-examen de zaak is van de vereeniging
in samenwerking met Neutraal-Mulo, die de
vereeniging niet afzonderlijk regelen kan.
Spr. deelde mede, dat het 't hoofdbestuur het
beste lijkt om voor 1938 de keuze te laten
tusschen I en II en dan in 1939 II verplich
tend te stellen. Verwerpt men het voorstel
van het hoofdbestuur dan kan in drie jaar
weer niets gedaan worden.
Hierna werd hoofdelijk gestemd. Het voor
stel van den heer Burggraaff verwierf 100
stemmen, dat van het hoofdbestuur 190 stern-
Voorstellen van Amsterdam inzake het
vak rekenen in verband met Handelskennis
bij het A-diploma en inzake de uitbreiding
van het aantal hoofdbestuurs-leden, alsmede
van Dordrecht inzake het invoeren van
drie soorten puntenlijstjes werden alle in
getrokken.
Na rondvraag .waaraan deelnamen de hee
ren Uitterlinde van Amsterdam, Vi
s e r van Ferwerd en G ij z e 1 van Leerdam,
werd de vergadering met gemeenschappelijk
gezang en dankgebed gesloten.
BEWAARSCHOOL TE BAARN
Men zal zich herinneren, dat destijds de
subsidie voor de (3) bewaarscholen te Baarn
dreigde opgeheven te worden. Hoewel de
voorzitter in de gisteren gehouden Raadszit
ting ernstig meende te moeten ontraden een
voorstel om f 1 per. kind te gaan subsidieeren.
aangezien dit in strijd is met het raadsbe
sluit, twee jaren geleden genomen, waarbij
bepaald werd, dat de gemeente alle be
moeiingen t.o.v. het fröbelonderwijs zou
staken, werd het echter aangenomen met
87 stemmen.
Eveneens werd aangenomen een voorstel
om de belooning voor kweekelingen met acte
te verhoogen van f 400 tot f 600.
Examens
denhouti
Engelach M.O. Ht Utrecht. Gesl. de (Jam»
D. M. Klrmse. Sittard; E. C. Luura. Utrecht:
C. Matthleu. Amsterdam: W. Verschoor, Rotter
dam; A. A. van Wering, Arnhem; A.
Pieteravan der Du&sen, Den Haag: en de heer
Staathuishoudkunde M.O. Den
de heer B. v. d. Woude. Leeuwar
L. Klinkhamer. Hilversum.
Deze examens zUn geëindigd.
Apothel
mej. L. Haak. Vllssingren.
examens zijn geëindigd.
Schriftelijke Cursus „DE POORT"
Vaart N.z. 375' NIEUW-AMSTERDAM
Bij overname of vestiging eener zaak moet
ieder in de toekomst in het bezit zijn van een
MIDDENSTANDS DIPLOMA
Volgt daartoe een schrift. „POORT-CURSUS"
Vraagt het uitvoerig prospectus.
EEN HEILIG NEEN
„De Kerk kan hier geen compro-j
mis sluiten zonder haren Heer to
verloocherien".
(Arthur Frey). I
Welhaast vijf jaren een wel heel droef
lustrum zal de Kerkstrijd in Duitschland
geduurd hebben. Uiterst langzaam, maar
ook volkomen duidelijk heeft het proces tien
weg afgelegd van de eerste bemoeiingen i.er{
Rijksregeering tot aan haar jongste bcsluitenl
één lange weg van teleurstellingen «.n
mislukkingen, welke men bij het begin hadi
kunnen verwachten. Wij zouden niet graag
zeggen, dat deze strijd louter leed bracht;
in de smeltkroes oer beproeving op geloofs
kracht is menige korrel zuiver goud gewon
nen en ten aanschouwe van heel de wereld,
heeft een kleine kerkengroep in de kracht
van haar Koning het bestaan, om de eenigo
instantie te zijn, welke het de machthebbers
van het Derde Rik niet gelukt is „gelijk to
schakelen". Het nat.-socialisme is in zijn
werkelijke principes meer openbaar gewor
den, doordat de belijdende Kerken haar er
toe gedwongen hebben. In zooverre heeft hun
grootste vijand I lfred Rosenberg, vol
komen gelijk, als hij het in zijn voorwoord
van „An die Dunkelmanner unserer Zeit"
geheel vanzelfsprekend vindt, dat zoowel de
R.K. Kerk aks de Prot. belijdende Kerken
verklaarden, zich onmogelijk met zijn „Myt-
hus" te kunnen vereenigen.
Hoewel de Duitsche Kerkstrijd, gezien te
gen den historischen achtergrond van „Gods
Woord en der eeuwen getuigenis" niets
nieuws te zien geeft in Gene
sis 3:5 is de strijd op leven
en dood immers al begonnen is hij
in het kader van onzen tijd een hoogst be
langrijke werkelijkheid. In het nat.-socialis
me, dat de beschaafde wereld mobiliseeren
wil tegen het gevaar der bolsjewistische
wereldrevolutie, herkent het door Gods
Woord verlichte verstand trekken, die ook
in dat bolsjewisme grondtrekken zijn en het
was alweer de Kerk die deze verwantschap
in fel licht zette, door te zijn, die zij is.
Dr. Arthur Frey merkt dan ook op blz.
179 van zijn (bij G. F. C a 11 e n b a c h, Nij-
kerk verschenen) boek over den strijd der
Evang. Kerk in Duitschland terecht op, dat
de Kerkstrijd slechts onderschat, maar niet
overschat kan worden. In zijn betoog het
boek (in de Duitsche taal) geeft een zeer
helder en uitnemend principieel exposé van
wat zich in Duitschland afspeelt laat hij
duidelijk uitkomen, cat men. door Gods
Woord onder de menschelijke rede te zet
ten, een weg insloeg, die noodwendig moest
uitloopen tot den aanval op het wezen der
Kerk.
Rosenberg heeft, ofschoon hij bedoelde
zich te verweren (blz. 5 van „Protestantische
Rompilger" en blz. 3 van „Andie Dunkelman
ner unserer Zeit"). aan dit proces het relief
gegeven, dat het stempelt tot een kamp om
de Goodelüke souvereiniteit over het ganschc
leven. Men ontkomt bij het lezen zijner twee
genoemde brochures (uitgegeven bij het Ho-
henreichen-Verlag te München) niet aan
den indruk, dat Rome en het Protestan
tisme te doen hebben met een zwaar gehar
nast strijder, maar tegelijk roept dit beeld
bij ons op de Goliath-gestalte, die trefbaar
was tusschen de gespen en het pantsier.
Hetgeen te bewijzen is. In „Protest. Rotn-
pilger" in het hoofdstuk „Die Lehre d^r
Minderwertigkeit" welke uiteraard Rosen
berg's felste haat gaande maakt, zegt óij'
(op blz. 31) „dat het Duitsche volk rót
erbsündig, doch e r b a d 1 ig is" En hio
naast legge men dan maar eens wat al op bL
32 volgt: „Het Christendom is reeds daar
door geadeld, dat Germanen in zijn leer ge
loofd hebben". (Terloops zij hier nog i
vastgelegd de onoverbrugbare kloof tusschei
nat. socialisme en belijdende Kerk. aange
wezen met de aangehaalde woorden over
erfzonde en erfelijke adel).
Een tweede bewijs. Op blz. 68 van „An die
Dunkelmanner" haalt Rosenberg met in
stemming aan een uitspraak van een jongen
philoloog, die schreef: „Het Germaansche
Christendom begon niet met den jubel van
den verlosten mensch, want de verkondiging
van verlossing kan geen weerklank vinden
bi» een menschensoort die zenuwsterk en ge
zond van stam is". Maar dezelfde Rosenberg
laat op blz. 21 zien, dat het met het verstand
van die menschensoort nog wel iets beter
kon, want hij beweert daar heel kalm, dat
Jezus niet in Bethlehem maar in Nazareth
geboren is. Een kleinigheid? Volstrekt niet,
want dan volgt, dat men hen, die een God,
„welke zich in zulk een ras geopenbaard
heeft", den waren God noemen, „natuurlijk
niet meer te debatteeren valt".
Wij hebben deze paar voorbeelden slechts
genoemd, om te wijzen op wat Dr. Frey in
zijn boek „Der Kampf der Evang. Kirchc in
Deutschland" zoo scherp doet uitkomen, nl.
dat het nat.-socialisme in den grond der
zaak een desbewust tegen het geloof ir
Drieëenigen God gerichte frontaanval is. Op
blz. 58 van zijn boek (wij bevelen het met
overtuiging aan als vertrouwbare gids van
zeer recenten datum (het voorwoord van
Karl Barth is van Juli 1937) en als een tege
lijk onwrikbare belijdenis van den Christus
der Schriften) schrijft hij: „Deze Führer is
njet alleen wereldlijk keizer, maar tevens de
Messias, die een duizendjarig rijk vermag
aan te kondigen. Daarom is het ernst, hooge
ernst, met de vraag, of men in den Duit-
schen Führer Staat nog met de overheid in
den zin van Rom. 13 te doen heeft". Niemöller
heeft reeds de consequenties getrokken en -
aan den lijve ondervonden.
Wij zouden uit het boek van Frey nog
graag eenige sterke passages willen aan
wijzen, doch volstaan thans met de lezing
zeer aan te bevelen. Van Duitschen oor
sprong is ons niet een beschouwing bekend,
zóó helder en grondig, zóó bezonken en
breed als deze. Bovenal een boek van uit
gesproken geloofsmoed, om de dingen bij
hun naam te noemen, den vijand in de
kern te teekenen, oen Kerkstrijd in zijn
volle beteekenis voor dit tijdsgewricht te
waardeeren. Terecht ziet hij den achter
grond èn de toekomst in dit licht (bl. 193):
„Wat de Kerk gered en vernieuwd heeft,
was altijd weer: het eenvoudige geloof in
en de gehoorzaamhied aan Gods Woord".
Ook voor Nederland!
KALENDERS 1938
Wü ontvingen nog de volgende kalenders:
?;Y'.«t„»°£,Vaart, Maatschappij ..Ne
erland Een royale weekkalender op goed
papier en veel notitieruimte. Eenige mooie
"jTn'Voo"1-?"- d V°°r kan.toorE?h.rull{
a n del N.V.,
reekkalender.
eel notitieruimte.
"Ilkke
elke bladzijde
toressante stereoplaatjes. Deze" kalender"^ bé
kend en gezocht en zal ook nu zijn weg wel
de hoogwaterstand.
N.V. J a c. Blom. Baan 95. Rott
porteurs van Kelly Springfield Autob
goed bruikbare maandkalender met f
delUke cijfers.
