WECOTEX
DE REGENJAS
Ontgoocheld uit Spanje terug
-
Een overzicht tijdens de openings-bij eenkomst der Middel lands che Zee-conferentie in de raadszaal van Nyon, ter
bespreking van de maatregelen voor de veiligheid in de Middellandsche Zee.
Op den Rijswijkschen weg te Den Haag kwam Zaterdag
een auto in botsing met de tram. Kapitein R. Bordewijk,
die in de auto zat, werd gedood; zijn broer, die chauf
feerde, zwaar gewond.
Aan de Heysche haven, waar de elementen voor de Maastunnel te Rotterdam gedeeltelijk worden afgebouwd, is men bezig met het
het bestaande sluishoofd gedeeltelijk wordt afgebroken,
vergrooten van den toegang, waartoe
Charley T oor op, een schilderij, dat
toegevoegd werd aan de tentoonstelling van hedendaag-
sche kunst in het Stedelijk Museum te Amsterdam
DE IDEALE
VLOER
BEDEKKING
LAND- EN TUINBOUW
LUCHTCONDITIE VOOR
FRUTTBE WARING
Door den Rijkstuinbouwconsulent te Ben-
nakom, ïr R. Mulder, zal op Donderdag 16
Sept,, in Ihet gebouw van het Kon. Instituut
voor Ingieniieurs een lezing worden gehou-
Iden over: Luchtcondities voor fruitbewa-
ring en fruitkoelimg.
Lette men voorheen bijna alleen op tem
peratuur bij de fruitbewaring, er wordt
'thans veel aandacht geschonken aan
vochtgehalte. In de toekomst zal waarschijn-
lijk de gassamenstelling een groote rol gaan
spelen.
De A.R.J.A.
De tijd, waarin vHj leven, is zwaar,
maar daardoor ook rijk aan leering.
Op het gebied van het staatsleven is
juist in dezen tijd met zeldzame klaar
heid aan het licht getreden, welk een
onschatbare zegen voor land en volk
ligt opgesloten in de heerlijke begin
telen, die de Anti-revolutionaire partij
op grond van Schrift en historie be
lijdt.
Onze tijd is zwaar, inzonderheid ook
voor velen onder de jonge menschen.
Maar daarom te meer is het voor hen
een voorrecht, wanneer ze zichzelf en
elkander sterken en ontwikkelen door
de bestudeering dier beginselen, die
in de duisternis en de verwarring
onzer dagen zulk een helder licht
verspreiden.
Dat óók de A.RJ.A. zich tot deze
studie heeft opgemaakt, en reeds een
reeks van jaren zich daaraan heeft
gewijd, geeft stof tot blijdschap en is
een reden om haar arbeid aan te be
velen en velen tot meedoen op te
wekken.
Prof. RIDDERBOS
Geronselde vertelt zijn
trieste ervaringen
Doodsgevaar, honger, ellende
en ontbering
Voor goed genezen!
Bij risjes komen momenteel de jonge
lui die naar Spanje zijn geronseld in
het vaderland terug. Zonder uitzonde
ring zijn zij allen bitter ontgoocheld en
van hun hooggestemde verwachtingen
is letterlijk niets uitgekomen. Integen
deel, het was een en al ontbering die
zij hadden te ondergaan. Doodsgevaar,
honger en ellende, dat zijn de droeve
ervaringen die zij in het roode Spanje
ondervonden en slechts door te ont
snappen konden zij aan deze hel ont
komen.
Nu kan ter verontschuldiging van deze
jongelui worden aangevoerd dat zij meestal
het slachtoffer waren van sluwe bedriegers,
die het deden voorkomen alsof zij in Spanje
goedbetaald werk zouden kunnen vinden.
Erger is het met hen gesteld die willens en
wetens zich laten ronselen en er ook drom
mels goed van op de hoogte zijn dat zij in
Spanje wel „werk" zullen vinden, maar
dan aan het front. Wanneer zulke jongelui
ontgoocheld terugkeeren, dan moet het toch
wel heel erg in de Westhoek van Europa
gesteld zijn! Het was met zulk een ont
goochelde dat wij heden een onderhoud
hadden: de 22-jarige varensgezel J. H. uit
Rotterdam, die op bittere wijze zijn trieste
ervaringen vertelde. We laten hem verder
aan het woord:
Met z'n vijven op stap
Het zal ongeveer een week of zeven gele
den zijn, aldus ving onze zegsman aan, dat
ik de onweerstaanbare lust in me voelde
opkomen naar Spanje te gaan. Ik had hier
wel werk, n.l. in den aardappelhandel, maar
ik had zoo de gedachte dat het ginds
moeilijk slechter kon zijn dan hier... Het
kostte me niet veel moeite iemand te vin
den die me op weg zou helpen en me 4\
beloofde er voor te zullen zorgen dat ik niet
naar het front zou behoeven te gaan. Dat'
laatste vertrouwde ik al niet erg, maar ik
besloot het er op te wagen omdat me 10
francs per dag plus /rij kost en kleeding
werd beloofd. Er hadden zich juist nog drie
andere kornuiten aangemeld en de „leider"
de man met wien ik eerst in contact kwam.
zou ook mee gaan.
Het was op ©en Maandagavond dat we
den trein naar Antwerpen namen en hoe
wel we geen van allen een pas hadden, ge
lukte het ons toch ongemerkt bij Roosen
daal over de grens te komen, want we stap
ten aan de verkeerde kant uit de coupé en
in het duister slaagden we er in onopge
merkt te verdwijnen.
Onze leider had ons in den trein ieder
35.— ter hand gesteld dat was vooraf
beloofd om de reiskosten naar Spanje te
vergoeden en dus konden we, ook al had
ik nog wel wat eigen geld op zak. voor-
loopig vooruit.
Den volgenden dag werden we per tou
ringcar naar Duinkerken gebracht en des
avonds gelukte het ook daar in de duister
nis van den nacht over de grens te komen.
Wel hebben we daar nog enkele spannende
oogenblikken beleefd want plotseling kre
gen de kommiezen ons in de gaten en ze
zetten ons achterna. Er zat niets anders op
dan de beenen te nemen en na een achter
volging van minstens anderhalf uur door
weilanden en bosschen slaagden we er in
te ontkomen. Den volgenden dag werden
we per auto naar St. Denis gebracht van
waar we op eigen gelegenheid naar Parijs
trokken. De verzorging was daar uitstekend
We werden ondergebracht in een woning
dicht bij het Gare du Nord en vonden daar
een heel internationaal gezelschap bijeen:
Noren, Zweden, Finnen, Russen, etc. in
totaal 32 man, allen bestemd voor Spanje.
We kregen frs 15 per dag voor eten en drin
ken en met onze eigen centjes erbij konden
we goed rondkomen en... we namen het er
van ook. Doch na drie dagen was dit goede
leventje afgeloopen want toen werden we
's morgens met z'n vijven en twee Russen
in een taxi gezet die ons buiten Parijs
bracht, waar we moesten overstappen in
een vrachtauto, die ons naar de Pyreneeën
zou brengen.
De narigheid begint
Van nu af aan begon de ellende. We
moesten in de vrachtauto slapen en hoe
dichter we de Spaansche grens naderden
hoe slechter de verzorging werd. De volgen
de morgen vroeg wakker wordend, voelde ik
instinctief dat er iets niet in orde was. Toen
ik in mijn binnenzak greepbleek m'n
geld gestolen te zijn. Geen cent had ik meer
op zak! Een van m'n „kameraden" moet me
dat hebben ontfutseld.
Intusschen besloot ik in de consternatie
het was nog zeer vroeg in de morgen
eens een inspectietocht in en om de wagen
te houden. Ik ontdekte dat onder de
auto een paar groote kisten waren
bracht. Toen ik deze met veel moeite open
deed, bleken ze groote voorraden geweren,
patronen, gasmaskers, kortom allerlei wa
pentuig voor de Spanjaarden te bevatten.
Dat maakte me al wat huiverig en voor het
eerst rees de gedachte in me op om te ont
vluchten. Ik sprak er met een anderen Rot
terdammer over en deze had er wel ooren
naar. Veertig K.M. van de grens kreeg m'n
kameraad zijn kans. Op een gegeven mo
ment liet hij zich van de wagen vallen en
ging er vliegensvlug van door. Toen was
iet mijn beurt...: maar inmiddels reden we
met een vaartje van minstens vijftig Kilo
meter en ik werd streng bewaakt. De kans
vas verkekenl
Den nacht daarop passeerden we de Py
reneeën. Op 1500 Meter hoogte. 500 meter
van de grens stopte onze auto en we moes
ten te voet verder. Terwijl de grenswacht
/an de non-interventie zat te knikkebollen,
•lipten wij over de Spaansch-Fransche
grens. We waren in het roode Spanje.
Niets dan ellende en ontbering
Niet ver daarvandaan stond een splin
ternieuwe vrachtauto met een Russischen
chauffeur eereed om ons verder te brengen.
Het ging in Zuidelijke richting: naar Valen
cia. Daar vlakbij werden we met 170 man
in een legerkamp ondergebracht Het eten
werd intusschen van dag tot dag slechter
We kregen van dat echte zwarte Russische
brood we noemden het zuurdeeg en
vielen bij den dag &f. Het middageten be
stond uit een grauw# dunne soep, die too
slecht was. dat zestonk. Geen wonder.
dat we ze lieten staan en ten langen laatste
niets dan vel over been waren en ons te
belabberd voelden om één stap te verzetten
Dat hebben we ruim zes weken zoo volge
houden! Vrijheid van beweging hadden we
piet en zoo goed en zoo kwaad als het ging
hebben we ons daar „vermaakt". We wer
den streng bewaakt en voor ontsnapping be
stond geen enkele kans. Trouwens, wie er
van door ging en gesnaipt werd, wist voor
ruit, dat hij den kogel zou krijgen. Dat alleen
was reeds voldoende om bij ons de schrik
er in te houden. Toch heeft één Rus het ge
probeerd. We hebben nimmer meer iets
van hem gehoord
Toen kregen we op een zekeren morgen
de boodsohap, dat we over enkele uren
naar het front zouden vertrekken.
Er zat niets anders op dan te gehoorza
men en zoo werden we dan met z'n twin
tigen als beesten op een vrachtwagen
laden en onder geleide van twee militairen
naar het front gebracht.
Wat we op die tocht gezien en ondervon
den hebben is niet te beschrijven. De weg
was ontzettend slecht, met groote gaten, zoo
dat we zonder ophouden op, tegen en door
elkander werden geschokt. Ons weerstands
vermogen had door het slechte voedsel toch
al sterk geleden en van slapte zakten we
meermalen door de knieën. Trouwens langs
de wegen zagen we geregeld menschen, wie
de honger op het gezicht lag en die niet
verder konden
Ontsnapt!
We zullen op een afstand van ongeveer
acht kilometer van het front zijn geweest
het bulderen der kanonnen en het schieten
was op deze afstand duidelijk hoorbaar
toen ik de kans schoon zag er van door te
gaan. Dat ging zóó: Onze begeleiders waren
Russen, die de wagen op zeker oogenblik
lieten stoppen, opdat we wat zouden kunnen
eten. We werden „uitgeladen" en toen kwam
er een moment, waarop de aandacht van
de Russen even verslapte. In minder dan
geen tijd had ik de beenen genomen en was
ik in het gebergte verdwenen. Er werden
me nog een paar schoten achterna gezonden,
doch gelukkig waren deze niet raak. Tijd
om me na te zetten hadden ze niet, want
dan waren ook de anderen aan de haal ge-
t. Ik was dus betrekkelijk spoedig in
veiligheid, doch het ging er thans om
goed en wel de Fransch—Spaansche grens
goed en wel de Fransch-Spaansche grens te
passeeren. Na veel moeite gelukte 't mij de
zelfde weg terug te vinden, die we heen met
de vrachtauto hadden gereden. Zoodoende
kon ik 's nachts op dezelfde plek de Pyre
neeën passeeren als op de heenreis. Eenmaal
in Frankrijk vond ik een luxe auto, die me
naar Parijs bracht. Daar werd ik eerst drie
dagen op het politiebureau vastgehouden,
omdat ze me niet vertrouwden. Geen won
der: ik zag er uit als een vagebond. In geen
zeven weken had ik mij kunnen scheren.
Schoenen had ik niet meer en mijn sokken
waren versleten. Kortom, ik verkeerde in
een vreeselijke toestand van vervuiling
Door bemiddeling van den Nederlandschen
consul kreeg ik de beschikking over 120 frs.
Ik sprong in de lucht van vreugde, want ik
dacht me nu verschillende benoodigdheden
te kunnen aanschaffen om m'n toilet in
orde te brengen. Groot was mijn teleurstel
ling en woede toen lk ereen spoor
kaartje naar Rotterdam en tien losse francs
voor in de plaats kreeg!
Bekeerd!
Eenmaal In Rotterdam kwam ik al spoe
dig een paar communisten tegen. Ik raakte
met hen in gesprek en toen ze me wezen op
de heerlijkheden van het Sovjet Paradijs,
werd ik dol Ik vertelde hun van Spanje.
Ze scholden me uit voor leugenaar. Toen
heb Ik er woedend links en rechts op loc
geslagen, totdat de politie er een eind aan
maakte Morgen aan den dag. zoo besloot
onze zegsman het onderhoud, kan ik weer
naar Spanje als ik wil. Maar wat mij be
treft. ze zien mo er nooit weerl
ROFFELRIJMEN
DUIVELSWERK
Bezit een Hollander een hart
Dan is het kloek en krachtig.
Maar ook: dan is zijn afschuw van
De oorlog diep, waarachtig.
Zoo'n mensch wil voor zijn dierbre
Zijn bloed zoo Tioodig geven, grond
Maar liever zal hij voor zijn land
In volle vrijheid léven.
Een Nederlander is een mènsch
Met fouten en gebreken,
O ja, maar wars van kuiperij
En van geniepte streken.
En als hij tevens koopman is.
Hij levert alle waren.
Maar met de slavenhandel zal
Hij nooit z'n ziel bezwaren.
TT'- ;?;ieer in Haarlem dan een man
Een veertig jonge mannen
Met idealen in hun hart
En 't hoofd vol schoone plannen ---
Voor Spanje ronselt, om aan 't front
Van de Sovjetvazallen
Te strijden, of als „deserteurs
Van 't roode frontte vallen,
Dan vraag je: heeft zoo'n man een
En heeft hij een geweten hart
Kan zoo'n verharde communist
Nog Nederlander heeten?
Wanneer dit duivelswerk het werk
Der C.P.H. mocht blijken,
Zal dan het N ederlandsche Recht
Hierover vonnis strijken f
Ik wil mij met de zorgen van
Den rechter niet bemoeien,
Maar pleegt men niet een addersnest
Afdoende uit te roeien
(Nadruk verboden)
LEO LENS
Oefeningen der Lichte Brigade
en de Legeroefeningen
Buitenlandsche militaire attaché's
aanwezig
Zoowel tijdiens de oefeningen der Lichte
Brigade als tijdens de legermanoeuvres
zullen de volgende buitenlandsche militaire
attaché's aanwezig zijn: luiL-kol. P. J. Di
penrijkx (België), gen.majoor L. D. Freiherr
Geyr von Schweppenhurg (die thans nog
ongesteld is) en maj. Kitschmann (Duitaob-
land), luit.-kol. D. K. Paris (Engeland), luit
kol. C. E. H. Lespinasse Fonsegrive en ka
pitein R. A. M. Trutat (Frankrijk) en luit-
kol. G. Duca (Italië).
Aan de buitenlandsche militaire attaché's
toegevoegd de kapitein van den generalen
staf, J. G. M. van der Plassche.
Aan de oefeningen der Lichte Brigade (16
-20 Sept.) zullen deelnemen 4000 man,
aaronder het 25ste regiment infanterie op
auto's, en 1000 paarden en aan de leger-
manoeuvres (21—23 SepL) 15 16.000 man
met 2000 paarden,
VERPLAATSING VAN SLAGERSBEDRIJF
In tegenstelling met het bericht van ï3
Aug., blijkt thans, dat het noodzakelijk "s,
dat voor een verplaatsing van een in rich
ting, waarin het slagersbedrijf wordt uitgc
oefenld. naar een ander perceel, binnen de
zelfde gemeente, ook de toestemming van
genoemden minister wordt gevraagd.
Voor=Ki HASCO-
olVlrrml RELIEF
levensduur! MODERNE WANDBEKLEEOING.
VERVANGT BEHANGSELPAPIER 11
Verlangt van uw schilder origineele verpakking
N.V. HERMANN A.SCHftEUDER Co., Schoonhoven
Afscheid Burgemeester Moons
Op Dinsdag 14 Sept. as. om vijf uur nam*
zal de burgemeester van Raamsdonks-
v e e r, A J. W. M. M o o n s, die, zooals men
weet, met ingang van 15 Sept. as. is be
noemd tot burgemeester van Helmond, zijrt
laatste vergadering voorzitten en daarin af
scheid nemen van de leden.
Na de plechtige raadszitting wordt op f
Heereplein om circa half zeven o.m. een
défilé gehouden van alle plaatselijke ver-
eenigingen, zoowel van het dorp als vaa 't
Veer, dat wordt opgeluisterd door de beide
muziekgezelschappen en de zangvereniging
N. C. R.(eis) V.
Derde lustrum
De Ned. Chr. Reisvereeniging herdenkt op
Zaterdag 23 Oct. a-s. haar vijftienjarig be
staan. Het ledental is gestegen tot ruim
12.000. Het deelnemerstal aan de reizen en
excursies is gestegen tot ver over de 50.000*
Hoewel de toestand der vereeniging alles
zins bevredigend is, zal men dit derde
lustrum ongemerkt
GASMASKERS ONDER DE WARENWET
Vensohenen is een K.B. waarbij de Waren
wet van toepassing wordt verklaard op gas
maskers. De vervaardiging, invoer en handel
gasmaskers is dus voortaan aan een ver
gunning verbonden.
P. STAPEL f
Te Oegstgeest is na een ongesteldheid
van eenige weken in den ouderdom van
66 jaar overleden de heer P. Stapel, van 1917
tot 1927 commissaris van politie te Leiden.
Voor zijn benoeming te Leiden was hij com
missaris van politie te Hoorn en te Helle-
voetsluis.
De overleden was sinds tal van jaren
redacteur van het Alg. Ned. Politieweekblad
en tezamen met zijn ambtgenoot Koning
sohreef hij een leerboek voor de politie
opleiding.
LUCHTVAART
UITBREIDING OP SCHIPHOL
Om gelijke tred te houden met de vliejg-
havens in het buitenland worden op de
vliegvelden in ons land vaak belangrijke
verbeteringen aangebracht De luchthaven
Schiphol tracht momenteel de vliegers in
hun vrije üjd fit te houden en in dienst hen
meer veiligheid te verschaffen. Zoo komt er
naast de reeds aanwezige tennisbanen than®
een sporthal, waar de piloten verschillende
spelen kunnen beoefenen. Voor de veiligheid
zal binnenkort het verkeei in de lucht over
het geheele land geregeld worden door een
algemeene luchtverkeersdienst, waarvoor
de heer A. P. Dekker reeds als ci.ef /ot. /.jjn
benoemd. De vele vliegtuigen zullen zich
dus voortaan niet meer in verbinding snel
len met de resp. luchthavens, doch met do
verkeerspolitie te Schiphol.
MAANDAG 13 SEPTEMBER 1937
TWEEDE BLAD PAG. 5
