Statenbijbel-herdenking te Brussel
ECONOMIE EN FINANCIEN
ZATERDAG 2 OCTOBER 1937
EERSTE BLAD PAG. 3
Prof. Dr J. Waterink en
Prof. Dr M. J. A. de Vrijer
spreken
De „Bijbelgloed" in Vlaanderen
GROOT was de belangstel-
ling, welke bestond voor
de plechtige herdenking van
drie eeuwen Statenbijbel, wel
ke herdenking plaats vond in
het gebouw van de Koloniale
Unie te Brussel.
Als sprekers traden hierbij op,
Prof. Dr J. Waterink van
Amsterdam, Prof. Dr M. J. A.
de Vr ij er van Utrecht en de
Vlaamsche journalist Hans.
Onder de aanwezigen bevonden zich de
Belgische Minister van Onderwijs, Z.Exc.
'J. Hoste, de Nederlandsohe consul-generaal,
'de heer van Rqpilburgh, de heer de Beus,
Ned. Gezantschapsattache, hoofdaalmoeze
nier P. Blommaert en de predikanten der
Protestantsche Kerken te Brussel. Voorts
'j;waren alle te Brussel gevestigde Nederland-
Jsche lichamen vertegenwoordigd. De groote
zaal was stampvol.
De voorzitter van de Brusselsche afdee-
lling van het Ned. Bijbelgenootschap. Ds A.
,G. B. ten Kate, predikant der Ned. Herv.
[Kerk te Brussel, opende de bijeenkomst en
prees het, dat de Belgische Regeering de
[geestelijke beteekenis van den Bijbel waar
deert
Hierna las Ds W. A. van Griethuy-
t e n enkele gedeelten uit het Oude en
jNieuwe Testament voor.
Prof. Dr J. Waterink van de V.U. te
l'Amsterdam, verkreeg vervolgens het woord
en zette de geschiedenis van de Statenver
taling uiteen, onder groote aandacht van de
talrijke aanwezigen. Spr. herinnerde er aan,
idat de beelden van Willem de Zwijger en
Marnix van St. Aldegonde samen staan op
'den Kleinen Zwavel te Brussel, als bezie
lers van de Protestantsche idee. Toen de
Synode van Dordrecht in 1619 besloten had
tot een nieuwe Bijbelvertaling, werden ver
talers benoemd die in het Grieksch en in
het Hobreeuwsch goed thuis waren en die
Iden Bijbel lief hadden en hun eigen taal
goed kenden. Dat waren dan niet alleen
(Noord-Nederlanders, maar ook Vlamingen
luit Brussel, Gent en Antwerpen. De zuide-
leenzijdigs in den Bijbel, wel is er de geest
lin te vinden van Marnix van St. Aldegon-
Ijde, zooals die naar voren trad in diens
Genesis",
Vooral te Antwerpen werd de vertaling
ifeanvankelijk zwaar bestreden, maar het
centrum van de actie rondom de Statenver
taling was Brussel in het Zuiden, en Leiden
in het Noorden. Ook in het Zuiden is de
Bijbel „het" boek geweest, zooals het door
'd« Staten-Generaal wal goedgekeurd.
Tenslotte spoorde Prof, Waterink de aan
wezigen aan, om ook in Vlaanderen de Bij
bel hoog te houden, want ook daar heeft
hij zijn geboortegrond.
Prof Dr M, J. A. de Vrijer van de
Rijk8univerHtp.it te Utrecht, sprak hierna,
en schetste de beteekenis van den Bijbel
voor Nederland. Spr. wees er op, dat alleen
de hoogere godsdiensten een boek hebben.
Reeds voor de Hervorming was de Bijbel
een open boek. maar Luther en Calvijn heb
ben weer bewust gemaakt dat de Bijbel tot
ieder spreekt. Al worden nu weer nieuwe
vertalingen bedacht, de Statenvertaling
blijft toch haar volle waarde behouden.
Vervolgens ging spr. de „zichtbare" betee
kenis na van den Bijbel, zooals dat ook
blijkt uit de vele boeken daaruit ontstaan,
en uit den taalschat van het eigen volk-
overgegaan.
Ook van Roomsch-Katholieke zijde, aldus
spr., is er den laatsten tijd neiging tot uit
breiding van de Bijbellezing ontstaan. Voor
de aanwezigen vertelde spr. hierna nog
enkele bijzonderheden over de verspreiding
van den Bijbel in Nederland en over het
getrouw gebruiken en voorlezen in de ker-
Tenslotte voerde het woord de Vlaamache
journalist Hans. Deze sprak over de betee
kenis van den Bijbel in Vlaanderen.
Spr. begon te zeggen, dat op dit gebied het
Vlaamsche volk arm is. Voor korten tijd
zelfs was de Bijbel nog een verboden boek.
Maar de Bijbel heeft voor ons toch een-histo
rische en groote hedendaagsche beteekenis.
Historisch, omdat zeer vele namen van
Vlaamsche volksgenooten ons herinnerd
worden. Zoo noemde spr. Vctis en van
Essen, twee kloosterbroeders, die terwille
van hun geloof in den Bijbel werden ont
hoofd te Brussel, in de zestiende eeuw. Ook
de Bijbeldrukker Jacob van Biesveldt te
Antwerpen, is daarvoor onthoofd. Vervol
gens herinnerde spr. er aan, dat in 1830 ge
loofsvrijheid kwam in Vlaanderen, nadat
wij, aldus spr., drie eeuwen duisrte-rnis ge
kend hebben!
Maar de geest van den Bijbel is niet ge
storven. Wij hebben Vuylsteke gehad, Paul
Fredericq, J. de Geyter, Vader Hoste, man
nen, die terugzagen naar de 16e eeuw. Te
Maria Hoorebeeke leeft nog de Bijbelgeest.
En in menige familie zijn nog stoffelijke
sporen uit die eeuw bewaard.
Wij hebben niet veel zichtbaars
heden ten dage, maar er is nog een
Bijbelgloed in Vlaanderen en de be
teekenis van ten Bijbel is in Vlaan
deren grooter dan men vermoedt. Spr.
eindigde zijn belangrijke rede met zijn
vreugde er over te uiten, dat ook van
Roomsch-Katholieke zijde Bijbelver
spreiding is ontstaan. De Bijbel is een
richtsnoer voor velen in dezen don
keren tijd.
De drie toespraken maakten diepen In
druk op den aanwezigen. Een koor luisterde
het samenzijn -op en tenslotte heeft Ds J.
Maaskant. Geref. predikant te Brussel,
de vergadering met dankgebed gesloten.
Het was een histoiische avond,
r
Nieuwe Leening Amsterdam Financieel Weekoverzicht
Groot 36,7 millioen V/%% obl. tegen 100
De Twerotsche Bank, Lippmann, Rosen-
'thal Co., Rotterdamsche Bankvereenigmg,
Incaseo-Bank, Ned.-I.nd. Escompto Mij, K.
Mees Zoomen, Hope Co., Ned. Handei-
sMij., Amsterdamsche Bank, Picrson Lo.,
[Mendelssohn Co., Amsterdam, Ban que oe
Paris et des Pays-Bas, berichten dat zij de
inschrijving op ƒ36.720.000 nom. obligatien
der 3Vb achtste loening 1937 der gemeen
te Amsterdam, in stukken van 1000 en
'ƒ500 aan toonder, openstellen op vrijdag
.October tot den koers van 100
Houders van de 4 obligaties 1916, lJoll
en 1934 I en die van 5 obligaties 1932 IV,
welke resp. per 9 Nov. en 1 Dec. a.s. aflos
baar zijn gesteld, genieten recht van voor-
In totaal hebben 47.780.000 obligaties
recht van voorkeur, zoodait Amsterdam
weer de voorzichtige weg volgt, die zij ook
bij vorige emissies heeft bewandeld en die
zooveel succes heeft opgeleverd.
Op het na uitoefening van bedoeld voor
keursrecht eventueel overblijvende gedeelte
der leening wordt een vrije inschrijving
opengesteld. De betaling der op de vrije
ingeschreven toegewezen obligation moet
geschieden op Donderdag 9 November.
De officieele noteering ter beurze van
Amsterdam en Rotterdam zal worden aan-
De leening is pari aflosbaar in 30 ge
lijke jaarlijksohe termijnen, eik groot
1224.000. De eerste aflossing zal geschie
den op 1 Nov. 1943, zoodat de leening een
looptijd heeft van 35 jaar. Versterkte of al-
geheele vervroegde aflossing is te allen
tijde mogelijk.
Allan en Co.
Reorganisatie op komst. Fabriek
behoorlijk van werk voorzien
Aan het jaarverslag ow 1935 en 1936
van de N.V. Allan eaCo's Kon. Ned.
Fabrieken van Meubelen en
Spoorwegmateriaal te Rotter
dam wordt het volgende ontleend:
In deze jaren is de toestand onzer ven
nootschap sterk achteruitgegaan en gaf de
financieele positie de grootste zorgen. Op
schorting van de verplichte aflossing en
uitstel vam rentebetaling op onze obligatie-
leening moest worden gevraagd en werd
verleend.
De particuliere handel in meubelen enz.,
zooals in onze verkoophuizen te Rotterdam
en te Den Haag, werd uitgeoefend, hebben
wij door opheffing dezer magazijnen mo
ten beëindigen- De geforceerde verkoop der
groote voorraden leverde aanzienlijke ver
liezen op. De fabrieksbedrijven, zoowel de
afdeeling Spoorwegmateriëel als de Meubel
fabriek, bleven in deze jaren nagenoeg ge
heel zonder bedrijvigheid zoodat ook hierin
verdere oorzaken van vergrooting der ver
liezen ontstonden.
De verliessaldi over beide boekjaren
bedroegen resp. f 184.149 en f 327.415,
waardoor het totale verlies tot f 733.794
is. In verband hiermede zal
financiëele reorgairrisatie moeten
plaats hebben, waaromtrent plannen in
voorbereiding zijn.
Na langdurige onderhandelingen, welke
ben groot (joel van het jaar 1936 in beslag
bamen, zijn wij er in geslaagd een belang-
TERUGSLAG OP PRODUCTEN-
MARKTEN
Rubberprijs bereikt laagterecord
voor dit jaar
Toch nog bevredigende
winstmarge
Groot disagio voor termijn-francs
Vrij dagavoad
HEBBEN eerst de fondsenmarkten aan
houdend onder druk gestaan van de
vr es voor een wijziging in de conjunctuur,
thans hebben ook de productenmarkten
haar d«el gekregen. Was de stemming voor
tal van producten de laatste maanden toch
al weifelend geweest al werd goed weer
stand geboden plotseling is dezer dagen
een algemeene inzinking gevolgd, met dit
resultaat dat tal van productienprijzen op
het onverwachtst op het laagste niveau
voor dit jaar zijn gekomen. Het is begonnen
met de koperprijs. die in Amerika tot twee
maal toe werd verlaagd, eerst van $0.14 tot
$0.13 en daarna tot $0.12, terwijl ook de
exportprijzen terugliepen. De prijs van ko
per te Londen, die in het voorjaar nog 77
per ton bedroeg, is thans gedaald tot 48
en de noteering is zelf6 oog lager geweest.
Sedert Apriil zijn de voorraden voortdurend
toegenomen en wel in* Amerika van ca.
99.000 ton tot 124.000 ton en daarbuiten van
179.000 ton tot 205.000 ton. De vermindering
van het verbruik blijft momenteel aanhou
den, niettegenstaande de oorlogsindustrie
op volle capaciteit werkt De daling van de
koperprijs had tot gevolg, dat op de metaal-
markt te Londen over de geheele linie
19.2, en de zinkprijs tot 18.16, waarmede
laagterecords voor dit jaar werden behaald
voor koper en tin. Daarnaast heeft ook op
de rubbermarkt
een gevoelige reactie
plaats gevonden. Na in het voorjaar te Lon
den het hoogste punt te hebben bereikt met
1 sh. 1% is er sindsdien geleidelijk een da
ling ingetreden, zoodat gister een niveau
werd bereikt van 8%, het laagste punt van
dit jaar. De wereldvoorraden zijn sinds Mei
met 31.000 ton6 toegenomen, zoodat de sta
tistische positie van het product ongunsti
ger is geworden. Men ziet dus, dat er van
de prijzen heel wat i6 afgegaan, doch hierbij
dient aanstonds te worden opgemerkt, dat
al deze productenprijaen zich toch nog op
oen niveau bewegen, dat voor de betreffende
ondernemingen nog een. zeer behoorlijke
winstmarge blijft opleveren. Daarnaast bie
den ook de restrictie-schema's zekerheid
dat productie en consumptie door het strak-
rijke opdracht van de Nederlandeche Spoor
wegen, in verband met de verdere electrf-
ficatie van hun bedrijf, te verkrijgen en de
mogelijkheid tot financiering hiervan te re
gelen. Ook voor de Meubelfabriek hebben
wij voor het nu loopende boekjaar enkele
grootere opdrachten kunnen boeken, zoodat
onze fabriek weder behoorlijk yan .werk
voorzien is- i
ker aanhalen van de teugels in evenwicht
zullen worden gehouden.
Meer en meer krijgt men den indruk, dat
in het voorjaar de stijging van koersen
prijzen een te snel verloop heeft gehad en
dat daarop thans een reactie is ingetreden.
De economische krachten hergroepeerui
zich en we bewegen ons naar een nieuv
ïiriveau op basis waarvan zioh do oplevim
verder zal moeten ontwikkelen. Het hangt
er nu maar van af in hoeverre het i
trouwen op de beurzen de overhand houdt
en of de symptomen van een achteruitgang
in do bedrijvigheid aanhouden. Het i6 nu
eenmaaleen feit, waaraan niet te ontkomen
valt, dat de V. S. de toon blijven aangeven
in economisch opzicht en hgt tempo daar ie
lande is de maatstaf geworden voor heel de
wereld. De bedrijvigheid in de staalindustrie
in de S. blijft overigens nog wat afne
men. Zij bedroeg deze week 74 tegen vo
rige week 76%, terwijl ook de staalsohroot-
prijzen bleven dalen.
Hkit is onder al deze omstandigheden 4óet
te verwonderen, dat de beurs te Londen de
zer dagen van de kook geraakte en de stoot
gaf aan een zeer gedeprimeerde stemming
op de beurzen te Amsterdam en New-Yorü.
Vooral in de Amerikaansche metaal-sharcs
(koper, staal) was het aanbod niet gering en
bereikten de koersen n/ieuwe laagterecords
voor dit jaar (Anaconda 27%).
Tot overmaat van ramp heeft ook de
Fransche franc deze week weer
teekenen van verdere verzwakking
te zien gegeven. Wel is waar werd die con
tante koers op peil gehouden, doch het dis
agio voor termijnfrancs zoowel voor één
als voor driemaairndsfrant» bewijst wel, dat
men de perspectieven voor het Franscne
ruilmiddel niet zoo gunstig bekijkt, ook al
komt Bonnet met nog zoo'n florissante be
grooting voor dien dag. Ten slotte staan deze
cijfers nog maar op papirr en eerst over
een jaar zal men kunnen zoggen of de ver
wachtingen van Bonnet in vervulling zijn
gegaan. Het land staat feitelijk zoo lang
zamerhand voor de volgende keuze: d<-vi:«
zencontrole en beperking van het betalings
verkeer, of een drastisch deflatieproces. Dit
laatste is wel zeer moeilijk, het eerste is.
camouflage, gelijk Bonnet terecht opmerkte.
Het is duidelijk, dat. naast de dreigende fi
nancieele debacle in Frankrijk en de poli
tieke verdeeldheid die de kop weer dreigt
op te steken, ook internationaal de politiek
nog heel wat roet in het eten werpt. Het
conflict ia de Middellandschie Zee heeft
welliswaar aan scherpte ingeboet, doch uit
dat in het Verre Oosten kan nog van alles
voortvloeien. Men krijgt de laatste dagen
vel heel sterk de indruk, dat Japan, welk
land het tot dusver heel slecht vergaat met
de strafexpeditie in China, er veel voor ge
voelt om ook Rusland naar de keel te vlie
gen, en wat in dat geval uit deze situatie
zou voortvloeien, valt moeilijk te voorspel
len. De politiek en de psychologie, het zijn
momenteel de factoren die de markt in hun
•greep gevangen houden.
Intusschen zij dit ons tot troost, dat, ook
al vaart de wereld economisch in dien ne
ons land er beter voorstaat dan een jaar
of wat geleden, toen wij met onze munt, die
het goud was vastgekoppeld, practisch
geïsoleerd stonden en wij aan alle kanten
de stormen haddien op te vangen. Voor onze
cultures zijn de huidige productenprijzen
nog op een uiterst bevredigend niveau. Ook
al zullen de winsten niet zoo groot meer
zijn. tooh is er reden tot dankbaarheid en
er i6 allerminst aanleiding tot pessimisme.
Maar het is ten slotte een feit dat ook de
fondsen- en productenmarkten zich bewust
ziin geworden van de gevaren die dreigen.
Ook Amsterdam is aan dit proces niet ont
komen. Er is flink wat van de koersen af
gegaan, doch daar staat tegenover, dat deze
koerscorrectie een dusdanige omvang heeft
aangenomen, dat bij de minste vêrbetering
van de toestand, de markt klaar ligt voor
«en rijzing, hetgeen overigens vandaag wel
weer gebleken is.
23 Sept. 1 Oct.
2% N.W.S. 80» 80%
3 Nederland 1936 101% 101
3 Oost-ünidië 1937 96% 97%
Koninklijke Olie 391% 395%
H.V.A. 483 488
Nisu 143 138
A.K.U. 62% 60y4
Unilever 158 157%
Philips 354 362%
Amsterdam Rubber 262% 255%
Deli Mij 306% 305
Ned. Scheepvaart Unie 141% 137%
H.A.L. 126% 124
K.N.S.M. 143 142%
BOEKEN EN GESCHRIFTEN
De Turken in Kleidorp, door K.
Lantermans. Drukkerij Edecca
te Hoorn.
Met het volste redht kan gesproken mor
den van een uiterst spannend verhaal. In
een buurt van Kleidorp wonen een paar
zonderlinge mensohen. Moeder, zoon en
knecht hullen zich als 't ware in een wias
van geheimzinnigheid, die de dorpelingen
aanleiding geven om te meenen, dat men
met heksen te doen heeft. De dorpspredikant
heeft er zelfs onder te lijden, dat hij zijn
herderlijken arbeid tot die zonderlingen uit
strekt Jaren gaain voorbij, eer de predikant
nog maar vaag iets te weten komt van het
verleden van deze mcnschen. De moeder
blijkt een dame van stand te zijn, afkomstig
uit Denemarken.
Zij was een intigrante persoonlijkheid ge-
eest. Van vorstelijke bloede, zij het ook in
den weg van zonde-leven in het palei6, had
zij zich in verbinding gesteld met een waar
zegster, die haar voorspeld had eenmaal
koningin te zullen worden.
Om haar doel te bereiken, had zie een
mijn gelegd, die heel derf sTaatsvorm zou
doen springen. Tenslotte moet ze vluchten,
om haar leven te redden. Haar vertrouw
den, t.w. haar knecht en haar dienstbode,
blijken niet anders te zijm dan handlangers
van een Deensch complot, dat tot eiken
r>rijs haar als balling in Holland weet te
houden. Zelfs dï? dorpsschout van Kleidorp
•ordt hiervoor omgekocht.
Het is inderdaad een dedective-roman, vol
spanning. Er komen zooveel personen in
er wordten zooveel draden gespannen,
welke als een traliehek het leven dezer
dame omsluiten, dat het soms wat moeilijk
valt, den eigenlijken draad van het verhaal
altijd te volgen.
Maar niettemin, de spanning onder het
lezen gaat geen oogeniblik verloren. En de
strekking is uitnemend. Eenerzijds wordt er
in bevestigd, dat naar het woord van den
Spreukendichter de banden dor zonde den
mensrh vasthouden en hij in eigen onge
rechtigheden g vangen wordt. En anderzijds
treedt duidelijk aan het licht, dat het be
dekken der zonde den vrede des harten blij
vend verstoort. Zoo nu en dan wordt door,
die Peernsohe vrouw een tip van den slu'er
opgelicht van haar verleden en erkent ze
zelfs haar schuld voor God en menschen,
maar een meer openhartig belijden zou hanr
zielcrust ongetwijfeld krachtiger hebben be
vorderd.
Edeccea biedt ons hier goede en goed-
sMilMSHM
Hoogste stand te Helsingfors 768.9.
Laagste stand te Rochefort 755.1.
Stand vanmorgen halftwaalf 760.3.
WEBB VERWACHTING
Zwakke tot matige wind uit O. richtingen,
nevelig tot half of zwaar bewolkt, weinig of
geen regen in het Noorden, in het Zuiden
meer kans op regen, weinig verandering in
temperatuur.
BUITENLANDSCH WEEROVERZICHT
De hooge drukking nam In het Oosten af
en in het Westen toe. Bij IJsland verschijnt
een nieuwe depressie; die in de Golf van
Biscaye veranderde weinig. Plaatse.iiik
bracht deze depressie zeer zware regen. 50
ïnm. in Scilly. Ook elders op de Britscha
eilanden is vrij veel regen gevallen; vooral in
Schotland houdt de regen aan. Ook in Noor
wegen valt nog regen bij krachtige Z.W.
winden. In Zuid-Zweden heerscht nog fraai
weer. Op het vasteland werd zeer veel mist
gemeld, die vermoedelijk in de loop van de
dag zal optrekken. De hooge Alpentoppen
zijn nog volkomen helder. In Zuid-Frankrijk
valt ook vrij veel regen.
Hier te lande zal het mistige weer waar
schijnlijk aanhouden, al kan In de middag
eenige opklaring komen. Behalve in het
Zuiden, wordt nog geen regen van beteeke
nis verwacht.
TREBTffOKETERSTAND
Stand vanmorgen halftwaalf 10.0 C.
3 OCTOBER
Zonsopgang 6.05 uur, zonsondergang £.32 uur
Maan op vm. 4.59 uur, onder nam. 4.40
4 OCTOBER
Zonsopgang 6.07 uur, zonsondergang 5.30 uur
Maan op vm. 6.10 uur, onder nam. 5.U0 uur
Nieuwe Maan 0.18 uur nam.
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
3 OCTOBER
Van 's avonds 6.02 uur tot 's morgens 5.37 uur
koope volfkslectuur, welke ons eerst dringt
tot achter elkaar doorlezen en daarna tot
nog eens overlezen, omdiat we voelen, dat
er dieper kern in verborgen ligt, dan we op
het eerste gezicht vermoeden.
Pater Andreas. Naar het Duitsch
vani M. Rüdiger, door Martha.
Met een voorwoord door M. Vis
ser. Tweede druk. Drukkerij
Edecea te Hoorn.
Als no. 20 in de bekende Edecea éditie,
verscheen bovengenoemd werkje, dat
met bijzonder genoegen lazen.
In weerwil van den dagboekvorm zit er
zooveel spanning in dit veriiaal, dat men
het boek liefst zonder eenige onderbreking
achter elkaar uitleest.
Het verhaal speelt in het begin der 15e
juw. De hoofdfiguur is Heinricii von Ha
gen, een roofridder, die er prat op gaat, t-1
kens met grooten buit huiswaarts te kee-
ren, welken hij zich op zijn tochten op de
meest wederrechtelijke wijze heeft toege
ëigend. De edele burchtvrouw, hoewel lid
der Roomsohe Kerk, is in het geheim een
aanhangster van John Wiclef, een der voor-
loopers van. de Hervorming.
Na viermaal teleur gesteld te zijn door
het overlijden van een pasgeboren dochter
tje, wordt de Ridder de vijfde maal ver
blijd door de geboorte van een mannelijken
erfgenaam, zij het helaas! ook ten koste
van het leven der burchtvrouw. De jonker
groeit voorspoedig op en heeft veel omgang
met Pater Andreas, die dien jonker niet ver
bergt, hoezeer hij geen rust en vrede vindt
bij het verval der Kerk en verlangend uit
ziet naar den dag, waarop er Reformatie
zal komen, hoewel hij zich niet voldoende
rekenschap kan geven, op wat wijze die
Reformatie zal plaats hebben.
De jonker wordt verliefd od een eenvou
dig nxósje, tot groote ontevredenheid van
den burchtheer, die reeds een adlelijke
dame voor hem had bestemd. Door bemid
deling van een oude, slechte vrouw, wordt
de geliefde van den jonker beschuldigd van
hekserij. Het meisje wordt door de Inqui
sitie scherp verhoord. Om haar de ernstige
arteling te besparen, zegt de jonker van
haar af te zien, waarmee zijn vader genoe
gen neemt. Dan wordt die oude vrouw ern
stig ziek en biecht aan Pater Andreas, dat
zij indertijd bij de geboorte van den jonk'-r
en het landmeisje, de kinderen verwisseld
heeft, om den Burchtheer de vreugde van
n mainnelijken erfgenaam te bezorgen.
Het spreekt vanzelve, dat Ridder von Ha
gen nu nie.t meer het huwelijk van den jon
ker en zijn geliefde kan tegenhouden.
Gaarne bevelen wij dit mooie boek aan.
In een uiterst spannend verhaal wordt ons
geschetst, hoe de Reformatie der 16de eeuw,
hoezeer schijnbaar plotseling optredend,
niettemin door God voorbereid was in veter
harten. Pater Andreas, de burchtvrouw en
de jonker zijn allen figuren, die een schrille
tegenstelling vormen met zoovele anderen
als Ridder von Hagen en zijn neven, bij wie
groote godsdienstige onverschilligheid ge
paard gaat met een zeer losbandig leven.
Dit verhaal laat ons zien, hoe bij velen
bij het vasthouden aan de leer der Kerk,
toch een ietwat onbestemd verlangen naar
Reformatie school.
Dit boek draagt een tamelijk Roomsch
karakter, maar men ontwaart toch de sche
mering van het licht der Hervorming, dat
door de nevelen heenbrak.
Onder vier oogen. door M. C. Fallen-
t i n. Met een voorwoord van Ds. A. T.
W. de Kluis, Ned. Hervormd Predikant
te Rotterdam. G. F. Callenbach te
Niikerk.
Wat kunnen onze jongens van 1820 jaar
worstelen met problemen, wat kunnen ze het
moeilijk hebben met jeugdzonden, waartegen
ze soms begeeren te strijden en in weerwil
daarvan toch telkens het onderspit delven.
Van hoeveel waarde is in dien tijd het vinden
van iemand, voor wicn ze hun hart mogen en
kunnen uitstorten. Met opzet voegden we hier
by het woord kunnen. Er is toch menig
maal bij al het vermetele der jeugd een groote
vrees van niet verstaan te worden. Welnu, de
schrijver van dit werk laat geen middel onbe
proefd, om het vertrouwen te winnen. En hij
is o.i. daarin uitnemend geklaagd, omdat hij
zich vlak naast den jongeman nederzet en
dezen uit zijn tent van geslotenheid lokt, door
hem te laten zien, dat hijzelf ook weet bij
varing van vallen en opstaan.
Of het nu paedagogisch ^uist gezien is,
dit hoogst ernstig boek te beginnen met het
vertellen van een vrij flauwe mop, ziedaar eer
vraag, welke wy niet bevestigend durven be
antwoorden
Maar over het geheel vonden we dit boek
van zoo groot belang, dat wij het gaarne ter
lezing aanbevelen
En dat wel om een bijzondere reden.
Dit boek streeft op geen enkele bladzijde
z"n doel voorbij. Verschillende zondeterreinen
van het jeugdleven passeeren de revue. Maar
altijd zóó, dat wie met een bepaald terrein tot
eigen zieleschade er kennis mee gemaakt heeft
den schrijver aanstonds verstaat, doch tege
lijk voor hem, die, Gode zij dank, zulk
bepaald terrein niet bestreden heeft, de prik
kel tot kennismaking geheel achterwege blijft.
En wat het meest beslissend is voor de
waarde van dit gulden boekske is wel dit, dat
de schrijver nimmer moede wordt te wijzen
op Christus, die door Zijn lijden en sterven de
schuld heeft verzoend en door Zijn Geest ons
wil bekwamen tot den strijd tegen de zonde.
„Onder vier oogen" is een boek, dat de
jeugd boeit door zijn pakkende opschriften en
tegelyk aangrijpt door zijn diepen ernst.
AMERIKAANSCHE
HANDELSBERICHTEN
NEW-YORK, 1 OCTOBER
Slot Vor «tot
TARWE. No. 1 Manitoba 150% 153%
No. 2 Harde winter 131% 131%
No. 2 Roode winter 124% 125
ROGGE. Can. W. no. 2 94% 95%
GERST. No. 2 7674%
MEEL. Sprlngclear 5.95 5.95
KOFFIE. De termönmarkt opende zeer prtfsh
steeg daarna op aankoopen door den handel
Brazilië en Europa, op dekkingen, gering aan
bod cn onzekere politieke situatie in Brazilië
en sloot vast.
Rio No 7 loco
9— 9—
11% H%
10.08
9.43
KATOEN. De termönmarkt opende prösh. en
1 p. lager tot 1 p. hoo tor. waarna de Invloed
van de hoogere markt te Liverpool geneutrali
seerd werd door hernieuwde hedgeverkoopen. Li
verpool deed aankoopen doch de buitenlandsche
belangstelling was geringe» de markt herstel
de zich op berichten, dat rfleer katoen beleend
wordt. Het slot was vast
Middling Upland 8.55 8.46
October 8.40 8.31
SUIKER. Slot zeer prijshoudend.
November
RUBBER. Slot pröshoudend.
2.27
2.27
CHICAGO, 1 OCTOBE
TARWE. De markt opende prösh. en c.
looger. steeg op aankoopen door het Oosten en
•p flinke locobelangstelling, doch de flauwe
temming te Winnipeg bracht het avans tot
taan en lokte realisaties uit; de markt daalde
-oorts op de trage NW markten. Slot onregelm.
Slot Vor. slot
ïecember 107% 108%
Lei 108% 108%
MAIS. De termönmarkt opende pröshoudend
in onv. tot o hooger, daalde aanvelikelljk
ip locale verkoopen, werd prösh. In s enpathle
net tarwe en sloot pröshoudend.
63%
64%
PROVTSTEN. Slot pröshoudend.
Reuzel; Prima W Steam loco 11.35 11.37%
October 10.87% 10.92%
Varkens: 160-230 pd. 1.40 11.43
240-325 pd. 11.25 11.40
WINNIPEG. 1 OCTOBER
TARWE. De termönmarkt was aanvankelök
prijshoudend, daalde op Oct-llKwidatles. wegens
ROGGE per October
1 30% 182%'
126% 126%
93% 92%
91% 92%
HAVER per October 53% 63%
December 60% 60%
GERST per October 65% 63%
December 63% 61%
LIJNZAAD per October 178% 175%
December 177% 177%
BUENOS-AIRES, 1 OCTOBER
TARWE per Noveml
MAIS per October
Slot Vor. ato
14.44 14.39
11.48 11.52
RIVIERBERICHTEN
HANSWEERT, 30 SEPTEMBER
Pasveer: Telegraaf 8. st: Johanna. Teekmi
Poeldijk. Schellaars: Macte Animo, v d Putten;
Plejo. van Dijke, Corry 6. Verburg; Pieternella
Cornelia, van Os. Verwisseling. Brunsslot;
Drentlna van Oost*. Hollandta. Krikke; Satur-
nus. de Vlieger; Hoop op Behoud. Kruis
TILBURG: Broedertrouw 10. de Jongh; Broe
16. Popp.
Donné. Meuzelai
Dijke: Stad Amsterdam 6. st; Vertrouwen, van
Denderen
DORDRECHT: Cornelia. Muller: Charitas. de
Ronde; Albatros. Molenaar: De töd zal 't lee
ren. de Jong: Bromo Netten: Wuta, Oerlemans
Spes, Ruitenberg
KLAZINAVEEN: Eben Haezer, Stelgenga
UTRECHT: Hoop op zegen Poker; Vrlend-
GORINCHEM: Lena Vogel
CAPELLE. Albatros 4. Tempelaars
ZUTFEN: St Petrus. Zwaga
ALBLASSEROAM: Leonidas 4. van Döke
LEIDEN: IdeaaL van Dederen
SWALMEN: Thea Eduard. Blleck
GELDERMAT.SEN: Jan Hendrik, v d Ouden
HANSWEERT: De Hoop. Boo
LOBTTH: Victor, de Ridder
HANSWEERT: Btazlna Quakkelaar
SCHIEDA M Goede gunst, de Boef
VLAARDTNGENHeiken Saay
MAKKUMMachtensteen 21. Groen
WIERTNGEN: Risico, van Denderen
DELFT: Labor Vindt Eerrevoets
WEURT: MatMlde. Kersenoom
DUITSCH LA ND: Fraternité 4. Stormesand:
Palu. van Heöen: Angelina. Muös: Hochfeld
Glassner; Jonl. Tange: Magdalena Claalna. Kiel
ne: Marcel. Pulaed Hendrlka Uil: r'orpeja. van
Boven: Victor Regtna. Verbeeek: Cellen.
fahrt 136. Jung: Valk rle. Wt
Gonthler: Anna Vertnngen: Hermann H»ln-
rlch. van Koeverlnge: Rosalie Lobezoo; Boli
via. Rotty: Ven!. Seheltjens: Posephlne 2, Ver-
ept: Cem 4 Hutftles: Vredenburg. Pauw-Is;
Falm rle, Offenberg: Julia, de Jonge: .Tullen
Mees; Mathilda. Goedgezelschap; Maria. Wendt:
Francois. Buötacrt; Maria Antina, Fe«nstra:
Alram, Franken; Nassau, Bardua; Mary, Dltten-
!r; Chrl-jo. Versluis:
Hoop op zegen, Waardenberg; Prospe-
in eenen: QRuo Vadls. Fortuin; St Pe-
Sep; 3 Gebroeders, van Döke; Speranza-,
laya, Klugeï
Speksnöders;
imp; Ondei
Koophandel,
co 1, Lammens: Columbia. Busker: Sleip-
Jonge; Johanna, Schipper 4. Gebroeders,
mmen; Dragon. Rijkers; Frankiln, Jans-
-t: De töd zal 't le«
It: Rheinunln 5 P
azza, Buytaert: Hema, Blom; Ver
kers; Ler.ie. Bijl
LOBITH, 1 October 1937.
Gepasseerd i
s middags 12 i;
ROTTERDAM: stoomschepen: Duitschland,
Attractie, Herman, Flat Vol. 9, Hela, Eduard,
Valsum, Rotterdam, Mol 10. Andries Willem,
Nanny; Rheinfahrt 106, Melgler; Embrica, v.
Koeverden; Maasstroom 34. Veldhuizen; Latin,
KöhlerLouisa, Meura; Wlanco, Wanders; Har-
dl. v. Werkhoven; Amjatell, Vizee; Beta. MootJ;
Gerdina I, Gerritsen; Johannes, Kruidhof; Titlls,
Koch; Flandre, Schmltz; AMSTERDAM: Axel,
Rook; DORDRECHT: st. Lavousier; st. Scarpe;
VREESWIJK: st Frits; ZUTPHEN: st. Gretha;
ZWOLLE: st. 3 Gebroeders; st. Partout; LEM
MER: st. Jenja; PANHEEL: Bego; at. Ideaal;
WEURT: st. Rein; URK: Devenltus. Adriaan-
seuDOESBURGKornet, BarfortAPELDOORN
St. Antonius, Bouwman; GRONINGEN: Onder-
neming, Bakker; LOCHEM: Risico, Nooit Ge.
dacht; ZWOLLERKERSPELOverlJsel, Bruins,
ma; ALPHEN A/D. RIJN: Luctor, Snijder;
FRANKHUIS: Disponibel, Voerman; LEIDER.
DORP: Neeltje, Ruitenberg; HEMBRUG: EJsi-
na. de Groot; ZWOLLE: Antonla Vlglna, Wes-
terhuls; WORMERVEER: Erik, Nalders; HE.
VEADORP: Joha. Antonla, Nout; BREDA:
Franclna, Duljm; BEST; Hoop op zegen, Seine;
VLISSINGEN: Mantegna, Brouwer; ZAANDAM:
Mysla 2, Swickert; LOBITH: st. Rhena; ARN
HEM: Adriana, Herder; St. Antonius, ds
Breöer; HELMOND: Adrianus, v. Zetten; AR-
KEL: De Hoop, v. Loplk; HENGELO: Hannover
14. Hamzei; DEVELSLUIS: Rival, Fernhout;
ZWOLLE: Nieuwe Zorg, v. Loplk; VLIEREEDH
Alpha. Velvis; Wemer, Lunster; HILVERSUM:
Verandering, Vonk; LEKDIJK; Margaretha, ds
Wijs. f
BELGISst. Taurus; st. RtJnschelds; T Jo
hanna 2: Waesland, Jansaens; Ursula. Francois;
Ditan, Bolljn; ïtondeur, Gljsellnk; Vlrgfnie. v.
C&lstersRosalia, Viscot; Exvoto, Fell; Mis
souri, Verbeek; Rubens. PassemlersVisscher
I. Fleesakkers; N&trlx, de Roeck; Saphlr, Boch;
Spes Salutls, Heljen; Catharina I, de Vries; Ca-
tharlna II, de Vries; Adca, Baöeas; Rhenania,
Brandeisen Adrlaantje, Romegen; Josephs
DUart; Proson, de Clune; Trola Soeurs, Camer-
man; Amelia Maria, Varstraeten; Juliana, Catba-
rlna, Fichus; Andante, v. d. Plas; Transport 40,
v. d. Sluis; Fluvlals 24, Vermeulen; Friede,
Meijer; Express 24, Lelts; Dlgna, Vermeulen;
Dixmuiden, Claesenj Streven, Melnen; Adriaan,
v. Doodewaard; Walsum 32, Roth; Seljtlit, Roch-
ner; Rival, v. Vövon; Jan, Elmer; Adriana, da
Bot; Rheinfahrt 145, Gaily: Peter Benot, van
StrlenTessln, Meng.
DUITSCHLAND: Valkenburg, Volk; Sancta
Maria, Gerth; Lahn, Hublnger; Maria, v. Es
trik; Martha, v. d. Kooy; st. Siegfried; Geertrui,
da. Linkhulzen; Maartje, Wamas; st. Johan, i
AJvracht 5, Rode; Hermanus. Booö.
Gepasseerd na middags 12 uur en/bestemd
ROTTERDAM: de stoomschepen: De Zeeuw,
Fretta, Alfa, Klbo, Holds, Atla. Flat Vol 10,
Actief, Hassla, V&tna, Karlsruhe, Spica, Obl;
Stad Saarbrucken, Barthen; Gezlena, Ramaker;
Valhal, Hagemeester; Lombard!*, Tjerk; Mann
heim 199, Schuier; Mannheim 193, Seibert; Wil
helm. Loh; Secunda, Klop; C. G. Mayer 1/,
Braum; Timor, de Vries; Wuisburg, Wens;
WUJo, Troost; AMSTERDAM: Cem 3, Joele;
DORDRECHT: s. Isere; Dlna, Fricke; Jan
Steen, Dusler; Charente, v. d. Berg-; ZWOLLE:
s Joja; VREESWIJK; s. SchulpVENLORi
val^ KupeimsjMIDLUil: Margaretha. Damstra;
IINGEN: Excelsior, Nout;
DRUTEN: Willem Frederik, Langen; LEKKER-
KERK: St. Antonius, Bonlnk; VLAARDINGEN:
Ideaal, de Boer; SLOTEN: Clara Maria, Lan
gen; LEKKERKERK: Emmanuel 2, Llerlnga;
KOEDIJK: Martenshoek, van Doodewaard;
HEESSELT; Res Nova, Gaspers; HANS
WEERT: Bulent Verwachting, Boes; VLIS
SINGEN: Iris, Wedemon; DE STEEG: Nenu
phar, Stoter; VLIEREEDEMargaretha, Nlbbe;
Capricornes, Lameyer; MIDDELSTUM: Grietje
2, Jage;
BELGISs. Bona Spesr B. Tilly; St. Joseph,
Dooms; Oom Engel, de Ruyter; Leopold, Jo-
mers; Leonidas, Querhorst; Oso 7, Nlendorf; De-
rop I, Schmidt; Tamlna, Lernes; Infatigable
I, v. d. Klooster; Lippe, ScholtenTrols frères,
Lugth&rd; Adca, Rosebrand; Graslol, v d. Kaa;
Beslna, Stryd-nk.
EMMERIK, 30 September.
Gepasseerd vóór 12 uur en bestemd voor:
DUITSCHLAND: st. Bendracht; Prins Willem,
v. Houten; sL K. Vaart 16; Tagila, v. Oosten;
Erda, Jansen; Dleteltnde, v. Holt; Paul, Asbeck;
st. Energie; A urore. Mach!els; Stad Dixmude,
v. Weel; Tapirs, Jooe; Maria, v. d. Pluym; st.
August; Corma, de Jonge; St. Anna 2, de Lor;
Anemoon, Herlnx; Heuver, v. Laloen; Adella,
Verschelden; st. Malpo; Btsma, Lanser; Polo,
Lensen; Asama, ten Katen; Lastdrager, van
Asp-ren; Rival, Velllnga; Nenuphar, Stoter; st.
Lily; Sllvaln, Stolk; Majoka, v. Meegenj Leopold
3. de Smedt; st. Annard; Shakespeare, v. Schöll;
St. Gerardus, DrlessenGutrune, Pusch; st.
Paul; Hans, Hhhnleln; Verfl, Biessens; st. Buf-
fon; Marie Leni, Baas; Jetta, de Bot; Bouvier,
Smeets; Ryntrans 7, Dekkers; Cornelia, Hoeks-
ma; Flora, Wagemaker; st. Frans; Rupel II,
Seels; St, Therese de Llsleux, Vermoed; Adolfine,
Reyniers; Rupel III, de Bakker; Ryn Schelde 6,
v. Daele; Salva Nos, Gerdes; Breslau, Smit; De
tyd zal 't leeren, Pols; Secunda, v. d. Zee; st.
Fiat 14; R. Karchor 82, Spitslaey; Anna Fran-
clska, Stuter; Charlotte, Beyslegel; Merwestad,
Dljkema; at. Westri; Drie Gebroeders, Wolthuis;
Corneille, Velenturf; st. Hckla; st. Katla; G&-
dang, KeyzerHarpen 64, Falkenburg; Goentoer,
MetsenC. G. Mayer 19. Borg; Wykdienst 31,
Bern; at. Maria Corna.Anie, Verschuren; st.
Rhone; Gerardus, Sieroverste; Roemer Visser,
Meeuwse; Thymar, de Roon; st. Noord; Desduo,
Kuhnle; st. Willem; Asiele, v. d. Vyver; Nies.
v. d. Vyver; Claslna, de Waal; st. Seine; Cybele,
Grass; Prosper. Daelmans; Vertrouwen, Nout;
Bona Spes, Speksnyder; Meghel. v. Meeteren; st.
Jacobus; st. Aloyslus; Eugenie. Lonkhuizen;
Tema, v. Megen; Zaanland, Hagenaars; R. S. G.
19. Kessel; Hlllegonda 2, Baars; Elisabeth, v.
Leersum; Hoilandia, Versluis; Terre Nova, Hoog
lander; Wllhelmlna, Dekker; st. Logl; Torvi,
Schreuder; TotUa, Jansen; st. Teuna 4; Baden
16, MerzKoningin Wilhelmina. v. Gentst.
Bragi; Mannheim, Beckhaus; Fasolt, Oosterveen;
•t. Meuse; Rhenania 35, Peters; Rheinfahrt 99,
Staab; Wyihia, v. Dongen; at. Johanna; San
Kersten; Hoenera, Hoenderop; Wllhel-
Joosten; st. Colbert; Rh. -----
Erna, Leinweber; Agath
Spes Salutls, v. Noort; Zeldenn...,
Rival, Kamphuyzen; st. Mldgard; Kundrl, de
"-uin; Tempis Doelblt, Klerks; Tartlni de Jong;
17.;.» - 17. Woll> Rutjea. Heimai Sie_
voGepasseerd na middags 12 uur en bestemd
DUITSCHLAND: Randwyk, v. Zoelen; Alpina,
Klee: Geritje, Nout; Goeland. Koch; Wijkdienst
8, v. d. Meer; Rika, de Ble; st. Harmonie 3;
Suzan. Kreft; R. S. G. 16. Oehs; st. Fiat Volun
tas 13; Raab Karcher 24. Scherer; Raab Kar-
ajm~ 11, Schmitt; St. Wilhelm; Augusta. Hey-
(ka, Damstra; Hochfeld. Glaso..
Keulsche Vaart 11; Johanna Jantina. Eleveld
Vertrouwen, Wagemaker»; st. Creuse; Torente,
Geutjes; Baardwyk, Rietveld- Palu. v. Heijghen
lijkdienst 22, Spijkerman; fc. Roch. Clooster-
man, Hinderika, Uil; st. Leonora 2. Schuermann
3". Brehm; st. HarmouieKarl Louise, Krauth;
Novalis. Visscher; St. Antonius. Jansen; Har-
mlna, Olthuis; Eendracht, Bryder; st. Arjo;
Analyse, Silvius Salva, Meller; Malvina. de
Haeck; Braunschweig. Bonniler; Elbe, Hege
mans; st. Silani; Madeleine, Behiels; Snica, Zui-
dema; Jo. Lesage; st. Gelrla,- Hanz Willy, Ban
nier; Juliana, v. Landeghemst. Janna Gerdina-
Koos, Heek; Maasbracht, Heuvelman; st. Hanlël
21: Stiittgart, Hensel; Joseph, v. Couteren; Wai-
sum 10, Heönen; Eckewart, v Emmerloot; Ber
lioz, v. Dongen; st. Frederik; Mars, Falkenburg;
Schuermann 11, Sohn; at. Gonda; M. SUnnes 79,
Grennlgloh; Karolina, Bütefur; Markgraf, Mi
chel; Florlma, Westerlinck; Vecht, de Vries-
Acclivity, Hadlow; Energie 7, Jansen; Adoma,
