llieuurr Criiisrtjr Courant
Minister Colijn aan het woord
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
Wet op Electriciteitsvoorziening
Abonnementsprijs:
Per kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is 235
Franco per post f 2.35 portokosten
Per week0.18
Voor het Buitenland bij wekelijksche
zending4.50
Bij dagelijksche zending5.50
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/> ct
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 59936
DINSDAG 16 NOVEMBER 1937 18e Jaargang
atrtjrrtentieprijjrn:
Van I tot 5 regels 1.17'/»
Elke regel meer<X22'/i
Ingezonden Mededeelingen
van 1—5 regels 2.30
Elke regel meer0.45
Voor het bevragen aan 't bureau
wordt berekendQJO
NO. 6243
Is verregaande overheids
bemoeiing hier gewenscht?
Bij Koninklijke Boodschap vam 10 Fcbr.
Ï937 werd bij de Tweede Kamer ingediend
een ontwerp van wet houdende alge-
raeene regelen ter zake van Electrici-
.teitsvoorziening.
Wanneer het er enkel om gaat, dat op
'dit terrein algemeene regelen ge
steld worden, dan kan men daartegen o.i.
moeilijk bezwaren aanvoeren. De Regeering
heeft volkomen gelijk, dat het hier een
eminent volksbelang geldt, waarvoor van
overheidswege regelen behooren te gelden.
Van hoe groote beteekenis de electrici-
;teit in ons maatschappelijk en gezinsleven
is, behoeft eigenlijk geen nadere toelich
ting. Er loopt bij wijze van spreken van
de wieg tot het graf een electrische draad
'door ons leven: zij geeft ons kracht en licht
in schier elke situatie. En nog steeds gaat
de electrificatie op elk gebied door, al stuit
zij in sommige gevallen, zooals voor huise
lijk gebruik (koken en verwarmen) nog op
het prijsverschil met gas en kolen, soms
ook met petroleum af.
Intusschen was de toestand op 31 Dec. '34
(de statistiek over 1935 zal vandaag of mor
gen wel verschijnen) reeds zoo, dat in 1060
van de 1070 gemeenten in Nederland elec-
triciteit gedistribueerd wordt en de tien
niet aangesloten gemeenten waren natuur-
lijk de volkrijkste niet; er woonden nog
geen 20 000 zielen. Praktisch gesproken kan
ieder Nederlander over electrische stroom
beschikken; wat niet wil zoggen, dat zulks
ook gebeurt. Hoe velen zich nog, voor ver
lichting bijv., met iets anders behelpen, is
moeilijk uit te maken. We weten alleen,
dat er 1.800.000 meters in gebruik zijn.
Ook in de rij der volken neemt Neder
land ten deze een vooraanstaande positie
in. Wel is- in Noorwegen het verbruik per
hoofd grooter en Zwitserland, dat door zijn
water-energie goedkooper kan iproduceeren
dan wij, gaat ook boven ons uit; maar als
i we letten op de doeleinden waarvoor de
electriciteit afgenomen wordt en de instal
laties welke gebezigd worden, dan staat
ons land in de eerste linie,
j Bij het electrisch koken bv. nam Neder-
I land een zoodanig leidende positie in, dat
de Duitsche apparaten-fabrieken zich daar
naar richtten: en de installaties in ons land
zijn vooral tengevolge van het instituut van
f „erkende installateurs" zoo prima, zoo vei-
j lig en doelmatig, dat er weinig te wenschen
overblijft.
Tengevolge van een en ander nam het
clectriciteitsverbruik in de laatste jaren
dan ook enorm toe en men kan het onge
veer als een conjunctuur-barometer be
schouwen. Rotterdam bv. produceerde in 't
vorig jaar 232 millioen K.W.U. en zal naar
alle waarschijnlijkheid dit jaar 262 millioen
afleveren. Een enorme kwantiteit, maar
ook een zeer belangrijke stijging en een tref
fende aanwijzing van verbeterde economi
sche toestanden.
Uit dit alles blijkt wel de groote beteeke
nis, welke de electriciteit in ons leven
heeft en overheidsvoorschriften en controle
i zijn dus onafwijsbaar. Maar deze ontbreken
dan ook niet. Men denke bv. aan Hinder
wet, Veiligheidswet en Arbeidswet; en aan
de invloed van Ged. Staten, die thans Dor
drecht beletten tot uitbreiding over. te
gaan.
Met déze overheidsbemoeiing is de Regee
ring blijkbaar niet tevreden. Zij vil grooter
invloed hebben op de electriciteitsvoorzie-
ning in ons land. Daartoe werd reeds
eenige malen, het laatst in 1928, een poging
1 aangewend, doch het vlotte niet- Nu ge
schiedde het in Febr. 1937 voor de vierde
keer en de indruk, welke het Voorloopig
Verslag der Tweede Kamer maakt is, dat
I dit wetsontwerp kans van slagen heeft.
Waarom wil de Regeering ingrijpen?
De zaak zoo eenvoudig mogelijk gesteld,
1 komen de argumenten hierop neer:
le. de electriciteitsvoorziening is een zoo
eminent landsbelang, dat de landsregcering
daarop een beslissende invloed behoort te
hebben;
2e. de electriciteitstarieven dienen „ge
ordend" te worden;
3e. een doelmatige coördinatie is een
'defensie-belang.
Wederom zeggen wij: daar is weinig
tegen in te brengen. Nog pas lazen we in
een studieboek over anti-revolutionaire
staatkunde: „Uitbreiding der overheidsbe
moeiing is in het algemeen naar anti-revo
lutionair beginsel slechts toelaatbaar te
achten, indien de noodige zedelijke kracht
ontbreekt tot een behoorlijke functioneering
van het maatschappelijk leven. De over
heidstaak draagt daarom tot zekere hoogte
een subsidiair karakter". We zijn het d<aar
loerend mee eens, doch zelfs met deze beper
kende bepalingen kan overheidsbemoeiing
ook op dit terrein toelaatbaar zijn, hoe
krachtig zich hier het particulier initiatief
ook ontplooit.
Echter mag een ernstig mits dan niet
ontbreken. Het moet bij toezicht, controle
en zoo noodig coördinatie blijven. Doch
zien we gebeuren? Dat de Overheid zich
het recht voorbehoudt om indien zij meent,
dat het algemeen belang hiermee gediend
is, de geheele electriciteitsvoorziening te
centraliseefen en in handen van de
centrale overheid ie leggen, wat praktisch
beteekent dat departementale ambtenaren,
zonder contróle van de Staten-Generaal en
zonder hooger beroep over productie, distri
butie en tarieven beslissen. De stok achter
de deur, het recht om bestaande bedrijven
te naasten, is stevig genoeg.
Regeering geeft zelf toe, dat er ge
varen verbonden zijn aan te groote bevoegd
heid van welk orgaan ook. „Want daarvan
kan steeds een te ruim gebruik worden ge
maakt". En, „indien er op dit punt inder
daad ernstige reden tot ongerustheid zou
lan, zouden de bevoegdheden niet
mogen worden verleend".
Er schijnt dus voor ongerustheid niet de
minste reden te zijn. Op een zóó gevoelig
gebied als dat der electriciteitsvoorziening
is geen gevaar voor „kortsluiting" in de
onderlinge verhoudingen en samenwerking
te duchten, volgens de Regeering.
Is die stelling'zonder meer te aanvaar
den? In 't groot gezien hebben we thans
op tweeërlei gebied een situatie als te wach
ten staat, wanneer het aanhangige wets
ontwerp van kracht zal zijn. Dat is de
crisiswetgeving en de steunverleening aan
werkloozen. Op die terreinen bezitten de
overheidsorganen, d-w.z de departementen
een bijna onbegrensde macht; hetzij direct,
hetzij indirect
Geeft deze figuur algemeene bevrediging?
Laat ons voorop stellen, dat de critiek vaak
overdreven en onbillijk is; doch het eind
resultaat is dan toch maar, dat de Regee
ring voorop gaat met de erkenning: de
crisisbureau* dienen zoo spoedig mogelijk
te verdwijnen; met wezenlijke ordening
hebben ze niets te maken. En wat werk
loozen verzekering en steunverleening be
treft, groeit in alle kringen de overtuiging,
dat deze zaken wettelijk geregeld behooren
te worden.
Welnu, terwijl al deze dingen zoo zijn,
zou de electriciteitsvoorziening dermate ge
centraliseerd worden (de mogelijkheid zou
althans verzekerd zijn) als op geen enkel
gebied het geval is.
Wij kunnen op dit oogeriblik nog niet ge-
looven dat onze geestverwanten aan zoo
danig wetsvoorstel hun stem zullen geven.
En we noemden nog niet alle bezwaren;
zooals we nader zullen zien.
De grootste krachtsinspanning zal
nog gevraagd worden
Als de voorstellen inzake de militaire
uitgaven niet worden aanvaard, zal de
Regeering zich moeten beraden
BINNENLAND
Prins Bernhard naar Duitschland
Bezoek aan een jachttentoonstelllng.
Naar wij vernemen zal Z.. K. H. Prins
Bernhard zich voor eenige dagen naar
Duitschland begeven om daar o.m. een on
officieel bezook te brengen aan de jacht-
tentoonstelling te B e r 1 ij n.
H. K. H. Prinses Juliana zal gedurende
dien tijd op het Loo logeeren.
Het Prinselijk Paar, dat Woensdag as.
van Soestdijk vertrekt, zal daar Maandag a.s.
weer terugkeeren.
Uitbreiding artillerie-inrichtingen
Blijkens een ingediend wetsontwerp tot
verhooging van de begrooting van het
staatsbedrijf der artillerie-inrichtingen
wordt f 900.000 meer aangeivraagd o.m. voor
ergrooting van de affuiten-werkplaats en
an de werktuiglijke inrichtingen in ver
band met de te verwachten groote aan-
maakorders voor geschut en munitie.
Grafsteen wijlen J. Hollander
Op Zaterdag 20 November as. 's mid
dags 2 uur zal op de begraafplaats Nieuw
Eykenduynen te 's Gravenhage het mo
nument op het graf van wijlen den heer
J. Hollander, in leven 2e Voorzitter van
het Verbond, aan de Familie door het
Verbondsbestuur van Patrimonium wor
den overgedragen.
L. Smit en Co
Een collectief contract
Men verzoekt ons opname van het vol
gende communiqué:
Door bemiddeling van de Bond van Werk
gevers in de Koopvaardij is thans een collec
tief contract tot stand gekomen tusschen L.
Smit en Co.'s Internationale Sleepdienst en
de Contact Commissie van Organisaties
werknemers ter Koopvaarij, waarbij de ga
ges van de aan boord van de zeesleepbooten
van L. Smit en Co's Internationale Sleep-
aienst dienende scheepsofficieren en scheeps
gezellen een ongeveer gelijke percentueele
verhooging hebben ondergaan als met ingang
van 1 October voor de Koopvaardij is tot
stand gekomen, terwijl de verschillende ar
beidsvoorwaarden, welke bij de Sleepdienst
gebruikelijk waren, thans eenigermate zijn
herzien en in een reglement zijn vastgelegd.
Spoorwegen los van Spoorhout
Naar de Tel. meldt hebben de Spoorwegen
in Mei van dit jaar de relatie met de N.V.
Spoorhout op aandrang van den Minister
van Waterstaat verbroken.
De Ned. Spoorwegen hebben aan dezen
aandrang met tegenzin voldaan. Spoorhout
leverde nl. groote hoeveelheden dwarslig-
gens en wisselhouL In de overeenkomst die
•hierop betrekking had was nadrukkelijk
vastgelegd dat er geen hooger verschil tus
schen in- en verkoopprijs mocht bestaan
dan 15 pCt., terwijl de Ned. Spoorwegen
deeeln in de winsten die met deze aankoo-
pen werden gemaakt.
Men was daardoor altijd aan den
deeligen kant. Dit voordeel heeft men thans
moeten prijsgeven, terwijl toch de leveran
ties van Spoorhout doorgaan, omdat bij on-
derhandsche aanbesteding deze N. V. toch
het goedkoopst was. Het onderscheid met
vroeger is echter, dat Spoorhout thans met
de 15 pCt. correcties geenrekening meer
behoeft te bonden. Waar het hier orders
van meer dan een half millioen gulden be
treft, valt hierover niet gering te denken.
In de hedenmiddag om één uur aange
vangen zitting der Tweede Kamer werden
oortgezet de algemeene beschouwingen over
de rijksbegrooting voor 1938.
De Minister van Algemeene Zaken, de heer
H. Col ij n zal nu de sprekers beantwoorden
Verschillende familieleden van dr Colijn
jn in een der loges gezeten. Ook zijn in
loges aanwezig o.a. de voorzitter der Eerste
Kamer Mr W L Baron de Vos v. Steenwijk,
het oud-Kamerlid en oud-Gouverneur Gene
raai van Ned. Indië de heer Mr D. F o c k,
alsmede anoere oud-Kamerleden.
Minister Colijn spreekt aldus:
Mijn Vrijdag afgebroken rede opnemend,
past mij een woord van dank tot de spre
kers, die het Kabinet met welwillendheid
tegemoet traden. Ook strekt die dank zich
uit tot de „loyale oppositie".
Dr Colijn laat lusten de opmerkingen, die
de sprekers tegen elkaar gemaakt hebben,
want de Ministers zijn dienaren van de
Kroon en daarom van het geheele volk.
Hij zal niets zeggen over aangesneden
onderwerpen, welke uitvoeriger behan
deld zijn in de Memorie van Antwoord,
zooals Zondagswet en echtschei
ding. Deze onderwerpen kunnen thans
beter blijven rusten. Intusschen spreekt
het vanzelf, dat, als het waar is, dat de
Zondagswet van 1815 op moeilijkheden
stuit, de Regeering daaraan aandacht
zal schenken. Wat betreft de Begra
feniswet, ook het antwoord op de dit
punt betreffende vraag is reeds gege
ven. Zoo ook kan, wat aangaat de
arbeid van de gehuwde vrouw, behan
deling volgen bij het betreffende hoofd
stuk. Veel tijd mag niet besteed aan
enkele vreemde uitspraken, zooals de
(meening, dat de stemming over de
Grondwetsherziening in twee
de lezing de Regeering tot aftreden had
moeten brengen. Deze uitlatingen bren
gen eenige humor in het debat. (Ge
lach).
Het financieel beleid
Een ander klaagde, dat de formateur van
dit kabinet niet heeft verhinderd, wat het
orig kabinet op financieel gebied heeft ge
daan. i
De Staatsschuld is thans niet veel
grooter dan in 1922. De grootte ervan is een
gevolg van den wereldoorlog. Dezelfde afge
vaardigden klaagden over de inflatie.
Niet kan ontkend, dat verschillende leenin
gen zijn gesloten ten bate van den publie-
ken dienst. Van faciliteiten echter is daar
bij in het geheel geen gebruik gemaakt, zoo
dat men van inflatie niet kan spreken.
De heer Kersten heeft gezegd, dat de
Overheid de ware kerk moet steunen.
Welke is deze kerk? (Geroep: de kerk van
Ds Kersten). Maar naast Ds Kersten zit
iemand, die tot een andere kerk behoort,
terwijl er vorig jaar nog iemand naast hem
zat, die weer tot een andere kerk behoorde.
(Gelach).
er twee punten zal verder worden
gehandeld: 1. Het program en 2. de
orsprong van het kabinet.
Spr. voelt zich gerechtigd thans meer te
zeggen, dan hij in de Memorie van Antwoord
heeft gedaan nu de heer Oud verschillende
uitlatingen heeft gedaan.
Inzake het programma zijn er vier
punten: 1. Grondslag, 2. Financieel be
leid, 3. Economisch beleid, 4. Militaire Zaken.
Punt 1 blijft rusten tot de behandeling van
de oorsprong van het Kcbinet en wat de
financiën betreft, deze zulen slechts worden
behandeld voorzoover zij in nauw verband
staan met het algemeene regeeringsbeleid.
Wat. de financiën betreft moet men er naar
ven de toestand zoo duidelijk mogelijk
onder de oogen te zien. De heer Schouten
heeft nog donkerder tinten op zijn palet ge
legd dan de Minister.
De heer Teulings wijkt in een andere rich
ting af. Maar al stelt men zich op een ander
standpunt dan de Minister, wat maakt dit
eiegenlijk voor verschil, want het tast den
grondslag van de beschouwingen van den
Minister niet aan.
De toestand is zoo, dat de grootste
krachtsinspanningen zullen
worden gevraagd om te komen
tot financieel evenwicht Men
zal zeer tevreden kunnen zijn als er even
wicht kan worden bereikt op de basis
die in de Millioenennota is aangegeven.
De toestand is slecht. Dit wordt veroor
zaakt door twee dingen: 1. de schulden
last en 2. de werkloosheid.
De schuld is niet veel grooter dan in
1922. De goede en slechte jaren daarna
hebben vrijwel tegen elkaar opgewogen.
Als men het geheel overziet zal men in
zien, dat de gevolgen van den wereld
oorlog ingrijpender zijn geweest dan het
beleid van de laatste jaren. Tocb is zorg
vuldigheid de noodigste eisch.
Zooveel mogelijk moeten we ons op het
standpunt plaatsen, dat we onze verplich
tingen nakomen.
De heer Albarda zegt. dat de Regeering
zulks niet doet bij de militaire uitgaven.
De Regeering acht de opvatting van den
heer Albarda geheel onjuist, want de
Regeering heeft terst ond gezegd, dat 20
millioen aan militaire uitgaien meer zou
worden besteed.
Indien de Staten-Generaal deze voor
stellen niet aanneemt, dan ontstaat een
toestand, waarover de Regeering
zich zon moeten beraden. Zij is
niet van plan, de Defensie-uitgaven met
tekorten te financieren.
De heer Albarda noemt andere uitgaven,
die volgens hem even noodzakelijk zijn als
de militaire: verhooging van steun
werkloozen, uitbreiding van de ouderdoms
zorg, leerlingenschaal, enz.
De heer Albarda stelt wel voor de belas
tingen op de naamlooze vennootschappen
te vechoogen, maar hij wil de directe belas
tingen verlagen. Hij gaat dus veel verder
dan de Regeering.
Dat de Regeering versterking van de
weermacht aan de orde moet stellen,
niemand, die dit meer betreurt dan de
Regeering en zeker dan de Minister van
Financiën. Het kan echter nn eenmaal
niet anders. De internationale toestand
dringt er toe. Elke zwakke plek ln
Europa beteekent een gevaar voor de
wereldvrede. Daarom zeide de heer
Schouten, dat de defensie een unie
ke plaats inneemt onder de maatregelen
die moeten worden getroffen. Dat
wil zeggen, dat de Regeering zich blind
staart op de Defensie. Zij erkent, dat er
sommige belangen zijn, die niet zonder
ernstige schade terzijde gesteld kunnen
worden, alleen, omdat de defensie-nit-
gaven verhoogd worden. Men moet niet
vergeten, dat een bedrag van ruim twee
ton meer aan de werkloozen is uitge
keerd dan vorig Jaar. Beschuldigingen
Inzake de werkloozensteun tot de Re
geering gericht, moeten dan ook wor
den afgewezen. Echter kan niet alles
tegelijk gedaan worden.
Het tweede zorgempunt is de werk-
o o s h e i d. Spr. zal zich beperken tot de
hoofdpunten. De bijzondere punten, die men
aanwijst, tot vermindering ervan hebben
niet die resultaten, die men er\an ver
wacht. Men behoeft de nevenmiddelen niet
te veronachtzamen, maar langs dien weg
komt men niet tot opheffing van de werk
loosheid. Dat kan slechts door bloei
an het bedrijfsleven.
Hoe wordt deze bloei bevorderd?
Het heeft geen zin thans weer op het
Plan van den Arbeid terug .te komen. De
regeering wil den bloei bevorderen door
doelmatige financieele politiek.
De heer Albarda noemt Zweden. De heer
Colijn heeft met Stockholm getelefoneerd
gevraagd wat men daar deed. Het ant
woord was, dat in vier jaar daar een be
drag van 109 millioen boven het gewone
VOORNAAMSTE NIEUWS
Oit Nummer bestaat uit DRIE bladen
I
Verschenen is het Voorloopig Verslag
der Tweede Kamer over de begrooting van
het Zuiderzeefonds voor 1938.
De Vondelherdenking te Amsterdam.
De bedrijvigheid in de Amerikaansche
staalindustrie beweegt zich op het laagste
niveau sinds 1934.
Te Soesterberg is een auto tegen een
boom gereden waarbij vier personen zijtt
gewond.
Roosevelt over den economischen toe
stand der Vereenigde Staten.
Het antwoord van Brussel aan Tokio is
vastgesteld met onthouding van Scandia
navië; Italië stemde tegen het ontwerp.
Minister Colijn
budget was uitgegeven. Dat is alles. Op
deze wijze wordt het bedrijfsleven niet. ge
stimuleerd.
Men heeft gezegd, dat de aankondigingen
an de regeering in de Troonrede zoo wei
nig concreet waren. Wat venvacht men
echter van een Troonrede? Zij is een ver
zameling van zaden,, waaruit de planten
voortkomen. Overigens zal over verschillen
de onderwerpen gehandeld worden als de
betreffende wetten ingediend zijn.
De economische aangelegenheden
De Crisismaatregelen, voor zoover zij
niet geacht worden ook in het gewone leven
een nuttige rol te spelen, zullen worden
opgeheven, Naarmate het aantal artikelen,
dat steun behoeft, kleiner wordt, komt de
tijd naderbij, dat men op andere wijze het
prijspeil kan handhaven.
s verwarringen in het economisch ver
keer van de wereld zullen nog grooter wor
den. Geen enkel middel in het
tuighuis der regeering kan
worden gemist, eerder zullen deze
in aantal moeten toenemen.
Er is rumoer ontstaan ten aanzien van de
vestigingswetten. Spr. zegt dien
aangaande dat er een wezensonderscheid is
tusschen het ontwerp van de wet op Ves-
tigings-ondernemingen en de beido andere,
dit onderwerp betreffend. De regeering be
toont allerminst met deze ontwerpen oog
merken te bereiken die liggen buiten het
terrein van de regeering. Dat deze wetten
tesamen worden gebruikt in verkeerde rich
ting, is onmogelijk, omdat het kabinet dan
van tevoren zijn homogeniteit zou hebben
verloren. De ontwerpen dienen slechts hier
voor, dat men in onderhandelingen met
het buitenland vrijer sta.
(De vergadering duurt voort.)
Ongecorrigeerd
PAULUSSEN N.V-DEN HAAS
AUTO TEGEN EEN
BOOM GEREDEN
Bestuurder door slaap
overmand
Vier gewonden
(Van onzen correspondent)
Vanochtend om half acht heeft zich
op den Amersfoortschen straatweg te
Soesterberg nabij hotel „Het
Zwaantje" een ernstig auto-ongeval voor
gedaan, waardoor vier personen werden
gewond.
Een auto uit Den Haag, waarin musici
waren gezeten, reed op het aangeduide punt,
toen de bestuurder doorslaap overmand, den
wagen niet langer kon houden en de auto
tegen een boom botste.
Het voertuig was totaal vernield.
De bestuurder, de 35-jarige W. C. uit Den
Het kamerscherm, dat de Koninklijke landmacht als huwelijksgeschenk voor het
Prinselijk Paar heeft bestemd, is gistermiddag ten paleize Soestdijk aangeboden.
De delegatie verlaat het paleis. V.l.n.r. luitenant-generaal 1. H. Reynders (chef
Gen. Staf); luitenant-generaal jhr. W. Röell (oud-commandant van het Veldleger);
ir. W. Cool (res.-majoor voor speciale diensten van den Gen. Staf); en maj. Douwes
„BLAUFRIES"
AMSTEROAN
ROTTERDAM
OPSLAG - EXPEDITIE -CONTROLE
HET ADRES voor:
VAKKUNDIG VERTROUWENSWERK I
VRAAGT TARIEVEN I
Vyl uur
bet u n r voor
RIJNBENDE'S
Zeer Oude
Zeer Goede
Haag kreeg een ernstige hersenschudding*
Zijn echtgenoot© bekwam ernstige verwon»
dingen aan het gelaat. Ook de andere twe©
inzittenden werden min of meer ernstig
Alle vier gewonden zijn per ziekenauto
naar het ziekenhuis „De Lichtenberg" te
Amersfoort, overgebracht
EEN KOOLHOVEN TOESTEL
VERONGELUKTE
Onderzoek Raad voor de
Luchtvaart
Op 11 Augustus j.l. verongelukte tijdens
een demonstratievlucht op het luchtvaart
terrein Soesterberg het vliegtuig PH-
AMZ van de N.V. Koolhoven Vliegtuigen.
De beide inzittenden, le heer A. Baumann,
bestuurder en de heer E. H. Maan, waar
nemer, kwamen om het leven en het vlieg
tuig werd geheel vernield. Het was een'
Koolhoven, type FK 52, en vele auto
riteiten, voornamelijk uit de militaire lucht»
aart, die voor deze decnonstratie op hef
eld aanwezig waren, waren getuige van
dit ongeval.
Gistermiddag heeft de raad voor de lucht
vaart, onder voorzitterschap van Mr. Dr. D.
A. P. N. Kooien. In een openbare zitting
dit ongeval behandeld
Er werden verschillende getuigen gehoord.
Eenige van hen waren van oordeel, dat het
ongeluk vermoedelijk tn wijlen is aan een
liegfout van den bestuurder.
De heer P. de Winter, inspecteur bij
den luchtvaartdienst, opgeroepen als getui-
:c en als deskundige, heeft een uitgebreid
•erslag aan den raad uitgebracht, waarvan
de conclusie is, dat het groote verlies aan
snelheid oorzaak was van dit ongeval. Ooi"
zaak hiervan is naar de meening van den
heer De Winter een inzinking bij den vlie»
ger. een soort verdooving, opgetreden na
trillingen van het toestel. Daarom zouden
beidé inzittenden geen gebruik van het val
scherm hebben gemaakt.
De teruggevonden deelen van het toestel
wijzen op trillingen, aldus de heer De Win
ter. De kap is in drie stukken teruggevon
den en de vlieger heeft de kap zeker niet
geprobeerd te openen. Door trillingen zou
die losgeraakt zijn.
Gevraagd naar zijn meening over de oor
zaak van dit ongeval, deelt de heer Kool
hoven mede, dat z.i. de kap niet goed vast
was en naar beneden is gekomen, nadat zij
het roer en het trimvlak beschadigd had.
De verdoovingstheorie van den heer De
Winter verwerpt de heer Koolhoven. De nor
zaak van het loslaten van de kap zou zijn,
dat decze slechts half gesloten was. Trillin
gen acht de heer Koolhoven uitgesloten.
Hiermede was de openbare behandeling
geëindigd.
De raad zal op een nader te bepalen dag
uitspraak doen.
Ernstig verkeersongeval
te De Bilt
(Van onzen correspondent)
Gisteravond te ruim elf uur heeft op
den Amersfoortschen wee te De Bilt een
vrij ernstig ongeval plaats gevonden.
Een naar Amersfoort rijdende personen
auto botste met een vaart van ongeveer 60
K.M. tegen een rechts van den weg stil
staande vrachtauto. De auto werd aan de
voorzijde geheel vernield en de bestuurder
en zijn medepassasier kregen vrij ernstige
snijwonden aan het gelaat
Dr Lette uit De Bilt verleende de eerste
hulp. waarna beide gewonden naar een zie
kenhuis te Amersfoort zijn vervoerd.
Bij onderzoek is cebleken, dat le vracht
auto aan de achterzijde was voorzien van
twee roode lichten, terwijl bovendien het
stoplicht nog brandde. Door de politie wordt
een nader onderzoek ingesteld.