1
I
i
i. MOS v.h. Fa, JAC. VRIJ
Een critisch gestemd Koor
De Groninger Brandwaarborg-Maatschappij
Qpgtrlcht 1890
VASTE PREMIE ONDERLINGE WAARBORG
SLUtI BRAND- INBRAAK en
BEDRUFSVERZEKERING
Directie M. BROUWERMr G. A. DIEPENHORST
Kantoren
Groningen O.Boterlngestr. 7 Zeist Stationslaan 8
ACTIEVE VERTEGENWOORDIGERS GEVRAAGD
EEHSCMOMnEQIl
DE EENIGE
BLIJVEND MOTVRIJE
VLOERBEDEKKING
FABR.: N.V. VERE
ROTTER
ENIGDE TOUWFABRIEKEN
DAM - AMSTERDAM
is noodig, verklaarde de minister, maar de
heer Moller overdrijft, als hij zegt, dat de
verwarring op spellinggebied steeds is toe
genomen. Zijn medestander Thijssen erkende
tenminste, dat de beslissing van minister
Terpstra nut heeft gesticht en dank verdient.
Een beslissing is niet alleen noodig maar
er is ook haast bij. Wil men echter geen
kwaad stichten voor de Nederlandsche taal
dan is het goed ons eerst te vergewissen om
trent hetgeen België ter zake doen zal. We
zullen daarop niet eindeloos wachten noch
België volgen, maar zelfstandig beslissen
zoodra de minister zich op korten termijn
door persoonlijk contact met de bevoegde
autoriteiten onzer zuiderburen ter zake zich
zal hebben georiënteerd. Al zal deze beslis
sing waarschijnlijk niet 100 percent der Ka
mer bevredigen, er komt een beslissing.
Maar de heer Moller had haast; hij kon
niet wachten.
Bij de replieken diende hij een motie in
om de Kamer te doen uitspreken, dat instel
ling van een commissie overbodig is en de
spelling-1934 ook doorgevoerd moet worden
in de Regeeringsstukken.
De bezwaren tegen deze motie waarin o.i.
dat geen juist gebruik gemaakt wordt van
het motie-instituut, werden nog eens kort
door de heeren Zijlstra en Tilanus samenge
vat. Ook de minister deed dat, maar vroeg
of dat verstandig was wagen we te be
twijfelen de motie gesplitst in stemming
te brengen: het eerste deel geldt dan de com
missie, het tweede zou kunnen spreken van
de twee punten waarom het gaat: het woord
beeld en de voornaamwoordelijke aanduiding
Splitsing van de motie had echter niet
plaats. Zij komt a.s. Dinsdag in stemming.
i op Uw dak bevestiger
met onze
W.B. Patent
Panklemmen
NederL Octrooi Nr. 26592
Gebr. BODEGRAVEN,
Industrie- enHande!
Maatschappij N.V.
Fabriek van Ijzerwaren
Nieuwkoop TeJ. 4
P.S. Bij bestelling Spannen
opzenden, dikte panlat en
daktengel afzond, opgeven
geeft bij inademing direct
--;»■] verlichting bij ASTHMA en
AP9U1^ .'4 daaruit voortkomende borst-
benauwdheid en borstbe-
klemming. Alleen echt met
den naam BOOM. f Ï.29 per groote doos.
Nederlandsch fabrikaat.
NORTONPUTTEN
Pompinstallaties
PROEFBORINGEN VOOR
GROND- EN WATERONDERZOEK
Gevestigd alnda 1004 Tel. 37 BHOON
HALVE BACONVARKENS
wegende circa 25 K.G. (gerookt)
0.85 per K.G. onder rembours
N.V. DRENTSCHE EXPORTSLACHTERIJ
ASSEN.
NITRO VALSPAR
Do spuitlak voor betere" meubelen,
BLANKE NITROCELLULOSELAK
Fabrlkante:
„GEMBO" N.V, Afd. Lakken, Winschoten
Overzicht Tweede Kamer
De klachten over de
overlading van het
Onderwijs
Dinsdag komt de motie-
Moller in stemming
Bij de behandeling van de begrooting van
Justitie wees minister Goseling allerlei ver
langens, die geld zouden kosten, af. De R.K.
fractie iegoe er zich met alle andere verstan
dige groepen in de Kamer bij neer.
Bij de behandeling van de begrooting van
Sociale Zaken verklaarde minister Roimue
aan velerlei wenschen waarmee nieuwe uit
gaven zouden zijn gemoeid niet te kunnen
voldoen. De R.K. fractie aanvaardde het feit
hielp verschillende moties verwerpen. We
kunnen er haar om prijzen.
Maar bij het hoofdstuk Onderwijs scheen
minister Slotemaker uitgekozen tot politiek
wild, waartegen alles geoorloofa was, hoezeer
deze bewindsman toch op 150 millioen van
ons budget van totaal 700 millioen beslag
legt. Hem werd het verwijt gemaakt, dat
hij niet voor enkele millioenen aan nieuwe
uitgaven had voorgesteld en ook niet had
aangegeven wat hü ware er geld nu
bij voorkeur het eerst zou willen gaan doen.
Zie, van zulk een houding, die ons een
hoogst bedenkelijk voorbeeld van politieke
onevenwichtigheid en willekeur lijkt, dat
niet meewerkt om respect voor het parle
ment aan te kweeken, begrijpen we niets. We
oordeelen zulk optreden schromelijk onbil
lijk niet alleen, maar zijn ook van meening,
dat een woord van waarschuwende afkeu
ring op zijn plaats is.
De heeren vergeten bovendien, dat de ver
antwoordelijkheid van den minister van On
derwijs voor zijn beleid mede gedragen worot
door de vier kath. ministers, die deel uitma
ken van het kabinet en met het algemeen
beleid ook de financieele politiek er van
hebben aanvaard, welke politiek door de
Katholieke fractie bij het algemeen debat
over de Rijksbegrooting is goedgekeurd.
Men spreekt in dezen kring nog al eens
in: distributieve rechtvaardigheid. Indien
de heeren met de moraal daarvan in parle
mentair opzicht eens bij zich zelf begonnen,
zou hun dat deugd doen en de parlementaire
zecen zouden er evenzeer ten zeerste mee
at zijn.
E. FRIER
Weimarstraat 253-259
MARKLIN
TRE INEN
hebben
Wereld Reputatie
Niet aangenaam in de ooren
Het moet erkend, dat de algemeene be
schouwingen over zijn begrooting den mi
nister van Onderwijs niet aangenaam in de
ooren zullen hebben geklonken. Tot zelfs de
heer Tilanus zong een strophe mee in het
critisch gestemde koor, dat van allen kant
opklonk, maar waarin voor ons gehoor me
nige valsche noot viel op te merken.
Slechts de heer Zijlstra deed aan dit wei
nig nobele spel niet mee. Hij herinnerde aan
enkele toezeggingen door den minister ge
daan, o.a. ten aanzien van de onderwijzers
opleiding en wees er voorts op, dat eer
dankbaarheid past, dat we met ons onder
wijs de crisisjaren zijn doorgekomen op een
wijze, die wel tot inperking leidde maar geen
vitale deelen er van onherstelbaar aantastte
of verloren deed gaan. En het is thans de
tijd niet om groote nieuwe uitgaven te doen.
nu de veiligheid der lands zoo groote offers
vraagt. Offers, die mede dienen moeten om
de groote geestelijke schatten, welke we in
ons onderwijs met zijn vrijheid bezitten, te
beveiligen tegen gruwelijken dwang, en on
derdrukking, gelijk men elders, waar de een
heids-6taatsschool de rechten der ouders aan
tast, kan constateeren.
Naar onze meening heeft de minister de
veelszins zeer gezochte critiek op zijn beleid
naar behooren beantwoord.
Gij verwijt mij „niets positiefs" te hebben
meegedeeld, aldus richtte hij zich tot de hee
ren Suring en Thijssen, v. Houten en Wijn
koop, maar lees dan de Memorie van Ant
woord, daar vindt ge een gansche reeks van
onderwerpen, die de aandacht zullen hebben.
Maar wat heeft het nu voor zin bij wijze
van leeg gebaar voorkeur voor kostbare
maatregelen uit te spreken op 't zelfde oogen-
blik dat ik zeggen moet: er is geen geld
voor. Wat intussohen niet wegmeemt, dat
Kamer en Regeering met elkaar over deze
wenschen kunnen overleggen.
Inc.erdaad zoo is het en we zijn het met den
minister eens, dat voor den uitval van den
heer Moller, die reeds nu verklaarde, dat hij
persoonlijk in den minister geen vertrouwen
had, onredelijk mag heeten.
De klachten over overlading
Met een glimlach hebben we geluisterd
naar de klachten over overlading bij het on
derwijs. Niet nat de klachten geheel onjuist
zijn, maar elk der klagers komt met nieuwe
vakken aandragen: zingen, teekenen, sport
de natuur in, enz. Och arme, wat schieten
we op die manier op! De overlading dreigt
nog grooter te worden. En bovendien als
men aan de verdedigers van het nieuwe
gnat vragen wat dan wel voor moet gaan,
zijn ze het wanhopig oneens. Met wat min
der phraseologie en wat meer nuchteren zin.
zouden we misschien heel wat verder komen
dan nu. nu de denkbeelden in altoosdurende
beweging blijven en bezonkenheid en bezon
nenheid maar niet schijnen te kunnen ko
men om het groote probleem: het voortge
zet onderwijs, tot een behoorlijke oplossing
te brengen.
Dat de minister van de verplichte sodalis
tische schoolvoeding noch van den nationaal
socialistischen dwingenr.en arbeidsdienst iets
wilde weten ook de heer Zijlstra o.a. was
tegen deze laatste principieel opgetreden
lag voor de hand.
ZATERDAG Tï DECEMBER 1937
J
TWEEDE BEAD PAG. 5
Het N ederlandsche sleepschip Firmine V" was bij het binnenvaren van de Westhaven te Temeuzen omhoog gevaren.
Bij opkomend water is het schip echter vlotgekomen. Het vaartuig op het Oostelijk havenhoofd voordat het wederom
was vlotgekomen.
Onder een eereboog, gevormd door degens van de Royal Horse Guards, waarvan de bruidegom deel
uitmaaktverlaat dit bruidspaar de St. Margarets te Londen na de plechtigheid.
Bij het licht der krachtige booglampen wordt m de Londensche haven gewerkt aan het lossen der schepen, welke uit de Koffiedrinkende schakers kunnen in Londen hun hart ophalen in het door de oud-schaak-
Italiaansche havens de sinaasappelen en citroenen voor het Kerstfeest aanvoeren. kampioene Miss Edith Price geëxploiteerde café, waar uitslutend mannelijke bezoekers
,u* toegang hebben.
Het eigenlijke debat over de leerlingen-
schaal werd uitgesteld tot bij de behandeling
van de afoeeling Lager Onderwijs. Bereids
herinnerde de minister er intusschen aan,
dat men in den jare 1920, waaraan o.a. door
den heer Thijssen was herinnerd, dacht dat
alles kon. Het is anders gebleken en de af
braak moest volgen. Voor dezelfde fout moe
ten we ons in oezen nog onzekeren tijd
hoeden.
Trouwens hij het algemeen debat is deze
zaak in principe reeds beslist.
Toen is namens de Regeering verklaard,
dat de benoodigde millioenen voor een be-
teekenende wijziging der leerlingenschaal
ontbreken.
Zoodra er meer mogelijkheden zijn, kun
nen we er aan oenken om deze in werke
lijkheid om te zetten. Ook bij Onderwijs zal
dat geschieden.
Het pleidooi voor de christelijke staats
scholen van den heer Kersten moest de mi
nister afwijzen. De oplossing, die in de 17e
eeuw gekozen is om aan de jeugd een vorm
van Christelijk onderwijs te geven, zou in
dezen tijd onmogelijk passen. Daarvoor zijn
de omstandigheden te zeer veranderd.
Voor de 20ste eeuw is na een zware wor
steling van tientallen jaren, die om den wille
van de gehoorzaamheid aan Gods Woord in
de kracht ces geloofs is gestreden, een op
lossing verkregen, die efe ouder in staat stelt
om getrouw te zijn aan de belofte bij den
doop van ziin kind voor Gods aangezicht af
gelegd.
In de 17e en in de 20e eeuw was het doel
gelijk; het middel om het te bereiken ver
schilt echter omdat de verhoudingen zoo
zeer gewijzigd en vergroeid zijn. God heeft
het zoo geleid, dat in 1920 de vrije school
haar rechten verkreeg en die ook ziet ge
ëerbiedigd.
De Spelling
Een zeer bijzonder punt in het debat vorm
de het spelling vraagstuk.
Eenheid is poodig, erkenden allen. Velen
waren van oordeel, dat de minister op dit
punt te weinig voortvarendheid betoonde en
sommigen gunden hem zelfs de voorlichting
van een commissie niet meer. waarover in
de stukken was gesproken.
Het radicaalst waren bij dit vraagstuk
weer oe katholieken. Ze bleken in massa
allen bekeerd tot de spelling-Marchant
het is misschien goed bij sommige bekeerin
gen eens even rustig na te denken en
wilden nu, met groote instemming van den
heer Thijssen, een oplossing forceeren, zij
het op parlementair niet onberispelijke
wii ze.
Het was de heer Moller, die niet alleen per
soonlijk zijn vertrouwen in den minister op
zegde, maar namens zijn fractie met de ver
klaring kwam: wij achten geen nieuwe com
missie meer noodig en verlangen terugkeer
tot de spelling van 1934.
Reeds de heer Tilanus merkte op, dat de
Kamer op beide punten niets in te brengen
heeft. Wil de Regeering zich doen voorlich
ten dan gaat dat de Kamer niets aan. En
zoolang men de spelling niet bij de wet
wenscht te regelen, kan de minister een
uitspraak der Kamer op dit punt naast zich
neerleggen.
Natuurlijk had zulk een opmerking niet
den minsten invloed op den heer Moller.
Deze schijnt bijna buiten zich zelf van harts
tocht voor de spelling-Marchant. Voor an
derer oordeel en inzicht toont hij niet hel
minste respect.
De minister sprak een bezadigd woord
maar ook hij vermocht niet het spel ling-fa
natisme van den heer Moller tot bedaren te
brengen.
Een beslissing om tot zekerheid te komen
ROFFELRIJMEN
EEN SCH EIDERS BOND
Daarom moeten allen, die het slacht*
offer van de tegenwoordige echt*
scheldingsregellnr zijn en allen, dia
inzien, dat deze wet zich aan gro£
onrecht schuldig maakt, zich aaneen*
sluiten tot een bond. een beweging,
die wijziging van de echtscheidingB*
wet beoogt. Deze organisatie is nood*
zakelijk en daarom verzoeken wtf
allen, die het met het hierboven;
gezegde eens ztJn. ter voorbereiding
van verdere stappen een bericht van
adhaesie te willen zenden aan
A. E,
Herziening van de scheidingswet,
Die velen noodig achten,
Is van het huidig Kabinet
Beslist met te verwachten.
Vanzelf heeft de vrijzinnigheid
Uit edele motieven
Gepoogd de scheidingslustigen
Een weinig te gerieven
Alleen maar om de zuiverheid
Der zeden te versterken;
Vér-lossing van de huwlijksband
Schijnt daartoe mee te werken.
Zooals u weet is 't niet gelukt
Die vrijheid door te drijven.
Het „kerkelijk" principe icon
Alsnog gehandhaafd blijven,
Zeer tot verbolgenheid van hen
Die aan wat vrijer leven,
Meer naar de eisch van onze tijd,
De voorkeur willen geven.
Een spoor van die verbolgenheid
Werd deze week gevonden
In „Voorwaarts", in een scherp gesteld,
Raak stukje „Ingebonden"
De schrijver slaakt een hartekreet:
Er móét een einde komen
Aan het ,Jictieve huwelijk"
En al zijn booze droomen
Hij meent: de slachtoffers der wet
Moeten het onrecht breken:
De koppen in een scheidersbond
Maar bij elkander steken J
Mijdunkt, bij alle bonden die
Ons leven reeds verrijken
Zal zulk een huwlijksvrijheidsbond
Wel levensvatbaar blijken.
(Nadruk verboden) LEO LENS
Of de aanneming ervan direct veel verande
ren zal. wagen we te betwijfelen. Wel zal het
algemeen worden gewaardeerd als de mi
nister zijn beslissing zooveel mogelijk be-
spoedigt. Dat is gewenscht, ppdat er rust
kome over het spellingvraagstuk en iedeo
wete, waar hij aan toe ia.
De Kamer heeft besloten ook a.s. Woensdag
avond te vergaaeren.
Bij den aanvang der zitting zijn enkelq
kleine wetsontwerpen afgedaan. O.a. werd er*
162 nieuwe Nederlanders toegelaten.
Bij de grenswijziging van Ambt-Harden-
berg pleitte de heer v. d. Zaal vergeefs vooij
een oplossing, die hem op een bepaald punt
billijker scheen. Het wetsontwerp ging ert
door met de stem van den heer v. d. Zaal
tegen.
