Argentinië en Brazilië
STEMMERIK C°
MAANDAG i NOVEMBER 1937
TWEEDE BLAD PAG. 5
Naar de binnenlanden van
Brazilië
Braziliaansche gemoedelijkheid
IV*)
1 -Wie in Santos voet aan wal zet, bemerkt
'dadelijk, dat hij in de koffiestad is aange
komen. Hij ziet en ruikt en proeft overal:
koffie. Groote schepen worden op vernuftige
.wijze met koffie volgeladen. De straten zijn
er bezaaid met koffieboonen. De penitrante
geur van gebrande koffie dringt overal door.
Enorme pakhuizen volgeladen met balen
koffie rijen zich aaneen en bij elk café en
hotel zien we groepjes menschen binnen en
buiten zitten, die koffie drinken. Ook wij
hebben er van geprofiteerd. Voor den be-
lachelijken prijs van ongeveer 2 cent in
Hollandsche munt, dronken we een groote
kop heerlijk smakende sterke koffie, waar
bij men ons geen melk, doch een heele bus
met suiker aanbood.
MULDER&W0RTELB0ER
SAPPEMEER TEL 123
BheeS
„5APP0 ia-ideaal^Jücüt
INDISCHE UITRUSTINGEN
HEERENKLEEDING NAAR MAAT
LAAN VAN MEERDERVOORT 66
DEN HAAG
EIGEN ZAAK SOERABA1A GEM8LONGAN.
v°°' HASCO-
RELIEF
nblievén'sdüur! MODERNE WANDBEKLEEDING.
VERVANGT BEHANGSELPAPIER 11
Verlangt van uw schilder origineele verpakking
N V. HERMANN A.SCHREUDER Co., Schoonhoven
PUNENBURG's WEVERIJEN
COIRLE ILBr.
HESSIAN'S MATRASDEKKEN
TAR PA U LINGS SPANSTOF
MATRASLINNENS ZAKKEN
BLIJVEND MOTVRIJE
VLOERBEDEKKING
Santos is geen mooie stad. Er zijn veel
oude, havelooze huizen. Aan versiering
wordt weinig gedaan. Alles schijnt er op
den handel, op geldverdienen ingericht te
zijn. Slechts de buitenwijken der stad zijn
sierlijker. Ze zijn aan beide zijden met riante
villa's bebouwd en er dwars door heen zijn
breede, goede asfaltwegen aangelegd, be
plant met palmen en andere uitheemsche
hoornen. Wel zien we ook in de stad weer
mooi aangelegde parken tusschen de hui-
zenmassa's in, die door hun tropisohen
plantengroei nog sterker dan in Buenos
Aires ons oog boeiden.
Doch al is de stad zelf niet mooi, ze is wel
bijzonder schoon gelegen. Zij is gebouwd in
een soort dal dat aan alle zijden, behalve
natuurlijk aan de zeekant, door bergen is
omgeven. Deze bergen zijn niet zoo hoog
dat ze sneeuwbedekte toppen hebben maar
tooh verheffen zich de meeste kruinen tot
in de wolken.
Het is in Santos heet, wat niet alleen met
haar ligging in de tropische zóne verband
houdt, doch évenzeer met het bovengenoemde
feit, dat de stad in een dalketel ligt. Toen
wij er waren bedroeg de temperatuur er
100 tot 110 graden. En dit was nog niets!
Want een bewoner, die een weinig Duitsch
sprak, vertelde ons dat wij het tijdens ons
verblijf nog al troffen aangezien het een
bijzonder koele dag was. Wij hebben ons
afgevraagd hoe het in Santos wel zou zijn
als het er warm is (men vergete hierbij
niet dat Februari uiteraard de warmste
maand in Zuid-Amerika is).
Wij hebben het volgehouden ongeveer
twee uur lang door deze heete koffiestad
rond te dwalen. Toen hadden we geen droge
draad meer aan ons en konden we de mou
wen van ons overhemd letterlijk uitwrin
gen.. Daarom hebben we toen maar een
autobus genomen, die ons voor 300 Reis
(Zy2 cent) langs de buitenwijken der stad
naar het zeestrand bracht, waar het beter
uit te houden was. Dit strand wordt in mijn
Engelsche reisgids het schoonste der wereld
genoemd en, als we er komen lijkt ons dit
niet overdreven. Een prachtig breede zand
vlakte. Een harde effen bodem, waarover
vele auto's rijden. In zee, vlak voor ons
steile rotsen, met struikgewas begroeid en
door schuimende golven bespat. Aan het
strand zelf alweer sierlijk aangelegde par
ken, vol tropisohen plantengroei en bonte
bloemenpracht. En daar achter een schit
terend berglandschap, welks gekartelde
rand in de wolken vervloeit Waarlijk, deze
wondere combinatie van zee, strand, weel
derige plantengroei en hooge bergen, maak
te ons een oogeniblik stil en toonde ons op
overweldigende wijze de schoonheid van
Gods rijke schepping.
Van Santos uit hebben we onze reis naar
Carambehy gemaakt waar onze Nederland-
sche kolonie gevestigd is. Een onvergetelij
ke reis, die 24 uur achtereen duurde. Per
autobus toerden we eerst naar Sao Paulo,
een stad met meer dan een millioen inwo
ners, ongeveer 80 K.M. van Santos gelegen.
De weg daarheen voerde aanvankelijk door
een vruchtbare laagvlakte. Aan beide zijden
passeeren we uitgestrekte bananenplantin-
gen, waaraan groote trossen rijpe vruchten
hangen, voorts koffieplantages, pakmboomen
en andere tropische gewassen. Spoedig zijn
we gekomen aan het eind van de laagvlakte
en rijden al kronkelend naar boven. Het
gaat langs gevaarlijke diepten en we ge
nieten van de schitterende uitzichten op 't
al verder wegzinkende Santos en de blauwe
kustlijn van den Atlantischen Oceaan daar
achter. Als we op 1000 meter hoogte zijn
hebben we den rand van de hoogvlakte be
reikt en een half uur later arriveeren we
in Sao Paulo, waar we den trein naar Ca
rambehy nemen, die ons nog 22 uur sporens
het binnenland van Brazilië zal invoeren.
*s Middags ongeveer vier uur vertrekken
we van het groote spoorwegstation in Sao
Paulo. Onze trein ziet er zoo op het eerste
gezicht nogal behoorlijk uit, doch rijdt over
smal spoor. Dit was het eerste deel van de
reis geen bezwaar, maar spoedig bemerken
we de nadeelen hiervan. Want nog maar
even buiten de stad gekomen begint de trein
op een vreemde manier te slingeren en te
stampen. We rijden n.l. door een bergachti
ge streek en d3 lijn is zoo gelegd dat hij
altijd om de hoogste bergen heendraait
Vandaar een onophoudelijk buigen en slinge
ren dat vaak gepaard gaat met knerpend
wielgeknars. Van Sao Paulo tot Carambehy,
de heele rit van 22 uur lang is die spoorweg
in bochten gelegd. Er is geen recht stuk in,
zoodat de gemiddelde snelheid niet meer be
dragen kan dan 35 40 K.M. per uur. Tel
kens zien we de locomotief nu eens aan de
eene zijde en dan weer aan de andere zijde
afzwenken om den trein als een reuzenslang
al kronkelend door de bergen been te rijden.
Natuurlijk is zoo van vlug opschieten geen
sprake. Dikwijls zwaaien we geruimen tijd
heen en weer zonder dat we dichter bij ons
einddoel komen.
Het is te begrijpen dat een dergelijke
trein, die daarbij nog over smal spoor rijdt,
verre van rustig op de baan ligt. Wanneer
we dan ook om een uur of tien onze slaap
wagen opzoeken, moeten we alle moeite
doen om niet van ons vrij hooge „bed" af te
vallen. Bij elke bocht denken we naar bene
den te gaan. Doch gelukkig bemerkten we
dat de maatschappij daarmee rekening ge
houden heeft en tegen de wand een soort
hangmat gemaakt heeft, waar we onze ar
men om heen kunnen slaan om eenige vast
heid te vinden. Het verwondert me nog, dat
Jiét Ons eindelijk gelukte in een dergelijke
situatie eenige uren te slapen.
Overigens was deze reis niet vervelend,
(Inaar zeer afwisselend. Door de duizenden
bochten die we maakten was het aspect van
het landschap telkens anders. In den 6taat
Sêo Paulo, die we eerst doorreisden was de
koffiecultuur overheerschend. Doch op het
verdere deel van onze reis reden we nu eens
langs vrij hooge bergen en steile rotsen, aan
weer langs ondoordringbare oerwouden en
diepe ravijnen. Soms zien we een gedeelte
groenland, waarop tegen de berghellingen
aan verschillende soorten runderen grazen
en een andere keer een stuk bouwland, be
plant met mais. Was het reizen door Argen-
tinië's eenzame vlakten eentonig en saai, 't
Braziliaansche landschap is rijk aan scha
keeringen en maakt voor iemand die oog
heeft voor natuurschoon het reizen tot een
ongekend genot.
Aan de grens van de staten Sao Paulo en
Parana (Carambehy ligt in de staat Parana)
wisselden we van locomotief. De vrij groote
machine, die ons eerstgenoemde staat uit
bracht. wordt afgekoppeld en in de plaats
daarvan komt er een betrekkelijk kleine loco-
motiefje voor onzen trein, die tevens de helft
korter wordt. Deze machine wordt met hout
gestookt en moet dikwijls alle moeite doen
om ons een berghelling op te trekken. Soms
halen we het ter nauwernood en een enkele
maal blijven we heelemaal staan. Drie k vier
vergeefsche pogingen worden aangewend om
den trein weer op gang te krijgen, wat ein
delijk nadat we op een erbarmelijke wijze
door elkander zijn geschud, tot onze blijd
schap gelukt
Interessant was ook het stoppen op de
stations. Meestal waren de halteplaatsen
kleine, vriendelijk gelegen dorpen tegen de
berghellingen aan gebouwd. Nieuwe reizi-
geres worden, behalve in enkele grootere
plaatsen, haast niet opgenomen. Wij krijgen
op de meeste stations een idee van landelijke
rust en kalmte. Een paar varkens, enkele
kippen of honden en eenige inboorlingen,
meestal negers, komen nieuwsgierig kijken
naar den trein die water of hout laadt.. Bijna
alle reizigers stappen ter verpoozing even
uit om op het perron heen en weer te wan
delen. Het is in letterlijken zin een bonte me
nigte, die dan langs ons coupéraam door el
Ia het oerwoud van Brazilië
Te Nijeveen bij Meppel heeft de heer K.
Slomp, die de oudste burgemeester in ons
land is. afscheid genomen van zijn gemeente.
Inwoonsters van Nijeveen drukken hem de
hand.
kander dwarrelt. We zien zuiver blanke Euro
peanen naar de nieuwste mode gekleed, he
vig beschilderde dames, in keurig toilet,
doch ook glimmend zwarte negers en nege
rinnen. En daar tusschen in alle mogelijke
schakeeringen van menschenrassen: rood
blank en bruin in verschillende kleeder-
draohten uitgedost en allen druk conver-
seerend in een soort Braziliaansch-Portu-
geesohe taal, waar we niets van verstaan.
Opvallend was ook het groote aantal kreu
pele en blinde bedelaars, soms vreeselijk ge
degenereerde menschentypen, die zich met
de hoed in de hand door de reizigers heen
bewegen. Bijna niemand verzuimde een klei
nigheid te geven.
Als de trein weer vertrekken moet, kost 't
veel moeite de menschen binnen te krijgen.
Eerst wordt er een sein gegeven met een luid
klingelende bel. waaraan niemand zich
.Lort. De wandeling wordt genoegelijk voort
gezet Dan wordt de machinist ongeduldig
en laat een luide, doordringende gil op de
stoomfluit hooren. Dat helpt iets. Enkele
tientallen reizigers zoeken hun plaatsen weer
op doch de groote massa blijft Oost-Indisch
of liever Braziliaansch doof. Weer een fluit-
sein, nog luider dan het vorige. Velen begin
nen nu inderdaad aanstalten te maken
in te stappen, maar allen nog lang niet
Doch het geduld van den machinist is nu
ten einde. Heel langzaam brengt hij zijn ma
chine in beweging en met den trein meeloo
pend stappen de achtergeblevenen stuk voor
stuk in, terwijl er goed voor gezorgd wordt
dat de trein geen vaart krijgt voor allen ge
zeten zijn. Welk een verschil met onze Hol
landsche Dieseltreinen. Welk een contrast
met de zenuwachtige drukte op onze stations.
O, Braziliaansche gemoedelijkheid!
Ja, van gemoedelijkheid gesproken: als we
nauwelijks weer rijden, misschien een kwar
tier lang, begint een neger tegenover ons
teekenen van ongerustheid te vertoonen. Hij
kijkt eens uit het coupéraampje en zegt tot
ons enkele woorden koeterwaalsch, waar we
niets van snappen. Hij wijst naar buiten,
ons blijkbaar beduidend dat hij ergens in
de oerwouden wonen moet. Dan loopt hij
naar de hoek van de coupé en drukt op een
knop, die voor noodrem dient De trein min
dert dadelijk vaart en als hij bijna staat
stapt onze overbuurman vlug uit, groet mot
zijn hand naar den machinist en is spoedig
uit het gezicht verdwenen. Niemand kijkt er
verder en neemt zijn zooveelste bocht
verder en neemt zijn zooveelste bocht.
Den dag na ons vertrek, des middags on
geveer 2 uur, arriveeren we in Carambehy,
waar we aan het station verwelkomd werden
door de heeren Voorsluis en Harms. Een
zeer aangename week mochten we ook hier
doorbrengen en de gastvrijheid genieten van
Ds. William V. Muller en den heer L. de
Geus. Met onze gastheeren hebben we per
auto, te voet en te paard heel de kolonie be
zocht en doorkruist Vele ervaringen hebben
we opgedaan, van veel natuurschoon geno
ten Doch bovenal was onze aandacht gecon
centreerd op het leven en werken van onze
Hollandsche kolonisten, die daar ver van
hun vaderland een bestaan en een gezellig
samenleven hebben gevonden Doch hierover
3n slotartikel de volgende maal.
Ziet, hoe de kleine Jan
Van 't kuchen wordt
genezen,
Dit heerlijk medicijn,
Zal vast zijn redding wezen
Prijs per flacon 0.50
III stond ju ons blad yan 22 October.
LAND- EN TUINBOUW
DE TUINBOUWSTEUN
Voor welke producten ze geldt
Zooals we Zaterdag reeds meldden is dooi
den Minister van Econ. Zaken bepaald, dat'
aan de telers van tuinbouwgewassen een
bedrag zal worden uitgekeerd van hoog
stens f 2.650.000.
Deze steun zal worden verleend voor de
volgende gewassen in de er achter genoem
de periode geveild en per 100 stuks (resp,
per kg.):
Meloenen, 2—29 Aug. f3. Augurken A en
B 1 Jan.—15 Aug. f5.75; Idem C en D i
Jan.—15 Aug. f2.60; Idem A en B stippel,
1 Jan.15 Aug. f0.40 en idem C en D stip
pel, 1 Jan.—15 Aug. f0.75; Idem A en B
16 Aug.12 Sept. f 4 35; Kaskomkommers A'
28 Juni—1 Aug. f 1.90, idem B 28 Juni—l
Aug. f 1.40, idem C 28 Juni—1 Aug. f 1, Plat-
glaskomkommers A 28 Juni—1 Aug. f2.10,
idem B 28 Juni—1 Aug. f 1.60, idem C 28
Juni—1 Aug. f 1.10, idem A, 2—29 Aug. f 0.60
idem B 2—29 Aug. f 0.45, idem C 2-29 Aug,
f0.30, Snijboonen 12 Juli—29 Aug. f 1.90,1
Spekhoonen 12 Juli—29 Aug. f l.95. Pronk-
boonen 12 Juli—29 Aug. f 1.25, Roode kool'
31 Mei—22 Aug. f0.70. Witte kool 31 Mei—
8 Aug. f 0.20, Glastomaten 12 Juli—29 Au~,
f 3.90,
Het wrak van het toestel van den eersten
Britsch-lndiër Nair, die een oceaan-vlucht
zou maken, dat reeds kort na het vertrek bij
Rouaan omlaag stortte, waarbij de vliegenier
gedood werd.
Te Utrecht had de commando-overdracht bij de genie-.troe
pen plaats. Kolonel W. Becking (links) overhandigt het
vaandel aan den nieuwen commandant, luit.-kol. P. Scharroo
In 1939 zal te San Francisco de wereldtentoonstelling gehouden worden. Men ziet hierboven de fundamenten leggen van een 120 M. hooge
toren, die het middelpunt van de expositie zal worden.
Voor de aanvang van de luchtbeschermings-demonstratie te Amsterdam stonden de legerauto's bij de Berlagebrug opge
steld om deel te nemen aan de marsch door de hoofdstad.
-
