PERMANENT DlIPi DINSDAG 2S SEPTEMBER 1937 TWEEDE BLAD PAG. 5 ONDERWIJS EN OPVOEDING PROMOTIE Dr. L. DRUKKER Vrijdag j.l. promo veerde aan de Leidsche Universiteit tot doctor in de Rechtsgeleerd heid. de heer L. Drukker, op een proef schrift getiteld: „De Sexueele Criminaliteit in Nederland" 19111630,.een crimineel-socio logische studie. Deze promotie verdient daar om eenige aandacht, omdat, naar de Ned meedeelt, de heer Drukker, die werkzaam is als ambtenaar bij de Nederlandsche Spoor wegen, niet alleen zich in zijn vrijen tijd heeft bekwaamd tot het behalen van den titel van meester iin de rechten, doch gedre ven door liefde voor de wetenschap, tevens heeft kans gezien zijn studie te voltooien met het schrijven van een dissertatie. THEOL. HOOGESCHOOL TE KAMPEN Het moderamen van de Generale Synodt 'der Geref. Kerken, welke in Augustus 193S te Amstjjjdam gehouden werd, heeft thans ingevolge een toen genomen besluit een 1 rondschrijven gericht aan de kerkeraden van alle Gereformeerde kerken, waarin to'.; .verhoogde offervaardigheid voor de Theolo gische School te Kampen wordt aangedron gen. Redenen tot dit verzoek zijn o.m. de kosten voor de door de Synodle genoemde I beslissingen betreffende de verzorging en uitbreiding van de bibliotheek, voor welke een afzonderlijke bibliothecaris werd be noemd (dr. K. J. Craemer); voorts de stijging 'der pensioenen en tenslotte het feit dat de collecten in de kerken de laatste jaren onder den druk van de crisis sterk zijn i achteruitgeloopen. CHR. BEWAARSCHOOL ONDERWIJZERESSEN De 33e algemeene vergadering koninklijke h b s. De gemeentelijke H.B.S. te Apeldoorn, die den naam draagt van Koninklijke hoo- I gere burgerschool Prins Hendrik der Neder landen, naar den broeder van Koning Willem III, zal 23 October haar 60-jarig bestaan vieren. Op dien dag zal een receptie gehou- j den worden. CHR. MIDDELB. EN VOORBER. H.O. Blijkens het ons gezonden jaarverslaw 1936 van den Bond van Vergn. voor Chr. en Middelb. en Voorber. Hooger Onderwijs zijn er thans in ons land ruim 8500 leerlinge op de IS HjB.S., 7 Gymnasia en 10 Lycea op Chr. grondslag. Aan deze scholen zijn I resp. 282, 109 en 211 vaste leerkrachten j verbonden, plus 165 tijdelijke. In Ned. Indië is een Chr. Lyceum te Bandoeng met 481, 1 een Chr. Alg. Middelb. School (af<t B.) te j Batavia met 145 en een Chr. EuroD. Kweek school te Batavia met 65 leerlingen onder wijsbenoemingen Lemmer. Chr. School. Tot onderwijzeres: Mej. G. Henneveld te Scheveningen. Woubrugge. C. N. School. Tot onder- wijzer: de heer J. Alberts, m hootd der j Ch. school te Himdelioopen. Pij in acker. Geref. School. Tott onder wijzer: de heer T. M. Gilhuis te Utrecht (uit 418 sollicitanten). H. J. BARTELINGS Jr. t Op 57-jarigen leeftijd is te 's-Graven- h a g e overleden de heer H. J. Bartekngs Jr., j oud-directeur der Zeevaartschool te Gro- I IUDe heer Bartelings is ook directeur van de Zeevaartschool te Den Helder, Vlieland en Delfzijl. GODSDIENSTIGE OPVOEDING De Ver. voor Godsdienstige opvoeding en de Ver. van Chr. onderwijzers aan overheids- scholen (V.C.O.O.) zullen op 2 en 3 October een najaarsconferentie houden in het I derschapshuis te Bilt hoven. Als sprekers worden aangekondigd Dr. M. J. Lan ge ve ld van Amsterdam, Drs. D. Fokke van Utrecht, Prof. Dr. P. Stegenga Az. van Amsterdam en Ds. A. T. W. de Kluis van Rotterdam. j CHR. SCHOOLBOND ALBLASSERDAM I Woensdag 6 October houdt de Chr. School- i bond in de Alblasserwaard, de Vijfheeren- i landen en het Land van Altena jaarverga- i dering in de Doelen te Gorinchem. In de morgenvergadering treedt als spreker op Ds. D. A. v. d. Bosch van den Haag met het onderwerp „Om de ziel", en in de middag- j vergadering de heer H. Boender van Go- rinchem, met het onderwerp „Simson". Onder presidium van Mej. A. v. d. Mark van Weesp werd in „Zomerzorg" te Leiden 33e algemeene vergadering gehouden van de Ver. van Chr. Bewaarschoolonderwijze- n. De presidente opende de vergadering op gebruikelijke wijze en sprak een wel komstwoord. Hierna brachten secretaresse en penmdng- meesteresse, de dames C. K o o ij van den en F. Urban van Oosterbeek, hun jaarverslagen uit, die werden goedgekeurd. De heer J. Hob ma, rustend hoofd cener Chr. school te Utrecht, werd ais adviseur der vereeniging herkozen. Uit de verschillende verslagen sprak offer vaardigheid, bezieling en toewijding, maar klonk ook een toon van beklag over weinig waardeering van en groote onbekendheid met deze tak van onderwijs bij publiek en autoriteiten. •j. J. W. Kapteijn van Delft leidde hierna in het onderwerp: „Hoe maken wij propaganda voor ons onderwijs?" waarin zij plan van organisatie ontwierp tot meer dere propaganda voor het Chr. voorberei dend onderwijs. Het hoofdbestuur zal dit plan nader in studie nemen en daartoe een com missie benoemen. Mej. F. A. J. Schut van den Haag leidde een voorstel tot naamsverandering van de vereeniging, dat met luiden bijval begroet werd en eveneens door het hoofdbestuur in nadere overweging zal genomen worden. In de middagvergadering trad als spreker op de heer S. Stemerding van Voorburg, oud-directeur van de Koningin Wilhelmina- Kweekschool te Rotterdam, met het onder werp: „Hoe bevorderen wij de geestelijke vorming van onze kleuters?" EINFüHRUNG IN DIE DIFFEREN- TIALRECHNUNG UND INTEGRAL - RECHNUNG, door Prof. dr. Edmund Landau Prijs. ing. 12.— geb. 13.50 MATHEMATICAL TREATMENT OF THE RESULTS OF AGRICULTURAL AND OTHER EXPERIMENTS door Prof. dr. M. J. van Uven Prijs, ing. 9.50 geb. 10.50 Ook door de boekhandel verkrijgbaar. P. NOORDHOFF N.V., GRONINGEN Referaat S. Stemerding Ref. ving aan met het trekken van een pa rallel tusschen de eerste en de tweede pu berteitsperiode en behandelde speciaal de intellectueele, zedelijke en Godsdienstige ming van de kleuters. Spr. legde daarbij steeds de volle nadruk op het groote gewicht de opvoeding in dit eerste overgangs tijdperk, wijl hierin de grondslagen worden I'd, die beslissend1 zijn voor het volgend leven. De vorming van het geweten en sociale bewustzijn zijn grootendeels achter den rug als de kleuter de bewaarschool laat. De gevoeligste periode voor de fantasie dan geheel overwonnen. De richting die de kleuter zedelijk en Gods dienstig inslaat, is menschelijkerwijze ge sproken vaak beslissend. In dit verband spr. ook op de groote verantwoordelijkheid de kleuter-onderwijzeres en gaf ver schillende practisdhe wenken om de moeilijk heden en bezwaren te overwinnen. Uit en ander bleek duidelijk dat ref., hoewel het goede dat er in is, waardeerend, nog niet behoort tot de aanbidders van het Montes- sorianisme. Ernstig wees hij op het oi geeflijk manco in dit onderwijs. Op het referaat, dat met groote aandacht gevolgd werd, volgde geen discussie. Nadat ten bate van het fonds „Martha" zeer in den smaak vallende verrassing aangeboden, dankte de heer Stemerding de presidente voor haar voortreffelijke leiding en sloot hij de vergadering met dankgebed, waarna staande gezongen werd Gez. 3:1 Onder de aanwezigen waren de heeren T. G os 1 in ga, wethouder van Onderwijs Leiden; Joh. Zuid meer van Rotterdam, voorz. en Mevr. T. Schipper s-N o o zij, secretaresse van den Bond van Ver. Chr. Bewaarschool (Voorber. Lager) Onder vijs, het oudste lid der vereeniging, de bij kans 80-jarige Mevr. T j a d e n van IJmui- den, benevens enkele andere autoriteiten er belangstellenden. De vergadering was druk bezocht. Examens cht. Gepromoveerd tot doctor ln natuurkunde de heer P. B. van W Ambolna. op een proefschrift, getiteld laehruiugsblologie van Amphlo: Lianceolatua'. kunde1)doet. ex., R. J. H. Teun Aanv.ex. art 135 H.O.: mej. A. Rechten: candex., E. Bloemberg; Sohenkenberg van Mierop. Groningen. Gesl.: Klaas. Lett« ex., mej. S. Hoama. Amsterdam. Geim. TJnlv. Gesl.Theologie: propaed. ex., mej. C. J. ten Hove. Stuurlieden. Den Haag. Geel.: Ie stut gr. stoomv. de heeren D. Faber, W. Vlssei P. J. Boudler; 2e id. de heer W. W. Pénard Machinisten. Den Haag. Geel. dlpl. B de heeren II. A. Zernike, Amsterdam; C. P. vogel en J. P. C. Hofman, Vlissingen; P. C. Dogopnedlst. Den Haag. Geel. de J. E. v. Benum. Arnhem; J. F. E. de Utrecht; de heer A .H. Verhoeven (frater Iphaan), a-Hertogenbosoh. De Koningin Wilhelminahaven te Vlaardingen, bood gister een feestelijke aanblik door het bijna tegelijkertijd binnenkomen van een ongeveer dertigtal Vlaardingsche en Katwijksche haringloggers, een gebeurtenis zooals men de laatste jaren niet heeft aanschouwd. Bijna alle schepen hebben in een korte reis een overvloedige vangst van het heerlijke zeebanket aange voerd. in totaal ruim vijftien duizend tonnen. Bovenstaande foto's geven een beeld van de groote bedrijvigheid aan de haven kade. waar de duizenden tonnen uit de schepen zijn gelost, om dan na den afslag naar de pakhuizen der haringhandelaren te worden overgebracht. LAND- EN TUINBOUW Boerderijen in de Wieringermeer Meer dan 700 gegadigden voor 47 bedrijven Met de 57 bedrijven, die thans weer iin de Wier ingenmeerpol de r uitgegeven zijn, is mrier dan de helft van deze nieuwe ontgin ming in particulier bedrijf gekomen. Voor de thans uitgegeven 57 pachtibedrij- 2n was groote belangstelling. Feitelijk aren er maar 47 uit te geven, omdat 10 van deze nieuwe bedrijven in pacht gege ven waren aar» bedrijfsleiders, die reeds sedert 1932 de Landbouw cultuurmaatschap pij diendien en al6 beloondng recht van voor keur kregen nu ze voor eigen rekening wil den gaan beginnen. Voor de overige 47, waarvan 29 voor akker bouw, 12 voor gemengd bedrijf en 6 voor iidebedrijf zijn bestemd, was meer alge meene medlldinging toegelaten. Niet minder dam 709 gegadigdlen meldden zidh aan, uit alle streken van ons land. Groningen leverde weer het grootste contingent, nl. 11 pachters, Noord-Holland 10, Friesland 7, Zeeland 6, Gelderland en Noord-Brabant elk 4, Zuid- Holland 2, Utrecht, Overijssel en Limburg elk 1 pachter. De 660 teleurgesteldien hebben noi hoop op een volgende keer. Doch het aantal gega- (Jigden wordt steeds grooter en is thans reeds tweemaal zoo groot als het aantal boerderijen, dat nog in het geheel uitgegeven zal wordtin, zoodjat de kansen geringer worden. Maar over eenige jaren komt de Noordi- Oostipoldier gereed en dleee is Zy2 maal zoo groot als de Wieringermeer. Dat geeft voor de toekomst eenige moed voor de velen, die een boerderij zoeken. Het mond- en klauwzeer Verruiming van kalverentoewijzing gevraagd De besturen van den Bond van Kaaspro ducenten, den Bona van Coöp. Zuivelfabrie ken en de Coöp. Vereeniging „de Producent" heeft aan Z. Exc. den minister van Econo mische Zaken te 's-Gravenhage het volgende telegram gezonden: „Het mond- en klauwzeer eischt vele slachtoffers onder het vee van diversen leef tijd. Teeltbeperking maakte voorheen reeds het kwalitatief op peil houden van den vee stapel voor deze streken zeer moeilijk. Bo vengenoemde sterfte brengt de betrokkenen in een zeer moeilijke positie. Direct belang voor de weidestreek van Zuid-Holland en van den Nederlandschen veestapel in het algemeen eischt thans verruiming van kal verentoewijzing. Bruikbare kalveren tot slachtbank verwijzen nu in den veestapel groote tekorten ontstaan, is niet te verant woorden. S. E. Wesbonk f Te Leeuwarden overleed plotseling op 61 jarigen leeftijd de in Friesdhe landbouw- kringen zeer bekende heer S. E. Weebonk, die reeds vele jaren voor de crisis de boe ren waarschuwde toah niet tegen elkaar op te bieden bij het huren van boerderijen en los land. Sterk ijverde hij voor een nieuwe pachtwet. Hij was oprichter en gedurende vele jaren voorzitter van de Bond van Landipachters. Toen deze band gereorganiseerd werd en een Bond van Landpaohters en Hypotheek- boeren werd, trok de heer Wesbonk zich terug en 6tichtte hij de Ned. Chr. Bond van Landpaohters. die slechts kort bestond. Van de Friesche afdeelimg van- de Chr. Boeren- en Tuimdersbond was hij bestuurs lid. Nerveuze Angstaaniaglngen verdwijnen snel en worden voorkomen door Mijithardft's Zenuwtabletten Zenuwstillend Zenuwsterkend. Buisje 75 ct. Bij Apothekers en Drogisten. branden buitengewoon rulnl^ (8 7 nuttige warmte). Sierlijke modellen In prijzen van tt. 63.75 af. GEMENGD NIEUWS Een vlugge arrestatie! Een verpleegde van Filadelfia te Vries verliet deze inrichting en kwam in Gro- gen, waar hij een café binnen ging. Na iets gebruikt te hebben verliet hij zon der betaling een achterdeur van het café maar nam zoo in het voorbijgaan een twee tal koffers en een overjas mee, welke aan bezoekers en aan een kellner toebehoorden. De inhoud van de koffers was voor de reizi gers, aan wien ze toebehoorden, van groote waarde. De eene koffer bevatte allerlei mon sters speelgoed en de andere koffer onder- kleeren. De veldwachter Boxem Ce Vries luisterde naar de politieberichten en hoorde door de radio dat de Commissaris van Politie te Groningen de opsporing en aanhouding van dezen dief vroeg. Bijna op hetzelfde oogen- blik werd er aan de woning van den veld wachter gebeld en de vroegere verpleegd' van Filadelfia, de 31-jarige J. v. d. G. stond voor de deur. Die kwam praten over een ander geval. Hij had namelijk een paar da gen tevoren in een autobus van Foxhol naar Vries een pakje aan een soldaac ontstolen. In dat pakje zat een flesch cognac en overjas. De cognac werd met een paar kor nuiten opgedroken en de las werd wegge gooid. V. d. G. is onmiddellijk gearresteerd en daarna door de politie te Groningen op gehaald. Hij zal zich nu ook voor de recht bank te Assen moeten verantwoorden voor den diefstal van het pakje uit de autobus. In Groningen werden de koffers in eei gem ent teruggevonden. Van de onderklee- ren had v. d. G. reeds eenige broeken gelde gemaakt Hij zal ter beschikking va» de justitie worden gesteld. Felle brand te Hoogkerk Een asfaltfabrlek in lichter laaie Gisteravond omstreeks elf uur ontdekte een der employé's der Asphaltfaibriek Smid en Hollander te Hoogkerk een begin van brand in een der loodsen. Terwijl personeel en brandweer werden ge waarschuwd. breidde het vuur zich uit zoo dat spoedig de teerzolder in lichter laaie stond. Het vuur vond hierin een gretig voedsel en veroorzaakte een enorme rook ontwikkeling. De brandweer van Hoogkerk kon weinig uitrichten, daar er geen v-ater op de teer- massa mocht worden gespoten. Men bepaal de zich ertoe het gebouw aan de buitenzijde nat te spuiten. Men trachtte daarop met brandt»luschapparaten en zand het vuur te dooven, doch dit was een zeer moeilijk werk. daar de verstikkende rook steeds heviger werd. Inmiddels verscheen de Groningsche brandweer, welke gebruik maakte van schuim-apparaten, zoodat men na anderhalf uur het vuur grootendeels meester werd en door nathouden van de belendende percee- len uitbreiding van den brand wist te voor komen. De schade bleef tot den teervoorrand be perkt. Gedurende eenigen tijd was er ook nog gevaar aanwezig, daar in de nabijheid een stoomketel onder spanning stond. De schade wordt door verzekering gedekt. Onbewaakte overweg bij Rolde Bij aanrijding ging alleen melk verloren Gistermorgen is op den onbewaakten overweg van den Noord-Ooster locaal S|>oor- weg bij Anderen een geladen melkwagen die op weg wa.j naar de Zuivelfabriek te Rolde, door een alleen rijdende locomotief gegrepen. Wonder boven wonder hieven be stuurder en paard ongedeerd. De wagen werd echter gekraakt en de melk ging ver loren. DOODELIJK ONGELUK TE HOEVEN (N.B.) Chauffeur kreeg laadboom op het hoofd Bij het laden van een vrachtauto met stroo op_ het Gors onder de gemeente Hoe' (N.B.) was men bezig een ijzeren boom op den last te brengen. Toen men dezen wilde aantrekken, is do.»» onopgehelderde oorzaak deze boom van den wagen gevallen. Hij trof den chauffeur v. d. L. uit Oudenbosch op het hoofd. De man was op slag dood. SPOORWEGEN EN MANOEUVRES Nu de legroefeningen weder tot het ver leden behooren. is het wel interessant, eens na te gaan, wat door de Spoorwegen is ge presteerd moeten worden in de dagen van 16 tot en met 25 September: In het geheel zijn vorvoercf (heen en terug te zamen genomen) 992 officieren. 18768 onderofficieren en minderen, r'aim 3000 paarden en 70 vuurmonden, verder nog 36 caissons, rond 44.000 K.G. bagage, 4752 rijwielen en ruim 900 2- en 4-radige voertuigen. Voor d'e1 goederen, paarden, rij wielen enz. waren 1026 spoorwagons noodig. Voor dit militair vervoer moesten worden ingelegd 43 beladen extra-treinen, terwijl nog 7 beladen treinen moesten looped om de levensmiddelen voor militairen en paar den te vervoeren. Verder was voor dit ver voer noodig de loop van 102 ledige treinen en losse machines, zoodat het geheele mili taire vervoer het inleggen eischte van 152 extra-treinen. Dat voor een dergelijk vervoer een degelijke voorbereiding en prompte or ganisatie noodig'is, laat zich ■verstaan. Alles verliep vlot en zonder haperen. AANRIJDING MET DOODELIJK GEVOLG Op den Kudelstaartscheweg onder Aals meer, is de ruim zeventig-jarige wielrijder P. de Hertog, die het erf van een boerderij wilde oprijden, van achteren aangereden door een motorfiets, bestuurd door zekeren S. uit Haarlem. De oude man sloeg met het hoofd tegen den grond. In hppeloozen toe stand werd hij de boerderij binnengedragen, alwaar hij na enkele oogenblikken is over leden, AAN BRANDWONDEN OVERLEDEN In de ijzergieterij van H. te Kerkrailo is een ernstig ongeluk gebeurd. Zekere K. was met vloeibaar ijzer bezig en kreeg daar (bij een deel der gloeiende massa over het lichaam. Overdekt met brandwonden werd hii naar het ziekenhuis overgebracht, waar hij Zondag is overleden. HEEL WAT OP HUN KERFSTOK De in den nacht van Vrijdag op Zaterdag j.L door de politie te Winschoten ge arresteerde inbrekers L. en M. blijken nog meer op hun kerfstok te hebben. Toen Zaterdagavond de familie Weevers Stous van vacantie thuis kwam, bleek al les overhoop te zijn gehaald. Wat gesloten was, hadden de onbekenden met geweld opengebroken. Een bedrag van pl.m. f30 werd vermist, terwijl de dieven zich aan den voorraad in den kelder tegoed bleken te heb ben gedaan. L. heeft bij verhoor door de politie beleend aan dece inbraak medeplichtig te zijn. RIJWIELPLAATJE GESTOLEN VAN EEN POLITIEAGENT Van een politieagent is te Amersfoort van zijn fiets een rijwielplaatje gestolen. De dienaar van Hermandad, die in burgerklee- ding was, ging op zijn akker, die ongeveer veertig meter van den weg afligt een kijkje WOENSDAG 29 SEPTEMBER HILVERSUM I. 1875 M. VARA-Uitzending:. 10.00—10.20 v.m. en 7.308.00 VPRO. 8.00 Gramofoonmuziek. 9.30 Keukenpraatje. 10.00 Morgenwijding. 10.20 „The Lucky Birds" en causerie over de opbouw van Drente (gr.pl.) 11.30 Causerie: „De ge schiedenis van het werkloosheidsvraag stuk". 12.00 Orgelspel. 12.30 Gramofoon- muziek. 12.451.45 V ARA -orkest2.00 Kndples. 2.30 Voor de vrouw. 3.00 Voor de kinderen, 5.30 Orgelspel. 6.00 „The Lu cky Birds" en solist. 6.30 Gramofoonmuz. 6.40 Causerie: „Vondel en de gouden eeuw". 7.00 Zang. 7.30 Causerie: „De geestelijke crisis onzer dagen". 8.00 Her haling SOS-berichten, berichten ANP, VARA-Var ia. 8.15 Gramofoonmuziek. 8.30 Radio-tooneel. 9.15 VARA-orkest. 10.00 Berichten ANP. 10.05 Causerie over de sch aak-aebbkamp op de Semmering. 10.30 Vervolg concert. 11.0012.00 Gramofoon muziek. HILVERSUM II. 301 M. NCRV-Uitzending. 6.307.00 Onderwijsfonds voor de Scheep vaart. 8.00 Schriftlezing, meditatie, gewij de muziek (gr.pl.). 8.30 Gramofoonmuziek 9.30 Gelukwensohen. 9.45 Gramofoonmuz. 10.30 Morgendienst. 11.00 Ensemble van der Horst. 12.00 Berichten. 12.15 Gramo- fooramuziek. 12.30 Vervolg concert. 1.30 Orgelspel. 2.30 Gramofoonmuziek. 3.00 Christelijke lectuur. 3.30 Zang en piano. 4.45 Berichten, Gelukwensdhen. 5.00 Voor de kinderen. 5.45 Gramofoonmuziek. 6.00 Land- en tuinbouwhalfuur. 6.30 Causerie over het Binnenaanvaringsreglement, stoommachines en verbrandingsmotoren. 7.00 Berichten. 7.15 Causerie: „Christelij ke organisatie van blinden". 7.30 Gramo foonmuziek. 7.45 Reportage. 8.00 Berich ten ANP. Herhaling SOS-berichten. 8.15 Almelo's Christelijk Mannenkoor en Gra mofoonmuziek. 9.00 Causerie: „Geeft acht". 9.30 Vervolg concert. 10.00 Berich ten ANP. 10.05 Viool en piano. 10.45 Gymnastiekles. 11.0012.00 Gramofoon muziek. Hierna: Schriftlezing. DROITWICH 1500 M.. 11.05 Orgel. 11.35— 11.50 Gramofoon. 12.05 Orkest. 1.05 Or kest. 5.10 Gramofoon. 10.20 „The Com pany of Heaven", li terair-muzikaal pro gramma. 11.05 Declamatie. 11.20 Uit Ame rika: Frank Dailey's Band. KEULEN 456 M. 2.35 Concert. 4.50 Omroep orkest. 7.05 Gramofoon. 8.30 Westfaalsche Avond. BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 1.50—2.20 6.20 en 6.50 Gramofinon. 7.20 Zang en Gramofoon. 8.20 Saionorkest. 484 M.: 1.502.20 en 5.20 Gramofoon. 6.36 Kleinorkest. 8.20 Omroepsymphonie- orkest. de nieuwe toestellen worden gaarne gedemonstreerd 85 j. „in piano's". 13 j. „in radio's uitstekende service, OOK HUURKOOP RIJKEN SdeLANGE GE D. BINNENROTTE IsV OOTTPPnahij nemen. Hij zette zijn rijwiel tegen, een boom en toen hij weer naar buis zou gaan, vond hij het etuitje stuk gesneden en het merk was verdwenen, Looze Visohertjes Twee mannen hebben in den nacht van Zaterdag op Zondag te Overschie een kans waargenomen, om uit de etalage van een winkel in gedistilleerd een aantal fles- schen met advocaat, boerenjongens enz. te bemachtigen. Zij waren om hun slag te slaan tegen de pui opgeklommen, waarna zij door een geopend tuimelraam een touw, met een lus aan het eind, lieten zakken, om zoo de visch, in dit geval flesschen alcohol, te versohalken. Door met veel geduld en met groote voorzichtigheid op deze wijze te visschen slaagden zij er in af en toe het touw precies om den hals van een der ten toongestelde flesschen te werpen, waarna zij de lus dicht trokken en den buit behoed zaam naar boven haalden. Een waker van den gecontroleerden par ticulieren nachtveiligheidsdienst te Rotter dam, die van den diefstal hoorde, had op zijn rondgang in den nacht een paar ver dacht uitziende mannen zien loopen. Hij no teerde voor alle zekerheid hun signalement en zoodra hij van den difstal hoorde, stelde hij dit de politie ter hand. Volgens die beschrijving is de politie er in geslaagd de twee looze visschertjes op te sporen, die bekenden den diefstal te .hebben gepdeegd. Zij werden nu zelf gevangen en in verzekerde bewaring gesteld. (37 Buiskes* verbazing groeit. De heele stad is in opwinding over Den Briel. Ze ontsteken vreugdevuren. En de schout laat dit begaan. Zijn rakkers steken geen hand uit! Hoe is dit toch mogelijk: hoe bestaat het, dat plotseling alle Enk- huizers Geus zijn! „Zie je wel", zegt Anna, die naast hem achter hef venster naar de vreugdevuren kijkt, „zie je wel, dat er uit dat stuk j van de Watergeuzen nog wel wat goeds voortkomen kan!" Buiskes schudt zijn hoofd. .Het bestaat niet", zegt hij. „Het is een dwaze, domme streek van Lumey geweest Het is een I ongeluk!" „Maar is dit dan geen goed gevolg", werpt Anna tegen, terwijl ze naar de rosse lucht wijst, „deze geestdrift bij het volk, is die niet méér waard dan een schip vol goudguldens Iof een heel regiment huurlingen!" Buiskes knijpt zijn vuisten saam. „Die geestdrift is prach tig", zegt hij. „Maar ze helpt geen steek. Als Lumey hierheen gezeild was, dandan was nu heel Holland voor den Prins. En nu gebeurit dat nooit"* „Wat zeg je?l'' Buiskes schreeuwt de vraag haast uit. Hij springt van zijn kruk en grijpt den schipper bij de schouders. „Wat zeg je, Outjert Bankertsz, V 1 i s s i n g e n voor den Prins?!" „Het is de waarheid!" De stem van den schipper is rustig als altijd, maar in zijn oogen tintelt heit plezier om de stomme verbazing van den koopman. „Maar hoe heeft Lumey dat zoo gauw klaar gespeeld?" „Lumey heeft het niet gedaan, heer". „Treslong dan?!" „Er zijn geen Watergeuzen bij betrokken geweest!" licht Bankertsz zijn patroon in. Buiskes staat perplex. „Wat voor wonder is daar dan gebeurd? „Vlissingen heeft zichzelf vrij gemaakt", verteit de schip per. „De burgerij heeft de stad voor Oranje verklaard en toen de Spanjaarden kwamen vonden zij de poorten gesloten en de Princevlag woei van de toren!" Hier wordt Buiskes stil van. Zélf hebben die Zeeuwen het daar aangepakt, zonder hulp uit Duitschland of van de Watergeuzen. Zou dat? Er slaat een horizont voor Buiskes open. laatste dagen hebben bewezen, dat de burgers hier gloeien van afkeer van het Spaansche bewind. Wat in Vlissingen kan. moet hier ook kunnen. Er groeit snel een plan in zijn brein. „Maak je schip aanstonds klaar, Outjert", gelast hij den schipper. „Vanmiddag moet je nog uitvaren naar Embden. Ik heb er brieven heen te brengen, en misschien breng je passagiers mee terug". De ganzeveer vliegt over het papier. „Wij moeten het voorbeeld van Vlissingen volgen, maar dit zal des te beter lukken als de echte Geuzen, de gevluchten hier weer zijn. Vrees voor de burgemeesters en den Schout hoeft niemand te weerhouden. Die hebben geen lid verroerd toen hier de inneming van Den Briel uitbundig gevierd werd. Ik raad u allen dringend om zoo haastig mogelijk terug te keeren. Met het schip van Outjert Bankertsz voorzoover dat kan, en de overigen met elke gelegenheid die hun maar gun stig voorkomt. Maar men betrachte spoed! Ik verwacht nu alle dagen een Spaansche bezetting. Weest gij hen voor Buiskes schrijft lang. Terwijl hij nog bezig is. gaan er al weer zingende scharen langs zijn raam. De stad heeft het nieuws van Vlissingen vernomen. Buiskes neuriet de Geuzen liederen mee. Goed zoo mannen, goed zco; zing maar. Er is reden toe, want de morgen daagt. Den Briel was de eerste stad. die vrij werd; Vlissingen de tweede; Enkhuizen zal de derde zijn!" Die avond blijven Buiskes en zijn vrouw niet achter het raam staan kijken naar de vreugdevuren. Zij gaan met de stroom van het volk mee naar het Mullem en staan er bij als de vlammen opslaan tot boven de boomen uit. En als ze weer thuis zijn, vroolijk en vol hoop, vraagt Anna met de triumf in haar stem: „Heb ik je niet gezegd, dat er nog wel wat goeds voortkwam uit die streek van Lumey?" Dan slaat Buiskes zijn armen om zijn vrouw haar hals: „Jij hebt alwéér gelijk gehad", erkent hij gul. „Wij. mannen redeneeren alleen maar met ons verstand. Jullie, vrouwen zien de dingen met je hart". „Wij beiden moeten leeren te zien door het geloof", ant woordt Anna ernstig. Burgemeester Reyniersz heeft gewild, dat er ingegrepen zou worden in het tumult, hetwelk ontstond na de inneming van Den Briel. Dat lawaai, dat zingen langs de straten, dat hossen, die branderij van pektonnen, mocht niet geduld worden door de overheid. „Op grond van welke keur mag het dan niet?" heeft bur gemeester Frederik Symonsz aan zijn ambtgenoot gevraagd* „Luidkeels zingen is alleen des nachts verboden, en een pek ton op het Mullem geeft geen brandgevaar". „De heele stad wordt Geus op deze manier", gromde Reyniersz toen. „Dat is ze toch al", grinnikte Symonsz. Burgemeester Vesterman moest ingrijpen ontraden. „Dan zouden we onlusten krijgen. De heele burgerij is in beweging. De stadswacht doet zelfs mee aan het kabaal om den piraat, die Den Briel genomen heeft. Als de schout met zijn handje vol rakkers daartegen in zou gaan. trok hij aan het kortste eind „Ja. en dan ging het hier net zoo als in Vlissingen", inter rumpeerde Symonsz. „Zou jou wel zinnen, hè", snauwt Reyniersz. „Jij heult toch met dat boevenpak". Symonsz heeft er alleen een geheimzinnig lachje voor over. Hij kan het nooit laten Reyniersz, den grimmigen ketter- en geuzenhater, te kittelen. „We moeten zorgen", vaart Vesterman plechtstatig voort, „dat we bezetting in de stad krijgen. Een vendel regeerings- getrouwe soldaten binnen de poorten is een afdoende waar borg, dat geen Geus meer een mond open zal doen"s (Wordt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1937 | | pagina 5