Hollandsche Jongens presteeren
kranig werk
Bestrijding der werkloosheid
PUROIO
DE MALENBURG
ZATERDAG 30 OCTOBER 1937
DERDE BLAD PAG. 9
Gewaagde sleepreis met
baggermolen
Avonturen op de reis van
Argentinië naar Nederland
Gistermiddag te ruim vier uur is van
de reede van C o w e s bij het eiland
Wight naar IJmuiden vertrokken
de NederlandscAe baggermolen „Bever
wijk 16", gesleept door de slechts 35
meter lange Nederlandsche sleepboot
„Beverwijk 20" ten einde het laatste
traject af te leggen van een sleepreis,
die zelfs voor ons land, waar men op
het gebied van sleepvaarten over lange
afstand toch heel wat gewend is en dat
op dit gebied een internationale faam
heeft, van bijzonderen aard mag worden
geacht.
Dat blijkt reeds uit de voorgeschiedenis,
in.l. van wat er aan de sleepreis voorafging.
.Omstreeks 1922 zond de Hollandsche Maat
schappij voor Aannemingen te Bever
wijk een hoeveelheid materiaal naar Ar
gentinië voor het verrichten van werk
zaamheden voor het aanleggen en verbete
ren van havens. Het werk werd na eenigen
lijd gestaakt en de genoemde maatschappij
ging in andere handen over. Aan het in
(Argentinië achter 'gebleven materiaal
Schreef men geen al te groote waarde meer
;toe, zeker niet voldoende om de kosten
voor het vervoer naar Nederland er aan te
ependeeren.
In het vroege voorjaar van dit jaar ver
trokken echter drie jongelui uit Nederland
•naar Argentinië om eens na te gaan, of
er aan de achtergebleven goederen niet iets
kon worden gedaan om althans een deel
[van de verloren waarde te redden. Het wa-
!ren de 26-jarige H. v. Giffen, die in net.
ibezit is van zijn stuurmans-certificaat, de
23-jarige S. Jongeling en de 19 jarige
L\V. H. M e 11 e m a.
Zij wisten clat in Argentinië waren ach
tergebleven de in 1914 gebouwde Nederlana-
gche baggermolen „Beverwijk 1G", lang 53
M., breed"9.35 M. en bol 3.50 M. alsmede de
Nederlandsche sleepboot „Beverwijk 20"
lang 35 meter, breed 8 meter en hol 3.80
meter, voorzien van een machine van 850
iP.K. Zij vonden dit materiaal echter niet
(Buenos Aires.
Het bleek geheel onbeheerd te zijn achter
gelaten op het verwijderde Tigre-eiland.
>vaar men over vrijwel geen hulpmiddelen,
noch over werkplaatsen beschikte. Het eer
ste onderzoek wees reeds uit, dat van de
beide vaartuigen, die uit prima materiaal
gebouwd zijn, voornamelijk bet houtwerk
veel had geleden. De jongens besloten zelf
tic beide vaartuigen in zoodanigen toe
stand te brengen, dat zij er mee naar Bue-
hos Aires konden komen, voor verdere
reparatie. Met ijzeren energie hebben zij
gewerkt om bet zoo ver te krijgen. Op een
[verlaten gedeelte van het strand van Tigre-
eiland waarachter het bosch begint, nabij
een verwaarloosde, uit golfijzeren iplaten
gebouwde loods, lagen de beide vaartuigen
aan een steiger die geheel vergaan was.
Een nieuwe steiger
Het eerste werk, dat de "drie Hollandsche
'jongens moesten doen, alvorens zij het be-
noodigde materiaal naar de beide schepen
(konden brengen, was dan ook het bouwen
[van een nieuwe steiger, waarvoor zij het
ibenoodigde hout uit het bosch haalden.
Daarna begon het eigenlijke reparatiewerk
Onder zeer moeilijke omstandigheden, ten
gevolge van het klimaat, maar vooral door
het ontbreken van allerlei gereedschappen,
zoodat men soms zijn toevlucht moest ne
men tot zeer primitieve middelen.
In het begin van Juli waren zij zoover
gevorderd, dat zij met de beide vaartuigen
naar Buenos Aires konden vertrekken,
waar sleepboot en baggermolen in het dok
gingen voor het verrichten van de noodige
.werkzaamheden aan de onderwaterdeel en.
Maar toen bleek ook, welk prachtig resul
taat de jongens met hun ijzeren doorzet
tingsvermogen en hun taaien arbeid had-
KOLENDAMPVRIJ
Zeer voordeelig!
Vraagt nieuwe prüse.
bö Uw Ie'
den bereikt. De twee vaartuigen, waarvan
men in Nederland reeds had geloofd, dat
zij als oud-roest afgeschreven moesten wor
den en nog slechts geschikt zouden zijn
voor verkoop aan den slooper, bleken te
voldoen aan allerlei eischen, die gesteld wor
den voor het verkrijgen van de Lloyds-at-
testen, nadat gebleken was, dat alle door
de scheepvaartinspectie te Amsterdam
voorgeschreven werkzaamheden, waarover
een instructiebrief was meegegeven, waren
uitgevoerd.
Baggermolen en sleepboot warm
weer ten volle zeewaardig. Waarom
zou men dit kostbare materiaal, dat
weer volkomen bruikbaar was gewor
den, niet weerterugbrengen
naar Nederland 2
Een gewaagd plan
Het plan, dat de jongelui misschien tij
dens het harde werk op T i g r e-eiland
reeds toen voor oogen stond, nam vasten
vorm aan. Zij bepleitten het zoo vurig, dat
men er in Nederland mee accoord ging en
twee Nederlandsche machinisten en een
Nederlandsche stuurman werden naar
Buenos Aires gezonden, opdat er althans
zes Nederlanders zouden zijn die leiding
konden geven om het gewaagde transport
uit te voeren. De 26-jarige v. G;ffen zou
daarbij ais gezagvoerder optreden. Kapi
tein v. Giffen en Mellema Jr. kregen daar
bij echter nog eerst gelegenheid, te toonen
dat zij niet alleen waardige nazaten waren
van de oude Hollandische zeevaarders,
maar ock van de roemruchte Hollandsche
kooplieden, want zij hadden al hun han
delstalenten noodig om niet de dupe te
worden van de velen, die in een haven als
Buenos Aires van elk schip, waarmee iets
gebeuren moet, graantjes mee wenschen te
pikken.
Dat de sleepreis zelf een zware en avon
tuurlijke onderneming zou worden stond
van tevoren vast. Men moest te Buenos
Aires een bemanning monsteren en had
daarbij niet al te veel keus, zoooat men
een samenraapsel kreeer van zeelieden van
verschillende nationaliteiten die niet de
minste routine hadden op het gebied van
sleepreizen, zoodat de zes Nederlanders
aan boord naast hun verantwoordelijk!
taak van officier dikwijls moesten meehel
pen bij liet verrichten van het eenvoudig^
ste matrozenwerk. Daarbij komt, dat de 3c
meter lange sleepboot „Beverwijk 20 aan
zienlijk blijft beneden de afmetingen van
de sleepbooten, die gewoonlijk voor lange
afstandsreizen worden gebruikt, terwijl
men dit keer niet van Nederland om Zuid
ging, met het voordeel van wind en stroom
maar in omgekeerde richtins vrijwel steeds
tegen wind en stroom in, in een voor_ een
dergelijk transport al zeer ongunstig jaar
getijde. n.l. winter in het Zuiden, najaar in
het Noorden.
Hachelijke avonturen
Men heeft dan ook" aan boord wel hache
lijke oogenblikken meegemaakt. Einde Juli
vertrok men uit Buenos Aires. Reeds
terstond nadat men buiten de La Plata-ri-
vier was, had men met zwaar weer te kam
pen, dat zoodanig verereerde, dat men na
4 5 dagen tijdens een hevigen storm, den
molen dreigde te verliezen. In het hartje
van den nacht brak de sleeptros. Alle hens
aan dek om de zaak te klaren. Vrij spoedie
ziet men de lichten van den baggermolen
op de golven dansen en vindt men den
molen terug.
De zes Hollanders werkten 't hardst
omdat zij de eenige werkelijke zeelui blij
ken te zijn. Bij het werk breekt de eer
ste machinist een been en een matroos
wordt zoodanig over dek geslagen, dat
hij blijft liggen. Terwijl een er zij ds de ge
wonden moeten worden geholpen, moet
men anderzijds trachten, bij den terug
gevonden molen te blijven om de sleep
tros weer binnen te krijgen, wat on
danks de duisternis en liuizenhooge
golven gelukt.
Den volgenden morgen kan men weer
een normale verbinding tot stand brengen.
Dat was het eerste avontuur. Men liep
Rio de Janeiro binnen met de voorpiek van
de sleepboot vol water. De geleden schade
werd hersteld en twee dagen later was
men weer onderweg naar Pernambuco om
te bunkeren. De jongens konden hun onge
duld nauwelijks bedwingen. Na één dag
begon men de lange reis naar het Antillen-
eiland St. Vincent. Het was een moei
lijk traject. Voortdurend tegen den wind i:
en met een beperkten voorraad kolen aan
boord. Veelal liep men niet harder dan 3
mijl per uur.
De overtocht
Slechts twee dagen bleef men in St. Vin
cent. Toen begon de overtocht over den At
lantischen Oceaan, met als doel Madei-
I r a. Dagen lang zag mén slechts lucht en
water en had men te worstelen met tal van
moeilijkheden, zooals men die dikwijls ojk
m oude scheepsjournalen leest. Door har
den tegenwind haalde men Madeira niet en
met het laatste beetje kolen kwam men te
Las Palmas op de Kanarische eilan
den aan. Eenige leden van de bemanning
leden aan scheurbuik en moesten aan wal
worden gebracht. Groote hoeveelheden
vruchten en versche groenten werden in
geslagen. Opnieuw werd gebunkerd, en na
twee dagen vertrok men. in de hoop, in één
ruk IJ m u i d e n te kunnen halen.
Dat dit niet gelukt is, moet geweten wor
den aan het zeer zware weer in de Golf van
Biscaye en in het Engelsche Kanaal. Men
had de grootste moeite om van de Fransche
kust te komen. Van de sleepboot sloeg een
reddingboot, die op de brug stond, stuk,
terwijl het dekhuis van den baggermolen
afsloeg en de molen bovendien lek raakte
Niettemin bracht kapitein Van Giffen
vier dagen geleden het transport veilig op
de reede van C o we s. Het lek werd gevon
den en alles geklaard. Na een reisduur
van meer dan negentig dagen is thans het
laatste gedeelte begonnen. Nog slechts eeni
ge dagen en het transport, dat den over
tocht over den Atlantischen Oceaan heeft
volbracht, zal de Noordzee zijn overgesto
ken en te IJmuiden aankomen.
Het zal een mooie dag zijn voor deze Hol
landsche jongens, die op kranige wijze 2e-
toond hebben dat wat er ook aan uiterlijke
dingen mag zijn veranderd, dat ondanks de
vervanging van het zeilschip door het
stoom- en het. motorschip, de geest der
oude zeevaarders ook bij de jongere gene
raties van ons volk nog altijd levend is.
DE ONTPLOFFING
OP DE „MEGARA"
Een geheimzinnige zaak
De kapitein van het tankschip Megara"
Peter Rietker heeft in een interview
te Lo n de n medegedeeld dat de ontploffing
velke \tel het dek van den bak tot de brug
engde, doch de olie in de tanks onder het
dek niet in brand stak, een geheimzinnige
zaak blijft. Vermoedelijk is evenwel wat
gas uit de tanks ontsnapt en naar het
vooronder, waar de Chineesche bemanning
huisde, gestroomd en in brand geraakt.
Niettegenstaande in den boeg aan stuur
boordzijde een gat was geslagen van zeven
bij tien meter, beeft de „Megara" Hamble
op eigen kracht bereikt, met een gemiddelde
snelheid" van vijf knoopen. Het schip werd
begeleid door de sleepboot „Zwarte Zee"
De eerste machinist Jan Scherphuy-
_en vertelde, dat hij in zijn hut zat te
praten met den 3en stuurman Hartveldt,
toen plotseling, na een hevigen knal. hot
schip begon te slingeren. Hartveldt zag
uit het vooronder een lichaam naar buiten
vliegen, tegelijk met stukken metaal. Spr.
zelf en de kapitein vlogen naar het dek
en zagen, dat het geheele vooronder was
vernield en in brand stond. De kapitein
liet onmiddellijk stoom geven en het vuur
werd gedurende twee en een half uur be
streden.
Drie Chineezen waren bij de ontploffing
over boord geslagen, een vierde kon het
vooronder niet verlaten en is levend ver
brand terwijl een vijfde later aan de opge-
loopen kwetsuren is overleden. Het stoffe
lijk overschot werd aan de golven toever
trouwd. De geheele lading, bestaande uit
elf duizend ton stookolie, is gered en zal
gelost worden.
De werkcommissie is met
haar arbeid aangevangen
Nauw contact met de bedrijfsraden
De Regeeringspersdienst deelt mede, dat de
werkcommissie tot bestrijding van de werk
loosheid, welke onlangs door den Minister
van Sociale Zaken is ingesteld, met haar
werkzaamheden is begonnen. De commissie
heeft zich in eerste instantie tot de bestaan
de 13 bedrijfsraden gewend. In het schrij
ven aan deze instellingen is een uiteenzet
ting gegeven van de taak, welke aan de com
missie is opgedragen en verder uiteengezet,
hoe de werkcommissie zich voorstelt den
arbrid te reeelen. De medewerking van het
georganiseerde bedrijfsleven is noodig, aldus
de brief, om een inzicht te krijgen in de
middelen, welke naar het oordeel van het
bedrijfsleven kunnen leiden tot daadwerke
lijke vérmindering van de werkloosheid. De
commissie wenscht de vérschillende bedrij
ven te stimuleeren tot het nemen van een
werkzaam aandeel aan dezen arbeid. Het
zwaartepunt der werkzaamheden zal '.us
binnen de bedrijven komen te liggen. Ten
einde van den aanvang af de denkbeelden
besprekingen en de daarmee samenhangen
de voorbereiding te kunnen coördineeren,
heeft de werkcommissie "°meend goed te
doen aan elke bedrijfsraad een aantal on
derwerpen op te geven, waarvan zij meent,
dat zij, voorzoover zij binnen het kader van
het Nederlandsche bedrijfsleven liggen op
het gv bied van den arbeid, passen in het ka
der van den te verrichten arbeid. Hieraan
is verder de mededeeling toegevoegd, dat
ook andere zaken, welke naar het oordeel
van den bedrijfsraad kunnen bijdragen de
werkloosheid te bestrijden, behandeld kun
nen worden.
Aangezien een voortdurend nieuw contact
tusschen de bedrijfsraden en de werkcom
missie vr.n groot belang is, omdat daardoor
tevens kan worden verkregen, dat de ver
schillende takken van het bedrijfsleven niet
alleen over en weer van eikaars ervaringen
op dit terrein zullen kunnen profiteeren,
maar ook. dat ..grenskwesties" worden voor
komen, heeft de werkcommissie voor eiken
bedrijfsraad twee zgn. waarnemers aange
wezen, die als schakel tusschen de werk
commissie en den bedrijfsraad zullen fun-
geeren. Een der waarnemers komt uit het
bedrijfsleven, terwijl de andere waarnemer
tot het ambtenarencorps behoort.
In de komende dagen zullen in overeen-
komstigen zin brieven worden gericht tot de
organisaties in de bedrijfstakken van de
textielindustrie, de metaalnij
verheid, de v o e d i n g s en g e n o t m id-
delenindustrie, steenfabrica ge.
kleeding- en meubelindustrie
en groote scheepvaa rt. om in die tak
ken van bedrijf te komen tot zgn. bedrijfs-
commissies welke ten behoeve van het on
derzoek in het bedrijfsleven dezelfde taak
op zich zullen nemen als aan de bedrijfs
raden is verzocht. Ook voor deze in te stel
len bedrijfscommissies zijn waarnemers aan
gewezen.
De werkloosheid in het bakkersbedrijf
In aansluiting op het bovenstaande ver
nemen wij, dat het Convent van Chr.
Werkgevers en arbeidersorganisaties in de
Rijksweg Den HaagRotterdam nadert zijn voltooiing
De A.N.W.B. meldt ons:
Binnen enkele dagen zal de omlegging om
Delft voor het verkeer van Rotterdam in i";
richting Den Haag worden opengesteld en
hierdoor zal de smalle Oostsingel te Delft,
die steeds een der zwakste punten in deze
hoofdverbinding is geweest, reeds direct
sterk worden ontlast.
Het verkeer in tegenovergestelde richting
dus van Den Haag naar Rotterdam, zal nog
eenige weken van de oude verbinding over
de Oostsingel gebruik moeten maken, daar
de rijbanen van de omlegging, bestemd voor
dit verkeer, nog niet geheel gereed zijn.
Het verkeer van Delft naar Den Haag,
zal wegens in te voeren éénrichtingverkeer
nietmeer bij het Shellstation op het split-
singspunt van de wegen naar Den Haag,
Delft en Rotterdam op d enhoofdweg kun
nen komen, doch zal zich via de Brassers
kade op den hoodweg kunnen komen,
kade en den nieuwen weg naar Den Haag
moeten bewegen.
Door den A.N.W.B. zijn reeds de noodige
wegwijzers en richtingsborden geplaatst
welke bij de openstelling de verschillende
richtingen voor iederen weggebruiker duide
lijk kenbaar zullen maken.
Voedingsbedrijven, overwogen heeft, wat
ter bestrijding van de werkloosheid in het
bakkersbedrijf kan worden gedaan. In een
rapport zijn de conclusies samengevat. In
dit rapport worden als primaire oorzaken
van de werkloosheid in het bakkersbedrijf
genoemd de gevolgen van de invoering der
Arbeidswet 1919, de economische crisisom
standigheden, sedert 1929. en de omvorming
van het bèdrijf.
Verbeterine wordt verwacht van het be
nutten der mogelijkheden, die de nieuw
ste wetgeving, de wet op de bindendver
klaring van ondernemersovereenkomsten,
de Vestigingswet (kleinbedrijf), de collec
tieve arbeidsovereenkomst en de bindend-
verklaring ervan, bieden.
Voorts wordt gepleit voor de invoering
van een leerlingenstelsel en een bedrijfs
pensioenfonds, terwijl als direct uitvoer
bare maatregelen, welke de werkloosheid
kwamen verminderen, worden genoemd:
a. betere controle op de naleving van de
Arbeidswet bijzonder in het, het bonafide
bedrijf ondermijnende, randbedrijf;
b. aanvulling van het Broodbesluit ana
loog aan het Melkhesluit, waarbij een con
cept van zoodanige aanvulling aangeboden
wordt, en
verlaging, c.q. afschaffing der vele hef
fingen op de grondstoffen der bakkerij en
haar producten.
De in de Ministeriele circulaire genoem
de middelen ter bestrijding der werkloos
heid, als verkorting van .arbeidsduur, wan-
dehveken als in de typografie en het twee-
op-één-stelsel, worden van de hand gewe
zen óf omdat ze reeds toepassing vonden óf
omdat ze voor het bakkersbedrijf onge
schikt zijn.
Onzuivere huid?
Vetwormpjes, pukkels en uitslag
verdwijnen en de huid wordt jeug-
dig-frisch, gezond en fluweelzacht
door de huidzuiverende, huidge-
nezinde en huidvoedende kracht
van Purol. Gebruik voor gelaatsver
zorging witte Purol. Deze is na in-
wrijving onzichtbaar op de huid
en daarom zeer geschikt voor ge
bruik overdag.
zuivert verzacht geneest
In doozen van 30 en 60 ct. Tube 45 ct.
Bij Apothekers en Drogisten.
De passagiers van een trein tusschen Sera-
jewo en Mostar zijn, dank zij de tegenwoor
digheid van geest van den machinist, aan eei
vrijwel zekeren dood ontsnapt.
De trein reed door een streek, welke ge
heel onder water staat. Tusschen de stations
Grahovitsa en Dravenitsa had het water
de Neretiva een stuk van den spoordijk weg
geslagen, zoodat de rails volkomen in de lucht
hingen. Het was reeds duister, doch deson
danks zag de machinist nog juist op tijd het
gevaar, en hij slaagde er in, zijn trein
paar meters voor het gevaarlijke punt tot
stilstand te brengen. Op hetzelfde oogenblik
stortte een brug, welke de trein zoo juist ge
passeerd was. in, zoodat de passagiers geheel
van de buitenwereld waren afgesloten.
Achttien uur lang hebben de passagiers in
den trein gevangen gezeten, temidden van
het steeds wassende water.
SCHAAKRUBRIEK
Het tournooi te Hastings
Naar wij vernemen zal ook Paul K e
res deelnemen aan het jaarlijksche Xcrst
tournooi te Hastings. Dit tournooi is met
Flohr, Reshevsky, Fine en Keres
wel zeer sterk bezet. Naar men weet spelen
in het hoofdtournooi van Hastings altijd vijf
buitnnlandsche meesters en vijf Engelsche
schakers. In verband met het feit, dat Vera
Menchik dezer dagen gehuwd is, zal haar
plaats de laatste jaren kwam zij te Has-
ZONDAG SI OCTOBER
BLOEMEND AAI,. 245.» M. Uitzending van kerk
diensten uit de Geref. Kerk. Voorganger: Da
Joh. C. Brussaard.
10 u. v.m.Jes. 13 25. Heilig Avondmaal.
5 u. n.m.Joh. 8 11b. Nabetrachting.
HILVERSUM I 1875 M. 8.S0 NCRV. 0.30 KRO.
5.00 NCRV. 7.4511.30 KRO. 8.30 Morgen
wijding. 9.30 Gramofoonmuziek. 11.00 Plech
tige Hoogmis. 12.15 Gramofoonmuziek. 12.30
KRO-Ork&st. 1.00 Boekbespreking. 1.20 De
KRü-Melodister en solist. 2.00 Vragenbe-
•s. 5.00 Gewijde muziek (gr.pl.). 5.50
Hersteld Evangelisch-Duthersche Kerkdienst
Hierna: Gewijde muziek (gr.pl.). 7.45 Sport-
7.50 Het KRO-Orl
ten ANP. Mededeellngen. 8.25 Gram
nuziek. 9.00 „Ghristus Koning".
lek. 9.40 Het KRO-Orkest.
10.00 Declamatie. 10.30 Berichten ANP. 10.49
Epiloog. 11.0911.SO Esperantolezlng.
HILVERSCM II 301 M. 8.55 VARA. 12.00 AVRO.
10 VPRO. 5.30 VARA. 6.30 VPRO. 8.00
mo. 8.55 Gramofoonmuziek. 9.00 Voetbal-
9.05 Tulnbouwpraatje. 9.30 Grai
Pij'.
izlek. 9.40 „Vai
atschap-
iai.tate. 10.40 De-
met gramofoonmuziek. 11.0C „Fan-
ta«la" en „De Krekeltjes". 12.00 Orgelcon
cert 12.10 Boekhespreking. 12.35 Omroep
orkest 1.30 Causerie „De geïntensiveerde
luchtmail". 1.50 Orgelspel. 2..0 Gramofoon
muziek. 2.25 Reportage Voetbalwedstrijd. 4.29
AVRO-Dansorkest 1.55 Sportnieuws ANP*
5.00 Voor de kinderen. 5 30 Kinderuurtjë,
6.00 Gramofoonmuziek. 6.15 Sportnieuws
Berichten ANP. Mededelingen,
ofoonmuzlek. 8.45 Het Omroep-
lollste. 9.39 Radiojournaal. 9.45 Mu-
ible. 10.15 Radiohoorkrant 11.00
Berichten ANP. Hierna: AVRO-Dansorkest
1—12.0
den avond: Evcntueele sportreportage.
1500 M. 12.59 Orkest en solist.
2.40 Gran ->foon. 3.30 Orkest en solist 7.10
8.10 Orkest en soliste. 8.15 Kerkdienst 9.05
Liefdndigheldsoprcrep. 9.25 Sextet en solist.
10.05 Symphonie-orkest, koor en solisten.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 9.25 Gramofoon
10.40 Orgel. 11.20 Plano. 11.50 Zang. 12.29
Gramofoon. 12.50 Orkest. 3.05 Piano. 3.35
Koninklijke Harmonie „Apollon". 5.35 Sa
lonorkest. 7.20 Zang. 8.20 Omroepsymphonle
oikest en solist. 9.55 Gramofoon.
484 M.: 9.22 Gramofoon. 11.20 Orgel. 11.50
Acoorcieonmuzlek. 12 05 Zang. 12.20 Gramo
foon. 2.20—2 35. 2.50 en 3.05 Gramofoon. 5.2S
Orkest 10.30 Gramofoon.
Schrlftlezln,
(gr.pl.). 8.3Ö Gramofoonmuziek. 9.30 GeluK-
wenschen. 9.45 Gramofoonmuziek. 10.39
Morgendienst. 11.00 Chr. lectuur. 11.30 Gra-
foonmuzlek. 2.00 Vooro de scholen. 2.35 Gra-
foonmuzlek. 2.00 Voor de scholen. 2.35 Gra
mofoonmuziek 3.45 Bijbellezing. 4.45 Be
richten. Gramofoonmuziek. 5.00 Voor de
kinde-en. 5.45 Zang en piano. 6.30 Vragen
uur. 7.90 Berichten. 7.15 Vervolg vragenuur.
7.4 Reportage. 8 00 Berichten ANP. Herha
ling SOS-Borichten. 8.05 Uitzending NCRV-
IIILVERSUM II 801 M. Aïgeme .1 Progrnmmn,
verzorgd door de AVRO. 8.00 Gramofoon
muziek. 10.00 Morgenwijding. 10.15 Gramo
foonmuziek. 19.30 Strijkkwartet „Die Ha-
ghe" en Declamatie. 12.30 Kovacs Lajos' or
kest. 1.00 Gramofoonmuziek. 1.45 De Palla
dia-!*. 2.30 Dclamatie met planobegeleiding.
2.50 Het Omroeporkest en Gramofoonmuziek
4.00 Planovoordracht 4.30 Discocauserie.
5.30 Het Kovacs Lajos-orkest. 6.30 Het AVRO
Curasao. 7.30
9.00 Radiotooneel. 9.45 Orgel-
10.15 Gramofoonmuziek. 19.45 Reportage
schaakmatch. 11.00 Berichten ANP. Hierna:
AVRO-Dansorkest 11.30—12.00 Gramofoon-
DROTTWICH 1300 M. 11.05 Orgel. 11.35—11.50
Gramofoon. 12." 3
3.20—3.50 Orkest
5.40 Vocaal en Instrumentaal ensemble. 7.20
Variété-programma. 8.59 Amerlkaansch Va
riété-programma. 9.55 Strijkkwartet en so
liste.
A OIO-PARIS 1648 M. 8.10 en 8.50 Gramofoon.
11.50 Orgel. 12.20 Orkest en zang. 3.20 Zang,
8.35 Vocaal concert 4.05 Zang. 5.20 Concert.
6.50 Amicitia-koor. 7.20 Cello-voordracht.
7.35 Zang. 8.35 Zang. 8.50 Symphonleconcert,
IiniSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 1.50—2.20 Gra
mofoon. 2.35 Zang. 3.05 Gramofoon. 8.29 Vun
de Velde's a capell
mofoon. 8.23 Klein
10.30 Gramofoon.
484 M.r 11.50
1.30 Gramofoc...
viola, 8 20 Omroep-
meenomen.
KAMPIOEN VAN RUSLAND
De tiende partij om het kampioenschap
schaken van Rusland tusschen Loe-ven-
f i s c h en B o t w i n n i k is door eerstge
noemde gewonnen.
door K. LANTERMANS
(8
„Ik was ïn eer als de Malenburg, maar ik ben gevallen en
Het Huis is gevallen. Zoo vergaan 's werelds heerlijkheden".
Toen zakte vader weer, in het water, tot de borst, de
Schouders, het hoofd in het water en toen was alles weg: vader
jen Het Huis.
„Heb jij vannacht niets van die vreeselijke storm gemerkt?"
tyroeg vader de volgende morgen.
„Nee vader".
„Ja, als je jong bent, dan slaap je gerust".
Dat was de dag, dat hij slaagde voor het Gymnasium.
HOOFDSTUK IV
De voortgang van de tijd
Het leven liep bij Paul Strikforst in zijn gymnasiumjaren
af als het uurwerk van een klokje, d.i. precies zooals dat het
geval was bij zijn vader. Die man had de heele week de tijd
naar zijn werkzaamheden ingedeeld als de verschillende ru
brieken der posten in een huishoudboek. Wie op een morgen
Dm acht uur het paadje naar het kostershuis afkeek, zou zon-
'der mankeeren daar den koster zien aankomen, die de klok
ïn de toren ging opwinden. Elke middag om half twee (want
Zijn werkzaamheden daar waren uitgebreid) liep de man naar
het notariskantoor, behalve dan op Zaterdagmiddag, wan-
peer hij de kerk ging vegen.
L Als er iets in hem op het dorp gewaardeerd werd, dan was
het in de eerste plaats zijn nauwgezetheid. Dan de stiptste
eerlijkheid met geldzaken. Gebeurde het, dat daarover weer
gepraat werd, zeker kon je zijn, dat een der aanwezigen het
zinnetje van boer Hekman van voor jaren zou herhalen:
„Een kat, die eenmaal de snoet aan de gloeiende kachel ge
brand heeft komt niet dicht meer bij de kachel, want die is
voor z'n eigen gewaarschuwd".
Door dat zinnetje van de „snoet" en de „gloeiende kachel"
was er voorloopig geen kans op, dat voor koster Strikforst
het geval van ,,in Amsterdam gestolen" op Slijkdorp uit de
herinnering der bevolking zou worden uitgewischt.
Als in een tredmolen liep de man, keek niet rechts, keek
niet links, zag alleen maar dat, wat vlak voor zijn voeten lag
en waarmee hij te maken had. Maar nog even open waren
zijn oogen, als hij naar zijn werk keek, en nog even vrij liet
hij ieder daarin kijken. Maar bedeesd bleef hij. Dat zag je
wel aan zijn loop, zijn armen, zijn schouders.
Zijn oogen lieten zien, dat er in de borst werking was, zoo
als je aan de wijzers van de klok ziet, dat het uurwerk loopt:
je hoeft niet eens erg dicht er bij te komen om de (harte) tik
te merken.
Zoo liep ook Paul jaar uit jaar in iedere morgen naar het
gymnasium. Je kon je horloge er op gelijk zetten: om half acht
stapte hij het paadje af, de afweg op, sloeg rechts om, ging
voorbij kerk en Malenburg, liep een half uur over de dijk,
sloeg dan rechts af en liep nog een goed half uur, en kwam
langs diezelfde weg 's avonds weer terug. Mooi of slecht
weer, hitte of koude, wind of sneeuw scheen aan de loop van
deze klok niet te hinderen.
,,De torenklok loopt niet regelmatiger", zei boer Hekman
wel eens. „Ik weet zeker, dat ik er een besten arbeider aan
gehad zou hebben"*
Dominee was zeer tevreden met den jóngen. De rapporten,
die er binnenkwamen, waren allerbest. Dat er gevaar zou be
staan, dat eens de toelage van het „Rentefonds" zou Ingetrok
ken worden, daar was geen sprake van. Gebruikte de jongen
zijn tong wat meer, schreef de rector, zijn rapporten zouden
nog beter zijn dan ze nu al waren. Maar hij werd met de
jaren zwijgzamer. Het kwam nooit voor, dat hij uit zich zelf
iets vroeg, ook niet op een les, waarvan hij iets niet begrepen
had. Het was, alsof hij zich schaamde voor de klank van zijn
eigen stem.
„Dat is nou net anders dan met onzen burgemeester, domi
nee", zei boer Hekman, „want die hoort nou ter wereld niks
liever dan zijn eigen stem".
De dominee, die nog steeds de zon voor het gezinnetje
Strikforst bleef, zooals voor zoovele gezinnen in Slijkdorp,
zei wel eens tegen den koster:
„Als hij straks op de preekstoel staat, zal hij toch wel moe
ten praten, koster".
Het was voor niemand een geheim, dat dominee die wensch
koesterde. Ja, hij had wel eens gezegd, dat Paul een beste
opvolger voor hem op zijn eigen preekstoel zou zijn. Want nu
dominee al zoo lang op deze plaats stond, waar hij als candi-
daat gekomen was en nu nog geen enkel beroep had gekregen,
zou zoo'n pastorie-schokkende gebeurtenis in Slijkdorp wel
wegblijven.
Zoo zei dominee eens tegen den koster:
„Hoop jij ook niet, dat hij dominee zal worden?"
„Ik hoop niets, dominee. Alleen heb ik één wensch: iets, dat
hoegenaamd niets met geld te maken heeft".
„Die wensch kan ik van jou billijken", zei dominee en
ging heen.
Zoo werd er veel gepraat over Paul, waar hij bedroefd
weinig van merkte. Hij deed zijn werk en zijn liefhebberijtjes.
Die laatste had hij ook. Dat moest worden aangeteekend op
dc credietzijde van zijn gymnasiumleven. Zijn studie liet hem
tijd genoeg om allerlei werkjes op touw te zetten, waartoe de
leeraren met hun lessen, zonder dat zij het wisten, den jongen
aanspoorden. Ze zouden groote oogen opgezet hebben, als
ze zagen, wat hij alzoo onder handen had: een lijst van bij*
zondere woorden uit het dialect van Slijkdorp, die in het al
gemeen Hollandsch niet voorkwamen; verhalen, die met de
geschiedenis van de plaats samenhingen en die hij uit de mond
van een der dorpelingen had opgevangen. Een afzonderlijk
onderdeel daarvan was De Malenburg. Dat besloeg heel wat
bladen in zijn schrift. Maar ach, wat hij vroeger voor vast en
waar had aangenomen, moest hij nu rangschikken onder „men
zegt", omdat het onderwijs op het gymnasium zijn historische
zin gescherpt bad.
Persoonlijk zat er voor den jongen een groot voordeel in al
die arbeid, waartoe het gymnasium hem verplichtte of aan
spoorde; hij had maar heel weinig tijd meer om te zitten suf
fen en peinzen, waartoe zijn aard hem drong, maar waaraan
hij zich doelbewust ontworstelde.
Dat neemt niet weg. dat De Malenburg nog steeds een
groote plaats in zijn sympathie-leven innam.
Op zijn wandeling naar het gymnasium liep hij er eens over
na te denken in welke volgorde deze drie voor hem nu be
stonden: vader, De Malenburg en de dominee en hij kwam
tot de slotsom, dat vader en de Malenburg in zijn binnenste
zooveel overeenkomst met elkaar hadden, dat hij die gevoeg
lijk samen onder één nummer kon nemen, en dan was de
dominee nummer twee.
Wordt vervolgd
