WEK DE GAL
IN UW LEVER OP
WOENSDAG 29 SEPTEMBER 1937
DERDE BEAD PAG. 0
STEUNVERLEENING
AAN KLEINE BOEREN
Nieuwe, uitgebreide regeling
'Zal 1 November in werking treden
Volgens een aan de gemeentebesturen
gezonden circulaire, heeft de Regeering
thans besloten de steun aan kleine boe
ren uit te breiden. Het is de bedoeling,
dat de regeling met 1 November a.s. in
werking kan treden.
De regeling, welke het verrichten van
alle op het bedrijf voorkomende werk
zaamheden omvat, gaat in groote lijnen
ervan uit, dat er drie categorieën van
landgebruikers zijn, Deze drie groepen
?ijn de volgende:
a. kleine grondgebruikers, wier netto in
komsten uit het eigen bedrijf slechts van een
zoodanige hoogte zijn. dat zij grootendeels
pp het verrichten van arbeid bij derden zijn
aangewezen. De personen van deze catego
rie (groep a) kunnen, volgens de bestaande
[regelen der werkverschaffing en steunver-
ileening, worden geholpen. Zij blijven dus
practisch buiten doze regeling.
b. de alsdan volgende categorie (groep b)
bestaat uit grondgebruikers, die ook nog
wel bij derden werkten en daardoor onder
bepaalde voorwaarden bij de werkverschaf
fing waren geplaatst, doch in het vervolg
overeenkomstig deze regeling uitslui
tend kunnen worden geholpen door te
Werkstelling op eigen bedrijf.
c. de derde categorie (groep c) omvat de
[kleine grondgebruikers, die practisch nooit
bij derden werkten, doch voor wie hulp
poodig is om het eigen bedrijf economisch
meer weerbaar te maken.
De regeling zelf is van den volgenden in
houd:
a. groep b, dat zijn de kleine grondge
bruikers, die volgens de in de regeling op
genomen theoretische berekening uit het bc-
Jdrijfje meer dan f 4 doch minder dan f 7 per
Week aan netto inkomsten ontvangen;
b. groep c, dat zijn de kleine grondgebrui
kers, die volgens die berekening uit het be
drijfje f7 of meer per week aan netto in
komsten ontvangen.
Het basisbedrag voor twee personen be-
J&raagt voor alle gemeenten f9 per week.
Voor ieder inwonend gezinslid boven 2
Jnag 15 ct per week bijslag worden verstrekt,
i Van het totaal wordt afgetrokken:
1 a. tweederde gedeelte van de neven
inkomsten van den grondgebruiker, zoo
mede twee derde gedeelte' van de inkom
sten van diens inwonende gezinsleden.
b. de geh e e 1 e berekende netto-opbrengst
[van het bedrijfje alsmede alle inkomsten
ïiiet uit arbeid verkregen, zoowel van den
grondgebruiker zelf als van zijn inwonende
gezinsleden.
In tewerkstelling op eigen bedrijf men
gen niet alleen alle normale werkzaam
heden worden uitgevoerd, maar moe
ten ook in tijden van arbeidsover-
schot de buitennormale werkzaamhe
den worden verricht, zulks op aanwij
zing van den Rijkslandbouwvoorlich-
tingsdienstj
f De kleine grondgebruiker van groep b, 'die
Jvoor tewerkstelling op eigen bedTijf in aan
merking wenscht te komen, moet zich even-
lals zijn daarvoor in de termen vallende ge
zinsleden van 14 jaar en ouder, als werk
zoekende, doen inschrijven bij het plaatse
lijk orgaan der arbeidsbemiddeling. Zij zijn
(verplicht, aangeboden vrij werk, waarvoor
Zij lichamelijk geschikt zijn, te accepteeren,
ivoor zoover de werkzaamheden in eigen be
drijf zulks, naar het oordeel van den rijks-
landbouwvoorlichtingsdienst toelaten.
De berekening der netto-bedrijfsinkomsten
geschiedt overeenkomstig de door de beide
betrokken departementen vastgestelde nor
men door een gemeentelijke commissie.
Indien een kleine grondgebruiker volgens
(theoretische berekening uit het bedrijfje
meer dan f 4, dooh minder dan f 7 per week
laan netto-inkomsten kan trekken (groep b)
wordt de vergoeding in geld uit
gekeerd. Indien hij f 7 of meer uit zijn
bedrijfje aan netto-inkomsten kan trekken
[(groep c) wordt de vergoedingin
ïnatura verstrekt. In bepaalde indi
vidueel door de commissie te beoordeelen
gevallen, kan echter een gedeelte van deze
[vergoeding in geld worden uitgekeerd.
Sostenverdeellng
Indien de kleine grondgebruiker volgens
0e theoretische berekening uit het bedrijfje
17 of meer aan netto-inkomsten heeft (groep
c), komt de vergoeding geheel ten laste van
[het departement van Econ. Zaken. De ver
goedingen aan hen, die uit hun bedrijfje
meer dan f4, doch minder dan f7 aan in
komsten trekken (groep b), komen ten laste
[der betrokken gemeente, die daarin, voor
Zoover zij daarvoor in aanmerking komt,
Onder gewoon voorbehoud, de gebruikelijke
subsidie uit het werkloosheidssubsidiefonds
Ikan ontvangen.
Z.K.H. Prins Bernhard bracht gisteren een bezoek aan het Nederlandsche pavil
joen op de wereldtentoonstelling te Parijs. Tijdens den rondgang over het paviljoen
DE WERKLOOSHEID
IN SEPTEMBER
Percentage blijft dalen
Een splitsing naar leeftijdsgroepen
De Directeur "van den Rijksdienst der
werkloosheidsverzekering en arbeidsbemid
deling deelt mede, dat in de week van 6 tot
en met 11 Sept. 1937 bij gesubsidieerde ver-
eenigingen met werkloozenkas waren aange
sloten 4G6300 personen (landarbeiders met
74300 leden zijn hierin niet begrepen).
Van deze 466300 verzekerden was in go-
noemde week de geheele week werkloos
22.0 (in de vorige verslagweek, 23 t.e.m.
28 Aug. 1937, was dit percentage 22.4).
Het werkloosheidspercentage voor
hen, die de geheele week werkloos
waren, was in de eerste verslagweek
van de maand September in de laat
ste jaren a. v.: 1934 24.5, 1935 27.7,
1936 28.7, 1937 22.0.
Van e>en op 1 Juli 1937 gehouden telling
van de bij de gezamenlijke organen der
openbare arbeidsbemiddeling ingeschreven
werkloozen, gesplitst haar leeftijdsgroepen,
geeft het volgende staatje een beeld. Naast
de aantallen zijn daarin vermeld de percen
tages, welke die aantallen vormen van de
aantallen personen iin' elke leeftijdsgroep
volgers de volkstelling 1930 (die stijging der
1-n-, w.i'tv, Q ClTVfliO Q1 Eï O P 103(1
mannen
aantal leef tij ds-
werkloozien percentage groep
7.518 2.5 14 t.e.m. 17 jaar
36.019 7.3 18 t.e.m. 24 jaar
54.443 14.4 25t.e.m. 30 jaar
83.282 15.9 31 te.m. 40 jaar
55.538 13.3 41 t.e.m. 50 jaar
41.910 12.8 51 te.m. 60 jaar
15.729 13.— 61 te.m. 65 jaar
3.316 1.6 65 jaar en ouder
297.755
7.6
Op 1 Jan. 1937 bedroeg het totale percen
tage voor de mannen 11.1 en voor de vrou
wen 0.5. De dading van het aantal inge
schreven werklooaen doet zich naar verhou
ding heit sterkst voor in de leeftijdsgroep
14 t.em. 17 jaar, waarin het percentage
daalde voor de mannen van 5.2 tot 2.5 en
voor de vrouwen van 2.2 tot 1.2. Volgens
deze cijfers zou hot totaal aantal werkloo-
ze ingeschrevenen gedurende het eerste
halfjaar 1937 met bijna een dorde zijn ver
minderd, terwijl de vermin dering onder de
jeugdigen nagenoeg de helft bedroeg.
Bij de organen der openbare arbeidsbe
middeling stonden op 11 Sept. 1937 in totaal
335.655 werkzoekenden ingeschreven, onder
wiio 315.598 mannen.
Blijkens een opgave van den directeur-
generaal van werkverschaffing en steirn-
verleening waren einde Juli 1937 39.241 ar
beiders geplaatst hij een werkverschaffing
GEMENGD NIEUWS
Met hoofdhaar tusschen
de machine
Ernstig arbeidsongeval te Wormerveer
Gister had de zeventienjarige fabrieks
arbeidster M. W. uit Amsterdam, werk
zaam in de cacao- en chocoladefabriek van
de Erve H. de Jong te Wormerveer, het
ongeluk met het hoofdhaar in aanraking te
komen met de kamwielen van een chocola
terie-machine, waardoor het hoofdhaar en
een groot gedeelte van de hoofdhuid werden
afgerukt
In zorgwekkenden toestand is het meisje
naar het gemeente-ziekenhuis te Zaandam
overgebracht.
Oneerlijk penningmeester
Ziekenfonds voor f 5000 benadeeld
De Arnhemsche rechtbank heeft gister uit
spraak gedaan in de zaak tegen den 54-jari-
gen postbode VV. M. B. teDoesburg, wien
ten laste was gelegd dat hij als penning
meester van het ziekenfonds „Tonido" te
Doesburg in de jaren 1934 tot en met 1937
ruim f 5000 verduisterd heeft ten nadeele
van dat fonds.
Verdachte heeft deze fraude kunnen
plegen doordat hij in zijn functie van post
bode gemakkelijk de beschikking had over
het poststempel, waarmee hij valsche stor
tingsbewijzen vervaardigde.
Verdachte, tegen wien 2x/2 jaar gevangenis
straf geëischt was, is veroordeeld tot Vfó
jaar gevangenisstraf met aftrek van voor
arrest.
FOKVEEDAG AFGELAST
De vrees voor mond- en klauwzeer, welke
ziekte op verschillende plaatsen optreedt, deed
het bestuur van den Bond van Fokkers
Ruinerwol d, De Wyk en omstreken
besluiten den traditioneelen fokveedag af te
fözfvecfstLsecuteM
en met hem de schoonmaak
Vruchtbare bodem en
nijvere handen
Op de verzuchting van vele overdruk be
zette huisvrouwen in onze tijd, dat er zoo
veel tijd heengaat met het bereiden van de
verschillende spijzen, antwoordt de fabriek
van Maggi's producten: Waarom laat U ons
ook niet uw taak gedeeltelijk verlichten?
Wij sturen u de bouillon, de soepen, de jus,
de aroma kant en klaar thuis. In den tijd
van een oogenblik heeft u ze op tafel.
Er zijn reeds tallooze huismoeders, die
deze wenk ter harte hebben genomen. De
Maggi's producten zijn in de Hollandsehe
keukens een uitstekend ingevoerd artikel,
maar Maggi is daarmede toch niet tevreden.
De belangstelling voor haar producten mag
geen oogenblik verslappen en overal kan
nog nieuw afzetteirein worden gewonnen.
Vandaar, dat men doorgaat met een veel
zijdige reclame, waarbij thans ook de film
te baat is genomen.
In Leiden worden momenteel demonstra
tiemiddagen en -avonden gehouden deels in
de Graanbeurs, deels in de Stadsgehoorzaal,
waar men de Leidsche dames op plezierige
wijze met de Maggi's producten laat kennis
maken. Men vertelt er van op onderhouden
de wijze en laat er vooral de verschillende
toepassingsmogelijkheden van zien. Men
tracteert de dames op een kop geurige bouil
lon en op een kop pittige soep en voorts
laat men ze de tweedeelige film zien die
kort, pittig en onderhoudend is. In 't eerste
deel ziet men beelden uit het land- en tuin
bouwbedrijf, dat de grondstoffen voor de
Maggi's producten oplevert. De fraaie land
schapsbeelden, die het film-oog in ons mooie
vaderland kan ontdekken zijn hier op ge
lukkige wijze aan de reclame dienstbaar ge
maakt. In het tweede gedeelte wordt mep
rondgeleid door de fabrieksgebouwen te Am
sterdam en maakt men kennis met de be
reidingswijze der producten, waarbij vooral
aandacht wordt besteed aan de hygiëne, die
daarbij wordt toegepast. Men ziet er de ver
nuftigste machines aan het werk, die aller
lei ingewikkeld werk met verbluffende snel
heid verrichten. Men ziet vele vlijtige meis
jeshanden de verpakking verzorgen. Men
krijgt, kortom, een duidelijk beeld van het
leven in de Maggi's fabrieken, zooals het
reilt en zeilt. De geheele rij van producten,
die in de fabrieken worden gemaakt pas
seert de revue en het geschiedt op zoo'n
wijze, dat men er door geboeid blijft.
De demonstratie-middagen en -avonden
hebben een vlot verloop. Ze dragen een h°
schaafd karakter en zullen hun doel niet
missen, zooals trouwens reeds blijkt uit de
zeer groote belangstelling, die er voor be
staat.
Spookhuis te Roosendaal
Wie de onruststokers waren
Reeds eeniga avonden achtereen werden
rustige voorbijgangers in een der deftige
stille straten van Roosendaal soms
plotseling opgeschrikt door een angstaan
jagend gekrijsch in een sedert jaren onbe
woond hoekhuis, staande schuin tegenover
het Broederklooster aldaar. En het afgrijse
lijk geschreeuw ging herhaaldelijk gepaard
met een helsch lawaai in een of meer ver
trekken in het sombere gebouw met zijn ge
heimzinnige groote doch ondoorzichtige ven
sters, alsof er levende wezens 'elkaar in
wilde jacht achtervolgden.
De stille straat trok in de late avonduren
al meer en meer nieuwsgierigen en bijna
avond aan avond vernam men hetzelfde
angstwekkend geluid en geraas.
Gisteravond groepten alweer tal van be
langstellenden samen o.w. een paar fiksche
jonge kerels, die het er niet bij lieten zitten
en het hunne ervan moesten hebben. Ze
forceerden een raam en klauterden naar
binnen. Gewapend met een paar zaklan
taarns doorzochten zij verschillende ver
trekken, zonder eenig levend wezen te ont
dekken. Reeds wilden zij het onderzoek sta
ken, toen een hunner in den lichtbundel van
zijn zaklantaarn hoog in een schouw tegen
de zolderingtwee katuilen ontdekte,
met welke ontdekking het raadsel van de
geheimzinnige spookgeluiden tot oplossing
nr°° gebracht.
EEN VROOLIJK INTERMEZZO
Tijdens de vergadering van 'de gemeente
raad van S walm en (L.) deed zich een
grappig incident voor, geheel >n vrij willig
veroorzaakt door graaf Metternich.
Wat was toch het geval. Schrik niet lezers
of vooral lezeressen. Tijdens de beraadsla
ging over de belangen der gemeente, stond
graaf Me'temich plotseling op en zei: ik
heb een muis in mijn Jas.
Horribile auditu ontzettend om aan te
hooren. zou de Romein gelegd hebben. Maar
nog veel ontzettender om het aan te voe
len.
De graaf verliet gevolgd door de heeron
Merten en Schouwerfberg de vergaderzaal
Deze beiden om in een naburig vertrek graaf
Metternich behulpzaam te zijn bij de mui
zenjacht De zitting der vroede vadereD
werd voor een oogenblik onderbroken.
Na enkele minuten keerden de heeren
terug. En wat bleek? Een muis had dom!
cilie gekozen tusschen de kleeren van den
graaf.
Opgelucht betraden de heeren de raads
zaal en „senatu deliberante" terwijl de raad
de agenda voortzette werd nog eens
lachen over dit murtenavontuur.
én U zult 's morgens „Kiplekker"
uit bed springen.
Eiken dag moet uw lever een liter gal in de In
gewanden doen vloeien. Wanneer de galafscheidlng
onvoldoende ls. wordt Uw voedsel niet verteerd, het
bederft. Er vormen zich gassen m Uw lichaam, U
raakt verstopt. Uw organisme wordt vergiftigd en
U wordt humeurig en loom. U ziet alles zwart.
De meeste laxeermiddelen zijn slechts lapmid
delen: een geforceerde stoelgang neemt de oor-
Maar CARTER'S LEVERPILLETJES zullen zor
gen voor de vrije toevoer van gal, waardoor U weer
geheel herstelt. Een plantaardig, zacht, onover-
- liddel om de gal te doen vloeien.
Leverpilletjes, verkrijgbaar bij
Aanranding te Eist
Twee en een half jaar geëischt
Voor de rechtbank te Arnhem heeft
gister terecht gestaan de 21-jarige hotel
knecht L. J. v. cL M. te Amsterdam, die
in den nacht van 24 op 25 Juli den 50-
jarigen chauffeur E. R. de G. met wien
hij in een taxi van Den Haag naar Eist
was gereden, heeft aangerand en hem
gedwongen heeft geld af te geven.
De subs, officier van Justitie eischte
2Y2 jaar gevangenisstraf.
v. d. M. gaf aan den Haagschen taxi
chauffeur de G. op 24 Juli opdracht hem
naar de Betuwe bij Arnhem te brengen,
waar hij zijn zieke moeder zou bezoeken.
Op een binnenweg bij Eist aangekomen
greep hij den chauffeur van achteren beet,
verwondde hem en wist hem te overmannen.
Hij wist hem toen een portemonnaie met
f 24 te ontfutselen.
v. d. M. vluchtte maar werd in den zelf
den nacht nog gevat
Voor de rechtbank bekende v. d. M. vol
ledig en hij gaf voor niet goed meer te
weten wat er gebeurd was.
De subs, officier van Justitie Mr. Baron
Speyart van Woerden, meende dat bij dit
individu, dat zeer onverschillig is, clementie
boter aan de galg gesmeerd is. Een zware
straf is noodzakelijk, waarom hij 2% jaar
gevangenisstraf vroeg.
Mr. Rink, raadsman van verdachte zeide
dat de plaats van v. d. M. niet was in het
gevangenhuis, maar bij den psychiater. Spr.
bepleitte clementie.
De uitspraak werd bepaald op 12 October.
Twee broers trokken
op diefstal uit
St. Philipsland hun terrein
Voor het Bossche Hof stonden in hooger
beroep terecht de gebroeders N. uit St. Fhi-
lipsland, die in het begin van dit jaar op
diefstal waren uitgetrokken. Zij hadden bij den
landbouwer J. van Hekken niet minder dan
1500 kg. aardappelen gestolen .De oudste van
het tweetal, P. N., had daarbij nog de kans
gezien bijna 1000 kg. bruine boonen meester
te worden, die hij van O. van Schelven stal.
Bij hun verhoor voor het Bossche Hof bleek,
dat de oudste ook bij de Amerikaansche politie
autoriteiten geen onbekende was. Hij had n.l.
:n tijd lang in Chicago gewoond.
Hij probeerde het Hof te overtuigen, dat hij
gehandeld had wegens omstandigheden. De
belasting moest betaald worden en hü
dringend geld noodig.
De President van het Hof achtte zulks heele-
maal geen reden om de bewoners van St.
Philicsland daarvoor te bestelen.
De jongste broer probeerde de schuld op den
oudere te werpen, waarmee hij begrijpelijk
geen succes had.
De advocaalt-generaal zei, dat de veiligheid.
DONDERDAG 30 SEPTEMBER
HILVERSUM I 1875 M. AVRO-Uitzending.
8.00 Gramofoonomiziek. 10.00 Morgenwij
ding. 10.15 Gewijde muziek (gr.pl.). 10.30
Omroeporkest. 11.00 Declamatie. 11.25
Vervolg Omroeporkest en gramofoonmuz.
12.30 AVRO-Dansorkest. 1.00 Kovacs La-
jos" orkest en soliste. 1.30 Gramofoon
rnuziek. 2.00 Causerie: „Engeland onder
Koningin Elisabeth". 2.30 De Palladians,
orgelspel en gramofoonrnuziek. 4.00 Voor
zieken en thuiszittenden. 4.30 Viool en
piano. 4.50 Voor de kinderen. 5.30 Kovacs
Lajos' orkest. 6.30 Sportpraatje. 7.00 Zang
en piano. 7.40 Voor schaakliefhebbers. 8.00
Berichten ANP. Mededeelingen. 8.10 Gra
mofoonrnuziek. 9.00 Omroeporkest en so
liste. 9.30 Radiotooneel. 10.05 Orgel en
viool. 16.30 AVRO-Dansorkest. 11.00 Be
richten ANP. Vervolg dansmuziek. 11.40
12.00 Gramofoonrnuziek.
HILVERSUM n. 301 M. .8.00—9.15 KRO.
10.00 NCRV. 11.00 KRO. 2.00—12.00 NCRV
8.009.15 en 10.00 Gramofoonrnuziek.
10.15 Morgendienst. 10.45 Gramofoonmuz.
11.30 Godsdienstig halfuur. 12.00 Berich
ten. 12.15 KRO-Orkest en gramofoonmuz.
2.00 Handwerkuur. 3.00 Pianovoordracht.
3.45 Bijbellezing. 4.45 Handenarbeid voor
de jeugd. 5.15 Orgelconcert. 6.30 Gramo
foonrnuziek. 6.45 CNV-kwartiertje. 7.00
Berichten. 7.15 Voor postzegelverzame
laars. 7.45 Reportage. 8.00 Beriohten ANP
herhaling SOS-berichten. 8.15 NCRV-Or-
kest. 9.00 Medische causerie. 9.30 Vervolg
concert. (Om 10.00 Berichten ANP). 10.45
Gymnastiekles. 11.0012.00 Gramofoon
rnuziek. Hierna: Schriftlezing.
DROITWICH 1500 M. 11.25—11.45 en 12.05
Gramofoon. 12.50 Orkest. 1.352.20 Gra
mofoon. 3.35 Orkest. 7.00 Vocaal en in
strumentaal ensemble. 7.45 Radiotooneel.
8.35 Orkest. 10.30 Kerkdienst.
RADIO PARIS 1648 M. 2.20 Gramofoon. 2.50
Zang. 3.05 4.50 en 7.23 Gramofoon. 7.35
Zang. 7.50 Gitaarconcert. 8.05 Zang. 8.50
11.20 Opera „Pelléas et Mélasande".
KEULEN 456 M. 10.20 Volksliederenconcert.
12.20 Concert. 6.20 Gramofoon. 7.20 Or
kest. 8.30 Orkest, m.m.v. solisten. 9.30
RadiotooneeL
BRUSSEL 322 en 484 M, 322 M.: 1.50—2.20
Gramofoon. 5 20 Orkest. 6.50 en 7.23 Gra
mofoon. 8.20 Knokkelbeen", operette.
484 M.: 1.502.20 en 5.20 Gramofoon. 6.35
Salonorkest. 7.10 en 7.35 Gramofoon. 8.20
Omroeporkest
Prof. Dr. Willem
Mengelberg schrijft:
Het Hammond-orgel
is een buitengewoon
geperfection eerd
orgel-instrument een
nieuw muziekinwtru-
ment, hetwelk als
Kcrk-orgei en huis
orgel, maar tevens
als Concert-orgel de
volmaaktheid heelt
bereik L
w.g. Trof. T)r.
Willem Mengelberg
op het platteland gewaarborgd diende te wor
den. De boeren kunnen hun oogst nu eenmaal
niet in kluizen en brandkasten bewaren.
Bevestiging van het vonnis van den politie
rechter te Breda, die resp. 4 en 2 maanden
gevangenisstraf had uitgesproken, werd gei
eischt. Uitspraak over 14 dagen.
DE GEVOLGEN VAN EEN FIETSTOCHT
door G. TH. ROTMAN
("Nadruk verboden)
21. De oude tolbaas, Krelis Stoke,
Zit op zijn bank een pijp te rooken,
Als hij daarginder in *t verschiet
De vluchtelingen naad'ren ziet.
22. „Wacht", denkt hij, „da's niet in den haak!
't Wordt tijd, dat 'k daar een eind aan maak!
Hij gooit pardoes voor Kees' gezicht
Flap! met een slag den tolboom dicht.
(Wordt vervolgd).
(38
I „Hmhm"...v./\ Kucht Symonsz. „In Vlissïngen zijn de
poppen gaan dansen, toen de bezetting voor de poort stond.
Jullie hebt bepaald trek in zoo'n avontuurtje?"
„Onze burgerij is wel eens wat luidruchtig, maar strijdlustig
Js ze niet", antwoordt Vesterman. „Ze zal zich niet tegen de
[gewapende macht verzetten".
Reyniersz ondersteunt het voorstel van Vesterman. Onver-
Jvijld dient bezetting aangevraagd te worden.
„Met algemeene stemmen hiertoe besloten?" vraagt Ves-
ïerman. „Ook met üw stem, collega Symonsz?*'
Symonsz heeft de zware eiken balken aan de zoldering be
keken. Op de stellige vraag van Vesterman dwalen zijn oogen
even naar den vrager toe. „Ja, o ja", stemt hij toen, en met-
leen tuurt hij weer naar de zolder.
J_ De spot in zijn blik is bijna onmerkbaar.
HOOFDSTUK XX
Op de Havendijk staat Buiskes toe te zien bij het tellen van'
de haring. Vol zijn de evers. Met hun zware hoesblokken
treden de visschers op de massa's stalen ruggen en bij worpen
mikken ze ze in de manden. Een beetje vangst vandaag, en er
is flink vraag naar visch. Zoolang de vasten duren gaat de
Zuiderzeeharing vlot van de hand. Over heel Holland wordt
ze verspreid. Naar Utrecht gaat ze en naar het Geldersche.
Vleesch is taboe in de weken voor Paschen, visch komt op
tafel.
Uit de bokkinghangen slaat de scherpe rook van spaan
ders. In de breede schoorsteenen verkleurt de visch van
glanzend zilver tot brandend goud. Vrouwen rijgen de harin
gen aan de speten. Mannen dragen kisten vol visch naar
wagens en naar schuiten. Het is een gezellige bedrijvigheid
hier aan de buitenkant in deze drukke haringtijd. Buiskes kan
daarin genieten.
Een hand legt zich op de schouder van den reeder. Frede-
rik Symonsz staat achter hem, wenkend om hem te volgen.
Ze wandelen samen op. „Weet je", begint de burgemees
ter, „welke orders er van Due d'Alv gekomen zijn?"
Buiskes weet het nog niet, en Symonsz vertelt hem, dat er
een vloot uitgerust zal worden tegen de Watergeuzen.
Amsterdam zal een deel der schepen moeten leveren. Hoorn
een deel en Enkhuizen een deel. De heele vloot zal zich
hier op de reede verzamelen.
„Dat is een streep door onze rekening", zegt Buiskes en
hij bijt zich op de lippen. De teleurstellingen beginnen al
weer.
„Die vloot zal wel weer wegvaren", meent Symonsz.
„Maar er is ook bezetting van de stad op komst",
„Al gauw?"
De burgemeester knikt. „Er wordt spoed achter gezet".
De beide mannen loopen een poos zwijgend door.
„Je moest probeeren de soldaten buiten de poort te hou
den", raadt Symonsz.
Meteen drukt de burgemeester Buiskes de hand. „Ik moet
weg. Men moet ons niet te veel samen zien. Vesterman en
Reyniersz worden toch al achterdochtig. Als ik nog langer
met je loopen zou, zullen ze me heelemaal voor een Geus
verslijten".
Ze scheiden en Buiskes peinst hoe hij de soldaten buiten
houden moet. Het volk zingt en host nu wel, het gunt Alva
zijn strop en den Prins zijn geluk, maar of ze de handen uit
de mouw zullen steken, wanneer het er op aankomt; of ze
een strijd aandurven; voor de risico's, die groot zijn, niet
terug schrikken, daar is hij niet zeker van. En wat zullen
ongeoefende burgers, wat zal zelfs de stadswacht kunnen
uitrichten tegen de geharde en op alle wapens bedreven
Spaansche soldaten? Hij ziet deze dingen nog niet gemaakt.
Tusschen de stad en de Ven ligt een sterke vloot. De
wimpels en de vlaggen wapperen op de noorderbries: de
schepen rijden op hun ankers, sloepen dansen op de golven:
het schuim spat tegen boeg en flanken van de schepen.
Met een steek in zijn hart kijkt Buiskes er naar. Drie,
viermaal heeft hij gehunkerd naar de komst van zoo'n vloot,
heeft hij dagen en nachten gewacht of ze op zou doemen/
Maar ze kwam niet. De eerste maal hield de storm haar
tegen: de andere keer de ijsgang; de laatste maal had de
dolle Lumey geen geduld om zijn tijd te beiden. En nu ligt
daar een andere vloot. De schepen hebben niet de Princevlag
in top; het Sint Andrieskruis waait van de stengen. Boshuizen
is hun admiraal en als ze straks de ankers lichten, dan gaat
het op Me Watergeuzen af.
Enkhuizen heeft een aantal buizen moeten leveren voor
deze vloot. Kanonnen en kogels zijn op die schepen gebracht:
manschap is geworven. Al spoedig zijn er ook Hoornsche en
Amsterdamsche schepen gekomen. En nu ligt de groote vlooti
daar zeilree.
Onder het volk, dat aan de havenkant verkeert heerschf
een stemming net zoo wrang als die van Buiskes. Daar liggen
de bloedhonden, die ons eigen vleesch verscheuren willen,
Daar zijn de papenvrienden, de handlangers van Due d'Alv.
het vreemde scheepsvolk 's avonds aan wal komt passa
gieren dan staat er een strak zwijgen rondom hen. Sinds de
Spanjaarden te Rotterdam aan t moorden zijn geslagen het
is gebeurd toen ze boos en verbitterd terugkeerden van hun
vergeefsche poging om Brielle te herwinnen voor den koning
is de haat van de bevolking tegen alles wat den Land
voogd steunt of dient nog toegenomen.
De burgerij houdt haar handen thuis en haar monden dicht,
maar in dit daadloos zwijgen hangt een sfeer van vijand
schap rondom de pasagierende zeelui.
(Wordt vervolgd.}]
