Hollandscfa
koopman
Vergissing van Chineesche
vliegers
Insianïine
DINSDAG 3x AUGUSTUS 1937
EERSTE BLAD PAG. a
Buitenland
DE LEIPZIGER
NAJAARSMESSE
Sterke toeneming van het
buitenlandsch bezoek
'De stand van Nederland
(Van onzen Duitschen correspondent)
Bedriegen de teckenen ons niet al te zeer,
mede wellicht onder den invloed
fraaie weer dan beleven wij sedert rond tien
jaar eindelijk weer eens een herfstmesse van
internationale beteekenis Volgens, de offi-
cieele berichten, welke wij uit Leipzig ont
vingen, is de deelname van het buiten'and
ditmaal zeer sterk. Men schrijft dezen „Um-
schwung" voor een belangrijk deel toe aan
de bewapeningsconjunctuur, aan de strate
gische voorraadsdekking en aan een opmer
kelijke stijging van den internationalen han
del. Alleen reeds het feit, dat zich voor deze
herfstmesse niet minder dan 350 buitenland-
sche deelnemers hebben aangemeld, is hier
van een sprekend bewijs, want toen wij be
gin Maart de voorjaarsmesse bezochten, kon
den wij vaststellen, dat het aantal buiten-
landsche deelnemers op deze toch steeds veel
drukker bezochte wereldmarkt nog maar
233 bedroeg. Men kan hier dus van een stij
ging van rond 50 pCt. spreken, hetgeen na
tuurlijk tevens een opmerkelijke toename van
het buitenlandsch bezoek met zich mee
brengt. Wij lieten ons dan ook door het
Messe-Amt vertellen, dat het aantal schrif
telijk aangevraagde messe-insigne6 voor bui-
tenlandsche koopers en belangstellenden
sterk gestegen is. Wanneer men beden Kt,
dat het aantal bezoekers in de voorjaar;
messe van dit jaar 283.136 bedroeg, dan kan
men ditmaal op de herfstmesse op een be
zoek van rond 150.000 bezoekers rekenen
Twintig buitenlandsche staten zijn dit jaar
öp de herfstmesse vertegenwoordigd en met
bijzonder veel genoegen stelden wij al dade
lijk vast, dat ook Nederland ditmaal
weer eens meedoet en wel met een collec
tieve expositie. Men brengt deze activiteit
onzerzijds in verband met den vooruitgang
van den algemeenen toestand speciaal
Ncderlandsoh-Indic en vooral van Duitsehe
zijde is de belangstelling voor onze expo
santen opvallend groot.
Ook de Scandinavische landen zijn ditmaal
veel talrijker vertegenwoordigd dan tot dus
ver en de zakelijke leider van Stockholm
deelde ons mede dat er in zijn land tot in de
uiterste hoekjes weer hoogconjunctuur kan
•worden vastgesteld. De inkoopers uit den
Zweedschen groothandel en de vertegenwoor
digers der warenhuizen lieten zich reeds
van tevoren informaties toezenden omtrent
de aanbiedingen, welke voor hun bedrijf van
belang zijn.
Nederlandis ditmaal met een monster-
Collectie verschenen, welke do internationale
beteekenis van onzen handel uitnemend ty
peert. Niet 6lechts de algemeen gunstig be
kend staande producten van het moederland
worden tentoongesteld, ook de koloniale
voortbrengselen uit Oost en West, koffie,
thee, cacao, tabak en gummi, daarnaast dan
nog onz« kostelijke specerijen wekken de
algemeene belangstelling en in bepaalde
kringen misschien ook wel een gevoel van
nijd, want het koloniale vraagstuk is vooral
in het tegenwoordige Duitschland een teer
punt geworden!
Deze Nederlandsche collectieve tentoon
stelling staat onder de bescherming der re
geering hetgeen kan worden afgeleid uit het
feit, dat zij een onpersoonlijk karakter
draagt, waarbij dus reclame voor
firma's vrijwel uitblijft
Kort Nieuws
Van officieele zijde wordt medegedeeld,
<iat de berichten over heropening van de
Parijsche wereldtentoonstelling in 1938 op
het oogenblik eiken grond missen.
Nader verluidt, dat Mussolini op 25
September a.s. een ontmoeting zou hebben
met Hitler in Berchtesgaden en vervolgens
met den rijkskanselier naar Berlijn zou gaan.
Mussolini zou slechts twee dagen in Duitsch
land blijven.
In Palestina wordt het weer onrustiger.
Nadat reeds een Arabier op straat was ge
dood en 's avonds een aanval was gepleegd
op een Joodsche autobus zijn gister weer
berichten ontvangen omtrent den gewelda-
digen dood van twee Joodsche farmers van
Karkoer in de vlakte van Sjaron. Een der
beide lijken is gevonden op den bodem van
een put, het tweede lag doorschoten in het
veld. Deze nieuwe teekenen van geweld en
onrust hebben in het geheele land ongerust
heid gewekt
Bommen op de President Hoover
Zij meenden dat het een
Japansch troepenschip was
Een nota aan den Volkenbond
CHINEESCHE vliegtuigen hebben
gister bij vergissing een aantal
bommen laten vallen op de „President
Hoover", een Amerikaansch schip, dat
aangezien werd voor een Japansch troe
penschip. Zeven leden van de beman
ning werden gewond, van wie twee ern
stig.
Het betreft hier een betreurenswaar
dige vergissing, welke de Chineesche
Regeering reeds aanleiding heeft gege
ven te Washington baar leedwezen over
het gebeurde te betuigen en schadever
goeding toe te zeggen.
De aanval op de „President Hoover'' werd
gedaan om half acht in den namiddag op
vijftig mijl van Woesoeng, 25 mijl uit de
kust in volle zee. Het schip had 257 passa-
giens en 302 leden der bemanning aan boord
en was op weg van Hongkong naar Woe
soeng, om daar vluchtelingen uit Shanghai
aan boord te nemen.
De „President Hoover" is boven de water
lijn beschadigd en stoomt thans met volle
kracht direct door naar Kobe.
Er werden bij het bombardement 7 leden
van de bemanning gewond, van wie twee
ernstig. Een passagier wordt vermist.
Staatssecretaris Huil heeft den Ameri
kaanschen ambassadeur te Nanking op
dracht gegeven een krachtig protest in te
dienen bij de Chineesche regeering, naar
aanleiding van het incident met den „Pre
sident Hoover".
De Cbineasche Regeering heeft inmiddels
reeds verklaard de volle verantwoordelijk
heid op zich te nemen van het bombarde
ment en is bereid tot herstel van de schade.
Daar de „President Hoover" dicht bij do
Japansche troepentransporten gelegen was
is het schip bij ongeluk door Chineesche
vliegtuigen gebombardeerd.
Admiraal Yarnell, de bevelhebber van do
Amcrikaansehe vloot in de Aziatische wato
ren, heeft den Anierikaanschen schepen bo
vel gegeven, niet meer in Shanghai aan te
leggen.
Tsjang Kal Sjek bepleit interventie
In een interview heeft maarschalk Tsjang
Kai Sjek de noodzakelijkheid bepleit van
een internationale interventie in den niet
verklaarden oorlog tusschen Japan en China
zulks niet alleen ten behoeve van de veilig
heid van China, maar van de veiligheid van
den wereldvrede.
De eenvoudige waarheid is. aldus zeido
de Chineesche maarschalk, dat Japan een
actie heeft ondernomen, met het doel een
continentaal rijk te vestigen.
Het conflict, aldus voegde Tsjang Kai Sjek
hieraan toe. heeft reeds tot gevolg gehad d?-
eenwording cn aaneensluiting van het Chi
neesche volk tegen den onverbiddelijken
vijand, die alle regels van het internatio
nale recht heeft geminacht, benevens de
blijkbare aanvaarding door de mogendheden
van de miskenning van het internationale
recht en een daarvoor in de plaats stellen
van een systeem van incidenten, welk
systeem gebruikt wordt als een rechtvaar
diging voor de annexatiepolitiek.
Japan vernielt voortdurend zijn eigen be
leggingen in China en zijn eigen commer-
cieele belangen in een land, waar een ver
standige, hoffelijke en waardige behandeling
het ontegenzeggelijk bijna een commercieel
monopolie zou geven.
Op de vraag onder welke voorwaarden
China er in zou toestemmen de vijandelijk
heden te staken, antwoordde de maarschalk:
Hierop kan slechts geantwoord worden,
wanneer Japan zal besluiten zich terug te
trekken uit den onmogelijken toestand, waar
in het zich ten opzichte van China en de
wereld bevindt
In een ander deel van het interview zeide
de maarschalk: Het is niet moeilijk te voor
spellen, wat geschieden zal met den handel
Wat doet ge liever
DUUR WONEN In een huurhuis en
Uw leven lang hunr betalen?
of GOEDKOOP WONEN IN EEN
EIGEN HUIS en toch ln 20 jaar bet
hnis geheel afbetalen?
HOOGE HYPOTHEEKRENTE BETA
LEN of het RENTEBEDRAG GEBRUI
KEN om nw schold af te lossen?
Vraagt een prospectus aan bij de
N.V. B 0 U W K A S „R 0 H Y P"
SPUISTRAAT 219/221 AMSTERDAM (C.).
van de vreemde landen, wanneer Japan de
overheersching van China tot stand brengt
en er is geen bijzondere kennis voor noodig
om na te gaan wat er in politiek opzicht tra-
beuren zal
Chineesche nota aan den Volkenbond
De permanente gedelegeerde van China
bij den Volkenbond, dr K o o. heeft den
secretaris-generaal van den Volkenbond een
nota overhandigd, waarin de feiten uiteen
gezet worden die zich hebben voorgedaan
in China sedert 7 Juli j.L
In haar me/ledoelingen legt de Chinee
sche regeering den nadruk op haar wil, te
komen tot een vreedzame regeling van de
incidenten, die haar in conflict brengen met
de Jaoanscha regeering en wijst zij op den
wil tot opzettelijke agressie van de züde der
Japansche regeering, waarbij zij er o.m. aan
herinnert, dat Japan alle internationale ac-
coorden, die het beeft onderteekend. o.a. 't
Kellogg-pact. het Volkenbondshandvest en
het Negen Mogendhedenverdrag, heeft ge
schonden.
De Chineesche regeering bepaalt zic.h tot
een eenvoudige uiteenzetting van de feiten
met het doel. deze bekend te maken bij de
leden van den Volkenbond en de leden van
het consultatieve comité, dat in het loven
is geroepen krachtens een resolutie, welke
werd aangenomen op 24 Febr. 1934 door de
buitengewone raadsvergadering van den
Volkenbond, welke belast was met de bestu
deering van het Chineesch-Japansr.he con
flict. In dit comité hebben o.m. de Vereenig-
de Staten zitting.
De Chineasche nota doet geen enkel be
roep op den Volkenbond en vraagt niet het
geschil met Japan op de agenda te plaatsen
van de eerstvolgende assemblee,
Het wantrouwige Janan
Uit Sjanghai wordt aan de Jomioeri ge
seind, dat het Chineesch-Russische non
agressiepact drie geheime bepalingen bevat
betreffende onderlingen bijstand en mili
taire samenwerking ingeval van een inval
in binnen- of buiten-Mongolië, het zenden
door Rusland van militaire raadslieden en
wapenen, munitie, levensmiddelen en olie
en de officieele erkenning van de Chinee
sche communistische partij door de Nan-
king-regeering, zoodat deze partij het recht
zou hebben dee] te nemen aan de regeering.
Bovendien zou China zich verplichten nooit
een anti-communb?tisch verdrag te sluiten
met een derde mogendheid.
Chineesche dementi
Van Chineesche officieele zijde wordt
tegengesproken, dat het non agressie-pact
met Rusland geheime clausules zou bevatten.
De Amerikaansche matroos Shaskell, die
tot de bemanning van de „President Hoover"
behoort en gisteren bij het bombardement
wonden opliep, is vanochtend overleden.
In het Sovjet-Paradijs
Eindelooze executies
Het blad „De arbeider van Minsk" meldt,
dat de militaire rechtbank in Wit-Ruslond
acht Trotzkistische spionnen „wegens v<*
gifliging van soldaten en brandstichting in
kazernes en militaire depots" ter dood \er
oordeeld heeft. Het vonnis is reeds voltrok
ken. Hetzelfde blad deelt mede, dat eenige
dagen tevoren ook reeds zes executies zijn
geschied wegens vergiftiging van soldaten.
Voorts meldt de „Leningradskaje Prawda"
dat zeven ambtenaren uit Leningrad wegens
hoogverraad veroordeeld zij tot den kogel
door het gerechtshof, dat zetelt te Orstrov
nabij de Éstlandsche en Letlandsche grens
De veroordeelden zijn hoofdzakelijk gewezen
directeuren van landbouworganisaties. Elf
boeren-contrarevolutionairen staan op bot
oogenblik nog terecht.
Poolsche boerenstaking mislukt
Ruim 40 dcoden te betreuren
Onderteekend door minister-president
Skladkowski wordt thans te Warschau
eon officieel communiqué gepubliceerd over
de boerenstaking, waarin geconstateerd
wordt, dat het mislukt is de s'aking over
het geheele land te doen uitbreken en dat
een reeks misdadige delicten is gepleegd,
waartegen door de politie is opgetredc.'i,
daar deze orde en rust moeit beschermen.
Daarbij zijn -11 dooden en 34 gewonden g
vallen, welk cijfer echter niet definitief is.
De verantwoordelijken zdjn de bosschen in
gevlucht. Het communiqué besluit als volgt:
„Dergelijke ondernemingen, die nadeel toe
brengen aan de eenheid en homogeniteit
van de natie en slachtoffers eischen. kurinen
geen invloed uitoefenen od de maatregelen,
die door de regeering genomen moeten wor
den. maatregelen, die strekken tot het ge'ei-
delijk verbeteren van den materie-elen tnu-
stand der boerenmassa en 1ot het verzekeren
van rust en orde in den staat"
Hoofdpijn en juisf nül
Hoe moeilijk is het soms zich aoed
te houden en niemand jets te laten
merken. Het lukt nauwelijks.
Instantine echter zal de pijn onmid
dellijk doen verdwijnen 1
Onthoudt daarom
Instanlfne
JAPAN BEZET SPOORLIJN
KALGAN-PEIPING
Chineezen handhaven zich
bij de Nankau-pas
Overval op Fransch seminarium
Uit elkaar tegensprekende berichten
schijnt men wel als vaststaand te mogen
aannemen dat de verbinding tot stand
is gebracht tusschen het Japansche
Kwantoeng-leger en het in Noord-China
opereerende Japansche leger. Dit betee-
kent, dat de spoorweg van Peiping naar
Kalgan zich geheel in handen der Japan-
neezen bevindt, behalve bij de Nangkau-
ipas, waar de Chineezen krachtig tegen
stand bieden.
Volgens een bericht van het Japansche
opper-commando rukken de Japansche troe
pen langs den spoorweg Tientsin—Poekau
langzaam in zuid-westelijke richting op. Na
een verbitterden strijd hebben de Japannee-
zen Ljoekwantoen ingenomen, gelegen op
ongeveer veertig kilometer ten zuid-westen
van Tientsin.
Voorts wordt melding gemaakt van ge
vechten in het gebied op ongeveer vier kilo
meter ten westen van Peiping, waar de
Japanneezen in het geheel kale bergland-
schap met aanzienlijke twreinmoeilijkheden
te kampen hebben.
Tatoeng gebombardeerd
Van Chineesche zijde wordt gemeld, dat
zeventien Japansche vliegtuigen Tatoeng
hebben gebombardeerd, waarbij ernstige
schade werd aangericht aan het station.
Nabij Liangwang, 25 km ten zuiden van
Tientsin, zijn de Chineesche en Japansche
troepen slaags geraakt. De Japansche troe
pen hebben verder de Chineezen aangeval
len bii Matsjang aan den spoorweg Tient
sin—Poekau, doch zij werden met zware
verliezen afgeslagen.
Ook Thangtsjau gebombardeerd
Japansche vliegtuigen hebben het aan den
spoorweg TientsinPoekau, op 100 km ten
zuiden van Tientsin gelegen Thangtsjau, ge-
hombardeerd, waardoor aanzienlijke schade
werd aangericht en talrijke personen ge
dood werden. Andere vliegtuigen bombar
deerden Sontsjau, het kruispunt der spoor
lijnen van Tientsin naar Poekau en Long-
hai, waarbij twintig personen werden ge
dood.
De strijd In het Noorden
Van Japansche zijde wordt verklaard.dat
de Japansche troepen alle belangrijke stra
tegische punten in Tsjahar hebben bezet.
De Japansche luchtmacht bestookt op het
oogenblik de Chineesche stellingen in Sjensi.
Te Foetsjau hebben zich anti-Japansche
ongeregeldheden voorgedaan en de haven
is versperd door schepen, welke de Chinee
zen hebben laten zinken.
De luchtmacht treedt op
De Japansche luchtmacht heeft de Chi
neesche vliegvelden bij Hantsjau en Kwang-
te gebombardeerd. De Chineesche zware
bommenwerpers op beide vliegvelden wer
den ernstig beschadigd. Verder werden ver
scheidene militaire objecten tusschen Kiang-
wantsien en Tatsjangsjen gebombardeerd.
Cholera te Sjanghai
Onder de Chineesche vluchtelingen in de
Fransche nederzetting is cholera uitge
broken.
Mobilisatie in China
De Chineesche regeering heeft den uitvoe
renden Joean opdracht gegeven de toepas
sing te verzekeren van art. 3 der wet op de
mobilisatie. Dit artikel voorziet in 't onder
de wapenen roepen van alle mannen, die de
wapenen kunnen dragen tusschen achttien
en vijf en veertig jaar.
Fransche seminarium geplunderd
Een duizendtal ongeregelde Chineesche
troepen hebben het Fransche R.K. Semina
rium te Heisjankau. ten noordwesten van
Peiping, geplunderd en 12 priesters en 12
Chineesche bekeerlingen ontvoerd. Hier
onder bevinden zich o.a twee Nederland
sche paters.
De Spaansche burgeroorlog
NA DEN VAL
VAN SANTANDER
Het Regeeringsoffensief
op het Arragonfront
Erkenning van Franco door
Zuid-A merikaansche staten?
Na den val van Santander hebben de Re-
geeringstroepen een offensief ontketend ten
Zuiden van Saragossa op het Arragonfront.
Aan dit offensief hebben 50.000 man deelge
nomen.
HET ARAGON FRÓNT
.PAMPLONA \r ,f KRUK
guesa w-'54tV4T.*B'ESCAS «BIELSA
^*FALlSAp r V PI-AM'BEMASOUe
«v'iAOAB* OOLTAHA «CAMPO
V AyerbNL H U E S
übELA HvE^0f,v;
S CA LAPUTBLA/'
J 6EKABJRBE.'
•BARBASTÓ
•1QNZON
Bloedig werd er gestreden te Burgo, Villa
Mayor, Quina en Fuentes, deze plaatsen be
vinden zich aan den spoorweg Saragossa-
Terucl. De regeeringstroepen probeerden
eveneens den hoofdweg Saragossa-Hueeca in
handen te krijgen, maar werden door de
nationalen in hun stellingen teruggeslagen.
Momenteel woedt de strijd om de stad
Blechite gelegen ten Zuiden van Saragossa.
De regeering meent wanneer het Noord
front in elkander is gestort, de nationalen
hier een groot offensief zullen beginnen om
te trachten het regeeringsfront te deelen,
door het front van Teruel uit te breiden tot
aan de kust.
Ook bij Madrid leeft de strijd weer op
De troeen van Franco zijn gister ten noor
den van Madrid tot den aanval overgegaan.
Zij zetten den druk voort, dien zij sinds
drie dagen uitoefenen in de provincie Gua
dalajara, ten noorden van Madrid. Bij de
brug der Franschen en in de Universiteits-
wijk hebben de troepen van Franco eenige
pogingen ondernomen, die echter geen suc
ces opleverden. In Guadalajara hebben de
rechtschen de regeeringsstellingen aange
vallen bij Selena, ten westen van den weg
naar Ar agon.
Ook hier behaalden zij geen resultaten.
De regeeringstroepen handhaafden zich in
al hun stellingen.
Aan het zuidelijk frout
Ook op het zuidelijk front waren de Re
geeringstroepen een eindweegs opgerukt
Een nader bericht uit Valencia meldt even
wel. dat alle veroverde punten weer moes
ten worden prijsgegeven.
Weinig vorderingen in het noorden
Van het front van Santander valt thans
weinig te melden.
De krijgsverrichtingen in de provincie
Asturië ondervinden vertraging.
De nationalisten bezetten gisteren de hoog
ten ten westen van Porti Vincente de la
Borquera. In 't binnenland der provincio Ls
de orde volkomen hersteld. Alle dorpen zijn
door de rechtsche militaire autoriteiten
thans bestuurd.
Erkent Zuid-Amerika Franco/
De regeering van Uruguay heeft de regee
ringen van Zuid-Amerika geraadpleegd over
de opportuniteit van een erkenning der re
geering te Salamanca.
Naar verluidt, zal o.a.Chili ten aanzien
van deze kwestie reeds morgen zijn stand
punt bepalen.
De directeur van het seminarium is ern
stig gewond.
Vijfduizend Chineesche vluchtelingen, die
op het terrein van het seminarium een toe
vlucht hadden gevonden, werden uitgeschud.
WOENSDAG 1 SEPTEMBER
HILVERSUM I 1875 M. VARA-Uitzending.
10.00—10.20 v.m. en 7.30—8.00 VPRO. 8.00
Gramofoonmuziek. 9.30 Keukenpraatje.
10.00 Morgenwijding. 10.20 „Nieuws", cau
serie (gr.pl.) en gramofoonmuziek. 12.00
Gramofoonmuziek. 12.30 Orgelspel. 1.15—
1.45 „Fantasia". 2.00 Gramofoonmuziek.
3.00 Voor de kinderen. 5.30 Gramofoon
muziek. 6.00 Orgelspel. 6.30 Gramofoon
muziek. 6.40 Landbouwpraatje. 7.00 Zang.
7.30 „Vrijzinnige Protestanten in Zeeland",
causerie. 8.00 Herhaling SOS-Beriohten.
8.03 Berichten ANP, VARA-Varia. 8.15
VARA-Orkest. 9.00 Zaansch programma.
9.30 Vervolg conoert. 10.00 Berichten
ANP. 10.05 Sportpraatje. 10.20 „Fantasia".
Om 10.30 Berichten ANP. 11.00—12.00
Gramofoonmuziek.
HILVERSUM II 301 M. NCRV-Uitzending.
6.307.00 Onderwijsfonds voor de Scheep
vaart. 8.00 Schriftlezing, meditatie, ge
wijde muziek (gr.pl.). 8.30 Gramofoon
muziek. 9.30 Gelukwenschen. 9.45 Gramo
foonmuziek. 1030 Morgendienst. 11.00
Ensemble Van der Horst. 12.00 Berichten.
12.15 Gramofoonmuziek. 12.30 Vervolg
concert. 1.30 Gramofoonmuziek. 2.00 So
praan en piano. 3.00 Christ, lectuur. 3.30
Solistenconcert. 4.45 Felicitaties. 5.00 Kin
deruur. 5.45 Orgelconcert. 6.30 Causerie
over het Binnenaanvaringsreglement en
stoommachines. 7.00 Berichten. 7.15 „Terug
op de schoolbanken", causerie. 7.45 Re
portage. 8.00 Berichten ANP. Herhaling
SOS-Beriohten. 8.15 Russisch Kerkkoor en
orgel. 9.45 Amsterdamsoh Salonorkest.
(Om 10.00 Berichten ANP). 10.45 Gym
nastiekles. 11.00 Vervolg concert. 11.30
12.00 Gramofoonmuziek. Hierna: Schrift
lezing.
DROITWICH 1500 M. 11.05 Orgel. 11.35 Gra-
mofoon. 12.20 Orkest. 2.05 Gramofoon. 5.10
Gramofoon. 5.20 Henry Hall en zijn Band.
7.20 BBC-Harmonie-orkest. 8.20 Orkest en
solist. 10.40 Orkest, koor en solisten.
RADIO PARIS 1648 M. 7.10, 8.20 en 10.35
Gramofoon. 12.20 Orkest. 2.20 Gramofoon.
4.05 Zang. 5.20 Concert. 7.50 Zang. 8.50
„L'amour-médecin", operette. 10.50 Gra
mofoonmuziek.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 12.20 Gra
mofoon. 12.50 Salonorkest. 1.30 Omroep
orkest. 1.50—2.20 Gramofoon. 6.20 Salon
orkest en soliste. 7.20 Zang. 8.20 Omroep
orkest.
484 M.: 12.20 Gramofoonmuziek. 12.50 Om
roeporkest. 1.30 Salonorkest. 1.502.20
Gramofoonmuziek. 6.00 Concert. 8.20 Du
etten. 8.50 Symphonieconcert.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M. 8.50 Ber-
lijnsch Philharmonisoh Orkest. 9.35 Orkest.
de nieuwe toestellen worden
gaarne gedemonstreerd
85 j. „in piano's". 13 j. „in radio's
uitstekende service.
OOK HUURKOOP
pywya
RIJKEN DE LANGE
GED BINNENROTTE IS« BOTTBBQjmj
Tegemoetkoming in de kosten
voor visschersvaartuigen
Van bevoegd© zijd© vernemen wU. dat het In
men van de Regeering ligt dea
van visschersvaartuigen. ten aanzien
oor de Nederlandsche VlsschertJ-
n uitvaarcertificaat voor de garna-
kleine trawl- en snurrevaadvlssche-
trekt, die. ter verkrijging van een
van deugdelijkheid, hun vaartuig in
?«7 th?KKlt Vin 1 JaTuari 1936 tot 15 Sept.
1937 hebben doen onderzoeken op de door de
het voc
rij is v
certific!
desbetreffende in de Schepen
per<
in de door de scheepvat
de koaten, noodig om net
bedoeld©
ït te kom
eischen te li
soheepvaart-lnapectle
reeds voor dezen dienst zün opgegev
Nederlandsche Visscherljcentrale, niet
:elde i
ni-
tege-
P.K. bedraagt:
P.K.. doch minder dan 79 P.K. bedraagt;
f 1200 voor vaartuigen, voorzien van een olie-
motor. of andere inrichting vooi mechanisch©
voortstuwing, waarvan de capaciteit meer dan
79 P.K. bedraagt.
:tle ge-
Indicn de door de s
raamde kosten voor et
gen dan het hierbovci
de categorie, waaronde
zal geen tegemoetkoml
Belanghebbenden, dit
irtuig i
nelde I
bedra
en voor de bedoelde
komen, kunnen dit aan de Nederlandsche VLa-
scherlj-contrale. Juliana van Stolhergplein 3—4
te Den Haag. mededeelen In een schrijven,
waarin nauwkeurig behoort te worden opge
geven door welke werf de verplicht uit te voe
den geleverd.
(14
Maar Buiskes' vrees wordt beschaamd. Zijn zoon Pieter
brengt berichten van een handelsvriend uit Antwerpen: De
Landvoogdes zit te beven van vrees in haar paleis: de papen
kruipen weg van angst. Oranje is de leider van de bewe
ging, die aan de gereformeerden volle vrijheid zal schenken.
Er is niets dat meer aan de reformatie in de weg staat. Nie
mand durft ons aan te tasten. Modet en Dathenus preeken
vrij in de van beelden gezuiverde kerken. De Brés en
Lagrange zijn heerschers in Valenciennes. Het Pausdom is
verdreven uit Vlaanderen. De roomsche kerk heeft het onder
spit gedolven!
Pieter Buiskes vertelt nog meer, met vlammende oogen en
een kloppend hart. De plannen van Oranje en van de ede
len zijn nóg grooter, nóg stouter. Zij willen de Nederlanden
ook staatkundige vrijheid schenken. Niet langer zal het win
gewest van Spanje zijn: Spaansche grandes zullen niet meer
van Madrid uit hun bevelen zenden: voor Spanje's oorlogen
zullen de Nederlanden geen schatting meer opbrengen;, een
Spaansch vorst zal hier niet langer heerschen. De Nederlan
den zullen vrij zijn. De voordeelen van de visscherij, den
handel en de landbouw zullen aan het volk zélf ten goede
komen. En de burgers uit de steden zullen mee het land be
sturen op de manier als dat in Engeland gebeurt. Oranje zal
Nederland maken tot een vrij gemeenebest, een protestantsche
staat, waarin de Gereformeerde Kerk de heerschende zal zijn.
Wij schrijven 1566.
HOOFDSTUK VIII
3. TOENEMENDE DAGERAAD
Een jonge vrouw ontsteekt de kaarsen aan de koperen
kroon. Zacht flakkeren de vlammetjes. Ze zetten sterretjes
in glanzend koper: ze maken licht en schaduw in de vakken
tusschen de zware balken aan de hooge zolder: ze doen de
diepe kleuren der portretten aan de eikenhouten wand warm
gloeien. Onder de hooge schouw vlamt het houtvuur met een
licht geknetterDe vrouw schikt de blokken rond de
vlammen, schuift ze in de gloed. Het versche hout sist en een
prettig-zure houtgeur zweeft van de schoorsteen de kamer in.
De zware stoelen met de rechte ruggen staan rond de groote
eiken tafel. Aan het hoofdeind ligt een bijbel.
Anna BuiskesSemeyns ziet tevreden rond. Alles is ge
reed voor de bijeenkomst. De vrienden zullen nu zoo komen...
Daar dreunt de klopper al. Ha, Andries Dirksz is de eerste
vanavond.
„Welkom, Heer Andries!"
De klopper valt al weer. Nu zijn het Krommendijk en
Blauhulck jnet hun vrouwen, Jacob Florisz, Jan Eriks en dc
Mandenmaker van het Noord. Daar treden ook Vader en
Moeder Buiskes binnen.
„Nog gekomen, moeder, met dit weer en door deze duis
ternis?" vraagt de bezorgde schoondochter.
„Als het om een bijbellezing gaat, kan het moeder niet te
koud en te donker zijn", lacht de oude Buyskes. „Is Pieter
er nog niet?"
„Nog aan de haven", licht de jonge vrouw in. „De „Stad
Enkhuizen" is vanmiddag op de ree gekomen, van Antwer
pen. Hij zal wel spoedig komen. Als het te lang duurt, moes
ten we maar beginnen", heeft hij gezegd.
De ruime kamer is nu vol menschen. Anna gaat rond met
gebak en met wijn. Heer Andries leest uit de Bijbel. Een
hoofdstuk uit Richteren is deze avond aan de beurt. Het ver
haalt van de uitredding die God door de hand van Gideon
teweegbracht. De voorganger wijst op Gideons kleine kracht
en op des Heeren hulp, waardoor verlossing kwam in om
standigheden, die volslagen hopeloos leken. En hij past dat
natuurlijk toe op de doorleefde jaren. Het Gereformeerde
volk is onderdrukt geworden door de Midianieten van deze
tijd. Kooltuyn heeft moeten vluchten: hijzelf is balling ge
weest. Wie had een jaar geleden nog maar kunnen denken,
dat zij hier in vrijheid en vrede bij elkander zouden kunnen
zijn: dat zij het Woord des Heeren open voor zich mochten
hebben; dat er wekelijks openbare godsdienstoefeningen ge
houden konden worden, al was dat dan onder de bloote
hemel of in een schamel pakhuis. G d heeft de harten der
edelen geneigd, dat zij voor het verdrukte geloovige volk in
de bres gesprongen zijn. Door hun hand heeft de Heere de
vervolgingen doen ophouden
De hoorders zeggen amen op deze woorden, en zij zingen
de Psalm Datheens:
De Heer zal opstaan tot den strijd
Hij zal zijn haat'ren wijd en zijd
Verjaagd, verstrooid doen zuchten.
Hoe trots de vijand wezen moog,
Hij zal voor Zijn ontzaglijk oog
Al sidderende vluchten
Terwijl men zingt komt Pieter Buiskes binnen.
Anna let op haar man. Wat is hij bleek? Hoe ernstig staat
zijn gezicht?Hij ziet haar niet eens; de gewone lach van
begroeting blijft weg. Hij leunt tegen de houten lambrizee-
ring en staart recht in het licht van de kroon. Hij zingt niet
mee ook. Het is net of de psalm hem ergert of verdriet
„Onze gastheer", begroet Andries Dirksz hem als het lied
uit is. Hij schuift een armstoel naast zich naar voren. „Hier
neem uw plaats".
Buiskes blijft bij de wand staan.
„De schipper uit Antwerpen had nieuws", zegt hij op
zoo n toon. dat de blijde stemming in de kamer plotseling omi
slaat in schrik.
„Wat voor nieuws?" vraagt z'n vrouw ontsteld.
„Datheens leger is verstrooid. Valenciennes wordt bele-.
gerd. De landvoogdes heeft een feestelijke intocht in Ant-*
werpen gehouden. Alle predikanten zijn gevlucht. Het paus-^
dom is in al zijn macht hersteld. Er is een nieuw plakkaat uit-4
gegeven tegen de aanhangers der nieuwe leer. Galg, rad en
geeseling voor alle afvalligen der katholieke kerk
Doodsche stilte! Men hoort de April-wind rukken aan de
gesloten blinden. Vrouwen snikken onderdrukt.
„Ik had het wel gevreesd", mompelt de oude Buiskes vooc
zich heen. j
(Wordt vervolgd.)' I
■Door K. NOR EL
