1 opman
De Grondwetsherziening
WOENSDAG so OCTOBER 1937
DERDE BLAD PAG 0
Geen bekeerlingen
Eindstemming heden
Qverzicht
We hebben het reeds gezegd en deze ver-
Wachting is thans bevestigd: er zullen bij
1de eindstemming in tweede lezing over de
ontwerpen tot verandering van de Grond
wet geen bekeerlingen zijn.
De verhoudingen zijn onveranderd ge
bleven.
Zelfs de vrijz.-dem. en zij zullen danr-
ynee zeker velen van hun kiezers van Mei
teleurstellen zijn niet bereid om mede
[te werken tot het hooghouden van de stan
ding van het parlement door een dam op
[te werpen tegen gebeurlijkheden in dc
openbare lichamen, waarover 5 4 6 jaar ge
leden een ieder, die het wel meende met
'deze instellingen, met gloeiende veront
waardiging sprak, toen „beroepsopruiers'
zich daar lieten hooren en openlijk hun
revolutionair streven, waarbij de illegali
teit niet zou worden geschuwd, predikten.
De heer Joekes en de zijnen de nieuwe
fractie-voorzitter, oud-minister Oud ontbrak
heden zullen in het zog der valsche de
mocratie blijven varen met de N.S.B., de
soc.-dem., de communisten en de chr.
[democraten.
We zouden hierover kunnen uitweiden,
jnaar zullen het nalaten.
De vermelding van het feit alleen achten
We politiek brandmerk genoeg en een waar
schuwing tegen de woord-democratie zon
ider concrete» inhoud. Het genoemde gezel
schap moet elkaar maar eens aankijken en
kan dan zuur glimlachen over het bond
genootschap ad hoc van hen, die zeggen de
parlementaire democratie te willen hoog
houden en degenen, die als de bewuste ver
nietigers van ons constitutioneel parlemen
taire stelsel zich aandienen.
Het is geen fraaie figuur, gelijk oud
minister Oud, die mede-verantwoordelijk
heid draagt voor hetgeen zijn fractie straks
zal helpen verwerpen, wel zal willen toe
stemmen.
Nieuwe gezichtspunten zijn in den loop
ivan den middag niet geopend, al poogden
'de heeren Albarda 'en Joekes vrij uitvoerig
hun afwijzende houding ten opzichte van
de wetsontwerpen 5 en 7 (rev. vertegen-
Woordigers en opruiingsartikel) goejl te
praten.
Geen van hun argumenten was ook maar
3n eenig opzicht steekhoudend voor nen,
die de kwesties in het juiste licht plaatsen.
Met name de heer de Geer en minister de
(Wilde, die voor zijn pas van zware ziekte
herstelden collega v. Boeyen de verdedi
ging der wetsontwerpen op zich had geno
men, hebben die argumenten uiteengera
feld en de ondeugdelijkheid er van aange
toond. Baten doet het natuurlijk niet, merk
te Mr. de Wilde glimlachend op, terwijl ook
kle heer de Geer van zijn snijdende philip-
pica aan het adres van de njz.-democra-
ten wel niet veel succes zul venvachten.
Hier trekken beginselen de scheidslijn.
De woordvoerder van de N.S.B., de heer
'de Marchant et d'Ansemnourg, sprak het
langst van allen: maar het waren toch al-
itemaal oude, versleten klanken. Zelfs de
ionoprechtheid van het nat, socialisme ten
opzichte van de Kroon ontbrak niet. Voor
hen is de Koningin een ornament. Dit is
en blijft de logische consekwentie van hun
beginselen, ook al tracht men het nog zoo
,Vaak tegen te spreken.
Dat de liberalen ditmaal ten opzichte van
'de „nieuwe organen" hun houding wijzig
den, vermelden we volledigheidshalve. Hun
,vrees voor regeling van bovenaf was van
't voorjaar misschien wat overdreven ge
weest, veronderstelde de heer Bierema.
Over de vergadering van zijn partij* van
Zaterdag en Zondag scheen hij liever te
zwijgen.
Dat minister de Wilde het niet moeilijk
had, zal duidelijk zijn. Hij kon volstaan
met korte opmerkingen bij de onderschei
den punten, voor zoover de critiek van
links rechts gaat geheel met de voorstel
len mee daartoe aanleiding had gege
ven. Toch hadden de opposanten het niet
gemakkelijk bij hem.
Er werd niet gerepliceerd dan alleen door
den heer de Marchant. Wat men verder op
het hart had, gaat in het vat tot aan de
begroot ing.
De eindstemming over de verschillende
wetsontwerpen werd aangehouden tot he
den. Over het lot er van bestaat echter niet
de minste onzekerheid.
Verslag
behandeling: li
haar werkzaamheden
egdllng van werkzaamheden
•-de lezing van de
Grondwetsherziening
(N.S.B
v. Boeyon, die evenwel niet aa
heugde, begreep niet, dat de
van N.S.B.-zijde ln de stukl
argumenten niet begreep. Niet
de afzonder-
Eigenlijk looper
ihadeloosstelling voor
11 de N.S
df niet. Ook de
de oogen dei
De heer ALBARDA (S.D.) heeft geen behoefte
aan uitvoerige gertechtenwlsseling. Het nieuwe
In het verslag lokt daartoe evenmin uit
openen voor onrecht en willekeur. Langs
wettigen weg en met wettige middelen
moeten verandererlngen ln het staatsbe
stel worden nagestreefd.
J>e bepalingen zijn ook niet noodlg. De Ka-
ner kan zelf tegen onbehoorlijkheden preventief
iptreden en overigens is de strafrechter in
taat tegen illegale daden en uitingen op te
ïad kunm
fractlev
mogelijkheid.
■oordlgers
elatei
le bei
kenls
bli.1V'
Tegen het openen van de mogelijkheid
drijf" ln te stellen zullen de liberalen
thans geen bezwaar maken. Zij geven
hun aanvankelijk verzet prijs.
De Regeerlng wenscht de rechten van
het parlement en daarmee de democratie
aan te tasten. Met de democratie Is ook
ln strijd, dat een andere autoriteit dan de
Kamer zelf zou oordeelen over de gedra
gingen van haar loden.
Met genoegen zal worden tegengestemd.
De heer DE GEER (C.H.) herinnert aan het
>treden In het verleden van hen. die zich be-
>ep.-ioprulers noemden. De Grondwet kon er
destijds mets aan doen. Van deze leemte heeft
:1e N.S.B. geprofiteerd om vele onbehoorllj-
ngen te doen en te zeggen. Hc-t inerkwaax-
Is echter, dat zU op het optreden der revo-
lalre volksvertegenwoordigers critiek had.
nu weigert de misstanden weg te nemen.
Blijkbaar willen ze daarop blijvei paraaiteeren
ze daarom In stand houden. Dat schijnt de
ïclusle t-e moeten zUn uit de houding van die
deleden, die tijdelijk ln deze beweging ver-
'ikt zijn.
Verwonderlijk is, dat ook anderen, die de
afheld van het parlementaire stelsel willen
hooghouCen en ultwessen tegengaan, zich blü-
vpi verzetten met de N.S.B. tegen denkbeeldige
gevolgen van de wetsontwerpen 6 en 7.
de
dem., den minister uit het kabinet,
kabinetspoli tlek voerde. Het had m
verwachten, dat bij tweede lezing
vrijz.-dem. fractie alsnog over haar be
zwaren zou zijn heengestapt.ZÜ heeft de
beslissing ln hamden.
BIJ opruiing wordt de gewone man straf-
ichteliik vervolgd, maar de heer Joekes wil het
opruiende Kamerlid - rijult doen gaan. Dat Is
jrrechting. waarvoor geen mkele aanlei
ding ls. Vooral niet. omdat 6e beste voorzitter
opruiing niet zal kunnen voorkomen.
De heer KORTE.NHORST (R.K.1 merkte op
dat het voornaamste verzet geldt de revolu-
ire volksvertegenwoordigers. Hoort men
etsontwerp heeft klaarblijkelijk preventief
iwerkt.
Onduidelijk ls wat de N.S.B. denkt over de
rond wet. Wil zij die van 18-18 teniet do«n en
eer terug tot die van 1814?
(C.D.U.) zal met zijn
De hi
herziei
omdat ze tegen de democi
den L-ebrulkt.
Op de vrijheid deT vo
kan voorts geen Inbreuk
De heele herziening ls, t
den ontwerpen, van zoo g
ze gevoeglijk achterwege
Mr JOEKES (V.D.) c
Oud. Is niet aanwezig zet kort het stamc
punt zijner fractie uiteen.
Bezwaren bestaan teeen de vervallen
verklaring van het lidmaatschap van „re
volutionaire volksvertegenwoordigers",
tegen de opheffing der immuniteit en de
Inperking der verkiesbaarheid.
De arimmenten daartegen stemden overee
met die van den heer Albarda.
De heer BIEREMA (Lib.) verklaart, dat de
Iberale fractie in standpunt niet is gewijzigd.
Van 6e „ministers zonder portefeuille" moet
en zeer spaarzaam gebruik worden gemaakt,
ïigenlijlc is dit instituut overbodig.
Wat de wetsontwerpen aangaat, met betrek-
:lng tot de evenredige vertegenwoordiging en
le revolutionaire
U DOET TOCH OOK KOLEN IN DE
KACHEL EN TOCH GEEN STENEN
Natuurlijk, want een goede kachel geeft de beste
warmte met goede kolen. Welnu, gebruik dan ook
de nieuwe Rinso voor Uw wasmachine, want dan
pas zal zij haar beste capaciteiten tonen. Strooi dit
speciaal voor de wasmachine gefabriceerde zeep
poeder in het water (denk er om: 1 pakje Rinso voor
slechts 12|cts. op 40Liter)enzonderdatUhet behoeft
te koken, doet het sop schitterend zijn werk. Want
Rinso biedt de volgende voordelen. Het lastige voorweken
van de was is met Rinso niet nodig. Rinso behoeft niet
te worden aangemaakt. Het lost zelfs in koud water bijna,
onmiddellijk op en geeft dan een zo krachtig reinigend
sop, dat een volledige gezinswas voor 5 personen in
anderhalf uur prachtig wit uit de wasmachine komt.
ooeuMtte'Kjnso
Het gaat er om tege
delingen preventief op t
vrijz.-dem. hadden nu ee
hoe het staat met hun 11
teleurgesteld
i het ultbre
zijn
i 6e n
ïi'ster
verzetten. Er zijn middelen te over
ontoelaatbare handelitu en op'te tre-
irotjdwet is daartoe niet noodlg.
KERSTEN (S.G.P.) acht de Grond-
nlng teleurstellend. Zij moet gegrond
beginselen,
gen ministers zo
wijziging van het kie>s
t gehandeld.
b.v. be-
We spreken elkaar nader bij de begrootinj
De Regcering aan het woord
Het woor6 was daarna aan Minister DE
WILDE.
Hij zal niet zoo kort kunnen zijn als de heer
Ru.vs de Beerenbrouck bil een vorige gele
16 regels druks i
De bewering, dat de volksvrijheid zou
worden aangetast door deze Grondwets
herziening, Is onhoudbaar. Er ls In ons
land volle staatkundige, godsdienstige en
kerkelijke vrijheid. En ook onze pers
ls vrij.
Het i
He ontstaat weer
lies ln één hand is
De schadeloosstelling voor Kamerleden, die
rerken en geen fortuin hebben, ls allerminst
Het ministerschap zonder portefeuille doet In
ns land geen misbruiken vreezen, allerminst
evoorreohtlng van vriendjes.
Het evenredig kiesrecht blijft: alleen de ma-
hematische evenredigheid zal niet tot ln het
revoerd.
partijen
wor6t ln geen enkel opzicht bedoeld; wel
ls een goed functlonneerend parlementair
stelsel noodlg. Versnippering van het par
lement schaadt den goeden naam van het
parlementaire stelsel. Tegengaan van ver
snippering waarborgt den meesten volks
invloed.
De kwestie van d« revolutionaire vertegen-
voordlgens raakt geen enkele partij. Slecht!
rordt beoogd het parlement hoog te houden
llsstandeu zooals ln het verleden zijn voorge-
:omen. hïbben de positie v n het parlement ge-
chaad. Het wetsontwerp wil daartegen waker
n voorts zorgen, dat er eerlijk wogdt gestreder
in samengewerkt op legale wUze.
Alleen wie met onwettige middelen wil
omgaan, behoort uit de Kamer te worden
verwijderd. De rechtszekerheid wordt ln
geen enkel opzicht ln gvaar gebracht en
critiek blijft volkomen vrij bü de gekozen
omschrijving. Geen enkel democraat kan
er bezwaar tegen maken, al maakt de
minister zich geen Illusie.
i Jaar geleden
ïstig
thans lev<
beter bep»
Men heeft ook bezi
een politiek delict me'
Is gestraft,
li kunt zi
utedcf
zich nief ten volle
aan Uw arbeid wijden, wan
neer neuralgie en luste
loosheid dat verhinderen.
Onthoudt goed
Instantine
stilt en voorkomt pijnen!
ERGERLIJKE DIEREN
MISHANDELING
Schandelijke toestanden op de
pluimveemarkten te Pur-
merend en Barneveld
Er wordt ingegrepen
Meermalen is reeds aanmerking ge
maakt op het aanvoeren van ganzen
met gebonden pooten en vleugels.
Thans heeft de inspectiedienst van
de Vereeniging tot bescherming van
dieren den eigenaars en expediteurs,
welke ganzen naar de markt te Pur-
merend vervoeren, meegedeeld, dat
de dieren de volgende week aange
voerd moeten worden in kisten of
manden, waarin de ganzen voldoende
ruimte hebben om te kunnen zitten of
staan. Wordt hieraan niet voldaan, dan
wordt proces-verbaal opgemaakt.
In verband met dit bericht hebben wij ons
i verbinding gesteld met het hoofdbestuur
van de Vereeniging tot bescherming van die
ren. die ons de volgende bijzonderheden
mededeelde.
Het vervoer van pluimvee naar de vee
markten te Purmerend en Barneveld
evenals de behandeling van deze dieren tij
dens de markt zelf, is ten hemel schreiend.
De boeren, die hun ganzen naar de markt
wenschen te vervoeren, binden de pooten
reeds den avond er voor met dunne touwtjes
bij elkaar. Gedurende den nacht liggen de
beesten dan op den grond in afwachting van
het oogenblik. waarop zij naar de markt zul
len worden vervoerd. Deze touwtjes dringen
door de huid, de pooten zwellen op en dat
een dergelijke behandeling uitermate pijnlijk
is. behoeft niet gezegd te worden.
Ook tijdens de markt worden de dieren
met gebonden pooten op den grond neerge
legd. Zij kunnen zich dan niet verroeren.
Eigenaars en koopers loopen in de meest
onverschillige houding langs de beesten heen
en het komt meermalen voor, dat deze men-
schen op de ganzenpooten trappen of de
beesten met hun schoenen op zij schuiven.
De boeren behandelen htm dieren op een
dergelijke schandelijke wijze, omdat het hier
door mogelijk is in één rit een groot aantal
dieren te vervoeren. Worden de beesten niet
gebonden, dan moeten ze in groote manden
en kisten geborgen worden en dat kam uiter
aard' niet in een zoo groot aantal gebeuren.
Toen de inspectiedienst gister in Pur
merend wederom een onderzoek instelde
en ontdekte, dat de dieren in verreweg de
meeste gevallen waren gebonden, heeft hij
den eigenaars en expediteurs verzocht de
touwtjes door te snijden. Voorts is den aan
voerders medegedeeld, dat wannéér zij de
dieren in de toekomst weder in gebonden
toestand gaan vervoeren, proces-verbaal zal
worden opgemaakt.
De Vereeniging tot bescherming van
ren heeft ook de autoriteiten van een
ander in kennis gesteld. Zij is vast besloten
om alles in het werk te stellen om aan deze
Het verwerpen van het verzamel-ontweri
beteekent ook. dat de Regeering haar stand
punt handhaaft, dat voor het onder de wapenen
houden van dienstplichtigen Indiening van een
wetsontwerp niet noodig ls.
Er werd gerepliceerd door den heer DE MAR
CHANT ET D'ANSEMBOURG (N.S.B.).
De algemeene beschouwingen werden ge-
D E V E O
Steunkousen voor spataderen
Niet knellend, niet warm
Alleen-verkoop:
Wester-Apotheek
Fa. C. Roosen Zn. 7'?5 s
Elders wende men zich tol de labrikante
Fa. D. VAN OORT te Baam.
Door een tegenligger verblind
Gisteravond tegen half acht liep de 46-
jarige arbeider H. A. K., met zijn drie kin
deren in de Molenstraat te Eist (G.) te
wandelen, toen achter hem een personen
auto kwam aanrijden. De bestuurder, die
verblind werd door een tegenligger, merkte
het viertal niet op, met het gevolg, dat allen
door den wagen werden aangereden. De va
der bleek er het ergst aan toe te zijn. Met
een zware schedelbreuk is hij in hoogst ern-
stigen toestand naar het diaconessen-zieken
huis te Arnaem vervoerd. De kinderen be
kwamen verwondingen aan gelaat en ar
en zijn door 'n geneesheer ter plaatse verbon
den. Aangezien de kinderen geen moeder
r hebben, zijn zy bij buren ondergebracht
Meisje met rijke fantasie
Een 17-jarig meisje kwam bij de politie
te Huizum vertellen dat. toen zij in ->en
zijstraat van de Ferdinand Bolstraat aldaar
liep, er plotseling een motor met zijspan
naast haar stopte. In den zijspan zat een
heer, die uitstapte en haar den weg vroeg
Nadat het meisje hem ingelicht had. greep
hij haar vast, zette haar in den zijspan en
kwam naast haar zitten. Vervolgens reed
men in de richting Heerenveen. Onderweg
trachtten de mannen niet nader te noemen
handeling enmet haar te plegen, waartegen
zij zich heftig had \erzet. Tusschen Barra-
huis en Wijtgaard liet men haar weer
gaan. In zeer overspannen toestand was zij
thuis gekomen.
Ilöewel de politie maatregelen nam tot
het opsporen en het aanhouden van de da
ders, werd het meisje den daarop volgen
den dag door den chef-veldwachter ver
hoord. In den loop van het verhoor beken
de zij het geheele verhaal verzonnen te
hebben.
Wegens het doen van een valsche aan
gifte is proces-veioaal tegen haar opge
maakt
Geen werk aan den winkel
Ooievaar gaat Domburg voorbijl
De dames, die te Domburg een co
mité wilden vormen, om aan kinderen, die
in Januari a.s. geboren worden, een baby-
uitzet te geven, moeten haar plan opgeven,
omdat is komen vast te staan, dat de ooie
vaar geen plan heeft ook in die gemeente
in de eerste maand van 1038 babies te be
zorgen.
GROOTE FOURAGESCHUUR AFGEBRAND
Kinderen speelden met vuur
Gisteravond omstreeks vijf uur is brand
uitgebroken in de groote opslagschuur v
den fouragehandel van de Gebr. v. d. Pols
P e r n i s.
Hpt vuur greep snel om zich heen en vond
gretig voedsel in de groote hoeveelheid hooi
en stroo, welke zich in de schuur bevond.
De Rotterdamsche brandweer stond machte
loos tegenover de vuurzee. De geheele
DONDERDAG 21 OCTOBER
HILVERSUM I 1875 M. 8.00—9.15 KRO.
10.00 NCRV. 11.00 KRO. 2.00—12.00
NCRV. 1.009.15 en 10.00 Gramofoon-
muziek. 10.15 Morgendienst. 10 45 Gramo-
foonmt'ziek. 11.30 Godsdienstig halfuur.
12.00 Berichten. 12.15 Gramofoonmuziek.
12 30 KRO-orkest en gramofoonplaten.
2.00 Handwerkcursus. 2.55 Gramofoon
muziek. 3.00 Vrouwenhalfuur. 3.30 Gra
mofoonmuziek. 4.00 Bijbellezing. 5.00 Han
denarbeid voor de jeugd. 5.30 Apollo-Trio.
6.30 „Uit het Bagno de vrijheid tegemoet",
causerie. 7.00 Berichten. 7.15 Journalistiek
weekoverzicht. 7.45 Reportage. 8.00 Be
richten ANP. Herhaling SOS-Berichten.
8.15 Collegium Musicum Noviomagense en
gramofoonplaten. (Om 9.00 „Voor wie en
wat", causerie). 10.00 Berichten ANP.
10.05 Orgelconcert. 10.45 Gymnastiekles.
11.0012.00 Gramofoonimiziek. Hierna:
Schriftlezing.
HILVERSUM II 301 M. AVRO-Uitzending.
8.00 Gramofoonmuziek. 10.00 Morgenwij
ding. 10.15 Gramofoonmuziek. 10.30 Het
Omroeporkest en soliste. In de pauze: De
clamatie. 12.30 Gramofoonmuziek. 1.15
Orgelspel en zang. 2.00 Voor de vrouw.
2.30 Viool en piano. 3.00 Knipcursus. 3.45
4.00 Gramofoonmuziek. 4.05 Voor zieken
en thuiszittenden. 4.35 Gramofoonmuziek.
4.50 Voor de kinderen. 5.30 Het Aeolian-
orkest. 6.30 Sportpraatje. 7.00 Voor de
kinderen. 7.05 AVRO-Dansorkest. 7.30
Engelsche les. 8.00 Berichten ANP. Mede-
deelinge - 8 15 Concertgebouw-orkest,
Toonkunstkoor en solisten. In de pauze:
Interview. 10 30 Gramofoonmuziek. 10.45
Reportage Schaakmatch. 11.00 Berichten
ANP. Hierna: AVRO-Dansorkest. 11.40
12.00 Gramofoonmuziek.
DROITWÏCH 150O M. 3 35 Orkest. 7.00 Orgel.
7.20 Orkest. 8.00 Gevarieerd Trafalgar
Day Programma. 9.40 Strijkkwartet.
RADIO PARIS 1648 M. 2.20 Gramofoon. 2.50
Zang. 3.05 en 4.05 Gramofoon. 7.23 Zang.
7.35 Piano. 7.50 Zang. 8.05 Vocaal kwartet.
8.50 Orkest.
KEULEN 456 M. 12.35 Concert. 1.35 Concert.
5.20 Solistenconcert. 7.30 Orkest en solis
ten. 9.5011.20 Stuttgarter Volksmusik.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 1.50—2.20
Gramofoon. 5.20 Salonorkest. 8.20 Om
roeporkest. 10.3011.20 Omroeporkest.
484 M.: 6.35 Kleinorkest. 7.35 Gramofoon.
8.20 Gevarieerd programma.
schuur, welke twintie meter lang is, brand
de af. Ook dc inhoud werd verteerd. Het
vuur is ontstaan, doordat kinderen in de
schuur met lucifers hadden gespeeld.
De schade, welke eenige duizenden gul
dens bedraagt, wordt door verzekering ge
dekt.
STEUNDELICTEN TE SCHOONHOVEN
Uitspraak in hooger beroep
De politie-rechter te Rotterdam heeft den
63-jarigen tuinder P. van der H., tevens ge
meenteraadslid van Schoonhoven en
den 33-jarigen los-werkman G. P. T. wegens
valschheid in geschrifte en gebruikmaking
daarvan veroordeeld tot gevangenisstraffen
van resp. veertien en vijf dagen.
T. had zich bij de steuncommissie te
Schoonhoven om steun gewend en had daar
bij een valsche verklaring van Van der H.
overgelegd.
Het gerechtshof te 's-Gravenhage leg
de, in hooger beroep arrest wijzend, den los-
werkman een voorwaardelijke gevangenis
straf van 14 dagen op, den tuinder een geld
boete van f 25 subs. 10 dagen hechtenis.
DE GEVOLGEN VAN EEN FIETSTOCHT
dom G. TH. ROTMAN
fNadruk verboden
S" S m TOg' 40' Vriend Jocll<an 34331 z«n suitedeuren
l J? Te vcrven dc schoonste kleuren;
Met groot gekraak - en vliegt dm schutn Het wordt een pracht: knalrood met groen.
Door Joohem Jansens Uoementum. Geen verver die 't hem na zou doen!
(Wordt vervolgd)
O*. nX .n^ .vp. in.»
K. NOREL
HOOFDSTUK XXV, ,(56
Feestelijk beieren de klokken op de eerste Zondag na de
iovergang der stad. Ze roepen op tot dank en tot gebed. Tot
dank voor de groote zegeningen en tot gebed voor behoud
Van de verkregen vrijheid en voor de vrijmaking van de
andere Hollandsche steden.
Zoo dankbaar en zoo vroolijk als vandaag zijn de burgers
fcog nimmer naar de Sint Pancras gegaan, en terwijl de laatste
'jaren de kerk slechts weinigen binnen haar muren zag. omdat
de massa haar voorbijging om in schuren en tuinen het gees,
[telijk voedsel te zoeken, dat Rome haar onthield, is het groote
gebouw heden voller dan het ooit geweest is. Want ditmaal
ïichten allen hun schreden naar de vrijgemaakte kerk.
Slechts een gering deel van deze menigte kan plaats vinden
bp de stoefen en in de banken. Men staat dicht opeengepakt
bp de blauVe zerken tot aan de witte muren toe, en het kost
moeite om ruim baan te maken als Buiskes en zijn vrouw bin
nen komen, om plaats te nemen in de hooge burgemeesters-
bank.
Daar zitten Buiskes en Anna in de gebeeldhouwde bank,
recht tegenover de preekstoel. Zijn oog weidt over de schare.
In de rechter zijbeuk zit Jan Derksz. Op zijn wrakke voeten
is hij naar de kerk gekomen. Zijn kleine lichaam verdrinkt
haast in de hooge bank. Z'n oogjes gluren door de bril; hij
zoekt blijkbaar Buiskes op de eereplaats. Nu herkent hij hem
en een glans van groote vreugde licht door de tanige wangen
van het klerkje. Zoo blij is hij met deze dienst in de vrijge
maakte kerk.
Hier vóór Buiskes, in een van de regentenbanken, hebben
zijn ouders een plaats gekregen. Een koets heeft hen naar de
kerk moeten brengen want de oude vrouwe Buiskes is
kwalijk ter been. en haar man lijdt aan een zwakke borst.
De gebeurtenissen van de laatste jaren hebben zij slechts
van achter de horretjes gevolgd. Ze waren te oud om ergens
aan mee te doen. Maar moeder Buiskes' hart heeft vaak be
zorgd geklopt, méér nog in de tijd toen ze zich kwelde of haar
zoon wel recht stond tegenover God, dan later toen gevaren
van buiten dreigden. In die laatste jaren heeft Luitgen
Buiskes zich juist bijzondere zorg gemaakt. Was het nu wel
goed, dat een koopman zich zoo druk in de staatszaken
mengde? Liep Pieter niet het gevaar dat hij zijn zaken ver-
waarloozen zou, en zette hij zijn leven niet op het spel voor
een hopelooze onderneming?
^Thans zijn al die zorgen verdwenen, en met groote vreugde
zijn de beide oude menschen opgegaan naar de Sint Pancras-
kerk. Het was de vervulling van een oude wensch van vrouwe
Buiskes om nog eens weer te mogen komen in de kerk, waarin
zij vroeger, ondanks alle zonden van de roomsche eeredienst
zoo dikwijls devotie had genoten, en dat deze kerk nu gezui
verd was, doet haar oude hart van blijdschap slaan.
Niet zonder oudertrots zien zij om- naar hun zoon, die
zülk een aandeel had in het werk der bevrijding, en aan wien
de Prins nu zulk een gewichtige post heeft toevertrouwd.
Het is vreemd in de kerk, voor het eerst na zooveel jaren,
en vreemder nog omdat het altaar weggenomen is en de
beelden verdwenen zijn. Kaal is nu de ruimte van het koor en
hol zijn de nissen van de beelden, en niet elke geus kan aan
stonds begrijpen, waarom de kerkelijke kunst tegelijk met
de heiligendienst verdwijnen moest.
Niemand denkt echter meer aan de holheid van het gebouw
wanneer de prediker op de kansel is verschenen.
Andries Dirksz van Castricum, teruggeroepen uit Emben
om de eerste Gereformeerde predikant in de bevrijde stad te
zijn. staat op zijn oude preekstoel.
Hoeveel jaren is hij niet van deze kansel verbannen ge
weest? Hij heeft moeten prediken in pakhuizen en schuren;
op het Mullem en op het buitenland bij Broekerhaven. Ten.
slotte was er in het vaderland geen enkele plaats meer waar
hij preeken mocht. In de vreemde moest hij zwerven. En nu
is hij teruggekeerd in de vrijgemaakte kerk. Er zit geen rij
tonsuren in de voorste bank. die zich ergert aan zijn kette
rijen; hij zal straks niet naar het kapittel hoeven om daar ge
kweld te worden. Er gaan geen verklappers naar den deken
te Hoorn of naar den bisschop in Utrecht om hem aan te
klagen. Hij mag vandaag vrijuit getuigen, dat ex geen andere
j aam is onder de hemel door welken wij moeten zalig worden
dan de Naam van Jezus Christus. Eindelijk zijn druk en ver
volging voorbij en is de ware religie gevestigd geworden.
Ontroering grijpt de schare aan als ze haar ouden prediker
op de kansel wederziet. De zware jaren van ballingschap
hebben in diepe groeven hun merk op zijn gelaat gezet. Maar
uit zijn oogen straalt hetzelfde vuur van vroeger, en straks
getuigen zijn woorden van zijn onwederstandelijk geloof, dat
nooit bezweek bij tegenslagen en teleurstellingen, maar ge
staald en gelouterd is door verdrukking en vervolging. En
zijn toespraak is aangrijpender dan ooit. nu hij ze richt tot
zijn eerste gemeente, die in de verdrukking is staande geble
ven. en die thans in geloofsmoed de woede en de wraak van
den wreeden Alva heeft durven trotseeren. door haar stad uit
zijn macht te bevrijden en haar kerken open te stellen voor
de verkondiging van het levende Woord Gods. Andries
Dirksz gedenkt het doorstane leed. en hij verbloemt niet de
gevaren die thans dreigen, maar het hoofdthema van zijn
preek is dankbaarheid voor de verkregen verlossing, en hij
laat zingen Psalm 116:
Nu zal ik voor de weldaan die 'k genoot
Aan Hem naar mijn geloften eer bewijzen
Hem onder al zijn gunstgenooten prijzen
(Slot volgt.
