POKONïK
Voor Najaarsbemesting van Vruchtboomen
AbSBFe ICORREI—S5 12X10X18
.GRONINGEN'
AGENTEN GEZOCHT
Huisbrand- en Industriekolen
A. BERGHOUT
RAATUURTJE
a
WOENSDAG 6 OCTOBER 19S7 No. iOS
Rasser.keuze
wintergranen
Kogge en gers{
Door het Instituut voor Plantenveredeling
jte Wageningen, wordt oun. het volgende ge
publiceerd:
Omtrent rogge, kan allereerst worden
medegedeeld, dat de Regeting6 commissie
Voor het Landbouwproafv e 1 d w eze n besloten
heeft op de proefboerderijen een vergelij
king te maken tusschen de volgende ras
sen: Petkueer, von Lochow's kortstroo,
Carsrtien's kortstroo, Ringrogge II, Brandt's
•Marien en Weibull's Zelfbinder.
De interprovinciale serie zal bestaan uit:
Petkuser, v. Lochow's kortstroo en Carsteu's
kortstroo, terwijl verder afzonderlijke proe
yen zullen worden genomen ter vergelijking
van de ro.ggegrassen, die resistentie tegen
aaltjesziekte bezitten, n.l. Ottersumsche,
Pulder en Stieltjes rogge (waaraan inmid
dels den naam Tolerant rogge is gegeven),
in vergelijking met Petkuser. Voor het eerst
verschijnt hiermede de Pulder rogge offi
cieel ten tooneele. Dit is een Belgisch land-
ras, dat iia Oost Brabant post heeft gevat in
streken w aar men met aaltjesziekte te kam
pen heeft.
Natuurlijk zal moeten blijken of de „Pul-
Üer", wat resistentie betreft, aan de ver
wachtingen beantwoordt, en of ze overigens
kan concurreeren, maar 111 elk geval kan
reeds worden opgemerkt dat ook hier weer
een landras, na lange jaren verwaarloosd
te zijn, opnieuw de concurrentie aanbindt.
Dit geval staat niet op zichzelf. Het is
treffend dat op hetzelfde oogenblik waarop
Üe Pulder van zich doet hooren, ook de be
langstelling wordt gevraagd voor „ouder-
ïwetsohe" rogge, en wel in Overijssel en in
Drente. Niet echter wegens aaltjesresisten
tie, maar wegens de mogelijke waardie die
ide oud-Saksische rogge zou kunnen hebben
als snijgraan. Men vermoedt dat ze voor dat
idoel boven de moderne rassen staat, en
'(wanrneer er zaaizaad te verkrijgen is) zal
het NaCoVo traohten een aantal rassen-
proeven met snijrogge te doen aanleggen,
waarvoor de medewerking van belangstel
lenden wordt ingeroepen.
In dit verband mag hier ook nog even
paar wen gebracht de Sint Jarasrogge, aie
'dank zij de bemoeiingen van de N.V. J. L.
Robeirtus' Zaadlhandel te Winschoten, ver
krijgbaar zal zijn. Het sohijnt dat men, bij
zaai omstreeks Sint Jan (24 Jund), een ge
was krijgt, dat in den herfst kaïa worden
beweid (resp. gemaaid en ingekuild), waar
na het in het voorjaar weer opgroeit tot
Ben normaal gewas, tenzij men ze dan nog
maals als snijrogge oogst. Of deze rogge, ge
woon in den herfst gezaaid, eenigermate
i,konkurrenzfahig" is, betwijfelen wij; het
kan echter worden bepiwfd. Im. ieder geval
eou het zeer op prijs te stellen zijn wanneer
men hier en daar eens de St Janszaai be
proefde en de ervaringen ter kennis van
heit NaCoVo bracht
Is heit wellicht iemand bekend of van 'de
budenvetsche imlandsohe rogges, bijv. op de
Waddeneilanden, wel een dergelijk gebruik
is of wordt gemaakt als bovenbedoeld bij de
gt. Jansrogge?
Wat de win tergerst betreft, hebben
Bioh geen nieuwe gezichtspunten meer
voorgedaan. De Regelingscommissie voor
het Lamdjbouwproefveldwezen neemt thans
interprovinciale proeven met Vimdicat,
Mahndorfer Victoria, Escourgeon 185/79 en
Hylkema 11, terwijl op de proefboerderijen
40 c per fles
bij de bloem- en xaadwinkel»
aan deze serie nog wordien toegevoegd twee
zesrijige gersten (Hassink en Grenade), en
verder Trés hatif de Grignon en een nieuwe
selectie von Gembloux, de Escourgeon *56.
Aangezien de zaaitijd aangebroken i6 en
de eindbeslissing moet worden genomen,
deelt prof. Broekema mede, dat uit de proef-
veklresul'taten geen andere conclusie is te
trekken, dan reeds in de eerste mededeeling
is getrokken.
Ontsmetting van
pootaardappelen
Tegen rhizoctonia
Ter bestrijding van de Rhizoctoniaziekte
in aardappelen wordt ontsmetting van dat
pootgoed, waarop de bruine of zwartachtige
korstjes van dezg schimmel, (z.g. scleroviën)
in eenige mate voorkomen, ten zeerste aan
geraden. De aanwezigheid van de sclerotiën
kan vastgesteld worden door een flink mon
ster in water schoon te wasschen. De bruin
of zwart gekleurde scleroviën worden dan
goed zichtbaar.
Ontsmetting in het najaar verdient aan
beveling boven die in het voorjaar. Laat in
het voorjaar ontsmetten moet worden afge
raden.
Raadzaam is het ook, de aardappelen
eerst eenigen tijd na het rooien te behande
len, opdat de huid goed is afgehard. Er be
staat anders eenige kans op beschadiging.
Voordat vot ontsmetting wordt overge
gaan, moeten de aardappelen ontdaan wor
den van den aanhechtenden grond, door ze
te wasschen in gewoon water. Wordt dit na
gelaten. dan kan de ontsmevtingsstof niet
voldoende tot de sclerotiën doordringen.
Ook verliest zij bij de aanwezigheid van
grond spoediger haar werking.
De ontsmetting kan worden uitgevoerd
met in alphabevische volgorde genoemd,
Aretan of sublimaat.
Aretan wordt aangewend in een oplossing
van iy2 op duizend, dus iy2 gram op 1 liter
water, waarin de aardappelen, na eerst te
zijn afgewasschen 20 tot 30 minuten worden
ondergedompeld. Aretan kan meerdere ma
len achtereen, tot zesmaal toe, aangewend
worden. Noodig is dan. dat telkens na iedere
behandeling per 100 liter oplossing 4 liter
Aretan oplossing van dubbele sterkte, dus
van 3 op duizend, wordt toegevoegd.
Wordt de oplossing slechts 3 maal ge
bruikt, dan is dit niet noodzakelijk. Aretan
voege men niet direct aan hej water toe,
maar men make van de benoodigde hoeveel
heid eerst een papje, dat daarna onder
flink roeren in het water wordt gebracht.
Men kan, daar Aretan ijzer niet aantast,
hiervoor ook bakken van dit materiaal ge
bruiken. Zink wordt echter wel aangetast
Bij aanwending van sublimaat worden de
aardappelen gedurende W2 uur onderge
dompeld in een oplossing ter sterkte van
1/10 pet. (dus 1 op duizend dat is dus 1 gram
per liter).
Het gemakkelijkst zijn hiervoor te gebrui
ken sublimaat-pastilles 1 gram. Deze we
gen 1 y2 gram maar bevatten 1 gram su
blimaat. Er zijn ook pastilles in den handel,
die slechts y2 gram sublimaat bevatten. Bij
den aanschaf houde men hiermede reke
ning!
Ter ontsmetting van 1 hl aardappelen (=1=
70 kg) is 50 liter oplossing voldoende. De
zelfde oplossing kan driemaal achtereen ge
bruikt worden. Zoowel bij aanwending van
sublimaat als van Aretan lette men er voor
al op, dat het water niet te koud is. Lager
dan 5 gr. C. mag de temperatuur in ieder
geval niet zijn. Daar sublimaat metalen aan-
vast, mag de ontsmetting hiermede slechts
uitgevoerd worden in houten of steenen
vaatwerk. Na de behandeling dienen de
ontsmette aardappelen, voordat ze opgebor
gen worden, goed gedroogd te worden.
Daar, zoowel sublimaat ate Are
tan giftige stoffen (maaggiften)
zijn, betrachte men denoodige'
voorzichtigheid.
Nadere inlichtingen worden verschaft
door den Plantenziektenkundigen Dienst te
Wageningen en door de bii dezen Dienst
werkzame ambtenaren, zoomede door de
heeren Rijksland- en Tuinbouwconsulenten.
Brouwgerst
Op de Eerste Nationale Brouwgersiten-
toonstelling 29 en 30 Sept. 1.1. te Wagenin
gen gehouden waren ingezonden: 1 partij
Saxonia-gerst van 55 ton en IS partijen Ke
nia, vertegenwoordigende samen 10S6 ton.
De gruotte der partijen liep van 14 vot 311
ton. Vier partijen, tezamen 83 ton, moesten
worden afgewezen, alle overigen konden als
goede brouwgerst worden gekwalificeerd.
Door de Normalisatie-Commissie uit het
NaCoBrouw zijn deze partijen op kiemener-
gie. kiemkracht. vocht- en eiwitgehalte. 1000-
korrel gewicht en sorteering onderzocht, en
vervolgens naar de eischen van het vak
„geboniteerd", wat natuurlijk geschied is
zonder dat men wist welke monsters men
voor zich kreeg. Voor de controle waren en
kele buitenlandsche monsters aan de collec
tie toegevoegd Het bleek dat een Tsche-
chisch monster het hoogste aantal punten
had behaald, een Poolsch monster werd ech
ter door verschillende Nederlandsche voor
bij gestreefd.
De eisch was gesveld dat een partij min
stens 30.000 kg groou moest zijn om voor be
kroning in aanmerking te komen. De mon
sters werden uit gereedliggende partijen
door de landbouworganisaties samengesteld,
zoodat het tevens volkomen betrouwbare
verkoopmonsters zijn.
De hoofdprijs is gevallen op de Inzending
van de Coöperatieve Handelsvereeniging
van den Noord-Brabantschen Christelijken
Boerenbond te Hulst. Verder waren twee
prijzen beschikbaar gesteld, respect, voor de
beste partij ten Noorden en ten Zuiden van
de Rijn-Lek-Nieuwe Waterweg. Deze prijzen,
die niet aan den winnaar van de hoofdprijs
mochten worden toegekend, zijn respect, be
haal door de Hollandsche Maatschappij van
Landbouw en de Zeeuwsche Landbouw
Maatschappij. Een eervolle vermelding viel
ten deel aan de Noord-Brabantsche Maat
schappij van Landbouw
Bovendien waren eereprijzen uitgeloofd,
en wel een verguld zilveren medaille van
de Hollandsche Maatschappij van Land
bouw, uit te reiken aan den winnaar van
den hoofdprijs, en een zeer fraaie zilveren
beker van den Bond van Nederlandsche
Brouwerijen. Deze moest worden toegekend
aan de partij met de grootste commercieelé
waarde, waarbij dus zoowel de kwaliteit als
de grootte der partij in aanmerking werden
genomen. Met algemeene stemmen heeft de
Normalisatie-Commissie deze eerepriis toe
gekend aan de 311 ton Kenia, welke inge
zonden waren door de Zeeuwscne Landbouw
Maatschappij.
Tijdens de tentoonstelling werd door de
koopers de richtprijs bepaald en werden de
partijen onder de afnemers verdeeld, d.w.z
voor iedere partij werd aangewezen wie het
eerst als kooper zou optreden. Gelukt de
aankoop niet, dan kan de verkooper desee-
wenscht nog eenmaal met een andere gega
digde in verbinding worden gebracht
Het is gebleken dat de brouwers bereid
waren alle goedgekeurde partijen te koopen
tegen wat op dat oogenmlik een zeer aan
nemelijke prijs mag worden genoemd.
De gelegenheid om nog andere partijen
aan te bieden blijft geopend. Men kan zich
daartoe rechtstreeks tot de brouwerijen en
mouterijen wenden, of tot Ir. J. K. Groene-
wolt, secretaris van het NacoBrouw te Wa
geningen. In elk geval moet de partij min
stens 30.000 kg groot zijn en bemonsterd
door een provinciale landbouworganisatie,
welke er voor moet instaan dat de naam van
het ras juist is opgegeven. In het algemeen
duurt het ongeveer een week voor men een
bod kan verwachten, omdat de kooper eerst
analyses wenscht te maken.
FRUITTELERS! Vraagt nu Uw handelaar of organisatie
Geconcentreerde, volledige meststof In Korrelvorm.
Analyse: 12% Stikstof, 10% Fosforzuur, 18% Kali.
Chloorvrij in water oplosbaar.
Bemesting voor boomgaarden en fruitaanplantingen10C0 k 1200 Kg. per H.A.
N.V. AMSTERDAMSCHE SUPERFOSFAATFABRIEK
Maliebaan 81 UTRECHT Telefoon 13957
Kalkmeststoffen en
Hooghalensche ziekte
De Rij kslandhouw-consulent voor N.-W.
Gelderland, ir. N. H. A d d e n s schrijft:
Thans, nu vele hoeren een of meer per*
ceelen willen gaan bekalken, heeft het zijn
nut, nog eens te wijzen op de onderzoekin
gen van het Rijkslandbouwproefstation te
Groningen, waaruit bleek, dat Hooghalensche
ziekte niet alleen kan optreden bij een te
zure grond, doch ook bij gebrek aan vol
doende magnesium in den bodem. Hierbij
dient te worden opgemerkt, dat men nog
geen methode heeft gevonden om door mid
del van grondonderzoek een mogelijk tekort
aan magnesium vast te stellen. Ook aan het
gewas is niet te zien, of de verschijnselen
van Hooghalensche ziekte (lichtgroen tot
geel blad met donkergroene stippen, bij erge
aantasting heelemaal geel en opgerold) een
gevolg zijn van kaJkgebrek of van magne
siumgebrek. Is de pH van een perceel te
te laag, dan moet men in ieder geval kalk
geven; met de wetenschap, die wij thans be
zitten kan er echter iets voor te zeggen zijn
om dan een kalkmeststof te gebruiken, die
tevens eenige magnesia bevat.
Zij. die dit voorjaar Hooghalensche ziekte
in hun gewassen waarnamen, of het optreden
daarvan zooveel mogelijk willen voorkomen,
kunnen zich dus naar twee zijden hiertegen
wapenen, door het toedienen van magne-
siumhouoende kalkmeststoffen, welke reeds
te kust en te keur met verschillende per
centages magnesia worden aangeboden.
Als regel zal wellicht een kalkmeststof, die
slechts een matig percentage aan magnesia
bevat, zooals bijv. Dolomietmergel of Sili-
cakalk, de voorkeur verdienen, doch bij de
tegenwoordige stand van de onderzoekingen
valt hierover nog weinig met zekerheid te
zeggen. Weliswaar hadden wij dit voorjaar
op meerdere plaatsen goede resultaten met
een overbemesting van patentkali, dat eenig
magnesiumsulfaat bevat, op Hooghalensch
zieke gewassen, doch dit middel is voor het
beoogde doel zeer kostbaar. Ook in dit geval
is dus voorkomen beter dan genezen.
Het „randen" van sla
Geregeld vochtopname is noodig
tuinbouwconsulent direct Proeftuin
glasdisvriet het volgende:
Iedere kweeker weet, dat z.g.n. „randen"
één van de ergste verschijnselen is, die zich
bij de slacultuur voordoen.
Ofschoon onze proeven nog voortduren,
willen we U nu reeds iets meedeelen.
De opzet van de in dit jaar genomen proef
in het kort was:
20 X 50 zw.z. kali gaf 20 rand
kalisalp. -f dubb.sup. gaf 4 rand
amm.salp. duhbelsuper zw.z.kali gaf
48 rand
bloedm. -f- dubb.sup. zwz. kali gaf
41 rand
zw.z. amm. dubb.sup. '-f rw.z. kali gaf
72 rand.
Alle groepen ontvingen evenveel stikstof,
fosforzuur en kali, alleen de vorm ver
schilde.
Na de proef werden grondanalyses ge
maakt; hierbij bleek, dat juist de groepen,
die 't hoogste percentage ..rand" gaven, ook
de hoogste zou t-concentraties te zien ga
ven; bij deze groepen was ook het s u 1 -
faatgehalte het hoogst
Bij een andere proef bleek, dai' bij verhoo
ging van het vochtgehalte van den grond
de kans op „randen" sterk vermindert
Uit het één en ander cneenen we de con
clusie te kunnen trekken, dat het „randen"
bij sla optreedt, als de plant gedurende een
zekere periode over ie weinig vocht beschikt
m.a.w.:
a. 41 s de vochtopname gestremd wordt, of
b de verdamping te groot is
De vochtopname zal gestremd worden*
1. Indien de structuur van den grond
slecht is; 2. indien de grond zuur is; 3. in
dien de zoutconcentratie te hoog is; 4. indien
de grond van nature te droog is.
We meenen dat od een minder vochthou-
dende grond of een minder opdrachtigen
grond heel wat te bereiken is met op niet te
groote afstanden greppels te maken en hier
in op bepaalde tijden te irrigeeren.
Of een grond een te laag humusgehalte
heeft, zuur is, een te hooge zoutconcentratie
heeft, kan alleen een grondonderzoek uit
wijzen.
De verdamping wordt te groot:
a. Door een lage luchtvochtigheid. Deze
lage luchtvochtigheid treedt op bij zonnige
dagen, vooral als er tevens nog veel gelucht
wordt Bestrijding hiertegen is: de zon wat
afschermen, weinig luchten en zelfs licht
over de sla broezen;
b. door een groote bladoppervlakte. Hier
door treedt „rand" vooral op al9 de krop
reeds een flinke omvang heeft Vooral in
dien rijd zal er dus nauwkeurig op de weers
omstandigheden gelet moeten worden. Een
uur te lage luchtvochtigheid kan tot gevolg
hebben, dat er een groot percentage „ge
rand" is.
Slecht is: een zure grond, een te hooge
droogrest, een droge grond en droge lucht
Goed is: bij zonnig weer de luchtvochtig
heid verhoogen door schennen, weinig tot
matig te luchten, zoo noodig zelfs licht te
broezen. In veuren of ondergronds te gieten
Te mesten met geconcentreerde meststoffen,
die zoo weinig mogelijk sulfaat bevallen.
(Gekorrelde 58 is geen geconcentreerde
meststof, deze bevat evenveel sulfaat als de
niet-gekorrelde).
Alg. OnderL Ma.otsch. t. Verzekering
van Paarden en Rundvee,
Catharijnesingel 75 - UTRECHT
TELEFOON 12138
Directie: Leopold.
Verzekering op billijke voorwaarden,
tegen lage onderlinge of va&Le premie
RESERVE: f 178.799.44.
Deskundige vertegenw. gevraagd!
nu 6 dagen vrü tlcht DH«l goede kwnlltcli
W. Legh. 5 mnd. f 1.35 p. st 6 mnd. f 1.45 p
st, Rh. IsL Reds 5 mnd. f 1,40. 6 mnd. f 1,50
p. st, W. Legh. br. 36 ged. d d. rul 75 p. st
Barnevelders en Exdeg Legh. br '36 nop
leggen 90 et. p. st. Khakle Camb. Rheeklul-
zlge Eenden 6 mnd. 90 ct. p. st, Odan Spren-
HOBNDERPARK G. v. ASSELT. Gcenreg 3.
Als het waard is vee goed te voeren;
dan is het zeker waard
OHa VOEDERS
te koopenl
gegarandeerd met D-vitaminen en
Ükra-Saltt (mlnrealen)
Van O ij en's Handels-Mij. N.V.
Postbox 48 VENLO (L.)
RAAMLIJSTEN
SYSTEEM „NYHOF"
5 punten waar het om gaat:
Speciale ruitenhouder.
Stalen hoeken.
Koperen nagels.
Langere levensduur.
Goedkooper in 't gebruik
Wie ze gebruikt, bestelt na, Vraagt vrij
blijvend inlichtingen:
J. BAK, H. BAK DE JONG
KLriDRIK-IDO-AMBACHT - Telef. 8
voor den verkoop van onze
TUIN-, BLOEM-
LANDBOÜWZADEN
FA. GE BR. OUDIJK - WADDINXVEEN
P. DE VOGEL Pzn.
TELEF. 53
BERKEL Z.-H.
J. COSTER Zonen
GOUDA
TELEFOON 2502
ALLE HULPSTOFFEN
VOOR DE
ZUIVELBEREIDING
UW ADRES
voor de behandeling vani n
Uw BOEKHOUDING en',
BELASTINGZAKEN isd
Belastingconsulent Lid N. L v. B.
Kantoor Kerkstraat 3,Tel. no. 62 en 63
BEKKEL EN RODENRIJS
SS4
't Is vermoedelijk een jaar of acht gele-
öen, dat het mond- en klauwzeer, dat thans
onze veestapel teistert, ook door ons land
trok.
In die lijd werd heel veel gesproken en
geschreven over een middel, van een Neder
lander dat via Spanje naar ons land zijn weg
wilde vinden en daarbij heel wat tegenwer
king heeft ondervonden. Het was het z.g.
Matafto, het middel, dat een uit Zeeuwsch-
iVlaanderen afkomstige van den Berg in
Zuid-Afrika had uilgevonden en waarmee
hij hier en elders proeven nam, die goede
resultaten moeten hebben gegeven, doch de
(wetenschap en de officieele lichamen meen-
iden afwijzend tegenover dit middel te moeten
iBtaan.
Er is toen heel wat te doen geweest over
Bit middel.
Wij hebben ons ook daarin gemengd en
Steeds op proefnemingen, die de uilvinder
voorstelde, aangedrongen. Daar is niets van
gekomen. Waarom niet? Ja, vraag maar
meer! En wacht dan maar op antwoord!
Toen enkele weken geleden het mond- en
klauwzeer weer over ons land begon te ko
men, dachten wij dadelijk aan het middel
van acht jaren terug, aan
MATAFTO, DAT MOND- EN
KLAUWZEER GENEZEN KON
Wij hoorden er in geen jaren van en ver
moedden, dat het voor goed uit de medicij-
nenwereld was verdwenen.
Maar, ziedaar, in een Vlaamsch blad la
zen we een berichu over oen „deugdelijk mid
del", dat thans ter bestrijding van het
mond- en klauwzeer voorhanden was. Dat
middel was Bergibovine. Door dr. Sioen te
Leuven was het beproefd en deze had een
rapport uitgebracht, dat heel gunstig voor
Bergibovine luidde. De conclusies van dr.
Sioen waren o.m.: Het Is gebleken dat bij
alle aangetaste dieren de behandeling den
iduur der ziekte belangrijk inkort. Bij pas aan
getaste dieren evolueert dé ziekte snel, blijft
Wat ik hoorde en zag, las en
dacht; op reis en thuis
I
3e eetlust en wordt "de melkvermindering
spoedig overwonnen. Bij behandeling van
nog niet zichtbaar aangetaste dieren, doch
verblijvende in de ziektehaarden, was de
ziekte, zoo zii verscheen, van zeer lichten
aard.
De conclusies herinnerden mij sterk aan
uitspraken over Matafto, die voor acht
jaren ook gehoord waren uit de mond van
deskundigen, terwijl andere deskundigen
heel leelijk deden over dit middel.
Daar de naam Bergibovine heel sterk
deed denken aan den uitvinder van de Ma
tafto, den heer van den Berg, combineerden
wij Matafto en Bergibovine mei elkaar.
Nader bleek, dat
BERGIBOVINE EN MATAFTO
HETZELFDE MIDDEL
zijn. En dit middel, dat in België met succes
wordt toegeDast, wordt bereid inons
land. In Oostburg staat een fabriekje waar
het gemaakt wordt.
De Middelburgsche Courant schrijft over
dit middel, over den uitvinder en over deze
heele aangelegenheid o.m. het volgende:
„Wij zijn nier deskundig; wij hebben over
het middel geen wetenschappelijk oordeel.
Wat wij hebben zijn een aantal bescheiden:
een afschrift van het rapport van dr. Sioen
te Leuven en van een zeer groot aantal ge
tuigenissen van veehouders, die allen als
om strijd verklaren het middel met verba
zingwekkend succes te hebben voegepast. En
uit een onderhoud dat we hadden met mr.
J. Erasmus te Oostburg, die de raadsman
des uitvinders is, kregen wij den indruk, dat
er in Vlaanderen
REEDS DUCHTIG VAN DE
UITVINDING VAN DEN HEER
VAN DEN BERG WORDT
GEPROFITEERD.
De uitvinder, die thans 75 jaar Is, en te
Maldeghem, even over de Zeeuwsch-Vlaam-
sche grens in België woont, is vroeger jaren
lang als apothekers-assistent bij een dokter
ie Aardenburg werkzaam werkzaam ge
weest. Daar woonde hij o.a. eenigen tijd in
Zuid-Afrika, waar hij zijn middel tegen het
mond- en klauwzeer uitvond. Niet alleen
in NedoriaDd, ook buiten onze landgrenzen
deed hij in vervolg van tijd rare ervaringen
met de officieele wetenschap en gouverne-
ments-autnriteiten op.
Het mond- en klauwzeer grijpt momenteel
met den dag om zich heen in ons land;
evenals in België, schrijft de Middelb. Crt.
verder. In België wendt men een middel
aan, dat niet alleen volgens de attesten
van boeren, maar ook volgens het rapport
van den veeartsenijkundigen inspecteur van
den Belgischen Boerenbond uitstekende
resultaten afwerpt Soortgelijke officieele
rapporten verschenen al eerder o.a. in
Duitschland en Spanje. Is het nu niet te dol,
dat dit middel door een Nederlander uitge
vonden en op Nederlandschen bodem gefa
briceerd,
BINNEN ONZE LANDSGRENZEN
VOLKOMEN GENEGEERD
wordt?'
Nogmaals: wij hebhen geen deskundig oor
deel. Wij gaan af od bescheiden. Maar die
zijn dan toch wel zoo belangrijk dunkt ons,
dat men er met klem op moet aandringen,
dat aan deze zaak aandacht wordt besteed,
daar waar zulk een aandacht onmiddelijke
vruchten kan afwerpen. Het gaat hier wel-
ilcht om een groot belang voor onze boeren
en daarmee om een nationaal belang".
Zooals de Middelburgsche Courant zoo
denken wii er ook over
Zoo dachten wii er voor acht jaar over en
hebben toen er voor geijverd, dat in ons
land onpartijdige proeven genomen zouden
worden. Meerdere veehouders wilden hun
veebeslag daarvoor disponibel stellen.
Het heeft niet mogen ziin.
Maar moet het nu de Belgische veestapel
wel ten goéde komen, als we de berichten
gelooven mogen, en onze veestaDel voorhii-
gaan? Een middel door een Nederlander ge
vonden en in Nederland gefabriceerd! Laai'
ons het middel eerlijk en nauwkeurig be
proeven. is mijn advies.
Zooals het ons advies voor acht jaar was
Nogmaals wij zeggen niets ten gunste van
Matafto-Bergibovine. We kennen het niet
Alleen nu we weer hooren van zulke gun
stige resultaten, zeggen we weer: laten we
het hier ook eens probeereni
'l' Is in het belang van onze wereldver
maarde rundveestapel.
Als men deskundigen gelooven mag en
waarom zou men ze niet gelooven dan
is het ook in het belang van de tuinders, dat
GEEN HAAGSCH HUISVUIL
MEER OP DE TUINEN
zal komen.
Deze slechte plaatsvervanger voor paar-
denmest is al sedert de herf6t van 1929 op
de Loosduinsche tuinen gebruikt. Want
paardenmset werd duur en de komkommer-
en slaprijzen liepen lerug. Daarom werd
door een combinatie, zoo lezen we in de N.
R. Ct., met den Haag een accoord getroffen
om huisvuil tegen een afhaalpremie uit deze
stad te betrekken. Zoo kregen ze het huis
vuil gratis op de wal. Zeer veel werd van
deze broeimest-ersatz gebruikt. Zorgvuldige
tuinders getroostten zich al het werk,
dat verbonden was aan het uithalen van
stukken glas blik, beeuen, sintelbrokken,
steenen, houtwol, enz., uit het vuil en stop
ten de rest in den grond op hoop van zegen.
Anderen namen die voorzorgen echter niet.
Iniusschen vlogen geregeld groote zwermen
kap- en zilvermeeuwen boven de rijen in
bewerking, om er nog uit te halen wat van
hun gading was. Hoog in de lucht raakten
ze soms onderling of ook wel met begeerige
kraaien, om kluiven of „bouten", aan het
vechten, vaak met het gevolg, dat de „twist
appels" van groote hoogie uit de lucht vie
len eh vele eenruiters verbrijzelden. De
schade, hierdoor veroorzaakt óók aan rui
ten van naburige tuinders, die nog paarden-
mest konden betalen bedroeg soms 4 pet.
van al het glas uit de omgeving.
De komkommers, die op deze rijen geteeld
werden, vroegen enorme hoeveelheden giet-
water, maar groeiden overigens goed; maar
wanneer alles, ook de sla die op een zeer
ongelijk zakkenden grond zelden een eerste
klas gewas gaf geoogst was, moest „de
rommel" weer uit de rijen gehaald worden.
De groote moeilijkheid was echter, wdér
men ze laten zou.
Velen hoopten op betere tijden, en namen
zich voor. dan weer stroomest te gebrui
kenMaar de betere tijden bleven uit en
een volgend jaar werden weer de rijen van
de slechtsï gesitueerde tuinders met Haagsch
vuil „bemest".
Nu komt er een eind aan. Maar ettelijke
tuinen zijn voor een groot, deel „vergeven",
schrijft genoemd blad. „Vergeven" met ko
len- en slntelgruis, glasscherven, beentjes,
spijkers, enz., zeer tot waardevermindering
van dezen grond als cultuurgrond, en boven
dien lot voortdurenden hinder bij de bewer
king, bii het snijden van de gewassen, enz.
Nog na tientallen jaren zal men kunnen
aanwijzen, waar in de crisisjaren de paar-
denmest heeft ontbroken, en het gratis huis
vuil als broeimest-ersatz werd aangewend.
Geen bloemenmest-ersatz dus meer.
Zoo willen de kaffervrouwen in Zuid-
Afrika
GEEN BIER ALS ERSATZ
VAN MELK
zooals blijkt uit hel bericht* dat we uit Jo
hannesburg In Zuid-Afrika lazen:
Luid zingend en voorafgegaan door een
vaandel met de woorden: „Wij willen geen
gemeentelijke hierhuizen voor de kaffers",
zijn vijfhonderd zwarte vrouwen in optocht
naar den burgemeester van Johannesburg
getrokken, die een delegatie uit haar mid
den een audiëntie toestond. De woordvoerd-
ster van de vrouwen, mevrouw Maxeke, deel
de den burgemeester mede. dat de deputa
tie duizenden inheemsche vrouwen verte
genwoordigde. De vrouwen wenschen te pro
testeeren tegen de oprichting door de ge
meente van bierhuizen voor de kaffers daar
zij vreezen, dat hun mannen anders hun ge-
heele weekloon aan bier zullen uitgeven en
dronken thuiskomen. De delegatie stelde
voor, dat de gemeente in plaats van bier
huizen, melkhuizen zou oprichten waar de
mannen zure melk in plaats van bier voor
gezet zou worden. De burgemeester heeft
toegezegd dit voorstel ter kennis van de
commissie, die zich met inheemsche kwes
ties bezighoudt, te zullen brengen.
Geef de kaffervrouwen haar zin maar.
Zure melk is wel zoo goed als bier. En als
de kaffers boven hun bier geraken en daar
is bij kaffers wel groote kans op, hooren we.
dan is het voor de kaffervrouwen geen le
ven. Vandaar dit verzoek der vrouwen aan
de regeering.
In Duitschland verzoekt de regeering aan
de vrouwen om
MEER AARDAPPELS
EN MINDER BROOD
op te dienen voor hun gezin
Dat deed Zondag 1.1. bij het oogstfeest op
de Bückeberg de Duitsche minister van
landbouw en voedselvoorziening. Darré. Hij
DgC
"'tl
3 Dl
uuhv.hüuu uiucai uen eivi\eii. uai peneill i
tage daalde in twee jaren tijd tot 17. De f'
melkproductie is sederu 1933 op dezelfdela
hoogte gebleven, hoewel de invoer van vee^di
voeder met de helft geslonken is. Daarbiji]..
deelde de minister mede, dat de bevolking
op het oogenblik even groot is als in 1914 op d'
het toenmalige grondgebied en dat, tegen-1 ni
over dit gelijk gebleven bevolkingscijfer. alsw
gevolg van hei verdrag van Versailles,-eenv
vermindering van 14.3 procent staat vani
voor den landbouw bru ik baren grond.
Gezien de moeilijkheden, uit al deze ora/ee
standigheden voortvloeiende, richtte minisj^
ter Darré zich in het bijzonder tot de Duitj
sche huisvrouw, mei het verzoek haar huis|m'
houden te besturen met de producten varl^1
den Duitschen bodem. Wij mogen dit jaar te
hopen op een rijken aardappelenoogst. Wij t
hebben welbewust van den landbouwer een*'
grooter verbouw van aardappelen geëischt]
omdat deze vruchtbaarder is dan de graan^i.a
bouw. Het is noodzakelijk, dar ook de eon-^;
sument zich hiervan rekenschap geeft, iq_.
dien zin, dat hij het gebruik van brood be-
beperkt ten gunste van den aardappel. da
Ook in Oostenrijk is de aardappeloogslna
overvloedig. Daarom hebben de boeren hetja]
voorstel aan de regeering gedaan 5 pet
AARDAPPELMEEL DOOR
HET BROODGRAAN.
sis
te verwerken. De maalderijen verzetten ziclikv
hiertegen, onder opmerking, dat zulks eenj^
verminderine van het hroodverhruik tenger,
volge zal hebhen, aangezien de kwaliteil e
van het brood onder zulk een mengsel te lij
den zou hebben en zelfs voor fijnere brood 2ij
soorten een bijmenging van meer dan 1 pri>js
reeds van nadeeligen invloed is. Rovendieiip,
wordt als argument tegen het voorstel aan-^*-
gevoerd, dat de tegenwoordige overvloedigi^n
aardappeloogst nog lang geen waarhnrilin
biedt voor eenzelfden toestand in de komen]
de jaren, zoodat waarschijn lijk nutteloozé,
kosten zonden worden gemaakt voor eei|9e:
reorganisalie van het maalbedrijf. zoi
De vraag is wat de regeering zal beslisjvei
sen. Dat antwoord afwachtend zeggen we.^;
Tot de volgende week.
PRAATJESMAKER
nu
