LAATSTE 'NIEUWS
Het 75-jarig bestaan van de
School met den Bijbel
Fraai Jaarverslag van Philips
PEEK aCLOPPENBURG
DINSDAG 28 SEPTEMBER 1937
TWEEDE BUAD PAG. 7
Leiderdorp
EEN MOOIE
HERDENKINGSAVOND
Veel sprekers voeren het woord
De belangstelling voor deze herden
kingsavond die gehouden werd in de
Gereformeerde Kerk, was zeer groot.
Dit kerkgebouw was tot de laatste
plaats bezet. Onder de aanwezigen be
vonden zich o.a. het voltallig college
van B. en W. Voorts de heer H. Schilp,
inspecteur C.N.S. en de heer J. Baak
J.zn., inspecteur L.O. te Leiden. Ook
waren aanwezig de oud-hoofden, de
hoeren D. W. Dondorp en C. v. d Zwet,
alsmede de heeren v. Prooijcn, oud-
onderwijzer.
De voorzitter van heï 'schoolbestuur, de
heer G. I. o s, opende deze vergadering op
ide gebruikelijke wijze.
In zijn openingswoord wees hij er op. dat
de grondtoon der blijdschap van dezen
avond moest zijn uit de door hem gelezen1
Psalm 103 de woorden: „Vergeet nooit een
Van Zijne weldaden". Het is onze taak. al
dus sprhet jonge geslacht er op te wijzen,
dat het geen kleine zaak was die de op
richters der schóól hebben tot stand ge
bracht, daarmee handelend in den geest
van Hem, die gezegd heeft: „Laat de kin-
derkens tot Mij komen". Vergeleken bij wat
onze ouders en voorouders hebben tot stand
gebracht is onze taak nu licht. Wij maaien
wat zij hebben gezaaid. Hen te eeren voor
wat zij deden is onze plicht; wij danken
daarin God.
Na nog in 'F bijzonder welkom te hebben
geheeten de door ons hierboven reeds ge
noemde personen alsmede den heer Veer
man, rustend hoofd der Chr School te Bos
koop die voor 75 jaar als eerste leerling de
school binnenstapte, was het woord aan ds.
.T. B. v. d. S ij s, te Amsterdam, voor het
houden van de feestrede.
Bede ds v. d. Sijs 14
Spr. begon met te verklaren, dat hij als
öud-leerling van de school, met blijdschap
de uitnoodiging om dezen avond te spre
ken, had aangenomen. Het deed hem veel
genoegen velen van zijn oud-klassegenoo-
ten, waarvan de meesten thans met hun
yrouwen, weer voor zich te zien.
Spr. vertelde dan het een en ander
van wat hij had gelezen uit het ge
denkboek van de Christelijke scholen
voor wat betreft Leiden en omgeving,
waaruit bleek de groote offervaardig
heid die er vroeger was om tot op
richting van een School met denÏBijbel
te komen In de zorg van de ouders
om Chr. onderwijs .voor hun kinderen
te krijgen1, kwam uit, dat zij verstonden
de hooge roeping, die zij hadden. Het
besef hiervan drong tot daden en tot
hoog geestelijk leveni p-
Spr. memoreerde dat in' de na de groote
revolutie volgende janen de invloed van de
kerk en de ouders op de school gering was.
Er kwam pas verandering in dezen toe
stand bij de Wet van 1857, die toestond,, dat
ouders gemeenschappelijk ct> eigen kosten
aan gedoopte kinderen bijzonder onderwijs
konden doen geven. De school was van de
ouders.
Spr ging dan na of dit in onzen tijd nog
Wel het geval is. Is de bijzondere school nu
nog wef geheel van de ouders, met name
na de financieele gelijkstelling? Wordt nu
de zorg niet te veel in handen gelegd van
de besturen? Spr. dacht hier aan school-
Voeding, schoolkleeding, schoolartsen. Het
gevaar bestaat nu, dat de ouders ontkomen
aan de gedachte, dat zij zelf allereerst de
Verplichtingen hebben. De school is van de
ouders. Dit moeten zij steeds blijven voe
len. Daarom is meeleven met de school en
met de Catechisatie eerste vercischte. De
Schrift en de Belijdenis verlangen van ons,
dat wij onze gedoopte kinderen opvoeden
in de vreeze des Hoeren.
Hiermede is op onze schouders een groo-
le verantwoordelijkheid gelegd, maar wan
neer wij die plicht volbrengen dan zal God
piet ons zijn tot in lengte van jaren.
Met de bede tot God, dat Hij steeds Zijn
Zegen zou geven op het onderwijs aan deze
School, besloot spr. zijn met groote aan
dacht gevolgde rede.
Toespraak van den Burgemeester
De volgende spreker was de Burgemees-
ïer, de heer K. Brug.
Spr. ging na de bemoeiingen, 'die een ge
meentebestuur „vooral na de financieele ge
lijkstelling ook met een bijzondere school
heeft. Het betreft hier het aanvragen van
Velerlei zaken, w.o. leermiddelen. Spr. wil
de hier nu gaarne openlijk veklaren, dat
het gemeentebestuur van Leiderdorp in de-
Zen steeds prettig kon samen werken met
het bestuur van de jubileerende school.
Spr. ging dan na wat in de opvoeding de
taak was van ouders en onderwijzers, n.l.
Om van de kinderen zoo mogelijk te maken
bruikbare leden van Kerk, Staat en Maat
schappij. Een deel van de jeugd zal leiden
de posities moeten bekleeden in de toe
komst; er zullen onder hen zijn, die later
tieel uit moeten maken van het gemeente
bestuur. Het onderwijs zal nu zoo moeten
zijn, dat zij bekwaam worden voor de late
re taak. Dit kan, volgons spr, alleen als in
het onderwijs God de plaats heeft, die Hem
toekomt. Spr. eindigde met den wensch,
dat onder Gods zegen de school verder
moge groeien en bloeien.
Vele gelukwenschcn
De heer H Schilp inspecteur C. N. S.,
Sprak ook namens do Vereen. Chr. Nat.
Schoolonderwijs. I-Iij deelde mede, nog kort
Voor deze herdenkingsavond een beznek
aan de School te hebben gebracht en be
paalde zich in zijn toespraak dan ook
hoofdzakelijk tot de werkzaamheden van
het onderwijzend personeel, dat volgens
hem met liefde en toewijding zijn taak ver-
Vul do.
De heer J. Baak J.zn., inspecteur L.O.
ïe Leiden, zei aangenaam verrast te zijn
Hoor de aan hem gerichte uitnoodiging, wijl
Leiderdorp wegens de .veranderde indee
ling van de inspectie niet meer tot zijn
dienstkring behoorde. Van het schoolbe
stuur getuigde hij, dat dit steeds veel zor
gen voor deze school heeft gehad. Het per
soneel spoorde hij aan het gevicn van het
onderwijs te beschouwen als een gewetens
zaak.
Het hoofd der school, de heer A. W i s-
s e 1, wees er op, dat er bij dit jubileum
overvloedig reden is God te danken. Bij de
oprichting der school in 1862 was er een
liberaal regiem. De gemeenteraad was libe
raal. Thans is deze rechts. Hij zag dit als
een gevolg van de oprichting der school,
evenals hij de rechtsche regeering van
thans een gevolg vond van de bijzondere
scholen alom in den lande. Is er dus reden
tot dank en tot juichen, deze avond is er
ook eien .van ootmoediging. Hij gewaagde
dan van de vele werkers die vielen Maar
ondanks dit uitvallen blijft de school om
dat God blijft.
De heer Van Her Zwet, oud hoofd der
school richtte een kort woord tot ouders en
personeel.
Dti werk, aldus spr., is niet het Uwe, doch
het werk van God. Hij gebruikte II slechts
als middel, doch zou het buiten U ook kun
nen. Ouders en onderwijzers hebben steeds
te bedenken dat de kinderen, aan hun
zorgen toevertrouwd, niet zijn van de wereld
doch van de eeuwigheid. Daarom dient tel
kens de vraag gesteld, welk voorbeeld wij
de kinderen geven. De kinderen letten op
ons en wij moeten daarom elkander opbou
wen in heil ie geloof. In een godsdienstige
sfeer zal de kinderziel gedijen.
Na den heer Van der Zwet werd nog door
eenige personen het woord gevoerd. Het ge
sprokene werd af en toe door zang afgewis
seld. De heer A. Ursul had voor deze ge
legenheid een „Danklied" en „Jubellied" ge
dicht waarvan het eerste door de schoolkin
deren werd gezongen op muziek van den
heer F. D. van Wijck. Het jubellied werd ge
meenschappelijk gezongen.
Degenen die nog .het woord voerden war
ren de heeren v. Rooijen, oud-onderwijzer
de heer Veerman, als oudste der oud-leer
lingen, de heer Meerburg namens de
oudHeerlingen. Deze bood namens de oud-
leerlingen een klok aan, welke een plaats
zal krijgen in de gang van de school. Na
hem spraken nog de heeren F. D. van
Wij ck, namens het onderwijzend personeel.
De heer v. Wijck is thans juist 37% jaar aan
de school verbonden en heeft dus iprecies
de helft van haar bestaan meegemaakt.
Laatste spreker was de heer v.Danteren,
oud-onderwijzer.
Onder al deze bedrijven was het reeds bij
na 12 uur geworden. Ds. J. J. D ij k, die een
slotwoord zou spreken zag hier wegens het
late uur vanaf en bracht namens heTbestuur
alleen dank aan allen die tot het welslagen
van dezen herdenkingsavond hadden meege
werkt. Als wij op alles terugzien, dan kun
nen wij zeggen: Eben Haëzer. De Heere
gorde bestuuy en personeel met Zijn kracht
aan tot hun verderen arbeid.
Met het zingen van Psalm 103 9 werd
deze herdenkingsavond besloten,
SASSENHEIM
ONGEVAL
De heer v. et B., 'die per rijwiel een ledige
ton vervoerde is gisteren in de Hoofdstraat
komen te vallen, doordat hij de macht over
zijn stuur verloor, v. d. B. kwam ernstig te
vallen en liep ernstige hoofdwonden op,
zoodat hij zich onder geneeskundige behan
deling moest «tellen.
'WAALF-EN-HALF-JARIG JUBILEUM
De Kring ..Sassenheim" van Meisjesver-
eenigingen op Geref. Grondslag herdenkt
dezer dagen het feit, dat zij vóór twaalf-en-
half jaar werd opgericht.
Het feit zal a.s. Woensdag in een feeste
lijke vergadering worden herdacht.
VIJF-EN-TWINTIG-JARIG JUBILEUM
1 October a.s. zal de hee P. M. B c y e
herdenken, dat hij vijf-en-twintig jaar ge
leden werd aangesteld bij den Dienst van
het Departement van Financiën.
1 October 1912 werd hij aangesteld te Sas
van Gent. 1 Maart 1916 volgde overplaat
sing naar Roosendaal, terwijl 1 April daar
aan volgend de benoeming volgde te Schijf
(N.-Br.). 24 Augustus 1916 werd hij overge
plaatst naar de Bloembollenstreek, daar hij
benoemd werd tot dienstgeleider der direc
te belastingen te Lisse 1 Januari 1920 kwam
de heer Beye voor het eerst in de gemccnle
Sassenheim. 1 November 1923 volgde zijn
benoeming te Den .Haag, ,doch 1 October
1925 keerde hij weer terug in de gemeente
Sassenheim, vanaf welke datum hij onaf
gebroken alhier is werkzaam geweest.
Wij hebben den heer Beye als een ijverig
en correct ambtenaar leeren kennen en wij
spreken van harte de wensch fciit, dat de
jubilaris nog vele jaren bij 's Rijks belastin
gen mag werkzaam zijn.
Het zal den heer Beve 1 October a.s. ze
ker niet aan belangstelling ontbreken.
MOND- EN KLAUWZEER
In deze gemeente is het eerste geval ont
dekt van mond- en klauwzeer. Voor zoover
nog geen gewoonte wordt men zeer ernstig
aangeraden geen ongekookte melk te ge
bruiken.
VOORSCHOTEN
VERGADERING GEREF. MANNENVEREEN.
Donderdagavond 8 uur zal de Geref. Man-
nenvereeniging haar eerste vergadering
houden na de zomerrust, in het zaaltje ach
ter de Geref. kerk. Na het afhandelen der
huishoudelijke zaken zal de heer A. Verstra
ten spreken over: ,De Doleantie".
Ook belangstellenden worden uitgenoodigd
tot deze vergadering.
OPBRENGST UNIECOLLECTE
De Uniecollecte heeft hier opgebracht 'de
som van f 130,75y2, ruim f 15 meer dan het
ivorige jaar,
ZOETERWOUDE
EENDENDIEFSTAL
De heer v. d. L. deed bij de politie weer
aangifte dat te zijnen nadeele eenige eenden
zdjn ontvreemd. Dat eenden stelen is een elk
jaar terugkomend ktvaad in onze gemeente.
Het blijkt dat als de eenden met. hun jongen
uit den polder, alwaar zij den geheelen ro
mer rondzwemmen, huiswaarts keeren, de
gene die er het vlugste bij is de meeste een
den tot zijn eigendom rekent,
RECHTZAKEN
Kantongerecht te Leiden
OPNIEUW DE MELKKWESTIE
Opnieuw werd gister voor den Leidschen
kantonrechter, de zaak voortgezet tegen een
aantal melkhandelarcn. o.a. W H. en IT.,
resp. uit Noordwijk en Voorhout. Aan hen
was ven laste gelegd, dat zij, hoewel zij ge
schorst waren door de centrale, toch melk
voorhanden hadden gehad en deze melk
hadden afgeleverd.
De ambtenaar van het O.M. bleef bij zijn
eisch, aanvoerend, dat zij in ceen geval
melk hadden mogen verknopen tijdens hun
schorsing.
De verdediger van de verdachten hield
een uitvoerig pleidooi waarin Snr. wees op
het feil', dat de verdachten onnoodig ge
schorst waren en dus geen overtreding van
de crisiswet hadden beeaan. De minister
had na beide partijen gehoord te hebben de
schorsing weer ingetrokken. Zii zijn dus
feitelijk niet geschorsi' geweest. Spr. noem
de dit een onrechtvaardice daad van een
hoofdambtenaar van de centrale. Het geval
draaide om een brief die door verdachte W.
geweigerd zou zijn. Dit is niet hev geval
geweest wat Mr. Nord Thomson nader uit
een zette. De heeren hadden het wel ge
loofd en hadden geen moeite meer gedaan
maar de brief kalm in hun zak laten glij
den. In een land waar hei' rechtswezen zoo
hoog staat, was dit een onrechtmatige daad.
De eindconclusie van pleiter was, dat art.
121 van de crisiswet in het geheel niel' is
overtreden en Spr. vraagt op die gronden
dan ook vrijspraak voor zijn cliënten.
De kantonrechter zal een en ander nog
eens nader ovei^vegen en over 14 dagen
schriftelijk vonnis wijzen.
Voor den Leidschen kantonrechter werd
gisteren de eerste overtreder van de nieuwe
wet op de voorrangswegen gedagvaard.
Deze verdachte, een I-Iaagsche chauffeur,
it. p. S., had od het kruispunt Haagsche
straaiweg nabjj Rhijnhof geen voorrang ver
leend aan het snelverkeer op dezen weg
die een voorrangsweg is.
Verdachte had wel zijn richting aanwij
zer uitgestoken ten teeken dat hij van rich
ting wilde veranderen en had bovendien
zijn arm uiv het portier gestoken. Hij had
evenwel niet voldoende op het verkeer gelet
wat tot gevolg had dat, een luxe auto ge
kraakt werd tusscben de auvo van de ver
dachte en het trottoir.
De ambtenaar achtte hel' feit bewezen en
eischte een boete van f 15 subs. 5 dagen.
Dc kantonrechter was het daar niet mee
eens. Een voorrangsweg geeft de gebruikers
van zulk epn weg eeen vrijheid om maar
raak te rijden. Ook zij behooren uit te kij
ken en op het verkeer te letten. Om deze
reden sprak hij verdachte dan ook vrij.
De El tax chauffeur H. M., uit Leiden,
moest verschijnen omdat hij op het Haven
plein te Leiden de richtingaanwijzer van
zijn auto te laat had uitgestoken ten teeken
dat hij van richting wijde veranderen. Het
gevolg van dit late uitsteken was geweest
dat een wielrijder was aangereden en te
gen den grond was gesmakt.
Eisch f 6 subs. 3 dagen.
De kantonrechter sprak verdachte vrij,
omdat niet is komen vast te staan, dat de
bestuurder de richtingaanwijzer te laat
heeft uitgestoken. De wielrijder kan dan
ook wel niet opgelet hebben, waardoor hij
de richtingaanwijzer te laat heeft gezien
Schandalig rijden 1
M. C., uit Amsterdam, had op den Wasse-
naarscheweg te Katwijk zoodanig gereden,
dat de ambtenaar dit rijden schandalig
noemde. Het geval had zich als volgt voor
gedaan: Op dezen weg liepen een vijftal
voetgangers uiterst rechts van den weg.
Verdachte was toen met zijn auto aan ko
men rijden en was zonder eenige noodzaak,
op de voetgangers ingereden. De bestuurder
had voor de politie alles ontkend. Volgens
zijn lezing had hij geprobeerd uit de zach
te wegberm los te komen en was toen door
het omgooien van zijn stuur op de voetgan
gers ingereden. Van moedwil was volgens
hem absoluut geen sprake geweest.
De ambtenaar wilde dit verhaal niet ge-
looven cn eischte een geldboete van f 50
subs. 30 dagen hechtenis.
De kantonrechter veroordeelde den niet-
verschenen verdachte tot een geldboete van
f 30 subs. 10 dagen.
Links gehouden en gecoupeerd
M. de V, uit Katwijk, heeft op den Lari-
geveldscheweg onder Noordwijk onnoodig
het linker weggedeelte bereden en daarbij
een andere auto bestuurd door Dr. H., die
van de Mariastichting kwam, aangereden
en beschadigd. Een groot aantal getuigen
werden in deze zaak gehoord.
Het O.M. eischte een boete van 2 X f7.50
subs. 2X3 dagen.
De kantonrechter zal over 8 dagen schrif
telijk vonnis wijzen.
BOEKEN EN GESCHRIFTEN
BIJBEL-HERDENKING
Van de door Ds. A. Dubois, Chr. Geref.
predikant te Oud-Beijerland, in druk ge
geven preek, gehouden ter gelegenheid van
de herdenking der Statenvertaling, ont
vingen wij een 3e druk. Deze was binnen
twee maanden bereikt, hetgeen voldoende
zegt over haar leesbaarheid. De preek is
onder den Titel „Bijbelherdenking bij Bijbel
verdenking" uitgegeven door J. P. v. d.
T ol Jr. te Oud-Beijerland, en is een ernstig
tijdwoord in betrekking tot de geheel eenige
beteekenis van Gods Woord als bron der
heils-openbaring en richtsnoer voor het
leven.
ECONOMIE
EN FINANCIEN
Nieuwe Leening Schiedam
ƒ3 millio«n 3% obligaties 109%
De Nederiamdsche Handel-Mij, do Amster-
damsclie Bank, R. Mees en Zoon en de Rot-
terdamsohe Bankvereen. beriohten, dat de
inschrijving op ƒ3.000.000 3% obligation
(derde leening 1937) in stukken van nomi
naal 1000 aan toonder met recht van voor
keur voor houders van niet-uitgelote 4
obligation 1936 zal zijn opengesteld bij hun
kantoren te Rotterdam, 's-Graverahage en
Schiedam, alsmedte ten kantore van den
gemeente-ontvanger te Schiedam op 1 Oct
a.s„ tot dien koers van 100%
Houders van niet-uitgelote per 2 Nov. 1937
aflosbaar gestelde obligatiën van de 4
leening 1936, oorspronkelijk groot ƒ1.500.000,
pro resto groot ƒ1.457.000, ten laste van de
Tragisch ongeval bij brugbouw
over de Oude Maas
Werkman valt In de rivier
en verdrinkt
Dordrecht, 28 September
Nadat heel de onderbouw van do nieuwe
verkeersbrug over de Oude Maas bij Zwijn
drecht, zonder ernstige ongelukken is ver-
loopen, heeft er hedenmorgen omstreeks
half tien nog een tragisch ongeluk plaats
gevonden. Bij het sloopen van de houten
hulpbrug, die langs de spoorbrug was aan
gelogd ten gerieve van het werk, is een 23
jarige werkman uit Ossendrecht, in de ri
vier gevallen en verdronken. Hij liep met
een balk over de schouder over de hulp
brug, kwam te struikelen, en viel daardoor
te water. Omstreeks half twaalf heeft de
Zwijndrechtsche politie het lijk opgehaald.
F.e:i tragische bijzonderheid is, dat het
slachtoffer dezer dagen in het huwelijk
zou treden. Hij 6tond reeds in ondertrouw.
De naam van het slachtoffer is A. Paar
dek amp.
Wm. H. Müller en Go.
Uitgifte van aandeelen
Op Maandag 4 October a.s. zal ten kan
tore van de Ned. Ind. Handelsbank N.V. en
Lahouchere en Co. de inschrijving openstaan
op de uitgifte van 20.4S0 commanditaire aan
deelen C.V. Wm. II. Müller en Co.. gevestigd
te Rotterdam elk groot nom. f 100 tot den
koere van 132 pet. De inschrijving staat uit
sluitend open voor houders van commandi
taire aandeelen.
België krijgt een raadszetel
België is tot lid van den Volkenbonds
raad gekozen en wel met 47 van de 52
uitgebrachte stemmen.
Nanking weer bestookt
Dertig Japansche vliegtuigen hebben
hedenmorgen een korte aanval onderno
men op Nanking. De bommen vielen
op het militaire vliegveld en op het
arsenaal.
Japansch vliegtuig neergehaald
Nabij Ton ghs jan g, in de provincie
Tsjekiang, is een Japansch vliegtuig neer
gehaald,
KERKNIEUWS
GEREF. KERKEN
Beroepen: Te Echten (Fr.) cand, J.
Blauw, hulppred. te Papendrecht.
NED. HERV. KERK
SCHOOLNIEUWS
UNIVERSITEIT VAN LEIDEN
Geslaagd: Doctoraal examen Geneeskunde
de heeren: J. P. van der Hoeven, Leiden;
J. G. Stolk, Den Haag: H. W. Veen, Den Haag
9E AARDBEVING OP JAVA
Een meer volledig overzicht
van de schade
Nieuwe lichte schokken gevoeld
BATAVIA, 28 September. (Aneta). Om
trent de aardbeving waarvan eerst thans een
aenigszins volledig overzicht kan worden ge
geven, is nog hst volgende te melden:
Het Meteorologisch Observatorium te Ba
tavia registreerde te 16.27 uur een vrij hevige
aardschok, waardoor de pennen van twee
seismografen in het ongereede raakten. De
afstand was c.a. 600 K.M. van Batavia: de
richting viel moeilijk vast te stellen, doch
was waarschijnlijk Oost-Zuid-Oost.
Diverse cultuur-maatschappijen vergewis
ten zich onmiddellijk omtrent eventueele
schade aan aanplantingen toegebracht. Deze
is echter tot dusver nergens geconstateerd.
In de buurt van Solo schijnt veel schade
te zijn aangericht Behalve omtrent de reeds
gemelde ongelukken kwamen berichten bin
nen over nog enkele gewonden. In den loop
van den afgeloopen nacht werd te 3.27
een nieuwe, doch lichtere schok geregistreerd.
DJOCJA. 28 September, (Aneta). Ir. Neu
mann van de Vuikanologischen Dienst deelt
mede, dat in den afgeloopen nacht nog ver
schillende lichtere schokken zijn gevoeld. Te
3.17 uur kwam een schok voor op dezelfde
plaats en op den zelfden afstand als de groote
schok die gisteren werd gevoeld. De woning
van den resident te Banjoemas werd licht
gescheurd.
In de omgeving van Djocja zijn nog ver
schillende fabrieksschoorsteenen neergeko
men. In de dessa Kebonsroene zijn twee kin
deren licht gewond.
Enkele gewonden te Kediri
KEDIRI, 2 SSeptember Van twee gebou
wen zijn de inuren ingestort, terwijl andere,
zooals dat van de A.N.I.E.M., de Sociëteit cn
diverse toko's groove scheuren vertoonen.
Enkele personen zijn licht gewond.
Te Semarang is gedurende dertig se
conden oen lichte aardschok ge.voeld, die
echter geen schade aanrichtte,
De naald van dc seismograaf op de Me-
rapi is gesprongen.
Dr. Neumann van den vulkanologisehen
dienst begraf zich gisterenavond naar den
top van de Merapi. Na zijn terugkeer ver
klaarde hij, dat de werking van de Merapi
niets met de bevingen uitstaande heeft
TOELONGAGGOENG, 28 Sept. In de om
geving van Toelongaggoeng zijn door
de aardbeving diverse inlandsche woningen
ingestort, terwijl in de plaats zelf verschil
lende muren gescheurd zijn.
BUITENZORG, 28 Sept. Te circa 16.30 uur
zijn vrij krachtige aardschokken gevoeld,
welke circa een minuut aanhielden. De
richting der schokken was nnord-züid
Dooden en gewonden te Wedi
SOLO, 28 September. (Aneta.-A.N.P.)
Te Wedi, ten zuid-oosten van Kehoomen
is een persoon gedood en zijn vijf men-
schcn gewond. Honderd stecnen huizen
zijn ingestort. 10 galerijen, 48 goedangs,
22 keukens, 2 bedehuizen en 62 wonin
gen zijn zwaar beschadigd.
Te Bajat, in het district Klaten, zijn
60 woningen ingestort en 3 personen ge
wond. Te Prabanan in de afdeoling Ke-
boemen is de woning van den assistent
Weóana beschadigd en zijn 35 huizen
ingestort. Van de suikerfabriek Gondang
is de schoorsteen neergestort. Van de
suikerfabriek Tjokro in de residentie
Soerakarta zijn de schoorsteen en de
voorgevel van de fabriek gescheurd.
Batig saldo exploitatie
rekening f 19.673 975.—
(v.j. f 4.063.910.-)
Omzetten naar waarde en
hoeveelheid sterk gestegen
Nieuw boekjaar goed ingezet
J—^E Philips Gloeilampen'
fabrieken te Eindhoven
zijn thans, na de meevallende divi
denddeclaratie, met een fraai jaar
verslag voor den dag gekomen. Het
exploitatiesaldo over het boekjaar,
geëindigd per 30 April 1937, be
draagt 19.673.975.(vorig jaar
4.063.910,Hiertoe hebben bij
gedragen de verbetering in de alge-
meene conjunctuur, de depreciatie
van den gulden en de gunstige ont
vangst van de belangrijkste artikelen
van het concern als gevolg van den
bereikten technischen vooruitgang.
De personeelsbezetting te Eindhoven
bedraagt thans 19.300 man (v.j.
15000). De depreciatiewinst be
draagt ruim 10 millioen, welke op
een speciale reserve is geboekt.
Wij ontleeenen aan het jaarverslag de
volgende bijzonderheden:
Het waarde-accres in guldens, dat onze
gemeente Schiedam, hebben recht van voor
keur.
De betaling der op de vrije inschrijvingen
toegewezen obligatiën moet geschieden op
2 November.
De loening is aflosbaar in 40 jaar. Ver
sterkte of algeheole vervroegde aflossing is
te allen tijdl? voorbehouden.
De onderhavige leening strekt tot aflos
sing van bestaande leening-en,
investeeringen in Wat buitenland door de
stijging van de vreemde valuta's als gevolg
van de guldensdepreciatie verkregen, ver
meerderd met het saldo der winsten en
verliezen op beleggingen en verminderd
melt eenige incidenteele verliezen, is aan de
creditzijde van cDe balans afzonderlijk onder
gebracht op de rekening: „Reserve
Herwaardeer!ng". Voor zoover, hetzij
gelijk met den gulden, hetzij daarna, ook
buitenlandsche valuta's in waarde zijn ge
daald, zijn de daaruit voortvloeiende ver
liezen ten laste van bedoelde Reserve Hcr-
waardeering gebracht.
Het saldo dezer reserve bedroeg op 30
April 1937 10.107.156. W-j stellen voor deze
reserve te bestemmen ter dekking van de
verliezen door eventueele toekomstige ds
preciatie van vreemde valuta's, door trans
fermoeilijkheden, door koersdaling van be
leggingen, zoomede ter dekking van die
verliezen, welke kunnen ontstaan uit am-
dere economische of politieke oorzaken.
Door bovenstaande reservevorming en de
in vorige jaren getroffen voorzieningen,
achten wij hot valutarisico voor de naast»
toekomst volledig gedekt De Algemeene
Reserve ad 24.753.122, welke verkregen
is uit agio op aandeelen-uitgifte behoeft dus
voorloopig niet voor de doeleinden te wor
den bestemd, welke in ons vorig jaarverslag
werden genoemd.
(In het vorig verslag werd opgemerkt,
dat de benaming „algomeene reserve" ver
band houdt met haar mogelijke bestemming,
zooals voor valuta-verliezen door plotselinge
devaluaties, waarvan dekking buiten de
exploitatie-rekening gerechtvaardigd is),
Geldomzet gestegen
De geldomzet is gedurende het ver
slagjaar aanzienlijk gestegen; voor een
belangrijk deel is dit een gevolg van die
depreciatie van den gulden. Daarnaast i6
echter een aanzienlijke stijging van den
quantitatieven omzet te consta-
teeren.
De hoogere omzet en de uitbreiding van
onze Tamren in everzeesche en andere
gebieden (noodzaakten ons tot voorbereiding
van nieuwe investeeringen. welke eerst in
den loop van de volgende boekjaren gefinan
cierd zullen moeten worden. Het lijkt ons
echter gewenecht hiervoor reeds thans een
exta reserve voor uitbreiding
te vormen tot een bedrag van ƒ3.000.000.
Verder stellen wij voor den post D e e I-
nemingein en Voorschotten ie
verminderen met ƒ1.000.000 voor extra-
afschrijving op kantoorgebouwen der doch-
termijen, terwijl wij voorstellen op den post
Debiteuren ƒ500.000 extra af te schrij
ven, ter vermindering vaa dv boekwaarde
BRIESTRAAT 78-80 - LEIDEN
onzer vorderingen op eenige woningstich
tingen.
De toeneming van den post Debi
teuren in onze concernbalans van
ƒ38.630.286 tot ƒ52.784.843 is voor een deel
toe te schrijven aan een verdere uitbreiding
van het huurkoopsysteem. Tot heden heeft
onze vennootschap daarmede gunstige er
varingen. Niettemin heeft de waardeering
oip conservatieve wijze plaats gehad.
De post „Liquide M i d d e 1 e i"
in onze concernbalans is gedaald tot
55.624.777, tegenover 67.650.895 per
30 April 1936 .waarbij in aanmerking
genomen moet worden, dat seder 30
April 1936 de geheele 5 obligatie-
leening van 30.000.000 is afgelost.
Gloeilampenverkoop sterk toegenomen
Aan onderzoek en octrooien, o. a. op het
gebi- d van radio- en gasontladingsbuizen
werden wederom belangrijke bedragen be
steed.
Onze gl o ei 1 a m p e n v e r k o o p is
in het verslagjaar belangrijk
toegenomen.
Ook de verkoop van gasontla
ding.? lampen heeft dit jaar onze ver
wachtingen overtroffen. Ons inziens liggen
voor dit artikel groote mogelijkheden in het
verschiet. Wij verwaohten hiervan voor de
rendementsverbetering nog belangrijke re
sultaten.
De omzet onzer radioapparaten en
en radiobuizen is sterk toegenomen,
evenals onze verkoop op xonder- en zend-
buizengebied. Wij kregen belangrijke buiten
landsche opdrachten.
De levering van zendapparatuur voer
marine- en luohtvaartdoeleinden ontwikkelt
zich op bevredigende wijza
Wat de te 1 e vi s i e betreft, worden de
proefnemingen op dit gebied voortgezet
Ons nieuwste televisie-apparaat wordt in
internationale vakkundige kringen be
schouwd als het beste, dat de wetenschap
tot nu toe tot stand heeft gebracht
De omzet van onze artikelen voor geluids-
versterking, laschteebniek, P.T.T., strooui-
gelijkrichting, enz., bewoog zich in sterk
stijgende lijn.
De omzetten van het Concern over
de eerse vier maanden van het boek
jaar 19371938 zijn, zoowel in aantal
len als in geld na uitschakeling van
den depreciatie-invloed wederom be
langrijk hooger dan over de overeen
komstige periode van het verslagjaar.
Onvoorziene omstandigheden voorbe
houden, mogen wij aannemen dat de
omzetstijging zich ook verder zal voort-
zetten.
Van de exploitatiewinst wordt aadat bo
venvermelde afschrijvingen hebben plaats
gehad f 11.039.179 voor aandeelhouders be
schikbaar gesteld, waaruit in totaal wordt
uitgekeerd 18y2% op de gewone aandeelen
en 8y2 op de cum pref. winstdeelende
aandeelen, waarvan reeds tus6chentijds 6%
op beide categorieën betaald werd (v. j. werd
in totaal 6 dividend uitgekeerd, zoowel op
de gew. als cum pref. aandeelen).
De emissies Amsterdam
en Rotterdam
Waarom verschillend resultaat?
De beide communiqué's over de emissies
Amsterdam en Rotterdam vereischen eenige
toelichting. Het is immers opvallend, waar
eenerzijds de uitgifte Amsterdam zulk een
groot succes werd, de uitslag van de Rot-
terdamsclie- emissie bepaald teleurstellend
was. Men heeft dit laatste in verband ge
bracht met gebrek aan vertrouwen in de
financieele positie van Rotterdam. Dit is on
juist. Zeker valt niet te loochenen, dat de
Rotterdamsche geme«ntebegrooting er ver-e
van fraai uitziet. Kennelijk is met de publi
catie gewacht tot de inschrijvingsdag voor
bij was. Maar dat dit van invloed wa6 cp
de mentaliteit der beleggers, wagen we te
betwijfelen. Veel meer is de oorzaak van
de zoo verschillende resultaten te zoeken
in een technisc hverschil, dat verband houdt
met de voorwaarden waaronder de leening
werd uitgegeven
De 3y2 leening Amsterdam was groot
44.64.00 en werd uitgegeven tegen 100
Zij is aflosbaar in 32 jaarlijksohe termijnen
en diende ter aflossing van 4 obligatie-
leeningen ter groote van 65.315.000.
Hier staat tegenover dat het bij Rotterdam
ging om een bedrag van ƒ90 millioen. tegen
993/t terwijl een evengroot bedrag
voor aflossing van 4 obligatieleningen
ter beschikking moet worden gesteld. Blij
kens de practijk komt het zelden voor Jat
van een leening die afgelost wordt, alles
ter conversie wordt aangeboden. Bij de uit
gifte Amsterdam was er dus alle aankidi'g
voor de inschrijvers om te majoreeren, bij
de leening Rotterdam juist niet. Bij de
emissie Amsterdam kon men immers van
te voren al nagaan, dat slschts een klein
gedeelte voor vrije inschrijvingen zou wor
den beschikbaar gesteld.
Op beide emissies stond de inschrijving
oen dag na elkaar o|xm. De uitslag van
Amsterdam was rijdas no>; niet bekend.
Verschillend? inschrijvers hebben daardoor
niet op de Rotterdamsche emissie kunnen
inschrijven. Waar voor de emissie Rotter
dam ƒ70 millioen ter conversie werd aan
gemeld, mag worden verondersteld, dnt de
leening zou zijn geslaagd, wanneer Rolter-
uam een paar dagen later aan bod zou zijn
gekomen dan Amsterdam. Dit blijkt o.a. uit
liet bedrag aan vrije insohrijvingen op de
omissie Amsterdam, dat ƒ80 millioen moet
hebben beloopen, terwijl slechts (II) een
.paar ton xverd
