KAASmk
LAURA Anthraciet en
LAURA Eierkolen L.V.
De Sociale denkbeelden
van Dr A. Kuyper
STORM
De Groot Noord-Hoüandsche
V A L E N I T E
J. MOS v.h. Fa. JAC. VRIJ
ZATERDAG 2 OCTOBER 1937
TWEEDE BLAD PAG. 5
Z. Exc. de gouverneur-generaal van Nederlandsch Oost-Indië 0$ "hezoek
bij Z. H. Pajigeran Adipti Ario Mangkoenogoro ie Solo.
In de Olympia-hal te Londen wordt een herfstbloemententoonstelling
gehouden. Overzicht van de expositie, welke veel belangstelling trekt.
Van een der bergtoppen in China bestoken de Japanners de Chineezen,
die trachten den Japanschen aanval tot staan te brengen.
Kent U ons nieuwe
servies IN E K E P
(J ziet hut o.a. 1n onze
Permanente Toonzaal met jrovnêsiL^-^
vrijen toegang: ftNnBNMttH
EOKIN 15. AMSTERDAM MAASTRICHT
^smaakt BETER
„De Hardlooper",
Vraagt Uwen WinkelierII
KV KAASHANDEL gETZ JAY
'TETEFOCK? 35735^ ROTTERDAM
J. D. STRUIJS ZOON
Amsterdam (C) TeleL 37906
BEGRAFENISSEN
(naar verkiezing met rijtuigen ol auto's)
TRANSPORTEN
Stookt Nederlandsch Product
BLIJVEND MOTVRIJE
VLOERBEDEKKING
FRUITLOSSING EN
FRUITDISTRIBUTIE
NEW FRUIT WHARF HOOK OF HOLLAND
(Nieuwe Fruitloods Hoelc van Holland)
ROTTERDAM HOEK VAN HOLLAND
Kantoor; Calandstraat 49-51 Tel. 56200
ROTTERDAM
Ruwoliemotoren
voor schepen, stationair
bedrijf en tractoren
BRON5MOTORENFABRIEK APPINGEDAM
Gemeenschap tegenover
Individualisme
Organisatie van den Arbeid
de 9de toogdag der A.R.J.A., die
volgende week Zaterdag te Delft
D.V. aal worden gehouden, zal de heer C.
S m e e n k, te Arnhem, refereeren over
Jtfa sociale -denkbeelden van Dr. A.
Kuyper". We zijn nu reeds in de ge
legenheid een uittreksel van dit, in druk
verschenen, belangrijke referaat te
geven. Het geeft aan de geschiedenis
van den tijd waarin Dr. Kuyper optrad,
ziin denkbeelden, en het sociale werk
waaronder hii mede zijn schouders heeft
gezet.
Hoe het was in de 19e eeuw
jaren valt ook
ten onzent niet
te roemen", aldus
vangt de heer
Smeenk zijn re
fcraat aan.
De gevolgen
van de Napoleon
tische oorlogen
deden zich tot
1850 gevoelen en
er was geen ener
gie om de moei
lijkheden te over
winnen. Wat er
nog gebeurde
dankte men aan
Koning Willem 1
die worstelen
en bekrompen
C. Smeenk
moest met tegenwerking
inzicht.
De energieke vorst kon niet voorkome.T
dat de industrieele ontwikkeling, die in do
18e eeuw inzette, ons land voorbij ging,
zoodat eerst na 1830 er eenige kentering
Zeer ongunstig waren de omstandigheden
waaronder de arbeiders leefden. Loonen
van 3 en 4 per week behoorden bij de
stedelijke nijverheid niet tot de uitzonde
ringen en een ..dag" van 12—18 uur was
niet zeldzaam. Het kwam daarbij voor dat
kinderen beneden de 6 jaar reeds fabrieks
arbeid verrichtten.
Over het algemeen was de beter gesitueer
de burgerij in dien tijd sociaal onaandoen
lijk en het oude liberalisme werd als hoog
ste wijsheid aanvaard.
Het reveil bevorderde de Christel ij k-phi
lantropische arbeid en de réveilmannen
gingen den socialen nood niet onbewogen
voorbij. In den Christelijken kring bleef de
groep arbeiders aan het Woord Gods ge
trouw, zelfg toen men in breeden kring
Domela Nieuwenhuis als redder in den
nood begroette.
Ook op kerkelijk gebied vierde het modei
nisme hoogtij; doopersche stroomingen hiel
Dr A. Kuyper
den hervormingen tegen en het beperkte
kiesrecht verhinderde het uitoefenen van
directe politieke invloed Slechts hier en
daar leefde zwak het Gereformeerde cal
vinisme.
In dit milieu trad Kuyper op en in hem
ontving ons land een leider, die predikte
dat het Woord Gods ook de fundamenten
aar.wijst voor alle menschelijk leven, ook
voor Staat en Maatschappij. Hij heeft ge
predikt, gesproken en geschreven en dat
werk heeft rijke vruchten gedragen, ook
voor de ontwikkeling van de denkbeelden
over de sociale vragen.
Het begon met de inleiding van een uit
het Duitsch vertaalde brochure: „De Arbei
derskwestie en de Kerk" in 1871 en hel
eindigde met zijn laatste Deputatenrede in
1918 over: „Wat nu?", waarin hij op de
groeiende beteekenis van de sociaal-econo
mische vragen ook voor de staatkundige
verhoudingen wees.
Kuypers denkbeelden
Wij moeten, aldus de heer Smeenk,
Kuypers geschriften naar hun datum
beoordeelen, maar deze gedachte heeft
hij nooit losgelaten, dat de kring van
den arbeid, dat het bedrijf ook nu weer
organisatie behoefde. Er is critiek op
sommige zijner stellingen uit te brengen
en soms zou men de economische zijde
van de vragen meer belicht willen zien
maar Dr. Kuyper was theoloog-staats
man en geen sociaal-econoom. Dit is
gelukkig, want anders had hij nooit
voor ons volk kunnen zijn wat hij nu
door Gods genade geweest is.
Kuyper heeft de beginselen der H. Schrift
in het licht gesteld en daarin steeds de
hoofdlijnen VEistpehouden.
Hij koos stelling tegenover het liberale
individualisme, dat uit de Fransche Revc
lutie was voortgekomen, en hij wees op de
schepping uit éénen bloede en in één Ver
Verbond door God samengevat. Voorts op
de solidariteit der Schuld en het mysterie
der verzoening door Christus.
Met name kwam hieruit voort zijn plei
ten voor bedrijfsorganisatie. De centrale
De redding Is er! Ga met
Uw tijd mee' Laat de pan
nen op Uw dak bevestigen
met onze
W.B. Patent
Panklemmen
Nadert. Octrooi Nr. 25592
Gebr. BODEGRAVEN,
industrie- en Handel
Maatschappij N.V.
Fabriek van IJzerwarer
Nieuwkoop Tel. 4
H.S. BIJ bestelling 3 pannen
opzenden, dikte panlat en
daktengel afzond, opgeven
gedachte daarvan grijpt hij in het begin
sel van de Souvereiniteit in eigen kring.
Scherp onderscheidt hij het organisch ka
rakter van de maatschappij en het mecha
nisch karakter van de overheid. De taak
van de overheid is dies beperkt en ze mag
niet neigen naar het dwingen van het
maatschappelijk leven, met mechanisch ge
zag in een bepaalde richting. Dat is Staats
almacht
De taak van de overheid is beschermen
ook al zullen voor de vervulling van die
taak bepaalde regelen noodzakelijk zijn.
Voor de organisatie van den arbeid was
tijdens zijn optreden als minister de tijd
nog niet rijp. Hij is dat nog niet men mag
nu pas zeggen dat de vrucht van Kuypers
moeizamen arbeid begint te rijpen.
Voor de organisatie van den arbeid
heeft Dr Kuyper een schema ontworpen
waarin ook de sociale -kamer een plaats
kreeg. Het geheel was gebaseerd op de sa
menwerking van patroon en arbeider. De
organisaties behoorden zelf huis te hou
den en de overheidsbepalingen behoorden
het karakter van steigerwerk te hebben.
In dit verband heeft Dr Kuyper het werk
van Talma e.a. om een eigen Christelijke
vakorganisatie in het leven te roepen,
krachtig gesteund.
Deze gedachten van Kuyper hebben bij
werkgevers en werknemers hoe langer hoe
meer ingang gevonden.
Troelstra heeft ze fel bestreden toen Kuy
per ze in 1910 in de Kamer ontvouwde. De
C. D. U. doet er ten onrechte een beroep op
om de socialistische gedachte te verdedigen
en het Nat. Socialisme meent er het begin
sel van den Corporatieven Staat uit af t"
kunnen leiden. Deze laatste poging is to
taal mislukt
De schrijver wijst tenslotte nog op het so
ciale werk van beteekenis dat het kabinet-
Kuyper tot stand bracht Het is mede aan
Kuypers arbeid te danken, dat bij de ver
zekeringswetgeving geen staatssocialistische
principes den toon aangeven.
Voortwerken
In het slot van het referaat wijst de heer
Smeenk erop. dat het werk van Kuyper de
jonge generatie dankbaar stemmen mag.
God heeft ons in dezen wonder begaafden
man veel geschonken.
In Dr Kuypers geest is 't niet. Jaarbij
te blijven staan alsof hij over alle vra-
ROFFELRIJMEN
Vandaag is 't niet de wekker
Waar pa van wakker schrikt:
Een lichte kus van moeder,
Voorzichtig, welgemikt.
,fNeenee, blijf liggen!" zegt ze,
(Ze is al aangekleed!)
„Ik breng j' een lekker bakje,
De thee is al gereed!"
Pa waant ziph zoet te droomen:
De thee komt, mèt beschuit!
Verrukkelijk! En moe zegt:
„Je mag er nog niet uit!
Hoor je de bel niet, ventje
Daar is de kapper net!
Die zal je heerlijk scheren,
Gezellig in je bed!"
Pa's schoone boord en zakdoek
Ze liggen reeds gereed.
Beneden speelt het orgel
Heel zacht, als pa zich kleedt,
't Ontbijt geurt vader tegen.
En zoete bloemengeur
Waait vader toe van tafel.
Zijn kroost, met frissche kleur,
Zorgvuldiglijk gewasschen
Gekapt, zoo fraai als ma.
Straalt letterlijk van liefde
En warmte voor papa
't Ontbijt is in-gezellig:
De gulle lach iveerklinkt.
En ieder kijkt nauwlettend
Of pa wel eet en drinkt.
Dan moet pa weg. Maar moe zegt
„Nee, daar komt niets van hoor:
Je hebt vandaag vacantie!
Daar zorgde Jenny voorI"
Pa wordt in zin liberty
In 't zonnetje gezet,
En keurige cadeautjes
Vërhoogen aller pret:
DU heeft Riê zelf ontworpenl
Dat Kar eitje gemaakt!
En dat maar pa krijgt zooveel
Dat hij verlegen raakt.
Het wordt een dag, zoo zonnig
Zoo vol gezelligheid,
Dat pa van pure vreugde
Twee dikke tranen schreit
U vraagt: is vader jarig?
Dat is me ook een vraag!
Het is toch 2 October!
't Is V ad er da g vandaag!
(Nadruk verboden) LEO LENS
gen het beslissende woord gesproken
had. De lijnen die hij trok blijven van
groote waarde. Wie Kuyper goed kent,
zal, al voortarbeidende, in band aan het
Woord Gods', ook beter den weg vinden
in dezen tijd, nu zooveel verwarrende
verschijnselen ons omringen,
van 1845
te
Amst e rd am
Heerengracht
180182
L EVENSVERZEKERING
tegen CONCURREERENDE PREMIE
JDe moderne aotolak"
Ongeëvenaard voot autobussen, bedrijfs
auto's enz.
Fabrlkante:
„GEMBO" N.V, Afd. Lakken, Winschoten
NORTONPUTTEN
Pompinstallaties
PROEFBORINGEN VOOR
GROND- EN WATERONDERZOF.K
Gevestigd sinds 1004 Tel. 37 RHOON
aagkramp,
LIJDERS AAN MAAGPIJN
hartwater en slechte spijs
vertering zullen baat vin
den bij het gebruik van
het reeds vijftia jaren
in den handel zijnde
BOOM'S MAAGPOEDER
Alleen echt indien de
N.V. MACHINEFABRIEK BOLNES
v/h J. H. v. CAPPELLEN
BOLNES BIJ ROTTERDAM. TEL. 10398
De Gioninger Brandwaarborg-Maatschappij
Qpgsrlcht 1890
VASTE PREMIE ONDERLINGE WAARBORG
SLUIT BRAND- INBRAAK en
BEDRIJFSVERZEKERING
Directie M. BROUWER - Mr G. A. DIEPENHORST
Groningen O.Boteringestr. 7 Zeist Stationslaan 8
ACTIEVE VERTEGENWOORDIGERS GEVRAAGD
