Jlirauic jCritedg dmtrattt Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken Beteugeling van ongebondenheid Chateau Paulet abonnementsprijs: Per kwartaal in Leiden en in plaatsen waar een agentschap gevestigd is 235 Franco per post 2.35 portokosten Per week0-18 Voor het Buitenland bij wekelijksche zending4.50 Bij dagelijksche zending5J>0 Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/» ct Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbar atfoertmtirprijjen: Van I tot 5 regels f l.17'/« Elke regel meer 0.22'/* ngezonden Mededeelingen van 1—5 regels2.30 Elke regel meerf 0.45 NO. 6187 Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936 ZATERDAG 11 SEPTEMBER 1937 18e Jaargang goor Tiet bevragen aan 't bureau V wordt berekend 0.10 Een rustige Zondag vernieuwt de volkskracht Er schijnen nog steeds menschen te zijn, die van oordeel zijn, dat beteugeling van de ongebondenheid op de Zondag iets te maken zou hebben met beknotting van geestelijke vrijheid. Zulk een won derlijke constructie verbaast te meer, in dien zij voorkomt onder hen, die voor de dagen der week aan de sociale factor groote beteekenis toekennen, maar voor de dag, die door God voor Zijn dienst is bestemd, schijnen te meenen, dat het godsdienstig en sociaal belang van tal van personen behoort te worden onder geschikt gemaakt aan hun begeerte tot ontspanning en vermaak en de natuur lijke orde der dingen te hunnen behoeve zeer wel mag worden verbroken. Immers kennelijk wijst de ervaring uit, dat de eerste dag der week de aangewezen al- gemeene rustdag is, indien al niet om godsdienstige, dan toch om sociale re- Dat dit niet maar zoo'n bekrompen protestantsch-christelijke opVatting is, valt niet moeilijk aan te toonen. Merkwaardig achten we in dit verband een uitspraak van Paus Pius XI van vrij recente datum. In verband met de herdenking van de marsch naar Rome, waren in den jare 1935 op Zondag 27 October alle Itali- aansche winkels geopend, terwijl de her denkingsplechtigheden op Maandag ge steld waren. De Paus heeft toen o.a. voor bestuurs leden van de Katholieke Actie een rede gehouden, waarin hij krachtig het hand haven van de heiligheid van de Zondag bepleitte. Hij sprak er zijn voldoening over uit, dat juist de katholieke actie er zich veel aan gelegen liet liggen in Italië de Zondag als rustdag voor het gezin te be houden. En verder; ..Het is opmerkelijk, maar nog niet voldoende bekend, dat de ontwijding van de rustdag in de Heilige Schrift beschouwd wordt als een groote mis daad. Wie de rustdag ontheiligd» moest beschouwd worden als godloo chenaar en heimelijk atheïst. In onze tijden wordt deze verloochening van de Zondag volkomen openlijk bedre ven en wordt ze derhalve tot openbaar atheïsme, aangezien zij God verloo chent en een hem gewijde dag poogt af te schaffen. De ontwijding van de Zondag is derhalve een der zonden, die de toorn Gods met zich mede- sleept." De Paus richtte ten slotte tot de aan wezigen de vermanende oproep deze opvattingen onder de arbeidende klasse te verspreiden. Deze woorden, waarin niet sprake is van Zondagochtenduren, maar van de geheele Zondag, hebben onze volkomen sympathie en we zouden willen, dat ze in Roomsch-Katholieke kringen werden verstaan en toegepast. Te meer omdat ook onder hen de klachten over geloofs- verslapping en godsdienstvervlakking niet onbekend zijn. Het is daarom verbazend jammer, dat bij de Roomsch-Katholieken ook in ons land de Zondag zoo vaak voor allerlei zaken wordt misbruikt, waardoor de geestelijke rust zeker niet bevorderd en het Goddelijk gebod niet voldoende na geleefd wordt. Wie aan 's Pausen woorden gehoor schenkt en daarmee niet transigeert, ver valt nog allerminst tot sabbathisme, tot een overgaan naar de oud-Testamenti- sche sabbathsviering, maar houdt wel het moreele karakter van de christelijke rustdag op de eerste dag der week, dat blijvend is voor alle tijden, hoog. Maar we behoeven niet bij deze ka tholieke uiting te blijven staan. Ook uit andere kring zijn overeen komstige opvattingen te vinden, afkom stig van mannen, die oog hadden voor de geestelijke en sociale beteekenis van de wekelijksche rustdag voor allen. We denken o.a. aan een rede van den socialistischen Engelschen oud-premier Mac Donald. Deze sprak in 1924 voor een kerkelijke vergadering over de so ciale inhoud van het Christendom. Hij merkte bij die gelegenheid o.a. op: „Er is teveel ontspanning in onze dagen. Wij zijn niet meer in staat een Zondag goed door te brengen. Ik ben er over verbaasd, dat zoovele van mijn vrienden de ouderwetsche Schotsche Zondag een last noemen. Ik zou veel liever een maatschappij zien,' waarin iedere man en iedere vrouw liever een Schotsche dan een Fransche Zondag had. omdat bij zulk een regeling een fraaie en soliede basis voor karakter en zelftucht voorhanden zou zijn waarop men staten en kerken kan gronden. Een volk, dat alleen maar geamuseerd kan worden, dat niet in staat is zijn tijd uit eigen kracht goed door te brengenmet zulk een volk kan men weinig doen. Zulke verschijn selen zijn openbaring van een meer algemeen kwaad. Er schuilt ergens een principieele fout: dit is de fout, dat wij verleerd hebben om te schatten wat echt menschwaardig is. Wij loopen oppervlakkigheden naen wij moesten ons herinneren, dat het komt op den mensch. Kwaliteit gaat boven kwantiteit. En het eindige ont vangt echte kwaliteitswaarde eerst van het bovenaardsche, het tijdelijke van het eeuwige Zoo is het. De rust op de Zondag is een bron voor vernieuwing van volkskracht in alle opzichten. Rust op de Zondag is voor het volk in zijn geheel, te hoog gewaardeerd naar mate de lichamelijke en geestelijke inspanning op de dagi der week grooter is. De rustige Zondag ligt zoo in de n tuurlijke gang van het leven, dat de ge volgen van verstoring van die rust op de duur openbaar worden als een kwaad in geestelijk en physiek opzicht. Nu de vrije Zaterdagmiddag er voor velen is, bestaat er te minder reden de Zondag van anderen te bederven door allerlei slafelijke arbeid. Voor ver gaderingen en congressen is gelijk de ervaring in kringen, die de Zondag eer biedigen, bewijst de Zondag geens zins noodig. Maatregelen, die aan de onrust op de Zondag paal en perk zouden stellen, kunnen daarom uit sociaal oogpunt aller sympathie hebben. Ieders geestelijke vrijheid blijft daarbij ongerept. Wie hier ieders persoonlijk geweten de toestand zou willen laten bepalen, pleit voor iets, dat op de algemeene rustdag den een tot slaaf zou maken van den ander. Dat is eerst met recht beknotting van geeste lijke en persoonlijke vrijheid. De sabbath inderdaad om den mensch. Daaraan doet echter tekort, wie ter wille van ei-gen Zondagsgenoegen de rust van zijn medemensch daaraan opoffert. Zulk een geestelijke machtsusurpatie valt nimmer te verdedigen en hulde ver dient, wie er aan meewerkt daaraan grenzen te stellen. Daarbij behoeven evenmin als onze vaderen deden, toen zij werken van „tegenwoordige nood zakelijkheid" erkenden de eisohen van het leven van nu niet geheel te worden genegeerd. Wie aldus handelt dient de ware vrij heid, zoowel geestelijk als sociaal. Zij, die thans slachtoffers zijn van anderer Zondagsgenoegens, behooren van die druk te worden verlost. DE ZONDAG STEEDS MEER IN HET GEDRANG Het wordt steeds meer een harde strijd voor hen, die den Zondag in ons land in eere willen zien gehouden, omdat zij wen- sehen te bukken voor het gebod: Gedenkt den Sabbathdag. Twee zaken trokken daarbij de laatste dagen ongemeen de aandacht. In de eerste plaats de mededeeling omtrent de dageit, waarop straks het schaaktournooi tusschen 'Dr Euwe en Dr Aljechin zal plaats hebben, Ons was bekend_ dat van Christelijke zijde beproefd werd den Zondag nu eens uit te schakelen. Waarom kan hier niet geschie den, wat in Engeland mogelijk is? Thans zijn de data voor het spel vastge steld. Dertig dagen zijn aangegeven, waarbij vier Zondagen. Het Comité voegt hieraan toe, dat er „slechts vier'* Zondagen zijn ge kozen, om alzoo tegemoet te komen aan den wensch, geuit door vele Christelijke scha- Van tegemoetkoming is hier evenwel geen sprake. Dertig dagen is gelijk aan vier weken. Percentsgewijs vallen in dertig dagen vier Zondagen. Waar is hier nu de erken ning van het goede recht der Christelijke schakers? In de tweede plaats heeft het zeer velen getroffen, dat het jacht, door het Nederland- sche volk aan het Prinselijk Paar aange boden, tot dusver voor het eigenlijke doel slechts alléén op den Zondag is gebruikt. Hierover bereiken ons talrijke klachten, pok het Christelijk volksdeel droeg bij tot dit geschenk. Maar van véél meer waarde is de bemerking, dat dit toch zeker niet bij draagt tot het hooge doel, waartoe de Zon dag is ingesteld. Wij gelooven, dat ook vele medeburgers, die niet zoozeer behooren tot wat wij dan noemen onze geestverwanten, het in dit geval met ons eens zijn. In Nederland zal de strijd, om den Zondag zijn oorspronkelijk karakter te doen behou den, er niet gemakkelijker op worden. Toch mogen wij niet zwijgen, al zal natuurlijk het oogenblik van spreken met voorzichtig heid moeten worden gekozen. MACHTSMIDDELEN NIEUWE WATERWEG Kanonnen op loodsbooten Wij vernemen, dat in verband met de noodzakelijkheid, voor den Nieuwen Waterweg bij Hoek van Holland over eenig machtsmiddel te beschikken, de loodsbooten, die voor den Waterweg den loodsdienst doen, van kanonnen zullen worden voorzien. Door middel van draadlooze telefonie zal de buitengaats zijnde boot dan wor den gewaarschuwd, wanneer daadwer kelijk ingrijpen tegen een schip, dat zich aan eenig misdrijf heeft schuldig ge maakt, noodig is. Dr Colijn naar Genève vertrokken Hedenmorgen omstreeks 9 uur 'S-GRAVENHAGE, 11 September. Hedenochtend omstreeks 9 uur is Dr Colijn vanal het station Staatsspoor naar Genève vertrokken als leider van de Nederlandsche delegatie ter Volkenbondsraadvergaderimg. Dr Colijn zal deze vergadering tot Donderdag bijwonen, omdat hij Vrijdag een vergadering van de Mi nisterraad moet presideeren. Deze zou a.s. Dinsdag gehouden worden, maar is in verband met de afwezigheid van Dr Colijn uitgesteld tot Vrijdag. Daar zal o.a. moeten worden behandeld de vaststelling van de Millioenennota. Naar men ons verzoekt mede te deelen is voor het ongeluk, dat te Delft plaats had bij den bouw van de buitenleiding der radio-oentrale van- de Nozema te Utrecht en waarbij drie arbeiders werden verwond, niet de Nozema aansprakelijk, doch de on deraannemer, die het werk in opdracht der Nozema uitvoert* Een spoorlijn wordt gestolen Materiaal bij de afbraak Haarlemmermeer- Spoorlijn verdwijnt Naar thans blijkt, zijn bij de afbraak van de lijn Alphen a. d. Rijn—Uithoorn te Aar landerveen en omgeving, ernstige verduiste ringen gepleegd. In verband met ingekomen klachten stelt de politic van Aarlanderveen, Ter Aar, Nieuwkoop, Nieuwveen en Zeven- hovpn een diepgaand onderzoek in. Het eerste gedeelte van Alphen tot de spoorbrug over de Rijn is opgeruimd door het Üjnpersoneel van dit station, doch wat betreft de rest tot Uithoorn geschiedt dit door personeel van een Aannemers Mij. on der toezicht van een opzichter der Nederland sche Spoorwegen. Bij een onderzoek ingesteld door de rijkspolitie te Nieuwveen en een gemeen te-veldwachter te Zevenhoven, is ontdekt dat honderden dwarsliggers zijn verhan deld die ontvreemd waren. Daar de prij zen normaal waren zijn de koopers waar schijnlijk te goeder trouw. Voorts is aan het licht gekomen, dat groote partijen zand, steenen en ijzer, voornamelijk van de perrons, ontvreemd zijn. ALs verdacht van een en ander is aange houden de expediteur K. te Aarlanderveen, die ook deze feiten bekende. Daar echter al geruimen tijd verloopen is. en verschillende koopers en vervoerders bij de zaak betrokken zijn zal het nog wel even duren eer het onderzoek geëindigd is. Door de politie der verschillende gemeen ten is een onderzoek ingesteld te Amsterdam en Rotterdam naar het verdwenen mate VERDRONKEN Gistermorgen miste men op de tuinderij van O. te Harmeien de 30-jarige J. van Veen. Een direct ingesteld onderzoek wees uit dat de ongelukkige in een sloot was verdronken. Naar wij uit goede bron vernemen is dezer dagen een K.B. te verwachten, waarbij be noemd wordt tot secretaris generaal van het departement van Defensie de heer C. R i n ge ling, administrateur, hoofd van de af- deeling comptabiliteit van dat departement. Z.K.H. Prins Bernhard heeft gisteren een bezoek gebracht aan de Jaarbeurs te Utrechtwaar verschillende stands werden bezocht. De Prins laat zich de wer king van een machine uitleggen. Links op de foto Dr. Fentener van Vlissingen MOND- EN KLAUWZEER Een nieuwe invasie van uit het Zuiden over ons land De door die veehouders zoo gevrees de ziekte, het mond- en klauwzeer breidt zich met name in Zuid-Holland op verontrustende wijze uit Of, zoo als de inspecteur vain den Veeart.se- nijkundigen Dienst, de heer K. d e Vink, het uitdrukte, een plotselinge golf van mond- en klauwzeer is over ons land gekomen. Gedurende langen tijd lcwam deze ziekte maar in zeer enkele gevallen voor. Wij leven zóó snel, dat, nu enkele jaren het „tongblaar" zoo goed als wegbleef, in elk geval niet epidemisch optrad, men er al haasrt niet meer aan denkt, dat er wel eens weer een epidemie kon optreden. En ziedaar, nauwelijks twee weken geleden, kwamen weer enkele gevallen voor, die heel spoedig door meerdere gevolgd wer den en thans is het zoo, dat er dagelijks tien en meer gevallen worden aangegeven, wat, naar de heer d*> Vink vreest, wel spoe dig tot veertig en vijftig per dag zal op- loopen. De excursie van de F.N.Z. naar kaas boerderijen in de omtrek van Gouda, moest worden afgelast. De tentoonstelling van vee- en zuivelproducten, die op 16 dezer te Leiden gehouden zou worden, zal niet door gaan. De veetentoonstelling te Laren (N.H.^ is afgelast met het oog op het optreden vae deze ziekte te Blaricum, Laren, Muiden, Loosdrecht en Hilversum. Het schijnt dat de ziekte nu uit Frankrijk en uit België is overgekomen. De eerste gevallen deden zich voor iD Brabant, daarna volgde de Alblasser- er cte Krimpenerwaard, Thans is op vele plaatsen in Zuid-Holland, o.a. in de Rijn streek, de ziekte opgetreden. Naar Utrecht breidt het verspreidings gebied zich uit en ook naar Noord-Holland In Gelderland, maar ook in Friesland en Groningen doen zich reeds gevallen voor. Men heeft nog geen middel tegen he* mond- en klauwzeer gievonden: men kent de verwekker van de kwaal ook nog niet. Het eenigste wat men doen kan is, de dieren afzonderen en de uiterste voorzich tigheid te betrachten om besmetting zoo veel mogelijk tegen te gaan. Het optreden van deze vreeseiijke kwaal is e>en nieuwe bezoeking voor de veehou derij, die in de laatste jaren door zooveel tegenslag getroffen werd, en het zóó zwaar had. Nu de zuivelprijzien wat oploopen en de hoop weer eventjes opflikkert, komt deze ziekte over onze veestapel. Geve God, dat het niet ernstig worde en dat spoedig een middel tegen het mond- en klauwzeer ge vonden mag worden. AUTOMOBILIST REED DOOR Na meisje aangereden te hebben Gisteravond om half 9 uur reed een vracht auto uit de richting Veen dam over de Lange Leegte naar Borgercompagnie Plotseling sprong een achter op het voer tuig zittend mpisje, de achttienjarige M Achting, van den wagen. Zij viel en bleef op den weg liggen. Een uit tegenovergostel de richting komende personenauto, welke niet-tijdig meer kon stoppen, reed het meisje aan. Zonder zich verder om het slachtoffer te bekommeren, doofde de automobilist zijn lampen tn reed in versneld tempo door Politie en geneeskundige hulp waren spoe dig aanwezig. Met een kaak fractuur cn ver scheidene ernstige hoofdwonden is het meisje naar een dor ziekenhuizen te Gro ningen vervoerd. Van de verdwenen auto ontbreken tot nu toe alle gegevens. DIRECTE BELASTINGEN De ontvangrer der directe belf C Hofman is verplaatst van A Oldenzaal en de ontvanger J H van Haarlem naar Dordrecht. Vreeseiijke botsing te Den Haag Een doode, een zwaar gewonde Vermoedelijk ten gevolge van gladiheid van den weg is vanochtend om half 10 op den Rijswijksohen Weg bij de Laakbrug een ontzettend onqeluk gebeurd. Een vrachtauto, bestuurd door den 42-jarigen G. C. B. uit Voorburg, raakte plotseling de koers kwijt, juist toen een motorwagen van lijn 10 naderde. Daar de trambestuurder op de onverwachte manoeuvre van de auto uiteraard niet gerekend had, viel een botsing niet meer te voor komen. Met volle kracht vloog de motor wagen op de auto, die totaal werd vernield. De chauffeur werd zwaar ge wond. terwijl zijn broer R. B., wonende op de Rijswijkscheweg, op slag werd,gedood. Het voorbalcon van de tram werd vrij ernstig beschadigd. Zoowel de zwaar gewonde als het lijk van den overledene zijn naar het Ziekenhuis aan den Zuidwal over gebracht. Loodsboot aangevaren Door binnenkomend Engelsch stoomschip. Het vanochtend uit Buenos Aires bin nengekomen Engelsche stoomschip „Flim ston" is voorgaats bij den Nieuwen Water weg in aanvaring geweest met de voor den Nieuwen Waterweg kruisende Nederland sche loodsboot nummer 19. Het Engelsche stoomschip is opgestoomi #ar Rotterdam. De schade is onbekend. De loodsboot is te Hoek van Holland bij de berg- haven ten anker gegaan. De loodsboot heeft schade opgeloopen boven de waterlijn. (Het Engelsche stoomschip „Flimston" werd in 1925 gebouwd. Het meet 4674 br ton en is eigendom van de Picton Steamship Co. Ltd., London). Nadere bijzonderheden Nader vernemen wij dat de aanvaring plaats had om tien minuten voor zes tijdens een zware bui. De Flimston was geladen met kolen en op weg naar Rotterdam. De loodsboot kreeg een scheur in den voorste ven en maakte water. Eenige personep die in verband hiermede reeds van ae loodsboot op het Engelsche stoomschip waren overge sprongen, keerden weer aan boord van de loodsboot terug, toen bleek dat gevaar voor zinken niet bestond. De loodsboot is, op or der van den loodscommissaris, opgestoomd naar Maassluis. De loodsboot no. 18 zal den dienst overnemen. De „Flimston" heeft, met lichte schade, de reis naar Rotterdam voortgezet. HAZARDSPEL TE IJMUIDEN Verschillende arrestaties Bij de te IJ m u i d e n gehouden harddra verij is de politie opgetreden tegen book makers, die in grooten getale op de baan aanwezig waren. Vijf personen, die gelegen heid gaven tot hazardspel werden langs de baan aangehouden en naar het hoofdbureau van politie overgebracht Vervolgens werd een inval gedaan in een café aan de Wijk aan Zeescheweg, waar een bookmaker onder het oog van den caféhouder gelegenheid ga* tot deelneming aan het mijn en dijnsoel Ondanks de voorzorgsmaatregelen, welke genomen waren om een oven-al te belet t n, slaagde een rijksveldwachter er in onopge merkt tusschen de beeoekers te komen. Hij kon een aantal gokkers op heeterdaad be trappen. Een groote som gelds werd in ne lag genomen, terwijl de bankhouder N., uit N.V. GRONINGSCHE HYPOTHEEKBANK gevestigd te GRONINGEN De Bank geeft uit: 31/2 Pandbrieven a 100% (Koers van omwisseling 99'^ VOORNAAMSTE NIEUWS Dit Nurjimer bestaat uit DRIE bladen en het ZONDAGSBLAD De laatste dagen van het Congres van de Christelijke Studenten Beweging» Dr. H. Colijn is hedenmorgen naar Genève vertrokken. De directies van de Limburgsche mijnen schijnen volgens een mededeeling in de contactcommissie voor het mijnbedrijf, be reid te zijn een nieuwe loonbijslag van 5 pet. toe te staan. De loodsbooten op de Nieuwe Water weg zullen met geschut worden bewapend. Op het Rijswijkscheplein te Den Haag had vanmorgen een botsing plaats tus schen een vrachtauto en de tram. Een persoon werd gedood, een ander zwaar gewond. Financieel Weekoverzicht. De conferentie inz. de Middellandsche Zee heeft voorloopig besloten, voor de veiligheid der scheepvaart patrouille diensten in te stellen. Tsjang Kai Sjek cn de Chineesche communisten hebben zich verzoend voor gezamenlijke strijd tegen Japan. Op de kust van republikeinsch Spanje zou een duikboot in den grond geschoten BETONHOUT KISTENHOUT Houthandel „ALBLAS" N.V. WADDINXVESN Rotterdam: Zwaanshals 119121 's-Gravenhage: Fahrenheitstr. 343 TRIPLEX - Vraagt prijs - LIJSTWERK J. VAN 'T LAND ACCOUNTANT GRONINGEN LID VAN DE VER. VAN GEM. ACCOUNTANTS CGNÏRCLES KERKELIJKE ADMINISTRATIES 4-lOTCL TEL 31660 CA£É KAMERS MET ONTBi/T-P-3.-r.€T BADKAMER -f 4- Cognac Generaa Agent ANDRE KERSTENS, Tilburg Smakelóoze brieven „Hoe denkt gij over uw moedeii Zeer terecht oefent De Trom, het or gaan van het Nat. Jongeren Verbond cri- tiek over de H a a g s c h e Post, wier redactie de smakeloosheid heeft gehad een ieder in de gelegenheid tet stellen in 250 woorden (voor x cent per woord?) onder de rubriek „Brieven van Zoons over hun Moeder" publiek te maken, hoe men over rijn Moeder denkt Wij aarzelen niet hier uit naam van de veel gesmade jeugd van hede^ als geheel ten sterkste te prot -steeren tegen zooveel smakeloosheid. Mogen er al jongeren (zijn het allen wel jonge ren?) ingaan op dit aanbod, dat vol doet aan een zekere sensatiezucht van ouderen en speculeert op het „plaisir de se voir imprimés" (en de doorgaans niet te best gevulde portemonnaie?) van jongeren, de jeugd als geheel is niet ge diend van dit aanbod om aan het mooi ste bezit, dat zij heeft, haar Moeder, pu bliekelijk te schrijven, hoe zij over haar denkt. Dat zijn gedachten, die aan d* persoon en het gezin, maar niet aan het publiek toebehooren. Volkomen juist. En de H. P. heeft dat kunnen leeren uit het meest correcte ant woord, dat een der inzenders gaf: „Ik eer mijn moeder, omdat zij mijn moeder is!" ADMINISTRATEUR («oor Heren) PRIVE-SECRETARESSE (voor Dames)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1937 | | pagina 1