KERK EN ZENDING
Ds. AM. DONNER OVERLEDEN
™arm WERK
MAANDAG 13 SEPTEMBER 1937
EERSTE BLAD PAG. 3
(NED. HERV. KERK
Drietal: Te Breukelen (vac.-Verwijs), L.
Knier te Vianen, G. F. D. Locher te Nijega
(Fr.) en J. J. H. v. d. Ree van Mijnsheeren-
land.
Aangenomen: Naar Renswoude (toez.)
fcand. H. S. J. Kalf te Amsterdam.
Bedankt: Voor Neerlangbroek (toez.).
Leerbroek (toez.), Meeuwen, Herkingen
!(toez.), Polsbroek en Vlist, Eemnes-
Binnen, Zegveld, Arnemuiden en Eemnes-
Buiten, cand. H. S. J. Kalf te Amsterdam.
IVoor: Wehe-Zuurdijk, J. Oosterhuis te Gas-
selte (Dr.). Voor Oosterbierum, R. Bijlsma
te Eexta.
GEREF. KERKEN
Bedankt: Voor Steen-wijk, H. J. Ripha-
|gen te Schoonebeek (Dr.).
BAPT. GEMEENTEN
Aangenomen: Naar Emmer Erfschei-
idenveen, H. C. v. d. Flier te Enschedé.
TOEGELATEN TOT DEN H. DIENST
De heeren G. Samson te Waverveen en
33. J. Ader te Amsterdam zijn door het
Prov. kerkbestuur van Utrecht toegelaten
tot de Evangeliebediening in de Ned. Herv.
Het Prov. kerkbestuur van Zuid-Hollanrt
heeft den heer G. v. Doorn, cand. te Hil-
iVersum toegelaten tot de Evangeliebedie
ning in de Ned. Herv. Kerk.
Tot voorganger der Ned. Herv. Mannen-,
Vereeniging te Dokkum is benoemd cand.
S. K. O. Julius te Apeldoorn.
OVERVLOED VAN CANDIDATEN
Het comité G r o s h e i d eS c h o u t en
'deelt mede, dat er thans 41 kerken zijn, die
steun ontvangen van het Comité „Overvloed
van werk en werkkrachten in de Geref.
Kerken" voor den tijd van 1 jaar, tot een
gezamenlijk bedrag van f 23.465.
Door deze kerken werden 42 can-
'didaten te werk gesteld voor
hulp bij de verzorging der gemeente
en (of uitsluitend) voor het werk der
Evangelisatie.
Er konden van deze candidaten zes
tot dienaar de Woords worden beroe-
öl zullen de Kerken, welke zij dienen, de
eerste jaren nog- in afloopende termijnen
Steun van het Comité moeten ontvangen.
Voorts zijn er 8 kerken, die toezegging
,Van steun omvingen tot een bedrag van
f 3700, maar de benoeming van een candi-
idaat nog in beraad hebben.
Zoo zal het getal candidaten, dat met
Steun van bovengenoemd Comité te
werk werd gesteld, wel spoedig klimmen
itot 50. Maar ook daarbij zal het niet blijven,
gelet op do hulpaanvragen, die nog in be
handeling zijn en waardoor het (bedrag, het
welk van het Comité wordt gevraagd, bin-
ïien korten tijd tot f 30.000 zal stijgen.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Berkum
Gisteren had de bevestiging en intrede
plaats van cand. A. B. Roukema, als pre
dikant der Geref. Kerk van Berkum, die in
bem haar eersten predikant ontving.
De bevestiging had des morgens plaats door
Ds F. Slomp Jzn. van Heemse, die een pre
dikatie hield over Ezechiël 31621. Ds.
Slomp herinnerde er aan, hoe de Geref. Kerk
.van Berkum op 7 Juni 1936 werd geïnstitu
eerd en hoe God thans de kroon op Zijn werk
zette in dezen dag, die een dag van diepe
ernst en groote vreugde is.
Aan de handoplegging nam behalve de be
vestiger ook deel Ds. J. H. Kuiper
Zwolle, consulent der Gemeente.
Des middags deed Ds Roukema zijn intrede
met een predikatie over Openbaring 12 6a
en 14a. Het onderwerp was „Christus' Kerk
dn de wereld, haar zwakheid en haar kracht."
Aan het einde van den dienst richtte Ds.
Roukema zich tot den kerkeraad en de Kerk
van Zwolle, en memoreerde het vele werk
Van wijlen den heer H. Kamphuis, die
spreker „de geestelijke vader van Berkum'"
noemde. Uit naam der gemeente bedankte
spreker Ds Kuiper voor al zijn arbeid als
consulent, waarna hij zich achtereenvolgens
wendde tot de afgevaardigde van de classe
Zwolle, het gemeentebestuur van Zwollerker
spel, (zoowel de Burgemeester Jhr. Mr. G. A.
Strick van Linschoten als de ge
meentesecretaris, de heer B. J. Klumper
Waren aanwezig), de jeugd van Berkum en de
Gemeente. Toespraken werden gehouden door
den heer J. Dunnewind namens kerke
raad en gemeente, Ds. J. H. Kuiper, die
met den heer J. Wijnbeek de Geref. Kerk
van Zwolle vertegenwoordigde, Ds. J. J.
(Verleur van Zalk, afgevaardigde der
classis Zwolle en Jhr. Mr. G. A. Strick
yan Linschoten, Burgemeester van
Zwollerkerspel.
Jlardinxveld
Ds. 'H. K r a a ij, predikant der Ned. Herv.
Gem. te St. Annaland, is voornemens 7 Nov.
a.s. zijn intrede te doen bij de Ned. Herv.
Gem. te Hardinxveld, na des morgens beves
tigd te zijn door Ds. T. H. Oostenbrug te
Langerak.
Posterbeek
'tWas Zondag voor de Geref. Kerk van
■Oosterbeek een blijde dag. Nadat de ge
meente juist een jaar vacant is geweest, werd
's morgens Ds A. v a n d e W e g, gekomen van
Oudewater, bevestigd tot predikant door
Prof. Dr. J. Ridderbos, van Kampen, die
sprak over Jes. 6 18. Den nieuwen predi
kant werd staande toegezongen Psalm 134 3.
In den namidda-gdienst verbond Ds v. d.
Weg zich aan zijn nieuwe gemeente met een
leerrede over Jes. 59 20 en 21. Na het be
ëindigen van zijn predicatie en dankzegging,
Werd achtereenvolgens het woord gevoerd
namens den kerkeraad door ouderling C. H.
v. Buur en, namens de classis door Ds. J.
K rem er, van Ede, en namens het Burger
lijk Bestuur der gemeente Renkum door
Burgemeester T a 1 s m a.
- Ds. v. d. Weg dankte nog in een kort, per
soonlijk woord.
poortvliet
Zondag 3 October a.s. des nam. 3 uur zal
tand. J. van den Heuvel, beroepen
predikant bij de Ned. Herv. kerk te Poort-
Vliet, zijn intrede doen. Des morgens zal
hij worden bevestigd door ds. J. Kuy 1-
man van Vreeland,
[Wester-SchellingN. Pekela
A Ds. J. W. Swigchum hoopt afscheid
ïe nemen van de Ned. Herv. Kerk te Wes-
iter-Schelling (Terschelling) op 26 Sept. a.s.
V.m. 9.30 uur. Zijn bevestiging te Nieuwe
Pekela heeft plaats 3 October v.m. Bevesti
ger is ds. P. A. v. d. Vlugt te Nieuwe
pekela (Boven). Intrede 3 October des nam.
Zwammerdam-Middelburg
Naar wij vernemen hoopt Ds. J. v a n
Woerden, Ned. Herv. pred. te Zwammer-
dam, niet 19 Sept. afscheid te nemen van
zijn gemeente, zooals een vroeger bericht
meldde, maar 26 Sept. Op 3 Oct. hoopt hij te
Middelburg intrede te doen, na bevestigd te
zijn door Ds. L. Boer van Scheveningen.
Ds. Js. BOOTSMA
Naar wij vernemen is ds. Js. Bootsma te
Den Haag, em. predikant van de Geref
Kerk -van Den Helder, die vele jaren is
werkzaam geweest als geestelijk verzorger
van de stichting „Bloemendaal" te Loos
duinen vorige week door een ernstige on
gesteldheid overvallen. Zijn toestand is zor
gelijk. Ds. Bootsma is 74 jaar.
Ds. M. J. LEKKERKERKER
Ons wordt medegedeeld, dat de onge
steldheid van ds. M. J. Lekkerkerker te
Oosterwolde (Gld.), waarover wij on
langs bericht gaven, niet van emstigen aard
is. Hij is zoover hersteld, dat hij binnen
enkele weken zijn werkzaamheden hoopt
te hervatten.
Ds. S. KAMPER f
Na een ongesteldheid van ongeveer twee
maanden, die de hoop op herstel soms nog
deed herleven, is op 61-jarigen leeftijd over
leden Ds. S. Kamper, predikant der Geref.
Kérk te Meerkerk sedert 3 Juni 1928. In
Ds. Kamper verliest het Geref. Kerkelijk
leven een, eerst op de Veluwe en later in
Zuid-Holland, op onderscheiden gebied op den
voorgrond tredende figuur, die inzonderheid
naast het predikambt redactioneele arbeid
verrichtte.
Pas op 32-jarigen leeftijd is Ds. Kamper,
die geboren was op 4 Aug. 1876 te Mijdrecht,
predikant geworden. Aanvankelijk was hij
bij het Chr. onderwijs werkzaam, te Haar
lem en te Hilversum, doch allengs werd de
begeerte sterker, het predikambt te bedienen
en zoo kwam Eis. Kamper, na een opleiding
bij Dr. S. O. Los, toen te Hilversum, te Kam
pen, waar hij aan de Theol. School studeerde
om in 1905 over te gaan naar de Vrije Uni
versiteit.
In 1907 candidaat geworden aanvaardde
Ds. Kamper 29 Maart 1908 zijn ambt te
Haastrecht. In 1912 vertrok hij van daar
naar Werkendam, welke standplaats hij in
1913 met Oldebroek verwisselde. Hier heeft
hij vijftien jaar gearbeid om zich 3 Juni 1928
aan de kerk van Meerkerk te verbinden.
Ds. Kamper heeft tijdens zijn verblijf te
Oldebroek in de classis Harderwijk een voor
aanstaande plaats ingenomen. Hij was bij
herhaling lid van de Part. Synode van Gel
derland en bekleedde voor de classis tal van
deputaatschappen. Hij was er bestuurslid
van het Chr. Mil. tehuis in de Legerplaats
Oldebroek, idem van de afd. van het Groene
Kruis en voorzitter van de afd. van Patri
monium. Van de afd. Elburg en omstreken
van het Ned. Bijbelgenootschap was hij eerst
secretaris en later voorzitter, een van de
groots-te afdeelingen in ons land. Ook had
hij zitting in de prov. commissie Gelderland
van het Ned. Bijbelgenootschap.
Ook in Meerkerk bewoog Ds. Kamper zich
op verschillend gebied. Hij was ook hier be
stuurslid van de Prov. afdeeling van het Ned.
Bijbelgenootschap, n.l. die in Zuid-Holland.
Van den ring Gorinohem van de Ver. voor
Hooger Onderwijs op Geref. grondslag was
Ds. Kamper vice-voorzitter. Ook bekleedde
hij voor de classis Gorinchem der Geref.
Kerken verschillende deputaatschappen.
Tal van bijdragen van de hand van Ds.
Kamper zijn versohenen: eerst in de Goud-
sche, later in de Geldersche en laatstelijk in
de Gorinchemsche Kerkbode.
In later jaren, en vooral in de laatste twee
jaren, strekte hij zijn belangstelling naar
breeden kring uit en nam hij door de op
richting van het weekblad „Om Sions wil"
een plaats in in de gedachtenwisselingen,
welke sedert 1935 in bijzondere mate het
Geref. kerkelijk leven eigen zijn geworden.
Ds. Kamper keerde zich om. tegen de uit
breiding der gezangen en tegen bepaalde
stroomingen, welke z.i. van de oude en wel
beproefde paden dreigen af te voeren.
Men schrijft ons uit Meerkerk:
Ds. Kamper was een algemeen geacht
een bemind leeraar. Een tragische bijzonder
heid is, dat dit de derde predikant is achter
een, die deze gemeente door den dood moet
missen, n.l. Ds. J. Boeijinga in 1921, Ds. F.
Bruinsma in 1927 en thans Ds. Kamper.
Het stoffelijk overschot van Ds. Kamper
zal morgen (Dinsdag)middag om 3 uur te
Meerkerk worden teraardebesteld, nadat om
2 uur in de Geref. kerk een rouwdienst zal
zijn gehouden.
GEREF. KERK KOOTWIJKERBROEK
Het kerkgebouw van de op 1 Nov.
geïnstitueerde Geref. Kerk van Kootwiiker-
broek is de vorige week in gebruik genomen.
Namens den kerkeraad heeft cand. L. Ber
ger, hulpprediker der gemeente sedert 1
Dec. 1936, het kerkgebouw, dat 150 zitplaal
sen bevat, aanvaard, nadat de heer D
Lange, het oudste lid der bouwcommissie,
het aan den kerkeraad had overgedragen.
Vervolgens hield cand. Berger een predikatie
naar aanleiding van 1 Kon. 8 29.
Voorts hebben het woord gevoerd Ds. W.
L. Korfker van Bameveld als consulent
en namens de classis Prof. Dr. F. W. Gros
heide, voorz. van het comité „Overvloed
van werk en werkkrachten in de Geref. Ker
ken". Hij verklaarde, dat het het comité
aangenaam was om deze gemeente met de
diensten van een hulpprediker te hebben
kunnen helpen.
Verder spraken Ds. P. C. d« B uyn. van
Apeldoorn, namens het comité tot schridin;
van Kootwijk en Kootwijkerbroek Hij deeld-
mede, cat op één na thans alle berken der
classis een eigen gebouw hebben.
Burgemeester J. Westrik wenschte de
gemeente namens het gemeentebestuur van
Barneveld geluk.
De heer Broekhuizen sprak tenslotte
namens het bestuur der Christelijke school.
Cand. Berger bracht alle sprekers dank,
waarna Ds. Korfker in dankgebed voorging.
GEREF. KERK HALLE (G.)
Woensdag 29 September zal de nieuwe
Geref. Kerk te Halle (G.), die tot stand ge
komen is met steun van talloos velen in den
lande, in gebruik genomen worden. De Bouw
commissie zal het gebouw aan den kerkeraad
overdragen; een andere commissie zal de
aankleeding der kerk en het doopvont over
handigen.
EVANGELISATIE WEEK GEREF. KERKEN
Naar wij vernemen, zal ook dezen winter
in Rotterdam en randgemeenten weer
Evangelisatieweek worden gehouden
wege de classis Rotterdam der Geref. Ker
ken. Voor Rotterdam-Centrum en Kralingen
zijn bepaald vier dagen, t.w. 4, 5, 6 en 7 Oc
tober. Voor Delfshaven en Charlois elk twee
avonden, voor Feyenoord 1, terwijl Hille-
gers-berg ditmaal niet meedoet.
Het algemeene onderwerp voor de samen
komsten, waarin steeds twee sprekers optre
den, is „De boodschap der Kerk".
EVANGELISATIE-SCHIEDAM
De commissie voor Evangelisatie-arbeid,
uitgaande van de Geref. Kerk te Schie
dam heeft aan den Kerkeraad aldaar voor
gesteld om voor de arbeid der Evangelisatie
een candddaat in de Theologie te benoemen.
De kerkeraad heeft in principe besloten
daartoe over te gaan.
In een gemeentevergadering zullen de
plannen nader uiteengezet worden.
GIFTEN EN LEGATEN
De diaconie der Ned. Herv. Gem. te
Leeuwarden ontving van wijlen den
heer L. Z ij 1 s t r a, in leven diaken van de
Ned. Herv. Gem. aldaar een legaat groot
10.000,—.
JOHANNES BOGERMAN
1637 11 September 1937
De 300e sterfdag van Bogerman, die in
zonderheid als president der Nationale Sy
node van Dordrecht in 1618/19 in de kerk
geschiedenis met eere te boek staat, roept
ook een andere zijde van dit rijke en be
langrijke leven in de herinnering, nl. zijn
voortreffelijk aandeel in de pas herdaohte
Statenvertaling, welke hem van 16251636
te Leiden bezig hield. Markante figuur, ook
naar het uiterlijk, heeft Bogerman in de
jaren 1599—1637. eerst in Friesland en later
Holland, een grooten invloed gehad op
het kerkelijk en geestelijk leven van zijn
tijd. Hoewel geen man van scherpe discus
sie, was Bogerman onwrikbaar in zijn over
tuigingen, zoodat het begrijpelijk is, dat hij
eenerzijds als „red-Ier van Kerk en Staat"
anderzijds als „Boserman, het hoofd dor
snooden" aangeduid werd. Zijn persoonlijke
omgang met en invloed op Graaf Willem
Lode wijk, later ook op Prins Maurits, ver
schaften den geleerden prediker en schrij
ver de middelen, welke hij tot heil van zijn
volk ook in staatkundigen zin kon aanwen-
.Tohannes Bogerman, die in Oost-Friesland
geboren was (in 1576), heeft in Friesland
zijn eersten ambtstijd doorgebracht. Student
aan de Franeker Hoogeschool die hem in
1636 als hoogleeraar zou zien werd hij In
predikant ts Sneek; echter was nog
voorafgegaan studie in het buitenland: te
Heidelberg, Genève. Oxford en Cambridge.
In Friesland had te kampen met Doopsge
zinden, Libertijnen, Atheïsten en Jezuïeten.
Voorts deed de strijd tusschen Arminius eu
Gomarus hem partij kiezen voor den laatste,
terwijl ook Hugo de Groot zijn welversne
den pen in verzet bracht. Zoo vinden wij da
figuur van Bogerman in de omlijsting van
velerlei kerkelijke geschillen, waarbij zijn
bewust positie kiezen voor de Contra-Remon
stranten hem plaatste onder de best toege
ruste strijders voor het onverzwakte Calvi
nisme van dien tijd.
In de Synode van Dordrecht bereikten de
kerkelijke en geestelijke spanningen hun
hoogtepunt en daar was het, dat Bogerman
zijn uitnemend talent van „arbiter elegan
tic" tot volle ontplooiing kon brengen. H<>
wel uiteraard fel gekant tegen de leer do»
Remonstranten, heeft hij met meesterlijke
objectiviteit de Synodale disputen geleid.
Totdat de uitspraak der Synode den P.e-
monstratan de deur wees en de waardige
man door hun obstructie voeren zijn zelf-
beheersching, zoo lang in toom gehouden,
een oogenblik verloor. De eenheid der Syno
de moge menigmaal in gevaar zijn geweest.
Bogerman wist haar telkens weer te be
houden.
Naast de lof, hem toekomende door dit
voortreffelijk presidium van een der zwaar
ste vergaderingen, ooit gehouden, heeft Bo
german den dank van zijn tijd en dus
ook van den onzen! verdiend met zijn
voornaam aandeel in de Statenvertaling,
waarvan hem met anderen het Oude Testa
ment was toegewezen. Ruim tien jaar heeft
hij daaraan, te Leiden wonende, zijn .ol*c
en zonder twijfel zijn laatste krachten ge
geven. Want toen hii voor de derde maal
naar zijn geliefd Friesland terugkeerde, nu
om er het professoraat aan de Franeker
Hoogeschool te aanvaarden, bleek het ni*"1
lijden, dat hem reeds tijdens de DordtsrtïP
Synode kwelde, het laatste stadium te na
deren. Slechts eenige maanden (van 7 De»*
1636 tot 11 Sept. 1637), na op 28 Dec. 1636
iog den doctorstitel te hebben ontvangen
kon Bogerman de Hoogeschool dienen. In
Augustus 1637 moest hij den arbeid opgeven
en werd ernstig ziek: kort daarna, op 11
September 1637, ging de nimmer versagende
strijder de eeuwige rust in. Een in menig
opzicht sierlijk leven was geëindigd; als
welsprekend redenaar, geleerd theolooe.
warm vaderlander, vroom denker, heeft hij
zijn tijd en zijn volk gediend en al is het na
300 jaren, wij eeren nog den man. wiën«
arbeid een diepe voor heeft getrokken in
den kerkelijken akker en mee gebouwd
heeft aan den geestelijken weerstand, waar
van ons volk nu nog de vruchten plukt.
Met groote ontroering zal in bree
den kring vernomen worden, dat
vanmorgen plotseling te Zeist is
overleden Ds A. M. D o n n e r, de
kende emeritus-predikant der Geref.
Kerk van Amersfoort, oud
penningmeester der Theol. School te
Kampen en 2e voorzitter van de
Vereen, voor Chr. verzorging van
krankzinnigen en voorzitter van het
bestuur der stichting „Veldwijk" te
E r m e 1 o. Ds. Donner, die wegens
het afnemen zijner krachten, reeds
een groot deel van zijn arbeid had
neergelegd, is 78 jaar geworden.
Een wél buitengewoon gezegend en in
vruchtbaren arbeid rijk leven is met het
heengaan van Ds. Donner afgesloten. Toege
rust met groote werkkracht en helderheid
van geest, stond hij tot in hoogen ouderdom
vooraan in het kerkelijk leven en heeft hij
met groot talent de financiën der Theol.
School te Kampen beheerd en de leiding der
omvangrijke Verg. tot Chr. verzorging van
krankzinnigen, vooral in de laatste levensja
ren van den voorzitter Prof. Lindeboom,
waargenomen. Daarbij was Ds. Donner een
begaafd prediker, die inzonderheid gedurende
de 27 jaren van zijn verblijf te Amersfoort,
met wel zegen gearbeid heeft.
Andreas Matthias Donner was een zoon
van het Tweede Kamerlid, wijlen Ds. J. H.
Donner en werd 20 Mei 1859 te Leiden, waar
zijn vader toen predikant was, geboren. Hij
studeerde aan de Theol. school te Kampen,
waar hij in 1884 candidaat werd. 9 Nov. van
dat jaar bevestigde zijn vader hem te Gene
muiden bij de Chr. Geref. Kerk in het ambt.
In 1889 vertrok de jubilaris na-ar Assen, welke
standplaats hij in 1897 met Amersfoort ver
wisselde. 27 jaar heeft Ds. Donner in Amers
foort gearbeid en hij is eT op menig gebied
tot volle krachtsontplooiing gekomen. Hij
was er o.m. voorz. van de Ctr. A.-R. Kies-
vereen. en secretaris van het Chr. Mil.
Tehuis. Na 40 jaar te hebben gediend werd
hem in Nov. 1924 eervol emeritaat verleend.
Met een predicatie over Hebr. 13 20 en 21
lgde Ds. Donner zijn ambt neder en vestigde
zich metterwoon te 's-Gravenhage, vanwaar
hij naar Zeist verhuisde, waar hem nog
eenige jaren van rust gegund waren, wel te
verstaan rust, zooals alleen Ds. Donner dat
verstond, n.l. nog bezig aan allerlei arbeid,
welke zijn liefde had.
In Genemuiden, zijn eerste gemeente, te
Assen en te Amersfoort, zullen zeer velen
zich den beminnel ijken en arbeidslustigen
pastor herinneren, die de veertig jaren
zijn ambtstijd over die drie gemeenten
deeld had. Ds. Donner, die 30 Mei 1859 te
Leiden geboren was, heeft, alvorens hij zijn
studie te Kampen voltooide, eerst te Leipzig
en te Lausanne gestudeerd. Toen hem eens
gevraagd werd, waarom in het buitenland,
was het antwoord: „Ik was natuurlijk inge
schreven aan de Theologische School, maar
toen was het niet verplicht college te 1-oopen.
Als men slechts op tijd de examens aflegde,
kon men verder vrijelijk studeeren. Ik volgde
in Leipzig de colleges van Friedrich Delitz,
den zoon van den beroemden Frans Delitz.
Dat was een mooie tijd. We zaten soms met
ons zeshonderden in de collegezaal, doch ook
waren er lessen, die we met ons vijftienen
volgden. Ik heb daar veel geleerd. Je blik
wordt er haast onmerkbaar ruimer
In Genemuiden was de plaatselijke over
heid niet gunstig gestemd jegens Ds Donner
en de zijnen. Een kerk b.v. .mocht er niet
gebouwd worden en zoo moest het gebouw
even over de grens der gemeente, in Masten
broek, gezet worden. Ook in Assen mocht hij
rijke vruchten op zijn arbeid zien. Het zie
lenaantal steeg daar van 700 tot 1100. Een
Christelijk Militair Tehuis werd in deze gar
nizoensstad opgericht en dit feit brengt in de
herinnering het zeer vele, dat Ds. Donner
heeft gedaan voor onze militairen, ook te
Amersfoort. Hier vooral kwam zijn werk
kracht tot volle ontplooiing. Hij heeft er de
samensmelting der kerken A en B tot stand
gebracht. Hier vooral was hij in zijn kracht
voor de militairen.
„I-k heb hier," zoo vertelde hij eens, „de
oorlogsjaren meegemaakt; dat waren moei
lijke tijden. Amersfoort was het centrum der
mobilisatie. Daar kwamen de soldaten van
alle kanten naar toe, om „gedistribueerd" te
worden. Er waren Zondagen dat meer dan
300 militairen op de gaanderij zaten en soms
had ik er wel 'n tachtig op de catechisatie,
lederen avond ging ik in het tehuis spreken
over den toestand van dien dag. En de
jongens waren dat zoo gewoon, dat velen niet
eens de krant meer lazen want dominee ver
telde het 's avonds wel".
Het penningmeesterschap van de Theol.
School te Kampen had de groote liefde van
Ds. Donners warme hart.
Hij vertelde graag van haar opkomst en
bloei, evenals hij dat deed van den arbeid
der Chr. Ver. tot Verpleging van Krankzin
nigen. waarvan hij vice-voorzitter was.
Merkwaardig was het sterk geheugen van
dezen man. Met het grootste gemak memo
reerde hij tal van data en jaartallen en slechts
een heel enkele ma-al behoefde zijn dochter
hem te hulp te komen met een „het was niet
in '94, maar in '96, vader".
Zoo ook met zijn preeken. Die leerde hij
steeds uit zijn hoofd.
„Dat deed ik Zaterdagsmiddags, ik schreef
de preek eerst geheel uit, en leerde haar dan
van buiten. Ik werkte Zaterdagsavonds nooit
later dan 1-0 uur en stond den volgenden
morgen prompt om 6 uur op, om nog es te
repeteeren."
Steeds had Ds. Donner een frisschen kijk
op de vraagstukken van zijn tijd en tot in
hoogen ouderdom is zijn belangstelling voor
het kerkelijk leven levendig gebleven. Een
plotselinge dood heeft op 't onverwachtst den
grijzen werker doen overgaan van de strij
dende naar de triomfeerende Kerk, en dui
zenden zullen met dank in het hart dezen
uitnemenden herder en sympathieken leider
gedenken.
ONDERWIJS
SOCIETAS STUDIOSORUM
REFORMATORUM
Dr. W. J. A Schouten te Arnhem
schrijft ons:
De eindexamens aan onze gymnasia,
lycea en H. B. Scholen zijn weer achter de
rug. In vele gezinnen zijn nu weer plannen
gemaakt voor een voortgezette studie aan
Hoogeschool of Universiteit, Het is daarom
thans de tijd om de aandacht te vestigen
op de Societas Studiosorum Reformatöruui.
S.S.R. is ontstaan uit een vriendenkring
van Gereformeerde studenten aan Openbare
Universiteiten. Het was een klein groepje
dat in 18S6 deze Unie van Gereformeer.-e
studenten oprichtte; maar deze vereeniging
is uitgegroeid tot een krachtige organisaiie,
die afdeelingen heeft te Amsterdam (Stede
lijke Universiteit), Leiden, Utrecht, Gronin
gen, Delft, Rotterdam en Wageningeu. Zij
telt ook een groot aantal meisjesstudenten
onder haar leden. Zij is de aangewezen
organisatie voor de studenten van Gerefor
meerden huize, die in deze plaatsen hun
studie, aanvangen.
De naam der vereeniging kan misverstand
wekken. S.S.R. is niet. een kerkelijk ge
reformeerde vereeniging. Leden van verschil
lende kerken, Hervormden, Christelijk
Gereformeerden. Gereformeerden en anderer
werken in deze vereeniging samen. Zoo is
het reeds vele jaren.
Wie zich aansluit bij S.S.R. wordt op
genomen in een vriendenkring, die hem
tot grooten steun zal zijn in zijn studenten
leven. De aankomende student ontvangt er
de inlichtingen over studie, en woonge
legenheid die van groote beteekenis ziin.
Van meer belang is echter de geestelijke
steun die hem wordt geboden in de ge
legenheid om met gelijkgezinden samen te
spreken over de vele problemen die ook de
studentenwereld beroeren, en die om pen
oplossing vragen. De besprekingen op af
deelingsvergaderingen, op disputen en op
conferenties zijn voor menigeen tot o<sn
zegen geweest.
Niemand kan lid worden van een ver
eeniging om alleen te ontvangen. Ook ra
S.S.R. heeft ieder zijn taak en zijn roeping.
De Gereformeerde studenten aan openbar.»
Universiteiten willen in deze vereeniging
gezamenlijk in de studentenwereld getuigen
van den zegen van het Evangelie: zij willen
wijzen op de .schoonheid en de beteeken.s
van de Gereformeerde belijdenis, zij willen
elkaar en anderen opwekken tot een be
oefening der wetenschap in gebondenheid
aan Gods Woord.
4e
Inlichtingen (schriftelijk) te verkrijgen bij
de Centrale Propaganda Commissie van
S.S.R., Nieuw jgracht 17. Utrecht.
ONDER WIJSBENOEMINGEN
Moercapelle. Chr. School. Tot tijdel.
onderwijzer: de heer B. K ij k u i t aldaar.
Nieuw Lekker land. C. N. School.
Tot onderwijzer: de heer L. Verhaar, kw.
m. a. C. N. S. te Kinderdijk.
R a d e w ij k. Chr. school. Tot kw. m. a.: de
heer D. R. Runhaar aldaar.
Capelle s- d. IJssel. Chr. school Us-
E. F. MAREMAf
De heer E. F. M a r e m a, oud-hoofd der
Dagopenluchtschool te Haarlem, is over
leden in den ouderdom van 60 jaar.
SCHOOLJUBILEUM.
De Chr. School te Driewegen (gem.
Temeuzen) vierde het 40-jarig bestaan dier
school. Des morgens werd dit feit herdacht
onder leiding van het hoofd, den heer J. M.
E e 1 d e r i n k, terwijl 's avonds onder zeer
groote belangstelling de voorzitter de heer
P. Bakker het feest voortzette.
Een keurig overzicht van het gebeurde in
die 40 jaren gaf de secretaris, de heer J.
H u ij s s e n-D i 11 e m a n.
Een prachtige boekenkast bood namens
de oud-leerlingen de heer J. H u ij s s e n-d e
B r u ij n e aan.
Het oud-hoofd der school de heer J. C.
Jansen, thans to Voorburg woonachtig,
hield een feestrede.
Bovendien voerden nog zeer velen het
woord.
„OP EEN AFSTAND"
In „Valcoogh" wordt uit het Journal des
Instituteurs vertaald een opmerking over
de meening. dat de onderwijzer de leerlin
gen ter wille van het gezag „op een afstand
moet houden". Daarin wofdt volgens de
schrijver schromelijk overdreven. „We staan
meestal op een te hoog voetstalc. Vanuit d3
hoogte laten we de plechtige waarheden oj)
do klas neerdalen. Wij passen er wel voor
op, dat we ons niet toon en zooals we zijn,
met onze onwetendheid, onze zwakheden,
zelfs niet met onze vreugden en droefheid.
Altijd e-en masker voor! Wij spreken ook
nooit over ons vroeger leven of over het hui
dige. over ons gezin of over onze droomen
Zoodoende kennen de leerlingen ons niet
Wij zijn hun even vreemd als de brieven
besteller, die aan hun deur komt; als de
agent nr. 10, die het verkeer regelt; nis de
6chrijver van het leerboek, dat ze gebrui
ken. Zij weten miet, dat er achter ons ge
streng uiterlijk ook nog teederheid en liefde
woont, waardoor we menschen zijn. En hls
we nog eens bij uitzondering een leerling
een blik gunnen in ons binnenste, kijkt hij
verrast op, en vertelt het aan zijn kamera-
KUNST
RABINDRANATH TAGORE
ERNSTIG ZIEK
Uit Calcutta wordt gemeld, dat Rabra-
dranath Tagore. de bekende Indische dich
ter, ernstig ziek i6.
Den Zuid-Afrikaanschen dichter Tol hifi,
Prof. Dr J. D. du Toit, die op het oogenbl'k
in ons land vertoeft en de afgeloopen week
te Amsterdam gehuldigd werd, is het eere
lidmaatschap van den Chr, -_erskring
aangeboden.
Hoogste stand te Haparanda 765.8.
Laagste stand te Dantzig 745.7.
Stand vanmorgen halftwaalf 754.2.
WEERVERWACHTING
Zwakke tot matige Zuidwestelijke tot
Noordwestelijke wind, zwaar bewolkt tot
betrokken met waanschijnlijk regen, weinig
verandering in temperatuur.
BUITENLANDSCH WEEROVERZICHT
Het strookvormigc gebied van hooge lucht
druk, dat Zaterdag van Zuid tot Noord ovec
de oceaan lag, splitste zich in twee deelen.
Het Noordelijkste trok Oostwaarts en ligt'
thans over Lapland, het Zuidelijkste deel
ligt thans in het Westen op de oceaan.
Een uitgestrekt gebied van lage luchtdruk
strekt zich thans van IJsland over de Brit-
sche eilanden naar Oost-Europa uit. Hef
centrum van dit lage drukgebied ligt ovec
de randstaten. In het geheele lage drukge
bied heerscht somber regenachtig weer met
zwakke tot matige wind rond de depressie
kern. In Zuid-Frankrijk en midden-Scandl-
navië is de lucht opgeklaard. De tempera
tuur is in vrijwel het geheele waarnemings-
gebied onder normaal.
Voor onze omgeving wordt voorloopig nog
regenachtig weer verwacht met zwakke tot
matige Zuidwestelijke tot Noordwestelijke
wind. De temperatuur zal vermoedelijk wei
nig veranderen.
THERMOMETERSTAND
Stand vanmorgen halftwaalf 11.4 C.
14 SEPTEMBER
Zonsopgang 6.33 uur, zonsondergang 7.17 uur
Maan op nam. 4.11 uur, onder nam. 12.36 uur
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
14 SEPTEMBER
Van 's avonds 7.47 uur tot 's morgens 6.05 uur
Uitslag der keuring
De keuring van den Borod voor de Warm
bloedfokkerij in Nederland, gehouden op
ao paardiententoonstelling te Utrecht, had
dé volgende uitslag: kampioen driejarigen:
Germia (eig. R. Letting te Stien9), reserve
kampioen: Wumora (eig. C. Bulk te Nieuw-
Vennep), Kampioen vier jaar en ouder:
Erenia (eig. H. Stol te Usquert), reserve-
kampioen: Teusi (eig. C. de Biuyn te Co.
then).
BOUW VAN EEN H.B.S.
De Rijksgebouwendienst heeft aanbesteed
het bouwen en uitbreiden van een dubbele
openbare lagere school tot Rijks H.B.S. met
conciërgewoning en rijwielberging, op een
terrein aan den Middelweg in het Wandel
park, te Deventer. Het laagst werd inge
schreven door j. J. Bornebroek en Zo,
te Apeldoorn, voor ƒ41.785.
MILITAIR MAGAZIJN
Aan E. v. d. G ij p te Slikkerveer is
gegund het bouwen van een militair maga
zijn voor /15.9S9.
GRINTWEGEN TE KESTEREII
Te Resteren is aanbesteed het plaat
selijk verbreeden en met klinkers bestraten
van twee grintwegen in de gemeente Ko
teren (weg Lienden—Resteren, aansluitende
op den straatweg Opheusden—Ochten)4
Laagste inschrijfster fa B. Bruil en Zn
teDoetinchem voor 45.300.
RIOLEERINGSWERK BREDASCHEWEG
Door B. en W. van de gemeente Tilburg
is het maken van een rioleeringswerk aan
den Bredascheweg opgedragen aan den heer
J. van Gooi, aannemer te Oosterhout, voor
de somma van f 19.S97, als zijnde de laagste
inschrijver.
GUNNING
De Rijkswaterstaat heeft het maken van
een bezinking en het uitvoeren van bestor-
tingen aan de Hornsche hoofden te O u d e n-
hoorn met bijkomende werken bij over
eenkomst opgedragen aan J. Pij 1 te Z u i d-
1 a n d voor 13.900.
DE WATERLEIDING
TE WIJNGAAARDEN
Het Bestuur van de Drinkwaterl .De AlhL
en De Vijfh." zal te Meerkerk op 21 Sep
tember aanbesteden het leggen van eterniet
buisleidingen en stalen zinkers, het stellen
van afsluiters, spuileidingen en brandkra-
ncn benevens den aanrfeg der verder hier
mede in verband staande werken ten dien
ste van gen. Drinkwaterl. voor de gemeente
Wijngaarden.
BOERDERIJENBOUW
De Rentm. v. d. Staatsdomeinen zal ta
Zwolle op 22 Sept. aanbesteden het ma
ken van 4 veeboerderijen in het land van
Yollenhove met bijkomende werken.
HET AMSTELSTATION TE AMSTERDAM
De Ned. Sp.w. zullen te Utrecht op 23
September aanbesteden het maken van tun
nels. trappen, liftschachten, keermuren en
kapfundeeringen van gew. beton ten be
hoeve van het Amstelstation te Amsterdam.
Raming f 181 000.
ALUMINIUM PROFIELEN
R. h. twW:,jA:
ROTTERDAM.
GROENEND AAI 102 - TELEF 53809
